۱۴۰۰ فروردین ۳۱, سه‌شنبه

خبیص البیض . [ خ َ صُل ْ ب َ ] (ع اِ مرکب ) خاگینه . در تحفه آمده است : خبیص البیض را بفارسی خاگینه گویند و با سبزیها کوکو نامند کثیرالغذا و دیرهضم و مسدد و مولد خلط غلیظ و با دارچین و خولنجان و ادویه ٔ باهیه مقوی باه است . (از تحفة المؤمنین حکیم مؤمن).

 تحفهٔ حکیم یا تحفةالمؤمنین، تألیف محمد مؤمن حسینی دیلمی تنکابنی طبیب ابن محمد زمان دیلمی تنکابنی طبیب شاه سلیمان صف کتابی است مفصل در طب سنتی ایران که برگرفته از منابع ایرانی، یونانی و هندی است. زمان نگارش سال ۱۰۸۰ ق. است. ترجمهٔ عربی این کتاب توسط یک پزشک اهل مدینه به نام مصطفی یوسف زاده (مشهور به شورانی یا شیروانی) که به نام تحفة المسلمین و تحفة اهل السنه، و ترجمهٔ ترکی آن در سدهٔ ۱۳ توسط پزشکی تحت عنوان «غنیة المسلمین» منتشر شده است. نسخه‌ها از این کتاب چاپ‌های متعدد سنگی در قطع رحلی در دسترس است که در تهران چاپ شده. البته یک چاپ تایپی مغلوط در قطع وزیری و یک ویرایش ضعیف ادبی که جدیداً در تیراژ نمایشگاهی روانه بازار شده است، از نسخه‌های چاپی به شمار می‌رود. نسخه‌های خطی متعددی نیز در شبه قارهٔ هند، تعدادی نسخه از متن کامل یا به طور منتخب در «ازبکستان»، یک نسخه خطی به صورت مینیاتور مذهب، در کنگره آمریکا، و نسخه‌هایی از آن نیز در کتابخانه ملک و آستان قدس رضوی و چندین نسخه در کتابخانه مرکزی تبریز موجود است. ویکی https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%81%D9%87_%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85_%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86