نبق . [ ن َ / ن ِ / ن َ ب ِ / ن َ ب َ ] (ع اِ) کُنار که بر سدر است . (منتهی
الارب ) (آنندراج ). کنار که بار درخت سدر باشد. (ناظم الاطباء). بار درخت سدر. (از
المنجد). کنار. (قاموس ) (دهار) (دستوراللغة). بار درخت کنار. (غیاث اللغات ). نَبق
و نِبق و نَبِق و نَبَق ؛ بار درخت سدر. (از اقرب الموارد) (از معجم متن اللغة). اندر
شهر گرگان و طبرستان آن را طاق دانه گویند. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). میوه ٔ درخت سدر.
کنار. (از ترجمه ٔ صیدنه ) واحد آن نبقة است . (اقرب الموارد). ثمره ٔ درخت سدر. میوه
ٔ کنار. ثمر السدر. || میوه ٔ درخت ِ زَنزَلَخت . (یادداشت مؤلف).
////////////
نبق رطب
بپارسی کنارتر
خوانند و عرب نبق دوما گوید طبیعت آن سرد بود در اول و تر بود و گویند خشک بود در
اول و آنچه شیرین بود سردی وی کمتر بود و آنچه مایل بحموضت بود سخت سرد بود و وی
طبیعت براند و گویند حکم وی و سیب و آمرود متساوی بود و آنچه معتدل بود از وی شکم
ببندد و غیر معتدل دافع قوت بود از بهر آنکه هضم نشود و مهیج هیضه بود و وی مولد
بلغم بود بهتر اینست که محروریمزاج بعد از وی سکنجبین خورد و سردمزاج گل انگبین
ابو ریحان مینویسد:
نبق میوه درخت ببر است که بلغت تازی او را سدر گویند و بپارسی کنار
نبق یابس
کنار خشک است و
سرد و خشک بود وی کمتر از سردی تر بود و در وی تجفیف و تنطیف بود و قابض بود قوت
معده بدهد و شکم ببندد و منع نزف و اسهالی که از ضعف معده بود بکند خاصه چون بریان
کنند و با استخوان بکوبند و غذای اندک دهد
اختیارات بدیعی،
ص: 433
//////////////
سِدر
بپارسی کنار بود
و آن دو نوع است یک نوع خار دارد و یک نوع خار ندارد و آنچه خار دارد آن را صنال
خوانند و آنچه ندارد غبری خوانند و در نبق گفته شود بهترین آن بود که ورق آن سبز و
پهن بود و طبیعت آن گرم و خشک بود دوخان وی بغایت قابض بود و صاحب منهاج گوید صمغ
وی خراز زایل کند و موی را سرخ گرداند و ملین و محلل ورم بود و اسحق گوید دو درم
از وی مقوی امعا بود و مضر بود بسر و مصلح وی کثیرا بود
______________________________
صاحب مخزن
الادویه مینویسد: سدر به کسر سین و سکون دال و را بفارسی کنار و بهندی بیر و ثمر
آن را بعربی نبق گویند ضمنا بری آن را صنال مینامد
صاحب تحفه برگ او
را جهت زخمها و تنقیه چرک بدن و تقویت مو و منع سقوط آن مفید میداند ...
//////////////
منابع[ویرایش]
////////////
النبق أو السوّيد أو السدر [2] (الاسم العلمي:Rhamnus)
هو جنس من النباتات يتبع الفصيلة السدرية من رتبة الورديات.[3] يضم شجيرات وأشجاراً صحراويةذات
أوراق كثيفة يصل ارتفاعها في بعض الأحيان إلى عدة أمتار. يعيش النبق في المناطق الجبلية وعلى ضفاف الأنهار وينتشر بشكل
واسع في منطقة حوض البحر الأبيض
المتوسط. وقال بعض المسيحيين أن «إكليل المسيح ضفر من شوك هذا النبات».
أنواع النبق[عدل]
·
النبق الألباني (باللاتينية: Rhamnus
albanica) تحويل فرنغولة
صخرية (باللاتينية: Frangula
rupestris)
·
النبق قضباني
الأوراق (باللاتينية: Rhamnus
betulifolia) تحويل فرنغولة
قضبانية الأوراق (باللاتينية: Frangula
betulifolia)
·
النبق الكاليفورني (باللاتينية: Rhamnus
californica) تحويل فرنغولة كاليفورنية الأوراق (باللاتينية: Frangula
californica)
مراجع[عدل]
//////////
به عبری اِشخا:
אשחר (שם מדעי: Rhamnus)
הוא סוג
צמחים ממשפחת האשחריים. הסוג מונה
כ-100 מינים הנפוצים ברובם בחצי-הכדור הצפוני.
מאפיינים[עריכת קוד מקור | עריכה]
מיני-האשחר
משמשים לרוב ברפואה ובתעשייה. מהמינים
השונים ניתן להפיק חומרים משלשלים וחומרי-צבע המשמשים לרוב בתעשיית העור והנייר.
בארץ-ישראל נפוצים
המינים אשחר
ארצישראלי ואשחר רחב עלים המקובלים
גם כצמחי-נוי. במדינת ישראל
המינים: אשחר דו-זרעי (Rhamnus dispermus), אשחר הלבנון (Rhamnus libanotica), אשחר מנוקד (Rhamnus punctata) ואשחר רב-עלים (Rhamnus alternus)
הם ערכי טבע מוגנים על פי חוק.
//////////////
به آذری:
Murdarça
Vikipediya, açıq ensiklopediya
?Murdarça
|
||||||||||||||
|
||||||||||||||
Elmi adı
|
||||||||||||||
Rhamnus cathartica
R. frangula
Mündəricat
[göstər]
·
Status. Nadir relikt
növdür.
·
Yayılması. Qusar (Samur
çayı vadisi, Yuxarı Qələnxur kəndi yaxınlığında), Lənkəran (Ələzəpin, Aşağı
və Yuxarı Apu kəndləri), Lerik (Siov kəndi)
rayonlarında. Azərbaycandan kənarda – İran.
·
Bitdiyi yer. Orta dağlıq
qurşağa qədər olan sahələrdə çay sahillərinda və dərələr boyunca, enliyarpaqlı
meşələrdə, açıqlıq sahələrdə, meşə çətri altında, istisevən, torpağa tələbkər
növdür.
·
Ehtiyatı. Tək-tək və ya
kiçik qruplarla bitir.
·
Çoxalması. Toxumla çoxalır.
·
Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri.
Populyasiyanın azlığı və tutduğu ərazinin kənd təsərrüfatı bitkiləri üçün
istifadə olunması.
·
Becərilməsi. Zaqatala və Lənkəran
rayonlarında əsasən yaşıllaşdırmada becərilir.
·
Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri.
Hirkan qoruğunda mühafizə olunur.
·
Zəruri qorunma tədbirləri.
İriyarpaq kövrək mürdəşər də daxil olmaqla bir sıra nadir növlərdən ibarət
Liana meşələri kompleksini qorumaq üçün Qusar rayonunda Samur çayı deltasında
yasaqlıq yaratmaq, becərməyə geniş cəlb etmək, təbiətdə populyasiyasının vəziyyətinə
ciddi nəzarət etmək lazımdır.
///////////////
به ترکی چهری:
Cehri, cehrigiller (Rhamnaceae)
familyasından Rhamnus ve Frangula cinsini
oluşturan küçük çalılara verilen ad.
Herdem yeşil
veya yaprak döken
küçük çalılardır. Dallar diken uçludur. Yapraklar karşılıklı
dizili, basit, tam veya dişlidir. Çiçekler küçük olup 4-5 parçalıdır. Meyve etli küçük ve
suludur.
Anavatanı ılıman ve
yarı tropik bölgeler ile Afrika ve Güney Amerika'dır.
//////////////
Rhamnus (genus)
From Wikipedia, the free encyclopedia
"Buckthorn" redirects here. For
other plants of that name, see List of
plants named Buckthorn.
Rhamnus
|
|
Kingdom:
|
|
(unranked):
|
|
(unranked):
|
|
(unranked):
|
|
Order:
|
|
Family:
|
|
Genus:
|
|
Species
|
|
See text.
|
Rhamnus
pumila, dwarf buckthorn
Rhamnus is a genus of
about 110 accepted species of shrubs or
small trees, commonly known asbuckthorns in
the family Rhamnaceae. Its species
range from 1 to 10 meters tall (rarely to 15 m) and are native mainly in east
Asia and North America, but found throughout the temperate and subtropicalNorthern Hemisphere,
and also more locally in the subtropical Southern Hemisphere in
parts of Africaand South America.
Both deciduous and evergreen species occur. The leaves are
simple, 3 to 15 centimeters long, and arranged alternately or in opposite
pairs, or almost paired (subopposite). One distinctive character of many
buckthorns is the way the veination curves upward towards the tip of the leaf.
The plant bears fruits which are black or red berry-like drupe.
The name is due to the woody spine on the end of each twig in many species.
Contents
Rhamnus species are shrubs
or small to medium-sized trees, with deciduous or rarely evergreen foliage.
Branches are unarmed or end in a woody spine. The leaf blades are undivided and
pinnately veined. Leaf margins are serrate or rarely entire. Most species have
yellowish green, small, bisexual or unisexual, rarely polygamous flowers; which
are produced singly or in axillary cymes, cymose racemes, or cymose panicles
containing a few flowers. Calyx tube campanulate to cup-shaped, with 4 or 5
ovate-triangular sepals, which are adaxially ± distinctly keeled. Petals 4 or 5
but a few species may lack petals. The petals are shorter than the sepals. Flowers
have 4 or 5 stamens which are surrounded by and equal in length the petals or
are shorter. The anthers are dorsifixed. The superior ovary is free, rounded,
with 2-4 chambers. Fruits are a 2-4 stoned, berrylike drupe, which is
obovoid-globose or globose shaped. Seeds are obovoid or oblong-obovoid shaped,
unfurrowed or abaxially or laterally margined with a long, narrow, furrow. The
seeds have fleshy endosperm.[1]
Rhamnus has a nearly cosmopolitan
distribution,[2] with about 150
species which are native from temperate to tropical regions, the majority of
species are from east Asia and North America, with a few species in Europe and
Africa.[1]
North
American species include alder-leaf buckthorn (R. alnifolia)
occurring across the continent,Carolina buckthorn (R.
(F.) caroliniana) in the east, cascara buckthorn (R. (F.) purshiana)
in the west, and the evergreen California buckthorn or
coffeeberry (R. (F.) californica) and hollyleaf buckthorn (R. crocea),
also in the west.
In
South America, Rhamnus
diffusus is a small shrub native to the Valdivian
temperate rain forests of Chile.
Buckthorns
may be confused with dogwoods, which share the
curved leaf venation; indeed, "dogwood"
is a local name for R. prinoides in southern Africa. The
two plants are easy to distinguish by slowly pulling a leaf apart; dogwoods
will exude thin, white latex strings, while buckthorns will not.
The
genus has been divided into two subgenera, which are increasingly treated as
separate genera:
·
Subgenus Rhamnus:
flowers with four petals, buds with bud scales, leaves opposite or alternate,
branches with spines. Species include:[3]
19th century illustration ofRhamnus frangula
·
·
Rhamnus
saxatilis – rock Buckthorn, Avignon buckthorn,
Avignon berry (syn. R. infectoria, R. infectorius)
·
Subgenus Frangula:
flowers with five petals, buds without bud scales, leaves always alternate,
branches without spines. Species include:
·
Rhamnus caroliniana (Frangula
caroliniana) – Carolina buckthorn, Indian cherry (orth. var. R.
carolinianus)
·
Rhamnus frangula (Frangula alnus)
– alder buckthorn, glossy buckthorn,[4] breaking buckthorn,
black dogwood
Some
species are invasive outside
their natural ranges. R. cathartica was introduced into
the United States as
a garden shrub and has become an invasive
species in many areas there. It is a primary host of the soybean aphid (Aphis glycines),
a pest for soybean farmers across the US. The aphids
use the buckthorn as a host for the winter and then spread to nearby soybean
fields in the spring.[6] Italian buckthorn (R.
alaternus), an evergreen species from the Mediterranean region, has become
a serious weed in some parts of New Zealand,[7] especially on Hauraki Gulfislands.
Buckthorns
are used as food plants by the larvae of many
Lepidoptera species.
The
fruit of most species contain a yellow dye and the seeds are rich in protein. Oils
from the seeds are used for making lubricating oil, printing ink, and soap.[1]
Some
species may cause demyelinating polyneuropathies.[8] The purging
buckthorn (R. cathartica)
is a widespread European native
species used in the past as a purgative, though its toxicity makes this a
very risky herbal medicine and
it is no longer in use.
Many
species have been used to make dyes. R. purshianus bark
and fruit yield a yellow dye and, when mixed with alum,
a green dye that has been used in art.[9] R. utilis provides
china green, a dye used to give a bright green color to silk and wool.[10] Another species,
Avignon buckthorn (R. saxatilis) provides the yellow dye Persian berry, made from the fruit.
1.
^ Jump up to:a b c "Rhamnus in Flora of China @".
Efloras.org. Retrieved 2013-05-07.
3.
^ Jump up to:a b c d "The Plant List: Rhamnus".
Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanic Garden. 2013.
4.
^ Jump up to:a b c Common Buckthorn, Ontario's Invading Species
6.
Jump up^ Box: 2207A (2012-04-03). "SDSU Department of Plant Science: Managing Soybean
Aphids". Sdstate.edu. Retrieved 2013-05-07.
7.
Jump up^ Synergy International Limited <http://www.synergy.co.nz>
(2006-03-23). "issg Database: Ecology of Rhamnus alaternus".
Issg.org. Retrieved2013-05-07.
8.
Jump up^ "Peripheral Neuropathy: Peripheral Nervous System
and Motor Unit Disorders: Merck Manual Professional".
Merckmanuals.com. Retrieved2013-05-07.
9.
Jump up^ Mozingo, H. N. Shrubs of the
Great Basin: A Natural History. Reno, Nevada: University of Nevada Press.
1987. 342 p. In: Habeck, R. J. 1992.Rhamnus purshiana. Fire
Effects Information System. USDA, Forest Service, Rocky Mountain Research
Station, Fire Sciences Laboratory.
|
Wikimedia Commons has media
related to Rhamnus.
|
|
Wikisource has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica articleBuckthorn.
|
·
Rhamnus