نان و سلامت
یادگیری اصول و فنون نانوایی و توانایی تشخیص، تحلیل و تفسیر مسائل و مشکلات در بحث فرآیند پخت نان
آلودگی آرد در اثر حشرات، کنه ها و جوندگان
در طی مدت زمان نگهداری، آرد مورد حمله حشرات، کنه ها و جوندگان قرار می گیرد. در اثر تولید فرآورده های ناشی از اعمال متابولیسم کنه ها، حشرات و لارو آن ها، آرد بوی بسیار نامطبوعی به خود گرفته و غیر قابل مصرف می گردد. جوندگان نیز خساراتی را به انبار آرد وارد کرده و آرد انبارشده غیر قابل مصرف می گردد. انواع آفات انباري كه انبارهای آرد را تهديد مي نمايد، عبارتند از :
1- شپش آرد
اين حشره مهمترين آفت آرد و مواد نشاسته اي محسوب مي شود. قدرت توليد مثل اين حشره بسيار زياد است و حشره ماده به طور متوسط 600-300 تخم در داخل آرد مي گذارد . تخمها به ماده چسبناكي آغشته اند كه به جدار كيسه آرد چسبيده و موجب انتشار حشره مي شوند. فضولات و پوسته هاي حشره باعث كاهش ارزش نانوايي آرد شده و درآلودگي هاي شديد باعث تلخي و بوي نامطبوعي در آرد مي گردد. مصرف اين نوع آرد از نظر بهداشتي اشكال دارد.
2- پروانه آرد
از مشخصات مهم اين آفت، تنيدن تار در آرد است و آرد حاصل كيفيت خود را از دست داده و دچار خسارت زيادي مي شود . اين آفت در انبار آرد وجود دارد.
3-كنه آرد
مهمترين كنه انباري درايران، كنه آرد است. بدن كنه بالغ، بي رنگ و در انتهاي بدن 2 جفت موي بلند وجود دارد. این آفت در اثر تغذيه از آرد، باعث ایجاد بوي بد و فساد در آرد مي گردد. عوارض ناشي از مصرف فرآورده هاي آلوده به كنه ها عبارتند از :
1- موادي كه كنه ها در آرد ايجاد مي كنند، باعث اختلالات گوارشي در انسان و بوي ترشيدگي در آرد مي شود.
2-كنه ها گاهي موجب بروز حساسيتهاي پوستي و بيماري آسم مي شوند.
برای جلوگیری از فساد آرد در انبار و پیشگیری از فعالیت حشرات و کنه ها و ... می بایست اقدامات لازم را به شرح زیر انجام داد:
1- آرد قبل از ورود به انبار مورد کنترل و آزمایش قرار گیرد.
2- محیط انبار، مورد بازدید و بررسی روزانه قرار گیرد.
3- محیط داخلی و خارجی انبار آرد، روزانه به طور مرتب تمیز و گرد و غبار و پودر و پوسته و گونی های اضافی جمع آوری و از انبار خارج گردند.
4- کیسه ها از نظر تاریخ تولید و ورود به انبار، زمان بندی و به طور مرتب صفافی گردند.
5- ابتدا آردهای کهنه و سپس آردهای تازه مورد مصرف قرار گیرند.
6- رطوبت آرد و حرارت انبار به طور مرتب اندازه گیری گردد زیرا در صورت عدم رعایت رطوبت و درجه حرارت، شرایط برای فعالیت حشرات، قارچ ها و میکرو ارگانیسم ها فراهم می گردد.
7- انبار آرد به طور مرتب و منظم تهویه گردد.
8- انبار آرد باید مجهز به در، پنجره و توری بوده و از نور کافی برخوردار باشد.
هوادهی و تهویه برای آردهائی که به مدت طولانی انبار شده و در شرایط نامساعد ذخیره گردیده اند، توصیه می شود در اثر هوادهی، بوی نامطبوع و کپک زدگی احتمالی آرد به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.