[1] - لسان
الثور. [
ل ِ نُث ْ ث َ ] (ع اِ مرکب )
گاوزبان وآن گیاهی دوائی باشد. نباتی است مفرّح ، گرم و تر. بوغلس . گل گاوزبان .
حمحم . کحیلاء. کحلاء. (منتهی الارب ). کحیلاء یا شنجار که نباتی است . (از
المنجد). حکیم مؤمن گوید: لسان الثور، به فارسی گاوزبان نامند. برگ نبات او با
خشونت و سطبر و مایل به سیاهی و مفروش بر زمین و بر روی آن نقطه های سفید شبیه
بخار و زغب دار و ساقش قریب به ذرعی و مزغب و شاخهای او با زغب و باریک و سفید و
گلش لاجوردی به شکل گل انار و تخمش مستدیر و لعابی و در جبال دارالمرز کثیرالوجود
است و قسمی که در اصفهان و بعضی بلاد گاوزبان میدانند مرماحور است و گل او لاجوردی
و کوچک و مدور میباشد. در اول گرم و تر و قوتش تا هفت سال باقی است گل او الطف و
جمیع اجزای او مفرّح و مقوی اعضای رئیسه و حواس و مسهل مرّةالسودا و صفرا و جهت
امراض سوداوی و سرسام و برسام و جنون و مالیخولیا و خفقان و خشونت سینه و سرفه و
ضیق النفس و نیکویی رخسار و سنگ مثانه و یرقان و تقویت حرارت غریزی مؤثر و مضر
سپرز و مصلحش صندل و قدر شربت از آبش تا چهار وقیه و از جرم او ده درهم وبدلش به
وزن او ابریشم محرق و چهار دانگ آن پوست ترنج است . و چون از آب او و آب سیب و آب
مویز شراب ترتیب دهند ده مثقال آن تفریح به حد یک رطل شراب میکند بدون ازاله ٔ عقل
. و دو درهم گل او با یکدرهم طین ارمنی و دو درهم شکر رافع خفقان است و عرق
گاوزبان جهت امراض سوداوی مفید و در سایر افعال ضعیف تر و قدر شربتش سی مثقال است
و برگ سوخته ٔ او جهت قلاع اطفال و سستی بن دندان و حرارت دهان مفید است . (تحفه ٔ
حکیم مؤمن ). صاحب اختیارات بدیعی گوید: حشیشی است که به پارسی گاوزبان گویند و
گویند نوعی از مرو است و بهترین آن شامی بود یا خراسانی ورق وی غلیظ بود و بر وی
نقطه ها بود و طبیعت آن گرم و تر بود و گویند نزدیک به اعتدال بود و در وی سردی
اندک بود و تر بود در آخر درجه ٔ اول و آنچه خشک بود رطوبت آن کمتر بود و گویند
سرد و تر بود در سوم سوخته ٔ آن قلاع کودکان زایل کند والتهاب دهن ساکن کند و وی
مفرح دل بود و مقوی آن و خفقان و علت سوداوی را نافع بود چون با نبات بپزند وگویند
مضر بود بسپرز و مصلح آن صندل سرخ بود و بدل آن به وزن آن ابریشم سوخته و چهار
دانگ وزن آن پوست اترج و گویند بدل آن بادرنج بویه و هندبا و گویند مصلح آن هلیله
ٔ پرورده است و بدل آن دو وزن آن پوست اترج است . ابوریحان بیرونی گوید: لسان
الثور بسریانی لساناثورا گویند و به یونانی بوذااغلاس و فسیورا و به پارسی زبان
گاو گویند. نبات او را برگهای پهن باشد و درشت . «به » گوید آن گیاهی است که
برگهای او پهن باشد بشبه برگ مرو و درشت باشد و بر اطراف برگ همچنان دندانها باشد
که بر پای ملخ بود و رنگ او میان سبز و زرداست «دوس » گوید برگ او گسترده بود و
درشت بود و رنگ او سیاه بود و هیأت او خرد باشد و به زبان گاو مشابه بود و از
خواص او آن است که چون در شراب بخورند نشاط زیاده کند «ص اونی » گوید گرم و تر است
اندوه ببرد و نشاط انگیزد و اگر با شراب بخورند خفقان را سود دارد و جمله ٔ علتهای
سوداوی را زایل کند قلاع را و سرفه و درشتی سینه و گلو و خشکی قصبه ٔ شش را چون با
عسل بهم بیامیزند و بخورند مفید است و برگ او درشت بودو پهن . (ترجمه ٔ صیدنه ٔ
ابوریحان ). ضریر انطاکی در تذکرة گوید: بالیونانیة بوغلص و الفارسیة گاوزبان .
نبت ربیعی غلیظ الورق خشن حرش الی السواد یفرش علی الارض و ساقه مزغب بین خضرة و
صفرة کرجل الجراد و اصول فروعه دقاق بیض و فی وجه الورق نقط بیض ایضاً کبقایاشوک
او زغب یرتفع من وسطه ساق نحو ذراع فیه زهر لازوردی یخلف بزرا مستدیرا لعابیا یبلغ
بحزیران و یدخر آخرالجوزاء و تبقی قوته سبع سنین و موضعه جبال فارس و ذروات جزیرة
الموصل و یقال ان الذی یستعمل بدله فی غیر هذه البلاد هوالمرماخور و کانه کذلک و
هو حار رطب فی الاولی او بارد شدید التفریح والتقویة للرئیسة والحواس جمیعاً و
یسهل المرتین فینفع بذلک من الجنون و الوسواس والبرسام و المالیخولیا و اوجاع
الحلق و الصدر و الرئة و السعال واللهیب و رماده من القلاع و امراض اللثة ذروراً و
یکون من عصیره و عصیر التفاح والزبیب شراب . نقل فی الخواص ان اوقیة و نصفا منه
تعدل رطلا من الخمر الخالص فی شدة التفریح مع حضورالذهن و بالطین الارمنی یمنع
الخفقان و ینعش القوی الغریزیة و یزیل الیرقان و الحصی و یصفی اللون و هو
یضرالطحال ویصلحه الصندل و شربة مائه اربع اواق و جرمه عشرة دراهم و بدله مثله
ریباس و نصفه سنبل و ربعه اسارون
.
////////////
گاوزبان . [ زَ ] (اِ مرکب ) در کردی آزمان غا ، مازندرانی آن
کوزاوان است ، معرب آن «کاوزوان ». (دزی ج 2 ص 435) (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). حشیشی است که آن را به
زبان عربی لسان الثور خوانند. گرم و تر باشد نزدیک به اعتدال و بعضی گویند سرد و
تر است . سرفه و خشونت سینه را نافع باشد. (برهان ) (آنندراج ). گیاهی است که برگ
آن بزبان گاو ماند و عرق آن نافع است و خورند. (انجمن آرای ناصری ). گیاهی است که
آن را به عربی لسان الثور خوانند نافع بود جهت قرع و بلغم زایل گرداند و مفرح بود
و غم ببرد. (اختیارات بدیعی ). لسان الثور. بوغلص . بوغلس . گیاهان دولپه ای
پیوسته گلبرگ دارای تیره های متعدد میباشند، یکی از تیره های آنها گاوزبانیان
هستند این گیاهان عموماً بصورت بوته یادرختچه و در تمام دستگاه زایشی و رویشی آنها
مواد لعابی مخصوص است که بعنوان ملین بکار میروند. گلهای آنها بسیار شبیه به
بادنجانیان و تخمدان آنها دو برچه دارد که در هر یک دو تخمک است ولی این تخمک ها
درشت شده میوه ای میسازند که چهار برآمدگی دارد و از وسط آنها خامه ٔ دراز بیرون
می آید. خوشه های گل های آنها بشکل گرزن یک طرفی و چون گلها بسیار نزدیک بیکدیگرند
ساقه ٔ گل آنها مارپیچی تشکیل میدهد. برگهای آنها ساده ومتناوب و پوشیده از خارهای
خشن است و در پای هر خاربرجستگی کوچکی دیده میشود و در یاخته های برگ و ساق آنها
مقداری شوره یافت میشود و آنها را بهمین جهت به عنوان معرق بکار میبرند. (گیاه
شناسی گل گلاب ص 242).
////////////
لسان الثور. حشیشی است که بپارسی گاوزبان گویند و گویند نوعی
از مرو است و بهترین آن شامی یا خراسانی بود غلیظ ورق و بر وی نقطها بود و گویند نزدیک
باعتدال بود و در وی سردی اندک بود در آخر درجه اول و آنچه خشک بود رطوبت آن کمتر بود
و گویند سرد و تر بود در سئوم و سوخته وی قلاع کودکان زایل کند و التهاب دهن و وی مفرح
دل و مقوی آن بود و خفقان و علت سوداوی را نافع بود و شربتی از وی دو درم بود و سرفه
و خشونت سینه را نافع بود چون با نبات بپزند و گویند مضر بود به سپرز و مصلح آن صندل
سرخ بود و بدل آن ابریشم سوخته بود و چهار دنک وزن آن پوست اترج و گویند بدل آن بادرنبویه
بود و هندبا و گویند مصلح آن هلیله پرورده بود و بدل آن دو وزن آن پوست اترج
صاحب مخزن الادویه
می‌نویسد: بفتح ثا لغت عربیست بفارسی گاوزبان و بیونانی فو و بلاتینی بکلورم و بهندی
هنکاهولی نامند
صاحب تحفه می‌نویسد:
برگ نبات او با خشونت و سطبر و مایل بسیاهی و مفروش بر زمین و بر وی نقطهای سفید شبیه
بخار و ساقش قریب به ذرعی و مزغب و ساقهای آن باریک و سفید و گلش لاجوردی ... ابو ریحان
آن را بیونانی بوغلوسن و فیدرا نیز نامیده
اختیارات بدیعی، ص:
397
////////////
گاو زبان: حشیشی است که به پارسی گاوزبان گویند
و گویند نوعی از مرو است و بهترین آن شامی یا خراسانی بود غلیظ ورق و بر وی نقطه‌ها
بود. (اختیارات ص 396).
به لغت سریانی «لسان الثورا» گویند و به یونانی
«بوغلوسن» و «فیدرا» گویند و به
یادگار، در دانش پزشکی و داروسازی، متن، ص:
361
پارسی «زبان گاو» گویند و نبات او را برگهای
پهن باشد و درشت. (صیدنه ص 627).
به فارسی گاوزبان نامند. برگ نبات او با خشونت
و ستبر و مایل به سیاهی. (تحفه حکیم ص 230). به فارسی گاوزبان و به یونانی فو و به
لاتینی بکلورم و به لغت دیگری را اجم و به هندی سناهوی نامند. (مخزن ص 787، قرابادین
کبیر ص 381).
یادگار
///////////////
گاوزبان
اشاره
به فارسی «گاوزبان»
و «دیمهاج» و در کتب طب سنتی با نامهای «لسان الثور» و «دیمهاج» نامبرده میشود. به
فرانسوی دو گونه از آن را با نامهایBourrache وBuglosse می‌نامند. این دو گونه دارای خواص مشابهی هستند و به
انگلیسی به انواع این گیاهOx -tongue ،Anchusa وBugloss می‌گویند. گیاهی است از خانوادهBoraginaceae ، کهBorraginaceae نیز نوشته میشود. گونه‌های مختلفه
آن با نام گاوزبان در طب سنتی مستعمل است که در اینجا به شرح معروف‌ترین آنها می‌پردازیم:
1.Echium amoenum Fisch .et Mey .. گیاهی
است مانند اغلب قریب به اتفاق گیاهان خانواده گاوزبان، دوساله و چندساله و ساقه و برگهای
آن پوشیده از تار و کرک است. برگها ساده، میوه آن نوک‌تیز، فندقه، سطح آن دارای برجستگی‌های
کوچک و تیز و کرکها در این نوع نرم است. گلهای آن درشت به رنگ آبی مایل به بنفش که
در اواسط بهار تا اواسط تابستان ظاهر میشود. در ایران اطلاق مطلق نام گاوزبان به این
گیاه است که معمولا چون گل آن مصرف میشود، گل گاوزبان گفته میشود و در بازار گلهای
خشک آن به نام گل گاوزبان عرضه میشود که اغلب مخلوط با سایر گونه‌ها میباشد.
این گیاه در قسمت
وسیعی از مناطق شمال ایران در گیلان، منجیل، ارتفاعات عمارلو در چرم‌کش و سیاه‌بیشه
در راه کرج و چالوس در ارتفاعات بین رودبار و
معارف گیاهی، ج6،
ص: 403
منجیل در جنوب رودبار
و نواحی شمالی هرزویل، کندوان و جنگل پل‌زنگوله دره چالوس و در گرگان در مینودشت بین
گرگان و نوده دیده میشود.
2.Anchusa italica Retz . که مترادف آنA .azurea Mill . وA .paniculata Ait . میباشد. به فرانسویBuglosse d ,Italie و به انگلیسیSea bugloss گفته میشود. گیاهی است از خانوادهBoraginaceae دوساله یا چندساله بلندی آن تا
یک متر می‌رسد. ساقه و برگهای آن پوشیده از تارهای خشن سفید یا خاکستری است.
برگهای آن بیضی و
نوک‌تیز و گلهای آن آبی است. این‌گونه بیشتر در ایتالیا می‌روید و کشت میشود. در ایران
نیز می‌روید و در ایران در شرق در نواحی مرزی حریرود و در شمال ایران در گیلان، رودبار
و مازندران، و در اطراف تهران در کن و سولقان، در اصفهان و در آذربایجان نزدیک تبریز
و یام و در لرستان در ازنا و در نهاوند و کوه گرو دیده میشود.
3.Anchusa officinalis L . که به انگلیسیBugloss گفته میشود. خیلی شبیه بهA .italica میباشد. ولی گلهایش آبی و بیشتر
سفید و قرمز خوشه‌ای است در ایران تا به حال دیده نشده ولی در اروپای مرکزی و جنوبی
فراوان است و در اروپا گیاه دارویی در ردیف گاوزبان است که مخلوط با سایر گونه‌ها مصرف
میشود.
4.Borago officinalis L .. این گیاه به فرانسویBourrache officinale و به انگلیسیBorage گفته میشود. از خانوادهBorginaceae و گیاهی است علفی یکساله بلندی
آن تا 60 سانتی‌متر. ساقه‌های آن شیاردار، ساقه و برگهای پوشیده از کرک یا موهای خاکستری
خشن است. برگها منفرد، بیضی، غیر مسطح و موج‌دار و در قسمت پایین گیاه با دمبرگ و در
قسمت بالای گیاه بدون دمبرگ است و ساقه را در آغوش می‌گیرد. گلهای آن آبی (به‌ندرت
سفید یا قرمز) و در بهار تا اواسط تابستان ظاهر میشود. این گیاه در تمام قسمتهای جنوب
اروپا بخصوص اسپانیا و همچنین افریقای شمالی و در آسیا در سوریه می‌روید. در ایران
تا به حال گزارشی درباره وجود آن داده نشده است، و به‌هرحال اگر هم باشد تعدادش کم
است و در تأمین گاوزبان ایران نقش ندارد و به مقدار محدودی در آذربایجان به منظور تولید
گاوزبان تجارتی کاشته میشود.
5. گونه دیگری که
از نظر خواص کاملا مشابه گونه قبلی (شماره 4) است به نامBuglosse officinalis میباشد که به‌طور کلی به فرانسویBuglosse نیز می‌گویند.
برگهای آن به‌طوری
که در شکل دیده میشود شبیه زبان گاو است. برگها منفرد دارای
معارف گیاهی، ج6،
ص: 404
بریدگی‌های عمیق،
قوی و پیچیده و گلهای آن آبی رنگ میباشد.
گاوزبانBourrache officinale
A
- گلB - میوه
این گیاه در اروپا
در فرانسه، ایتالیا و سایر مناطق می‌روید و به عنوان گیاه دارویی گاوزبان مصرف میشود.
در ایران تا به حال گزارشی از شناسایی آن داده نشده است.
6.Trichodesma africanum R .Br . کهT .africanum (L .) R .Br . نیز
آمده است. به فرانسوی به آنTrichodesme وBourrache sauvage و به انگلیسیAfrican borage گویند. از گاوزبانهاست و از خانوادهBoraginaceae میباشد.
گیاهی است چندساله
به بلندی 50- 15 سانتی‌متر. ساقه و شاخه‌های آن پوشیده از تارهای زبر و خشن است. برگهای
آن متقابل، بیضی، دراز و نوک‌تیز و پوشیده از برجستگی‌های سفید سوزنی. گلهای آن آبی
است و در قسمت پایین گل آن لکه‌های زرد و قهوه‌ای دیده میشود. این گیاه در ایران در
کرمان، بلوچستان بین خاش و ایرانشهر در مکران در تنگ سرخ، کوه سرباز و در سیستان در
کوه خواجه دیده
معارف گیاهی، ج6،
ص: 405
میشود. در هند نیز
در پنجاب بلوچستان و سند انتشار دارد. از نظر خواص مدّر و نرم‌کننده است.
گاوزبانBuglosse officinale A - گلB - میوه
7. دو گونه دیگرTrichodesma indicum R .Br . وT .zeylanicum R .Br . که در هند می‌رویند در حقیقت
گاوزبان هندی هستند و در ایران شناسایی نشده‌اند نیز از انواع گاوزبانها هستند ولی
از نظر خواص کمی با سایر گاوزبانها متفاوت هستند که در قسمت خواص کاربرد شرح آنها خواهد
آمد.
8.Caccinia carssifolia (Vent .) O .Keentz و مترادف آنCaccinia glauca Sav . میباشد. این گیاه نیز از خانواده
گاوزبان است و خواص آن شبیه گاوزبانهاست. در ایران در اطراف تهران، در سفیدرود، امامزاده
هاشم بین رودبار و منجیل و بین درّه ملا علی و پاچنار راه قزوین به رشت، بین رشت و
پیربازار، در آذربایجان، در کرمان و خراسان در دامنه‌های کوه هزار مسجد، در اراک و
تفرش و نهاوند و در کرمان و بلوچستان و در مناطق جنوب غرب در دامنه‌های کوه بهجت (جبل
حرمین) و در مناطق مرزی مشرق در درّه حریرود. در این مناطق نام محلی آن
معارف گیاهی، ج6،
ص: 406
گاوزبان است.
محققان فلورا ایرانیکا
این گیاه را به نام
Caccinia macranthera Brand var crassifolia(
vent. )Brand
نام‌گذاری کرده‌اند.
ترکیبات شیمیایی
در گیاه گاوزبانBorago officinals که مورد تجزیه و بررسی قرار گرفته
است در حدود 30 درصد لعاب وجود دارد و بعلاوه برگها و گلهای گیاه دارای نیترات دوپتاسیم
و کمی اسانس و املاح منگنز، منیزیوم، اسید فسفریک و مقدار کمی آلانتوان 489] است. در
بعضی مدارک وجود این موارد بیشتر در گلهای آن ذکر میکند.
خواص- کاربرد
در چین از گلهای گیاهTrichodesma indicum وT .zeylanicum به عنوان معرّق و برای نرم کردن
سینه به صورت دم‌کرده مصرف می‌کنند [گررو، کوئی زمبینگ و دیکانگ کو]. در هند گیاهT .indicum به عنوان مدّر مصرف میشود. از
خیس کرده برگهای آن برای تصفیه خون می‌خورند. ریشه آن را کوبیده و له کرده آن را برای
تحلیل روی ورمها می‌اندازند، بخصوص روی مفاصل.
گیاهCaccinia crassifolia اثر درمانی شبیه گاوزبان دارد
و در هند از آن به عنوان تونیک و نرم‌کننده و مدر تجویز میشود و در موارد سیفیلیس
و روماتیسم آن را مصرف می‌کنند.
گاوزبان گونهBorago officinalis که گاوزبان اصیل اروپایی است و
در آذربایجان نیز نوعی از آن کاشته می‌شده است، معرّق و نرم‌کننده است و برای تصفیه
خون اثر محسوس دارد. آرام‌بخش است و برای تنظیم و تقویت کبد و برونشها در موارد زکام
و تسکین سرفه، بی‌اختیاری دفع ادرار و انواعی از استسقا مفید است [دکترH .Leclerc ]. به علت داشتن خاصیت مدّر این
گاوزبان را در شروع بیماری‌های سرخک و مخملک، به منظور دفع سموم از بدن، می‌خورند.
در استعمال خارج از له‌شده برگهای این گاوزبان برای تحلیل ورم آبسه‌ها و کاهش درد آنها
استفاده میشود.
معارف گیاهی، ج6،
ص: 407
گیاه تازه گاوزبان
از نظر حکمای طب سنتی گرم و تر میباشد و خشک آن گرم و خشک است و در مورد خواص آن معتقدند
که مدّر، معرّق و آرام‌بخش است. و تمام اعضای گیاه بخصوص گلهای آن مفرّح و مقوی اعضای
رئیسه بدن است و مسهل ملایمی برای صفرا و سودا میباشد و برای بیماری‌های سوداوی، سرسام
و با خود حرف زدن، وسواس، مالیخولیا، خشونت در گلو و سینه، سرفه، تنگی نفس، یرقان و
سنگ کلیه و مثانه اثر مفید دارد ولی مضّر طحال است، از این نظر باید از صندل سفید استفاده
کرد. دم‌کرده آن با نبات یا شکر و یا عسل برای رفع خشونت سینه، قصبه ریه، سرفه و تنگی
نفس مفید است. مقدار خوراک از جرم گل آن 25- 10 گرم و به‌طور دم‌کرده و خیس کرده
50- 25 گرم است. از آب گیاه می‌توان تا 120 گرم خورد.
روش تهیه عصیر گاوزبان:
برگ تازه گاوزبان را گرفته در هاون مرمر نرم می‌کوبند و معادل خمس وزن برگ کوبیده شده
آب اضافه می‌نمایند و با فشار از پارچه می‌گذرانند و با کاغذ صاف می‌کنند. این عصیر
ملیّن خوبی است و تا 120 گرم می‌توان مصرف کرد.
تهیه دم‌کرده گاوزبان:
20- 10 گرم برگ یا گل خشک گاوزبان را در 1000 گرم آب‌جوش دم می‌کنند و صاف می‌نمایند،
این دم‌کرده را صاف نمایند. برای عرق کردن، آرامش و لینت مزاج مفید است. اگر در دم‌کرده
لیموترش اضافه شده و با نبات یا عسل هم شیرین شود در آرامش اعصاب و نشاط تأثیر بیشتری
دارد.
شربت مرکب گاوزبان:
گل گاوزبان 100 گرم، گل بنفشه 50 گرم، بادرنجبویه 35 گرم، گرد هلیله سیاه 35 گرم، افتیمون
35 گرم، ریشه بسفایج 35 گرم، اسطوخودوس 35 گرم، موارد فوق را نیم‌کوفته نموده با 9
لیتر گلاب بجوشانند تا 3 لیتر شود و پس از صاف کردن با 3 کیلوگرم شکر سرخ مخلوط کرده
بجوشانند تا قوام آید و هربار 50 گرم بنوشند. این شربت معرق و ملین خوبی است.
معارف گیاهی، ج6، ص: 40
///////////////
گل گاوزبان (سرده)
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
|
گل گاوزبان
|
|
|
گاو زبان، Echium
|
|
|
فرمانرو:
|
|
|
راسته:
|
(unplaced)
|
|
تیره:
|
|
|
سرده:
|
Echium
|
محتویات
[نمایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
·
دم‌نوش
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
·
مظفریان،
ولی‌الله. فرهنگ نامهای گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی.
تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۷۵.شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.
·
مشارکت‌کنندگان
ویکی‌پدیا، «Echium»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد
(بازیابی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۴).
////////////
زهرة الأفعى[عدل]
|
زهرة الأفعى
|
|
|
نبات زهرة
الأفعى الشائعة (Echium vulgare)
|
|
|
النطاق:
|
|
|
المملكة:
|
|
|
الشعبة:
|
|
|
الطائفة:
|
|
|
الفصيلة:
|
|
|
الجنس:
|
زهرة الأفعى
|
|
الأنواع
|
|
|
طالع النص
|
|
زهرة الأفعى[2] أو الكحل (باللاتينية: Echium) هي جنس نباتي يتبع الفصيلة الحِمحِمية من طائفة ثنائيات الفلقة. يضم هذا الجنس 60 نوعًا.
من أنواعها الواطنة في الوطن العربي[عدل]
·
زهرة الأفعى الإيطالية (باللاتينية: Echium italicum) في بلاد الشام ومصر والمغرب العربي وحوض البحر الأبيض المتوسط وشرق أوروباوالقوقاز
·
زهرة الأفعى لسان الحملية (باللاتينية: Echium
plantagineum) في
بلاد الشام ومصر والمغرب العربي وحوض البحر الأبيض المتوسط وبعض مناطق أوروبا والقوقاز
من أنواعها
الأخرى[عدل]
نبات Echium auberianum
نبات زهرة الأفعى
الشائعة
المصادر[عدل]
في كومنز صور وملفات عن: زهرة الأفعى
هذه بذرة مقالة عن نبات متعلقة بالفصيلة الحمحمية بحاجة للتوسيع. شارك في
تحريرها.
////////////
Echium
From Wikipedia, the free encyclopedia
|
Echium
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
Clade:
|
|
|
Clade:
|
|
|
Clade:
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
See text.
|
|
The type species is Echium vulgare (viper's bugloss).
Species of Echium are native to North Africa, mainland Europe
and the Macaronesian islands where
it reaches its maximum diversity.[2] Some species have become invasive in
southern Africa and Australia, and one of those, Echium plantagineum (Patterson's
Curse), is a major invasive
species in Australia.
Many
species are used as ornamental and garden plants and may be found in suitable
climates throughout the world. In Crete Echium
italicum is called pateroi (πάτεροι) or voidoglosses (βοϊδόγλωσσες)
and its tender shoots are eaten boiled or steamed.[3]
Echium species are used as
food plants by the larvae of some Lepidoptera species includingColeophora onosmella and orange swift.
The
seed oil from Echium plantagineum contains high levels
of alpha linolenic acid (ALA), gamma linolenic acid (GLA)
and stearidonic acid (SDA),
making it valuable in cosmetic and skin care applications, with further
potential as a functional food, as an alternative to fish oils.[4]
2.
Jump up^ Böhle, U.-R., Hilger, H.H. &
Martin, W.F. 2001. Island colonization and evolution of the insular woody habit
in Echium L. (Boraginaceae). Proceedings of the National Academy of Sciences
93:11740-11745.
3.
Jump up^ Kleonikos G. Stavridakis ,
Κλεόνικος Γ. Σταυριδάκης (2006). Wild edible plants of Crete - Η Άγρια
βρώσιμη χλωρίδα της Κρήτης. Rethymnon Crete. ISBN 960-631-179-1.
|
|
Wikimedia Commons has media
related to Echium.
|
·
Echium
///
لسان الثور[عدل]
المحتوى
هنا ينقصه الاستشهاد بمصادر.
يرجى إيراد مصادر موثوق بها.
أي معلومات غير موثقة يمكن
التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2013)
|
لسان الثور
|
|
|
نبات لسان
الثور البومي
|
|
|
النطاق:
|
|
|
المملكة:
|
|
|
الفرقة العليا:
|
|
|
القسم:
|
|
|
الشعبة:
|
|
|
الشعيبة:
|
|
|
الطائفة:
|
|
|
الرتبة:
|
|
|
الفصيلة:
|
|
|
الجنس:
|
لسان الثور
|
|
القطاع:
|
|
|
الأنواع
|
|
|
طالع النص
|
|
لسان الثور (باللاتينية: Anchusa) جنس نباتي يتبع الفصيلة الحِمحِمية ويضم
عشرات الأنواع من
النباتات. تنتشر كثير من أنواع لسان الثور فيحوض البحر الأبيض
المتوسط.
·
لسان الثور الأزرق (باللاتينية: Anchusa azurea)
في بلاد الشام ومصر والمغرب العربي ومعظم
أنحاء حوض المتوسط
·
لسان الثور المصري (باللاتينية: Anchusa aegyptiaca)
في مصر والمغرب العربي وبلاد الشام وتركيا وقبرص واليونان ومالطة
·
لسان الثور الهجين (باللاتينية: Anchusa hybrida)
في بلاد الشام ومصر والمغرب العربي ومعظم أنحاء حوض المتوسط
في كومنز صور
وملفات عن: لسان الثور
هذه بذرة مقالة عن نبات متعلقة بالفصيلة الحمحمية بحاجة
للتوسيع. شارك في تحريرها.
///////
المحتوى
هنا ينقصه الاستشهاد بمصادر.
يرجى إيراد مصادر موثوق بها.
أي معلومات غير موثقة يمكن
التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2013)
|
لسان الثور
|
|
|
نبات لسان
الثور البومي
|
|
|
النطاق:
|
|
|
المملكة:
|
|
|
الفرقة العليا:
|
|
|
القسم:
|
|
|
الشعبة:
|
|
|
الشعيبة:
|
|
|
الطائفة:
|
|
|
الرتبة:
|
|
|
الفصيلة:
|
|
|
الجنس:
|
لسان الثور
|
|
القطاع:
|
|
|
الأنواع
|
|
|
طالع النص
|
|
لسان الثور (باللاتينية: Anchusa) جنس نباتي يتبع الفصيلة الحِمحِمية ويضم
عشرات الأنواع من
النباتات. تنتشر كثير من أنواع لسان الثور فيحوض البحر الأبيض
المتوسط.
·
لسان الثور الأزرق (باللاتينية: Anchusa azurea)
في بلاد الشام ومصر والمغرب العربي ومعظم
أنحاء حوض المتوسط
·
لسان الثور المصري (باللاتينية: Anchusa aegyptiaca)
في مصر والمغرب العربي وبلاد الشام وتركيا وقبرص واليونان ومالطة
·
لسان الثور الهجين (باللاتينية: Anchusa hybrida)
في بلاد الشام ومصر والمغرب العربي ومعظم أنحاء حوض المتوسط
في كومنز صور
وملفات عن: لسان الثور
هذه بذرة مقالة عن نبات متعلقة بالفصيلة الحمحمية بحاجة
للتوسيع. شارك في تحريرها.
·
حمحمية
///////////////
به عبری:
//////////////
به آذری:
///////////
Anchusa
From Wikipedia, the free encyclopedia
See
also Anchusa class corvette,
a former class of Royal Navy ships
|
|
This article includes a list of
references, related reading or external links, but
its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please improve this article by introducing
more precise citations. (October
2013) (Learn
how and when to remove this template message)
|
|
Anchusa
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
((unplaced)
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species
|
|
|
See text.
|
|
The genus Anchusa belongs
to the tribe Boragineae of
the borage family (Boraginaceae). It includes about 40 species.
These
species grow in Europe, North Africa, South Africa and Western Asia. They
are introducedin
the USA.
They
consist of annual plants, biennial plants and perennial plants with the general
characteristics of the borage family. They are generally herbs, covered with
bristly hairs. The leaves are simple or
undulate, covered with stiff hairs.
The
small radially symmetrical flowers are sapphire
blue and retain their colour a long time. The plants show numerous flowers with
5 sepals, united at their bases, and 5 petals forming
a narrow tube facing upwards. The flowers grow in several axillary cymes, simple or branched, or are clustered at
the end. The flowers are much frequented by bees.
The
roots of Anchusa (just like those of Alkanna and Lithospermum) contain anchusin (or
alkanet-red ), a red-brown resinoid colouring
matter. It is insoluble in water, but soluble in alcohol,chloroform and ether.
Anchusa species are used as
food plants by the larvae of some Lepidoptera species includingColeophora onosmella.
There
are four subgenera : Buglossum, Buglossoides, Buglossellum and Anchusa.
The
first two form one subclade, the other two each a separate subclade. The
subclade of the subgenus Anchusa (containing Anchusa
capensis) is largely unresolved.
If
we consider Anchusa s.l., then it includes the subgenus Limbata,
which diverges markedly in its floral morphology.
The
subgenera Buglossum, Buglossellum and Buglossoides clearly
need new independent entities, while the subgenus Anchusa needs
a narrower concept. This way taxonomy and phylogeny with respect to Anchusa can
become completely analogous.
The
following genera are synonyms for Anchusa : Buglossum Mill., Hormuzakia Gusul, Lycopsis L.
and Phyllocara Gusul.. The genus Anchusella Bigazzi
et al. is sometimes included in Anchusa.
·
Anchusa officinalis L. : True
Alkanet, Bugloss, Common Bugloss, Corn Bugloss, Field Bugloss (type species)
·
A. officinalis L. ssp. intacta (Griseb.)
Selvi & Bigazz
·
A. stylosa M.Bieb. ssp. spruneri (Boiss.)
Selvi & Bigazzi
·
A. undulata subsp. granatensis (Boiss.)
Valdés
·
A. undulata subsp. lamprocarpa Br.-Bl.
& Maire
·
A. undulata subsp. viciosoi Laínz
·
A. undulata ssp. sartorii (Gu
ul.) Selvi & Bigazzi
|
|
Wikimedia Commons has media
related to Anchusa.
|
·
Anchusa
////////////////
گل گاوزبان اروپایی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
با گل گاوزبان ایرانی اشتباه
نشود.
|
گل گاوزبان اروپایی
|
|
|
گلهای گیاه گاوزبان
|
|
|
فرمانرو:
|
|
|
(طبقه‌بندی‌نشده):
|
|
|
(طبقه‌بندی‌نشده):
|
|
|
(طبقه‌بندی‌نشده):
|
|
|
راسته:
|
(unplaced)
|
|
تیره:
|
|
|
سرده:
|
|
|
گونه:
|
B. officinalis
|
گل گاوزبان اروپایی (نام علمی: Borago officinalis)[۱] گیاه علفی و یکساله است که ارزش
دارویی دارد. گاوزبان احتمالاً از شمال آفریقا به نواحی دیگر راه یافته و امروزه
در منطقه مدیترانه، نواحی شمال آفریقا و قسمت‌هایی از خاورمیانه می‌روید. گل، برگ
و سرشاخه‌های گلدار آن به مصرف دارویی می‌رسد. گاو در زبان ترکی به معنی آبی هم
آمده است و گل گاو زبان یعنی گلی که برگی آبی دارد.
دانه این گیاه یکی از غنی‌ترین منابع اسیدهای چرب اصلی
بشمار می‌رود بطوریکه از آن به عنوان غنی‌ترین منبع شناخته‌شده برای (Gamma Linoenic Acid (GLA معرفی شده‌است. گل گاوزبان از اردیبهشت تا شهریور گل میدهد.[۲]
·
دم‌نوش
·
مظفریان، ولی‌الله. فرهنگ نامهای
گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۷۵.شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.
|
|
·
ادویه‌ها
////////////
|
أبو العرق
|
|
|
نبات أبو العرق
|
|
|
النطاق:
|
|
|
المملكة:
|
|
|
الشعبة:
|
|
|
الطائفة:
|
|
|
الفصيلة:
|
الحِمْحِمِيَّة Boraginaceae
|
|
الجنس:
|
الحمحم Borago
|
الحمحم المخزني[2] أو أبو
العرق أو خبز النحل (ويسمى لسان الثور أو الورد ماوي
أيضا) نوع نباتي ينتمي إلى جنس الحمحم إلى الفصيلة الحِمْحِمِيَّة.
////////////
به آذری:
////////////////
به ترکی آذربایجانی: سیغیر دیلی
سیغیر دیلی، یوخسا "مال دیلی" و یا "درمان
گؤی‌زابانی" (لاتینجه، Borago officinalis) - گؤی‌زابان جینسینه عایید بیتکی چئشیدی. [۱]
سیغیر دیلی
بو گون توخوموندان یاغ ألده ائتمک اوچون تجارت
مقصدلی أکینچی‌لیگی ائدیلسه ده مطبخ و طبی استفاده ایچینده أکیلمه‌سی ائدیلیر.
توخوموندان ألده ائدیلن یاغی قاما لینولئنیک اسید قایناغی‌دیر. سیغیر دیلی‌ندن (sığır dili) یاغین‌دان ائدیلن کرئم وه کاپسولا‌لار؛ ادد
اولی سئندرومو، باش آغری‌سی، باش گیجللنمه‌سی، عصبی‌لیک، بولانتی، قیچ‌لاردا شیش
کیمی راحات‌لیق‌لاردا ایستیفاده. آیریجا، دریده قاشینتی، شیش‌لیک، قاشینما کیمی
بعضی دری خسته‌لرینده استفاده اولور.[۲]
////////////
به ترکی هُدان:
Hodan
Vikipedi, özgür ansiklopedi
|
Hodan
|
||||||||||||||
|
||||||||||||||
|
Sığırdili, Turşu Otu, Hıyar otu, Zenbil çiçeği[1]
|
||||||||||||||
|
Dış bağlantılar
|
||||||||||||||
|
Hodan (Borago
officinalis), hodangiller (Boraginaceae)
familyasından bir yıllık bitki türü. Anavatanı Suriye'dir. Güney Amerika, Kuzey Afrika ve
Anadolu'da yayılış yapmasına karşın Akdeniz rejyonundada doğallaşmıştır.
Beş
dar yaprak üzerinde, beş üçgen sivri
yaprakları ile mükemmel bir görünümü vardır. Pembe çiçeklere bazen
rastlanmasına rağmen çiçekleri sıklıkla mavidir. Beyaz çiçekli türleri de yetiştirilmektedir.
Beyaz çiçekli formu
Bugün
tohumundan yağ elde etmek için ticari amaçlı tarımı yapılsada mutfak ve tıbbi
kullanım içinde ekimi yapılır. Tohumundan elde edilen yağı gamma linolenik asit kaynağıdır.
Bilinen en yüksek bitki bazlı kaynak olup %17-28 (GLA, 18:03,
6,9,12-octadecatrienoic asit cis) içermektedir.[2] Tohum
yağ oranı 26-38% arasındadır. GLA yanı sıra yağ asitleri palmitik asit (10-11%), stearik asit (3,5-4,5%), oleik asit(16-20%), linoleik
asit içerir (35-38%), eicosenoic
asit (3,5-5,5%),erusik
asit (1,5-3,5%), ve nervonik
asit (% 1.5)tir.
Hodandan
taze sebze veya kuru ot olarak faydalanılır. Çoğunlukla salatalarda veya
garnitür olarak tercih edilir.[3]
Hodan
yağından yapılan krem ve kapsüller; adet öncesi sendrumu, baş ağrısı, baş
dönmesi, asabiyet, bulantı, bacaklarda ödem gibi rahatsızlıklarda kullanılır.
Ayrıca, deride kaşıntı, kızarılık, şişlik, kaşınma gibi bazı deri
hastalılarında kullanılır.[1]
1.
^ a b "HODAN OTU (BORAGO OFFİCİNALİS)". HODAN
OTU (BORAGO OFFİCİNALİS). ogm.gov.tr. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22
Mayıs 2014.
.jpg){kind=link}
