۱۴۰۳ مرداد ۷, یکشنبه

 

 

نظام اسلامی رویاروی معضلات اقتصادی و تعامل با آمریکا برای رفع تحریم‌ها

کم نیستند مفسرانی که می گویند علت روی کار آمدن مسعود پزشکیان اولاً اوضاع بسیار بد و نگران‌کنندۀ اقتصاد کشور است و ثانیاً تصمیم رهبر جمهوری اسلامی برای تعامل با غرب به منظور رفع تحریم‌ها، بی آنکه البته مسئولیت این تعامل مستقیماً متوجۀ وی و جناح اصولگرای جمهوری اسلامی شود (درست همانند سناریوی برجام که در دورۀ حسن روحانی توسط او و محمدجواد ظریف صورت گرفت).  

علی خامنه ای و مسعود پزشکیان در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری
علی خامنه ای و مسعود پزشکیان در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری © ایرنا

در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری، علی خامنه‌ای صریحاً در حضور مسعود پزشکیان و دیگر سران نظام اسلامی اعتراف کرد که مشکلات اقتصادی همچنان مهمترین اولویت کشور هستند. خود مسعود پزشکیان در این مراسم گفت که تقویت سفره‌های مردم و حل مشکلات اقتصادی کشور اولویت اصلی دولت چهاردهم است.

با این حال، همزمان با روی کار آمدن مسعود پزشکیان اقتصاد ایران با مشکلات و بحران‌های عدیده از جمله با کمبود برق در تابستان و کمبود گاز در زمستان روبرو است. این کمبود صنایع ایران را با بحران جدّی روبرو کرده است به طوری که در ازای دو روز کاری در هفته صنایع کشور بیست و چهار ساعت تعطیل یا همانند صنایع سیمان و فولاد با کاهش چشمگیر تولید مواجه هستند.

برغم ارزپاشی‌های دولت مخبر در روزهای اخیر قیمت دلار آمریکا در بازار ایران، همزمان با مراسم تنفیذ حکم مسعود پزشکیان به ٥٧ هزار و ۸٠٠ تومان رسید. در حال حاضر، قیمت هر بشکه نفت برنت ٨١ دلار است، اما به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، جمهوری اسلامی ایران نفت خود را به صورت قاچاق و توسط افراد و واسطه‌های ناشناس به بهای نازل می فروشد بی آنکه رقم رسمی درآمدهای نفتی از سوی دولت اعلام شود. با این حال، به دلیل خودداری رژیم ایران از پیوستن به پیمان مبارزه با پولشویی و حمایت مالی از تروریسم (اف‌آی‌تی‌اف)، جمهوری اسلامی ایران ناگزیر است سیستم منسوخ حواله را برای نقل و انتقال‌های مالی خود به کار بگیرد و به این ترتیب هزینه‌های هنگفت و جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور تحمیل کند. اکنون مدت‌هاست که درآمدهای نفتی حتا دیگر تأمین کنندۀ بودجۀ دولت نیست، در حالی که صندوق‌های بازنشستگی همچنان با کمبود یا نبود منابع روبرو هستند و تراز تجاری به گفتۀ اتاق بازرگانی به منفی هفده میلیارد دلار رسیده است. بر اساس گزارش‌های رسمی، مسعود پزشکیان دولت را با ۸۸۷ هزار میلیارد تومان اصل و سود اوراق بدهی تحویل گرفته، در حالی که موجودی خزانۀ کشور ۱۸ میلیارد دلار است.

از دیگر ابربحران‌های کشور همزمان با روی کار آمدن مسعود پزشکیان علاوه بر سوءتغذیه، بحران سلامت و بحران مسکن است : در حال حاضر  متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران به ۸۵ میلیون تومان می‌رسد. این قیمت در شهریور ۱۴۰۰ حدود ۳٢ میلیون تومان بود. با این حال بخش بزرگی از درآمد ناچیز مردم بیش از گذشته صرف هزینۀ مسکن می شود. در سال‌های ١۳٩٠ هنوز حدود ٧۳ درصد خانوارهای ایرانی مالک مسکن بودند، این رقم در اوایل دهۀ ١٤٠٠ به ٤٠ درصد کاهش یافته است که به تنهایی شاخص مهمی در خصوص گسترش فقر در ایران است. در حال حاضر مدت زمان انتظار یک کارگر با هفت میلیون تومان حقوق پایه برای خانه دار شدن به بیش از پانصد سال رسیده است و بعد از "گورخوابی" و "بام خوابی"، "خودروخوابی" نیز به دیگر راه‌حل‌های بینوایان برای تأمین سرپناه تبدیل شده است.   

PUBLICITÉ

اما، مهمترین و فوری‌ترین شرط برطرف شدن این مشکلات رفع تحریم‌ها و در نتیجه تعامل با غرب و آمریکا است. به همین خاطر کم نیستند مفسرانی که می گویند علت روی کار آمدن مسعود پزشکیان اولاً اوضاع بسیار بد و نگران‌کنندۀ اقتصاد کشور است و ثانیاً تصمیم رهبر جمهوری اسلامی برای تعامل با غرب به منظور رفع تحریم‌ها، بی آنکه البته مسئولیت این تعامل مستقیماً متوجۀ وی و جناح اصولگرای جمهوری اسلامی شود (درست همانند سناریوی برجام که در دورۀ حسن روحانی توسط او و محمدجواد ظریف صورت گرفت).