انتخابات بریتانیا؛ برگزیت به افزایش شمار مهاجران منجر شده است
شعار طرفداران خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا – برگزیت – این بود: «کنترل را از آنها پس بگیرید!»
از نظر بسیاری از طرفداران خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا این شعار به معنی دعوت به قرار گرفتن سیاست کنترل مهاجرت در دست دولت بریتانیا و پایان دادن به حق شهروندان سایر کشورهای عضو اتحادیه برای زندگی، کار و تحصیل در این کشور بود.
اما، چند سال پس از برگزیت، بریتانیا شاهد سریعترین نرخ رشد جمعیت از دهه ۱۹۶۰ به بعد بوده که مهاجرت را به یکی از مباحث کلیدی در مبارزات انتخاباتی فعلی تبدیل کرده است؟
سئوال این است که در پی خروج از اتحادیه اروپا، در بریتانیا چه روی داده است؟
برای درک موضوع مهاجرت به بریتانیا، سفر به شهر ساحلی اسکگنس محل شروع مناسبی است.
در همهپرسی برگزیت، بیش از سه چهارم ساکنان این شهر به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رای دادند.
مانند بسیاری از دیگر مناطق بریتانیا، زمانی که صحبت از مهاجرت به میان میآید، بیشترین تمرکز فکر مردم بر کسانی است که به طور غیرقانونی وارد این کشور میشوند.
«قایقها را متوقف کنید» یک وعده کلیدی از سوی حزب حاکم محافظهکار است و به دهها هزار نفری اشاره دارد که در سفری خطرناک و غالبا با قایقهای لاستیکی غیر ایمن از کانال مانش عبور میکنند تا وارد بریتانیا شوند.
با وجود این واقعیت که هیچیک از این قایقها تا کنون سرنشینان خود را در ساحل اسکگنس پیاده نکرده است، این نوع مهاجرت باعث نگرانی در شهر هم میشود.
تا همین اواخر تعدادی از هتلهای ساحلی این شهر محل اسکان پناهجویان در طول رسیدگی به درخواست پناهندگی آنها بود.
جولیان بانس، که هتل نورث پرید را اداره میکند، میگوید این کاربرد هتلها باعث ایجاد مشکلاتی در جامعه میشود.
او میگوید: «پناهجویان اصلا برای ما مزاحمتی ایجاد نمیکردند» و میافزاید: «با اینهمه نظر عمومی در منطقه اسکگنس این بود که مردم نمیخواستند آنها اینجا باشند.»
اکثر قریب به اتفاق افرادی که به دنبال پناهندگی هستند از آن زمان از هتلهای اسکگنس به محلهای دیگری منتقل شدهاند، اما نگرانی محلی در مورد تاثیر مهاجرت همچنان برجاست.
اکثر قریب به اتفاق مهاجران به طور قانونی در بریتانیا هستند
بنابراین، ممکن است تصور شود که افزایش بیسابقه مهاجرت عمدتا ناشی از حضور کسانی است که به طور غیرقانونی به بریتانیا وارد شدهاند.
در واقع چنین نیست.
تخمین زده میشود که در سال ۲۰۲۲، رقم خالص مهاجرت – یعنی تفاوت بین تعداد افرادی که هر سال وارد بریتانیا میشوند و آنهایی که از بریتانیا به سایر کشورها مهاجرت میکنند - به رکورد ۷۴۵۰۰۰ نفر رسیده است.
برای سال ۲۰۲۳، رقم خالص مهاجرت ۶۷۲۰۰۰ نفر تخمین زده میشود. در همان سال ۳۰۰۰۰ نفر با قایقهای کوچک وارد بریتانیا شدند.
اکثر قریب به اتفاق کسانی که وارد بریتانیا شدهاند و در اینجا اقامت دارند به صورت قانونی در این کشور هستند. آنها کسانی مانند کیکی اکوی هستند که در یک سکونتگاه ویژه بیماران در اسکگنس به عنوان مراقب کار میکند.
او در حالیکه شیفت کاری خود را انجام میدهد، در یک اتاق را میزند و با شوخی میگوید: «سلام! کیکی پررو آمده!» و وارد میشود.
او میگوید: «کار به عنوان مراقب افراد بیمار آسان نیست. شما باید از نظر روانی متعادل باشید، باید همدلی داشته باشید، باید بسیار صبور باشید.»
کیکی در ابتدا از نیجریه به بریتانیا آمد تا در دانشگاه تحصیل کند، اما همچنان به کار فعلی خود ادامه داده است.
دانشجویان و کارکنان بخش بهداشت و مراقبت بیماران مانند کیکی حدود دو سوم ویزاهای صادر شده در بریتانیا را در سال گذشته دریافت کردند.
به گفته موسسه رصد مهاجرت در دانشگاه آکسفورد، این گروه از تازهواردان بیشترین عامل افزایش خالص مهاجرت از سال ۲۰۱۰ به بعد بودهاند.
در نتیجه آماری که منتشر میشود و بوریس جانسون، نخستوزیر پیشین، آنها را در زمانی که بسیار پایینتر از حال بودند باعث رسوایی خواند، در واقع عمدتا ناشی از سیاست عمدی دولتها برای جبران کمبود نیروی انسانی در بخشهای مختلف بوده است.
اثر برگزیت
اگرچه جالب است که خروج از اتحادیه اروپا با افزایش مهاجرت همزمان شده، اما برگزیت آمار یک گروه از مهاجران را کاهش داده است.
در ۱۲ ماه منتهی به ژوئن ۲۰۲۳، خالص مهاجرت از کشورهای اتحادیه اروپا به بریتانیا ۸۶۰۰۰ نفر بود، به این معنی که نسبت به ورود اتباع کشورهای عضو اتحادیه اروپا به بریتانیا، تعداد بیشتری از این کشور خارج شدند.
اما افرادی که از سایر نقاط جهان به بریتانیا آمدند جایگزین آنها شدند.
در این دوره زمانی، حدود ۲۵۰۰۰۰ نفر از هند و اندکی کمتر از ۱۵۰۰۰۰ نفر از نیجریه وارد بریتانیا شدند. چین، پاکستان و زیمبابوه سه کشور بعدی با بیشترین تعداد اتباع ورودی به بریتانیا بودند.
«جلوی قایقها را بگیرید!»
با وجود این، ورود مهاجران غیرقانونی است که بر مباحث سیاسی بریتانیا سایه انداخته است.
با شروع مبارزات انتخاباتی کنونی، «قایقها را متوقف کنید» به یک شعار تبلیغاتی پرکاربرد تبدیل شده است.
ریشی سوناک، نخست وزیر، توقف مهاجران قایقسوار را یکی از پنج اولویت برنامه دولت خود قرار داده است.
برای مقابله با این پدیده، او طرحی شامل فرستادن برخی از پناهجویان غیرقانونی به رواندا را معرفی کرد.
اما حزب کارگر – حزب اصلی مخالف – میگوید در صورت پیروزی در انتخابات، این طرح را کنار خواهد گذاشت.
به گفته مقامات این حزب، به جای آن، یک فرماندهی مرزی و امنیتی جدید ایجاد خواهد شد تا پناهجویانی را که درخواست پناهندگی آنها رد شده و همچنان در این کشور هستند پیدا و اخراج کند.
و حزب اصلاحات، که اخیرا ایجاد شده است، قول برخوردی بدون مدارا، از جمله خروج از کنوانسیون اروپایی حقوق بشر را داده است. عضویت بریتانیا در این کنوانسیون باعث شده که اخراج یا انتقال اجباری پناهجویان به رواندا با مشکلاتی حقوق بشری مواجه شود.
آیا مهاجرت به بریتانیا بیشتر از سایر کشورهاست؟
در زمینه مهاجرت، بریتانیا به طور کلی با سایر کشورهای توسعهیافته با درآمد سرانه مشابه تفاوتی ندارد.
در سال ۲۰۲۲ در مجموع ۱۴ درصد از افرادی که در بریتانیا زندگی میکردند به عنوان «متولد خارج» تعریف شدند. در جمعیت کشورهایی مانند ایالات متحده و هلند هم کمابیش همین نسبت مشاهده میشود.
اما وقتی به کشورهایی مانند کانادا، نیوزلند و استرالیا نگاه میکنیم، تصویری متفاوت را مشاهده میکنیم.
برای مثال، در استرالیا، سهم جمعیت متولدین خارج در کل جمعیت تقریبا دو برابر رقم مشابه در بریتانیاست.
مصالحه دشوار
بنابراین ما به سوال اصلی خود باز میگردیم: چرا هشت سال پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، خالص مهاجرت در این کشور اینقدر بالاست؟
واقعیت این است که مهاجرت تنها به دلیل آزادی رفت و آمد بین بریتانیا و کشورهای اتحادیه اروپا نبوده است. موضوع این است که به رغم شعارهای سیاسی، بریتانیا به مهاجر نیاز دارد.
بسیاری از تصمیمات لازم برای کاهش قابل توجه تعداد ورود مهاجران به بریتانیا مستلزم مصالحه دشواری است که دولتها تمایلی به قبول آن ندارند.
مهاجرت غیرقانونی، به ویژه از طریق مسیرهای خطرناک، چیزی است که همه طرفها میتوانند با آن مخالفت کنند و به همین دلیل تمرکز بحث مهاجرت روی آن است.
حالا بار دیگر به اسکگنس سر میزنیم.
این مصالحه همان چیزی است که کیکی هنگام قدم زدن در ساحل شهر از آن آگاه است.
او در پاسخ به سوالی درباره جنجال بر سر مهاجرت میگوید: «من اخبار را در تلویزیون تماشا میکنم تا از آنچه در جریان است بیاطلاع نمانم.»
کیکی میافزاید: «اگر مردم برداشت های منفی دارند، به نظر من حاصل استنباط نادرست است. من فکر نمیکنم آنها واقعاً از آنچه در واقع اتفاق میافتد آگاه باشند. من فکر میکنم آنها گرفتار تصوراتی نادرست هستند.»