شیرخشت
fraxinusornus cutonester: نام علمی
نام محلی:شیر خشت
محل رویش در استان:مراتع خاش
شیرخشت جنسی از گیاهان چوبدار از خانواده گل سرخ است.
مناطق معتدل آسیا، اروپا و آفریقاي ) (Palaearctic) گیاه شیرخشت بومی منطقه دیرینهقطبی
شمالی) است و تمرکز انواع آن در کوههاي جنوب غربی چین و هیمالیا قرار دارد.
شیرخشت گیاهی است پایا به ارتفاع 3 تا 8 متر. پوست آن خاکستري مایل به سیاه و گل صورتی
در حاشیه سرخ رنگ دارد. شفت آن مدور و گویچهاي شکل است.
Rockspray و به انگلیسی Cotoneaster و به فرانسوي « شیرخشت » گیاه شیرخشت، به فارسی
گفته می شود .
این درخت بومی مناطق مدیترانه اي و خاور نزدیک است و در ایتالیا و سیسیل فراوان می باشد و
شیرخشت مرغوبی به نام شیر خشت سیسیل در تجارت بین المللی عرضه می شود و عملاً 90
درصد شیرخشت که در بازار بین المللی عرضه می شود احتمالاً از این منبع است. این درخت در
بعضی باغهاي ایران نیز کاشته می شود. گلهاي خوشه اي سفید زیبایی دارد. مشخصات و خواص
و کاربرد درخت زبان گنجشک گل در بخش خاص در این کتاب آمده است. بنابراین در اینجا
در مورد این گیاه توضیح مختصري داده می شود و بیشتر روي شیرخشت حاصل از آن تأکید می
شود.
خواص کاربردي ودارویی
شیرخشت به طور کلی به سه صورت در بازار عرضه می شود. نوع اول را اشکی گویند و به
گفته می شود. به صورت قطعات متبلور، سوراخ دار و اشکی Manne en larmes فرانسوي
شکل به قطر یک انگشت است. این قسم شیرخشت خالصتر از سایر اقسام است. رنگ آن سفید با
طعم شیرین و خیلی کم تهوع آور است. این نوع شیرخشت در بازار بین المللی به شیر خشت
Manne en سیسیلی معروف است. نوع دوم شیرخشت تخته اي یا تکه اي است که به فرانسوي
گفته می شود. به صورت قطعات کوچک نرم و یک تکه است. رنگ آن زرد تیرة چرك، sorte
غیرخالص و طعم آن شیرین است ولی خیلی نامطبوع تر از نوع اول و اغلب تهوع آور است. نوع
گفته می شود که ناخالص ترین نوع manne grasse La سوم شیرخشت چرب که به فرانسوي
شیر خشت است که در جریان فاسد شدن می باشد و طبعاً ارزانتر و کم خاصیت تر از سایر اقسام
است.
انواع شیرخشت از نظر طبیعت کمی گرم و از نظر رطوبت و یبوست معتدل است. نوع مرغوب آن
که بیشتر از ایتالیا وارد می شود خالص و تمیز و داراي شیرینی خاصی است که با شیرینی شکر
متفاوت است و پس از چند لحظه که در دهان گذارده شود کمی سرد می شود . انواع دیگر آن
که در بازار عرضه می شود به خلوص اولی نیست، طعم آن شیرین است ولی زبان را خیلی کم
سرد می کند ولی از نظر خواص مسهلی در همان ردیف است. شیرخشتهایی که از گیاه کاروان
کش و یا از گیاه شیرخشت گرفته می شود نیز از نظر خواص مسهلی و دارویی و طبیعت با سایرین
در یک ردیف هستند.شیرخشت ملین است و مسهل صفرا و اخلاط سوخته می باشد و براي
تقویت کبد، معده و احشائ داخل شکم مفید است. حرارت معده، قلب و کبد را تسکین می دهد
و براي سرفه، خشونت سینه و حلق داروي خوبی است و تحریک ، اضطراب و حرارت و یبوست
ایجاد نمی کند، حتی براي اطفال و پیران مناسب است.
sistanbaluchestan.frw.org.ir/Portals/17/شیرخشت.pdf
fraxinusornus cutonester: نام علمی
نام محلی:شیر خشت
محل رویش در استان:مراتع خاش
شیرخشت جنسی از گیاهان چوبدار از خانواده گل سرخ است.
مناطق معتدل آسیا، اروپا و آفریقاي ) (Palaearctic) گیاه شیرخشت بومی منطقه دیرینهقطبی
شمالی) است و تمرکز انواع آن در کوههاي جنوب غربی چین و هیمالیا قرار دارد.
شیرخشت گیاهی است پایا به ارتفاع 3 تا 8 متر. پوست آن خاکستري مایل به سیاه و گل صورتی
در حاشیه سرخ رنگ دارد. شفت آن مدور و گویچهاي شکل است.
Rockspray و به انگلیسی Cotoneaster و به فرانسوي « شیرخشت » گیاه شیرخشت، به فارسی
گفته می شود .
این درخت بومی مناطق مدیترانه اي و خاور نزدیک است و در ایتالیا و سیسیل فراوان می باشد و
شیرخشت مرغوبی به نام شیر خشت سیسیل در تجارت بین المللی عرضه می شود و عملاً 90
درصد شیرخشت که در بازار بین المللی عرضه می شود احتمالاً از این منبع است. این درخت در
بعضی باغهاي ایران نیز کاشته می شود. گلهاي خوشه اي سفید زیبایی دارد. مشخصات و خواص
و کاربرد درخت زبان گنجشک گل در بخش خاص در این کتاب آمده است. بنابراین در اینجا
در مورد این گیاه توضیح مختصري داده می شود و بیشتر روي شیرخشت حاصل از آن تأکید می
شود.
خواص کاربردي ودارویی
شیرخشت به طور کلی به سه صورت در بازار عرضه می شود. نوع اول را اشکی گویند و به
گفته می شود. به صورت قطعات متبلور، سوراخ دار و اشکی Manne en larmes فرانسوي
شکل به قطر یک انگشت است. این قسم شیرخشت خالصتر از سایر اقسام است. رنگ آن سفید با
طعم شیرین و خیلی کم تهوع آور است. این نوع شیرخشت در بازار بین المللی به شیر خشت
Manne en سیسیلی معروف است. نوع دوم شیرخشت تخته اي یا تکه اي است که به فرانسوي
گفته می شود. به صورت قطعات کوچک نرم و یک تکه است. رنگ آن زرد تیرة چرك، sorte
غیرخالص و طعم آن شیرین است ولی خیلی نامطبوع تر از نوع اول و اغلب تهوع آور است. نوع
گفته می شود که ناخالص ترین نوع manne grasse La سوم شیرخشت چرب که به فرانسوي
شیر خشت است که در جریان فاسد شدن می باشد و طبعاً ارزانتر و کم خاصیت تر از سایر اقسام
است.
انواع شیرخشت از نظر طبیعت کمی گرم و از نظر رطوبت و یبوست معتدل است. نوع مرغوب آن
که بیشتر از ایتالیا وارد می شود خالص و تمیز و داراي شیرینی خاصی است که با شیرینی شکر
متفاوت است و پس از چند لحظه که در دهان گذارده شود کمی سرد می شود . انواع دیگر آن
که در بازار عرضه می شود به خلوص اولی نیست، طعم آن شیرین است ولی زبان را خیلی کم
سرد می کند ولی از نظر خواص مسهلی در همان ردیف است. شیرخشتهایی که از گیاه کاروان
کش و یا از گیاه شیرخشت گرفته می شود نیز از نظر خواص مسهلی و دارویی و طبیعت با سایرین
در یک ردیف هستند.شیرخشت ملین است و مسهل صفرا و اخلاط سوخته می باشد و براي
تقویت کبد، معده و احشائ داخل شکم مفید است. حرارت معده، قلب و کبد را تسکین می دهد
و براي سرفه، خشونت سینه و حلق داروي خوبی است و تحریک ، اضطراب و حرارت و یبوست
ایجاد نمی کند، حتی براي اطفال و پیران مناسب است.
sistanbaluchestan.frw.org.ir/Portals/17/شیرخشت.pdf
