نفط، نفت، نپته، نبه، نبهته، باز هم نفط این بار از اکّدی...

[1] - نفط. [ ن ِ / ن َ ] (معرب ، اِ) معرب نفت است . (غیاث اللغات ). نفت* . رجوع به نفت شود. || گاهی مجازاً باروت را نیز گویند. (غیاث اللغات ).

* نفت**. (نَ) (اِ.) مخلوطی از ئیدروکربورهایی است که قسمت اعظم آن را هگزان ، هپتان و اکتان تشکیل می دهد و یکی از مهمترین مواد مولد حرارت و انرژی است.

** نفت . [ ن َ ] (اِ) در اوستا: نپته (تر. نمناک )،هندی باستان : نبه ، نبهته (شکافتن ، ترکیدن )، هوبشمان گوید: اسم مفعول از ریشه ٔ نبه در اوستا نبد آمده ، که نظایر متعدد دارد. اسم مفعول مختوم به ته ، نپته است . (قیاس شود با بسته = سانسکریت بدهه و غیره ) . دلیلی نیست که آن را از ریشه ٔ نپه بدانیم . آیا این کلمه هند و ژرمنی (هند و اروپائی ) است ؟ ارمنی : نوت (قیر. نفت )، یونانی : نپثه ، در اوراق مانوی (پهلوی ): نفت (قیر. نفت )، لاتینی : نفته . از سوی دیگر مؤلف «معجمات عربیه - سامی » نویسد «نفط، اصل آن اکدی است بصورت فعلی نباطو (به فتح اول و دوم و ضم چهارم ) به معنی درخشید، روشن کرد، تابید، طلوع کرد، آغاز کرد؛ و از آن نبطو (به کسراول و ضم سوم ) آمده به معنی نور؛ و نمبطو (به فتح اول و سوم و ضم چهارم ) به معنی روشنائی ، درخشندگی ؛ و نباطش (به فتح اول و کسر چهارم ) به معنی با درخشندگی ، آشکارا؛ و از آن است کلمه ٔ نبطو (به فتح اول و ضم سوم ) به معنی نفط، و شکی نیست که سبب اطلاق این اسم بر آن ، آن است که یکی از خواص «نفط» نبوط آن است یعنی خروج از جوف زمین و چون آن را بسوزانند درخشندگی گیرد، پس آن را به معنی نابط، خارج ، لامع، مشرق گرفتند.بنابراین ، سریانی ، لغت اصلی این کلمه نیست بلکه اکدی اصل آن است و از این به تمام زبانهای دیگر رفته است و غرابتی هم ندارد، زیرا عراق (یا بلاد اکد، بابل ، آشور) از قدیمترین ازمنه منبع نفط بود چنانکه اکنون هم هست ، و نفط فقط در عصر ما کشف نشده بلکه وجود آن همواره در عراق شناخته بوده است ، زیرا به صورت دریاچه هائی بر سطح زمین نبعان دارد و در شب می درخشد و نورآن از دور پیداست ؛ و فعل «نَفَطَ» در عربی به معنی پراکنده شد و خارج شد، آمده و مبدل آن در «نَبَطَ» است به معنی بیرون آمد آب و خارج شد. (حاشیه ٔ برهان قاطع چ دکتر معین ص 2155). مایع قابل احتراق معدنی . (ناظم الاطباء). رجوع به شرکت ملی نفت شود :

بیاگند چرمش به زهر و به نفت

سوی اژدها روی بنهاد تفت .

فردوسی

///////////////

نفط.  سیاه و سفید بود نیکوترین آن سفید بود و طبیعت آن گرم و خشک است در چهارم و اسحق گوید تر است و وی لطیف و محلل بود و سده بگشاید و درد ورکین و مفاصل و لقوه و فالج و سفیدی که در چشم بود و دفع نزول آب و ربو و سرفه کهن را نافع بود چون نیم مثقال از وی به آب گرم بیاشامند مغص را ساکن کند و بادها بشکند و سردی مثانه را سود دهد و بچه مرده و مشیمه بیرون آورد و بر گزیدگیها طلا کردن نافع بود و کرم دراز و حب القرع را بیرون آورد و بکشد و اسحق گوید مضر بود به شش و مصلح وی سرکه و کثیرا بود و بدل آن نفت سیاه و قطران‌.

/////////////

...از دید من واژه سغدی با واژه فارسی نفت، neft (’’نفتا‘‘) ارتباط دارد كه چه بسا با napta اوستایی (’’نم‘‘) مربوط باشد. 4...

بهشناخت دو سویه ایران و چین باستان (ساینو-ایرانیکا)

////////////

نفتا به طبقه‌ای از سوخت‌های مایع هیدروکربنی با فراریت و اشتعال‌پذیری بالا گفته می‌شود که در برج تقطیر پالایشنفت خام بین گازهای سبک (مثل ال‌پی‌جی) و نفت سفید قرار می‌گیرد. بخش عمده میعانات گازی یعنی نفتی که از چاه گاز برداشت می‌شود، نیز از نفتا تشکیل شده‌است. این سوخت مایع از قطران زغال سنگ نیز قابل استحصال است.

نفتا کاربردهای متنوعی دارد. صنایع شیمیایی و پتروشیمی خریدار اصلی نفتا هستند که از آن به عنوان خوراک تولید فرآورده‌های مختلف پتروشیمی از جمله حلال‌ها و رقیق‌کننده‌ها، مواد اولیه انواع پلاستیک، الیاف مصنوعی و الکل‌های صنعتی استفاده می‌کنند. برای مثال بخش عمده تینرهای رنگرزی از نفتا تشکیل می‌شود و بیشتر ترکیب‌های پلاستیکیاتیلنی با نفتا ساخته می‌شوند.^[۱] همچنین با استفاده از فرایندهای کاتالیستی می‌توان نفتا را به بنزین‌های اکتان بالا و سوخت‌های نفتی دیگر نیز تبدیل کرد. نفتا حلالی بسیار نیرومند با کاربردهای متنوع است به همین جهت برای تولید مواد شوینده و تصفیه مواد هیدروکربنی دیگر نیز استفاده می‌شود. همچنین از آن برای تولید جلادهنده‌ها و لاک‌ها و به عنوان سوخت گرمایشی و پخت‌وپز (مشابه گاز مایع و نفت سفید) نیز استفاده می‌شود.^[۲]

نفتا به طور دقیق شامل هیدروکربن‌های دارای ۵ تا ۱۲ اتم کربن می‌شود که نقطهٔ جوش آنها از ۳۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد متغیر است. یعنی اگر نفت خام را از ۳۰ درجه تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد حرارت دهیم و بخش جوشیده را جدا کنیم نفتا به دست خواهد آمد. معمولا ۱۵ تا ۳۰ درصد نفت خام در این حرارت به جوش می‌آید در نتیجه همین میزان از نفت خام را می‌توان به طور مستقیم به نفتا تبدیل کرد. البته باید توجه داشت که این محدوده با بنزین (۷۰ تا ۱۷۵ درجه) و نفت سفید (۱۵۰ تا ۲۷۵ درجه) تداخل دارد. اما نفتا در بازار معمولا در دو نوع نفتای سبک (بین ۳۰ تا ۶۰ درجه با هیدروکربن‌های ۵ و ۶ کربنی) و نفتای سنگین (بین ۹۰ تا ۲۰۰ درجه با هیدروکربن‌های ۶ تا ۱۲ کربنی) عرضه می‌شود.^[۳]

نفتا همچنین از اجزای واکس‌های تمیزکننده کفش است و در برخی از فندک‌ها به عنوان سوخت استفاده می‌شود. موتورهای توربین گاز نیز قادر به استفاده از نفتا هستند و یکی از انواع سوخت جت از نفتا تشکیل می‌شود.

نام[ویرایش]

ریشه واژهٔ نفتا به کلمهٔ فارسیِ «نفت» می‌رسد (زبان پهلوی: "naft"، به‌معنی ""خیس"، "مرطوب"، و نیز "نفت"؛^[۴]احتمالاً برگرفته از ایرانی باستان: "nafta*")، که از طریق یونانی و لاتین به زبان‌های اروپایی وارد شده‌است. کلمهٔ نفت از دیرباز در اشاره به نفت‌های سبکی استفاده می‌شد که در منطقهٔ باکو و نقاط دیگر ایران از سطح زمین قابل برداشت بود و همین واژه از طریق نویسندگان یونانی و رومی به اروپا وارد شد.^[۵] امروزه کلمهٔ نفتا در بسیاری از زبان‌های اروپایی از جمله روسی، ایتالیایی، اوکراینی،بلاروسی، لیتوانیایی، لِتونیایی، استونیایی، کرواتی، و بوسنیایی به معنی «نفت خام» است؛ درحالی‌که در آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه به بنزین، در بلغارستان و اسلواکی و جمهوری چک به سوخت دیزل (گازوئیل)، و در لهستان به نفت سفید اشاره دارد.

منبع[ویرایش]

1.       پرش به بالا↑ Global naphtha market expected to reach US$237,625 mln by 2019 Plastemart, 2014

2.       پرش به بالا↑ What Is Naptha? WiseGeek

3.       پرش به بالا↑ Naphtha Definition About.com

4.       پرش به بالا↑ David Neil MacKenzie (1971). A Concise Pahlavi Dictionary. London: Oxford University Press. p. 57.

5.       پرش به بالا↑ naphtha. (2014). In Encyclopædia Britannica. Retrieved from http://www.britannica.com/EBchecked/topic/402816/naphtha

/////////////

به عربی نافثا:

نافثا[عدل]

المحتوى هنا ينقصه الاستشهاد بمصادر. يرجى إيراد مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر_2011)

النافثا أو النافتا هي أحد منتجات النفط وتسمي أحيانا البنزين الخام أي البنزين قبل معالجته اللاحقة كيمائيا أو قبل إضافة مواد أخرى إليه، وهي مادة هامة لكيمياء البترول، وهي أخف المنتجات البترولية التي تنتج عن عملية التقطيرباستخدام الضغط الجوي والتي تتبخرفي درجات حرارة من 25 – 165 درجة مئوية.

لا تعتبر النافثا مادة نقية بعينها، بل تحتوي على عدة مركبات مثل البنزين الخفيف والبنزين الثقيل. وتنقسم أنواع النافثا إلى قسمين : النافثا لخفيفة والنافثا الثقيلة. وتستخدم في المقام الأول في إنتاج بنزين السيارات كما تستخدم في الصناعات الكيماوية مثل تحضير الإثيلين و البروبيلين. وتستخدم تلك المنتجات في صناعة البلاستيك مثل بولي إثيلين وبولي بروبلين.

كما يستخدم تعبير النافثا ليشير إلى البترول عموماً، فقد كان يستخدم في اللاتينية (Naphta) نقلاً عن اليونانية (Νάφθα) إضافة إلى الروسية (нефть) والعربية (نفط) للتعبير عن البترول الّذي كان يستخدم في الحرب منذ القِدَم.

اقرأ أيضا[عدل]

·         نفط

·         ألكاين

·         غاز نفطي مسال

وصلات خارجية[عدل]

EU-Sicherheitsdatenblatt

///////////////

به عبری:

נפטא (באנגלית: Naphtha) הוא תזקיק נפט. במובן הרחב הוא תוצר ביניים בין בנזין לקרוסין, ונחשב למוצר קל בשל המשקל המולקולרי הנמוך של הפחמימנים שמרכיבים אותו. בהנדסת נפטנפטא בעלת טווח רחב מוגדרת כפרקציה של פחמימנים בנפט עם טמפרטורת רתיחה בתחום של 200-30 מעלות צלזיוס. וזוהי תערובת מורכבת של מולקולות פחמימנים - בדרך כלל עם 12-5 אטומיפחמן בכל מולקולה. נפטא קלה היא פרקציה עם טמפרטורת רתיחה בתחום של 90-30 מעלות צלזיוס עם 6-5 אטומים בכל מולקולה. ואילו נפטא כבדה רותחת בטמפרטורה של 200-90 מעלות צלזיוס ומולקולה שלה מורכבת מ-12-6 פחמנים. נפטא משמשת כחומר גלם למוצרי פלסטיק, צבעים, חומרי טעם וריח, תוספי דלק, תעשיית הביולוגיה והכימיה.

///////////////

Naphtha

From Wikipedia, the free encyclopedia

Not to be confused with naphthalene.

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed. (October 2015) (Learn how and when to remove this template message)

Naphtha (/ˈnæpθə/ or /ˈnæfθə/) is a general term that has been used for over two thousand years to refer to flammable liquid hydrocarbon mixtures. Mixtures labelled naphtha have been produced from natural gas condensates, petroleum distillates, and the distillation of coal tar andpeat. It is used differently in different industries and regions to refer to gross products like crude oil or refined products such as kerosene.

Contents

  [show] 

Etymology[edit]

The word naphtha came from Latin and Greek where it derived from Persian نَفْت,^[1] which itself derived from Middle Persian naft (lit. "wet", "naphtha").^[2] In Ancient Greek, it was used to refer to any sort of petroleum or pitch. The term entered Semitic languages as well in antiquity: It appears in Arabic as نَفْط nafṭ ("petroleum"), in Syriac as ܢܰܦܬܳܐ naftā, and in Hebrew as נֵפְט neft.

A 2nd century B.C. Koine Greek religious text^[3] uses the word "naphtha" to refer to a miraculously flammable liquid. The subjects called the liquid "nephthar", meaning "purification", but note that "most people" call it naphtha (or Nephi).^[4]

Naphtha is the root of the word naphthalene. The second syllable of "naphtha" can also be recognised in phthalate.

It also enters the word napalm from "naphthenic acid and palmitic acid", as the first napalm was made from a mixture of naphthenic acid with aluminium and magnesium salts of palmitic acid.

In older usage, "naphtha" simply meant crude oil, but this usage is now obsolete in English. The Ukrainian and Belarusian word нафта (lit. nafta),Lithuanian, Latvian and Estonian "nafta", the Russian word нефть (lit. neft') and the Persian naft (نفت) mean "crude oil". Also, in Italy, Serbia,Bosnia and Herzegovina, Croatia, Slovenia, Bulgaria, Albania nafta (нафта in Cyrillic) is colloquially used to indicate diesel fuel and crude oil. In the Czech Republic and Slovakia, nafta was historically used for both diesel fuel and crude oil, but its use for crude oil is now obsolete^[5] and it generally indicates diesel fuel. In Bulgarian, nafta means diesel fuel, while neft, as well as petrol (петрол in Cyrillic), means crude oil. Nafta is also used in Argentina, Paraguay and Uruguay to refer to gasoline.^[6] In Poland, the word nafta means kerosene.^[7] In Flemish, the word naft is used colloquially for gasoline.^[8]

There is a conjecture that the Greek word naphtha came from the Indo-Iranian god name Apam Napat, which occurs in Vedic and in Avestic;^[9]the name means "grandson of (the) waters", and the Vedas describe him as fire emerging from water.

Types[edit]

Various qualifiers have been added to the term "naphtha" by various sources in an effort to make it more specific:

One source^[10] differentiates by boiling point:

Light naphtha is the fraction boiling between 30 °C and 90 °C and consists of molecules with 5–6 carbon atoms. Heavy naphthaboils between 90 °C and 200 °C and consists of molecules with 6–12 carbons.

Another source^[11] differentiates light and heavy based on hydrocarbon structure:

Light [is] a mixture consisting mainly of straight-chained and cyclic aliphatic hydrocarbons having from five to nine carbon atoms per molecule. Heavy [is] a mixture consisting mainly of straight-chained and cyclic aliphatic hydrocarbons having from seven to nine carbons per molecule.

Both of these are useful definitions, but they are in conflict with one another, so these terms are also sufficiently broad that they are not widely useful.

Health and safety considerations[edit]

The MSDSs for various vendors^{[12][13][14][15]} are also indicative of the non-specific nature of the product and reflect the considerations due for a flammable mixture of hydrocarbons: flammability, carcinogenicity, skin and airway irritation, etc.

People can be exposed to naphtha in the workplace by breathing it in, swallowing it, skin contact, and eye contact. The Occupational Safety and Health Administration (OSHA) has set the permissible exposure limit for naphtha exposure in the workplace as 100 ppm (400 mg/m³) over an 8-hour workday. The National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) has set a recommended exposure limit (REL) of 100 ppm (400 mg/m³) over an 8-hour workday. At levels of 1000 ppm, 10% of the lower explosive limit, naphtha is immediately dangerous to life and health.^[16]

See also[edit]

·         Crude oil

·         Fluid catalytic cracking

·         Hydrocarbon

·         Keroselene

·         Naphtha launch

·         Oil refinery

·         Petroleum distillation

·         Petroleum naphtha

·         Tar

References[edit]

1.     Jump up^ Christian Gizewski (Berlin Institute of Technology). "Persisches Erbe im Griechischen, Lateinischen, Arabischen, Türkischen und in verschiedenen heutigen europäischen Sprachen (Persian Heritage in Greek, Latin, Arabic, Turkic and Various Modern European Languages)". Agiw.fak1.tu-berlin.de. Retrieved 2010-02-28.

2.     Jump up^ David Neil MacKenzie (1971). A Concise Pahlavi Dictionary. Oxford University Press. p. 57. ISBN 978-1-934768-59-4.

3.     Jump up^ 2nd Maccabees

4.     Jump up^ 2 Maccabees 1:36

5.     Jump up^ "Slovenské slovníky". Slovnik.juls.savba.sk. Retrieved 2015-10-26.

6.     Jump up^ Pedro Mairal (2012). El año del desierto. Stockcero, Inc. pp. 71–. ISBN 978-1-934768-59-4.

7.     Jump up^ Andrey Taranov (23 October 2013). Polish vocabulary for English speakers - 7000 words. BoD - Books on Demand. pp. 98–. ISBN 978-1-78071-417-2.

8.     Jump up^ Michael G. Clyne (1992). Pluricentric Languages: Differing Norms in Different Nations. Walter de Gruyter. pp. 85–. ISBN 978-3-11-012855-0.

9.     Jump up^ 3・4・5歳児の保育おたよりイラスト決定版: かわいいイラストがたっぷり!. Books.google.co.uk. p. 12. Retrieved 2015-10-26.

10.  Jump up^ Prestvic, Rune; Kjell Moljord; Knut Grande; Anders Holmen (2004). "Compositional analysis of naphtha and reformate". Catalytic naphtha reforming. USA: CRC Press. p. 2. Retrieved 2010-02-03.

11.  Jump up^ "Chemistry of Hazardous Materials, Third Edition", Meyer, E., Prentice Hall, 1998, page 458.

12.  Jump up^ "Petroleum Ether". Hazard.com. 1998-04-21. Retrieved 2015-10-26.

13.  Jump up^ "Material Safety Data Sheet : Shellite" (PDF). Recochem.com.au. Retrieved 2015-10-26.

14.  Jump up^ "Material Safety Data Sheet : Ronsonol Lighter Fuel" (PDF). Cooperbooth.com. Retrieved 2015-10-26.

15.  Jump up^ "NAFAA". NAFAA. Retrieved 2015-10-26.

16.  Jump up^ "CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards - Naphtha (coal tar)". www.cdc.gov. Retrieved 2015-11-27.

Wikimedia Commons has media related to Naphtha.

Categories: 

·         Petroleum products

·         Hydrocarbon solvents

Commodity chemicals