نمام . (اِ) نام
گیاهی خوشبودار. (غیاث اللغات ). گیاهی خوشبوی . (از منتهی الارب ).از اسپرغم هاست
. (از ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). خیرو. منثور. (از منتهی الارب ). سیسنبر*
. (مهذب الاسماء)
(قانون ابوعلی سینا ص 214)
(از بحر الجواهر). نوعی از
کاکوتی . (از بحر الجواهر). آس بویه . (فرهنگ فارسی معین ). پودینه ٔ لب جوئی .
نعناع . دباب . فوتنج . پونه . حبق . حبق الماء. حبق التمساح . نعنعالماء.
(یادداشت مؤلف ). سوسنبر است و نمام الملک و نماما نیز آمده است . (از تحفه ٔ
حکیم مؤمن
).
* سیسنبر. [ سَم ْ ب َ ] (اِ) پهلوی «سیسیمبر» طبری «سرسم » . رجوع به لکلرک
2 ص 309 شود. (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). سبزیی است میان پودنه و نعناع زیرا
که پودنه را چون دست نشان کنند سیسنبر شود و چون سیسنبر را دست نشان کنند نعناع
گردد، و بوی آن تند و تیز میباشد و در دواها بکار برند و بر گزندگی زنبور و عقرب
مالند، فایده کند و آنرا به عربی نمام خوانند و نمام الملک هم میگویند. (برهان )
(از غیاث ) (آنندراج ). گیاهی است خوشبو که در آب روید نمام هم میگویند. (منتهی
الارب ). سوسنبر. (فرهنگ فارسی معین )
/////////////
الط. نمام است و نماما و نمام الملک نیز گویند و
هرقولیون و آن سیسنبر* است و بپارسی سه سنبل گویند و در سین گفته شود.
* سیسنبر. بپارسی سه‌سنبل گویند و نمام نیز گویند و نمام
الملک هم گویند طبیعت وی گرم و خشک بود در سئوم و آن حشیشی بود که در میان نعناع و
بادرنبویه روید و بوی تیز دارد و تخم وی نیز مسخن بود و هر دو محلل و ملطف باشد و
ابن مؤلف گوید که آن حشیشی بود که میان نعناع و پودنه بود از بهر آنکه پودنه جویی
در کرزه دست‌نشان می‌کنند سیسنبر می‌شود و چون دیگربار نقل می‌کنند در کرزه دیگر
نعناع می‌شود و فواق و مغص را نیکو بود و تخم وی چون با شراب بیاشامند تقطیر البول
و سنگ کلیه و مثانه را سودمند بود و بر گزندگی زنبور ضماد کردن نافع بود و چون با
شراب بیاشامند قی و غثیان بازدارد و باقی منفعت وی در باب نون گفته شود و بدل وی
در تحلیل و تلطیف بادروج بود.
اختیارات بدیعی
////////////
نمام:.
عرب «سیسنبر» را «نمام» گویند و پارسیان در بعضی مواضع «سیسنبرم» گویند.
نیقولاوس گوید شاید که به نادر «سیسنبر دشتی»
را به نبات «پودنه» متغیر شود و «سیسنبر دشتی» را «سیسنبرون» گویند و گویند «نمام»
او را بدان معنی گویند که پیش از آنکه آدمی به نبات او رسد بوی او به مشام رسیده بود
و حقیقت معنی نمام در لغت عرب نزدیک است. (صیدنه ص 694). نمام الملک خوانند و نماما
گویند و آن سیسنبر است و نیکوترین وی آن بود که سبز تیزبوی بود. (اختیارات ص 438).
یادگار
/////////////////
سیسنبر
اشاره
در کتب طب سنتی و
به فارسی با نامهای «سیسنبر»، «سوسنبر»، «نمام»، «سه‌سنبل»، «حاشابری»، «آویشن وحشی»
و به عربی «نمام الملک» نامبرده می‌شود. به فرانسویSerpolet وThym rouge وThym batard و به انگلیسیSerpollet وWild thyme گفته می‌شود. گیاهی است از خانوادهLabiatae نام علمی آنThymus Serpyllum L . میباشد.
مشخصات
گیاهی است پایا دارای
شاخه‌های پرپشت و خزنده که به یک دسته گلهای خوشه‌ای قرمز یا بنفش‌رنگ منتهی می‌شود.
برگهای آن سبز تیره معطر و بی‌کرک، بیضی، کوچک، گلهای آن تا تیرماه و مرداد تمام می‌شود.
از این گیاه واریته‌هایی در ایران در مناطق مختلف دامنه‌های البرز، دره لار و آذربایجان
در تبریز و سایر مناطق ایران می‌روید. تکثیر این گیاه از طریق کاشت قسمتی از بوته‌های
با ساقه زیرزمینی آن میباشد. ساقه زیرزمینی آن کمی چوبی و ساقه‌های هوایی آن در قسمت
قاعده چوبی به رنگ قهوه‌ای و در قسمت فوقانی ساقه سبز و نرم میباشد.
معارف گیاهی، ج1،
ص: 134
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی
سیسنبر دارای در حدود 5/ 0 درصد اسانس روغنی فرار است که شامل فنلهای:
پی‌سیمن 224] و ترپن
225] و ترپن الکل و تیمول کارواکرول میباشد.
اسانس سیسنبر به
اسانس سرپوله معروف میباشد. گیاه سیسنبر در اروپا به عنوان بادشکن، ضدعفونی‌کننده
شناخته می‌شود، به علاوه از دم‌کرده آن برای بیماری‌های پوستی استفاده می‌کنند و برای
اختلالات کبدی و معده و رفع ترشحات چرکی ادرار و حیض بسیار مفید است.
از نظر طبیعت طبق
نظر حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است و از نظر خواص معتقدند که فرح‌افزاست و بازکننده
گرفتگی‌ها و انسداد مجاری میباشد.
مقوی معده و روده
و قلب است و قوت تریاقی و ضد سمی دارد و ضدعفونی‌کننده و مدر است و ترشح ادرار و حیض
را زیاد می‌کند به عبارت دیگر تا حدودی قاعده‌آور است. با سرکه برای رفع سردرد نافع
است. ضماد آن برای بیماری‌های بلغمی و درد سینه مفید است.
سیسنبر
معارف گیاهی، ج1،
ص: 135
دم‌کرده آن برای سکسکه
و دل‌پیچه و قطره‌قطره ادرار کردن و خرد کردن سنگ مثانه و درد رحم نافع است، شیاف آن
برای خوشبو کردن رحم مؤثر است. برای ریه مضر است و از این نظر باید با کتیرا خورده
شود. مقدار خوراک از گرد خشک آن 5 گرم است. استمرار خوردن آن مضر است و باید متناوبا
خورده شود. دم‌کرده 16- 12 گرم خشک آن در 1000 گرم آب‌جوش که با قند شیرین شود و قدری
صمغ عربی کوبیده در آن بریزند در رفع سیاه‌سرفه و سرفه‌های تناوبی و گریپ و سرما خوردگی
و همچنین در بینایی ضعیف مفید است.
اگر دم‌کرده آن را
با عسل شیرین کنند اثر محسوسی در رفع تشنج بخصوص تشنج دستگاه تنفسی دارد و برای گریپ،
سیاه‌سرفه، آسم مرطوب مفید است. و چون قابض است گرد آن در استعمال خارج برای جلوگیری
از خونریزی از بینی مفید است.
ضمنا خوردن دم‌کرده
سرپوله برای رفع میگرن و سرگیجه نافع است و برای رفع آشفتگی و حالت قی و رفع ترشی معده
مؤثر میباشد.
در استعمال خارج از
دم‌کرده آن برای تسکین دردهای عصبی و سیاتیک استفاده می‌گردد و برای رفع نرمی استخوان
کودکان می‌توان آنها را با دم‌کرده سیسنبر استحمام کرد.
مالیدن اسانس سیسنبر
«سرپوله» روی عضو برای تسکین درد نقرس و سیاتیک و روماتیسم اثر محسوس دارد.
در فرانسه از 20-
10 گرم دم‌کرده گیاه خشک در یک لیتر آب‌جوش 3- 2 فنجان در روز به عنوان ضد اسپاسم برای
تسکین حمله‌های آسم می‌خورند. همچنین 15 گرم گیاه خشک را در 100 گرم آب‌جوش دم‌کرده
و پس از خنک شدن روی آتش ملایم نگه می‌دارند تا نیم‌گرم بماند و در هر ساعت یک قاشق
سوپ‌خوری از آن را می‌خورند برای تسکین سرفه خیلی مؤثر است.
معارف گیاهی، ج1،
ص: 136
////////////////
سوسنبر یا سیسنبر یا آس بویه[۳] (نام علمی: Thymus
serpyllum)[۴] که در زبان‌های
دیگر آویشن وحشی، آویشن خزنده و آویشن برکلند نیز نامیده می‌شود[۵]، گیاهی است از تیره نعناعیان، دارای بوی خوش
با گلهای کوچک به رنگ گلی، سفید و ارغوانی.[۶] این گیاه در نواحی بحرالروم، ایران، آمریکای
شمالی و سیبریمیروید.
/////////////////////
الزعتر البري (باللاتينية: Thymus sepyllum)
وكما يدل عليه اسمه هو من بين الأعشاب البرية الطبية التي تنبت في البرية. يتميز
الزعتر البري برائحة طيبة ومذاق غني وشكل جميل.
محتويات
يستعمل الزعتر البري
لأغراض عدة منها:
·
الطبخ.
·
الزينة في الحدائق.
·
العطور.
·
الطب.
يعد الزعتر البري عماد
المطبخ المتوسطي، فنجده في مطابخ عدة كالمطبخ التركي واليوناني، والإيطالي،
والمغربي وغيرها من المطابخ العالمية التي تشتهر بها منطقة البحر الأبيض المتوسط.
يحتوي الزعتر البري على
مواد ومكونات تدخل في صناعة الأدوية العصرية، كما استعمل قديما ولازال يدخل في
الوصفات التقلبدية في الطب البديل او
طب الاعشاب، إذ ان زيت الزعتر والزيت العطري (ثيمس فيلجاريس) المستخرج منه يحتوي
على نسب تتراوح من 20%-54% من الثيمول (thymol). يحتوي الزيت العطري أيضًا على مجموعة من
المركبات الإضافية، مثل بي سيمين (Cymene) والميرسِين (myrcene)
والبُورْنيول (borneol)
واللينالول (linalool).
الثيمول هو مطهر وهو المكون الأساسي النشط المستعمل غالبا في منتجات سوائل تنظيف
الفم التجارية المختلفة مثل ليسترين (Listerine). وقبل التعرف على المضادات الحيوية
الحديثة، كان زيت الزعتر يُستخدم للمداواة كضمادات. وأثبت الثيمول المكون الأساسي
للزعتر البري أيضًا فعاليته في التغلب على الفطريات المعروفة باسم عدوى الأظافر.
واتضح أيضًا أن الثيمول يعد عنصرًا نشطًا في مطهرات اليد ذات المكونات الطبيعية
بالكامل والخالية من الكحول.
بفضل راحته الزكية، يدخل
الزعتر البري في صناعة العطور. ويستخرج منه أيضا زيوت عطرية تدخل غالبا في صناعة
مواد التجميل.
يعطي الزعتر البري للحدائق
جمالية، وعلى الأماكن عطرا طيبا؛ لذلك يعتمد عليه في هندسة الحدائق لإعطاء الحدائق
رونقا تجميليا.
·
الزعتر
هذه بذرة مقالة عن نبات متعلقة بالفصيلة شفوية بحاجة
للتوسيع. شارك في تحريرها.
//////////////
به آذری:
//////// Thymus serpyllum
From Wikipedia, the free encyclopedia
This article is about a species of thyme plant.
For a discussion of culinary and medicinal uses of thyme, see Thyme.
"Creeping Thyme" and "Wild
Thyme" redirect here. In some places, these names refer to Thymus praecox
|
Thymus serpyllum
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species:
|
T. serpyllum
|
|
List
|
|
Thymus
serpyllum,
known by the common names of Breckland thyme,[3] wild thyme or creeping
thyme, is a species of flowering plant in the mint family Lamiaceae, native to most of Europe and North
Africa. It is a low, usually prostrate subshrub growing to 2 cm (1 in)
tall with creeping stems up to 10 cm (4 in) long. The oval evergreen leaves are
3–8 mm long. The strongly scented flowers are either lilac, pink-purple,
magenta, or a rare white, all 4–6 mm long and produced in clusters. The
hardy plant tolerates some pedestrian traffic and produces odors ranging from
heavily herbal to lightly lemon, depending on the variety.
Contents
Wild
thyme is a creeping dwarf evergreen shrub with woody stems and a taproot. It
forms matlike plants that root from the nodes of the squarish, limp stems. The
leaves are in opposite pairs, nearly stalkless, with linear elliptic
round-tipped blades and untoothed margins. The plant sends up erect flowering
shoots in summer. The usually pink or mauve flowers have a tube-like calyx and
an irregular straight-tubed, hairy corolla. The upper petal is notched and the
lower one is larger than the two lateral petals and has three flattened lobes
which form a lip. Each flower has four projecting stamens and two fused
carpels. The fruit is a dry, four-chambered schizocarp.[4]
Wild
thyme is native to the palearctic zone of Europe and Asia. It is
a plant of thin soils and can be found growing on sandy-soiled heaths, rocky
outcrops, hills, banks, roadsides and riverside sand banks. Wild thyme is one
of the plants on which both the Common blue butterfly and large blue butterfly larvae feed and it
is also attractive to bees.[4] [5]
Creeping
and mounding variants of T. serpyllum are used as border
plants and ground cover around gardens and stone paths. It may also be used to
replace a bluegrass lawn
to xeriscape low to moderate foot traffic
areas due to its tolerance for low water and poor soils.[6][7][8]
Numerous cultivars have been produced, of which
'Pink Chintz' has gained the Royal
Horticultural Society's Award of Garden Merit.[9] A miniature
creeping form is 'Elfin'.[10]
var. albus
var. albus
Thymus serpyllum coccineus
Wild thyme in the UBC Botanical Garden
3.
Jump up^ Schauer, Thomas (1978). A
Field Guide to the Wild Flowers of Britain and Europe, Collins, London, p.
184. ISBN 0-00-219257-8.
4.
^ Jump up to:a b "Breckland Thyme: Thymus
serpyllum". NatureGate. Retrieved2013-12-13.
|
|
Wikimedia Commons has media
related to Thymus
serpyllum.
|
|
|
Wikispecies has information related
to: Thymus
serpyllum
|
·
Herbs
