۱۳۹۵ بهمن ۱۸, دوشنبه

صفراغون

صفراغون
بفتح صاد و سکون فا و فتح راء مهمله و الف و ضم غین معجمه و سکون واو و نون
ماهیت آن
اسم فرنکی مرغی است قریب بکنجشک خاکستری رنک مائل بزردی و سبزی و منقار آن باریک و دم آن اندک بلند و بران نقطهای سفید و در موسم سرما بیشتر ظاهر می کردد و بر لب جوی و حوض نشسته صفیر می کند و دم خود را دائم حرکت می دهد بیشتر سنک ریزه و ریزه های خشت می خورد بعربی ابو الملیح و بفارسی دم جنبانک و دمیچه و بشیرازی مرغک شقا و بهندی مغوله و کهنجن نیز نامند
طبیعت آن
کرم و خشک در دوم و کوشت آن تلخ با قوت تریاقیت
افعال و خواص آن
خوردن کوشت خام و بدستور محرق آن با ماء العسل جهت تفتیت سنک کرده و مثانه و عسر البول بسیار نافع و مدر قویست
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
////////////
صفراغون . [ ص َ ] (معرب ، اِ) به لغت یونانی نام مرغی است بمقدار گنجشک و آن را به عربی عصفورالشوک خوانند و بعضی گویند نوعی از مرغ صیاداست . (برهان قاطع). مننسکی به سند فرهنگ شعوری میگوید: صفراغون طائری است زردرنگ مایل به سیاهی که اکثردر جالیزها می باشد و آن را صفراگون بگاف فارسی نیز گویند و بسند نعمت اﷲ می نویسد که پرنده ای است که آن را به عربی سلوی و به هندی بتیر خوانند. (برهان حاشیه ٔ چ کلکته ). نام پرنده ای است سخت خرد لیکن بزرگتر از عصفور ملکی و از جنس صعوه است و آن نیکوتر و سودمندتر از هر چیز بود خرد ساختن سنگ کلیه را، و آن را نیم پخته خورند بهتر بود و پخته با شراب صاف یا با آب عسل خورند. (بحر الجواهر). خواجه ابوعلی رحمة اﷲ علیه گوید: مرغکی است ، او را بلغت فرنگ صفراغون گویند. آن را خشک کنند و بکوبند و اندکی بدهند سنگ را که درگرده و مثانه و دیگر اندامها بود برون آورد. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). اسم فرنگی مرغی است قریب به گنجشک و به فارسی دمسیجه نامند. دایم دنباله را حرکت می دهد، گوشت خام و قدید و محرق او با ماءالعسل جهت سنگ مثانه و عسر بول بسیار نافع است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). دزی این کلمه را با نسرالبحر، عقاب البحر (استخوان خوار) ۞ تطبیق کرده و گوید این کلمه از حالت مفعول ٌ به کلمه ٔ لاتینی اُسفیراگوس ۞ گرفته شده . (دزی ج 1 ص 836). طروغلودیس ۞ . عصفور السیاح .
/////////////
پاتر
بفتح باء فارسی و الف و کسر تاء فوقانی و سکون راء مهمله مشهور باسم ممولا است و در کتب یونانی به صفراغون مکتوب است
تالیف شریفی، متن، ص: 52
///////////
صفراغون:
هو عصفور من جنس الصعوة، أصغر من جمیع العصافیر خلا العصفور الملکی، و هو أجود شیء و أنفعه لتفتّت الحصاة فی الکلی و
المثانۀ یول نیّاً کما هو، و ذلک أفضل، و مطبوخاً بشراب صاف أو بماء العسل.
بحر الجواهر
//////////////
صفراغون:
إسم طائر یسمی بالإفرنجیۀ هکذا و هو المسمی طرغلودیس* و سنذکره فی الطاء.
الجامع لمفردات الادویه و الاغذیه
* طرغلودیس . [ طَ غ َ ] (معرب ، اِ) ۞ به یونانی مرغی باشد به بزرگی گنجشک و در بال او پر زردی میباشد و پیوسته در کناره های آب نشیند و دُم جنباند، آن را به عربی عصفورالشوک و عصفورالسیاح خوانند و طروغلودیس و طروغلودقس هم گفته اند. گوشت وی سنگ گرده را بریزاند و منع آن هم کند که دیگر بهم نرسد. (برهان ) (آنندراج ). طریقلودقطس است . (اختیارات بدیعی ). خردترین بنجشکان است و خاصةً در زمستان پیدا آید، رنگ غالب بر پر آن مزجی ازخاکستری و زرد باشد و بر بال پرهای زرین دارد و نوک آن باریک بود و بر دُم ِ او خجک های سیاه است و دم خود را دائم جنباند، پیوسته آواز دهد و کم پرد و گوشت او را در ریزانیدن سنگ مثانه و بازداشتن از پیدایش سنگ خاصیتی شگفت است . و در حاوی گوید: آن را به افریقیه صفراغون خوانند و دیسقوریدس گوید: گرم است در دوم و اندکی از درون وی تفتیت حصاة کند. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). دمتک . دم جنبانک ۞ .
///////////
دم‌چتری ویلی (نام علمی: Rhipidura leucophrys) نام یک گونه از سرده دم‌بادبزنی است.

منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Willie wagtail»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۴).
/////////////
قس طائر الذعرة در عربی:
طائر الذعرة(باللاتينية: Willie Wagtail) بضم الذال,هو طائر من رتبة العصفوريات موطنه الأصلي أستراليا,و غينيا الجديدة,و جزر سليمان,و أرخبيل بسمارك,وأخيرا إندونيسيا. والاسم العلمي له Rhipidura leucophrys,هو من الطيور الشائعة وأيضا طائر مألوف في نطاق بعيد، ويفضل الغابات الكثيفة. يصل طوله من 19.0 إلى 21.5,ولونه متداخل مع اللونين الأسود من الأعلى و الأبيض من الأسفل؛وريش الذكور مماثل للإناث أيضا. وهناك ثلاثة مناطق يعترف بها طائر الذعرة ؛المناطق الوسطى والجنوبية وأستراليا وشمال أستراليا وبالتحديد بيكاتا ومدينة ميلاليوكا في غينيا الجديدة. وليس لها علاقة في حقيقات الذعرات من جنس Motacilla بل تنتمي إلى عائلة fantail في جنس Rhipidura التي تنضم إلى مجموعة حقيقات الغراب الذي فيها الغربان و طائر الجنة و درونقوز. طائر الذعرة منضم إلى عائلة Dicruridae,على الرغم أن بعض المصنفين يرون أنها متميزة بما يكفي لتبرير إنشائها عائلة جديدة وهي Rhipiduridae

مراجع[عدل]
^ مذكور في : القائمة الحمراء للأنواع المهددة بالانقراض 2016.3 معرف القائمة الحمراء للأنواع المهددة بالانقراض: http://www.iucnredlist.org/details/22706805/0 تاريخ الاطلاع: 10 ديسمبر 2016 عنوان : The IUCN Red List of Threatened Species 2016.3 تاريخ النشر: 8 ديسمبر 2016
///////////
قس ولی پکھی پوچھل در پنجابی:
ولی پکھی پوچھل پکھی پوچھل دے ٹبر دا اک پنچھی اے۔ ایہ اسٹریلیا، سولومن جزیرہ نیو گنی تے چڑھدے انڈونیشیا دا پنچھی اے
///////////
Willie wagtail
From Wikipedia, the free encyclopedia
Willie wagtail
Willy wag tail.jpg
In the Melbourne Botanical Gardens, Australia.
Kingdom:
Phylum:
Class:
Order:
Family:
Genus:
Species:
R. leucophrys
Rhipidura leucophrys
Latham, 1801
R. l. leucophrys
R. l. melaleuca
R. l. picata
WillieWagtailRangeMap.png
Willie wagtail range
The willie (or willywagtail (Rhipidura leucophrys) is a passerine bird native to AustraliaNew Guinea, the Solomon Islands, the Bismarck Archipelago, and Eastern Indonesia. It is a common and familiar bird throughout much of its range, living in most habitats apart from thick forest. Measuring 19–21.5 cm (7 12–8 12 in) in length, the willie wagtail is contrastingly coloured with almost entirely black upperparts and white underparts; the male and female have similar plumage.
Three subspecies are recognised; Rhipidura leucophrys leucophrys from central and southern Australia, the smaller R. l. picata from northern Australia, and the larger R. l. melaleuca from New Guinea and islands in its vicinity. It is unrelated to the true wagtails of the genus Motacilla; it is a member of the fantail genus Rhipidura and is a part of a "core corvine" group that includes true crows and ravensdrongos and birds of paradise. Within this group, fantails are placed either in the family Dicruridae, alongside drongos, or in their own small family, Rhipiduridae.
The willie wagtail is insectivorous and spends much time chasing prey in open habitat. Its common name is derived from its habit of wagging its tail horizontally when foraging on the ground. Aggressive and territorial, the willie wagtail will often harass much larger birds such as the laughing kookaburra and wedge-tailed eagle. It has responded well to human alteration of the landscape and is a common sight in urban lawns, parks, and gardens. It was widely featured in Aboriginal folklore around the country as either a bringer of bad news or a stealer of secrets.