مولانا وجیه‌الدین عبدالله بن محمد لسانی شیرازی (تبریزی) از شاعران پارسی‌گوی سدهٔ
دهم قمری است.
زندگی[ویرایش]
وجیه‌الدین
عبدالله بن محمد لسانی شیرازی در شیراز متولد شده و
در بغداد و دارالسلطنه تبریز می‌زیسته و بدین
جهت جمعی وی را تبریزی می‌دانند.
لسانی یکی از
شاعران بزرگ و صاحب‌سبک فارسی سدهٔ دهم بود. وی از نخستین شاعران سبک وقوع است.
همچنین گفته می‌شود کامل‌ترین و زیباترین شهرآشوب زبان فارسی را
سروده‌است و در طرح دوباره این قالب نقش اساسی داشته طوری‌که سرودن ترکیب‌بند یا
بندهای کوتاه را نخستین بار به او نسبت داده‌اند.
تاریخ وفات او
سال ۹۴۰ یا ۹۴۱ هجری قمری و محل دفن او مقبرةالشعرای تبریز است.[۱][۲][۳]
فعالیت ادبی[ویرایش]
لسانی شیرازی از
بزرگترین شاعران عصر خود و از شاعران سبک واسوخت است دیوان او به کوشش محمد حسین
کرمی انتشار یافت . در تذکره‌ها و کتاب‌های
تاریخ ادبیات نام این شاعر ذکر شده.[۴] از لسانی شیرازی به عنوان یکی از
سردمداران مکتب وقوع یاد می‌شود.
در غزلیات این شاعر می‌توان نشانه‌هایی از غزل‌های حافظ و سعدی را دید. البته لسانی بیشتر تحت تأثیر
سعدی بوده‌است.[۵]
لسانی یکی از
مفصل‌ترین و زیباترین «شهرآشوب»های زبان فارسی را
سروده‌است. «شهر آشوب» به شعری گفته می‌شود که شغل‌ها و اصناف مختلف دست‌مایهٔ
سرایش آن بوده‌اند. این نوع شعر، شعری وصفی و غنایی است.[۶] از آن‌جا که لسانی شیرازی بخش
عمده‌ای از سال‌های زندگی‌اش را در تبریز گذرانده، بر همین
اساس در «شهرآشوب» خود تمامی شغل‌های تبریز آن زمان را آورده‌است.[۷]
آثار[ویرایش]
لسانی حدود هشت‌هزار
بیت دارد که بیشتر این شعرها در قالب‌های غزل، ترکیب‌بند، قصیده و رباعی سروده شده‌اند که
از این میان بیشتر شعرهای او در قالب غزل‌اند.[۸]
آثار منتشرشده در سدهٔ کنونی[ویرایش]
·
شهرآشوب، (گردآورنده:) علی‌رضا
مجتهدزاده، مشهد: دانشگاه مشهد، ۱۳۴۵؛[۹]
·
دیوان لسانی شیرازی، (تصحیح:) محمدحسین
کرمی، شیراز: دانشگاه شیراز،
۱۳۹۳؛[۱۰][۱۱]
پانویس[ویرایش]
1.
↑ «مقبرة الشعرا»، ادارهٔ ارشاد آذربایجان شرقی.
2.
↑ لسانی شیرازی.
3.
↑ جایگاه فارس در فرهنگ و اقتصاد.
4.
↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا.
5.
↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا.
6.
↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا.
7.
↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا.
8.
↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا.
10. ↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا.
11. ↑ لسانی شیرازی، دیوان لسانی شیرازی.
منابع[ویرایش]
·
««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد». ایبنا. ۱۳۹۱. بایگانی‌شده
از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده
در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۲. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک)
·
لسانی شیرازی، عبدالله (۱۳۴۵). شهرآشوب. مشهد: دانشگاه مشهد.
·
«مقبرة الشعرا». اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی
آذربایجان شرقی. بایگانی‌شده از اصلی در
۳ ژانویه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۰۹.
·
«لسانی شیرازی». بایگانی‌شده از اصلی در
۱۹ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۰۹.
·
«جایگاه فارس در فرهنگ و اقتصاد». مجله فرهنگ و
پژوهش. دریافت‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۰۹.
·
لسانی شیرازی، عبدالله بن‌محمد (۱۳۹۳). کرمی،
محمدحسین، ویراستار. دیوان لسانی شیرازی. شیراز: دانشگاه شیراز،
مرکز نشر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۶۲-۴۹۰-۲.
·
این صفحه آخرین‌بار
در ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱ ساعت ۱۳:۵۴ ویرایش شده‌است.
