طخشیقون

طخشیقون

بفتح طا و سکون خا و کسر شین معجمه و سکون یاء مثناه تحتانیه و ضم قاف و سکون واو و نون طفشیقون نیز نامند بمعنی قوسی است

ماهیت آن

دوای سمی است از جملۀ یتوعات که در بلاد ارمن پیکان را بآن آب می دهند زخم آن کشنده می باشد برک و نبات آن شبیه ببرک کبر و پرشیر و بغایت تند

افعال و خواص آن

ضماد آن جهت قوبا نافع و کویند حلتیت بادزهر آنست شربا و ضماد کردن بر موضع جراحت آن

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

////////////

طخشیقون . [ طَ ] (معرب ، اِ) صاحب برهان گوید: نام داروئی است بلغت رومی که آنرا از مُلک ارمن آرند و پیکان تیر و بیشتر اسلحه ٔ جنگ را بدان زهرآلود سازند - انتهی . ظاهراً اصل این کلمه طخیقون یا طخسیقون یونانی بمعنی مطلق سم است ، و شاید وقتی این کلمه معنی خاص سم محصول ارمنیه و مخصوص زهراب دادن پیکان و جز آن میداده است . و طفشیقون نیز گویند. و تأویل آن قوسی بود، از بهر آنکه آن دوائی است که اهل ارمن پیکان را به وی زهرآلود کنند و در جنگها بکار برند و حلتیت پادزهر وی است . (اختیارات بدیعی ). دوای سمی است که بلاد ارمن پیکان را به آن آب داده و زخم آن کشنده باشد، از جمله ٔ یتوعات است ، و برگش شبیه به برگ کبر و پرشیر و بغایت تند، و ضمادش جهت قوبا نافع است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). حلتیت پادزهر آن است شرباً، و ضماد بموضع جراحت آن . (مخزن الادویه ). و طخسیقون با سین هم آمده است ، و آن ماده ای است که قدما تیر را بدان زهرآگین میکردند و این بیشتر معمول مردم ارمینیه بود.

- طخشیقون

معنی :

(طُ) [ معر. ] (اِ.) 1 - نام عمومی سم ها؛ زهر. 2 - سمی که در قدیم جهت زهرآلود کردن نوک نیزه ها و تیرها به کار می بردند و امروزه نیز بین قبایل وحشی آفریقای جنوبی و آمریکای جنوبی معمول است و از نوع کورار است .

- طفشیقون . [ طَ ] (معرب ، اِ) طخشیقون است و بعضی شوکران دانسته اند و اصلی ندارد. (فهرست مخزن الادویه ). نام دوایی است به لغت رومی که آن را از ملک ارمن آورند و پيکان تیر و بیشتر اسلحه ٔ جنگ را بدان زهرآلود سازند. و بجای حرف ثانی ، خاء نقطه دار هم به نظر آمده است که طخشیقون باشد. (برهان ).

- طقسیقون . [ طُ ] (معرب ، اِ) ۞ ابن البیطار در ضمن شرح «ابن عرس » از دیسقوریدوس آرد: و ابن عرس پازهر کشنده ای است که آن را طقسیقون گویند. گمان میکنم این کلمه همان طخشیقون و طفشیقون لغت نامه ها باشد و اصل آن تخیقون یا تکزیکن یونانی بمعنی مطلق زهر است . واﷲ اعلم .

/////////////

https://fa.wiktionary.org/wiki/%D8%B7%D8%AE%D8%B4%DB%8C%D9%82%D9%88%D9%86