۱۳۹۵ شهریور ۱, دوشنبه

مداخل مخزن الادویه عقیلی خراسانی (دوازدهم) 5

برگک شیرازی . [ ب َ گ َ ک ِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) برگ قسمی از عنب الدب است و بیخ او عود بری است و عودالبندق نیز نامند. (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ) (از مخزن الادویة).
///////////////
برکک شیرازی
بفتح با و سکون راء مهمله و دو کاف فارسی اول مفتوح و دوم ساکن و کسر شین معجمه و سکون یاء مثناه تحتانیه و فتح راء مهمله و الف و کسر زای معجمه و یاء نسبت
ماهیت آن
برک قسمی از عنب الدب است و بیخ آن عود بری است و عود البندق نیز نامند
طبیعت آن
بسیار کرم و خشک
افعال و خواص آن
مسکر قوی و زیادۀ آن مورث جنون و کشنده است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////////
بج (نام علمی: Arbutus) (در طب سنتی برگک شیرازی، قاتل ابیه) نام یک سرده از تیره خلنگیان است.
//////////////////
به عربی قطلب:
القَطْلَب[1] أو قاتل أبيه[2] هو جنس شجيري صغير دائم الخضرة ينتمي إلى الفصيلة الخلنجية (باللاتينية: Ericaceae). موطن بعض أنواعه الأصلي حوض البحر الأبيض المتوسط وجنوب غرب آسيا وبعضها الآخر أمريكا الشمالية.
ثماره مأكولة ولكن الكميات الكبيرة منها تسبب إزعاجات معوية.
من أنواعه[عدل]
قطلب أونيدو (باللاتينية: Arbutus unedo)
القطلب الطاووسي (باللاتينية: Arbutus parvii)
القطلب العثكولي (باللاتينية: Arbutus andrachne)
القطلب الكناري (باللاتينية: Arbutus canariensis)
قطلب منزي (باللاتينية: Arbutus menziesii)
مراجع[عدل]
^ قاموس المورد، البعلبكي، بيروت، لبنان.
^ قاموس المورد، البعلبكي، بيروت، لبنان.
////////////
به عبری:
קְטָלָב (שם מדעיArbutus) הוא סוג צמחים ממשפחת האברשיים. קיימים בו כ-20 מינים של עצים שרובם נפוצים באיים הקנריים ובצפון אמריקה ורק שני מינים הם ים-תיכוניים. עצי הקטלב הם עצים ירוקי-עד, והם מתאפיינים בגזע אדום-חום ובעלים מסורגים בצבע ירוק בוהקפרחי הקטלב פורחים באביב, הם ערוכים במכבד ויש להם 5 עלי גביע, 5 עלי כותרת היוצרים צורת כד ו-10 אבקנים המזכירים צורת קרניים. פרי הקטלב מבשיל בשלהי הקיץ, הוא מזכיר ענבים מרובי-זרעים. יש בהם זרעים רבים והם ראויים למאכלרביית הצמח נעשית על ידי כך שבעלי-החיים הניזונים מפירות הקטלב, מפיצים את זרעיו בצואתם.
המין הנפוץ ביותר בארץ ישראל הוא הקטלב המצוי. הוא נפוץ במיוחד באזור ירושלים על קרקעות של קירטון וחוואר.
//////////
به آذری:

Çiyələk ağacı (lat. 
Arbutus) - erikakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
///////////
به ترکی آربوتوس:
Arbutusfundagiller familyasından yaklaşık 14 kadar türü içinde barındıran bir bitki cinsi. Daha çok Kuzey AmerikaAvrupa ve Akdeniz'deki ılıman bölgelerde bu cinse rastlanır. Türkiye'de ise iki türü kocayemiş (Arbutus unedo) ile Arbutus andrachne yetişmektedir.
///////////
Arbutus
From Wikipedia, the free encyclopedia
This article is about the plant genus. For other uses, see Arbutus (disambiguation).
'"Madroño" redirects here. In tropical America, this can refer to the mangosteen Garcinia madruno, an unrelated eudicot. For the botany journal, see Madroño (journal).
Arbutus
Arbouse.jpg
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Subfamily:
Genus:
Arbutus
L.[1]
Species
See text.
Arbutus is a genus of 11 accepted species[2] of flowering plants in the familyEricaceae, native to warm temperate regions of the Mediterranean, western Europe, and North America. The name is borrowed from Latin, where it referred toA. unedo.[3]
Contents
  [show
Description[edit]
Arbutus are small trees or shrubs with red flaking bark and edible red berries.[4]Fruit development is delayed for about five months after pollination, so that flowers appear while the previous year's fruit are ripening.[4]
Common names[edit]
Members of the genus are called madrones or madronas in the United States, from the Spanish name madroño (strawberry tree). In Canada—in British Columbia, where the species is common—arbutus is commonly used or, rarely and locally, "tick tree."[5][6] All refer to the same species, Arbutus menziesii, native to the Pacific Northwest and Northern California regions. It is Canada's only native broadleaved evergreen tree. Some species in the genera EpigaeaArctostaphylosand Gaultheria were formerly classified in Arbutus. As a result of its past classification, Epigaea repens (mayflower) has an alternative common name of "trailing arbutus".
Species[edit]
A study published in 2001 which analyzed ribosomal DNA from Arbutus and related genera suggests that Arbutus is paraphyletic and the Mediterranean Basinspecies of Arbutus are more closely related to ArctostaphylosArctous,ComarostaphylisOrnithostaphylos and Xylococcus than to the western North American species of Arbutus, and that the split between the two groups of species occurred at the Paleogene/Neogeneboundary.[7]
Old World[edit]
·         Arbutus andrachne L. – Greek Strawberry Tree (Southeastern Europe and southwestern Asia)
·         Arbutus canariensis Duhamel – Canary Madrone (Canary Islands)
·         Arbutus pavarii Pampan. (Libya)
·         Arbutus unedo L. – Strawberry Tree (Mediterranean Basin, western France, and western Ireland)[8]
New World[edit]
·         Arbutus arizonica (A.Gray) Sarg. – Arizona Madrone (New MexicoArizona and western Mexico south to Jalisco)
·         Arbutus glandulosa Mart. & Galeotti (Central and southern Mexico)
·         Arbutus madrensis M. González - western Mexico
·         Arbutus menziesii Pursh – Pacific Madrone (West coast of North America from southern British Columbia to centralCalifornia, on the west slopes of the Sierra Nevada and Pacific Coast Range mountains)
·         Arbutus occidentalis McVaugh & Rosatti - western Mexico
·         Arbutus peninsularis Rose & Goldman (Baja California Peninsula of Mexico)
·         Arbutus tessellata (Mexico)[9]
·         Arbutus xalapensis Kunth (syn. A. texana) – Texas Madrone (TexasNew Mexico and northeastern Mexico)[8]
Hybrids[edit]
·         Arbutus 'Marina' – Marina Strawberry Tree, unknown parentage although Arbutus unedo variety rubra is undoubtedly one of the parents. It is also likely that either or both of A. canariensis and A. andrachne conferred not only structural size but leaf size and smoothness of bark. The parent species likely experienced different blooming times, as the hybrid blooms nearly continuously and sets copious fruit.[citation needed]
·         Arbutus × andrachnoides Link (A. andrachne × A. unedo)[8]
Formerly placed here[edit]
·         Arctostaphylos tomentosa (Pursh) Lindl. (as A. tomentosa Pursh)
·         Arctostaphylos uva-ursi (L.) Spreng. (as A. uva-ursi L.)
·         Comarostaphylis discolor (Hook.) Diggs (as A. discolor Hook.)
·         Gaultheria phillyreifolia (Pers.) Sleumer (as A. phillyreifolia Pers.)[8]
Natural history[edit]
Arbutus species are used as food plants by some Lepidoptera species including emperor moth, Pavonia pavonia.
Uses and symbolism[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/El_oso_y_el_madro%C3%B1o_de_la_Puerta_del_Sol%2C_Madrid.jpg/220px-El_oso_y_el_madro%C3%B1o_de_la_Puerta_del_Sol%2C_Madrid.jpg
The bear and the tree at Puerta del Sol, Madrid
Several species are widely cultivated as ornamental plants outside of their natural ranges, though cultivation is often difficult due to their intolerance of root disturbance. The hybrid Arbutus 'Marina' is much more adaptable and thrives under garden conditions.
The Arbutus unedo tree makes up part of the coat of arms (El oso y el madroño, The Bear and the Strawberry Tree) of the city of MadridSpain. In the center of the city (Puerta del Sol) there is a statue of a bear eating the fruit of the madroño tree. The image appears on city crests, taxi cabs, man-hole covers, and other city infrastructure.
The Arbutus was important to the Straits Salish people of Vancouver Island, who used arbutus bark and leaves to create medicines for colds, stomach problems, and tuberculosis, and as the basis for contraceptives. The tree also figured into certain myths of the Straits Salish.[10]
The fruit is edible but has minimal flavour and is not widely eaten. In Portugal, the fruit is sometimes distilled (legally or not) into a potent brandy known asmedronho. In Madrid, the fruit is distilled into madroño, a sweet, fruity liqueur.
Arbutus is a great fuelwood tree since it burns hot and long. Many Pacific Northwest states in the United States use the wood of A. menziesii primarily as a heat source,[citation needed] as the wood holds no value in the production of homes since it doesn't grow in straight timbers.
My love's an arbutus is the title of a poem by the Irish writer Alfred Perceval Graves (1846–1931), set to music by his compatriot Charles Villiers Stanford (1852–1924)
Cultural significance[edit]
According to the Straits Salish, an anthropomorphic form of pitch would go fishing, but return to shore before it got too hot. One day he was too late getting back to shore and melted from the heat and several anthropomorphic trees rushed to get him - the first was Douglas Fir, who took most of the pitch, the Grand Fir received a small portion, and the Madrone received none - which is why they say it still has no pitch.
Also, according to the Great Flood legends of several bands in the northwest, the madrone helped people survive by providing an anchor on top of a mountain. Because of this the Saanich people do not burn madrone out of thanks for saving them.[11]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/f/f2/Edit-clear.svg/40px-Edit-clear.svg.png
This section contains a gallery of imagesGalleries containing indiscriminate images of the article subject are discouraged; please improve or remove the section accordingly, moving freely licensed images to Wikimedia Commons if not already hosted there.
·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Arbutus_Victoria.jpg/112px-Arbutus_Victoria.jpg
Arbutus menziesii—full tree

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/PacificMadroneBlossom.jpg/90px-PacificMadroneBlossom.jpg
Arbutus menziesii—flowers

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/PacificMadronaBark.jpg/90px-PacificMadronaBark.jpg
Arbutus menziesii—bark

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Arbutusunedo01.jpg/120px-Arbutusunedo01.jpg
Arbutus unedo—Corsica

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Arbutusunedo02.jpg/120px-Arbutusunedo02.jpg
Arbutus unedo—leaves and fruit

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Madrone.jpg/120px-Madrone.jpg
Arbutus menziesii — trunk

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/MadroneRefrigeratorTree2.jpg/120px-MadroneRefrigeratorTree2.jpg
Photographed in Los Altos, CA, Redwood Nature Preserve
References[edit]
1.     Jump up^ "Genus: Arbutus L.". Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2003-06-04. Retrieved 2012-04-17.
2.     Jump up^ "The plant list, Arbutus". Royal Botanic Garden, Kew.
3.     Jump up^ Quattrocchi, Umberto (2000). CRC World Dictionary of Plant Names. I: A-C. CRC Press. p. 182. ISBN 978-0-8493-2675-2.
4.     Jump up to:a b Mabberley, D.J. 1997. The plant book: A portable dictionary of the vascular plants. Cambridge University Press, Cambridge.
5.     Jump up^ Pojar, Jim; Andy MacKinnon (1994). Plants of Coastal British Columbia. Vancouver: Lone Pine Publishing. p. 49.ISBN 978-1-55105-042-3.
6.     Jump up^ Francis, Daniel (2000). The Encyclopedia of British Columbia (2nd ed.). Madeira Park, BC: Harbour Publishing. p. 20. ISBN 978-1-55017-200-3.
7.     Jump up^ Hileman, Lena C.; Vasey, Michael C.; Parker, V.Thomas (2001). "Phylogeny and Biogeography of the Arbutoideae (Ericaceae): Implications for the Madrean-Tethyan Hypothesis". Systematic Botany. 26 (1): 131–143.JSTOR 2666660.
8.     Jump up to:a b c d "GRIN Species Records of Arbutus". Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. Retrieved 2012-04-17.
9.     Jump up^ Paul D. Sørensen 1987. Arbutus tessellata (Ericaceae), new from Mexico Brittonia, 39(2):263-267.
10.  Jump up^ Pojar and MacKinnon, 49
11.  Jump up^ Plants of the Pacific Northwest Coast: Washington, Oregon, British Columbia & Alaska, Written by Paul Alaback, ISBN 978-1-55105-530-5
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png
Wikisource has the text of the 1905 New International Encyclopedia articleArbutus.
·         Hileman, Lena C., Vasey, Michael C., & Thomas Parker, V. 2001. Phylogeny and Biogeography of the Arbutoideae (Ericaceae): Implications for the Madrean-Tethyan Hypothesis. Systematic Botany 26 (1): 131–143.
External links[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/34px-Wikispecies-logo.svg.png
Wikispecies has information related to: Arbutus

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png
Wikimedia Commons has media related to Arbutus.
·         Arbutus
·         Ericaceae genera
&&&&&&&&
برنجاسف . [ ب ِ رِ س َ ] (معرب ، اِ) معرب برنجاسپ که گیاه بوی مادران باشد. (از برهان ). حبق الراعی . (از منتهی الارب ). قیصوم است و از اسفرمهاست . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی : قراباذین ). به عربی قیصوم و به فارسی برتراسک و بوی مادران که قسمی از افسنتین است و به هندی گنده مار است . (از الفاظالادویة). نباتی است ساق دار قریب به ذرعی و شاخه های او باریک و برگش ریزه و گلش مثل شبت چتردار و زرد و سفید و مایل به کبودی نیز می باشد و ثقیل الرایحه و با عطریه و با نبات آن اندک چسبندگی و در کوه و صحرای سایه دار می روید و او غیر قیصوم است . (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ). بهترین وی زرد بود و طبیعت وی گرم است . (از اختیارات بدیعی ). گیاهی از تیره ٔ مرکبان که پایاست و دارای ساقه ٔ برافراشته و مستقیم می باشد. ارتفاع ساقه اش تا یک متر و نیم میرسد و بحد وفور بحالت خودرو کنار جاده ها و اراضی غیرمزروع نقاط مختلف اروپا و ایران میروید. (فرهنگ فارسی معین ). ارطاماسیا. ارطامیسیا. ارطمیاس . برتاشک . برترسک . برنجاسپ . برنجاست . برنجاسه . بلنجاسف . بومادران . بوی مادران . بویمدران . حبق الراعی . شویلا. شویله . عبیثرات .
بشنیز. [ ب َ ] (اِ) بشنیزه است که آنرا بوی مادران گویند. (برهان ) (فرهنگ نظام ). بومادران . (ناظم الاطباء). گیاهی است که در تداوی بکار برند و آنرا بوی مادران و بوماران گویند. (از مؤید الفضلاء). گیاهی است که آنرا بومادران گویند و برنجاسب نیز گویند. (انجمن آرا) (آنندراج ) (از سروری ). علفی است برای دوا استعمال میشود و آنرا بوی مادران گویند و در عربی برنجاسب وبرنجاسف گویند. (از شعوری ج 1 ورق 166 و 196). گیاهی است که در تداوی بکار برند. (شرفنامه ٔ منیری ). گیاهی باشد که در دوا بکار برند و او را بومادران و برنجاسب نیز گویند. (جهانگیری ). و رجوع به بشنیزه شود.
بومادران . [ دَ ] (اِ مرکب ) نام گیاهی است مایل به کمودت و تیزی و گل کبودی دارد و بعربی ، قیصوم خوانند. (برهان ). همان برنجاسب است که گلش کبود و مایل به کمودت و تیزبوی است . (رشیدی ) (جهانگیری ). گلی است بویا که برنجاسب است و بومادران مخفف آن است . (آنندراج ) (انجمن آرا). برنجاسف . (فهرست مخزن الادویه ). گیاهی دوایی که برنجاسف نیز گویند. (ناظم الاطباء). رجوع به ماده ٔ بعد شود.
(دَ) (اِمر.) گیاهی از تیرة مرکبان دارای ساقه های بلند و برگ های بسیار بریده و گل های خوشه ای مرکب . ارتفاعش تا 70 سانتی متر می رسد. رنگ گل هایش سفید یا صورتی و گلبرگ هایش ریز و خوشبوست ، علف هزار برگ ، زهرة القندیل .
////////////
برنجاسف
بکسر با و راء مهمله و سکون نون و فتح جیم و الف و فتح سین مهمله و فا بیونانی ارطیه ماسیا و بعربی سویلا و بفارسی بومادران و بشیرازی برتراسک نامند
ماهیت آن
نباتی است ساق آن قریب بذرعی و شاخهای آن باریک و برک آن ریزه و کل آن مانند شبت چتردار و زرد و سفید و مائل بکبودی نیز و با نبات آن اندک چسپندکی و منبت آن کوه ها و صحراهای سایه دار و از سر نو هر سال می روید حکیم میر محمد مومن در تحفه نوشته که آن غیر قیصوم است چه قصیوم شبیه است بافسنتین و اکثر یک ساق از یک ریشه می روید و بی شاخ و زیاده بر شبری و برک آن شبیه ببرک و ساق زنبق و از ان بسیار ریزه تر و با چسپندکی قلیلی و کل آن سفید و زرد و با عطریت قوی بی ثقل رائحه منبت آن مخصوص کوه ها است که باران در انجا بیشتر شود و اکثر اطبا و عشابین مشوش ذکر کرده اند و هر دو را یک چیز دانسته اند و بعضی که دو چیز دانسته بعضی از صفات قیصوم را در برنجاسف و صفات آن را در قیصوم مذکور ساخته اند بهترین آن خوشبوی ثقیل الرائحه آن است
ص: 404
طبیعت ان
در اول سوم کرم و خشک و نیز در دوم کرم و در آخر اول خشک کفته اند و منسوب بمشتری است
افعال و خواص آن
ملطف و مفتح و مدر بول و حیض و مفتت حصاه آشامیدن دو درهم کل زرد آن با عسل جهت اخراج اقسام کرم معده و حب القرع مجرب و آشامیدن طبیخ دو مثقال آن و جلوس در مطبوخ آن جهت رفع احتباس حیض و بول و عسر ولادت و انضمام فم رحم و ورم آن و اخراج سنک مثانه و مشیمه و جنین و تنقیۀ قروح رحم مفید و آشامیدن آب نقوع مقدار دو درهم آن جهت رفع حمیات و بدستور مطبوخ آن جهت اکثر امراض مذکوره خصوص امراض رحم اما باید که غذا بی روغن تناول نمایند و ضماد آن جهت اقسام درد سر و تفتیح سدۀ دماغی و تقویت دماغ و سرسام بلغمی و سبات و بر سینه جهت درد سینه و بر زیر شکم برای دفع احتباس بول و حیض و تحلیل اورام و تسکین دردها و بدستور نطول آن و تکمید بدان جهت امراض مذکوره و رفع سدۀ خیشوم و زکام و سدر و دوار و استنشاق طبیخ آن جهت رفع زکام و امراض دماغی و استشمام کل آن و حمول عصارۀ آن بامر صاف جهت رفع فضلات رحم و آنچه مراد اخراج آن باشد و ذرور سوخته مجموع آن جهت تجفیف قروح و ضماد بیخ آن بر زیر شکم جهت ادرار بول و طمث و باید که در هنکام امتلای بدن ضماد آن را استعمال نه نمایند و همچنین هنکامی که ماده در سدد انصباب باشد بسوی آن عضو مضر کرده و مصلح آن انیسون مقدار شربت آن تا سه مثقال بدل آن در امراض الراس بارد بوزن آن بابونج و در سایر امراض افسنتین است
ص: 405
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////////
برنجاسف‌
بعربی شویلا خوانند و بپارسی برتراسک گویند و چند اسم دیگر دارد و گفته شود بهترین وی زرد بود و طبیعت وی گرم است در دوم و خشک است در آخر درجه اول منفعت وی آنست که جهت صداع سر ضماد کردن یا نطول بغایت نافع بود و ملطف و مفتح بود و صاحب دوار را نافع بود و سنگ گرده بریزاند و اگر در طبیخ آن نشینند حیض براند و ریش رحم را پاک کند و بچه بیندازد و مشیمه بیرون آورد و ورم رحم را نافع بود و اگر سه درم از وی بیاشامند همین عمل کند که یاد کرده شد و اگر بسوزانند و خاکستر آن بر ریش قرح افشانند خشک گرداند و اگر با عسل بیاشامند کرم را بکشد و حب القرع نیز سده بینی و زکام را نافع بود اگر به بطیخ آن بشویند خوردن آن مضر بود به گرده و مصلح آن انیسون بود و رازی گوید بدل آن در دردسر بابونج است و گویند افسنتین
______________________________
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: برنجاسف بکسر با و سکون نون و فتح جیم بیونانی ارطیه ماسیا و بعربی سویلا و بفارس بومادران و بشیرازی برتراسک نامند
لاتین‌ARTENISIA HEYNIANA -ARTENISIA INDICA
اختیارات بدیعی، ص: 56
////////////////
بـِرِنجاسَف گیاهی است از جنس درمنه‌ها.

برنجاسف در خرابه‌ها و کنار جاده‌ها و دشت‌های سایه‌دار می‌روید. نام‌های دیگر آن در فارسی برتراسک و بوی‌مادران است. برنجاسف عربی‌شدهٔ برنجاسپ است.

گیاهی است پربو و طبع آن گرم است. گلچه‌های آن زردرنگ‌اند. این گیاه بومی مناطق معتدل آسیا، اروپا و شمال آفریقا است.

مصرف آن به عنوان داروی ضد نفخ، ادرارآور و دهان‌شویه است.[۱]

از این گیاه در طب سوزنی و به خصوص در فتیله گذاری استفاده می‌شود، به این صورت که آن را در مواضع خاص طب سوزنی بر روی بدن می سوزانند و از گرمای حاصل از آن برای تحریک جریان گردش خون به منظور جلوگیری از حساسیت و برای درمان بیماری یا بی حس کردن موضع، استفاده می‌کنند.

محتویات  [نمایش]
تشریح[ویرایش]
گیاهی است علفی یک ساله با ساقه افراشته.برگ های متناوب و دانه دار که در سطح زیرین خاکستری و پرزدار هستند.گل های گیاه به رنگ زرد طلایی و میوه آن فندقه است.این گیاه در مناطق معتدل در باغ ها و حاشیه مزارع به صورت خودرو می روید و از قدیمی ترین گیاهان شناخته شده دارویی به شمار می رود.

خواص درمانی[ویرایش]
این گیاه به عنوان دارویی تلخ، معطر، مقوی معده و ضد تشنج به کار می رود، اما اثر آن نسبت به دیگر گونه‌های این جنس کمی ضعیفتر است.از این گیاه به صورت دم کرده(به مقدار یک قاشق مربا خوری در یک فنجان آب جوش به مدت ده دقیقه) دو تا سه بار در روز مصرف می کنند.در طب سنتی از آن برای درمان ناراحتی های عصبی، بی خوابی و درمان ناراحتی های زنانه استفاده می کنند.اسانسی که از سر شاخه آن به دست می آید نرم کننده، ضد عفونی کننده جهازهاضمه و ضد انگل است. در عین حال به علت سمی بودن تویون موجود در این اسانس باید در مقدار و مدت مصرف آن احتیاط کرد. برای تهیه دارو سرشاخه های گلدار آن را جمع آوری نموده مانند سایر گیاهان جنس درمنه(ترخون)خشک می کنند.این گیاه دارای نوعی اسانس روغنی است که مواد اصلی تشکیل دهنده آن عبارتند از:سینول[پانویس ۱]، تویون[پانویس ۲]، تانن ها و شیره های تلخ.


برنجاسف.
یادداشت[ویرایش]
پرش به بالا ↑ Cineol
پرش به بالا ↑ Thuyone
از آثار دیگر این گیاه می توان به کاهش تعریق اشاره کرد

منابع[ویرایش]
پرش به بالا ↑ Set Cookies
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Artemisia vulgaris»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۱ آوریل ۲۰۰۷).
کتاب <<گیاهان دارویی>> نوشته ژان ولاک و ژیری استودولا - ترجمه ساعد زمان - انتشارات ققنوس
لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ برنجاسف.
///////////////
به آذری:

Adi yovşan (lat. Artemisia vulgaris)[1] - yovşan cinsinə
aid bitki növü.
////////////////
Artemisia vulgaris
From Wikipedia, the free encyclopedia
This article is about the plant most often known as mugwort in Europe, for similar species and uses, see Mugwort
Artemisia vulgaris
ArtemisiaVulgaris.jpg
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Species:
A. vulgaris
Artemisia vulgaris
L. 1753 not C.B. Clarke 1882 nor Mattf. 1926
Synonymy[show]
Artemisia vulgaris (mugwort[2] or common wormwood) is one of several species in the genus Artemisia commonly known as mugwort, although Artemisia vulgaris is the species most often called mugwort. This species is also occasionally known as felon herb, chrysanthemum weed, wild wormwood, old Uncle Henry, sailor's tobacco, naughty man, old man or St. John's plant (not to be confused with St John's wort).[3] Mugworts have been used medicinally and as culinary herbs.
Contents
  [show
Distribution[edit]
Artemisia vulgaris is native to temperate EuropeAsia, northern Africa and Alaskaand is naturalized in North America,[4] where some consider it an invasive weed. It is a very common plant growing on nitrogenous soils, like weedy and uncultivated areas, such as waste places and roadsides.
Description[edit]
Artemisia vulgaris is a tall herbaceous perennial plant growing 1–2 m (rarely 2.5 m) tall, with a woody root. The leaves are 5–20 cm long, dark green, pinnate and sessile, with dense white tomentose hairs on the underside. The erect stems are grooved and often have a red-purplish tinge. The rather small florets (5 mm long) are radially symmetrical with many yellow or dark red petals. The narrow and numerous capitula (flower heads), all fertile, spread out in racemose panicles. It flowers from mid-summer to early autumn.[5]
A number of species of Lepidoptera (butterflies and moths) feed on the leaves and flowers.
References[edit]
2.     Jump up^ "BSBI List 2007". Botanical Society of Britain and Ireland. Archived from the original (xls) on 2015-02-25. Retrieved 2014-10-17.
3.     Jump up^ "Ohio Perennial and Biennial Weed Guide: Mugwort Artemisia vulgaris". Ohio Agricultural Research and Development Center, Ohio State University. Archivedfrom the original on 19 May 2011.
4.     Jump up^ USDA PLANTS Database, "Profile for Artemisia vulgaris," http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=ARVU .
5.     Jump up^ Parnell, J. and Curtis, T. 2012. Webb's An Irish Flora. Cork University Press. ISBN 978-185918-4783
External links[edit]
Gymnaster savatieri1 flower.jpg
Wikibooks' A Wikimanual of Gardening has more about this subject:

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png
Wikimedia Commons has media related to Artemisia vulgaris.
·         Erowid's Mugwort Vault
·         Mugwort at Liber Herbarum II
[hide]
·         v
·         t
·         e
Plants in the Artemisia genus
·         Artemisia abrotanum
·         Artemisia absinthium
·         Artemisia afra
·         Artemisia alaskana
·         Artemisia aleutica
·         Artemisia annua
·         Artemisia arbuscula
·         Artemisia argyi
·         Artemisia biennis
·         Artemisia bigelovii
·         Artemisia borealis
·         Artemisia campestris
·         Artemisia californica
·         Artemisia cana
·         Artemisia cina
·         Artemisia dracunculus
·         Artemisia douglasiana
·         Artemisia filifolia
·         Artemisia frigida
·         Artemisia herba-alba
·         Artemisia lactiflora
·         Artemisia maritima
·         Artemisia michauxiana
·         Artemisia nesiotica
·         Artemisia norvegica
·         Artemisia nova
·         Artemisia pallens
·         Artemisia palmeri
·         Artemisia papposa
·         Artemisia pedatifida
·         Artemisia pontica
·         Artemisia porteri
·         Artemisia princeps
·         Artemisia pygmaea
·         Artemisia pycnocephala
·         Artemisia rigida
·         Artemisia rothrockii
·         Artemisia scoparia
·         Artemisia spinescens
·         Artemisia suksdorfii
·         Artemisia tilesii
·         Artemisia tridentata
·         Artemisia tripartita
·         Artemisia verlotiorum
·         Artemisia vulgaris
·         Artemisia (genus)
·         Abortifacients
·         Herbs
·         Invasive plant species
·         Medicinal plants of Europe
·         Medicinal plants of Asia
·         Medicinal plants of Africa
·         Plants described in 1753
·         Oneirogens
///////////
همچنین:
بومادران یا بومادران هزاربرگ گیاهی است از تیرهٔ گل‌ستاره‌ای‌ها از سردهٔ بومادران

گیاهی است علفی و یکساله، دارای ساقه و شاخه‌های راست به ارتفاع ۲۵ تا ۶۰ سانتیمتر که در نواحی بحرالروم (مدیترانه) و غالب نقاط ایران می‌روید. این گیاه به رنگ سبز مایل به زرد با دمبرگ دراز و گلهایی مجتمع بصورت خوشهٔ دراز در کنارهٔ برگها دارد. دانه اش تقریباً کروی و صاف است. سرشاخه‌های گل دار این گیاه بعلت دارا بودن اسانس بوی مخصوص دارند. مشک چوپان در طب عوام بعنوان خلطآور مصرف می‌شود و برای آن اثر ضد تشنج و نیرو دهنده و تسکین دهنده تنگی نفس ذکر شده است.[۱] به آن مشک داش هم گفته شده‌است.[۲]

محتویات  [نمایش]
تاریخچه[ویرایش]
نام لاتین این گیاه برگرفته از نام آشیل، قهرمان افسانه‌ای یونان است. گفته می‌شود در دوران نبردهای تروآ (حدود ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد) از بومادران برای درمان زخم و جلوگیری از خونریزی و عفونت استفاده می‌شد. ضمناً این گیاه در دورة ساکسون‌ها برای دفع چشم بد به کار می‌رفت و نیز در مراسم سحر و جادو هم از آن استفاده می‌شد. نام مرسوم آن یعنی «خون دماغ» کاربرد سنتی بند آورنده خونریزی آن را بیان می‌کند.

ویژگی‌های گیاه‌شناسی[ویرایش]
گیاهی است پایا، به ارتفاع ۲۰ تا ۹۰ سانتیمتر و حتی بیشتر که برگ‌هایی بدون دمبرگ، دراز و پوشیده از کرک دارد که دارای بریدگی‌های زیاد و باریکی است. گل‌های سفید رنگ آن به صورت کاپیتول کوچک و مجتمع، گل‌آذین دیهیم در قسمت انتهایی ساقه قرار گرفته‌اند. کاپیتول‌های کوچک و متعدد آن به طول ۴ تا ۸ میلی‌متر و به عرض ۲ تا ۵ میلی‌متر می‌باشد و در هر کاپیتول آن، دو نوع گل، یکی زبانه‌ای و سفید رنگ، واقع در حاشیه گل آذین و دیگری لوله‌ای و واقع در ناحیة وسط، دیده می‌شود. همه قسمت‌های گیاه دارای بوی نافذ و تلخ مزه‌است. بومادران گونه millefolium دارای گل‌های سفید رنگ می‌باشد ولی گونه santolina از نظر اندازه، گیاهی کوچک‌تر و دارای گل‌هایی به رنگ زرد با بویی معطر و نافذ است. خودگیاه بومادران ساقه‌ای به ارتفاع ۱۰-۳۵سانتیمتردارد. گونه‌های دیگرآن برحسب نوع ومحل روییش ارتفاعی به اندازهٔ ۱۰-۸۰ و۱۵-۵۵ و۱۵-۴۰ دارند

خرده نگاری[ویرایش]
گرد بومادران به رنگ سبز روشن با بوی معطر و مخصوص و طعم تلخ بوده و در زیر میکروسکوپ شامل قسمت‌های زیر است: تارهای غیرترشحی که اختصاصی است، بخشی از فیبرهای ساقه، بخشی از گلبرگ با پارانشیم کنگره‌ای، بخشی از میلة پرچم و دانه گردة به شکل کروی و خاردار.

Assay[ویرایش]
تعیین مقدار اسانس: ۳۰ g اندام هوایی گیاه را با۵۰۰ mL آب داخل بالنی با حجم mL ۱۰۰۰ ریخته و با سرعتmL ۳-۴ در دقیقه، به مدت ۴ ساعت تقطیر کرده و با حلال گزیلن تعیین مقدار می‌شود. میزان خاکستر تام: حداکثر ۱۰٪ میزان خاکستر تام نامحلول در HCl: حداکثر ۲٫۵٪ میزان رطوبت: در اثر خشک کردنg ۰٫۵ پودر گیاه در oven با دمای C۱۰۵- ۱۰۰ به مدت ۲ ساعت، بیش از ۱۲٪ ورن کاهش نیابد.

محل رویش و زمان جمع‌آوری[ویرایش]
بومادران علف هرز مزارع است و به صورت خودرو در دشت‌ها و کنار جاده‌ها و نواحی کوهستانی اروپا و در مناطقی از شمال ایران و ارتفاعات البرزو درکوههای کرمان بخصوص کوه هزار وکوه بیدخوان بردسیر می‌روید. زمان گلدهی گیاه از اواخر اردیبهشت تا پایان تیرماه و بهترین زمان برداشت نیمه اول تیرماه است. بومادران در گویش شمال خراسان و آذربایجان[نیازمند منبع] ساریگل نام دارد. بومادران ازتیرهٔ کاسنی واز تیره مرکبیان است انواع مختلفی دارد که درکتاب فلور ایلام موجودوثبت شده می‌باشد این گیاه در استان ایلام به وفوریافت می‌شود. بومادران با گلهای زرد رنگ در استان لرستان نیز می‌روید و در گویش لری «برنجداس» نامیده می‌شود.

بخش مورد استفاده[ویرایش]
سرشاخه‌های گلدار گیاه و عصاره روغنی حاصل از گل.

فراورده‌ها[ویرایش]
اشکال موجود: کپسول، عصاره، پودر، چای، تنتور، لوسیون، baths داروی موجود در بازار: یکی از اجزای متشکله پودر شیرینوش از شرکت گل دارو و از اجزای دهانشویه پرسیکا از شرکت پورسینا می‌باشد.

خواص درمانی[ویرایش]
گل:
درمان مشکلات سیستم تنفسی: ضد حساسیت، قابض مخاط، ضد احتقان، خلط آور، عصاره روغنی (حاصل عصاره گیری از گل): ضد التهاب و ضد اسپاسم، مرطوب‌کننده پوست، پاک کننده آرایشی، ضد شوره سر، محرک رشد مو، التیام دهنده موضعی (کاربرد در ساخت شامپوها)

برگ:
محرک انعقاد خون، التیام دهنده زخم و جراحات. جویدن برگ تازة آن برای دندان درد توصیه می‌شود.

بخش‌های هوایی:
درمان مشکلات سیستم گوارشی: آرام بخش دردهای معدی، محرک گوارشی، مقوی معده، ضد نفخ، ملین، صفرا آور، برطرف کننده بی اشتهایی، رفع کننده بواسیر، درمان مشکلات سیستم ادراری- تناسلی: ضد عفونی کننده مجاری ادراری، ادرار آور، قاعده آور، منظم کننده قاعدگی، کاهش دهنده خونروی ماهیانه و کاهش درد، درمان مشکلات سیستم قلبی-عروقی: تونیک خونی، محرک گردش خون، شل کننده عروق محیطی، کاهنده پر فشاری خون، ضد ترومبوز مغزی و شریانی، تقویت کننده رگ‌های واریسی، معرق و تب بر، ضد ویروس، ضد باکتری، ضد کرم، پشه کش، حشره کش، شستشو دهنده و ضد عفونی کننده، درمان اگزما و سایر مشکلات پوستی، ضد درد و مسکن

ترکیب با گیاهان دارویی دیگر[ویرایش]
بذر کرفس: افزایش دفع اسید اوریک و درمان نقرس
آقطی و نعناع: مفید برای سرماخوردگی و آنفلوآنزا
زیژفول یا بداغ برفی: درمان فشار خون بالا
افشرهٔ دم اسب و بارهنگ نیزه‌ای: درمان شکنندگی مویرگ‌ها
سپرک و دم شیر: درمان PMS و قاعدگی دردناک
طریقه و مقدار مصرف[ویرایش]
۴-۲ گرم از سرشاخه‌های گلدار را با حدود یک لیوان آب به مدت ۱۰ دقیقه جوشانده و صاف کرده و پس از سرد شدن، یک تا سه بار در روز میل شود (با نبات یا عسل).

عوارض جانبی[ویرایش]
بومادران جزو گیاهان با حداقل عوارض جانبی است و در دوز مصرفی سر شاخه‌های گلدار به صورت دم کرده، عوارض جانبی آن نادر است ولی با این حال عوارض زیر را به آن نسبت داده‌اند: خواب آلودگی، سداسیون، تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، حساسیت به نور (مصرف دراز مدت)، درماتیت تماسی (به احتمال قوی در اثر گوایانولید پراکسیدها از جمله آلفا- پروکسی آشی فولید)

موارد احتیاط و منع مصرف[ویرایش]
حاملگی (محرک انقباض رحم است)، شیردهی، کودکان زیر دو سال، حساسیت به بومادران و سایر اعضای خانوادهٔ Compositae از مصرف این دارو در ناحیهٔ اطراف و داخل چشم خودداری شود.

تداخلات دارویی[ویرایش]
با آنتی اسیدها، H2 Blockers، مهارکننده‌های پمپ پروتون ← کاهش اثرات داروها با آنتی کواگولانت‌ها و ضد پلاکت‌ها (هپارین، وارفارین، سالیسیلات) ← افزایش ریسک خونریزی با داروهای ضد فشار خون ← کاهش بیش از حد فشار خون با مضعف‌های CNS (مسکن- خواب آورها، الکل، opiateها، باربیتورات‌ها) ← over sedation با املاح آهن ← کاهش جذب املاح ◄مصرف با فاصلهٔ ۲ ساعته از هم

بخش‌های داروئی[ویرایش]
سرشاخه‌های گل دار
برگ
گل بومادران جهت دفع کرمهای معده و روده بسیار مفید می‌باشد. منع مصرف برای اشخاصی که دارای حساسیت‌های فصلی می‌باشند وجود دارد. جهت بهبود سوءهاضمه و دیگر موارد گوارشی مفید است. مقدار مصرف برای اشخاص بالغ روزانه ۲۵ گرم بیشتر توصیه نمی‌شود.

ترکیب‌های شیمیائی[ویرایش]
روغن‌های فرار: کامازولن، کامفر و ...
سزکویی ترپن: لاکتون آکیلئین
خواص درمانی[ویرایش]
ضد التهاب، ضد تب، ضد اسپاسم، آرام بخش دردهای معدی، محرک گوارشی، مقوی معده، ضد نفخ، ملین، صفرا آور، برطرف کننده بی اشتهایی، ضد میکروب قوی، ضد ویروس، ضد باکتری، ضد کرم، شستشو دهنده و ضد عفونی کننده، ضد عفونی کننده مجاری ادراری، ادرار آور، معرق، ضد درد و مسکن، قابض مخاط، ضد حساسیت، ضد احتقان، خلط آور، شل کننده عروق محیطی، کاهنده پر فشاری خون، ضد ترومبوز مغزی و شریانی، تقویت رگ‌های واریسی، التیام دهنده زخم و جراحات، بند آورنده خونریزی، قاعده آور، منظم کننده قاعدگی، کاهش دهنده خونروی ماهیانه و کاهش درد، رفع کننده بواسیر، ضد شوره سر، مرطوب‌کننده پوست.

منابع[ویرایش]
پرش به بالا ↑ لغتنامه دهخدا: مشک چوپان.
پرش به بالا ↑ فرهنگ فارسی معین
به نقل از کتاب داروهای گیاهی رسمی ایران
فارماکوپه گیاهی ایران
/////////////
قيصوم ألفي الأوراق[عدل]
اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف
القيصوم الألفي الأوراق

صورة معبرة عن قيصوم ألفي الأوراق
القيصوم الألفي الأوراق
صورة معبرة عن قيصوم ألفي الأوراق
حالة حفظ

أنواع غير مهددة أو خطر انقراض ضعيف جدا[1]   تعديل قيمة خاصية الاسم العلمي للأصنوفة (P225) في ويكي بيانات
التصنيف العلمي
النطاق:   حقيقيات النوى
المملكة:   النباتات
الشعبة:    البذريات
الشعيبة:   مستورات البذور
الرتبة:    النجميات
الفصيلة:  النجمية
الأسرة:    Asteroideae
القبيلة:    Anthemideae
الجنس:    القيصوم Achillea
النوع:     الألفي الأوراق
الاسم العلمي
Achillea millefolium
لينيوس ، 1753
تعديل طالع توثيق القالب
القيصوم الألفي الأوراق أو الحَزَنْبَل أو الأخلية ذات الألف ورقة[2] (باللاتينية: Achillea millefolium) نبات عشبي معمّر يتبع جنس القيصوم من الفصيلة النجمية أصله من نصف الكرة الأرضية الشمالي.
محتويات  [أظهر]
الوصف[عدل]
نبات عشبي ذو ساق منتصبة ارتفاعها 20–80 سم.
الموئل والانتشار[عدل]
موطنها كل أوروبا والقوقاز.[3] شائع في أوروبا وآسيا، كما انتشر في القارات الأخرى.
البيئة[عدل]
ينمو في السهول وعلى أطراف الغابات وبين الشجيرات.
المخاطر[عدل]
بيّنت إحدى الدراسات أن خلاصة الحزنبل المائية يمكن أن تسبب اعتلالاً في إنتاج النطاف عند جرذان التجارب[4].
المراجع[عدل]
^ مذكور في : Species Plantarum. 1st Edition, Volume 2 — كارولوس لينيوس — الحجم: 1 — تاريخ النشر: 1753 — الصفحة: 899 — معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجي: 358920
^ موقع أغروفوك. الأخلية ذات الألف ورقة. تاريخ الولوج 20 كانون الثاني 2012.
^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.خريطة انتشار القيصوم الألفي الأوراق (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 20 كانون الثاني 2011.
^ Dalsenter P. et al. (2004). "Reproductive evaluation of aqueous crude extract of Achillea millefolium L. (Asteraceae) in Wistar rats.". Reproductive Toxicology 18 (6): 819–23. doi:10.1016/j.reprotox.2004.04.011. PMID 15279880.
////////////////
به عبری اِلِف:
אכילאה אלף העלה (שם מדעי: Achillea millefolium) הוא צמח השייך למשפחת המורכבים. הצמח כולל כ-200 זני משנה אשר בתוכם פרחי בר ופרחי נוי גינתיים. חלק מהזנים הם בעלי שיח וחלקם רב שנתיים. תקופת פריחת האכילאה מתחילה מיוני ונמשכת עד אוקטובר.

תוכן עניינים  [הצגה]
תיאור[עריכת קוד מקור | עריכה]
בפריחת הצמח נראים פרחיו ככיפה קמורה. בהיקף הכיפה קיים מעגל פרחים בעלי מבנה שטוח, ובתוכם קיימים פרחים שעליהם מאונכים ויוצרים מבנה צינורי. בתחילת תקופת רדת הגשמים מתפתחת בצמח שושנת עלים שכל אחד מהם באורך של כ-2 סנטימטרים. בתחילת האביב מאריכים גבעוליהם של האכילאות. עלי הצמח הם בצבע ירוק כהה. בישראל גדלים בר חמישה מינים של האכילאה, ועוד חמישה יובאו כפרחי נוי.

את פרחי האכילאה הקיפחת נהוג לייבש ולשומרם לנוי. שימוש נוסף הוא הפצת ריח טוב באמצעות הפרחים, בישראל מתבצע שימוש זה בעיקר באכילאה קטנת הפרחים – זן הגדל בצפון ישראל, מהרי יהודה ועד לגולן.
/////////////
به اردو الفیه:
الفیہ (Yarrow) ایک پھولدار پودہ ہے جو خاندانِ نجمان (Asteraceae) سے تعلق رکھتا ہے اور شمالی نصف کرے کا باسی ہے۔ اسکو الفیہ کہنے کی وجہ یہ ہے کہ اسکی پتیاں بہت زیادہ اور چھوٹی چھوٹی ہوتی ہیں اور الف کا مطلب ہوتا ہے ہزار (جیسے کہ الف لیلہ) اور ان ہی ہزاروں چھوٹی چھوٹی پتیوں کی وجہ سے اسکو الفیہ کہا جاتا ہے یعنی ہزار پتیوں والا۔ جیسا کہ سامنے معلوماتی خانے میں دیکھا جاسکتا ہے کہ دراصل ان پودوں کی بہت سی انواع ہوتی ہیں اور انکے علیحدہ علیحدہ نباتاتی اسم ہوتے ہیں۔ یہاں جس پودے کا ذکر کیا جارہا ہے اسکا نباتاتی نام اشیلہ الفیہ (Achillea millefolium) ہے۔ اشیلہ ایک یونانی دیومالائی کردار (Achillea) سے منسوب لفظ ہے جبکہ millefolium کا مطلب بھی ہزار پتیوں والا یعنی الفیہ ہوتا ہے (milli = سابقہ برائے ہزار اور folium = لاحقہ برائے پتی)۔
///////////
به کردی:
Gêjînk, pûjang, bêjank,Hezar pelik (Achillea millefolium) giyayek bêar e. Du cûreyên wê hene, kulîlk spî û kulîlk zer. Di nava mêrgan dirûngehan, cihên çêrê, bedenan, hema li her deverê şîn têt. Ji kevnar de di nava gel de jibo derman tê bikaranîn. Di Kurdî de çend navên wê yên din jî hene. Wek: Pûjang, Bêwijan, Gulmêş, Gulikê mahran û hwd. Gîyayek wek navê xwe bê jan e. Ango; çi janan (êşan- arêşan) nade mirov, çi bandorên wê yên neyînî nînin.
///////////
به آذری عادی بوی مادران:
Adi boymadərən
Vikipediya, açıq ensiklopediya
Mündəricat
  [göstər
Botaniki təsviri[redaktə | əsas redaktə]
Asterkimilər (Asteraceae Dumort.) fəsiləsinin Boymadərən (Achillea L.) cinsindən olan çoxillik ot bitkisidir. Hündürlüyü 30-75 sm, gövdəsi və yarpaqları yumşaq tüklüdür. Kökü üfuqi şəkildə yayılır, kökdən çıxan və gövdəsindəki lanset-lələkvarı yarpaqları 3-5 və daha çox hissəciklərə bölünmüş hissələrdən ibarətdir. Diametri 2-3 mm olan, ağ və açıq çəhrayı çoxsaylə xırda çiçəkləri gövdənin yuxarısında qalxanvari şəkildə, çətir formasında sıx birləşərək bir iri çiçək təəssüratı yaradırlar. Yarpaqların dadı şorməzə və azacıq büzüşdürücü, çiçəklərin dadı isə acı ədviyəlidir. May-sentyabr aylarında çiçəkləyərək, iyun-oktyabr aylarında meyvə verir.
///////////////
Achillea millefolium
From Wikipedia, the free encyclopedia
"Yarrow" redirects here. For other uses, see Yarrow (disambiguation).
Achillea millefolium
Yarrow (Achillea millefolium).jpg
Yarrow on Janče hill, Slovenia
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Species:
A. millefolium
Achillea millefolium
L.
Synonymy[show]
Achillea millefolium, commonly known as yarrow /ˈjæroʊ/ or common yarrow, is a flowering plant in the family Asteraceae. It is native to temperate regions of the Northern Hemisphere in AsiaEurope, and North America.[1] It has been introduced as a feed for live stock in places like New Zealand[2] and Australia. However, it is a weed in those places[2] and sometimes also in its native regions.[3]
In New Mexico and southern Colorado, it is called plumajillo (Spanish for 'little feather') from its leaf shape and texture. In antiquity, yarrow was known as herbal militaris, for its use in stanching the flow of blood from wounds.[4] Other common names for this species include gordaldo, nosebleed plant, old man's pepper, devil's nettle, sanguinary, milfoil, soldier's woundwort, thousand-leaf, and thousand-seal.[5]
Contents
  [show
Description[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Achillea_millefolium_scan.jpg/170px-Achillea_millefolium_scan.jpg
Yarrow leaves
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Eristalis_arbustorum_-_Achillea_millefolium_-_Keila.jpg/220px-Eristalis_arbustorum_-_Achillea_millefolium_-_Keila.jpg
Pollination
A. millefolium is an erect, herbaceousperennial plant that produces one to several stems 0.2–1 m (0.66–3.28 ft) in height, and has a spreadingrhizomatous growth form. Leaves are evenly distributed along the stem, with the leaves near the middle and bottom of the stem being the largest. The leaves have varying degrees of hairiness (pubescence). The leaves are 5–20 cm (2.0–7.9 in) long, bipinnate or tripinnate, almost feathery, and arranged spirally on the stems. The leaves are cauline, and more or less clasping.[5]
The inflorescence has 4 to 9 phyllaries and contains ray and disk flowers which are white to pink. The generally 3 to 8 ray flowers are ovate to round. Disk flowers range from 15 to 40. Theinflorescence is produced in a flat-topped capitulum cluster and the inflorescences are visited by many insects, featuring a generalizedpollination system.[6] The small achene-like fruits are called cypsela.[5]
The plant has a strong, sweet scent, similar to that of chrysanthemums.[1]
Distribution[edit]
Yarrow grows from sea level to 3,500 metres (11,500 ft) in elevation. The plant commonly flowers from May through June. Common yarrow is frequently found in the mildly disturbed soil of grasslands and open forests. Active growth occurs in the spring.[1][5]
The plant is native to Eurasia and is found widely from the UK to China.
In North America, both native and introduced genotypes, and both diploid and polyploid plants are found.[7] It is found in every habitat throughout California except the Colorado and Mojave Deserts.[8][9] Common yarrow produces an average yield of 43,000 plants per acre, with a total dry weight of 10,500 lbs.[10]
The plant is found in Australia as an introduction.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Achillea_millefolium_7981.JPG/220px-Achillea_millefolium_7981.JPG
Clusters of 15 to 40 tiny disk flowers surrounded by three to eight white to pink ray flowers are, in turn, arranged in a flat-topped inflorescence (Wenatchee MountainsWashington).
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Achillea_millefolium_-_roosa_harilik_raudrohi_Valingu.jpg/170px-Achillea_millefolium_-_roosa_harilik_raudrohi_Valingu.jpg
Pink flowers
Varieties[edit]
The several varieties and subspecies include:
·         Achillea millefolium subsp. millefolium
·         A. m. subsp. m. var. millefolium - Europe, Asia
·         A. m. subsp. m. var. borealis - Arctic regions
·         A. m. subsp. m. var. rubra - Southern Appalachians
·         A. millefolium subsp. chitralensis - western Himalaya
·         A. millefolium subsp. sudetica - Alps, Carpathians
·         Achillea millefolium var. alpicola — Western United States, Alaska[11]
·         Achillea millefolium var. californica — California, Pacific Northwest[12][13][14]
·         Achillea millefolium var. occidentalis — North America[15]
·         Achillea millefolium var. pacifica — west coast of North America, Alaska[16]
·         Achillea millefolium var. puberula — endemic to California[17]
Uses[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Red_Achillea_millefolium.jpg/220px-Red_Achillea_millefolium.jpg
Achillea millefolium 'Paprika' cultivar
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Achillea20090912_079.jpg/220px-Achillea20090912_079.jpg
Achillea millefolium cultivar
Cultivation[edit]
Achillea millefolium is cultivated as an ornamental plant by many plant nurseries. It is planted in gardens and natural landscaping settings of diverse climates and styles. They include native plantdrought-tolerant, and wildlife gardens. The plant is a frequent component of butterfly gardens. The plant prefers well-drained soil in full sun, but can be grown in less ideal conditions.[18][19][20]
Propagation[edit]
For propagation, seeds require light for germination, so optimal germination occurs when planted no deeper than one-quarter inch (6 mm). Seeds also require a germination temperature of 18–24 °C (64–75 °F). It has a relatively short life in some situations, but may be prolonged by division in the spring every other year, and planting 12 to 18 in (30–46 cm) apart. It can become invasive.[21]
Cultivars[edit]
The species use in traditional gardens has generally been superseded bycultivars with specific 'improved' qualities.[22] Some are used as drought tolerantlawn replacements, with periodic mowing.[23] The many different ornamental cultivars include: 'Paprika',[24] 'Cerise Queen', 'Red Beauty',[25] 'Red Velvet',[26]'Saucy Seduction', 'Strawberry Seduction' (red), 'Island Pink' (pink),[27] and 'Calistoga' (white),[28] and 'Sonoma Coast' (white).[29] Several, including 'Kelwayi',[30] and 'Lansdorferglut' (both pink)[31] have gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit. The many hybrids of this species designated Achillea x taygetea are useful garden subjects,[32] including: 'Appleblossom', 'Fanal', 'Hoffnung', and 'Moonshine'.[33]
Companion planting[edit]
Yarrow is considered an especially useful companion plant, repelling some pest insects while attracting good, predatory ones. It attracts predatory wasps, which drink the nectar and then use insect pests as food for their larvae. Similarly, it attracts ladybirds and hoverflies.[20]
Agriculture[edit]
A. millefolium can be planted to combat soil erosion due to the plant's resistance to drought. Before the arrival of monocultures of ryegrass, both grass leys and permanent pasture always contained A. millefolium at a rate of about 0.3 kg/ha. At least one of the reasons for its inclusion in grass mixtures was its deep roots, with leaves rich in minerals. Thus its inclusion helped to prevent mineral deficiencies in the ruminants to which it was fed.
It was introduced into New Zealand as a drought-tolerant pasture. It is very prevalent.[2]
Food[edit]
Yarrow has also been used as a food or in teas, and was very popular as a vegetable in the 17th century. The younger leaves are said to be a pleasant leaf vegetable when cooked like spinach, or in a soup. Yarrow is sweet with a slight bitter taste. The leaves can also be dried and used as an herb in cooking.
In the Middle Ages, yarrow was part of an herbal mixture known as gruit used in the flavoring of beer prior to the use ofhops.[34] The flowers and leaves are used in making some liquors and bitters.[1]
Herbal and traditional uses[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/40px-Ambox_important.svg.png
This section needs more medical references for verification or relies too heavily on primary sources. Please review the contents of the section and add the appropriate references if you can. Unsourced or poorly sourced material may be challenged and removed(October 2015)
Rod of Asclepius2.svg
A. millefolium has seen historical use as in traditional medicine, often because of its astringent effects.[1] The herb is purported to be a diaphoreticastringent,[35] tonic,[35] stimulant and mild aromatic. It contains isovaleric acidsalicylic acid,asparaginsterolsflavonoidsbitterstannins, and coumarins.[citation needed] The genus name Achillea is derived from mythical Greek character, Achilles,[35] who reportedly carried it with his army to treat battle wounds. This medicinal use is also reflected in some of the common names mentioned below, such as staunchweed and soldier's woundwort.[1]
Traditional names for A. millefolium include arrowroot, bad man's plaything, bloodwort, carpenter's weed, death flower, devil's nettle, eerie, field hops, gearwe, hundred leaved grass, knight's milefoil, knyghten, milefolium, milfoil, millefoil, noble yarrow, nosebleed, old man's mustard, old man's pepper, sanguinary, seven year's love, snake's grass, soldier, soldier's woundwort, stanchweed, thousand seal, woundwort, yarroway, yerw. The English name yarrow comes from the Saxon (Old English) word gearwe, which is related to both the Dutch word gerw and the Old High German word garawa.[36]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/YarrowEssentialOil.png/170px-YarrowEssentialOil.png
Yarrow (Achillea millefolium) essential oil in a colorless glass vial
The dark blue essential oil, extracted by steam distillation of the flowers, has been used as an anti-inflammatory[37][non-primary source needed] or in chest rubs for colds and influenza.[38]
The leaves encourage clotting, so it can be used fresh for nosebleeds.[39][unreliable medical source?] The aerial parts of the plant are used for phlegm conditions, as a bitter digestive tonic to encourage bile flow, and as adiuretic.[40][unreliable medical source?] The aerial parts act as a tonic for the blood, stimulate the circulation, and can be used for high blood pressure; it is also useful in menstrual disorders, and as an effective sweating remedy to bring down fevers.[1]
Yarrow intensifies the medicinal action of other herbs taken with it.[41][unreliable medical source?] It is reported to be associated with the treatment of the following ailments:[41]:293,367,518[unreliable medical source?]
Pain,[42] antiphlogistic,[43][44] bleeding, gastrointestinal disorders,[43] choleretic[45]inflammation,[46] emmenagogue,[47] stomachache.[48]
Chinese proverbs claim yarrow brightens the eyes and promotes intelligence.[citation needed] Yarrow and tortoiseshell are considered to be lucky in Chinese tradition.[49]
In classical GreeceHomer tells of the centaur Chiron, who conveyed herbal secrets to his human pupils, and taughtAchilles to use yarrow on the battle grounds of Troy.[50]
British folklore[edit]
In the Hebrides a leaf held against the eyes was believed to give second sight.[51]
Chinese divination[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Yarrow_stalks_for_I_Ching.JPG/220px-Yarrow_stalks_for_I_Ching.JPG
A bunch of 50 yarrow Achillea millefolium subsp. m. var. millefoliumstalks, used for I Ching divination.
The stalks are dried and used as a randomising agent in I Ching divination.[52]
Native American uses[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Budding_yarrow.jpg/220px-Budding_yarrow.jpg
Budding
Yarrow and its North American varieties, was used in traditional Native Americanherbal medicine by tribes across the continent.[53] The Navajo considered it to be a "life medicine", chewed it for toothaches, and poured an infusion into ears for earaches. The Miwok in California used the plant as an analgesic and head cold remedy.[53]
Several tribes of the Plains Indians used common yarrow. The Pawnee used the stalk for pain relief. The Chippewa used the leaves for headaches by inhaling it in a steam. They also chewed the roots and applied the saliva to their appendages as a stimulant. The Cherokee drank a tea of common yarrow to reduce fever and aid in restful sleep.[53]
Among the Zuni people use the occidentalis variety medicinally. The blossoms and root are chewed, and the juice applied before fire-walking or fire-eating. Apoultice of the pulverized plant is mixed with water and applied to burns.[54]Recently it was reported that treatment with Achillea millefolium may attenuate disease severity, inflammatory responses, and demyelinating lesions in a mouse model of Multiple Sclerosis.[55]
Dangers[edit]
In rare cases, yarrow can cause severe allergic skin rashes; prolonged use can increase the skin's photosensitivity.[56] This can be triggered initially when wet skin comes into contact with cut grass and yarrow together.
In one study, aqueous extracts of yarrow impaired the sperm production of laboratory rats.[57]
Birds[edit]
Several cavity-nesting birds, including the common starling, use yarrow to line their nests. Experiments conducted on thetree swallow, which does not use yarrow, suggest that adding yarrow to nests inhibits the growth of parasites.[58]
Its essential oil kills the larvae of the mosquito Aedes albopictus.[59]
Gallery[edit]
·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Achillea_millefolium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-149.jpg/143px-Achillea_millefolium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-149.jpg
Illustration in Koehlers Medizinal-Pflanzen in naturgetreuen Abbildungen und kurz erläuterndem Texte (Franz Eugen Köhler; 1883–1914).

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Achillea_millefolium_capitula_2002-11-18.jpg/180px-Achillea_millefolium_capitula_2002-11-18.jpg
Achillea millefolium at BioTrek,California State Polytechnic University, Pomona.

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Achillea_millefolium_ENBLA03.jpg/180px-Achillea_millefolium_ENBLA03.jpg
Achillea millefolium — flower closeup.

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Achillea_millefolium_occidentalis_seeds.jpg/180px-Achillea_millefolium_occidentalis_seeds.jpg
Achenes

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/The_Achillea_millefolium.JPG/180px-The_Achillea_millefolium.JPG
Field of Yarrow in Russia.

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Western-yarrow.jpg/124px-Western-yarrow.jpg
Western Yarrow in Kansas
See also[edit]
·         List of companion plants
·         Sacred herbs
References[edit]
1.     Jump up to:a b c d e f g Gualtiero Simonetti (1990). Stanley Schuler, ed. Simon & Schuster's Guide to Herbs and Spices. Simon & Schuster, Inc. ISBN 0-671-73489-X.
2.     Jump up to:a b c "RNZIH - Horticulture Pages - Weeds - Achillea millefolium - yarrow". www.rnzih.org.nz. Retrieved 2015-09-02.
3.     Jump up^ "Eliminate Yarrow - How To Stop Yarrow Weeds In The Garden". Gardening Know How. Retrieved 2015-09-02.
4.     Jump up^ Dodson & Dunmire, 2007, Mountain Wildfowers of the Southern Rockies, UNM Press, ISBN 978-0-8263-4244-7
6.     Jump up^ Van Der Kooi, C. J.; Pen, I.; Staal, M.; Stavenga, D. G.; Elzenga, J. T. M. (2015). "Competition for pollinators and intra-communal spectral dissimilarity of flowers" (PDF). Plant Biology. doi:10.1111/plb.12328.
9.     Jump up^ Calflora database: Achillea millefolium . accessed 1.31.2013
14.  Jump up^ Bert Wilson (29 July 2012). "Las Pilitas Nursery horticultural treatment: ''Achillea millefolium'' var. ''californica''". Laspilitas.com. Retrieved 19 May 2013.
21.  Jump up^ USDA, NRCS. 2006. The PLANTS Database (http://plants.usda.gov, 22 May 2006). National Plant Data Center, Baton Rouge, LA 70874-4490 USA.[1]
22.  Jump up^ RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. p. 1136. ISBN 1-4053-3296-4.
27.  Jump up^ Bert Wilson (8 January 2012). "Las Pilitas Nursery: ''Achillea millefolium rosea'' Island Pink (Pink Yarrow)". Laspilitas.com. Retrieved 19 May 2013.
28.  Jump up^ "California Natives Wiki: ''Achillea millefolium'' 'Calistoga'". Theodorepayne.org. 19 August 2010. Retrieved 19 May 2013.
29.  Jump up^ "California Natives Wiki: ''Achillea millefolium'' 'Sonoma Coast'". Theodorepayne.org. 19 August 2010. Retrieved 19 May2013.
30.  Jump up^ "RHS Plant Selector Achillea millefolium 'Kelwayi' / RHS Gardening". Apps.rhs.org.uk. Retrieved 19 May 2013.
32.  Jump up^ Clausen, Ruth Rogers; Ekstrom, Nicolas H. (1989). Perennials for American gardens. New York: Random House. p. 4. ISBN 0-394-55740-9.
34.  Jump up^ Lanneskog, Thor (5 October 2015). "This Is Genuine Viking Beer". ThorNews. Retrieved 5 October 2015.
35.  Jump up to:a b c Alma R. Hutchens (1973). Indian Herbology of North America. Shambhala Publications. ISBN 0-87773-639-1.
36.  Jump up^ Yarrow. Oxford English Dictionary (2nd ed.).
37.  Jump up^ Choudhary M.I.; Jalil S.; Todorova M.; Trendafilova A.; Mikhova B.; Duddeck H. (2007). "Inhibitory effect of lactone fractions and individual components from three species of the Achillea millefolium complex of Bulgarian origin on the human neutrophils respiratory burst activity". Natural Product Research. 21 (11): 1032–1036. doi:10.1080/14786410701369623.
38.  Jump up^ Teresa Skwarek (1979). "Effects of Herbal Preparations on the propagation of influenza viruses". Acta Polon Pharm. XXXVI (5): 1–7.
40.  Jump up^ Jeremy Ross (2003). "Achillea"". Combining Western Herbs and Chinese Medicine. pp. 165–181. ISBN 978-0-9728193-0-5.
41.  Jump up to:a b Kowalchik C, Hylton WH. "Companion Planting". Rodale's Illustrated Encyclopedia of Herbs. p. 108. ISBN 978-0-87596-964-0.
42.  Jump up^ Analgesic Effect of aqueous extract of Achillea millefolium L. on rat's formalin test Noureddini M., Rasta V.-R. Pharmacologyonline 2008 3 (659-664)
43.  Jump up to:a b Benedek, Birgit; Kopp, Brigitte (2007). "Achillea millefolium L. S.l. Revisited: Recent findings confirm the traditional use".Wiener Medizinische Wochenschrift. 157 (13–14): 312–314. doi:10.1007/s10354-007-0431-9PMID 17704978.
44.  Jump up^ Aqueous extract of Achillea millefolium L. (Asteraceae) inflorescences suppresses lipopolysaccharide-induced inflammatory responses in RAW 264.7 murine macrophages Burk D.R., Cichacz Z.A., Daskalova S.M. Journal of Medicinal Plant Research 2010 4:3 (225-234)
45.  Jump up^ Choleretic effects of yarrow (Achillea millefolium s.l.) in the isolated perfused rat liver Benedek B., Geisz N., Jäger W., Thalhammer T., Kopp B. Phytomedicine 2006 13:9-10 (702-706)
46.  Jump up^ Effects of two Achillea species tinctures on experimental acute inflammation Popovici M., Pârvu A.E., Oniga I., Toiu A., Tǎmaş M., Benedec D. Farmacia 2008 56:1 (15-23)
47.  Jump up^ In vitro estrogenic activity of Achillea millefolium L. Innocenti G., Vegeto E., Dall'Acqua S., Ciana P., Giorgetti M., Agradi E., Sozzi A., Fico G., Tomè F. Phytomedicine 2007 14:2-3 (147-152)
48.  Jump up^ Antiulcerogenic activity of hydroalcoholic extract of Achillea millefolium L.: Involvement of the antioxidant system Potrich F.B., Allemand A., da Silva L.M., dos Santos A.C., Baggio C.H., Freitas C.S., Mendes D.A.G.B., Andre E., de Paula Werner M.F., Marques M.C.A. Journal of Ethnopharmacology 2010 130:1 (85-92)
49.  Jump up^ "Chinese Superstitions". Chinatownconnection.com. Retrieved 19 May 2013.
50.  Jump up^ HomerIliad. pp. 11.828–832.
51.  Jump up^ Margaret Baker (October 1971). Discovering the Folklore of Plants (revised ed.). Shire Publications. SBN 852630806.
52.  Jump up^ "Introduction to the I Ching - By Richard Wilhelm". Iging.com. Retrieved 19 May 2013.
54.  Jump up^ Stevenson, Matilda Coxe 1915 Ethnobotany of the Zuni Indians. SI-BAE Annual Report #30 (p. 42)
55.  Jump up^ Vazirinejad R, Ayoobi F, Arababadi MK, Eftekharian MM, Darekordi A, Goudarzvand M, et al. Effect of aqueous extract of Achillea millefolium on the development of experimental autoimmune encephalomyelitis in C57BL/6 mice. Indian J Pharmacol 2014;46:303‑8.
56.  Jump up^ Contact Dermatitis 1998, 39:271-272.
57.  Jump up^ Dalsenter P, Cavalcanti A, Andrade A, Araújo S, Marques M (2004). "Reproductive evaluation of aqueous crude extract of Achillea millefolium L. (Asteraceae) in Wistar rats". Reprod Toxicol. 18 (6): 819–23. doi:10.1016/j.reprotox.2004.04.011.PMID 15279880.
59.  Jump up^ Essential oil composition and larvicidal activity of six Mediterranean aromatic plants against the mosquito Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) Conti B., Canale A., Bertoli A., Gozzini F., Pistelli L. Parasitology Research 2010 107:6 (1455–1461)
Further reading[edit]
·         Hickman, James C., ed. (1993). The Jepson Manual: Higher plants of California. Berkeley, Los Angeles, and London: University of California Press.
External links[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png
Wikimedia Commons has media related to Achillea millefolium.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikiversity-logo.svg/40px-Wikiversity-logo.svg.png
Wikiversity has bloom time data for Achillea millefoliumon the Bloom Clock
·         Achillea millefolium L. Medicinal Plant Images Database (School of Chinese Medicine, Hong Kong Baptist University) (traditional Chinese) (English)
·         Achillea
·         Herbs
·         Flora of North America
·         Flora of Europe
·         Flora of Asia
·         Flowers
·         Leaf vegetables
·         Medicinal plants of Asia
·         Medicinal plants of Europe
·         Butterfly food plants
·         Garden plants of Europe
·         Garden plants of North America
·         Drought-tolerant plants
·         Groundcovers
·         Plants described in 1753