مهدی تاج کیست و چگونه رئیس فدراسیون فوتبال ایران شد؟
منبع تصویر، TASNIM
مهدی تاج که به دلیل «ناراحتی قلبی» و پس از جنجال‌های ناشی از قرارداد با مارک ویلموتس از ریاست فدراسیون فوتبال کناره‌گیری کرده بود، بار دیگر روی صندلی ریاست نشست. با برگزاری مجمع انتخابات فدراسیون فوتبال ایران، آقای تاج با کسب ۵۱ رای به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال انتخاب شد. میرشاد ماجدی ۲۵ و عزیزالله محمدی هم ۴ رای از اعضای مجمع به دست آوردند.
برگزار شدن این مجمع انتخاباتی، با برخی «اتفاقات» همراه شد. دقایق ابتدایی بامداد سه شنبه (هشت شهریور)، فدراسیون فوتبال در بیانیه‌ای از «لغو انتخابات فدراسیون فوتبال» و موکول شدن آن به زمانی دیگر به دلیل «تخلف برخی از نامزدهای انتخابات» خبر داد.
اما ساعت ۵ بامداد، سایت رسمی فدراسیون فوتبال ایران در بیانیه‌ای دیگر، خبر لغو انتخابات را «تصمیم دبیرکل فدراسیون» دانست و اعلام کرد با نظر اعضای هیئت رئیسه، این مجمع ساعت ۱۰ صبح روز سه‌شنبه برگزار خواهد شد.
مهدی تاج که پیش از این نیز ریاست فدراسیون فوتبال ایران را برعهده داشت، در این انتخابات پیروز و بار دیگر به سمت خود بازگشت. او که موافقان و مخالفان پرتعدادی دارد وعده داده است کادرفنی تیم ملی فوتبال ایران را تا پیش از آغاز رقابت‌های جام جهان قطر، تغییر خواهد داد.
ارتباط با سپاه پاسداران
شهریور ۱۳۹۴ علی کفاشیان رئیس وقت فدراسیون فوتبال، میهمان برنامه «دید در شب» صداوسیمای ایران بود. این مکالمه میان رضا رشیدپور، مجری برنامه و آقای کفاشیان شکل گرفت:
رشیدپور:آقای تاج امنیتی است؟
کفاشیان: از چه نظر؟
رشیدپور: یعنی اینکه نیروی امنیتی است؟
کفاشیان: ایشان ارتباطاتی دارد. در سپاه هم همکاری خدمت است. ارتباطاتش از من خیلی بهتر است.
موضوع «فعالیت‌های امنیتی و اطلاعاتی» مهدی تاج، از سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ شمسی در فوتبال ایران شنیده شد؛ همزمان با انتشار روزنامه‌ای به نام «جهان فوتبال» و قدرت گرفتن سپاهان اصفهان و نخستین قهرمانی‌اش که نوعی تابوشکنی در فوتبال ایران بود.
طبق اخبار غیررسمی که در محافل فوتبال ایران شنیده می‌شود، آقای تاج در دوره ای در واحد اطلاعات سپاه فعالیت داشته است. گفته می‌شود که آقای تاج از سال ۱۳۵۸ و زمانی که ۲۰ سال داشت، به عضویت سپاه پاسداران اصفهان درآمد.
او همزمان با حفظ مسئولیت‌های امنیتی خود، از سال ۱۳۵۹ فعالیت‌های اقتصادی‌اش را به عنوان معاون ریاست بنیاد مستضعفان استان اصفهان، معاون فروشگاه‌های اتکا (وابسته به سپاه) و قائم مقامی اداره کل بازرگانی استان اصفهان آغاز کرد.
آغاز مدیریت در ورزش با انتقال سهام سپاهان
مهدی تاج در فوتبال ایران به یکی از مدیران عامل تاثیرگذار در باشگاه سپاهان اصفهان شهرت یافته است. از او به عنوان طراح «سپاهان متمول» هم یاد می‌کنند.
تاج از پایه‌گذاران انتقال باشگاه سپاهان از کارخانه «سیمان اصفهان» به «فولاد مبارکه اصفهان» بود. او سال ۱۳۷۹ عضو هیئت مدیره این کارخانه شد و تغییر مالکیت این باشگاه ورزشی را در اولویت برنامه‌های کارخانه فولاد مبارکه قرار داد.
همان سال این انتقال انجام شد؛ آقای تاج به عضویت هیئت مدیره این باشگاه درآمد و از سال ۱۳۷۲ تا سال ۱۳۷۷ مدیرعامل باشگاه فولاد سپاهان اصفهان بود. او ریاست هیئت مدیره این باشگاه را نیز برعهده داشته است.
سپاهان، تنها نام در کارنامه مدیریت ورزشی مهدی تاج نیست. او مدیریت در هیئت مدیره باشگاه‌های ذوب آهن اصفهان و فجرسپاسی شیراز، دبیرکلی اتحادیه مدیران فوتبال، ریاست سازمان لیگ، نایب رئیسی فدراسیون فوتبال و ریاست در این فدراسیون را نیز تجربه کرده است.
مدل «پوتین - مدودوف» با کفاشیان؟
منبع تصویر، TASNIM
مهدی تاج (راست) و علی کفاشیان
هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۵ بعد از هشت سال که از ریاست علی کفاشیان بر فدراسیون فوتبال ایران می‌گذشت، دو صندلی در این فدراسیون جابجا شد.
مهدی تاج که نایب رییس بود، رییس شد و علی کفاشیان که رئیس بود روی صندلی نایب رییسی نشست. آن زمان، با توجه به اینکه فقط جای این دو شخصیت اول و تاثیرگذار فوتبال ایران تغییر کرده بود، برخی این انتخاب را «تغییری مهم» ارزیابی نمی‌کردند. بعضی نیز این جابجایی را مدلی از «پوتین - مدودوف» در فوتبال ایران نامیدند.
مدلی که البته دوامی نیاورد. آقای تاج در کمترین زمان ممکن، علی کفاشیان را از صحنه تصمیم‌گیری دور کرد و در نهایت کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال ایران به ریاست مهدی تاج، رای به محرومیت آقای کفاشیان به مدت پنج سال از صحنه فوتبال را داد؛ این حکم پس از استعفای آقای تاج از ریاست فدراسیون فوتبال، از سوی کمیته استیناف فدراسیون شکست.
تاج سال ۱۳۹۵ پیش از ثبت‌نام برای انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال به رسانه‌ها گفته بود «به اصرار علی کفاشیان» در این انتخابات نامزد شده است. او از حمایت کامل کفاشیان در مجمع انتخاباتی برخوردار بود.
برخی، آن‌چه «رایزنی‌های علی کفاشیان با اعضای مجمع انتخاباتی فدراسیون پیش از جلسه رای‌گیری»، می‌نامند را دلیل انتخاب مهدی تاج در سال ۱۳۹۵ و پیروزی‌اش مقابل مصطفی آجرلو می‌دانند. در آن انتخابات مهدی تاج با ۵۰ رای به ریاست فدراسیون فوتبال رسید، درحالی که علی کفاشیان ۶۵ رای از اعضای مجمع فدراسیون برای پست نایب رئیسی بدست آورد.
مهدی تاج فدراسیونی را از علی کفاشیان تحویل گرفت که موفق شده بود یک بار صعود به جام جهانی و ثبات بخشیدن به نیمکت سرمربیگری تیم ملی را پس از سال‌ها تجربه کند.
علی کفاشیان فروردین ۱۳۹۰ کارلوس کیروش را به فوتبال ایران آورد و به عنوان سرمربی تیم ملی معرفی کرد. او به مدت پنج سال، تمامی امکاناتی که آقای کیروش برای موفقیت فوتبال ایران در رقابت‌های انتخابی جام جهانی ۲۰۱۴ و جام ملت‌های ۲۰۱۵ می‌خواست را نیز فراهم کرده بود.
ساخت و تجهیز آکادمی فوتبال ایران، راه‌اندازی فوتبال زنان، ساخت مجتمع پزشکی ایفمارک و باز پس گرفتن کرسی‌های از دست رفته در کنفدراسیون فوتبال آسیا، بخشی از دستاوردهای علی کفاشیان بود که به مهدی تاج رسید.
مهدی تاج از کارنامه مدیریتی خود چگونه دفاع کرد؟
منبع تصویر، TABNAK
مهدی تاج در دوره قبلی ریاست خود بر فدراسیون فوتبال به دلیل «ناراحتی قلبی» استعفا کرد
مهدی تاج مردادماه با حضور در برنامه فوتبال برتر صداوسیمای حکومتی ایران از کارنامه خود دفاع کرد.
او صعود به جام جهانی ۲۰۱۴ که در زمان ریاست علی کفاشیان به دست آمده بود را هم بخشی از کارنامه مدیریتی خود دانست.
آقای تاج با اشاره به صعود به جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، آن را «سریع‌ترین صعود تاریخ فوتبال ایران» نامید. درحالی که سریع‌ترین صعود تاریخ فوتبال ایران به جام جهانی در دوره اخیر رقم خورده بود.
او همچنین از دستاوردهای ریاست خود در فدراسیون فوتبال به «دو بار تبریک رهبر جمهوری اسلامی» بابت نتایج تیم ملی ایران در روسیه و برگزاری دوازده بازی دوستانه برای آماده‌سازی تیم ملی ایران اشاره کرد.
آقای تاج اشاره‌ای به دیدار دوستانه با تیم دوم سیرالئون نکرد. دیداری که حتی رئیس فدراسیون فوتبال سیرالئون به آن واکنش نشان داد و از برگزاری این بازی بدون هماهنگی با او، انتقاد کرد.
مهدی تاج همچنین صعود تیم‌های نوجوانان و جوانان به جام جهانی را نیز از دستاوردهای ریاست خود به فدراسیون فوتبال دانسته بود.
ریاست مهدی تاج؛ اساسنامه‌های فیفا و فدراسیون ایران
گفته می‌شود که نگرانی از محرومیت‌های احتمالی فدراسیون بین‌المللی فوتبال، اجازه نداد مهدی تاج چه از سوی کمیته بدوی انتخابات فدراسیون ایران و چه با دستور نهادهای قضایی جمهوری اسلامی، رد صلاحیت شود.
منتقدان آقای تاج می‌گویند حضور او در انتخابات فدراسیون فوتبال ایران، به دو دلیل عمده، «غیرقانونی» بوده است. موضوع اول، به پرونده‌های قضایی مهدی تاج برمی‌گردد. برخی از نمایندگان مجلس مانند نصرالله پژمان‌فر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ و احسان قاضی‌زاده هاشمی، عضو کمیسیون نظارت مجلس شورای اسلامی، به دفعات از آن‌چه «پرونده باز قضایی مهدی تاج در قرارداد با مارک ویلموتس» می‌نامیدند، برای غیرقانونی دانستن حضور تاج در انتخابات استناد کردند. طبق اظهارات این نمایندگان، مهدی تاج در قرارداد فدراسیون فوتبال با مارک ویلموتس سرمربی بلژیکی تیم ملی ایران، به «تضییع مال» متهم شده است.
بند دوم ردیف صلاحیت‌های کاندیداهای فدراسیون‌ها، در اساسنامه فیفا نیز، حضور افرادی با «شائبه‌ها یا محکومیت‌های قضایی» در انتخابات را ممنوع کرده است. در این بند نوشته شده «هنگامی که یک نامزد به طور رسمی متهم شود و یا اقداماتی قضایی موقت در ارتباط با او انجام شد، کمیته انتخابات تصمیم می‌گیرد، حتی اگر رای نهایی هم صادر نشده باشد، صلاحیت نامزد مذکور را رد نماید.»
فیفا همچنین در همین اساسنامه تاکید میکند که «رد صلاحیت»، دلالت بر «داوری در مورد نامزد یا پرونده مربوط به او در برابر دستگاه‌های قضایی یا انضباطی» ندارد. این به آن معنی است که دستگاه قضایی کشور مذکور، از رد صلاحیت شدن مدیر مورد نظر، به عنوان یک ابزار در دادگاه‌های قضایی خود استفاده نکند.
دومین مورد، بندی در اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران است که حضور هر فردی را، «بیش از سه دوره متوالی یا متناوب»، در هیئت رئیسه این فدراسیون ممنوع میکند.
آقای تاج سال ۱۳۸۶ نخستین بار به عنوان نایب رئیس فدراسیون فوتبال به هیئت رئیسه وارد شد. در سال ۱۳۹۰ بار دیگر عضو این هیئت رئیسه بود و سال ۱۳۹۵ به ریاست فدراسیون فوتبال ایران رسید.
موافقان آقای تاج، استعفای او از ریاست فدراسیون فوتبال در سال ۱۳۹۸ را «ناقص ماندن» دوران حضور او در هیئت رئیسه و دلیلی برای بازگشت ایشان می‌دانستند.
تاج برگشت، کیروش هم برمی‌گردد؟
منبع تصویر، Getty Images
مهدی تاج یه هر روی وارد انتخابات فدراسیون فوتبال ایران شد و با رای اعضای مجمع، برای دو سال آینده به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال ایران انتخاب شد.
او مهم‌ترین برنامه‌اش را «بازگرداندن کارلوس کیروش» به تیم ملی ایران می‌دانست. آقای تاج یک هفته پیش از برگزاری مجمع فدراسیون، در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی ایران تاکید کرد هدف اولش پس از ریاست، «اهتمام برای بازگشت کارلوس کیروش» خواهد بود.
سرمربی پرتغالی پیشین تیم ملی ایران هم دقایقی پس از این اظهارات مهدی تاج، پستی در صفحه اینستاگرام خود قرار داد که در آن مشغول آخرین صحبت‌ها با بازیکنان تیم ملی ایران، پیش از دیدار دوستانه با تیم ملی ازبکستان بود. برخی از کارشناسان فوتبال در ایران، این واکنش فوری آقای کیروش را نشانه‌ای از «هماهنگی قبلی» میان سرمربی پیشین تیم ملی ایران با آقای تاج دانستند.
کارلوس کیروش هشت سال سرمربی تیم ملی ایران بود و پس از بازگشت از جام ملت‌های ۲۰۱۹ از سمت خود برکنار شد؛ در آن زمان تاج ریاست فدراسیون فوتبال ایران را برعهده داشت.
کیروش پس از این جدایی، بیانیه‌هایی علیه مهدی تاج منتشر و او را «دروغ‌گو» قلمداد کرد.
فدراسیون فوتبال ایران تا آغاز رقابت‌های جام جهانی و حضور تیم ملی در قطر کمتر از سه ماه فرصت دارد. دو دیدار دوستانه ایران مقابل اروگوئه و سنگال در مهر سال جاری قطعی شده و به نظر می‌رسد دراگان اسکوچیچ سرمربی کنونی تیم ملی ایران جایی در برنامه‌های مهدی تاج نداشته باشد.
هرچند که بعید به نظر می‌رسد مهدی تاج حاضر به ادامه همکاری با اسکوچیچ شود اما دور از ذهن نیست که با جنجال‌های به وجود آمده در مورد بازگشت کیروش، او به فکر همکاری با یک مربی دیگر باشد.
