فناوری در سال ۲۰۲۳؛ از تاکسیهای پرنده تا تلفنهای ماهوارهای
- بن موریس
- بیبیسی
ساعت ۱:۰۳ صبح دوشنبه ۵ دسامبر قویترین لیزر روی کره زمین در آزمايشگاه ملی لارنس لیورمور در کالیفرنیا در آزمایشی که جهان فیزیک و فراتر از آن را تکان داد، پا به عرصه وجود نهاد.
این لیزر کپسولی از سوخت به اندازه يک دانه فلفل را هدف قرار داد و دماها و فشارهایی را ایجاد کرد که باعث واکنش گداخت هستهای شد - واکنشی که نیروی خورشید را تأمین میکند.
تأسیسات ملی احتراق (NIF) آزمایشهایی از اين قبیل را قبلاً هم انجام داد بود ولی این بار انرژی حاصل از این واکنش بیشتر از نیروی لیزری بود که برای آزاد ساختن آن به کار رفته بود.
اين ماجرا لحظهای تاریخی برای محققان گداخت هستهای بود و هر چند رآکتورهای گداخت هستهای هنوز راه درازی برای تولید برقی دارند که بتوانیم از آن استفاده کنیم، اين آزمايش نشان میدهد که فيزیک جواب میدهد.
کیم بودیل، رئیس آزمايشگاه ملی لارنس لیورمور، میگوید: «ما اولین قدمهای آزمايشی را به سوی يک منبع انرژی پاک برداشتهایم که میتواند انقلابی در جهان ایجاد کند.»
نوید يک رآکتور گداخت کارآمد خيرهکننده است. چنین رآکتوری مقادير نسبتاً کمی سوخت لازم دارد، هيچ نوع گاز گلخانهای تولید نمیکند و زباله رادیواکتیو بسیار کمی به جا میگذارد که آن را در مقایسه با رآکتورهای اتمی فعلی بسیار محبوبتر میکند.
فراوانی گداخت
موفقیتهای تأسیسات ملی احتراق دهها شرکت خصوصی را که اميدوارند روزی یک رآکتور گداخت تجاری بسازند، برخواهد انگیخت.
یک طرح خصوصی در بریتانیا امیدوار است که در سال ۲۰۲۳ دستاورد بزرگی داشته باشد. پروژه «گداخت سپیدهدم» (First Light Fusion) که بیرون آکسفورد واقع است، شيوه بدیعی برای ایجاد شرایط گداخت دارد.
يک قرص آلومينیومی کوچک را با سرعتی نزدیک به ۲۰ کيلومتر در ثانیه به سوی هدفهایی ويژهای پرتاب میکند که حاوی سوخت مورد نیاز برای گداخت هستند.
در لحظه برخورد، هدف فرو میپاشد و امواج فشار عظيمی ایجاد میکند که میتواند جرقه يک واکنش گداخت را بزند.
پادکست چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پادکست
پایان پادکست
اوایل امسال شرکت فرست لایت، در موقعیتی تاریخی برای این شرکت، تأیید کرد که با استفاده از این روش به گداخت دست یافته است.
در سال ۲۰۲۳، این تیم کارش را روی «ماشین ۴» شروع میکند که رآکتوری بسیاری بزرگتر است و امیدوارند که سد جادویی گداخت را نیز در هم بشکند - و انرژی بيشتر از چیزی که به آن داده شده است دریافت کند.
«فرست لایت» در رقابت با دهها شرکت ديگر است که میکوشند گداخت را محقق کنند ولی بنيانگذار این شرکت مطمئن است که در مسير درست قرار دارند.
نیک هاوکر، بنيانگذار «گداخت فرست لایت» میگوید: «فکر میکنم سال ۲۰۲۳ سالی خواهد بود که ما تحولی راهبردی خواهیم داشت، از چيزی که در واقع آزمايشی بسیار پيچيده و مهم بوده است به سوی تحقق پیشرفتهایی بسیار واقعی در مسير انرژی گداخت تجاری.»
در عین حال، در آمریکا خبر مهم ديگری در جهان گداخت باید اوایل سال ۲۰۲۳ منتشر شود.
دولت آمریکا اعلام خواهد کرد کدام شرکت خصوصی ۵۰ ميلیون دلار (۴۰ میلیون پوند) بودجه برای ساخت يک نیروگاه گداخت آزمايشی دریافت خواهد کرد. هدف آن داشتن يک رآکتور کارآمد تا اوایل دهه ۲۰۳۰ است.