طراثیث
بفتح طا و را و الف و کسر ثاء مثلثه و سکون یاء مثناه تحتانیه و
ثاء مثلثه بمعنی زب الارض و زب الریاح است و زب بمعنی ذکر است
ماهیت آن
نباتیست خشبی شبیه بفطر و در زمین فرو رفته و سرخ و سفید می باشد
و کیاه آن مانند برک پیچیده و منبت آن بیشتر نخودزارها و زیر درختان و سرخ آن شیرین
طعم و قابض و ماکول و سفید آن تلخ و غیر ماکول
طبیعت آن
در سوم سرد و خشک
افعال و خواص آن
بسیار قابض و قاطع و حابس اسهال و سیلان خون و عرق و مقوی کبد و
معده و دابغ و رافع استرخای آن و جهت اعیا و ردع مواد حاره و تحلیل صلابات و تقویت
مفاصل مسترخیه شربا و ضمادا و چون با شیر بز تازه دوشیده طبخ دهند و یا با دوغ ماست
کاو بیاشامند جهت استرخای معده و کبد نافع مضر رئه مصلح آن شکر و مخشن جلد و مصلح آن
بزر قطونا مقدار شربت آن تا دو درم بدل آن ثلث وزن آن عفص و دو ثلث آن قرظ و نصف وزن
آن قشر بیض محرق و عشر وزن آن و بقولی بوزن آن صمغ عربی است و اقاقیا نیز بوزن آن کفته
اند
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
&&&&&&
طراشنه
بفتح طا و را و الف و شین معجمه و فتح نون و ها و آن را جعفریه
و عشبه العجول نامند
ماهیت آن
غافقی کفته نبات آن دو نوع می باشد یکی برک آن شبیه ببرک شلغم بری
و از ان نازک تر و مشقق و مجعد و در سبزی شبیه ببرک کلم و بران غباری سفید رنک و ساق
آن تا قریب بیک قامت و بر بالای آن شعبهای کوچک و بر اطراف آنها کلهای زردمانند کل
طباق یا کل کاسنی و بیخ آن سفید با شعبهای بسیار و صنف دوم نیز شبیه بدان و سبزی آن
مائل بزردی و ساق آن از ان کوتاه تر و باریکتر و شاخها و شعبهای آن زیاده منبت آن اجام
و مواضع رطبه
طبیعت آن
کرم و خشک
افعال و خواص صنف اول آن
اکتحال عصارۀ آن رافع بیاض عین و در ان امر قوی الفعل و آشامیدن
عصیر نبات آن دافع نفخ و ضعف
کبد و طحال و استسقا در بدو حال و صنف دوم نیز جهت رفع بیاض قوی
الفعل و سریع الاثر و لهذا آن را عشبه العجول نامند
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////////
طراثیث . [ طَ ] (ع اِ) بمعنی طرثوث است
و آن میوه ای است که به فارسی بل گویند. (برهان ). هیور، بیخ گیاهی است سرد به درجه
دوم و خشک بسوم تقویت اعضا دهد و خون شکم دفع
کند. (نزهةالقلوب خطی ). نام میوه ای است . (غیاث اللغات ). طرثوث نیز گویند. بشیرازی
بل شیرین خوانند سرخ و سفید بود، بهترین وی سفید بود، طبیعت وی سرد و خشک بود در سیم
، قطع خون رفتن کند از مقعد و مجموع اعضا و رحم و شکم ببندد و قوت مفاصل و جگر و معده
دهد و چون با روغن گاویا شیر بز پاره ای بپزند و بیاشامند استرخاء معده رامفید بود
و مقدار ماخوذ از وی یک مثقال بود و اسحاق گوید: مضر بود بسفل و مصلح وی گلنار است
. و بدل وی جفت بلوط بوزن آن و گویند نیم وزن آن پوست تخم مرغ سوخته شسته (کذا) و چهار دانگ وزن آن قرط و شش یک آن عفص
و ده یک آن صمغ عربی است . (اختیارات بدیعی ). بمعنی زُب الارض و زب الریاح است . و
آن نباتی است خشبی شبیه به قطر و در زمین فرورفته و سرخ و سفید میباشد و گیاه او مثل
برگ پیچیده و بیشتر در نخودزار و زیر درختها میروید و قسم سرخ او شیرین و ماکول است
و باقبض و سفید او تلخ میباشد، در سیم سرد و خشک و بسیار قابض و قاطع اسهال و سیلان
خون و عرق و مقوی معده و جهت اعیا و ردع مواد حاره نافع و مضر ریه و مصلحش شکر و شربتش
تا دو درهم و بدلش سدس وزن او عفص و بوزن اوصمغ عربی . (تحفه حکیم مومن ). صاحب مخزن الادویه آرد: پس از ذکر ماهیت
و طبیعت طراثیث و نقل عین بیانات تحفه حکیم
مومن ، در ذکر افعال و خواص آن گوید: بسیار قابض و قاطع و حابس اسهال و سیلان خون و
عرق و مقوی کبد و معده و دابغ و دافع استرخای آن و جهت اعیا و ردع مواد حاره . و تحلیل
صلابات و تقویت مفاصل مسترخیه شرباً و ضماداً و چون با شیر تازه دوشیده طبخ دهند و
یا با دوغ ماست گاو بیاشامند، جهت استرخای معده و کبد نافع. مضر به ریه ، مصلح آن شکر
و مخشن جلد و مصلح آن بزرقطونا، مقدار شربت آن تا دو درم ، بدل آن ثلث وزن آن عفص و
دو ثلث آن قرط و نصف وزن آن قشر بیض محترق و عشر وزن آن و بقولی بوزن آن صمغ عربی است
واقاقیا بوزن آن نیز گفته اند. (مخزن الادویه ). در سیستان او را خیسرو و هسیرو هم
گویند. ارجانی گوید: طراثیث سرد است در دو درجه و خشک است در سه درجه و هیئت او آن
است که چوب بارها کژ بود بمقدار انگشت ، و سرخ و تیره رنگ باشد و منبت او در بادیه
باشد و طعم او دلالت قبض بود و استرخای معده را دفع کند و معده را دباغت کند. محمد
زکریا گوید: بدل طراثیث در بستن شکم ورفتن خون از شکم نیم جزو از پوست بیضه سوخته است
و نیم جزو او مازو. ارجانی گوید: سُدس او مازو است و عشر او صمغ است . (ترجمه صیدنه ابوریحان
). طراثیث ، یسمی زب الارض و زب الریاح و هو نبت ٌ یرتفع کالورقة الملفوفة و اصله قطعٌ
حمرٌ خشبیة کالقطر الی قبض و غضاضةبارد یابس فی الثانیة، یحبس و یقطع الاسهال المزمن
شرباً و العرق ضماداً و یحلل الصلابات طلاءً و یمنع الاعیاء و هو یضر الرئة یصلحه السکر
و یخشن الجلد، و یُصلحه البزرقطونا. (تذکره داود انطاکی ) : بگیرند خرما و مویز و مازو و اقاقیا
و شب ّ یمانی و طراثیث ، بکوبند و بر زهار نهند. (ذخیره خوارزمشاهی).
////////////
طراثیث
طرثوث نیز گویند به شیرازی بل شیرین خوانند
و آن سرخ و سفید بود بهترین وی سفید بود طبیعت آن سرد و خشک بود و قابض و رازی گوید
سرد و خشک بود در سئوم قطع خون بکند از بینی و مقعد و مجموع اعضا و رحم و شکم ببندد
و قوت مفاصل سست بکند و معده و جگر را قوت دهد و چون با دوغ گاو بپزند یا شیر بز تازه
و بیاشامند استرخای معده را مفید بود و مقدار مأخوذ از وی یک مثقال بود و اسحق گوید
مضر بود به سغل و مصلح آن گلنار بود و بدل آن نیم وزن آن پوست تخممرغ سوخته شسته و
چهار دنک وزن آن قرط و ششیک وزن آن عفص بود و دهیک آن صمغ عربی
______________________________
صاحب مخزن الادویه (چاپ تهران) مینویسد:
طرثوث طراثیث است و گفتهاند: اسمی است مشترک میان اشترغار و درخت اشق
صاحب تحفه مینویسد: بمعنی رب الارض و
رب ریاح و آن نباتیست خشی شبیه به قطر و گیاه آن مثل برگ پیچیده و بیشتر در نخودزار
و زیر درختها میروید
ابو ریحان در صیدنه میگوید: نواحی سیستان
او را هیور و خیور گویند و بیخ نباتیست سرخرنگ که در ریگزارها میروید و بولس میگوید
عصاره درختی است که او را برومی قیسارون میگویند
اختیارات بدیعی
////////////
ویکی فارسی همینقدر گوید:
خونینگرزیان
از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد
خونینگُرزیان (Cynomoriaceae) تیرهای است از صندلسانانِ
علفی و انگلی کامل، بدون سبزینه با برگهای تحلیلرفته و قرمز که گل نر آنها یکپرچمی
و میوۀ آنها از نوع فندقی است.
نگارخانه[ویرایش]
Cynomorium coccineum
(habitat).jpg
Cynomorium coccineum
(flowers).jpg
Plante desert Wadi Rum.jpg
منابع[ویرایش]
مجموعه واژههای مصوّب فرهنگستان زبان
فارسی تا پایان سال ۱۳۸۹.
ردهها: صندلسانان گیاهان توصیفشده در
۱۷۵۳ (میلادی)گیاههان انگ لطبقهبندی نامشخص
///////////
طرثوث هو نبات طفيلي معمر ومغطى البذور
طويل مستدق كالفطر وله في بعض الأحيان اشكال وألوان مختلفة وهو يميل إلى اللون الأحمر
واللون البنفسجي والأصفر، وهو له ساق سميك مرصع بقشور حرشفية، السنبلة طويلة كثيفة،
القناب حرشفي عريض وأطول من كأس الزهرة، نبات الطرثوث مليء بالعصارة المائية وليس له
اوراق وهو نبات حولي يصل ارتفاعه في بعض الأحيان إلى 70سم، يتطفل على جذور بعض النباتات
الصحراوية مثل نبات الغضا, وللطرثوت استخدامات كثيرة فهو يستعمل صبغاً احمر وكان البدو
في السابق يجمعونه للتجارة من أجل استخلاص الصبغ الأحمر وتخلط هذه الصبغة مع بعض المأكولات.
ويستخدم البدو هذه الصبغة في وسم مواشيهم. ويعرف رأس الطرثوت باسم "النكعة"
ومن امثال العرب في وصف الرجل شديد الحمرة بقولهم "أحمر مثل النكعة" ويقال
"ثوب نكع". كما تصبغ الحلي بعصير النكعة فتأخذ اللون الأحمر. ويرد ذكر الطرثوت
في المثل الشعبي في قولهم "مكتوب بطرثوث", يستخدم الطرثوث في صناعة الكثير
من الأدوية العشبية العربية والأوربية والصينية, يتواجد الطرثوث في دول عدة منها السعودية
والكويت والبحرين والأردن وإيران وأفغانستان وتونس وجزر الكناري والبرتغال وأسبانيا
وجنوب إيطاليا وسردينيا وغودش ومالطاو كذالك في الجزائر.
مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن:
طرثوث
أيقونة بوابةبوابة علم النبات أيقونة بوابةبوابة
مالطا أيقونة بوابةبوابة المتوسط
Ferns02.jpg هذه بذرة مقالة عن
نبات بحاجة للتوسيع. شارك في تحريرها.
تصنيفات: أجناس كاسيات البذور الأحادية
الطرازفصائل كاسيات البذوركاسيات البذورنباتات طفيليةنباتات وصفت في 1753
////////////
Cynomorium
From Wikipedia, the free encyclopedia
Cynomorium coccineum
|
|
Kingdom:
|
|
(unranked):
|
|
Order:
|
|
Family:
|
|
Genus:
|
|
Species:
|
C. coccineum
|
Cynomorium is a genus of parasitic perennial flowering plants in the family Cynomoriaceae.
The genus consists of only one species, Cynomorium coccineum (although
one of its subspecies is sometimes treated as a separate species[2]). Its wider
relationships are uncertain. Common names include the misleading Maltese
fungus or Maltese mushroom; also desert thumb, red
thumb, tarthuth (Bedouin) and suo yang (Chinese).
A rare or local species, it grows in dry, rocky or sandy soils, often in salt marshes or other saline habitats close to the coast. It
has had a wide variety of uses in European, Arabic and Chinese herbal medicine.[3][4][5]
Contents
[show]
The
plant has no chlorophyll and
is unable to photosynthesise. It
is a geophyte, spending
most of its life underground, in the form of a rhizome, which is attached to the roots of its
host plant; it is a holoparasite, i.e. totally dependent on its
host. The low-growing inflorescence emerges
(in spring, following winter rain), on a fleshy, unbranched stem (most of which
is underground) with scale-like, membranous leaves. Dark-red or purplish, the
inflorescence consists of a dense, erect, club-shaped mass, some 15–30 cm
long (6–12 in), of minute scarlet flowers, which may be male, female or hermaphrodite.[6] It is pollinated by
flies, attracted to the plant by its sweet, slightly cabbage-like odour. Once
pollinated the spike turns black.[4] The fruit is a
small, indehiscent nut.[7]
In
the Mediterranean region, Cynomorium is a parasite of salt-tolerant
plants in the Cistaceae (cistus
family) or Amaranthaceae (amaranth family); elsewhere it
parasitizes Amaranthaceae, Tamaricaceae (tamarisks) and, in China, Nitrariaceae,[8]especially Nitraria
sibirica. Other authorities suggest the host plants are saltbushes (Atriplex species, Amaranthaceae).[4]
DNA studies
suggest that Cynomorium is not a member of the Balanophoraceae, as previously thought, but
more probably belongs to the Saxifragales, possibly near Crassulaceae (stonecrop family).[9] or Rosales[10]
Habitat in Sardinia
Close-up detail of flowers
Emerging inflorescence in the desert in Jordan
Cynomorium
coccineum var. coccineum[11] is found in Mediterranean regions, from Lanzarote in the Canary Islands and Mauritania through Tunisia and Bahrain in the south; Spain, Portugal, southern Italy, Sardinia, Sicily, Gozo, Malta and
the Eastern Mediterranean. Its range extends as far east as Afghanistan, Saudi Arabia and Iran.
Cynomorium
coccineum var. songaricum[12] is found in Central Asia and Mongolia, where it grows at high altitudes.
Several authorities consider this to be a separate species, C.
songaricum; it is called "suo yang" in China, where it is
extensively collected as a herbal remedy for
illnesses including sexual worries and nocturnal emissions.[9][13]
Sir David Attenborough has
suggested that, following the reasoning of the "Doctrine of
signatures", the phallic shape of the inflorescence
suggested to early herbalists that Cynomorium should
be used as a cure for erectile dysfunction and
other sexual problems. Its colour suggested that it would cure anaemia and other diseases of the blood.[4] It has been used
for similar purposes in the east and west of its range: crusaders carried dried spikes to help
them recover from their wounds.[4]
Other
traditional uses have included treatments for apoplexy, dysentery, sexually
transmitted diseases, hypertension, vomiting and irregular
menstruation.[4]
A
city in China, near Anxi in what
is now Gansu Province, was named Suoyang (the
Chinese name for Cynomorium) after 7th-century General Xue Rengui and his army survived a siege
there by eating the plant.[4] Much later, it was
"introduced" (or imported?) to China from Mongolia during the Yuan Dynasty as a medicinal plant, and is
first mentioned by Zhu Danxi in Bencao Yanyi Buyi (Supplement
and Expansion of Materia Medica)
in 1347. It was an ingredient in his recipe for Huquian Wan (Hidden
Tiger Pills) used for impotence and/or weak legs.[4]
During
the 16th century, the Knights of Malta prized
the plant greatly, and sent samples to European royalty. They incorrectly
believed it to be a fungus and it became
known as "fungus melitensis", "Maltese Mushroom".
The Knights jealously guarded "Fungus Rock" (a large rock formation, on
whose flat top it grew in abundance) just off the coast of Gozo.
They even tried smoothing the outcrop's sides to prevent theft of the plants,
which was said to be punishable by death. The only access was by a precarious cable car, which was maintained into the early
19th century. The rock is now a nature reserve, so access is still strictly
limited.[4]
In
the Middle Ages, Arabic physicians called it "tarthuth" and "the
treasure of drugs". An aqrabadhin or medical formulary
compiled by Al-Kindi in the 9th
century lists tarthuth as an ingredient in a salve to relieve skin irritation;
later, Rhazes (Al-Razi)
recommended it to cure piles, nosebleeds and dysfunctional
uterine bleeding.[4]
In
Saudi Arabia, where Cynomorium is called "tarthuth",
in addition to the uses detailed above, an infusion made from the ground, dried
mature spike has been used to treat colic and stomach ulcers. It was eaten on long journeys
by the Bedouin people, who would clean and peel
the fresh spikes and eat the crisp white interior, which is said to be
succulent and sweet, with a flavour of apples and a pleasantly astringent effect.
It is also relished by camels.[4]
It
has often been used as a "famine food" (last reported during the
19th century in the Canary Islands). Among many other uses it has been used as
a contraceptive, a toothpaste and a non-fading crimson fabric dye.[4]
"Fungus coccineus Melitensis
Typhoides" from Icones et Descriptiones rariarum plantarum…, Paolo Boccone (1674)
"Cynomorion" from Nova
plantarum genera, Pier Antonio Micheli (1729)
"Malteserschwamm" (with "Cytinus
hypocistus" [sic], left) from Pflanzenleben:
Erster Band: Der Bau und die Eigenschaften der Pflanzen, by Anton Joseph
Kerner von Marilaun and Adolf Hansen (1913)
Cynomorium
coccineum var. coccineum from
Sardinia was found to contain gallic acid and cyanidin-3-O-glucoside as the main
constituents.[14]
1.
Jump up^ Angiosperm Phylogeny Group (2009). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group
classification for the orders and families of flowering plants: APG III". Botanical
Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x.
2.
Jump up^ Christenhusz, M. J. M.; Byng, J.
W. (2016). "The number of known plants species in the world and
its annual increase". Phytotaxa. Magnolia Press. 261 (3):
201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1.
3.
Jump up^ M. Blamey & C. Grey-Wilson
(2004). Wild Flowers of the Mediterranean. London: A&C Black.
p. 33.
4.
^ Jump up to:a b c d e f g h i j k l m ITM
Online: CYNOMORIUM: Parasitic Plant
Widely Used in Traditional Medicine, by Subhuti Dharmananda,
Ph.D., plus The Treasure of Tarthuth, by R.W. Lebling, Jr.
(accessed 19 April 2011, 22:24 GMT)
6.
Jump up^ UBC Botanical Garden: Botany Photo of the Day,
26 Feb 2008 (accessed 19 April 2011, 22:24 GMT)
9.
^ Jump up to:a b Daniel
L. Nickrent, Joshua P. Der & Frank E. Anderson (2005). "Discovery
of the photosynthetic relatives of the "Maltese mushroom" Cynomorium". BMC Evolutionary
Biology. 5: 38. doi:10.1186/1471-2148-5-38. PMC 1182362. PMID 15969755.
10.
Jump up^ Angiosperm Phylogeny Group (2016), "An update of the Angiosperm Phylogeny Group
classification for the orders and families of flowering plants: APG IV", Botanical
Journal of the Linnean Society, 161 (2): 105–20, doi:10.1111/boj.12385,
retrieved 2016-05-20
11.
Jump up^ World Checklist of Selected Plant Families (2010).
Royal Botanic Gardens, Kew (accessed 19 April 2011, 22:44 GMT)
12.
Jump up^ World Checklist of Selected Plant Families (2010).
Royal Botanic Gardens, Kew (accessed 19 April 2011, 22:44 GMT)
14.
Jump up^ Paolo Zucca, Antonella Rosa, Carlo
I. G. Tuberoso, Alessandra Piras, Andrea C. Rinaldi, Enrico Sanjust, Maria A.
Dessì & Antonio Rescigno (2013). "Evaluation
of antioxidant potential of "Maltese mushroom" (Cynomorium coccineum)
by means of multiple chemical and biological assays". Nutrients. 5 (1):
149–161. doi:10.3390/nu5010149. PMC 3571642. PMID 23344249.
·
Parasitic Plant Connection : Cynomoriaceae (includes
distribution map and links to many online photographs)
·
See also Balanophoraceae
L.C. & A. Rich.
·
MOBOT : Cynomoriaceae (placed under
Saxifragales)
·
MOBOT : Cynomoriaceae (placed under
Rosales)