میرزا ملا احمداف محقق و ایران‌شناس تاجیک درگذشت

دکتر میرزا ملا احمد اف

دکتر میرزا ملا احمداف محقق و ایران‌شناس تاجیک صبح امروز (چهارشنبه، ۲۵ ژانویه) درگذشت. او عضو آکادمی‌ علوم و اتحادیه نویسندگان تاجیکستان بود و سال‌ها ریاست انجمن دوستی تاجیکستان و ایران را بر عهده داشت.

او که ۲۰ فوریه، یعنی کمتر از یک ماه دیگر ۷۵ ساله می‌شد، امروز در آرامستان «سر آسیا» در شهر دوشنبه به خاک سپرده شد.

میرزا ملا احمداف در سال ۱۹۶۹ از بخش خاورشناسی دانشگاه ملی تاجیکستان فارغ‌التحصیل شد و تا سال ۱۹۹۹ در انستیتوی زبان و ادبیات و خاورشناسی و میراث خطی ابوعبدالله رودکی در فرهنگستان علوم تاجیکستان، در زمینه‌های ایران‌شناسی، هندشناسی و تاریخ ادبیات فعالیت داشت.

آقای ملا احمداف در بیش از بیست سال اخیر در آکادمی‌ علوم تاجیکستان مسئول بخش علم و سازمان‌دهی و معاون دبیر ارشد علمی این آکادمی بود.

این دانشمند تاجیک بیش از ۴۵۰ اثر از خود باقی گذاشته و بیش از ۳۰ کتاب درباره شعرا و نویسندگان معاصر و قدیم پارسی‌زبان منتشر کرده است از جمله گلچین و برگزیده‌های قابوسنامه، رباعیات خیام، اشعار شهریار، حافظ و رودکی.

میرزا ملا احمداف در پژوهش و بررسی آثار رودکی که در تاجیکستان اورا «سردفتر ادبیات فارس و تاجیک» می‌نامند تخصص داشت. با اینحال او درباره دیگر شاعران پارسی‌زبان مثل فردوسی، ناصر خسرو، مولوی، لاهوتی، فرخی سیستانی، فروغی بسطامی و قاآنی شیرازی هم کتاب نوشته و تحقیق کرده است.

او با کتاب‌های یاد یار مهربان (تهران، ۲۰۰۱) ، خوبان پارسی‌گوی (تهران، ۲۰۰۳)، اندرزهای رودکی (تهران، ۲۰۰۸) و صدای آسیا (۲۰۱۱)، خواننده‌ ایرانی را هم با آثار شاعران معروف تاجیک آشنا کرد.

او عضو هیات تحریریه مجله «رودکی» (تهران)، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشنامه تاریخ و مجله مؤسسه فرهنگی اکو (تهران) بود و مقاله‌های متعددی در نشریه‌های معتبر ادبی و پژوهشی ایران منتشر کرده است.

میرزا ملا احمداف یکی از مؤلفان ‌«تاریخ ادبیات ایران در قرن‌های ۱۹ و ۲۰» (مسکو، ۱۹۹۹) بود و آثارش در مسکو، تهران، واشنگتن، باکو، مشهد، کراچی، کابل و تاشکند به طبع رسیده‌اند.

او همچنین دبیر سمپوزیوم‌های بین‌المللی مختلف از جمله هزاره شاهنامه فردوسی بوده است.

از دیگر کتاب‌هایش می‌توان به «بزرگداشت انسان نیک» و «بیا تا جهان را به بد نسپریم» اشاره کرد.