طرح «آبسوز کردن خودروها» در ایران چقدر واقعی است؟
اخیرا صحبتهای یکی از نمایندگان شورای اسلامی درباره طرح جایگزینی آب به عنوان سوخت در خوردوها با هزینه ۱۰ میلیون تومان خبرساز شده است.
حسن نوروزی به طرح یکی از «متخصصان ایرانی» اشاره کرده و از او نقل کرده که میتوان با ۱۰ میلیون تومان همه خودروها را آبسوز کرد و آلودگی هو را هم کاهش داد؛ بر اساس اظهارات این نماینده مجلس قرار است مدعی این طرح در کمیسیون صنایع مجلس دعوت شود تا در این باره توضیح دهد.
هر چند اشارهای به نام مدعی این طرح نشده اما به نظر میرسد ماجرا همان طرحی باشد که طی سالهای اخیر فردی بنام «علاءالدین جاسمی زرگانی» آن را راهاندازی کرده بود.
این مطلب پس از گران شدن قیمت بنزین در سال ۹۸ تهیه شده بود و با اندک تغییراتی مجددا منتشر شده است.
با افزایش قیمت بنزین و سهمیهبندی آن در سال ۹۸ بحث «خودروهای آبسوز» دوباره بر سر زبانها افتاد و بعضی رسانههای دولتی حتی از ثبت نام در این طرح هم سخن گفتند.
متولی این طرح "هزینه پایه" نصب این سامانه بروی خودروهای داخلی را آن زمان حدود ۴/۵ میلیون تومان اعلام کرده بود که برای خودروهای خارجی این قیمت بالاتر بود.
همچنین گفته شده بود این سامانه در ابتدا با ۵۰ با درصد آب و ۵۰ درصد بنزین کار خود را شروع خواهد کرد و «در فازهای بعدی سامانه های ۷۵درصد و نهایتا ۱۰۰ درصد ارائه خواهد شد.»
پادکست چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پادکست
پایان پادکست
بدون شک دستیابی به چنین فنآوری، انقلاب عظیمی نه تنها در صنعت خودروسازی بلکه در سایر صنایع به پا خواهد کرد.
اما آغاز این ماجرا به سه سال قبل از گران شدن بنزین و سال ۹۵ برمیگردد؛ زمانی که آقای جاسمی زرگانی در ایران مدعی شد به سامانهای دست یافته که با نصب بر روی خودروهای مختلف، امکان استفاده از آب به عنوان سوخت را فراهم میکند.
رسانههای ایران از جمله صداوسیما با دعوت از او گزارشهایی تهیه کردند و در برنامههایی از او به عنوان «مبدع خودروی آبسوز» یاد کردهاند.
در یکی از برنامههای تلویزیونی که در این باره ساخته شد یک پژوی ۴۰۵ نشان داده میشد که آقای جاسمی زرگانی از شلنگ آبی که در دست دارد در لیوانی آب میریزد و آن را میخورد و همان شلنگ را به داخل باک خودرو انداخته و آن را پر میکند.
آقای جاسمی زرگانی که میگفت دکترای انرژی دارد، در رسانههای ایران و فضای مجازی حضور پررنگی داشت و گفته خودروی آبسوز نه تنها با آب معمولی بلکه با آب شور دریا و پسماند هم کار میکند؛ او همچنین عدم نیاز به اعمال تغییرات در زیر ساخت های موتور را از مزایای طرح خود برشمرده بود.
در طی مصاحبههای انجام شده آقای زرگانی گفته بود از ۲۶ کشور جهان هم دعوتنامه دارد که به هیچ کدامشان پاسخ مثبت نداده است چون میخواسته اختراعش را در کشور خودش حفظ کند.
او پیشتر به رسانههای ایران گفته بود: «به دلیل اتفاقی که برای اختراع قبلی من افتاد اختراع خود را در کشور ثبت نکرده و تولید نکردهام و به دنبال گرفتن پتنت های بینالمللی هستم تا اختراعم از ارزش بالاتری برخوردار باشد.»
در اسفند ۹۷ بعضی از رسانههای ایران به نقل از این فرد از «تجاریسازی سامانه آبسوز» ظرف ۶ ماه خبر داده بودند که این اتفاق نیفتاد.
بعضی از از رسانههای ایران با داغ شدن دوباره ماجرا اخیرا صحت این ادعا را زیر سوال بردند و این پروژه را «کلاهبرداری» خواندند؛ چرا که به گفته آنها چنین چیزی یا مبنای علمی ندارد یا مقرون به صرف نیست.
در سالهای اخیر خودروسازان بزرگ جهان در صدد بودهاند با جایگزین کردن منابع پاکتر انرژی، وابستگی به سوختهای سنتی را کاهش دهند؛ آنها در ابتدا خودروهای هیبریدی را به بازار معرفی کردند و چند سالی است خودروهای برقی روانه بازار شدهاند.
خودروسازان خارجی سالانه خرج عظیمی صرف بهینه سازی سوخت میکنند؛ ولی طرح آب سوز کردن خودرو هنوز در سطح فرضیه باقی مانده است.
آب که از دو عنصر اکسیژن و هیدورژن تشکیل شده به خودی خود قابل احتراق نیست؛ البته هیدروژن دارای انرژی بالا و قابل اشتعال است اما انرژی آن در زمان تشکیل آب، آزاد شده است.
آب را البته میتوان به عناصر اصلی تشکیل دهنده آن یعنی هیدروژن و اکسیژن تجزیه کرد؛ اما این کار انرژی بالایی میطلبد. به همین دلیل، چنین فرایندی در مجموع به صرفه نیست و دستکم به میزان انرژیای که تولید میکند، نیاز به مصرف انرژی دارد.
آقای زرگانی در وبسایت خود مدعی شده بود یکی از مزایای طرحش این است که «سامانه آبسوز به جایگاه هیدروژن نیازی ندارد؛ "بدان معنا که در سیستم ارائه شده (سامانه آبسوز) آب مستقیما در باک خودرو ریخته شده و تبدیل به سوخت می گردد ونهایتا به احتراق می رسد.»
تاریخچه مدعیان طرح «آبسوز کردن خودروها» در جهان
آقای جاسمی زرگانی اولین فردی نبود که ادعا میکرد به فن آوری آبسوز کردن خودرو دست یافته است؛ در کشورهای دیگر هم طی سالهای گذشته چنین ایدهای مطرح شده بود.
در بیشتر این موارد افراد یا مدتی پس از طرح ادعای خود طرح خود را رها کردند و یا این ادعا در پایان، «کلاهبرداری» از آب درآمد.
- در سال ۱۹۳۵ «چارلز گرت» خودرویی آبسوز را برای چند دقیقه به نمایش گذاشت ولی این طرح در نهایت به جایی نرسید.
- در سال ۱۹۶۹ میلادی «دانیل دینگل»، شهروند فیلیپینی مدعی شده بود به فن آوری استفاده از آب بعنوان سوخت خودرو درست یافته. در سال ۲۰۰۰ میلادی او با شرکت پلاستیک سازی «فورموسا» وارد شراکت شد تا طرح خود را توسعه دهد. در سال ۲۰۰۸ میلادی زمانی که آقای دینگل ۸۲ ساله بود این شرکت از او شکایت کرد و به ۲۰ سال حبس محکوم شد.
- در دهه ۸۰ «استنلی میر» مدعی شد با استفاده از یک پیل سوختی بخار آب به عناصر تشکیل دهندهاش (هیدورژن و اکسیژن) تجزیه میشود و با ترکیب دوباره هیدروژن و اکسیژن و تبدیل آنها به آب، انرژی مورد نیاز خودرو تأمین میشود؛ او البته در سال ۱۹۹۶ در دادگاهی در اوهایو به کلاهبرداری محکوم شد؛ او مدتی بعد مرد و عدهای مرگ او را مشکوک خواندند.
- در سال ۲۰۰۲ شرکت «انرژی جهانی جنییس» اعلام کرد که دستگاهی را آماده ورود به بازار کرده است که قادر به استخراج انرژی از آب با جدا کردن و ترکیب مجدد هیدروژن و اکسیژن است؛ یک سال بعد (۲۰۰۳) این شرکت اعلام کرد که این فناوری را برای به حرکت درآوردن خودرو ارتقا داده است؛ این شرکت بیش از ۲/۵ میلیون دلار از سرمایهگذاران دریافت کرد اما هیچگاه دستگاهی روانه بازار نشد. در سال ۲۰۰۶ دادگاهی در نیوجرسی آمریکا پاتریک کلی، موسس این شرکت را به اتهام «سرقت و کلاهبرداری» به پنج سال حبس و پرداخت۴۰۰ هزار دلار به خسارت دیدگان محکوم کرد.
- در اواخر سال ۲۰۱۱ میلادی «غلام سرور»، یک پزشک پاکستانی مدعی شد خودروی مشابهی اختراع کرده که سوخت آن آب است. در آن زمان او گفته بود سوخت این خودرو ۶۰ درصد آب و ۴۰ درصد گازوئیل یا بنزین است و تا سال بعد به خودروی کاملا آب سوز دست خواهد یافت که این اتفاق نیافتاد.
- در سال ۲۰۰۸ میلادی، رسانههای سریلانکا گزارش دادند فردی بنام «تاشارا پریامال ادیریسینگ» مدعی شده خودروی آبسوزی را حدود ۳۰۰ کیلومتر با سه لیتر آب رانده است. بعدا معلوم شد او با الکترولیز هیدروژن و اکسیژن را تجریه کرده و با سوزاندن آنها در موتور خودرو را به حرکت درآورده. چند ماه بعد او به اتهام «ظن به کلاهبرداری» دستگیر شد.
- در سال ۲۰۱۲ «آقا وقار احمد» پاکستانی ادعای مشابهی را مطرح کرد و گفته بود با الکترولیز آب را برای مصرف خودرو تجریه میکند که دانشمندان پاکستانی ادعای او را بی اساس خواندند و عدهای او را کلاهبردار نامیدند.