۱۴۰۱ مرداد ۲۷, پنجشنبه

یک نسخه ٔ دیگری هم از زایجه ٔ عالم بخط فارسی جدید در نسخه ای که ظاهراً متن فارسی کتاب زردشتی ، علمای اسلام است ، دیده میشود ۞ ... زایجه ٔ عالم در بوندهشن به اسم زایجه ٔکیهان است و در کتب عربی به اصطلاح طالع العالم ، ذکرشده و همه کواکب سیاره در برج های شرف خود ثبت گردیده اند. شرح مربوط بزایجه ٔ کیهان در بوندهشن بیشتر جالب نظر است و مخصوصاً تعلق هر کدام از 12 خانه ٔ زایجه ٔ بچیزی از امور، بهمان نحو است که در کتب نجومی دوره ٔ اسلامی مدون است ، بشرح ذیل :
1 -جانان بوت کرچنگ 19 سنگ خورتگ اورَک (؟ سچید) تیشترستارک هچ اَ پاختران اوهرمزد اندربوت ؛ یعنی بیت طالع سرطان بود در درجه ٔ 19 منزل الطرف یعنی منزل نهم از منازل قمر عربی و هفتم از منازل ایرانی و شعرای یمانی ستاره (ثابت ) و از سیارات مشتری در آن بودند. ظاهراً مقصود آن است که طالع درجه ٔ 19 از برج سرطان بود که مطابق منزل الطرف باشد و چون از روی حساب وسطی نجومی هر منزل از منازل قمر قریب 13 درجه است (بحساب هندیها 1312 درجه و بحساب منجمین اسلامی و مخصوصاً بیرونی در الاَّثار الباقیه ص 337، دوازده درجه و 51 دقیقه و 26 ثانیه ) لذا 19 درجه ٔ سرطان یعنی ، 109 درجه ٔ منطقة البروج مطابق منزل نهم میشود. در کتب نجومی اسلامی هم ، خانه ٔ طالع خانه ٔ زندگی و روح است چنانکه درمفاتیح العلوم خوارزمی این خانه را بیت النفس میگوید که همان جانان باشد. و در کتاب التفهیم بیرونی در جدول دلالات بیوت ، دلالت این خانه را، الروح الحیوة و العمر و التربیة و ارض المولد، شمرده است ۞ .
2 - کیکان شیر؛ یعنی خانه ٔ دوم (برج اسد). معنی کیکان ، روشن نیست ولی چون در مفاتیح العلوم خوارزمی و در التفهیم بیرونی المعاش و اسباب کسبه آمده ، ظن قوی بر آن است که آن کلمه بمعنی مالداران باشد.
3 - اوت براتران خوشک ؛ یعنی برادران سنبله . و مفاد آن این است که خانه ٔ سوم که خانه ٔبرادران است سنبله بود، در مفاتیح العلوم بیت الاخرةو در التفهیم الاخوة و الاخوات و الاقرباء و الاصهار آمده .
4 - پیتیشتان ترازوک کیوان اندر جست ؛ یعنی خانه ٔ پدران (که وتد رابع باشد) برج میزان و زحل در آن بود. در مفاتیح العلوم بیت الآباء و در التفهیم الاباء والاجداد آمده است .
5 - فرزندان کزدم ؛ یعنی خانه ٔ فرزندان که خانه ٔ پنجم زایجه باشد، عقرب بود. در مفاتیح العلوم بیت الولد، و در التفهیم الاولاد و الاصدقاء آمده است .
6 - وشتگان نیماسپ گوچهر دمب اندر جست ؛ یعنی خانه ٔ ششم ، قوس و ذنب در آن بود ۞ معنی لفظ وشتگان بطور قطعی درست معلوم نیست و باید یا بیماران و یا بندگان باشد چنانکه در مفاتیح العلوم بیت المرض و العبید و در التفهیم المرض و العیوب ... و العبید و الاماءآمده است .
7 - ویذوتکان وهیک ورهران اندر جست ؛ یعنی خانه ٔ مردان متأهل که وتد سابع باشد برج جدی و مریخ در آن بود. درمفاتیح العلوم بیت النساء و در التفهیم النساء و السراری و التزویج و العرس آمده است .
8- مرگان دول ؛ یعنی خانه ٔ مرگ که برج هشتم طالع است ،دلو است . در مفاتیح العلوم بیت الموت و در التفهیم بیرونی الموت و اصحابه و القتل و الموتی آمده .
9 - کِردَکان ماهیت اناهیت اوت تیر اندر جست ؛ یعنی خانه ٔ مسافرین که برج نهم زایجه است ، برج حوت است و زهره و عطارد در آن بودند. در مفاتیح العلوم بیت السفر و در التفهیم بیرونی السفر و الدین و العبادة، آمده است .
10 - میان آسمان ورّک مهر اندر (جست ) پرخورتک [... ]؛ یعنی وتد عاشر یا وسط السماء ۞ (که قوی ترین خانه ها در تأثیر بعد از برج طالع است و بعقیده ٔ بعضی از طالع نیز قوی تر است ) برج حمل و آفتاب در آن بود در منزل ... (شاید کلمه ٔ پدیور یا پیش پرویز یعنی سرطان یا بطین از منازل قمر سقط شده ) در مفاتیح العلوم بیت السلطان و در التفهیم بیرونی عمل السلطان و الریاسه ، آمده است .
11 - فرخان گاو ماه اندر جست ؛ یعنی خانه ٔ خوشبختان ثور بود و ماه در آنجا بود خانه یازدهم ، بنا بر نوشته ٔ مفاتیح العلوم بیت الاصدقاء و در التفهیم بیرونی دلالت دارد بر السعادة و الاصدقاء.
12 - دوشپرگان دوپتکر گوچهر اندر جست بوت ؛ یعنی خانه ٔ بدبختان (که خانه دوازدهم باشد) جوزاء بود و رأس در آن . در مفاتیح العلوم خوارزمی بیت الاعداء و در التفهیم بیرونی الاعداء و الشقاء و الاحزان . (از گاه شماری در ایران قدیم تألیف تقی زاده ص 323، 324، 325، 326، 327، 328، 329).