۱۳۹۵ تیر ۲, چهارشنبه

مُغاث

[1] - مغاث . [ م ُ ] (ع اِ) درختی است دو قیراط از بیخ و ریشه ٔ آن مسهل و قی آورنده است . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). درختی است که به صورت ریشه های ستبر در زمین است و دارای پوستی است که به سیاهی و سرخی مایل است و برگهایی پهن مانند برگهای ترب ، و گلی سفید داردو گویند نوعی از سورنجان است . (از اقرب الموارد). بیخ درخت انار صحرایی است که به عربی رمان البری خوانند و نوعی از آن بغدادی و نوعی هندی است و آن سفید به زردی مایل می باشد، کوفتگی و شکستگی اعضا را نافع است . (برهان ) . نام چوب دوایی است و آن پوست درخت صحرایی است . (غیاث ) (آنندراج ). بیخی است دراز و ستبر و پوست او سیاه مایل به سرخی و جوفش مابین سفیدی و زردی و بهترین او خوشبوی تلخ مایل به شیرینی است و نزد بعضی ، او بیخ رمان بری است که آن گلنار است و نزد بعضی سورنجان است . و اظهر آن است که غیر هر دو باشد و از جبال کرخ خیزد و برگش با خشونت و عریض مانند برگ ترب و گلش سفید و تخمش مانند حب السمنه . و انطاکی گوید قسمی از او در نواحی شام به هم می رسد و در مصر مستعمل و ضعیف الأثر است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). مغاذ. (دزی ج 2 ص 603). معاث . مغیث . (فرهنگ گیاهی بهرامی ص 464). بیخ انار دشتی . اصل رمان بری . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). گیاهی است از تیره ٔ پنیر کیان که ریشه ٔ آن مورد استفاده دارویی است . رمان بری ، انار صحرایی .
مغاث هندی ؛ کلز. (تحفه ٔ حکیم مؤمن ) (برهان ذیل کلز). و رجوع به کلز* شود.
* کلز. [ ک ِ ] (اِ) دوایی است که آن را مغاث هندی گویند و آن بیخ درخت رمان البری است که انار صحرایی باشد، شکستگی و کوفتگی اعضا را نافع است . (برهان ) (آنندراج ). بیخ درخت انار دشتی . (ناظم الاطباء). کلس . قلقلان . (فرهنگ فارسی معین ). حبی است هندی و به سریانی کلزی و به رومی شلوفتیج نامند و گفته اند پوست درختی است هندی و به هندی میده لکری نامند، یحتمل که مغاث هندی باشد. (از فهرست مخزن الادویه ). و رجوع به کلس شود.
////////////////
حب القلقل‌.  بذر رمان بری بود و بپارسی انار دانه‌دشتی خوانند و مغاث بیخ وی است و بمقدار نزدیک بلوبیا بود و در طعم وی اندک تلخی بود و خوشبوی بود و بلون سفید بود و طبیعت وی گرم و تر بود در دوم و گویند خشک بود و قوت بدنهای مرضی بدهد و فربهی آورد و چون کنجد و عسل و طبرزد اضافه کنند باه را زیادت کند و بریان کرده نیکوتر بود و مصلح وی روغن گل و سرکه بود و اگر بسیار خورند هیضه آورد و معده را بگزد اولی آن بود که با قند یا عسل بخورند و بدل آن بوزن آن تودری سفید بود و چهار دانگ مغز آن مغز خیارزه و نیم وزن آن ابهل بود و بدل آن بوزن آن مغاث و بوزن آن حب صنوبر بود
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: قلقل بکسر دو قاف و سکون و دو لام و به ضم هر دو قاف نیز آمده لغت عربی است و آن را قلاقل و قلقلان بضم قاف اول و بزر رمان بری نیز گویند بفارسی انار دانه‌دشتی و بهندی کوارچکنه نامند و بیخ آن مغاث است و آن نباتی است شبیه به نبات قنب و ساق آن مایل بسرخی است ...
لاتین‌CASSIAE TORAE SEMINA فرانسه‌SEMENCES DE CASSE CARREE انگلیسی‌OVAL LEAVED CASSIASEEDS
اختیارات بدیعی
////////////
حب القلقل
اشاره
دانه گیاهی است که به فارسی در برخی کتب «انار دانه دشتی» نوشته شده و در کتب طب سنتی با نامهای «حب القلقل» و «حب القلاقل» آمده است. گیاه آن را در کتب طب سنتی «مض» و قلقل» و «رمّان برّی» ذکر می‌کنند. به فرانسوی دانه گیاه را Semence de casse carree و به انگلیسی‌ Oval laeved cassiaseed و گیاه را به فرانسوی‌Cassier sauvage و به انگلیسی‌Wild senna نامند. گیاهی است از خانواده‌Leguminosae نام علمی آن‌Cassia tora L . و مترادف آن‌ Cassia obtusifolia L . می‌باشد.
توضیح: گیاه‌شناسان هندی دو نام فوق را نامهای مترادف یک گیاه ذکر می‌کنند ولی گیاه‌شناسان امریکایی دو نام فوق را مربوط به دو گونه مختلف که دارای خواص دارویی مشابهی هستند می‌دانند.
مشخصات
گیاهی است یکساله علفی که بلندی آن کمتر از یک متر است و بویی نامطبوع دارد. برگهای آن مرکب دارای سه جفت برگچه تخم‌مرغی‌شکل است. گلهای آن به رنگ مایل به سفید یا زرد خیلی کمرنگ شبیه گل انار است. میوه آن غلافی به طول 20- 10 سانتی‌متر و قطر 5- 4 میلی‌متر که 30- 25 دانه در آن قرار دارد. دانه‌های آن که بیشتر در طب سنتی مستعمل است گرد و سیاه در ابعاد دانه فلفل و دارای
معارف گیاهی، ج‌5، ص: 381
چسبندگی و شیرین می‌باشد.
این گیاه در سرتاسر هند به‌طور وحشی می‌روید و در قسمتهای حارّه چین و ژاپن و سایر مناطق حارّه خاور دور نیز انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی در گیاه(c .tora) امودین 551] گلوکوزید و در حدود 5 درصد نوعی روغن ثابت خوش‌بو وجود دارد]G .I .M .P[ .
در گزارش بررسی‌های دیگری آمده است که در برگهای خشک آن یک فلاوانول گلوکوزید یافت می‌شود. در دانه‌های آن یک ماده عامل اوکسی توسیک 552] وجود دارد. ماده عامل اوکسی توسیک موجب انقباض رحم و تسهیل ولادت نوزاد و وضع حمل می‌شود]S .G .I .M .P[ .
در گزارش بررسی‌های دیگری آمده است که در برگهای گیاه یک ماده مؤثر شبیه کاتارتین 553] وجود دارد. و تخم آن دارای هایدروکسی متیل آنتراکینون 554] است [آلزونا آتی‌ینزا].
خواص- کاربرد
در چین و ژاپن سابقا از تخم و دانه‌های گیاه یعنی از حب القلقل به عنوان تونیک و داروی تقویتی چشم استفاده می‌کرده‌اند [موزیگ و شرام . سابقا از این دارو برای معالجه بیماری‌های چشم و ریه و آرتروز به کار می‌رفته ولی در حال حاضر به عنوان یک ملیّن مزاج و مسهل معتدل مورد توجه است [چیو]. از این دارو برای کنترل بیماری هرپس 555] و زخمهای بدخیم نیز استفاده می‌شود [استوارت . در داروخانه‌های چین اغلب دانه‌های حب القلقل مخلوط با دانه‌های گل حلوا[556] به فروش می‌رسد [ناید هو]. و برای معالجه بیماری‌های پوست و بیماری‌های لنف مصرف می‌شود [هوبوتر].
معارف گیاهی، ج‌5، ص: 382
و برای چشمهای ضعیف و مواردی که آب مروارید[557] آغاز شده است به کار می‌رود [لوئی . در هندوچین و شبه جزیره مالایا و فیلیپین از تخم قلاقل به عنوان مسهل استفاده می‌شود [برکیل . و معتقدند که کرم‌کش می‌باشد [فوکود]. در اندونزی گرد برگهای ساییده آن را روی سر می‌مالند برای رفع ناراحتی و بی‌خوابی بچه‌ها و آرام کردن آنها مفید است [هین . از جوشانده برگهای آن به عنوان مسهل و برای فرونشاندن آشفتگی، تهوع و دل‌درد و از جوشانده ریشه آن برای رفع ناراحتی‌های پس از زایمان مصرف می‌شود [برکیل .
شلیمر در یادداشتهایش می‌نویسد که استعمال خارجی دانه‌های حب القلقل به عنوان مسکّن در موارد ضرب‌خوردگی اعضا و همچنین برای تسکین دردهای روماتیسمی و درد مفاصل مفید است.
حب القلقل از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و تر می‌باشد و معتقدند برای تقویت نیروی جنسی خصوصا اگر با کنجد و عسل مصرف شود بسیار مؤثر است و برای کلیه و مثانه نافع است. مقدار خوراک آن پس از اینکه سرخ شد و بو داده شد تا 30 گرم و کوبیده آن تا 15 گرم است. اسراف در خوردن آن موجب سردرد می‌شود و مضّر معده است و برای احتراز از آن لازم است که قبل از خوردن تفت داده شود و سرخ شود و با عسل و سکنجبین یا قند خورده شود.
معارف گیاهی، ج‌5، ص: 383
//////////////
19 (142). حب القلقل[1]، (قُلقُل) habb ul-qilqil (qulqul) ، دانه‌های Cassia tora (کاسیای بدبو). در سنسکریت، prapunāda ، prapunāta ، prapumnāla ، tubarīçimba ؛ در سینهالی petitora (که در هندوچین، چین و ژاپن نیز کشت می‌شود: Perrot and Hurrier, p. 146; Stuart, p. 96؛ در ژاپنی، ebisu-gusa).
بهشناخت دو سویه ایران و چین باستان (ساینو-ایرانیکا)
////////////
Glossostemon bruguieri
From Wikipedia, the free encyclopedia
It has been suggested that this article be merged into Glossostemon. (DiscussProposed since January 2016.

Glossostemon bruguieri
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Species:
G. bruguieri
Glossostemon bruguieri
Desf.
Dombeya arabica Baker [1]
Glossostemon bruguieri or Dombeya arabica [1] is a species of flowering plants in the family Sterculiaceae. It's a shrub with thick long tapering dark colored roots with 70–100 cm in length and 5–8 cm in breadth,[2]found in Yemen, Iran, Iraq,[3] Egypt,[4] Saudi Arabia,[5] Turkey and Morocco.[6] The dried peeled roots of G. bruguieri are called in Egypt and Arab countries (Arabicمُغات‎‎ moghat). The roots are commonly used in traditional medicine for many nutritional and medicinal values.
Contents
  [show
Chemical Composition[edit]
Starch is the main component of the dried peeled roots with 54.5–62.4% (differs according to the climatic region of cultivation) while protein represents 4.5%-8.3%, half of which is aspartic acid. Roots contain high amounts of non-starch polysacchrides including dietary fibers, pectin and up to 27% of mucilage.[citation needed]
Calcium, magnesium and iron are the main minerals of the roots, minor amounts of zinc, manganese and copper have been founded. Tatakin (4-methoxyisoscutellargin), Takakin 8-O-glucosidetakakin 7-O-glucosidesesaminchrysophanolemodinParietinBucegin 7-O-glucosideIsoscutellareinIsoscutellarein 7-O-glucosideMethoxsalenAesculetinestronescopoletinphytosterols (a mixture of β-sitosterolstigmasteroland campesterol) and α-amyrin were extracted from G. bruguieri. The so-called moghatin is a biflavone that has been uniquely discovered in moghat.[citation needed]
Seeds contain around 19.5% protein, 5.0% mucilage, Arabinose (1.8%) and glucuronic acid (14.6%)[citation needed]
Both roots and seeds contain rhamnose, xylose, mannose and galacturonic acid[6][7][4] [8]
Use[edit]
In traditional medicine, hot drinks prepared from dried peeled root powder are used after delivery as a galactagogue. It is used as well for increasing body weight, as a demulcent agent and for relief of gout pain.[9]
In Saudi Arabia, a mixture of dried powdered parts of the plant and wheat flour is used to treat diarrhea in cows, camels, sheep and goats [5]
Health and biological effect[edit]
Water extract of G. bruguieri roots has reversed induced juvenile osteopenia in Sprague Dawley rats. However, human clinical trials are yet to be done.[10]
The unsaponifiable part of the plant leaves was reported to have stronger acaricidal activity on both the adult and egg stages of Tetranychus urticae than other botanical parts of the plant.[11]
Others[edit]
The Italian pharmacist Antonio Bey Figari has mentioned G. bruguieri in his 1864 book entitled "Studii scientifici sull'Egitto e sue adiacenze, compresa la penisola dell'Arabia Petrea-Scientific study in Egypt and its surroundings, including the peninsula of Arabia Petraea." He mentioned that the plant was coming from Persia to Egypt through the route of Damascus and was prescribed for cachectic patients, tuberculosis, chest diseases, tabes of children and cases of constitutional syphilis. He thought that Moghat was the main ingredient of the preparation "Revalenta arabica", that was being sold in Europe in 18th century, but his idea was wrong because it was discovered later that the main ingredient of "Revalenta arabica" was nothing other that lentil. He stated as well that he himself has observed wonderful results using the plant. [12]
References[edit]
2.     Jump up^ Purseglove, J. W. "Tropical crops, Dicotyledons", 3rd ed.; Wiley: New York, 1974.[page needed]
6.     Jump up to:a b Gamel, T.H.; El-Razek, A.M. Abd; Damir, A.A. (2010). "Dried Peeled Roots of Glossostemon bruguieri (Moghat) as a Potential Functional Food".Journal of Food Processing and Preservation 34 (1): 55–67. doi:10.1111/j.1745-4549.2008.00316.xINIST:22389984.
7.     Jump up^ Ibrahim N, el-Eraky W, el-Gengaihi S, Shalaby AS (1997). "Chemical and biological evaluation of proteins and mucilages from roots and seeds of Glossostemon bruguieri Desf. (Moghat)". Plant Foods for Human Nutrition 50 (1): 55–61. PMID 9198115.
8.     Jump up^ El-Sayed NH, Awaad AS, Mabry TJ (2004). "Phytochemical studies and effect on urine volume of Glossostemon bruguieri Desf. constituents".Indian Journal of Experimental Biology 42 (2): 186–9. PMID 15282952INIST:15422928.
·         Traditional medicine
Byttnerioideae