ربع ربعی چهار یک چارک

 ربُع.  آلتی است منجمان را از قبیل اسطرلاب که بدان ارتفاع آفتاب گیرند و ساعت و عمل های دیگرمعلوم کنند و آن را ربعی و ربع مجیَّب نیز گویند. (آنندراج ) (از متن اللغة). آلتی است از آلات منجم غیر از اسطرلاب که بدان ارتفاع گیرند و استخراج ساعات کنند. (مفاتیح العلوم). '''دهخدا.'''

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

چهاریک چارک؛ رُبع/ربعی (ابزار) یا کُوادرانت (به عربی: ربُع)، و (به انگلیسی: Quadrant)، ابزاری است که در مشاهده‌های آسمانی اخترشناسی برای اندازه‌گیری زاویه تا ۹۰ درجه استفاده می‌شود. این وسیله را در اصل بطلمیوس به عنوان نمونهٔ بهتری از استرلاب (به یونانی: اَسْترُلابُن (ἁστρολάβον)) ارائه داده‌است.[۱] از آن پس گونه‌های مختلفی از این ابزار را اخترشناسان مسلمان سده‌های میانه برای استفاده در بررسی‌های خود ساختند.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

• استرلاب

منابع

[ویرایش]

1. ↑ The history of the telescope Henry C. King, Harold Spencer Jones Editor Harold Spencer Jones Courier Dover Publications, 2003 ISBN 0-486-43265-3, ISBN 978-0-486-43265-6

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Quadrant (instrument)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۶.

پیوند به بیرون

[ویرایش]

• Gunter's Quadrant Article on the Gunter's Quadrant (PDF)

• Gunter's Quadrant Simulation of Gunter's Quadrant (requires Java)

• A working quadrant in coin form

• ریچارد دوم انگلستان (1396) era equal hour horary quadrant (pictures):

• back, with tables

• front, with watch angles

نهفتن

• ن

• ب

• و

ستاره‌شناسی در دوران اسلامی

  ستاره

شناسان

سدهٔ هشتم • احمد نهاوندی

• فضل پسر نوبخت

• ابراهیم فزاری و محمد بن ابراهیم فزاری

• ماشاالله بن اطهری

• یعقوب بن طارق

سدهٔ نهم • ابومعشر بلخی

• ابوسعید جرجانی

• ابن کثیر فرغانی

• ابویوسف کندی

• ابوعبدالله محمد بن عیسی ماهانی

• حجاج بن یوسف بن مطر

• حبش حاسب

• علی بن عیسای اسطرلابی

• بنوموسی

• ابوالعباس ایرانشهری

• خالد پسر عبدالمالک

• محمد بن موسی خوارزمی

• سهل بن بشر

• ثابت بن قره

• ابوسعید ضریر گرگانی

سدهٔ دهم • عبدالرحمان صوفی

• ابومحمود حامدبن خضر خجندی

• ابوجعفر خازن خراسانی

• ابوسهل بیژن کوهی

• ابوالوفای بوزجانی

• احمد بن یوسف

• بتانی

• القبیصی

• ابوالعباس نیریزی

• ابوحامد صاغانی

• ابن یونس مصری

• ابراهیم بن سنان

• ابوالفضل هروی

• حاسب طبری

سدهٔ یازدهم • بونصر منصور

• ابوریحان بیرونی

• ابن زرقالی

• ابن هیثم

• ابن سینا

• ابن صفار

• کوشیار گیلانی

• صاعد اندلسی

• ابوسعید سجزی

• ابوحاتم مظفر اسفزاری

سدهٔ دوازدهم • بطروجی

• بهاءالدین مروزی

• خازنی

• سموأل بن یحیی مغربی

• ابی الصلت

• انوری

• ابن کماد

• جابر بن افلح

• خیام

• شرف‌الدین طوسی

سدهٔ سیزدهم • ابن بناء

• ابن هائم

• جمال‌الدین بخاری

• محی‌الدین مغربی

• خواجه نصیرالدین طوسی

• قطب‌الدین شیرازی

• شمس‌الدین سمرقندی

• زکریای قزوینی

• ابن ابی الشکر

• مؤیدالدین اوردی

• اثیرالدین ابهری

• محمد بن ابوبکر فارسی

سدهٔ چهاردهم • ابن شاطر

• شمس‌الدین خلیلی

• ابوالعقول

• نظام‌الدین حسن نیشابوری

سدهٔ پانزدهم • علی‌بن محمد سمرقندی (ملاعلی قوشچی)

• بدرالدین عبدالواجد

• غیاث‌الدین جمشید کاشانی

• قاضی‌زاده رومی

• الغ‌بیگ

• سبط ماردینی

• شهاب‌الدین بن مجدی

• ابواسحاق کوبنانی

سدهٔ شانزدم • مولانا عبدالعلی بیرجندی

• شیخ بهایی

• پیری رئیس

• تقی‌الدین محمد بن معروف

سدهٔ هفدهم • یانگ گوانگشیان (en)

• احمد خانی

سدهٔ نوزدهم • رحیم رضایی

آثار

• عجایب‌المخلوقات

• نام ستاره‌ها در زبان عربی

• کتاب المناظر

• رسائل اخوان الصفا

• گاه‌شماری هجری قمری

• نقشه آسمان

• نزهة المشتاق فی اختراق الآفاق

• التفهیم

زیج

• زیج آلفونسو

• سالنما

• جدول نجومی

• صورالکواکب

• کاتالوگ ستاره‌ای

• زیج تولد

• توابع مثلثاتی

• زیج ایلخانی

• زیج سلطانی

• سلم‌السماء

ابزارها

• آلیداد

• رایانه قیاسی

• روزنه

• حلقه‌دار

• اسطرلاب

• ساعت نجومی

• گلوب آسمانی

• گلباد

• قطب‌نما

• صفحه جهت‌یاب

• دیوپترا

• حلقه استوایی

• استوانما

• کره جغرافیایی

• کاغذ میلیمتری

• ذره‌بین

• سازال دیواری

• اسطرلاب ناوبری

• سحابی

• جهان‌نمای مسطح

• ربع (ابزار)

• چارک

• سدس

• مقیاس ارتفاع

• چرخه ستاره‌یاب

• ساعت آفتابی

• تلسکوپ

• سه‌شاخ/ذات‌الشعبتین

مفاهیم • علم هیئت 

• نجوم کروی

• مقنطر/دایرهٔ ارتفاع

• اوج و حضیض

• اخترفیزیک

• انحراف محوری

• سمت

• مکانیک سماوی

• کره‌های آسمانی

• مدار دایروی

• فلک تدویر

• حرکت انتقالی زمین

• حرکت وضعی زمین

• خروج از مرکز مداری

• دایرةالبروج

• مدار بیضی

• اکوانت

• کهکشان

• زمین‌مرکزی

• انرژی پتانسیل

• گرانش

• خورشیدمرکزی

• لختی

• کیهان‌شناسی اسلامی

• مهتاب

• فرضیه چندجهانی

• دیدگاه مسلمانان درباره ستاره‌بینی

• انحراف محوری

• اختلاف‌منظر

• حرکت تقدیمی

• حرکت ترقصی

• قبله

• اوقات شرعی

• وزن مخصوص

• زمین مدور

• نور ستاره

• کره تحت‌القمری

• نور سفید خورشید

• ابرنواختر

• کرانداری زمانی

• نوسان حرکت تقدیمی

• مثلث‌سازی

• جفت طوسی

• گیتی

مراکز • دانشگاه الازهر

• دارالحکمه

• بیت‌الحکمه

• ستاره‌شناسی در دوران اسلامی

• رصدخانه تقی‌الدین استانبول

• مدرسه (اسلام)

• رصدخانه مراغه

• رصدخانه

• بنیاد پژوهشی

• رصدخانه الغ‌بیگ

• مسجد اموی دمشق

• دانشگاه قرویین

تأثیرپذیرفته • ستاره‌شناسی بابلی

• ستاره‌شناسی قبطی

• ستاره‌شناسی یونانی

• ستاره‌شناسی هندی

تأثیرگذاشته • ستاره‌شناسی بیزانسی

• ستاره‌شناسی چینی

• ستاره‌شناسی اروپایی

• ستاره‌شناسی هندی

رده‌ها: 

• ابزارهای اخترشناسی

• ابزارهای سنجش

• اختراع‌های ایرانی

• اختراع‌های اعراب

• اختراع‌های یونانی

• اخترشناسی اسلامی

• تاریخ تجهیزات علمی

• تجهیزات ناوبری

• نقشه‌برداری

• ابزارهای اندازه‌گیری زاویه

• فناوری در جهان اسلام قرون وسطی

• این صفحه آخرین‌بار در ‏۲۷ اوت ۲۰۲۴ ساعت ‏۰۵:۴۳ ویرایش شده است. '''ویکی پدیا فارسی'''.