عصر تازه ناسا در اکتشاف ماه؛ اولین پرتاب پروژه آرتمیس به تعویق افتاد
منبع تصویر، NASA
پرواز هواپیماها بر فراز جایگاه پرتاب موشک در پایگاه فضایی کندی
پرتاب پرقدرت‌ترین موشک ناسا از پایگاه فضایی کندی به تعویق افتاد، به دلیل نقائص فنی و اینکه در زمان سوخت‌گیری و همزمان خنک نگه‌داشتن موشک با اکسیژن و هیدروژن مایع، خطر اصابت صاعقه وجود داشت.
در نهایت نقص فنی موتور شماره ۳ مانع از پرتاب شد. نزدیکترین فرصت مناسب برای پرتاب بعدی جمعه است.
ناسا قصد دارد با پرتاب این موشک و ماه‌گرد همراهش، عصر تازه اکتشاف‌های فضایی خود را آغاز کند.
حدود دویست هزار نفر در سواحل و جاده‌های ساحلی ردیف شده بودند تا این پرتاب تماشایی را از نزدیکترین فاصله ببینند، در میانشان کامالا هریس معاون رئیس‌جمهور آمریکا. هزاران نفر از یک روز زودتر به دنبال جای مناسب گشته و مستقر شده بودند؛ و البته جمعیت بزرگ‌تری هم در اقصا نقاط دنیا پخش زنده پرتاب را تماشا کردند.
موشکی که پرتابش به تعویق افتاد، «سامانه پرتاب فضایی» نام دارد، قویترین پیش‌رانه‌ای که ناسا تابحال ساخته و اساس پروژه آرتمیس است، برنامه بردن فضانوردان به ماه و برگرداندنشان.
به این ترتیب ناسا بعد از پنجاه سال می‌خواهد پای انسان را دوباره به ماه باز کند. آخرین سفر انسان به ماه، آپولو ۱۷ که دوازده روز طول کشید، در آذر ۱۳۵۱ بود.
ماموریت اول موسوم به آرتمیس یک، بدون سرنشین نیست و هدف آزمایش یک محفظه (کپسول) فضایی است به نام اوریون در فاصله دور از زمین.
این کپسول در مداری بزرگ ماه را دور خواهد زد و شش هفته دیگر در اقیانوس آرام فرود خواهد آمد. اگر همه چیز خوب پیش برود، اوریون از سال ۲۰۲۴ فضانوردان را برای یک رشته ماموریت پیچیده‌تر در خود جا خواهد داد.
به گفته رندی برسنیک فضانورد ناسا، هدف از پرتاب «آرتمیس یک» این است که هر چه را می‌شود ثابت کرد و هر چه را می‌توان انجام داد تا خطر برای پرتاب سرنشین‌دار «آرتمیس دو» کمتر شود.
ناسا برای پرتاب این موشک و کپسول فرصت‌های دیگری هم داشت اما امروز هوا بسیار مساعد بود. در فلوریدا هوا در این موقع سال متغیر است و طوفان و صاعقه بر فراز جایگاه پرتاب مرتب اتفاق می‌افتد از جمله در همین چند روز گذشته برج برق‌گیر جایگاه پرتاب، بارها هدف صاعقه قرار گرفت.
حتی اگر باران می‌بارید، پرتاب لغو می‌شد.
آیا آرتمیس نسل جدید آپولو است؟
تحلیل ربکا مورل سردبیر علمی بی‌بی‌سی
وقتی نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در سال ۱۹۶۹ آن قدم‌های کوچک را بر ماه گذاشتند، عصر طلایی اکتشافات فضایی ناسا آغاز شد. پروژه آپولو نگاه ما به سیاره خودمان را تغییر داد و اکنون پس از پنجاه سال، ماه دوباره در دیدرس بشر قرار گرفته است. این الهام‌بخش نسل جدیدی است که شاهد آپولو نبودند.
با اینحال ماموریت جدید متفاوت است. ناسا قصد دارد اولین زن و اولین غیرسفیدپوست را به ماه بفرستد تا نشان دهد راه اکتشاف فضایی برای همه باز است. و البته ماه قدم اول است. چشم ناسا به دورتر دوخته شده، به مریخ. تجربه‌ای که واقعا جهشی عظیم خواهد بود.
«سامانه پرتاب فضایی» با نیروی پیشران ۳۹/۱ مگانیوتن از زمین برخواهد خاست، پانزده درصد بیشتر از توان موشک ساترن پنج که در دهه شصت و اوایل دهه هفتاد میلادی فضانوردان آپولو را به ماه برد.
برای تجسم بهتر، نیروی موتور این سامانه، معادل ۶۰ کنکورد مافوق صوت در زمان برخاست است. و البته غریو این موتور چنان عظیم بود که انگار بجای آنکه شنیده شود، در خود غرق می‌کرد.
با اینکه پرتاب به تعویق افتاد اما دغدغه اصلی مهندسان ناسا، هدف اصلی این ماموریت است، اینکه آیا سپر حرارتی اوریون در بازگشت و عبور از جو زمین، آن دمای زیاد را تاب می‌آورد یا نه. اوریون با سرعت ۳۸ هزار کیلومتر در ساعت وارد جو زمین خواهد شد، ۳۲ برابر سرعت صوت.
مارک مارک هاویس، مدیر تولید اوریون در شرکت هوافضای مارتین لاکهید می‌گوید حتی پوشش شاتل، کربن تقویت‌شده با کربن، تا حدود ۱۶۰۰ درجه سانتی‌گراد مقاومت خوبی داشت اما اکنون صحبت از «۴۰۰۰ درجه سانتی‌گراد» است بنابراین «دوباره به ماده عایق آپولو به نام آووکوت روی آوردیم.»
«آزمایش این سپر حرارتی اولویت بسیار مهمی است.»
این پرتاب فقط برای ناسا مهم نیست، برای سازمان فضایی اروپا (اسا) هم اهمیت دارد. این سازمان بخش عقب اوریون را ساخته، بخشی که محفظه اوریون را در فضا پیش می‌راند. آنها امیدوارند این مشارکت، فرصتی برای گنجاندن فضانوردهای اروپایی در برنامه‌های آرتمیس فراهم کند.
تعیین ماموریت‌های بعدی، تا آرتمیس ۹، هنوز در جریان است که تا آن زمان باید سکونت‌گاه و خودروی ماه‌گرد فضانوردان در ماه مهیا باشد.
اما هدف حتی این هم نیست، ماه جایی است که باید ثابت کرد نشاندن انسان بر مریخ میسر است و دریافت چگونه باید این کار را انجام داد.
بیل نلسون مدیر ناسا می‌گوید جدول زمان‌بندی را باراک اوباما برای سال ۲۰۳۳ تعیین کرده و رئیسان جمهور بعدی هم آن را ادامه داده‌اند اما «مطلع شده‌ام که زمان واقع‌بینانه، اواخر دهه ۲۰۳۰ و شاید ۲۰۴۰ است.»
منبع تصویر، ©2022 Maxar Technologies
در این ماموریت ۴۲ روزه در مجموع ۲/۱ میلیون کیلومتر طی خواهد شد
