شمارش معکوس ضربالاجل اخراج مهاجران افغان از پاکستان؛ بگتی: اگر نروید بازداشت و بیرونتان میکنیم
وزیر داخله/کشور دولت موقت پاکستان امروز (پنجشنبه، ۲۶ اکتبر) تاکید کرد که برای آخرین بار به همه مهاجران «غیرقانونی» در این کشور از جمله صدها هزار اتباع افغانستان هشدار میدهد تا قبل از ضرب الاجل اول نوامبر این کشور را داوطلبانه ترک کنند. در عین حال حکومت طالبان اعلام کرد که به دستور هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان کمیسیونی برای رسیدگی به مشکلات مهاجران بازگشتکننده ایجاد شد.
سرفراز بگتی گفته است با نزدیک شدن موعد مقرر برای استرداد همه مهاجران «غیرقانونی» طرحی را در این زمینه نهایی کرده است. آقای بگتی تاکید کرده است که دولت از تصمیم خود برای اخراج این گروه از مهاجران پس از اول ماه نوامبر کوتاه نخواهد آمد.
پاکستان میزبان بیش از یک میلیون مهاجر فاقد مدرک قانونی اقامت است که اکثر آنها از افغانستان هستند و در طول سالها از ناامنی در کشورشان گریختهاند.
آقای بگتی گفت: «سلسله امادگیهای ما نهایی شده است. حکومتهای ایالتی و حکومت اسلامآباد در مناطق ویژهای مراکزی را ایجاد کردهایم که نامشان مراکز نگهداری است. تا کسانی که آنجا میروند در آنجا نگهداری میشوند. برای آنها در این مراکز تسهیلات پزشکی، خوراک و تمام اقدامات برای کودکان، زنان و مخصوصا کهنسالان با نهایت احترام در نظر گرفته شده. همزمان، بعد از اول نوامبر، با هر کسی که به طور غیرقانونی در پاکستان زندگی کند سازش نخواهیم کرد.»
«هر خانواده تنها حق دارد ۵۰ هزار روپیه با خود ببرد»
وزیر داخله پاکستان افزود: « این موضوع شامل کسانی است که هیچ مدرک اقامت ندارند. در وهله اول آنها را اخراج خواهیم کرد. آنها را به زندانی نمیفرستیم، به مراکز نگهداری میفرستیم و از این مراکز آنها به خارج از پاکستان فرستاده خواهند شد.»
End of مطالب پیشنهادی
او همچنین درباره مقدار پولی که این مهاجران با خود میتوانند ببرند را نیز مشخص کرد: ««پولی که به آنها اجازه داد میشود که با خود ببرند، ۵۰هزار روپیه (معادل حدود ۱۸۰ دلار) برای هر خانواده است. بیشتر از این مقدار به صورت نقد اجازه ندارند که از کشورمان پول با خود ببرند.»
او همچنین به شهروندان پاکستانی که از مهاجران «غیرقانونی» میزبانی میکنند و برای حضور شان تسهیلات فراهم میکنند، هشدار داد و گفت این کار «نقض قانون ماست» و با آنها برخورد خواهد شد و مورد مجازات قرار خواهند گرفت.
سازمان ملل متحد و گروههای حقوق بشری از پاکستان خواستهاند که اخراج اتباع افغانستان را متوقف کند، زیرا آنها در صورت بازگشت به کشورشان با مشکلات امنیتی و اقتصادی حاد روبرو خواهند بود.
در عین حال بازگشت داوطلبانه مهاجران و پناهجویان از پاکستان به شدت افزایش یافته است و در روزهای گذشته هزاران نفر از گذرگاههای مرزی اسپین بولدک- چمن و تورخم وارد افغانستان شدهاند.
حکومت طالبان اردوگاههای موقتی را هم در ننگرهار ساخته است تا برخی از مهاجران بازگشتی را اسکان موقت بدهد.
حکومت طالبان کمیسیون رسیدگی به مهاجران ایجاد کرد
در بیانیه ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان در زمینه ایجاد کمیسیون رسیدگی به مهاجران آمده است این کمیسیون از سوی وزرات خارجه به دستور «مقام معظم رهبری» در پی تصمیم اخیر پاکستان ساخته شده است. او گفته که عبدالسلام حنفی، معاون اداری وزارت خارجه طالبان در رأس این کمسیون قرار دارد و ۳۱ مقام عالیرتبه نیز عضو آن هستند.
قرار است کمیتههای تشیکل شده از سوی این کمیسیون با توجه به توانمندیهای خود، خدماتی مثل تشخیص، انتقال، فراهم کردن مواد اولیه و بهداشتی و اسکان موقت را به مهاجرانی که از پاکستان و کشورهای دیگر اخراج اجباری شدهاند، ارائه کنند. همچنین گفته شده تسهیلات ویژهای نیز طبق رویهای برای بازرگانان و صنعتگران در نظر گرفته شده است.
در بیانیه تازه طالبان تاکید شده که افغانهایی که به دلیل «نگرانی» از کشور خارج شدهاند، «اطمینان میدهیم که بدون نگرانی بازگردند».
«لوازم خانه خود را به قیمت ناچیز فروختیم»
پایان پادکست
رحمانالله، خبرنگار بیبیسی در پیشاور میگوید پناهجویان افغان مقیم پاکستان از تصمیم اخیر دولت بسیار نگران و شاکی هستند. او با چند نفر از مهاجران صحبت کرده که نگرانی خود را در میان گذاشتهاند. از جمله فرید، که در پیشاور راننده سهچرخه نوع «ریکشا» بود و از این طریق برای خانواده اش امرار معاش میکرد
تصمیم اخیر دولت پاکستان باعث شد فرید مجبور شود سهچرخه خود را به قیمت ارزان به فروش بگذارد.
خبرنگار بیبیسی میگوید مانند فرید، بسیاری دیگر از تجار افغان نیز مجبور شدند اجناس خود را به قیمت ارزان بفروشند. تاجران افغان نیز شکایت دارند که بیشتر تجارتهای آنها «به صورت اعتباری» که رسمیت ندارد، اداره میشود.
آنها اکثر کالاها را قرض گرفته اند، اما اکنون نمیتوانند آن را در این مدت کوتاه بازپرداخت کنند و میترسند که میلیونها روپیه پاکستانی ضرر کنند.
در بازار کارخانو در پیشاور، دست کم ۵۰ مغازه مربوط به مهاجران افغان بسته شده و مالکان آن به افغانستان رفتهاند و همچنین در سایر مناطق پختونخوا و شهرهای دیگر پاکستان هم بنا به گزارشها تاجران افغان تجارت خود را بسته یا به افغانستان منتقل کردهاند.
برخی از مهاجران دیگر که اقامت قانونی ندارند مجبور شدهاند اسباب و لوازم خانه خود را به قیمت ناچیز بفروشند.
ابرار، یک زن پناهنده افغان در پیشاور، میگوید که پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، آنها به پاکستان نقل مکان کردند.
او می گوید که با سختی از طریق قندهار به پاکستان آمدهاند. حالا پسرانش اینجا شروع به کار کردهاند ولی در معرض اخراج اجباری قرار دارند.
او گفت وقتی افغانستان را ترک کرد اسباب و وسایل خانه خود را به قیمت ارزان فروخت و اکنون که در معرض اخراج قرار دارد مجبور است دوباره لوازم خانه خود در پاکستان را به حراج بگذارد.
شماری از پناهجویانی که در پاکستان متولد شده و هرگز افغانستان را ندیدهاند هم مجبور به ترک این کشور هستند. خبرگزاری عربنیوز با رحمتاللهُ یکی از پناهجویان متولد راولپیندی که مجبور به ترک پاکستان شده صحبت کرده است. او گفته ترک پاکستان برای او مثل ترک کردن روستا و کشور خودش است.
اعتراضها به تصمیم پاکستان
همزمان با نزدیک شدن ضربالاجل دولت پاکستان گزارش شده که هزاران نفر در پاکستان در نزدیک مرز چمن-اسپین بولدک با افغانستان تظاهرات کردند. بسیاری از ساکنان مرزی دو کشور که در سالهای گذشته میتوانستند با کارت شناسایی از مرز دو کشور عبور و مرور کنند، اکنون دولت پاکستان گفته که باید ویزا و پاسپورت داشته باشند.
همزمان قرار است گروههایی از زنان پناهجوی افغان نیز تظاهراتی را در اسلامآباد راهاندازی کنند.
شماری از هنرمندان افغان نیز به دیوان عالی این کشور شکایت کردند و از این نهاد خواستهاند تا مانع اخراج آنها توسط دولت پاکستان شود.
طالبان هم مکرراً این تصمیم پاکستان را «غیرقابل قبول» خوانده و خواستار تجدید نظر شده است.
همچنین نهادها بینالمللی و گزارشگران ویژه سازمان ملل نیز از پاکستان خواستهاند پایبند قوانین بینالمللی حفاظت از افراد آسیب پذیر باشد. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان گفته است که بازگشت مهاجران باید داوطلبانه باشد، نه اجباری.
سازمان عفو بینالملل، که چند ماه قبل گزارش مفصلی از آزار و اذیت مهاجران افغان به دست پلیس پاکستان منتشر کرد، بار دیگر تاکید کرده است که وضعیت این مهاجران نگرانکننده است.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر افغانستان، فیلیپه گونزالس مورالس، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق مهاجران و ریم السالم، گزارشگر ویژه این سازمان در امور خشونت علیه زنان و کودکان در یک بیانیه مشترک گفتند که بازگرداندن اجباری افغانها به افغانستان آنها را در معرض آسیبهای جبران ناپذیری قرار خواهد داد.
اما با علیرغم آن وزیر داخله پاکستان بر تصمیمی که گرفته تاکید دارد.
همچنین دهها هزار پناهجو با بازگشت طالبان در تابستان ۱۴۰۰ خورشیدی به امید دریافت پناهندگی در کشورهای اروپایی به پاکستان فرار کردهاند. بسیاری از آنها نیز در معرض اخراج اجباری قرار دارند.
کشورهای غربی تنها افرادی را میپذیرند که با آنها در افغانستان پیشینه همکاری داشته باشند. از جمله بریتانیا به تازگی اعلام کرد که تا آخر دسامبر حدود دو هزار پناهجوی افغان را از پاکستان به بریتانیا منتقل میکند. اما هزاران نفر دیگر که پروندههای فردی دارند در سردرگمی به سر میبرند.