مداخل مخزن الادویه عقیلی خراسانی (بیست و سوم) 1

جمست . [ ج َ م َ ] (ع اِ) گمست . جمشت . جوهری است فرومایه و کم قیمت و رنگش کبود مایل بسرخ ، زرد، سرخ و سفید باشد. (فرهنگ فارسی معین ). جوهری باشد فرومایه و کم قیمت و رنگش بکبودی مایل است و بعضی گویند کبودی است بسرخی مایل و معدن آن بمدینه  طیبه نزدیک است و گویند از ظرفی که از آن سنگ بسازند هرچند شراب خورده شود مستی نیاورد و اگر پاره ای از آن سنگ در قدح شراب اندازند همین خاصیت دهد و اگر شب در زیر بالین اندازند خوابهای نیکو ببینند و از احتلام ایمن شوند و آنرا بعربی معشوق خوانند . و بعضی گویند جوهری است مانندلعل . (برهان ). نوعی از سنگ های گران قیمت است . (فرهنگ لغات شاهنامه ). از دهی بنام صفراء که تا مدینه سه روز فاصله دارد می آورند. (اقرب الموارد)

/////////

جمست

بفتح جیم و فتح میم مشدده و سکون سین مهمله و تاء مثناه فوقانیه

ماهیت ان

سنکی است که در صفرا که بادیۀ است در سه منزلی مدینۀ طیبه بهم می رسد بعضی از ان سفید و بعضی سرخ و بعضی آسمان جونی و تا مقدار یک رطل می شود و در معدنی که در انجا است تکون می یابد و کفته اند مادۀ تکون آن زیبق قلیل ردی و کبریت کثیر جید است و ضعیف النضج و طبخ تام که نیافته باعتبار نقصان حرارت و الا یاقوت می کشت و بهترین آن سرخ ارغوانی شفاف است

طبیعت ان

کرم و خشک در سوم

افعال و خواص آن

آشامیدن آن محلل اورام و رافع خفقان و غثیان و غشی و مستی و طلای آن جهت ورم چشم و خراج و پوشیدن انکشتری مصنوع از ان جهت نقرس و قضای حاجات و محبوبی نزد خلایق و در زیر سر نائم کذاشتن باعث دیدن خوابهای مشوش مقدار شربت آن تا نیم درهم و در ظرف مصنوع از ان اکل و شرب در آثار مانند آشامیدن جرم آنست

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

//////////

جمست‌

سنگی است بنفشجی که به سرخی مایل بود و آن معدن سه روزه مدینه است و اگر از آن ظرفی سازند و بدان شراب بیاشامند مستی نکند و اگر ظرفی بزرگ بود و آن را کسی با خود دارد از نقرس ایمن بود و اگر در شیب جامه خواب نهند از احتلام ایمن باشند

اختیارات بدیعی

&&&&&

جمل

بفتح جیم و میم و لام بعربی ابل نیز و بفارسی شتر و بهندی اونت بضم الف و خفای نون و سکون واو و تاء چهار نقطۀ هند و بچۀ آن را بعربی جزور و عجل نامند

ماهیت ان

معروف است و آن حیوانی زیرکتر است از حیوانات دیکر چون رنجور شود برک بلوط خورد و چون آن را مار بکزد خرچنک خورد و بهترین آن یک ساله فربه اعرابی راعی سرخ رنک و اشقر است

طبیعت ان

در دوم کرم و در اول سوم خشک

افعال و خواص آن

خوردن کوشت آن مقوی باه و اعضا و منعظ قوی و جهت تپ ربع و عرق النسا و وجع ورک مزمن و یرقان اسود و حرقه البول نافع و طلای کوشت سوختۀ آن جهت قوبا و طلای رئه تازۀ آنکه هنوز کرم باشد جهت کلف مجرب و جکر آن رافع نزول مای عین و مقوی باصره و طلای پیه آن بواسیر را مفید و نکاهداشتن آن در هر جا که خواهند کریزانندۀ مار است از انجا و مداومت اکل رئۀ آن مورث کوری و حمول مغز ساق آن با پشم بعد از ظهر سه روز متوالی معین بر حمل و نقوع سرکین خشک آن قاطع رعاف و آشامیدن آن با ادویۀ مناسبه جهت صرع و ضماد تازۀ آن جهت خنازیر و بثور و بخور و طلای آن جهت ثآلیل موثر و خوردن کوهان آن جهت تنقیۀ رحم و بواسیر و قطع خون و شقاق و انفحه یعنی پنیر مایۀ بچۀ کاه نخوردۀ آن بغایت مقوی باه و منعظ و منجمد کنندۀ جامد و کدازندۀ منجمد از اخلاط و منی و مسمن بدن و آشامیدن کف دهن آن در حین مستی مورث جنون و چکانیدن آب پودنه در دماغ جمل باعث زوال مستی آن و آشامید شیر آن جهت استسقا خصوص با بول آن مجرب و در قرادین و در مقدمۀ این کتاب نیز دستور آشامیدن آن ذکر یافت و بول آن به تنهائی نیز موثر و مدر قوی و مسهل زردآب و جهت سرفه و زکام و ورم جکر و استسقا و یرقان و سدۀ جکر و تقویت باه و رفع مستی بسرعت و بوئیدن آن جهت تفتیح سدۀ مصفاه و رفع چشم و قطور کرم کردۀ آن در کوش مسکن وجع آن و جهت رفع ثقل سامعه موثر و نطول جوشانیدۀ آن با حرمل جهت نقرس و فالج و خدر و اورام مجرب و ذرور موی نازک آن جهت تنقیه و اندمال قروح و سوختۀ آن جهت قطع سیلان خون جراحات و سعوط آن جهت حبس رعاف و بستن موی آن بر ران چپ رافع سلس البول و بستن کنۀ شتر بر آستین عاشق باعث زوال عشق آن و چون کندم را بعرق آن تر کرده بخورد طیور دهند بیهوش شوند و کف دهان آن نیز همین اثر دارد و کوشت آن غلیظ و ردئ الکیموس و ثقیل و مولد خون سوداوی مصلح آن با نمک و شبت مهرا پختن و با زیت رکابی جوشانیدن و فلفل و کوویا و زیرۀ کرمانی داخل کردن و با کفی خردل خوردن و بعد از ان سرکۀ خالص و آب کامه یا سرکۀ کبر مخلل یا با اشترغار آشامیدن محرور المزاج را و برای غیر اوجاع مفاصل و مبرود المزاج را مربای زنجبیل خوردن است

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

//////////

شُتُر یا اُشتر (در متون طب سنتی بنام عربی آن جَمَل همان که کَمِل انگلیسی شده) را که در زبان پهلوی ushtar می‌گفتند حیوانی است نیرومند و تنومند با توش و توان بالا از خانواده شتران؛ نشخوارکننده و با دست و گردنی دراز. بر پشت خود یک ویا دو کوهان دارد که ساختارش از پیه و چربی است. در دین اسلام گوشت او حلال است. اما ذبح آن با دیگر جانوران حلال گوشت متفاوت است و آن را نحر(بریدن گلو) می‌کنند و اگر سر آن را مانند گوسفند پیش از نحر ببرند گوشت آن حلال نیست. شیرش نیز نوشیده می‌شود ولی بیشتر کاربرد بارکشی دارد. پشم و پوستش نیز برای ریسندگی و پارچه‌بافی و کفش‌دوزی کاربرد دارد...

هر قومی نامگذاری ویژه خود را برای شتر دارد. از اسامی شتران در بین ترکمنها می‌توان به زیر اشاره نمود:

۱- بچه شتر ۱ ساله، کوشک

۲- کمی که بزرگتر شد، اوشک

۳- سمبل شتر ترکمن که بسیار زیباست و به رنگ سفید است، آق مایا نام دارد.

مایا گاهی هم نام دختر انتخاب می‌شود.

۴- بزرگترین شتر در گله شتران را آروانا گویند.

۵- شتر چهار ساله، دوج

۶- شتر ماده، دیه‌است.

ویکی

//////////

به عربی جمل:

الجمل هو حيوان من رتبة شفعيات الأصابع، من فصيلة الجمليات. يشتهر بالكتلة الدهنية على ظهره التي تسمى السنام. ويسمى شعر الجمل بالوبر. الجمال (أو الإبل أو النوق) على نوعين:

الجمل العربي: وله سنام واحد، ويعيش بمناطق شمال أفريقيا والصحراء الكبرى والشرق الأوسط.

الجمال ذات السنامين، التي تعيش في منطقة آسيا الوسطى.

وقد يطلق مصطلح الجمل على أشباه الجمال من فصيلة الجمليات، وهي: الجمال الحقيقية (الجمل العربي والجمل ذو السنامين) وأشباه الجمال الأربع الجنوب أمريكية وهي: اللاما والألبكة والغوناق والفيكونيا.

متوسط مأمول الحياة للجمل هو 30 إلى 40 سنة. وطول الجمل كامل النمو هو 1.85 م عند الأكتاف و2.15 م عند السنام. يرتفع السنام لحوالي 76 سم عن الجسم. وتصل سرعة الإبل إلى 65 كيلومتر في الساعة، ويمكنها أن تستمر على سرعة 40 كم/ساعة.

والجمل حيوان سريع الانقياد ينهض بالحمل الثقيل ويبرك به.

تدل الحفريات على أن أجداد الجمال الحالية نمت في أمريكا الشمالية أثناء الفترة الباليوجينية، ثم انتشرت فيما بعد في معظم أجزاء آسيا. وقد استأنس الإنسان الجمال قبل 2000 قبل الميلاد.

أنواع الإبل هي: الأرحبية والشذقمية والعيدية والمجدية والشدنية والمهرية.

//////////

به آذری دِوِ:

Dəvə (lat. Camelus) – dəvəkimilər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

//////////

به عبری گِمَل:

גמל (שם מדעי: Camelus) הוא סוג במשפחת הגמליים. סוג הגמל כולל שני מינים:

גמל חד-דבשתי, בעל דבשת אחת. זהו סוג הגמל השכיח יותר.

גמל דו-דבשתי (ידוע גם בשם הגמל הבאקטרי), בעל שתי דבשות, היה נפוץ במרכז אסיה, אך כיום נפוץ בשבי ומצוי בסכנת הכחדה חמורה בבר.

הגמל הוא יונק גדול החי במדבריות. נקבת הגמל נקראת בעברית נָאקָה (ה-א' אינה נהגית), והגמל הצעיר נקרא בכר. הגמל נקרא גם "ספינת המדבר".

///////////

به سواحلی نگامیا:

Ngamia ni wanyama wakubwa wa jenasi Camelus katika familia Camelidae inayowajumlisha pamoja na lamana vikunya wa Amerika Kusini.

///////////

به کردی هاشتیر:

Hêştir, wiştir an huştir (Camelus), cinsek e guhandar e ji koma Artiodactyla, ji famîleya hêştiran ku çend ajal wek hêştiran xuya dikin wek alpaka, vîkunya, lama û guanako ji famîleya hêştiran.

//////////

به پنجابی اونته:

اونٹھ گرم ریتلے دیساں دا اک جنور اے۔ ایدیاں دو ونڈاں نیں: اک مگر والا اونٹھ تے دو مگر والا بیکٹیرین اونٹھ۔ اینوں دد، گوشت، سفر کرن، سمان ٹعون تے ہور کماں لئی پالی دا اے۔ ایہدی کھل توں وی کئی شیواں بندیاں نیں۔ اونٹھ 40 توں 50 ورے تک جیوندا اے۔ اک جوان اونٹھ اپنے کندھیاں تے 1.85 میٹر تے اپنی کمر تے 2.15 میٹر اچا ہوندا اے. اے تھوڑے چر لئی 65 کلومیٹر/کینٹہ دی دوڑ نال تے لمبے چر لئی 40 کلومیٹر/کینٹہ دی دوڑ نال دوڑ سکدا اے۔

اونٹھ دی گنتی دنیا چ 1 کروڑ 40 لکھ اے۔ اے افریقہ اسٹریلیا ایشیاء تے امریکہ دے گرم ریتلے تھانواں تے ہوندا اے۔

اونٹھ دے بچے نوں توڈاتے جوان نوں لحاق کیندے نیں۔

///////////

به پشتو: اوس

//////////////

به سندی ات:

اٺ Camel Dromedery/Camels Dromedarious دنيا ۾ اُٺ جي ڪٽنب جون ڪُل چار جنسون آهن، جن ۾ ڏکڻ آمريڪي وڪونا Vicuna ڪل ڊيگهه 1.5 (5 فٽ)، لاما Guanaco ڪل ڊيگهه هڪ کان 2.1 ميٽر (3 کان 7 فٽ ) ٿئي ٿي. انهن جنسن کي ٿوها ڪونه ٿين. البته باختري اٺ (Camelus Bactrainus) کي ٻه ٿوها آهن. هن وقت هي دنيا جو واحد اُٺ آهي جيڪو اڃا به جهنگلي ماحول ۾ ملي ٿو. ٻن ٿوهن وارو اُٺ سڀ کان پهرين 3500 سال اڳ پالتو ٿيو پر اڃا به ڪي باختري اُٺ جهنگلي آهن. ان کان سواءِ باقي سڀ جنسون پالتو ٿي چڪيون آهن. هڪ ٿوهي اٺ Camel Dromedarius هندستان ۾ راجستان جي صحرا کان وٺي سنڌ،بلوچستان، ايران، عرب دنيا ۽ آفريڪا جي اوڀر ۽ اترين علائقن ۾ پالتو جانور طور ملي ٿو. اهو اٺ صحرا ۾ جهنگلي جيوت طور باقي نه بچيو آهي. هن جانور صحرائي زندگيءَ مطابق پاڻ کي مڪمل طرح ٺهڪائي ڇڏيو آهي. اٺ پنهنجي ٿوهي ۾ چرٻيءَ جو ذخيرو استعمال ڪندو آهي. جڏهن پاڻيءَ ۽ خوراڪ جي اڻاٺ هجي، تڏهن اهو جسم جو وزن 40 سيڪڙو تائين وڃائيندو آهي ۽ ٻين پالتو جانورن جي ڀيٽ ۾ (ٿڌين حالت ۾ پاڻي پيئڻ کان سواءِ ڇهه ست مهينا) وڌيڪ زندهه رهي سگهي ٿو.

///////////

به کردی سورانی وُشتُر:

وشتر گیانلەبەرێکە کە زۆرتر لە ناوچە وشکەکان دەژیێت.[١]

//////////////

به ترکی استانبولی دِوِ:

Deve, devegiller (Camelidae) familyasının Camelus cinsini oluşturan iki evcil hayvan türünün ortak adı. Develer yük çeki ve binek hayvanı olarak kullanıldığı gibi, yünü, sütü, derisi ve eti için de beslenir. Yalnızca evcil türleriyle tanınan bu hayvanların yabanıl atalarından bu yana pek az değişikliğe uğradığı sanılmaktadır.

Devenin iki türü Hindistan, Pakistan, Afganistan, Mısır, İran, Suriye, Arabistan gibi Güney Asya ülkeleri ileAfrika’da yetiştirilen tek hörgüçlü deve (C. doremedarius) ve Orta Asya’da yetiştirilen çift hörgüçlü deve (C. bactrianus)dir.

///////////

به اردو اونت:

دنیا میں آج غالباً 1.4 کروڑ اونٹ موجود ہیں۔ جن میں سے اکثریت افریقہ کےکئی ممالک مثلاًصومالیہ، سوڈان، اور موریطانیہ میں ہے۔ ایک خاص اونٹ، باکٹیری اونٹ، اب صرف 14 لاکھ کی ابادی رکھتا ہے لیکن کئی صدیوں پہلے یہ ایشیا کے دیگر کونوں میں پایا جاتا تھا۔ پاکستان میں اونٹوں کے تعداد زیادہ تر سندھ اور بلوچستان کے اندرونی اور ریگستانی علاقوں میں ہے۔اسے صحرا کا جہاز بھی کہتے ہیں۔

/////////

به اویغوری توگه:

تۆگە دو ەكولاپىل.

تۆگە سۈت ئەمگۈچىلەرنىڭ تۆگە جەمەتىگە تەۋە ھايۋان بولۇپ، قوش لوكىلىق ۋە تاق لوكىلىق ئىككى خىل تۈرى بار. تاق لوكىلىقلىرى ئاساسلىقى ئەرەپ ئەللىرىدە، قوش لوكىلىقى ئاسىيا ئەللىرىدە ياشايدۇ.

تۆگە__توپ ئاتىلىشى __پادا .

ئايرىم ئاتىلىشى __ باش .

ئەركىكى __ بۇغرا .

چىشىسى _نار.

بالىسى بوتىلاق

/////////////

 Camel

From Wikipedia, the free encyclopedia

For other uses, see Camel (disambiguation).

Camel
Dromedary, Camelus dromedarius
Bactrian camel, Camelus bactrianus
Scientific classification
Kingdom:	Animalia
Phylum:	Chordata
Clade:	Synapsida
Class:	Mammalia
Order:	Artiodactyla
Family:	Camelidae
Tribe:	Camelini
Genus:	Camelus Linnaeus, 1758
Species
Camelus bactrianus Camelus dromedarius Camelus ferus †Camelus gigas (fossil)[1] †Camelus moreli (fossil) †Camelus sivalensis (fossil)[2]
Synonyms
List[show]

A camel is an even-toed ungulate within the genus Camelus, bearing distinctive fatty deposits known as "humps" on its back. The three surviving species of camel are the dromedary, or one-humped camel (C. dromedarius), which inhabits the Middle East and the Horn of Africa; the Bactrian, or two-humped camel (C. bactrianus), which inhabits Central Asia; and the critically endagered wild Bactrian camel (C. ferus) that has limited populations in remote areas of northwest China and Mongolia. Both the dromedary and the Bactrian camels havee been domesticated; they provide milk, meat, hair for textiles or goods such as felted pouches, and are working animals with tasks ranging from human transport to bearing loads.

The term camel is derived via Latin and Greek (camelus and κάμηλος kamēlosrespectively) from Hebrew or Phoenician gāmāl.^[3][4]

"Camel" is also used more broadly to describe any of the seven camel-like mammals in the family Camelidae: the three true camels and the four New World camelids: the llama, alpaca, guanaco, and vicuña of South America.^[5][6]

https://en.wikipedia.org/wiki/Camel

&&&&&&&&

جمهوری . [ ج َ ] (اِ) شراب کهنه  انگوری را گویند، و بعضی شرابی را گفته اند که سال بر آن گذشته باشد، و بعضی گفته اند شراب مثلث است یعنی سه من شراب انگوری را بجوشانند تا یک من شود، و بعضی دیگر گویند شراب جمهوری آنست که بعد از جوشانیدن یک من به نیم من آید. (برهان ). و رجوع به ماده  بعد شود.

/////////

جمهوری

بفتح جیم و سکون میم و ضم ها و سکون واو و کسر راء مهمله و سکون یا

ماهیت ان

شرابی است که مثلث را با آب بجوشانند تا آب بسوزد و مدتی بکذارند پس استعمال نمایند و بعضی شراب انکوری سه ساله را جمهوری نامند و دیکری کفته که آب انکوری است که جوشانیده تا بنصف رسیده باشد پس در خم کرده آن را شراب سازند

طبیعت ان

کرم و خشک

افعال و خواص آن

منضج و محلل و مشهی و مبهی و معین بر جماع و سریع الانحدار و مولد خون صالح غلیظ و مسخن احشا است

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

&&&&&&

جمیز. [ ج َ ] (اِ) نوعی از انجیر است و برگ آن ببرگ درخت توت می ماند و آنرا بعربی تین الاحمق خوانند. (برهان ).

جمیز

بفتح جیم و فتح میم مشدده و سکون یای مثناه تحتانیه و زای معجمه و بیونانی اسفومغری یعنی تین الاحمق و بهندی کولر و چون در جوف ثمر آن پشه می باشد لهذا آن را ئمر پشه می کویند

ماهیت ان

ثمر درختی است شبیه بانجیر و شیر آن بسیار غلیظ و برک آن شبیه ببرک توت و در سالی سه مرتبه و چهار مرتبه نیز ثمر می دهد و ثمر آن بی کل از ساق آن برمی آید بمقدار آلوچه سبز و سفید رنک و بعد رسیدن بعضی سرخ می کردد و تخم آن ببزرکی تخم انجیر و در بعضی بلاد خود پخته نمی کردد تا آنکه آن را تیغ نزنند و منبت آن بلاد شام و حوالی آن و در هند و بنکاله بسیار است بلکه درین هر دو بلد انواع می باشد و شیر آن را بدین نحو می کیرند که شاخ آن را خراشیده بقسمی که باصل درخت نرسد و در ایام بهار پیش از آنکه بثمر آید و آنچه از ان برآید بصدفی جمع می نمایند یا در ظرف سفالی لعابدار و یا چینی و یا شیشه و آن غیر انجیر بریست چه انجیر بری از سمومات و ماکول نیست و آن را در دیلم دیو انجیر و جمیز را شلکا انجیر کویند و ماکول است

طبیعت آن

در دوم کرم و در اول تر

افعال و خواص آن

جهت وسواس و سرفۀ یبسی و درد سینه و نفث الدم و سپرز و کرده نافع و لعوق آنکه برک و ثمر و شاخ آن را جوشانیده صاف کرده با شکر بقوام آورده باشند جهت ربو و ضیق النفس و سرفۀ مزمن و کرفتکی آواز مجرب و مطبوخ نیمرس آن جهت نفث الدم از سینه و بواسیر و یک مثقال از برک سائیدۀ آن با آب جهت قطع اسهال مجرب و با هموزن آن شکر جهت سرفه آزموده و ضماد عصارۀ برک آن جهت تحلیل دمامیل و نضج آنها و آشامیدن آن با اشق جهت قروح سر و کزیدکی جانوران سمی و طلای آن نیز سودمند و کویند خوردن ثمر پختۀ آن با پشۀ جوف آن مانع رمد است بمداومت در ان سال و شیر آن کرم و با حدت و لیکن ضعیف تر از شیر انجیر و با قوت ملینه و محللۀ اورام صلبه و مسهل اخلاط غلیظه و ملصق جراحات و جذاب و آشامیدن نیم درهم آن جهت تحلیل سپرز و تپهای بارده و با لرز و سردی و خاکستر چوب آن جهت قروح ساعیه و اکله و نار فارسی مجرب و ثمر آن ردی الغذا و نفاخ و مضر معده و مورث حمیات و مصلح آن انیسون و سکنجبین و کلنکبین و آشامیدن آب سرد بالای آن و نوعی از ان کوچکتر از آلوچه است و شیرین و بعد رسیدن سرخ می کردد و بر بالای آن از شیرۀ آن چیزی نشر کرده مانند دانۀ نبات منجمد می کردد و آن را قومی حماط می نامند و در فلسطین و بنکاله بسیار است و در فلسطین مشهور و معروف بسلمی و در هند و بنکاله بکولر کوچک و درخت آن بزرک تر از انواع دیکر آن و ثمر این محتاج به تیغ زدن نیست و لعوق ثمر آن با اندک کثیرا و صمغ عربی که نرم سوده در آخر طبخ بران بپاشند تا آنکه بقوام انکشت پیچ آید جهت سرفه و امراض صدریه و تحلیل مواد و رفع اعیا نافع

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

///////////

به عربی جمیز:

الجميز (الاسم العلمي:Ficus sycomorus) هو نوع من النباتات يتبع جنس التين من الفصيلة التوتية.[1]

محتويات  [أخف]

1          أنظر أيضاً

2          البيئة والانتشار

3          وصلات خارجية

4          مراجع

أنظر أيضاً[عدل]

التين

البيئة والانتشار[عدل]

موطنه بلاد الشام ومصر.[2]

شجرة كبيرة يهتم فيها المصريون ويكثرون من زراعتها في الريف لإعطاء الظل وتنقية الجو من الأتربة. وهي من الأشجار المثمرة لنوع من التين. موطنها الأصلي الشرق الأوسط وشرق أفريقيا وجنوب الجزيرة العربية كما يطلق عليها سم شجر الرقاع وفي بعض المناطق شجر الثالق أو الابرا.

وصلات خارجية[عدل]

صور لشجر الجميز

http://alaliaa.com/images/Sycomore.jpg

مراجع[عدل]

^ موقع لائحة النباتات (بالإنكليزية) The Plant List جميز تاريخ الولوج 25 أيار 2015

^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.خريطة انتشار تين الجميز (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 15 تموز 2012.

///////////

به عبری شیکما:

שקמה (שם מדעי: Ficus sycomorus) הוא מין עץ ממשפחת התותיים הנמנה עם הסוג פיקוס, שבו כלולים כ-1,000 מינים. עצי השקמה (שקמים) נפוצים בעיקר באזורים החמים של כדור הארץ. השקמה היא עץ בר במזרח אפריקה, אך הופצה בידי האדם לארצות המזרח התיכון וצפון אפריקה.

בישראל גדלים עצי השקמה בעיקר במישור החוף ובשפלה. בעבר היה להם ערך כלכלי, עצם שימש לנגרות ופריים נאכל. במשך השנים התמעטו מאוד עצי השקמה ברחבי הארץ אך עדיין ניתן למצוא עצים בני מאות שנים. ידועה במיוחד השקמה של אום חאלד, כיום בתחום העיר נתניה, וכן שקמים אחדות בתל אביב וסביבתה. כיום נשמרים העצים העתיקים, ועצים חדשים ניטעים למטרת נוי. פיקוס השקמה הוא צמח מוגן בישראל.[1]

השקמה פורחת כמעט כל השנה. פרחיה הם חד מיניים. התפרחת, בצורת פגה האופיינית למיני פיקוס נוספים כגון תאנה, זכתה גם לכינוי ג'ומס. היא טובה למאכל אדם, אך נחותה בטעמה מתאנה וכיום היא חסרת ערך מסחרי. עם זאת, היא מושכת אליה עטלפי פירות, אשר ניזונים ממנה והפכו לחלק מהנוף הטבעי בעיר הגדולה, למשל, בלב תל אביב. בארץ ישראל, בניגוד למקומות אחרים, מבשילות פגות השקמה לפרי, אך אינן יכולות לייצר זרעים מכיוון שלא מצוי כאן מין צרעת הפיקוס המסוים שמאביק אותן. לכן מרבים את השקמה באופן חלופי בעזרת ייחורים - ענפים המפתחים שורשים ואפשר לנטוע אותם.

על פי פרופסור אבינעם דנין, מהמחלקה לבוטניקה באוניברסיטה העברית בירושלים, השקמים בארץ ישראל אינן עצי בר והן ניטעו בידי חקלאים שהביאו אותן למקומות החוליים.

עץ השקמה מופיע בסמלה של העיר חולון.

///////////

به پنجابی توتی پھگواڑہ:

توتی پھگواڑہ اک فروٹ والا رکھ اے جیدا ٹبر پھگواڑی تے جنس پپلی اے۔ ایہ انجیر ورگا اے۔

///////////

Ficus sycomorus

From Wikipedia, the free encyclopedia

Ficus sycomorus
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Rosids
Order:	Rosales
Family:	Moraceae
Genus:	Ficus
Subgenus:	Sycomorus
Species:	F. sycomorus
Binomial name
Ficus sycomorus L.
Range

Ficus sycomorus in Ethiopia

Ficus sycomorus (Bambara: Sutoro), called the sycamore fig or the fig-mulberry (because the leaves resemble those of the mulberry), sycamore, orsycomore, is a fig species that has been cultivated since ancient times.

The term sycamore spelled with an A has been used for a variety of plants and is widely used in England to refer to the Great Maple, Acer pseudoplatanus. For clarity, the Ficus sycomorus species of fig is usually exclusively referred to as "sycomore", with an O rather than an A as the second vowel.^{[dubious – discuss]}

Contents

  [show] 

Distribution[edit]

Cluster of sycomore figsyconia

Ficus sycomorus is native to Africa south of the Sahel and north of the Tropic of Capricorn, also excluding the central-west rainforest areas. It also grows naturally in Lebanon, whose famous Gemmayzeh Street is derived from the tree's Arabic name, Gemmayz; in the southern Arabian Peninsula; in Cyprus; in very localized areas in Madagascar; and as a naturalised species in Israel andEgypt. In its native habitat, the tree is usually found in rich soils along rivers and in mixed woodlands.

Description[edit]

Ficus sycomorus grows to 20 m tall and has a considerable spread as can be seen from the photograph below right, with a dense round crown of spreading branches^{[clarification needed]}. The leaves are heart-shaped with a round apex, 14 cm long by 10 cm wide, and arranged spirally around the twig. They are dark green above and lighter with prominent yellow veins below, and both surfaces are rough to the touch. The petiole is 0.5–3 cm long and pubescent. The fruit is a large edible fig, 2–3 cm in diameter, ripening from buff-green to yellow or red. They are borne in thick clusters on long branchlets or the leaf axil. Flowering and fruiting occurs year-round, peaking from July to December. The bark is green-yellow to orange and exfoliates in papery strips to reveal the yellow inner bark. Like all other figs, it contains a latex.

Cultivation[edit]

According to botanists Daniel Zohary (b. 1926) and Maria Hopf (1914-2008), theancient Egyptians cultivated this species "almost exclusively."^{[clarification needed]}Remains of F. sycomorus begin to appear in predynastic levels and in quantity from the start of the third millennium BCE. It was the ancient Egyptian Tree of Life.^[1] Zohary and Hopf note that "the fruit and the timber, and sometimes even the twigs, are richly represented in the tombs of the Egyptian Early, Middle and Late Kingdoms." In numerous cases the parched fruiting bodies, known assycons, "bear characteristic gashing marks indicating that this art, which induces ripening, was practiced in Egypt in ancient times."^[2]

Although this species of fig requires the presence of the symbiotic waspCeratosolen arabicus to reproduce sexually, and this insect is extinct in Egypt, Zohay and Hopf have no doubt that Egypt was "the principal area of sycamore fig development."^{[clarification needed]} Some of the caskets of mummies in Egypt are made from the wood of this tree. In tropical areas where the wasp is common, complex mini-ecosystems involving the wasp, nematodes, other parasitic wasps, and various larger predators revolve around the life cycle of the fig. The trees' random production of fruit in such environments assures its constant attendance by the insects and animals which form this ecosystem.

A study in 2015 indicated that the sycamore tree was brought to Israel by Philistines during the Iron Age, along with opium poppy and cumin.^[3]

Gardens[edit]

In the Near East F. sycomorus is an orchard and ornamental tree of great importance and very extensive use. It has wide-spreading branches and affords shade.

In religion[edit]

Judaism and Christianity[edit]

In the Bible, the sycomore is referred to seven times in the Old Testament [Hebrew שקמהshiqmah; Strong's number 8256) and once in the New Testament (Greek συκοαμωραιαsycomorea; Strong's number 4809). Though it was not as common in Palestine, the sycomore was a very popular and valuable fruit tree in Jericho and Canaan.^[4]

Hebrew Bible

·        In the Psalms, sycomores are listed with vines as sources of food destroyed in the plagues inflicted on the Egyptians Ps 78:47

·         This verse implies that Ficus sycomorus could not survive in the mountainous regions of Palestine and Egypt^[5]("He destroyed their vines with hail, and their sycomore trees with frost." Ps 78:47)

·        King David appointed an officer to look after the olives and sycomores of the western foothills 1Chron 27:28

·        King Solomon made [up-market] cedars as common as sycomores 1Kings 10:27 = 2Chron 1:15,2Chron 9:27

·        In condemning his people's arrogance the prophet Isaiah also makes a contrast between sycomores and cedars Isaiah 9:10.

·        The prophet Amos refers to his secondary occupation as a dresser or tender of sycomores Amos 7:14; this involved slashing the fruits to induce ripening (vd citation from Zohary & Hopf supra)

Gospels

·         In Luke's Gospel, little Zacchaeus resorted to climbing a sycomore in order to get a better view of Jesus in Jericho Luke 19:4.

Mishnah and Talmud

·         In the Mishnah, in chapter 9 of tractate Shevi'it of order Zera'im, the borders of the various districts of the Land of Israel are delineated. The Upper Galillee is defined as the area north of Kfar Hananya where the sycomore does not grow; the Lower Galillee is the area south of Kfar Hananya where the sycomore does grow.

·         The Talmud, tractate Berkhoth mentions sycomore in reference to tithing and its subsequent appropriate blessing

Other religions[edit]

In Kikuyu mythology, the sycomore is the sacred tree from where the Kikuyu people originated. All sacrifices to Ngai, the supreme creator, were performed under the tree.^[6][7]

Notes[edit]

1.     Jump up^ "Death and salvation in ancient Egypt", Jan Assmann, David Lorton, Translated by David Lorton, p171, Cornell University Press, 2005, ISBN 0-8014-4241-9

2.     Jump up^ Daniel Zohary and Maria Hopf, Domestication of plants in the Old World, third edition (Oxford: University Press, 2000), p. 165

3.     Jump up^ Philistines introduced sycamore, cumin and opium poppy into Israel during the Iron Age.http://www.nature.com/articles/srep13308; sciencedaily.com, 28 August 2015 (retrieved on 25 October 2015)

4.     Jump up^ Moldenke, Harold N. (1952). Plants of the Bible. Waltham, Mass. U.S.A: Chronica Botanica Company. pp. 106–108.

5.     Jump up^ Modlenke, Harold N. (1952). Plants of the Bible. Waltham, Mass., U.S.A.: Chronica Botanica Company. pp. 106–108.

6.     Jump up^ "Gikuyu Origins". Mukuyu. 13 November 2008. Retrieved 9 April 2015.

7.     Jump up^ Mbiti, John (1990). African Religions and Philosophy. Oxford University Press.

External links[edit]

Wikimedia Commons has media related to Ficus sycomorus.

·         Figweb.org - Ficus sycomorus

·         PBS Nature documentary: "The Queen of Trees" (on the Sycamore fig in Kenya)

·         pbs.org: "The Queen of Trees"

·         pbs.org/wnet/nature: Sycamore fig in Kenya

·         Ficus sycomorus in West African plants – A Photo Guide.

Categories: 

·         Ficus

·         Fruits originating in Africa

·         Trees of Africa

·         Trees of the Middle East

·         Flora of East Africa

·         Flora of West Africa

·         Flora of Southern Africa

·         Flora of Egypt

·         Flora of Eritrea

·         Flora of Israel

·         Flora of Lebanon

·         Flora of Oman

·         Flora of Saudi Arabia

·         Trees of the Arabian Peninsula

·         Flora of Kenya

·         Garden plants of Europe

·         Garden plants of Africa

·         Garden plants of Asia

·         Holarctic flora

·         Palearctic flora

·         Ornamental trees

·         Flora of Western Asia

·         Plants described in 1753

&&&&&&&&

جنپا/جنپا←فاغیه

فاغر. [ غ ِ ] (اِ) گلی باشد خوشبو و به زردی مایل ، برگ آن مانند گل زنبق دراز میشود و اغلب در هندوستان میباشد، و به هندی رای چنپا خوانند. (برهان ). فاغره . فاغیه . بیخ نیلوفر هندی . نام عربی این دارو عموماً بصورت مونث «فاغرة» آمده است . و مایرهوف گمان میبرد که «فاغر» در اصل نسخه اشتباه کاتب است . (حاشیه  برهان چ معین ). گلی است مایل به زردی و بسیار خوشبو مانند زنبق و طولانی و در بلاد هند کثیرالوجود و به هندی رای چتپا (؟) نامند. (فهرست مخزن الادویه ). صاحب انجمن آرا نام هندی آن را رای چنپا (با نون ) ضبط کرده است ، و هم او و صاحب آنندراج آن را با فاغیه یکی دانسته اند. || جانورکی است . (منتهی الارب ).

/////////

جنپا

بفتح جیم فارسی و سکون نون و فتح باء فارسی و الف

ماهیت ان

درختی است هندی و سه صنف می باشد یکی کل آن زرد و دیکری سرخ کلابی و درخت این هر دو صنف کوچکتر از درخت کردکان و برک این اندک باریکتر از برک آن و صنف سوم درخت آن عریضتر و برک آن کوتاه تر و عریضتر و کل آن طولانی و رنک آن سفید و این را ناک چنپا نامند و مستعمل در ادویه کل صنف اخیر آنست و کل هر سه فی الجمله شبیه بلاله و برکهای آن پنج عدد و باریکتر و بلندتر تا بقدر طول دو بند انکشت و ضخیم و خوش بو و تند به حدی که در محرورین احداث رعاف می نماید و در میان کل آن چند دانه ریزه مانند آنکه در اکثر کلها است می باشد

طبیعت ان

کرم و خشک

افعال و خواص آن

استشمام آن مقوی قلب بارد و خوردن آن دافع بلغم و ریاح و قاطع اشتهای طعام و کویند چون سر درخت آن را بریده و تنۀ آن را بقدر سه چهار ذرع کذاشته بران لته بسیار پیچیده و روغن چراغ بران ریخته مانند مشعل مشتعل سازند تا تمام آنچه از زمین بیرونست بسوزد پس بیخ آن را برآورند فادزهر اکثر سموم است شربا و ضمادا و طلاء و کویند که چوب حیوه مشهور بملک هند عبارت ازین است لیکن این اصل ندارد و درخت چوب حیات دیکر است و بنواح قلعۀ رهتاس که در صوبۀ عظیم آباد است می شود شاید در خواص قریب بدان باشد

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

&&&&&&

جند بادستر←گند بیدستر. [ گ ُ دِ دَ ت َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) به معنی خایه  سگ بود، چه گند به معنی خایه و بیدستر حیوانی است آبی شبیه به سگ و معرب آن جندبیدستر باشد. (برهان ) (آنندراج ). گُندِویدَستر. جُندِ بیدَست . جندبیدستر. جندبادستر. جند قُضاعه . آش بچگان . خَزمیان . خُصیَةالبَحر. خایه  سگ آبی . قَسطوره . قَسطوریون . قُندُزِ قوری . جند قندز. قندقیرس . فاجِشه (فاحشه ). هَزد گُند. رجوع به هر یک از این کلمات شود.

-

آش بچگان . [ ب َ ] (اِ مرکب ) جندبیدستر. جندبادستر. قندزقوری . قندقیرس . (مخزن الادویه ). گندبیدستر. جندقضاعه . گندسکلابی . خایه  سگ آبی . جندقندز. قسطور. قسطوریون ۞ :  جندبیدستر آش بچگانست

بادستر. [ دَ ت َ ] (اِ) ۞ بیدستر. قاسطر. قُضاعه . سَگلابی . سگ آبی . (برهان ). بادُستر. (دزی ج 1 ص 47). حیوان آبی که جند رااز آن گیرند. (ناظم الاطباء). رجوع به بیدستر شود.

- بیدستر. [ دَ ت َ ] (اِ مرکب ) (از: بی + دست + ار = اره ، بی اره ) (فرهنگ فارسی معین ).نام حیوانی است بحری که هم در آب و هم در خشکی زندگانی تواند نمود و خصیه  او را آش بچگان (خایه  سگ آبی ) گویند و بترکی آن جانور را قندز خوانند. (برهان ).نام حیوانی است شبیه بسگ که خایه های آویخته دارد و بیشتر در آبها متکون شود و گاهی نیز بخشکی آید و در آفتاب بخسبد جمعی بر لب آبها و دریاها در حفره ای کمین کنند چون وی بیرون آید و بخسبد برخیزند و چوبی بر وی زنند وی بیفتد و خصیتین او را بریده ببرند و او را سگ آبی گویند و بترکی قندز نامند و خصیه  او را بپارسی گند بیدستر خوانند چه گند بمعنی خایه است و عربان گند را به جند معرب کرده اند و آن در دواها بکار رود و در دفع امراض بلغمی و سودائی مفید است . (انجمن آرا) (آنندراج ). حیوانی است بحری که هم در آب و هم در خشکی زندگی کند و سگ آبی نیز گویند و بترکی قندز گویند و گند بیدستر یعنی خصیه  آن که جند بیدستر معرب آن است . (فرهنگ رشیدی ). یکی از حیوانات پستاندار قاضمه که دو پایش مانند پنجه  مرغ آبی و دمش صدفی و پهن و افقی و جند که دوائی است ضد تشنج از آن استخراج میشود و آنرا قندز و هرژفدک و هزد نیز گویند. (ناظم الاطباء). حیوان جونده و پستاندار از تیره  کاستوریدای که در اروپا و آمریکای شمالی یافت میشود با پوستی پر پشم و زیبا و بهمین جهت شکار میشود با سری گرد و گوشهایی کوچک و دمی پهن (بدرازی حدود 25 سانتیمتر و عرض حدود 15 سانتیمتر) دارد و پاهای عقب آن پرده دار است و برای شنای حیوان مورد استفاده قرار میگیرد طول بدنش 75 سانتیمتر و وزنش از 20 تا 25 کیلوگرم میباشد، دمش چون سکانی در هنگام شنا و چون تکیه گاهی در هنگام جویدن درخت و چون شلاقی برای صدا درآوردن از آب بمنظور خبر کردن بیدسترهای دیگر در موقع خطر بکار می رود. بیدسترهای آمریکایی از شاخه و گل خانه ای در مدخل رودخانه میسازند که مدخل آن از زیر آب است . اگر عمق آب کم باشد. سدهایی از تنه  درخت و گل بنا میکنند. (از فرهنگ فارسی معین و دایرة المعارف فارسی ). سگلابی . سگ آبی . بادستر. قسطور.سقلاب . ویدستر. سوفسطیون . سکلاوی . (یادداشت مولف ).

- گند بیدستر ؛ جند بیدستر. گند ویدستر. جند بادستر. خایه  بیدستر. رجوع به گند بیدستر شود.

////////

جند بادستر

بضم جیم و سکون نون و دال مهمله و فتح باء موحده و الف و فتح دال و سکون سین مهملتین و فتح تای مثناه فوقانیه و سکون راء مهمله و بیدستر بیا بجای الف نیز آمده بیونانی اکسیانوش و بفارسی آش بچکان و بترکی اغلان آشی نامند

ماهیت ان

خصیۀ حیوانیست آبی مزدوج یعنی دو عدد متصل بهم بهیأت کیس بیضتین و آن حیوان بهیأت سک بسیار کوچکیست و غیر سک آبی است و موی آن سرخ مائل بسیاهی و غلیظ و در خارج آب نیز تعیش می کند و در دیلم آن را سنک نامند و حکیم میر محمد مؤمن در تحفه نوشته که قیاس تقاضا نمی کند که خصیۀ آن بعظم جند باشد و حقیر تازۀ آن را ملاحظه نموده که صیاد قطع کرده بود اصلا بو و رنک نداشت و بعد از جوشانیدن آن در آب و خاکستر و پرورده کردن آن بدودکاه بعد از مدتی صاحب بو و رنک شد و اینکه در او نوعی از استحاله است شکی نیست و رنک آن زرد و سرخ و سیاه می باشد و بهترین آن و مستعمل زرد پس سرخ سنکین خشبوی تند و سریع التفتیت آنست که زیاده از سه سال بران نکذشته باشد و آنچه مخالف این اوصاف باشد زبونست و صاحب ترویح الارواح نوشته که قوت آن تا پانزده سال می ماند و بعد از ان ضعف می کردد و اندلسی نوشته که شکی نیست در ان بلکه زیاده هم می ماند و سیاه آن با سمیت و قتال و محرر کوید آنچه حکیم نوشته راست است تازۀ آن نرم و بدبو و بعد مدتی تا یک سال زیاده که بران بکذرد سخت و خوش بو و رنک آن خوب ظاهر می کردد

طبیعت ان

در آخر سوم کرم و در دوم خشک و الطف و اقوی جمیع ادویۀ حارۀ یابسه است و چیز صمغی شمعی که داخل آنست لاذع شدید التسخین است استعمال آن جایز نیست

افعال و خواص آن

مفتح سدد و محلل اورام و تریاق ادویۀ بارده و قتاله و اکثر هوام و مخنوق از خربق و مهیج حرارت غریزی امراض الراس و العصب و القلب و المعده جهت امراض باردۀ رطبۀ دماغی و ریحی و عصبانی مانند صرع و ام الصبیان و فالج و رعشه و تشنج رطب امتلائی و لیثرغس که سرسام بلغمی است و نسیان و درد سربارد ریحی مزمن و بلغمی و شقیقه و سبات و خدر و کزاز احتلائی رطب و زکام و اوجاع اعصاب و اذن و غیرها و مالیخولیای مراقی و خفقان بارد و فواق و نفخ معده و قولنج بلغمی و ریحی شربا و سعوطا بتنهائی یا با ادویۀ مناسبۀ هر علت و خورانیدن یک حبۀ آن با شیر مرضعه جهت ام الصبیان و بر ناخنهای طفل مالیدن مؤثر السموم طلای آن با سرکه و تمریخ آن و تدهین آن با روغن کل یا ادهان مناسبۀ دیکر جهت دفع سموم و خوردن آن بعد افیون به قدری که افیون خورده باشند دافع سمیت آنست خصوصا با سرکه و چون با مساوی آن افیون بسایند سمیت افیون را زائل کرداند خصوصا با سرکه اعضاء النفض چون بعد از فصد صافن مقدار دو درهم آن را به آب فودنج یا عسل بخورند ادرار طمث نماید بدون ضرر و اخراج جنین و مشیمه کند و برودت رحم را زائل سازد و اکر بآن تپ نیز باشد با عسل و فلفل مقدار یک ملعقه لعق نمایند هیچ مضرت نرساند و با سرکه جهت فواق الصداع بخور آن جهت اصناف صداع بارد و ریحی العین اکتحال آن جهت ظلمت بصر و دمعه و سبل و طلای آن جهت قروح قتاله و اکثر امراض دماغیه و عصبانیه و اوجاع مزمنه و ضماد آن بتنهائی و یا با روغنهای مناسبه جهت تحلیل اورام مزمنۀ حاره و بارده و اوجاع باردۀ مفاصل و غیر آن و بدستور تدهین بروغن آن الاذن کذاشتن آن در کوش جهت ریاح و ثقل سامعه که از برودت باشد و وجع بارد آن و همچنین قطور آن با روغن ناردین در کوش جهت امراض مذکوره و استشمام آن جهت اورام رئه و علتهای آن و تقویت دماغ نافع و حمول آن مصلح حال رحم و مسقط جنین و مدر حیض و بول مضر محرورین مصلح آن شربت بنفشه مقدار شربت آن تا یک دانک بدل آن مثل آن وج و یا نصف آن فلفل و در بعضی مواد بوزن آن مشک و در امراض جکر فرفیون و جهت تحلیل رطوبات لزجه سه وزن آن فلفل و ثلث آن دار فلفل و ثلث آن زرنباد است و جند سیاه بقدر یکدرهم کشنده است و بسیار است که در مدت یک روز می کشد و الا منجر بسرسام می شود و تریاق آن حماض اترج و سرکۀ خمر و شیر الاغ است و دوائی جند بادستر و جوارش و حب و دهن و مرهم و معجون و نسخ ستجرنیا باعتبار آنکه اصل و عمود در آنها جند بادستر است در قرابادین در حرف الجیم ذکر یافت

////////////

جند بیدستر

: به پارسی آش بچگان و خایه سگ آبی و به ترکی قندزفیری گویند. گرم و خشک است در سیوم، و گویند در دویم. رعشه و خدر و فالج و صداع و نسیان که از سردی باشد، نفع دهد؛ و چون بخور کنند، یا فرزجه بردارند، بچه مرده بیندازد و مشیمه بیرون آرد؛ و شربتی از او یک درم تا دو درم است، و گویند یک مثقال تا دو مثقال؛ و بدل آن وجّ و نیم وزن آن فلفل و گویند بدل آن مشک است.

ریاض الادویه

/////////

سگ آبی آمریکای شمالی ( در متون طب سنتی بیدستر و بادستر) (نام علمی: Castor canadensis) نام یک گونه از سرده سگ آبی است.

سگ‌های آبی آمریکای شمالی به میزان زیادی به شریک‌های جنسی خود خیانت می‌کنند. این در حالی است که سگ آبی اوراسیایی که خویشاوندی نزدیکی با سگ آبی آمریکای شمالی دارد نه تنها یک شریک جنسی اختیار می‌کند و بلکه تا پایان به شریک جنسی خود نیز وفادار می‌ماند.[۱] سگ‌های آبی آمریکای شمالی کمتر از سگ‌های آبی اوراسیایی تمایل به خشونت دارند. جمعیت آنها نیز بیشتر از سگ‌های آبی اوراسیایی است.[۲]

ویکی

////////////

به عربی قندس آمریکی:

قندس أمريكي (الاسم العلمي:Castor canadensis) هو نوع من الحيوانات يتبع جنس قندس من فصيلة القندسية[2] .

أنظر أيضاً[عدل]

قندس

مراجع[عدل]

^ مذكور في : القائمة الحمراء للأنواع المهددة بالانقراض 2016.1 — معرف القائمة الحمراء للأنواع المهددة بالانقراض: 4003 — تاريخ الاطلاع: 8 يوليو 2016

^ موقع زيبكودزو قندس أمريكي تاريخ الولوج 12 يناير 2013

/////////

به عبری بونه:

הבונה הקנדי (שם מדעי: Castor canadensis; ידוע גם כבונה אמריקני) הוא מין מכרסם גדול ממשפחת הבוניים הנפוץ באמריקה הצפונית, ובמאה האחרונה גם הובא על ידי האדם לאמריקה הדרומית ולצפון אירואסיה. הוא המכרסם הגדול ביותר בצפון אמריקה והמכרסם השני בגודלו בעולם אחרי הקפיברה.

ייחודו של הבונה הקנדי הוא בכושרו לבנות סכרים, בקתות ותעלות מגזרי עצים ובוץ בערוצי נהרות, שבהם הוא מסתתר מפני טורפיו. מערכות הסכרים והבקתות שהוא בונה גדולות ומרשימות בהיקפן, והופכות את הבונה לאחד ממהנדסי הסביבה המפורסמים בעולם החי.

//////////

به ترکی استانبولی ینی دونیا کُندوزو:

Yeni Dünya kunduzu ya da Kuzey Amerika kunduzu veya Kanada kunduzu (Castor canadensis),kunduzgiller familyasından vücudu yüzmeye uyum sağlamış, su civarında yaşayan kunduz cinsinden birkemirici türü. Kuzey Amerika'nın yerlisi olsa da sonradan Güney Amerika'ya da yayılmıştır. Çok gözde kürkhayvanıdır ve geçmişte ticaret karakollarındaki en önemli kürk kaynağı idi.

/////////

The North American beaver (Castor canadensis) is one of two extant beaverspecies. It is native to North America and introduced to Patagonia in South Americaand some European countries (e.g. Norway). In the United States and Canada, the species is often referred to simply as "beaver", though this causes some confusion because another distantly related rodent, Aplodontia rufa, is often called the "mountain beaver". Other vernacular names, including American beaver^[2] andCanadian beaver,^[6] distinguish this species from the other extant beaver species,Castor fiber, which is native to Eurasia. The North American beaver is an official animal symbol of Canada.^[7]

https://en.wikipedia.org/wiki/North_American_beaver

&&&&&&

جنطیانا. [ ج َ / ج ِ ](معرب ، اِ) جنطیانه . گیاهی است . (ذیل اقرب الموارد). بیخی باشد سرخ رنگ به گندگی انگشت و از انگشت بزرگتر است و آنرا جنطین الملک و دواءالحیة و کف الذئب خوانند، گرم و خشک است در دوم و سیم . (برهان ) (آنندراج ). میوه  درختی است شبیه بدرخت گردکان و رنگش سرخ باشد. (بحر الجواهر). بشلشکه .(یادداشت مولف ). و آنرا کوشاد نیز گویند. (ناظم الاطباء). ریشه  سنبل رومی . (مفاتیح ). قثاءالحیه . (بحر الجواهر). بیونانی اسم بیخیست دراز و غلیظ و مایل بسرخی و تیرگی و تلخ و رومی او را ساق بقدر انگشتی و در طول قریب بدو ذرع و برگش شبیه ببرگ گردکان و سرخ وریزه و با تشریفات و گلش سرخ مایل بکبودی و ثمرش راغلاف شبیه به کنجد و غیر رومی را جرمقانی نامند، برگش شبیه بحماض و او غیرمستعمل است ، در اول ِ سیم گرم وخشک و بغایت ملطف و منقی و جالی و مفتح و محلل و مدرّ و تریاق سموم و مُخرج جنین و جهت گزیدن سگ دیوانه و هوام و سموم مشروبه و ورم جگر و سپرز و عسر بول واحتباس حیض و ضماد او جهت گزیدن جانوران و جراحات وقروح خبیثه و ورم بارد احشا و جهت ضربه و سقطه و کسر اعضا و وثی و ازاله  بهق و طلاء او با حنا بر کف دست قاطع خون حیض و استعمال او با سداب و ترباقیه  اقوی است و مضر سینه و مصلحش اسقولوقندریون و قدر شربتش تا یک مثقال و بدلش در تفتیح و تحلیل یک وزن و نیم او اسارون و نیم وزن بیخ کبر و در سایه  مواضع قط و زراوند بوزن او و بقای قوه  او تا سه سال و عصاره  او در افعال قوی تر و قوتش تا هفت سال باقی است . و طریق اخذ او آنست که او را کوبیده پنج روز در آب خیسانیده بجوشانند تا آب غلیظ شود پس صاف نموده طبخ دهند که منعقد گردد. (تحفه  حکیم مومن ). گیاهی است گویند آنرا از آن جهت بدین نام خوانند که نخستین کس که آنرا شناخت جانطیس ملک بود. (مقاله  دوم از کتاب دوم قانون ابوعلی چ طهران ص 174). جنطیانای فارسی = کوشاد =سیناندیان (و به تصحیف ، سیلیسقان )، نوعی است از جنطیانا. (یادداشت مولف ).

//////////

جنطیانا

بکسر جیم و سکون نون و کسر طاء مهمله و فتح یاء مثناه تحتانیه و الف و فتح نون و الف لغت یونانی است و برومی اسیلیسقان و بفارسی کوشاد و بعجمی اندلس یش کشکه و بعضی یش کشکه را غیر آن دانسته اند و بهندی پکهان بید بفتح باء فارسی و کاف و خفای ها و الف و نون و کسر باء موحده و سکون باء مثناه تحتانیه و دال مهمله کویند اسم آن مشتق از اسم بادشاهی است که اول اطلاع بر ان یافته و یا شفا از ان دوا یافته و اسم آن بادشاه جنطین بوده

ماهیت ان

دو صنف می باشد رومی و غیر رومی و رومی آنکه بهترین اصناف است و بفارسی نیز نامند مستعمل و نزد اطلاق مراد این صنف است بیخی است دراز تا بشبری و غلیظ مائل بسرخی و تیرکی و تلخ و ساق و عروق آن بسطبری انکشتی و مجوف و اماس و بقدر دو ذرع و کره دار و برک آن شبیه ببرک کردکان و یا لسان الحمل و از ان کوچکتر و از هم دور و سرخ و اطراف و وسط برک آن مشرف و کل آن سرخ مائل بکبودی و ثمر آن در غلافی عریض نازک سبک شبیه بکنجد و منبت آن جبال و مواضع سایه و برف نشین و نمناک و صنف دوم آن را جرمغانی نامند برک آن شبیه ببرک حماض و این غیر مستعمل و در بنکاله جنطیانا شیرین طعم نیز دیده شده

طبیعت آن

در اول سوم کرم و خشک بعضی در دوم خشک کفته اند و قوت آن تا سه سال باقی می ماند

افعال و خواص آن

قابض و بغایت ملطف و جالی و محلل و منقی و مفتح سدد و مسکن اوجاع بارده و حمایت کنندۀ قلب از اذیت سموم بسبب قوت قابضه و تریاقیه که دارد و مدر بول و مخرج جنین و آشامیدن آن جهت امراض مذکوره و کزیدن سک دیوانه و عقرب و هوام و سموم مشروبه و ورم جکر و سپرز و عسر البول و احتباس حیض و دو درهم آن با شراب جهت التوای عصب و وجع کبد و طحال و برودت و اورام آنها و یک مثقال آن با فلفل و سداب و شراب جهت نهش هوام و سک دیوانه و غیر آن و در تریاقیت اقوی و آشامیدن عصارۀ آن مقدار یک مثقال با آب جهت درد پهلو و معده و کبد بارد و سقطه و وهن عضل و اطراف آن و التوای عصب نافع و ضماد آن با شراب جهت کزیدن جانوران سمی و جراحات و قروح خبیثه و ورم بارد احشا و ضربه و سقطه و کسر اعضا و وثی و وجع معده و با سرکه جهت ازالۀ بهق و طلای آن با حنا بر کف دست قاطع خون حیض و لطوخ آن جهت ورم حار چشم و داخل کردن آن در شیافات حاده بجای عصاره خشخاش سیاه مفید و حمول آن جهت اخراج جنین و اسقاط آن مؤثر و بدستور آشامیدن نیم مثقال کوبیدۀ آن با عسل و آب نیمکرم و رازی کفته که جنطیانا از کبار ادویه است که داخل تریاقات و معاجین کبار کرده می شود از برای دفع سموم و تقویت ادویه خصوصا برای دفع سمیت کزیدن سک دیوانه و افعی و مار و عقرب و سباع کزندۀ ذوات السموم و مقاومت با سموم قتالۀ مشروبه المضار مضر سینۀ محرورین مصلح آن اسقولوقندریون مقدار شربت آن تا یک مثقال بدل آن در تفتیح و تحلیل یک وزن و نیم آن اسارون و نیم وزن آن پوست بیخ کبر و در سائر مواضع قسط و زراوند بوزن آن و کویند جنطیانا جرمغانی و عصارۀ آنکه بیخ آن را بکوبند و یتجروز در آب بخیسانند پس بجوشانند تا غلیظ کردد و صاف نمایند و باز طبخ دهند تا منعقد کردد در جمیع افعال مذکوره شربا و ضماد اقوی تر از جرم بیخ آنست و با سداب در تریاقیت اقوی و قوت آن تا هفت سال باقی می ماند و دواء الجنطیانا و دهن و سفوف و شراب و ضماد و معجون آن در قرابادین کبیر ذکر یافت

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

////////////

جنطیانا(کوشاد)

جنطیانا، کوشاد، جنطیانای زرد

Gentiana Lutea

کف‌الذئب به فارسی کوشاد نامند؛ دو صنف می‌باشد رومی و غیر رومی و رومی آن که بهترین اصناف و مستعمل و نزد اطلاق مراد این صنف است، بیخی است دراز تا به شبری و غلیظ مائل به سرخی و تیرگی و تلخ.
طبیعت آن در اول سوم گرم و خشک و بعضی در دوم خشک گفته‌اند و قوت آن تا سه سال باقی می‌ماند
از مشهورترین و پر مصرف ترین داروهای گیاهی است و طبع آن خشک و گرم در اول سوم و بعضی آن را خشک در دوم گفته اند. نیروهای طبیعی و اثر آن تا سه سال باقی می ماند
خواص: قابض و بسیار لطیف کننده و پاک کننده و حل کننده و تمیز کننده و باز کننده گرفتگی های مجاری و مسکن دردهای سرد و حمایت کنندۀ قلب از سموم بدنی با داشتن نیروهای جمع کنندگی و تریاقی خود می باشد. مدر بول و خارج کنندۀ جنین است و به سبب خواص تریاقی در دفع سموم هاری و عقرب و حشرات و غیره بی نظیر است. تورم کبد و طحال و تنگی مجراهای ادرار و احتباس حیض را برطرف می نماید. در ناراحتی های معده مورد استفاده است و به خصوص در اشخاص بی اشتها نیم ساعت قبل از غذا مطبوخ آن اشتها آور است. ترکیب مناسب آن با سایر داروها التهابات عصبی دردهای کبدی و طحال و سردی آنها را از بین می برد در درمان جراحات و زخم های مزمن و تورم شدید سرد احشاء مؤثر و برای دردهای پهلو و سستی عضلات و گرفتگی و شکستگی و اعضاء نافع است. برای سینه اشخاص گرم مزاج مضر و مصلح آن اسقولوقندریون است


افعال و خواص دیگر آن: قابض و بغایت ملطف و جلادهنده و محلل و پاک کننده و مفتح سدد و مسکن اوجاع[1]بارده و حمایت کننده قلب از اذیت سموم به سبب قوت قابضه و تریاقیتی که دارد و مدر بول و مخرج جنین و آشامیدن آن جهت امراض مذکور و گزیدن سگ دیوانه و عقرب و هوام و سموم مشروبه و ورم جگر و سپرز و عسر البول[2] و احتباس حیض می باشد.

---

[1] امراض

[2] دشواری ادرار

 منبع

مخزن الادویه، تألیف مرحوم سید محمد حسین عقیلی علوی خراسانی شیرازی

کلید واژگان

معده مدرزخم اشتهاآور جنطیانا

/////////////

گل سپاسی[۱] یا جنتیانا[۲] سردهای از گل‌سپاسیان است با حدود ۴۰۰ گونه و پراکندگی وسیع که یکی از ویژگی‌های آن تاخوردگی بین دو قطعه جام است.

زکریای رازی برای درمان از این گیاه بهره زیادی می‌برد.[۱]

از گونه‌های آن می‌توان به کوشاد بی‌ساقه اشاره کرد.

پانویس[ویرایش]

پرش به بالا ↑ «گل‌سپاسی» [زیست‌شناسی- علوم گیاهی] هم‌ارزِ «Gentiana»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی و زیر نظر غلامعلی حدادعادل، «فارسی»، در دفتر هفتم، فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان، تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شابک ‎۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژه گل‌سپاسی)

پرش به بالا ↑ مظفریان، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران، ۲۴۴.

منابع[ویرایش]

مظفریان، ولی‌الله. فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۷۵. شابک ‎۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.

            در ویکی‌انبار پرونده‌هایی درباره گل‌سپاسی موجود است.

ویکی‌پدیای انگلیسی، نسخه ۲۸ نوامبر ۲۰۰۶.

///////////

به عربی کوشاد:

الجنطيانا او ما يعرف بنبتة كف الذئب هي من جنس عائلة الزهور التي تنتمي الى عائلة الجنطيانا فصيلة الجنطيانيات،وقبيلة احادي النمط الخلوي الجنطيانيا. مع وجود حوالي أربعمئة نوع تعتبر جنس ضخم .[3][4] اسم الجنس ممنوح ل Gentius، من مملكة Illyrian الذي قد يكون مكتشف ان لها خاصية منشطة في الجنطيانا .[5]

محتويات  [أظهر]

موطن[عدل]

جنطيانا برودية

هذا من جين كوزموبوليتاني، ينمو في المواطن المرتفعة في المناطق المعتدلة في آسيا، أروبا وأميركا. بعض الأنواع أيضاً تقع في الشمالي الغربي من إفريقيا، شرق استراليا، ونيوزلندا . هي نباتات حولية، وبعضها يعيش حولين، وبعضها الاخر معمرة. بعضها دائم الخضار، وبعضها لا. العديد من الجنطيانا صعبة النمو خارج مواطنها، لكن العديد من انواعها متاحين لزراعة. الجنطيانا هي قوية و ممكن ان تنمو تحت أشعة الشمس كاملة أو بوجود بعض الظل. تنمو في التربة الجافة ،المعتدلة الى حامضية المليئة في الدّبال. هم مشهورين في الحدائق الصخرية.

الاستخدامات[عدل]

العديد من المشروبات مصنوعة من جذور الجنطيانا. تستخدم الجنطيانا،[6] كشراب مقطر يصنع في جبال الالب. بعض الأنواع تحصد لتصنيع المشروب الكحولي فاتح الشهية، المسكر، والمنشط .[7] جذور الجنطيانا مشهورة كمشروب منكه مرّ. وهي عنصر في المشروب الكحولي الإيطالية أبيرول. كما أنها تستخدم كنكهة رئيسية في المقبلات الألمانية بعد العشاء تسمى Underberg، وهو العنصر الرئيسي في الانغستوراالمرَة .

الاستخدامات الصيدلانية[عدل]

يتم استخدام الجنطيانا في طب الأعشاب لعلاج مشاكل في الجهاز الهضمي، الحمى وارتفاع ضغط الدم،[8] تشنجات العضلات، الديدان الطفيلية، الجروح، والسرطان، والتهاب الجيوب الأنفية، والملاريا.[9] جنطيانا أدرجت أيضا كواحدة من ال 38 نباتات التي تستخدم لإعداد علاجات زهور باخ. استخدمت اوراق الجنطيانا المنقطة والجذور في الطب التقليدي النمساوية داخليا وخارجياً كالمشروبات الكحولية أو الشاي لعلاج اضطرابات الجهاز الهضمي والجلد، والجهاز الحركي، والكبد والصفراء، ومشاكل في طب الأطفال، الحمى والإنفلونزا والروماتيزم والنقرس.[10]

الانواع[عدل]

بشكل عام[عدل]

الجنطيانا لها أوراق مرتبة بشكل متعاكس ، في بعض الأحيان قاعدةالزهور. الزهورالتي على شكل البوق عادة تكون باللون أزرق أو سماوي ، لكن يمكن أن يكون أبيض، كريمي أو أصفر أو أحمر. هنالك العديد من الأنواع متعددة الأشكال فيما يتعلق بلون زهرة، تحمل الزهور ذات ألوان مختلفة. وتسود أنواع الزهور الزرقاء في نصف الكرة الشمالي، مع انواع الزهور الأحمر المهيمنة في جبال الأنديز، حيث يفضل تلقيح الطيور أكثر في كثير من الأحيان بالانتقاء الطبيعي. أنواع الزهور البيضاء متناثرة في نطاق جنس ولكنها تهيمن في نيوزيلندا. معظم الزهور خماسي الأجزاء، مع خمس فصوص في التويج وخمسة كؤوس. وعدد قليل من أنواع لها من اربع إلى سبع أجزاء الزهرة. والتويج له طيات تسمى ثَنْيات بين الفصوص. جزء القلم يكون قصير او غير موجود[11]. المبيض هو في الغالب مثبّت مباشرةً بالقاعدة وله غدة رحيق .

تصنيف الأنواع[عدل]

Gentiana acaulis (stemless gentian)

Gentiana affinis (pleated gentian)

Gentiana alata

جنطيانا بيضاء (plain gentian)

كوشاد أبيض الكأسية

كوشاد أبيض الحواف

Gentiana algida (whitish gentian)

Gentiana alii

Gentiana alpina (alpine gentian)

Gentiana alsinoides

Gentiana altigena

Gentiana altorum

Gentiana amplicrater

Gentiana andrewsii (closed bottle gentian)

Gentiana angustifolia

Gentiana anisostemon

Gentiana aperta

Gentiana apiata

Gentiana aquatica

Gentiana arenicola

Gentiana arethusae

Gentiana argentea

كوشاد اليشاني

Gentiana aristata

Gentiana asclepiadea (willow gentian)

Gentiana asterocalyx

Gentiana atlantica

Gentiana atuntsiensis

Gentiana austromontana (Appalachian gentian)

Gentiana autumnalis (pinebarren gentian)

كوشاد إبطي الأزهار

Gentiana baeuerlenii

Gentiana bambuseti

Gentiana bavarica (Bavarian gentian)

Gentiana beamanii

Gentiana bella

Gentiana bicuspidata

Gentiana boissieri

Gentiana bokorensis

Gentiana borneensis

Gentiana boryi

Gentiana brachyphylla

Gentiana bryoides

Gentiana burseri

Gentiana cachemirica

Gentiana caelestis

Gentiana caeruleogrisea

Gentiana caliculata

Gentiana calycosa (Rainier pleated gentian)

Gentiana capitata

Gentiana carinata

Gentiana carinicostata

Gentiana caryophyllea

Gentiana catesbaei (Elliott's gentian)

Gentiana cephalantha

Gentiana cephalodes

Gentiana chateri

Gentiana chinensis

Gentiana choanantha

Gentiana chosenica

Gentiana chungtienensis

Gentiana clarkei

Gentiana clausa (bottled gentian)

Gentiana clusii (trumpet gentian)

Gentiana confertifolia

Gentiana coronata

Gentiana crassa

Gentiana crassicaulis

Gentiana crassula

Gentiana crassuloides

Gentiana cristata

Gentiana cruciata (cross gentian)

Gentiana cruttwellii

Gentiana cuneibarba

Gentiana dahurica

Gentiana damyonensis

Gentiana davidii

Gentiana decemfida

Gentiana decora (showy gentian)

Gentiana decorata

Gentiana decumbens

Gentiana delavayi

Gentiana deltoidea

Gentiana dendrologii

Gentiana densiflora

Gentiana depressa

Gentiana dinarica

Gentiana divaricata

Gentiana diversifolia

Gentiana douglasiana (swamp gentian)

Gentiana doxiongshangensis

Gentiana dschungarica

Gentiana duclouxii

Gentiana durangensis

Gentiana ecaudata

Gentiana elmeriana

Gentiana elwesii

Gentiana emodi

Gentiana ettingshausenii

Gentiana exigua

Gentiana expansa

Gentiana faucipilosa

Gentiana fieldiana

Gentiana filistyla

Gentiana flavomaculata

Gentiana flexicaulis

Gentiana formosa

Gentiana forrestii

Gentiana franchetiana

Gentiana fremontii (moss gentian)

جنطيانا برودية

Gentiana froelichii

Gentiana futtereri

Gentiana gelida

Gentiana gentilis

Gentiana georgei

Gentiana gilvostriata

Gentiana glauca (pale gentian)

Gentiana grandiflora

Gentiana grata

Gentiana grumii

Gentiana gyirongensis

Gentiana handeliana

Gentiana haraldi-smithii

Gentiana harrowiana

Gentiana haynaldii

Gentiana heleonastes

Gentiana helophila

Gentiana hesseliana

Gentiana hexaphylla

Gentiana himalayensis

Gentiana hirsuta

Gentiana hohoxiliensis

Gentiana hooperi

Gentiana hugelii

Gentiana huxleyi

Gentiana infelix

Gentiana intricata

Gentiana jamesii

Gentiana jarmilae

Gentiana jingdongensis

Gentiana jouyana

Gentiana kaohsiungensis

Gentiana kauffmanniana

Gentiana khammouanensis

Gentiana kurroo

Gentiana kwangsiensis

Gentiana lacerulata

Gentiana laevigata

Gentiana langbianensis

Gentiana lateriflora

Gentiana lawrencii

Gentiana laxiflora

Gentiana leptoclada

Gentiana leroyana

Gentiana leucomelaena

Gentiana lhassica

Gentiana liangshanensis

Gentiana licentii

Gentiana ligustica

Gentiana linearis (narrowleaf gentian)

Gentiana lineolata

Gentiana linoides

Gentiana loerzingii

Gentiana longicollis

Gentiana loureiroi

Gentiana lowryi

جنطيانا صفراء (great yellow gentian)

Gentiana lycopodioides

Gentiana macrophylla (bigleaf gentian)

Gentiana makinoi

Gentiana microdonta

Gentiana newberryi (Newberry's gentian)

Gentiana nipponica

Gentiana nivalis (snow gentian)

Gentiana nubigena

Gentiana nutans (tundra gentian)

Gentiana ochroleuca

Gentiana olgae

Gentiana olivieri

Gentiana orbicularis (round leaved gentian)

Gentiana ornata

Gentiana pannonica (brown gentian)

Gentiana paradoxa

Gentiana parryi (Parry's gentian)

Gentiana pennelliana (wiregrass gentian)

Gentiana phyllocalyx

Gentiana platypetala (broadpetal gentian)

Gentiana plurisetosa (bristly gentian)

Gentiana pneumonanthe (marsh gentian)

Gentiana prolata

Gentiana prostrata (pygmy gentian)

Gentiana przewalskii

Gentiana pterocalyx

Gentiana puberulenta (downy gentian)

Gentiana pumila

Gentiana punctata (spotted gentian)

Gentiana purpurea (purple gentian)

Gentiana pyrenaica

Gentiana quadrifolia

Gentiana rigescens

Gentiana rostanii

Gentiana rubricaulis (closed gentian)

Gentiana saponaria (harvestbells gentian)

Gentiana saxosa

Gentiana scabra

Gentiana scarlatina

Gentiana sceptrum (king's scepter gentian)

Gentiana septemfida (crested gentian)

Gentiana setigera (Mendocino gentian)

Gentiana setulifolia

Gentiana sikkimensis

Gentiana sikokiana

Gentiana sino-ornata (showy Chinese gentian)

Gentiana siphonantha

Gentiana speciosa

Gentiana squarrosa

Gentiana stictantha

Gentiana stragulata

Gentiana straminea

Gentiana tenuifolia

Gentiana terglouensis (Triglav gentian)

Gentiana ternifolia

Gentiana tianshanica (Tienshan gentian)

Gentiana trichotoma

Gentiana triflora

Gentiana trinervis

Gentiana tubiflora

Gentiana uchiyamai

Gentiana ulmeri

كوشاد أحادي الزهرة

Gentiana urnula

Gentiana utriculosa (bladder gentian)

Gentiana vandellioides

Gentiana vandewateri

Gentiana veitchiorum

Gentiana venosa

Gentiana venusta

جنطيانا ربيعية (spring gentian)

Gentiana vernayi

Gentiana viatrix

Gentiana villifera

Gentiana villosa (striped gentian)

Gentiana waltonii

Gentiana walujewii

Gentiana wangchukii

Gentiana wasenensis

Gentiana wilsonii

Gentiana winchuanensis

Gentiana wingecarribiensis

Gentiana wootchuliana

Gentiana xanthonannos

Gentiana yakushimensis

Gentiana yokusai

Gentiana yunnanensis

Gentiana zekuensis

Gentiana zollingeri

وضعت سابقا هنا[عدل]

Gentianopsis crinita (fringed gentian), as Gentiana crinita

المكونات الكيميائية[عدل]

Question book-new.svg تحتاج هذه المقالة أو المقطع إلى مصادر ومراجع إضافية لتحسين وثوقيتها. قد ترد فيها أفكار ومعلومات من مصادر معتمدة دون ذكرها.

رجاء، ساعد في تطوير هذه المقالة بإدراج المصادر المناسبة. هذه المقالة معلمة منذ يوليو 2014.

Gentiopicroside (gentiopicrin), a selected constituent of Gentiana

Amarogentin, a selected constituent of Gentiana

Swertiamarin, a selected constituent of Gentiana

Xanthones present in Gentiana. Gentisin R1=H, R2=CH3; isogentisin R1=CH3, R2=H

Gentianose, a selected constituent of gentiana.

المراجع[عدل]

^ مذكور في : Species Plantarum — كارولوس لينيوس — الاصدارالأول — الحجم: 1 — الصفحة: 227 — معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجي: 358246

^ تعديل قيمة معرف موسوعة الحياة (P830) في ويكي بيانات"معرف Gentiana في موسوعة الحياة". eol.org. اطلع عليه بتاريخ 10 أكتوبر 2016.

^ Sunset Western Garden Book, 1995:606–607

^ RHS A-Z Encyclopedia of Garden Plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. p. 1136. ISBN 1-4053-3296-4.

^ Jepson, W. L. A Manual of the Flowering Plants of California.

^ Strewe, L. Ethnobotany of gentians. Gentian Research Network.

^ Orchant, R. Moxie: The distinctively different soda that New England loves. The Huffington Post. March 1, 2013.4

^ Quinquina & Americano by Brand. Vermouth 101

^ Gentian. WebMD, LLC.

^ Vogl, S; Picker, P; Mihaly-Bison, J; Fakhrudin, N; Atanasov, A. G.; Heiss, E. H.; Wawrosch, C; Reznicek, G; Dirsch, V. M.; Saukel, J; Kopp, B (2013). "Ethnopharmacological in vitro studies on Austria's folk medicine--an unexplored lore in vitro anti-inflammatory activities of 71 Austrian traditional herbal drugs". Journal of Ethnopharmacology 149 (3): 750–71. doi:10.1016/j.jep.2013.06.007. PMC 3791396. PMID 23770053.

^ "The Plant List: A working list of all plant species".

مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن: كوشاد

◄ ع ن ت

Coupe d'Hygie.svg الصيدلة و العلوم المرتبطة بها

◄ ع ن ت

فروع الكيمياء

أيقونة بوابةبوابة صيدلة أيقونة بوابةبوابة الكيمياء أيقونة بوابةبوابة طب

أنظر أيضاً[عدل]

قائمة أنواع الجنطيانا

المراجع[عدل]

مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن: كوشاد

▼ ع ن ت

أنواع الكوشاد

كوشاد اليشاني  · كوشاد إبطي الأزهار  · كوشاد أبيض  · كوشاد أبيض الحواف  · كوشاد أبيض الكأسية  · كوشاد أحادي الزهرة  · كوشاد أرجواني  · كوشاد أزرق  · كوشاد أصفر  · كوشاد أطلسي  · كوشاد ألبي  · كوشاد أليف الرمال  · كوشاد أنبوبي الأزهار  · كوشاد أوليفييه  · كوشاد بارد  · كوشاد باري  · كوشاد بافاري  · كوشاد برتقالي  · كوشاد برودي  · كوشاد بهي  · كوشاد بهيج  · كوشاد بواسييه  · كوشاد بورنيوني  · كوشاد تايواني  · كوشاد تيانشاني  · كوشاد تيبتي  · كوشاد ثلاثي الأزهار  · كوشاد ثلاثي الأقسام  · كوشاد ثلاثي الألوان  · كوشاد ثلاثي الأوراق  · كوشاد ثلجي  · كوشاد جناحي  · كوشاد جورجي  · كوشاد جيمسي  · كوشاد حامل الآذان  · كوشاد حرشفي  · كوشاد خريفي  · كوشاد خطي  · كوشاد ربيعي  · كوشاد سفوي  · كوشاد صيني  · كوشاد ضيق الأوراق  · كوشاد عديم الساق  · كوشاد غشائي  · كوشاد كبير الزهرة  · كوشاد مائي  · كوشاد متقارب  · كوشاد مفرط الانفتاح  · كوشاد مكلل  · كوشاد منشوري  ·  · كوشاد ناعم  · كوشاد هجين  · كوشاد وردي  ·

معرفات الأصنوفة  

موسوعة الحياة: 38326 GBIF: 3170037 Tropicos: 40013489 ITIS: 29963 ncbi: 21496 IPNO: 16570-1 GRIN: ps://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=4903 FOC: 113422 PLANTS: GENTI AFPD: 190932

أيقونة بوابةبوابة علم النبات أيقونة بوابةبوابة جبال

تصنيفات: صيدلةأجناس نباتيةجنطياناجنطيانياتجنطيانيةحياة نباتية في أمريكا الشماليةحياة نباتية في أوروباكيمياء دوائيةنباتات طبيةنباتات مستخدمة في الطب الصيني التقليدي

/////////

به آذری آجی چیچک:

Acıçiçək (lat. Gentiana)^[1] – gentianaceae fəsiləsinə aid bitki cinsi.^[2]

Əsasən çoxillik, bəzi hallarda isə birilik ot və yarımkol bitkidir.

Çiçəkləri 5-ləçəkli, nadir hallarda 4-ləçəkli mavi, göy, bəzən isə sarı rəngli qovuşuqləçəkli çiçək tacındanibarətdir.

Bitkinin hündürlüyü 20—150 sm olur.

Meyvəsi kiçik toxumlardan ibarət biryuvalı qozadan ibarətdir.

Yer kürəsində, əsasən şimal yarımkürəsinin mülayim iqlimli zonalarında 400-ə yaxın növü yayılmışdır. Bir çox acıcicək alp və subalp çəmənlikləri üçün xarakterikdir.

/////////

به عبری:

גנציאנה (שם מדעי: Gentiana) הוא סוג צמח ממשפחת הערבזיים הכולל כ-400 מינים.

מיני הגנציאנה נפוצים בכל האזורים האלפיניים בעולם ומתאפיינים בפריחה בשלל צבעים: כחול, לבן, צהוב ואפילו אדום (הרי אמריקה הדרומית). המינים הגדלים בחצי הכדור הצפוני ובמיוחד בהרי אירופה מצטיינים בפריחה כחולה שופעת. ביניהם המינים Gentiana Acualis ו-Gentiana-Clussi. ישנם מינים המצויים גם בהרים ההודו-סיניים, הרי צפון אפריקה (מרוקו - Gentiana Verna) ובהרי דרום-מערב אסיה כולל הרי המזרח התיכון: טורקיה, איראן, סוריה עיראק ואפגניסטן. בין המינים הגדלים במזרח התיכון נמצאים בין השאר Gentiana Verna ,Gentiana Septemfida ,Gentiana Olivieri ו-Gentiana Cruciata. למרות הקושי הרב בגידולו התרבותי, מספר מינים מצאו את מקומם בגידול תרבותי במיוחד בגינות מסלעים: Gentiana Acualis ו-Gentiana Verna, כאשר המין Gentiana Acualis מצטיין בעמידות ליובש. הצמח משמש גם מקור לתרופות שונות ובמיוחד המין Gentiana Lutea.

//////////

به کردی:

Gafiş (Gentiana) navê çîneke riwekên famîleya gafiş û melvaşan (Gentianaceae) e. Hin cureyên gafişan bi dermanfiroşiyê tên çandin, hinek jî bo baxçevaniyê. Salane, dusalane û pirrsalane ne. Li seranser erdxanê nêzîkî 300 heya 400 cureyên vê riwekê hene. Li Afrîkayê nayên dîtin. Pirranî li nîvkada bakur diçên. Li Ewropayê 35 cure hatine hejmartin, bi taybetî li Alpan.

///////////

Gentiana

From Wikipedia, the free encyclopedia

"Gentian" redirects here. For other uses, see Gentian (disambiguation).

Gentiana
Gentiana verna
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Asterids
Order:	Gentianales
Family:	Gentianaceae
Genus:	Gentiana L.
Species
See text.

Gentiana /ˌdʒɛntʃiˈeɪnə/^[1] is a genus of flowering plants belonging to the gentianfamily (Gentianaceae), the tribe Gentianeae, and the monophyletic subtribe Gentianinae. With about 400 species it is considered a large genus. They are notable for their mostly large, trumpet-shaped flowers, which are often of an intense blue.^[2]

The genus name is a tribute to Gentius, an Illyrian king who may have been the discoverer of tonic properties in gentians.^[3]

…

Symbolism[edit]

The emblem of the Minamoto clan

The Gentian flower was used as the emblem of the Minamoto clan, one of the four great clans that dominated Japanese politics during the Heian period and went on to establish the very first Shogunate in the aftermath of the Genpei War.

https://en.wikipedia.org/wiki/Gentiana

/////////

به عربی جنطيانا صفراء، کوشاد اصفر:

جنطيانا صفراء

كوشاد أصفر (الاسم العلمي:Gentiana lutea) هو نوع من النباتات يتبع جنس الكوشاد من الفصيلة الكوشادية.^[1]

محتويات

  [أظهر] 

التسميات[عدل]

من أسمائه^[2]:

• كوشاد أصفر
• دواء الحية
• ثوم الحية
• كف الذئب
• كف الأرنب
• بشاكه

بيئة النمو والتكاثر[عدل]

يناسب البيئات شبه الرطبة ونصف الجافة. وينمو خاصة في الصين وجاوه وأندونيسيا والهند وسيلان.

جنطيانا صفراء أو كوشاد أصفر

وصف النبتة[عدل]

نبات معمّر، ساقه أخضر مجوّف منتصب، أوراقه خضراء متقابلة عريضة وبيضوية. له أزهار صفراء تتجمع في 3 إلى 10 زهرات عند إبط الأوراق.

في الطب القديم[عدل]

إستُعمل في الطب القديم لأغراض عديدة منها:

• ترياق من لدغات العقارب
• مدرّ للبول
• ينزل دم الحيض والجنين
• مفيد للقروح والجروح

أنظر أيضاً[عدل]

• الكوشاد
• قائمة أنواع الكوشاد

مراجع[عدل]

1. ^ موقع لائحة النباتات (بالإنكليزية) The Plant List كوشاد أصفر تاريخ الولوج 25 أيار 2015
2. ^ معجم الأعشاب المصوّر - محسن عقيل - صفحات 123 و 124 - مؤسسة الأعلمي في بيروت - طبع عام 2003

في كومنز صور وملفات عن: جنطيانا صفراء

▼ ع ن ت أنواع الكوشاد كوشاد اليشاني  · كوشاد إبطي الأزهار  · كوشاد أبيض  · كوشاد أبيض الحواف  · كوشاد أبيض الكأسية  · كوشاد أحادي الزهرة  · كوشاد أرجواني  · كوشاد أزرق  · كوشاد أصفر  · كوشاد أطلسي  · كوشاد ألبي  ·كوشاد أليف الرمال  · كوشاد أنبوبي الأزهار  · كوشاد أوليفييه  · كوشاد بارد  · كوشاد باري  · كوشاد بافاري  · كوشاد برتقالي  · كوشاد برودي  · كوشاد بهي  · كوشاد بهيج  · كوشاد بواسييه  · كوشاد بورنيوني  ·كوشاد تايواني  · كوشاد تيانشاني  · كوشاد تيبتي  · كوشاد ثلاثي الأزهار  · كوشاد ثلاثي الأقسام  · كوشاد ثلاثي الألوان  · كوشاد ثلاثي الأوراق  · كوشاد ثلجي  · كوشاد جناحي  · كوشاد جورجي  · كوشاد جيمسي  ·كوشاد حامل الآذان  · كوشاد حرشفي  · كوشاد خريفي  · كوشاد خطي  · كوشاد ربيعي  · كوشاد سفوي  · كوشاد صيني  · كوشاد ضيق الأوراق  · كوشاد عديم الساق  · كوشاد غشائي  · كوشاد كبير الزهرة  ·كوشاد مائي  · كوشاد متقارب  · كوشاد مفرط الانفتاح  · كوشاد مكلل  · كوشاد منشوري  ·  · كوشاد ناعم  · كوشاد هجين  · كوشاد وردي  ·

معرفات الأصنوفة موسوعة الحياة: 483956 GBIF: 3170040 PlantList: kew-2820867 Tropicos: 13800021 ITIS: 505985 ncbi: 38851 IPNO: 368453-1 GRIN: ps://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=17392 PLANTS: GELU2

• بوابة جبال

• بوابة علم النبات

• بوابة صيدلة

هذه بذرة مقالة عن نبات بحاجة للتوسيع. شارك في تحريرها.

تصنيفات: 

• أنواع نباتية
• كوشاداوية
• كوشادينة
• كوشاد
• نباتات جبال البرانس
• نباتات طبية في أوروبا
• نباتات وصفت في 1753
• نباتات وصفها لينيوس

////////////

به آذری ساری آچی چیچک:

Sarı acıçiçək (lat. Gentiana lutea)^[1] - acıçiçək cinsinə aid bitki növü.^[2]

///////////

به ترکی استانبولی ساری چنتیان:

Sarı centiyan (Gentiana lutea), centiyangiller (Gentianaceae) familyasından bir bitki türü. Acı ot, acı kök, centiyane, büyük kantaron, Cintiyane, defneyezit, güşadotu, kantaron-u kebir, sivri kökü gibi isimlerle de anılır.

Ortçağlarda panzehir olarak kullanılmıştır. Sindirim sistemini tedavi edici şifalı bir bitki olarak kullanılmıştır.

Kökü parazit düşürücü, iltihaplanma giderici, antiseptik özelliklere sahiptir. Fransa'da alkollü likör yapımında da kullanılır.

////////

Gentiana lutea

From Wikipedia, the free encyclopedia

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed. (March 2009) (Learn how and when to remove this template message)

Gentiana lutea
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Asterids
Order:	Gentianales
Family:	Gentianaceae
Genus:	Gentiana
Species:	G. lutea
Binomial name
Gentiana lutea L.

Gentiana lutea (great yellow gentian) is a species of gentian native to themountains of central and southern Europe. Other names include 'yellow gentian', 'bitter root', 'bitterwort', 'centiyane' and 'genciana'.^{[citation needed]}

https://en.wikipedia.org/wiki/Gentiana_lutea