۱۳۹۵ تیر ۶, یکشنبه

نبق، کُنار، طاق دانه، سیاه تنگرس، راموس فرنگان

نبق . [ ن َ / ن ِ / ن َ ب ِ / ن َ ب َ ] (ع اِ) کُنار که بر سدر است . (منتهی الارب ) (آنندراج ). کنار که بار درخت سدر باشد. (ناظم الاطباء). بار درخت سدر. (از المنجد). کنار. (قاموس ) (دهار) (دستوراللغة). بار درخت کنار. (غیاث اللغات ). نَبق و نِبق و نَبِق و نَبَق ؛ بار درخت سدر. (از اقرب الموارد) (از معجم متن اللغة). اندر شهر گرگان و طبرستان آن را طاق دانه گویند. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). میوه ٔ درخت سدر. کنار. (از ترجمه ٔ صیدنه ) واحد آن نبقة است . (اقرب الموارد). ثمره ٔ درخت سدر. میوه ٔ کنار. ثمر السدر. || میوه ٔ درخت ِ زَنزَلَخت . (یادداشت مؤلف).
////////////
نبق رطب‌
بپارسی کنارتر خوانند و عرب نبق دوما گوید طبیعت آن سرد بود در اول و تر بود و گویند خشک بود در اول و آنچه شیرین بود سردی وی کمتر بود و آنچه مایل بحموضت بود سخت سرد بود و وی طبیعت براند و گویند حکم وی و سیب و آمرود متساوی بود و آنچه معتدل بود از وی شکم ببندد و غیر معتدل دافع قوت بود از بهر آنکه هضم نشود و مهیج هیضه بود و وی مولد بلغم بود بهتر اینست که محروری‌مزاج بعد از وی سکنجبین خورد و سردمزاج گل انگبین
ابو ریحان می‌نویسد: نبق میوه درخت ببر است که بلغت تازی او را سدر گویند و بپارسی کنار

نبق یابس‌
کنار خشک است و سرد و خشک بود وی کمتر از سردی تر بود و در وی تجفیف و تنطیف بود و قابض بود قوت معده بدهد و شکم ببندد و منع نزف و اسهالی که از ضعف معده بود بکند خاصه چون بریان کنند و با استخوان بکوبند و غذای اندک دهد
اختیارات بدیعی، ص: 433
//////////////
سِدر

بپارسی کنار بود و آن دو نوع است یک نوع خار دارد و یک نوع خار ندارد و آنچه خار دارد آن را صنال خوانند و آنچه ندارد غبری خوانند و در نبق گفته شود بهترین آن بود که ورق آن سبز و پهن بود و طبیعت آن گرم و خشک بود دوخان وی بغایت قابض بود و صاحب منهاج گوید صمغ وی خراز زایل کند و موی را سرخ گرداند و ملین و محلل ورم بود و اسحق گوید دو درم از وی مقوی امعا بود و مضر بود بسر و مصلح وی کثیرا بود
______________________________
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: سدر به کسر سین و سکون دال و را بفارسی کنار و بهندی بیر و ثمر آن را بعربی نبق گویند ضمنا بری آن را صنال می‌نامد
صاحب تحفه برگ او را جهت زخمها و تنقیه چرک بدن و تقویت مو و منع سقوط آن مفید می‌داند ...

//////////////
سیاه تنگرس یا رامنوس (نام علمیRhamnus) نام یک سرده از تیره عنابیان است.

منابع[ویرایش]
·         مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Rhamnus (genus)»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۳ مه 
////////////
النبق أو السوّيد أو السدر [2] (الاسم العلمي:Rhamnus) هو جنس من النباتات يتبع الفصيلة السدرية من رتبة الورديات.[3] يضم شجيرات وأشجاراً صحراويةذات أوراق كثيفة يصل ارتفاعها في بعض الأحيان إلى عدة أمتار. يعيش النبق في المناطق الجبلية وعلى ضفاف الأنهار وينتشر بشكل واسع في منطقة حوض البحر الأبيض المتوسط. وقال بعض المسيحيين أن «إكليل المسيح ضفر من شوك هذا النبات».
والنبق أو العبري[4] هي أيضاً ثمار شجرة السدر.
أنواع النبق[عدل]
·         النبق الذهبي (باللاتينية: Rhamnus aurea)
·         النبق الغدي (باللاتينية: Rhamnus glandulosa)
·         النبق الفلسطيني أو السويد الفلسطيني (باللاتينية: Rhamnus palaestina)
·         النبق الكاروليني (باللاتينية: Rhamnus caroliniana)
·         النبق الكروي (باللاتينية: Rhamnus globosa)
·         النبق المسهل (باللاتينية: Rhamnus cathartica)
·         النبق المضلع (باللاتينية: Rhamnus costata)
·         النبق المنتشر (باللاتينية: Rhamnus diffusa)
·         النبق الألباني (باللاتينية: Rhamnus albanica) تحويل فرنغولة صخرية (باللاتينية: Frangula rupestris)
·         النبق قضباني الأوراق (باللاتينية: Rhamnus betulifolia) تحويل فرنغولة قضبانية الأوراق (باللاتينية: Frangula betulifolia)
·         النبق الكاليفورني (باللاتينية: Rhamnus californica) تحويل فرنغولة كاليفورنية الأوراق (باللاتينية: Frangula californica)
·         النبق الأنيق (باللاتينية: Rhamnus elegans) تحويل ساجرية أنيقة (باللاتينية: Sageretia elegans)
مراجع[عدل]
1.       ^  "معرف Rhamnus في موسوعة الحياة"eol.org. اطلع عليه بتاريخ 19 يونيو 2016.
2.       ^ موقع أغروفوكالسُوّيد. تاريخ الولوج 9 آب 2011.
3.       ^ موقع لائحة النباتات (بالإنكليزية) The Plant List نبق تاريخ الولوج 01 آيار 2016
//////////
به عبری اِشخا:
אשחר (שם מדעיRhamnus) הוא סוג צמחים ממשפחת האשחריים. הסוג מונה כ-100 מינים הנפוצים ברובם בחצי-הכדור הצפוני.
מאפיינים[עריכת קוד מקור | עריכה]
המינים השונים הם עצים או שיחים בעלי פרחים זעירים. פירות האשחר הם בתי-גלעין המכילים 2-4 גלעינים.
מיני-האשחר משמשים לרוב ברפואה ובתעשייה. מהמינים השונים ניתן להפיק חומרים משלשלים וחומרי-צבע המשמשים לרוב בתעשיית העור והנייר.
בארץ-ישראל נפוצים המינים אשחר ארצישראלי ואשחר רחב עלים המקובלים גם כצמחי-נוי. במדינת ישראל המיניםאשחר דו-זרעי (Rhamnus dispermus), אשחר הלבנון (Rhamnus libanotica), אשחר מנוקד (Rhamnus punctata) ואשחר רב-עלים (Rhamnus alternus) הם ערכי טבע מוגנים על פי חוק.
//////////////
به آذری:
Murdarça
Vikipediya, açıq ensiklopediya
?Murdarça

İşlədici murdarça (Rhamnus catharticus)
Aləmi:
Şöbə:
Sinif:
Yarımsinif:
Sıra:
Fəsilə:
Cins:
Murdarça
Elmi adı
Rhamnus Mill.

Murdarça (lat. Rhamnus)[1] - murdarçakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[2]
Rhamnus cathartica
R. frangula
Mündəricat
  [göstər
Murdarça - İriyarpaq kövrək mürdəşər[redaktə | əsas redaktə]
·         Status. Nadir relikt növdür.
·         Yayılması. Qusar (Samur çayı vadisi, Yuxarı Qələnxur kəndi yaxınlığında), Lənkəran (Ələzəpin, Aşağı
və Yuxarı Apu kəndləri), Lerik (Siov kəndi) rayonlarında. Azərbaycandan kənarda – İran.
·         Bitdiyi yer. Orta dağlıq qurşağa qədər olan sahələrdə çay sahillərinda və dərələr boyunca, enliyarpaqlı meşələrdə, açıqlıq sahələrdə, meşə çətri altında, istisevən, torpağa tələbkər növdür.
·         Ehtiyatı. Tək-tək və ya kiçik qruplarla bitir.
·         Çoxalması. Toxumla çoxalır.
·         Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri. Populyasiyanın azlığı və tutduğu ərazinin kənd təsərrüfatı bitkiləri üçün istifadə olunması.
·         Becərilməsi. Zaqatala və Lənkəran rayonlarında əsasən yaşıllaşdırmada becərilir.
·         Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri. Hirkan qoruğunda mühafizə olunur.
·         Zəruri qorunma tədbirləri. İriyarpaq kövrək mürdəşər də daxil olmaqla bir sıra nadir növlərdən ibarət Liana meşələri kompleksini qorumaq üçün Qusar rayonunda Samur çayı deltasında yasaqlıq yaratmaq, becərməyə geniş cəlb etmək, təbiətdə populyasiyasının vəziyyətinə ciddi nəzarət etmək lazımdır.

///////////////
به ترکی چهری:
Cehricehrigiller (Rhamnaceae) familyasından Rhamnus ve Frangula cinsini oluşturan küçük çalılara verilen ad.
Herdem yeşil veya yaprak döken küçük çalılardır. Dallar diken uçludur. Yapraklar karşılıklı dizili, basit, tam veya dişlidir. Çiçekler küçük olup 4-5 parçalıdır. Meyve etli küçük ve suludur.
Anavatanı ılıman ve yarı tropik bölgeler ile Afrika ve Güney Amerika'dır.

//////////////

Rhamnus (genus)

From Wikipedia, the free encyclopedia
"Buckthorn" redirects here. For other plants of that name, see List of plants named Buckthorn.
Rhamnus
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Rhamnus
L.
Species
See text.
Rhamnus pumila, dwarf buckthorn
Rhamnus is a genus of about 110 accepted species of shrubs or small trees, commonly known asbuckthorns in the family Rhamnaceae. Its species range from 1 to 10 meters tall (rarely to 15 m) and are native mainly in east Asia and North America, but found throughout the temperate and subtropicalNorthern Hemisphere, and also more locally in the subtropical Southern Hemisphere in parts of Africaand South America.
Both deciduous and evergreen species occur. The leaves are simple, 3 to 15 centimeters long, and arranged alternately or in opposite pairs, or almost paired (subopposite). One distinctive character of many buckthorns is the way the veination curves upward towards the tip of the leaf. The plant bears fruits which are black or red berry-like drupe. The name is due to the woody spine on the end of each twig in many species.
Contents
  [show
Description[edit]
Rhamnus species are shrubs or small to medium-sized trees, with deciduous or rarely evergreen foliage. Branches are unarmed or end in a woody spine. The leaf blades are undivided and pinnately veined. Leaf margins are serrate or rarely entire. Most species have yellowish green, small, bisexual or unisexual, rarely polygamous flowers; which are produced singly or in axillary cymes, cymose racemes, or cymose panicles containing a few flowers. Calyx tube campanulate to cup-shaped, with 4 or 5 ovate-triangular sepals, which are adaxially ± distinctly keeled. Petals 4 or 5 but a few species may lack petals. The petals are shorter than the sepals. Flowers have 4 or 5 stamens which are surrounded by and equal in length the petals or are shorter. The anthers are dorsifixed. The superior ovary is free, rounded, with 2-4 chambers. Fruits are a 2-4 stoned, berrylike drupe, which is obovoid-globose or globose shaped. Seeds are obovoid or oblong-obovoid shaped, unfurrowed or abaxially or laterally margined with a long, narrow, furrow. The seeds have fleshy endosperm.[1]
Distribution[edit]
Rhamnus has a nearly cosmopolitan distribution,[2] with about 150 species which are native from temperate to tropical regions, the majority of species are from east Asia and North America, with a few species in Europe and Africa.[1]
North American species include alder-leaf buckthorn (R. alnifolia) occurring across the continent,Carolina buckthorn (R. (F.) caroliniana) in the east, cascara buckthorn (R. (F.) purshiana) in the west, and the evergreen California buckthorn or coffeeberry (R. (F.) californica) and hollyleaf buckthorn (R. crocea), also in the west.
In South America, Rhamnus diffusus is a small shrub native to the Valdivian temperate rain forests of Chile.
Buckthorns may be confused with dogwoods, which share the curved leaf venation; indeed, "dogwood" is a local name for R. prinoides in southern Africa. The two plants are easy to distinguish by slowly pulling a leaf apart; dogwoods will exude thin, white latex strings, while buckthorns will not.
Classification[edit]
The genus has been divided into two subgenera, which are increasingly treated as separate genera:
·         Subgenus Rhamnus: flowers with four petals, buds with bud scales, leaves opposite or alternate, branches with spines. Species include:[3]
19th century illustration ofRhamnus frangula
·         
·         Rhamnus alaternus – Italian buckthorn
·         Rhamnus alnifolia – alderleaf buckthorn, alder-leaved buckthorn[4]
·         Rhamnus arguta – sharp-tooth buckthorn
·         Rhamnus bourgaeana (unresolved species)[5] – endemic to Mallorca
·         Rhamnus cathartica – common buckthorn,[4] purging buckthorn (orth. var. R. catharticus)
·         Rhamnus crocea – redberry buckthorn (ssp. crocea), hollyleaf buckthorn (ssp. pilosa)
·         Rhamnus davurica – Dahurian buckthorn
·         Rhamnus diffusa
·         Rhamnus globosa – Lokao buckthorn
·         Rhamnus ilicifolia – hollyleaf redberry
·         Rhamnus japonica – Japanese buckthorn
·         Rhamnus lanceolata – lanceleaf buckthorn
·         Rhamnus libanotica (unresolved species)[3] – Lebanese buckthorn
·         Rhamnus ludovici-salvatoris – endemic to Mallorca
·         Rhamnus lycioides
·         Rhamnus palaestina (unresolved species)[3] – (endemic to Palestine)
·         Rhamnus pallasii – Fisch. & C.A. Meyer, (grows in Iran)
·         Rhamnus persica – Persian Buckthorn, Boiss.& Hohen, (grows in Iran)
·         Rhamnus petiolaris (unresolved species)[3] – (endemic to Sri Lanka)
·         Rhamnus pirifolia – island redberry buckthorn
·         Rhamnus prinoides – shiny-leaf buckthorn
·         Rhamnus pumila - dwarf buckthorn
·         Rhamnus saxatilis – rock Buckthorn, Avignon buckthorn, Avignon berry (syn. R. infectoriaR. infectorius)
·         Rhamnus serrata – sawleaf buckthorn
·         Rhamnus smithii – Smith's buckthorn
·         Rhamnus staddo – Staddo (syn. R. rhodesicus)
·         Rhamnus utilis – Chinese buckthorn
·         Subgenus Frangula: flowers with five petals, buds without bud scales, leaves always alternate, branches without spines. Species include:
·         Rhamnus betulaefolia (Frangula betulifolia) – birchleaf buckthorn
·         Rhamnus californica (Frangula californica) – California buckthorn, coffeeberry
·         Rhamnus caroliniana (Frangula caroliniana) – Carolina buckthorn, Indian cherry (orth. var. R. carolinianus)
·         Rhamnus frangula (Frangula alnus) – alder buckthorn, glossy buckthorn,[4] breaking buckthorn, black dogwood
·         Rhamnus glandulosa – sanguino
·         Rhamnus purshiana (Frangula purshiana) – cascara buckthorn (orth. var. R. purshianus)
·         Rhamnus rubra (Frangula rubra) – red buckthorn
Ecology[edit]
Some species are invasive outside their natural ranges. R. cathartica was introduced into the United States as a garden shrub and has become an invasive species in many areas there. It is a primary host of the soybean aphid (Aphis glycines), a pest for soybean farmers across the US. The aphids use the buckthorn as a host for the winter and then spread to nearby soybean fields in the spring.[6] Italian buckthorn (R. alaternus), an evergreen species from the Mediterranean region, has become a serious weed in some parts of New Zealand,[7] especially on Hauraki Gulfislands.
Buckthorns are used as food plants by the larvae of many Lepidoptera species.
Uses[edit]
The fruit of most species contain a yellow dye and the seeds are rich in protein. Oils from the seeds are used for making lubricating oil, printing ink, and soap.[1]
Some species may cause demyelinating polyneuropathies.[8] The purging buckthorn (R. cathartica) is a widespread European native species used in the past as a purgative, though its toxicity makes this a very risky herbal medicine and it is no longer in use.

Many species have been used to make dyesR. purshianus bark and fruit yield a yellow dye and, when mixed with alum, a green dye that has been used in art.[9] R. utilis provides china green, a dye used to give a bright green color to silk and wool.[10] Another species, Avignon buckthorn (R. saxatilis) provides the yellow dye Persian berry, made from the fruit.
R. prinoides is known as gesho in Ethiopia, where it is used to make a mead called tej.
References[edit]
1.     Jump up to:a b c "Rhamnus in Flora of China @". Efloras.org. Retrieved 2013-05-07.
2.     Jump up^ "Rhamnus in Flora of Pakistan @". Efloras.org. Retrieved 2013-05-07.
3.     Jump up to:a b c d "The Plant List: Rhamnus". Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanic Garden. 2013.
4.     Jump up to:a b c Common Buckthorn, Ontario's Invading Species
5.     Jump up^ "The Plant List: Rhamnus bourgaeana Gand.". Royal Botanic Gardens, Kew. 2013.
6.     Jump up^ Box: 2207A (2012-04-03). "SDSU Department of Plant Science: Managing Soybean Aphids". Sdstate.edu. Retrieved 2013-05-07.
7.     Jump up^ Synergy International Limited <http://www.synergy.co.nz> (2006-03-23). "issg Database: Ecology of Rhamnus alaternus". Issg.org. Retrieved2013-05-07.
9.     Jump up^ Mozingo, H. N. Shrubs of the Great Basin: A Natural History. Reno, Nevada: University of Nevada Press. 1987. 342 p. In: Habeck, R. J. 1992.Rhamnus purshiana. Fire Effects Information System. USDA, Forest Service, Rocky Mountain Research Station, Fire Sciences Laboratory.
10.  Jump up^ Brunello, F. The Art of Dyeing in the History of Mankind. AATCC. 1973. pg. 381.
External links[edit]
Wikimedia Commons has media related to Rhamnus.

Wikisource has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica articleBuckthorn.
·         Rhamnus
·         Butterfly food plants
·         Laxatives