Khollan Vafa : اخوان صفا: لازورد، لاجورد

[1] - لازورد. [ زْ / رَ وَ ] (اِ) لاجورد. لاژورد. رجوع به لاجورد شود :
زمین جزع و دیوارها لازورد
درش زر و بیجاده بر زر زرد.
...
چو بنهاد گردون ز یاقوت زرد
روان مهره بر طارم لازورد.

اسدی (گرشاسب نامه).

* لاجورد. [ لاج ْ / ج َ وَ ] (اِ) لاژورد. لازورد. سنگی است کبود که ازآن نگین انگشتر سازند و صلایه کرده به جهت مذهّبان ونقاشان به عمل آورند و تفریح و تقویت کند و بدخشی آن بهتر از دزماری باشد. (برهان ). عوهق . (منتهی الارب ). لاجورد مشهور است و در الوان بکار است و بهترین و بقیمت ترین رنگی است ... و بهترینش بدخشی است . (نزهةالقلوب خطی ) لاجورد، بهترین معادنش در بدخشان است و در مازندران معدنی و به دزمار آذربایجان معدنی دیگر و درکرمان معدنی دیگر. (نزهةالقلوب ج 3 طبع بریل ص 206).معدن لاجورد در کاشان و آذربایجان یافت میشود. حکیم مؤمن در تحفه گوید، معدن معروفی است و بهترین او صاف و شفاف است که کبودی او به سرخی و سبزی مایل باشد [ و دود آن لاجوردی است ] و آنچه از سنگ مرمرترتیب دهند و هر چه با زرنیخ و زاج و سنگ ریزه ترتیب کنند دود او لاجوردی نمی باشد بخلاف غیر مغشوش آن و مستعمل در طب غیر مغسول اوست . در اول گرم و مغسول او در اول سرد و در دوم خشک و مسهل سودا و اخلاط غلیظه مخلوط به خون و صافی کننده ٔ آن از کدورات و بالخاصیه دافع سودای حوالی قلب و جالی است و تعلیق او رافع خوف و مقوی دل و مفرح و جالی و باقوه ٔ قابضه و رافع امراض سوداوی و غم و توحش و بخارات غلیظه و مدرّ حیض و اکتحال اوجهت سلاق و رمد و دمعه و بیاض و قرحه و ریختن مژگان و ذرور او جهت آکله و قروح ساعیه و نفوخ او جهت رعاف و فرزجه ٔ او با روغن زیتون جهت حفظ جنین از اسقاط وطلای او با سرکه جهت تجعید موی و قلع ثآلیل و برص مفید و مضرفم معده و مصلحش مصطکی و موجب کرب و غثیان ومصلحش کتیرا و عسل و قدر شربتش از نیم تا یک مثقال و بدلش حجر ارمنی است . - انتهی . نیز رجوع به کلمه ٔ لازورد در مخزن الادویه شود : و اندر بدخشان معدن سیم است و زر و بیجاده و لاجورد. (حدود العالم .(
پس اندر یکی مرغ بودی سیاه
گرامی بد آن مرغ بر چشم شاه
سیاهش دو چنگ و بمنقار زرد
چو زرّ درخشنده بر لاجورد.

/////////////////

88‌ . گویا kin tsin (’’جوهر زر‘‘)نام سنگ لاجورد در دوره تانگ بوده است. این سنگ را از کانهای نامی بدخشان می‌آوردند. ⁷

در فرمانروائی دودمان یوان یا مغول نامی نو برای سنـــگ لاجورد به صورت lan-č‛i پدیدار شد. چان ته، جهانگرد چینی كه در سال 1259 فغفور مغول مانگو (Mangu) وی را به دربار برادرش هلاكو، ایلخان مغول که بر ایران فرمان می راند، فرستاد و در روزنامه اس Si ši ki را لیو ‌یو (Liu Yu) در سال 1263 ویرایش كرد، می نویسد سنگی به این نام روی گران سنگهای كوههای جنوب‌باختری ایران یافت می‌شود. واژه lan-č‛i با دو نویسه به معنای ’’اركیده‘‘ و ’’سرخ‘‘ نوشته می‌شود كه هیچ معنایی ندارد؛ پس برتشنایدر درست نتیجه می گیرد كه¹ این دو جزء آوانگاشت نامی بیگانه هستند. او گمان می برد كه ’’این همان landshiwer ]باشد[ كه نام عربی سنگ لاجورد است." در فارسی امروزی آن را لاژورد، lāžvard یا لاجورد، lājvard می‌گویند ( لازورد، lāzvard عربی). دیگر نام عربیش لینج*، līnej است كه در برابر cyanos دیوسكوریدس به كار رفته است. ² صورت lanjiver عربی بر من ناشناخته است.

ماركو پولو گوید:³ ’’در همین سرزمین ]بدخشان[ كوه دیگری نیز هست كه در آن لاجورد [azure] یافت می‌شود؛ این لاجورد سرآمد جهان است و رگه هایش چون سیم در سنگ یافت می‌شود. كوههای دیگری نیز هست كه بسی کانسار سیم دارد و از همین رو این سرزمین بسیار ثروتمند است." یول نیز چنین گوید: "کانهای لاجورد (Lájwurd) (كه واژه‌های l’Azure و Lazuli از آن گرفته شده است) مثل کانهای یاقوتش بلند‌آوازه دورانها بوده است. این کانها در دره بالای كوكچه (Kokcha) بنام كوران (Korán) ، در سرزمینی بنام یمگان (Yamgán) جای دارند كه در ریشه‌شناسی عامیانه آن را همه‌ـ‌كان Hamah-Kán)/ سرتاسر معدن( می‌دانند و وود به سال 1838 از آنها دیدن كرد. ⁴ گویند كیفیت محصولِ امروزی این کانها بسیار پست وبرداشت سالیانه بین سی تا شصت پود (هر پود برابر با هجده كیلو) است. بهترینش در بخارا به بهای سی تا شصت تیله (tillas) یا دوازده تا بیست و چهار لیر برای هر پود (Manphúl)" به فروش می‌رسد. ⁵ در فرهنگ چهار‌زبانه⁶ در برابر سنگ لاجورد ts‛in kin ši آمده است؛ در تبّتی mu-men، در مغولی و مانچویی nomin می‌گویند.

چینی‌ها الماس را نیز از فرآورده های ایران دوره ساسانی دانسته‌اند و پیشتر نشان داده‌ام كه در سر آغازهای تاریخ مسیحیت چندین قبیله ایرانی این سنگ گرانبها را می‌شناختند. در فرمانروائی دودمان تانگ تراشه‌های الماس را از ایران به چین وارد می‌كردند. ⁷

از ساینو-ایرانیکای برتولد لوفر

///////////

لازورد. لاجورد گویند و نیکوترین آن بدخشی بود و مؤلف گوید بخاصیت تفریح و تقویت در وی زیاده بود که در نوع دیگر بسبب همسایگی لعل و نوع در ماری بد بود بسبب همسایگی سرب و طبیعت آن گرم بود در دوم و خشک بود در سیم و گویند سرد و خشک بود در سیم مانند حجر ارمنی بود لیکن لاجورد ضعیف‌تر از وی بود در مسهل سودا و گویند قوت وی مانند لزاق الذهب بود اندکی ضعیف‌تر و لاجورد مسهل سودا بود و هر خلطی غلیظ که با خون آمیخته بود و مالیخولیا را نافع بود و چون زن نیم درم از وی در فرزجه کند با یک درم روغن زیت بچه نگاهدارد در رحم تا بثبوت رسد و از افتادن ایمن شود و مقدار شربتی از وی تا یک درم بود و درد گرده و مثانه را سود دهد و ثالیل را نافع بود و لاجورد مضر بود بمعده و مصلح وی مصطلی یا حماما بود و بدل وی حجر ارمنی گویند بدل آن لزاق الذهب کانی بود

در مخزن الادویه می‌نویسد: لازورد معرب لاجورد فارسی است و در ماهیت سنگی است نیلی براق با نقطهای طلایی کبود که بسرخی و بنفشی و سبزی مایل است.

LAPIS LAZULI

فرانسه‌LAZULITE انگلیسی‌AZURE STONE

اختیارات بدیعی، ص: 389

///////////////

لاجورد: لازورد را لاجورد گویند و نیکوترین آن بدخشی بود. (اختیارات ص 338).

لازورد معرب لاجورد فارسی است و در ماهیت سنگی است نیلی براق با نقطه‌های طلایی کبود که به سرخی و بنفشی و سبزی مایل است. (مخزن ص 772).

یادگار

///////////

لاجورد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سنگ لاجوَرد (لاتین: Lapis lazuli) نوعی سنگ قیمتی آبی‌رنگ است که بخاطر رنگ آبی سیر آن، و قابلیت پودر شدن و کنده‌کاری روی آن از هزاران سال پیش در جهان خواهان زیادی داشته‌است. پژوهش‌ها نشان داده که لاجوردِ استخراج‌شده از معدن سَرِ سنگ ، در اعماق کوه‌های هندوکش در افغانستان تنها منبع شناخته‌شدۀ لاجورد در دنیای باستان بوده‌است. وجود این سنگ در جواهرات فراعنۀ مصر باستان، هنر خاور نزدیک باستان و تا هنر رنسانسِ ایتالیا نشان می‌دهد که هزاران سال پیش، در عصر برنز سنگ لاجورد از افغانستان به سرزمین‌های میان‌رودان، مصر و مدیترانه تجارت می‌شده‌است.^[۱]
سمت چپ، بالا: نمونه‌ای از سنگ لاجوَرد.
سمت چپ، پایین: لاجورد بکار رفته در یکی از زیورآلات توت‌عنخ‌آمون، یکی از فراعنۀ مقتدر مصر باستان، ۱۳۵۲-۱۳۶۱ پیش از میلاد.
سمت راست: لاجوَردِ بکار رفته در "قوچ در یک بیشه"، بدست‌آمده از مقبره‌های شاهی شهر باستانی اور، میان‌رودان (بین‌النهرین) باستان،عراق امروزی، ۲۵۰۰-۲۶۰۰ پیش از میلاد.

لاژورد یا لاجوَرد (به لاتین: Lapis lazuli) سنگ آبی رنگی است که ترکیب شیمیایی آن شامل فسفات آب‌دار طبیعیآلومینیوم، آهن، منیزیم و کلسیم می باشد. و یا به عبارت دیگر ترکیبی از لازورایت، کلسایت، پایرایت و دایپوسیت می باشد. این سنگ به خاطر سختی و رنگ آبی خوش‌رنگ موسوم به لاجوردی اش در جواهرسازی به عنوان نگین به کار می‌رود.

به آن لازورد و لاژورد نیز گفته شده‌است. این سنگ در افغانستان به میزان وسیع استخراج می‌شود.^[۲] زیور سازی و سورت بندی این سنگ در پاکستان، هندوستان و قسماٌ در افغانستان و ایران و سویس صورت گرفته سپس بخارج صادر می‌گردد.

سنگ لاجورد علاوه بر زیورآلات تولیدات دیگری از قبیل مجسمه و بت، مُهرۀ شطرنج و غیره نیز دارد.

این سنگ قیمتی آبی‌رنگ است که بخاطر رنگ آبی سیر آن، و قابلیت پودر شدن و کنده‌کاری روی آن از هزاران سال پیش در جهان خواهان زیادی داشته‌است. استخراج این سنگ بیش از ۲۵۰۰ سال در افغانستان رواج داشته (البته باید به یاد داشته باشیم که در ۲۵۰۰ سال پیش افغانستان و به ویژه شهر بدخشان . زیرا در آثار به دست آمده از دوره‌های پیش از تاریخ در ایران استفاده لاجورد بسیار معمول بوده است. درست است که در ایران سنګ لاجورد معمول بوده و در دوران هخامنشیان افغانستان وایران امروز یک کشور بودند ولی این سنگ تنها در افغانستان امروز تولید میشود نه در ایران امروزی پس بدین ترتیب افغانستان تنها تولید کننده لاجورد جهان است «در هزاره چهارم پیش از میلاد مردم این سرزمین (سیلک) در ساختن آئینه و سنجاق و جواهر مهارت‌های بیشتری یافتند و در آلات و ادوات زینتی عقیق و فیروزه و مهرهای لاجورد را به کار بردند.»^[۳] «در اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد در سیلک خانه‌های قدیمی از میان رفت و به جای آن خانه‌هایی با در و پنجره کوتاه ساخته شد و در ورودی آن اجاقی مرکب از دو بخش وجود داشت، یکی برای آشپزی و دیگری مخصوص پخت نان. در این دوره غیر از ظروف سفالین بعضی تُنگ‌های کوچک از مرمر که گویا مخصوص نگهداری عطر بود در حفریات سیلک پیدا شده است و همچنین مقداری آئینه مسی جهت آرایش به دست آمده است. از ویژگی‌های این دوره وجود گوشواره‌هایی از طلا و لاجورد است. »^[۴])و عمدتاً به مصر باستان صادر می‌شده‌است.^[۲] پژوهش‌ها نشان داده که لاجوردِ استخراج‌شده از معدن سَرِ سنگ، در اعماق کوه‌هایهندوکش در افغانستان تنها منبع شناخته‌شدۀ لاجورد در دنیای باستان بوده‌است.^[۵] در مجسمه طلای فرعون و نفرتیتی در قسمت چشم کار گرفته شده است. در قدیم هنر مندان از پودر لاجورد به عنوان رنگ برای مینا کاری و نقاشی استفاده می کرده‌اند. درجه سختی سنگ لاجورد به طور معمول ۵ است.

//////////

لازورد[عدل]

لَازَوَرْد

التركيبة الكيميائية	خليط من المعادن
درجة الصلابة	5 إلى 5.5
الوزن النوعي	2.7 - 2.9
معامل الانكسار الضوئي	1.5
معامل الانكسار الضوئي المزدوج	{{{انكسار مزدوج}}}
نظام التبلور	وتري غير مستقيم
البريق	باهت
الشفافية

لَازَوَرْد أو عَوْهَق هو فِـلِـزّ سماوي الزرقة يستخدم كحجر كريم للزينة, تعتبر أجود أنواع اللازورد ما كانت زرقته صافية وضاربة إلى الحمرة أو الخضرة^[1].يقدر تاريخ بداية استخراج حجر اللازرد إلى 6500 عام حيث كان يستخرج من بدخشان في أفغانستان^[2]. كما وجدت للحجر آثار في مواقع تعود لحقبة مصر ما قبل الأسر. كما يمكن إيجاد الحجر في القوقاز وموريتانيا.

محتويات

[أظهر]

التسمية[عدل]

كلمة لَازَوَرْد هي كلمة ذات أصول فارسية تمت إضافتها للغة العربية. ثم انتقلت الكلمة من العربية للاتينية (lazulum) ومنها إلى بقية اللغات الأوروبية. كما كان يسمى عند العرب القدماء بالعَوْهَق.

مكوناته[عدل]

يتكون اللازَوَرْد بشكل رئيسي (25% إلى 40%) من اللازوريت وهو معدن مؤلف من الصوديوم والألومنيوم والسليكون والأكسجين والكبريت. تحتوي معظم أحجار اللازورد على معادن مثل الكالسيت والبيرايت والصوداليت، وتساعد كمية صغيرة من البيريت الأصفر في تعرُّف أصالة حجر اللازورد، كما يُقلِّل وجود الكالسيت الأبيض عموماً من قيمة اللازورد^[3] يرمز لحجر اللازورد بالصيغة (Na,Ca)₈(AlSiO₄)₆(S,SO₄,Cl)_1-2.

استخداماته[عدل]

استعمل اللازَوَرْد في المجوهرات منذ العصور القديمة ويحتوي قبر الملك الفرعوني توت عنخ أمون الذي حكم مصر خلال القرن الرابع عشر ق.م على عديد من الأشياء المصنوعة من الذهب واللازورد. وقد اعتقد القدماء بأنّ للازورد خصائص طبية، فكانوا يسحقون الحجر ويمزجونه بالحليب، وكان المزيج يستعمل طلاء للبثور والتقرّحات. وقد سُحِقَ اللاّزورد ذات يوم لإنتاج الصباغ اللازوردي وهو صبغ أزرق اسْتُعْمِلَ للرّسم.^[3] كما تم البدء مؤخراً باستخدام اللازورد في صناعة المسبحة التي تتكون من الأحجار الكريمة.^[4]

بدائل[عدل]

يمكن إنتاج اللازورد صناعياً وذلك عبر عملية جيلسون باستخدام فوسفات الزنك المائي. ^[5] ^[6]

اللازَوَرْد في الأدب[عدل]

تغنى العديد من الشعراء والأدباء باللازورد على مر العصور، ومنهم الشاعر محمود درويش.

معرِض صور[عدل]

يعود تاريخ هذه القطعة من اللازورد لعام 2900 قبل الميلاد في حضارة بلاد الرافدين.

حمامة مصنوعة من اللازورد يعود تاريخها إلى عام 1200 قبل الميلاد وتنتمي إلىحضارة عيلام في مدينة سوسة، إيران

منحوتة لجبل من اللازورد تعود إلى عصرسلالة تشينغ في الصين (1644–1912).

فيل منحوت من اللازورد

مزهرية أثرية كبيرة مصنوعة من اللازورد

سوار مصنوع من اللازورد

حجر لازورد طبيعي معروض في متحف برلين للتاريخ الطبيعي، ألمانيا

مسبحة من اللازورد تعود إلى العصر البرونزي الأوسط معروضة في متحف هخت في حيفا

أحجار صغيرة تم ثقبها من اللازورد

عمودان من اللازورد داخل كنيسة القديس إسحاق في روسيا

صقر مصري معروض في اللوفر الفرنسي يدخل في صناعته اللازورد

المصادر[عدل]

1. ^ Mindat entry relating to lapis lazuli

2. ^ قالب:Harvcolnb

3. ^ تعدى إلى الأعلى ل:^أ ^ب موسوعة نت - اللازورد

4. ^ [1]^{[وصلة مكسورة]}

5. ^ Gemmology by Peter Read, page 185.

6. ^ http://www.gemstonebuzz.com/lapis-lazuli Lapis lazuli at Gemstone Buzz.

////////////

به عبری:

לַפִּיס לַזוּלִי (או לַפִּיס בלבד) או אבן תכלת היא אבן חן יקרה למחצה המצויה בשימוש האדם עוד מהתקופה הפרהיסטורית. הדוגמה העתיקה ביותר הידועה כיום לשימוש כזה נמצאה במרגרה (Mehrgarh) שבתת היבשת ההודית, אתר נאוליתי שנמצא בין פקיסטן לאפגניסטן ומתוארך לאלף השביעי לפנה"ס. אבן חן זו, שגוונה כחול עמוק אטוּם, הייתה מבוקשת מאוד על ידי פרעוני מצרים העתיקה, כפי שניתן להיווכח מהשימוש הרב שנעשה בה באוצרות רבים שנחשפו בקברי הפרעונים. האבן פופולרית מאוד גם כיום.

//////////////

به پنجابی: لاجورد.

/////////////

به پشتو لاجورد:

لاجورد يوه قيمتي ډبره ده چې د افغانستان سربېره په گڼ شمېر نورو هېوادونو کې هم موندل کېږي. دغه قيمتي ډبره د ښځو په گوتميو، بازوبندونو او نورو گاڼو او سينگاري څيزونو کې کارېږي. د دغې ډبرې د موښلو نه وروسته لاس ته راغلې خاوره د ودانيو په سينگار او نقاشۍ او حکاکۍ کې هم کارېږي.

په پخوانيو وختونو کې دغه قيمتي ډبره د بدخشان نه بابلستان ته او همدارنگه لوېديځو هېوادونو ته لکه يونان، روم، مصر او نورو ته وړل کېدله او ډېر شمېر پېرونکي يې لرل. داسې هم وييل کېږي چې د مصر په اهرامو کې کارېدلي لاجورد د بدخشان لاجورد دی او له دې پرته په روسيه کې د سانت پيټرزبورگ په ښار کې د کليسا د ښکلا لپاره هم د بدخشان د لاجوردو له ډبرو گټه اخيستل شوې. ^[1] د لاجورد ډبره په افغانستان کې ډېر کانونه لري لکه د کُران و منجان کان، د حضرت سيد کان، د رباط سرسنگ کان، د چملک کان او د پسگران په دره کې د شوگه کان ډېر مشهوره کانونه دي. د دې برسېره د غزني په ولايت کې هم د لاجوردو کان شته چې په لويه کچه لاجورد پکې موندل کېږي. ^[2]

///////////////

به اردو سنگ لاجورد:

سنگ لاجورد

آزاد دائرۃ المعارف، ویکیپیڈیا سے

Lapis lazuli
A polished specimen of lapis lazuli.
General
Category	Rock
Chemical formula	mixture of minerals
Identification
Color	نیلا, mottled with white calciteand brassy pyrite
Crystal habit	Compact, massive
Crystal system	None, as lapis is a rock.Lazurite, the main constituent, frequently occurs as dodecahedra
Cleavage	None
Fracture	Uneven-Conchoidal
Mohs scalehardness	5 - 5.5
Luster	dull
Streak	light blue
Specific gravity	2.7-2.9
Refractive index	1.5
Other characteristics	The variations in composition cause a wide variation in the above values.

سنگ لاجورد جسکو صرف لاجورد (و پر زبر) بھی کہا جاتا ہے دراصل جواہر کے زمرے میں آنے والا ایک مشہور اور قیمتی پتھر ہے۔ اس پتھر کے مختلف زبانوں میں نام کچھ یوں ہیں

· اردو --- لاجورد (فارسی سے ماخوذ)

· فارسی --- سنگ لاجورد (فارسی ہی کے لاژورد سے ماخوذ جو ایک مقام کا نام)

· عربی --- حجر اللازورد (hajr-al-lazward) فارسی سے ماخوذ

· انگریزی --- Lapis Lazuli (یہاں lapis ، لاطینی لفظ بعمنی سنگ اور lazuli عربی لفظ لازورد سے ماخوذ ہے)

· جاپانی --- روری (و پر پیش) 瑠璃

انگریزی کا لفظ azure اور اسپانوی کا لفظ azul بھی دراصل اسی عربی لفظ سے ماخوذ ہے۔

یہ پتھر انسانی تہذیب میں اپنی ایک قدیم تاریخ رکھتا ہے جو عہدرفتہ میں پانچ ہزار قبل مسیح تک جاتی ہے۔مصر میں فرعونوں نے بھی اسکو خاص اہمیت دی جو کہ انکے مقبروں سے ملنے والی اشیاء پر اسکے استعمال سے ثابت ہے۔

لاجورد ایک چٹان یا صخرہ ہے نہ کہ معدن ، کیونکہ یہ بذات خود اپنے جزیات میں مختلف معدنیات پر مشتمل ہوتا ہے۔ معدن اس شے کو کہتے ہیں کہ جسکا جز صرف ایک ہو۔
سنگ لاجورد کا اہم جز (25 تا 40 فیصد) لاجوردیہ (lazurite) ہوتا ہے، جو کہ سوڈئم، سلیکان، آکسیجن،گندھک اور کلورین سے بننے والا ایک مرکب ہے۔ اکثر اسمیں سفید کیلسائٹ، نیلا سوڈالائٹ اور زرد پائرائٹبھی پایا جاتا ہے۔ اسکا کیمیائی فارمولا یوں لکھاجاتا ہے۔
لاجورد کا کیمیائی فارمولا (Na,Ca)₈(AlSiO₄)₆(S,SO₄,Cl)_1-2[1] مزید تفصیل کیلیے رابطے پر ٹک کیجیۓ

///////////////

به ترکی:

Lapis lazuli veya laciverttaşı, çok eski çağlardan beri mücevher olarak kullanılan bir taş türü. Koyu mavi renkte, yarışeffaf-opak niteliğinde, özellikle Antik Mısır'da Firavunlar tarafından çok önem verilmiş kıymetli bir taştır.

Lapis lazuli bir mineral değil, kayadır. Çünkü birkaç mineralden oluşmuştur. Gerçek bir mineral olabilmesi için sadece bir mineral türünü içermesi gerekirdi.

//////////////

به اویغوری: لازۇرىت بولسا مىنېرال

////////////////

Lapis lazuli

From Wikipedia, the free encyclopedia

"Lapis" redirects here. For other uses, see Lapis (disambiguation).

Lapis lazuli
Lapis lazuli from Afghanistan in its natural state
General
Category	Rock
Formula (repeating unit)	mixture of minerals withlazurite as the main constituent.
Crystal system	None, as lapis is a rock.Lazurite, the main constituent, frequently occurs as dodecahedra
Identification
Color	Blue, mottled with whitecalcite and brassy pyrite
Crystal habit	Compact, massive
Fracture	Uneven-Conchoidal
Mohs scalehardness	5–5.5
Luster	dull
Streak	light blue
Specific gravity	2.7–2.9
Refractive index	1.5
Other characteristics	The variations in composition cause a wide variation in the above values.

Lapis lazuli /ˈlæpɪs ˈlæzʲuːli/, /-ˈlæzʲuːlaɪ/, or lapis for short, is a deep blue semi-precious stoneprized since antiquity for its intense colour. Lapis lazuli was mined in the Sar-i Sang mines^[1]and in other mines in the Badakhshan province in northeast Afghanistan as early as the 7th millennium BC.^[2] Lapis beads have been found at neolithic burials in Mehrgarh, the Caucasus, and even as far from Afghanistan as Mauritania.^[3] It was used for the eyebrows, among other features, on the funeral mask of Tutankhamun (1341–1323 BC).^[4](ed.)

At the end of the Middle Ages, lapis lazuli began to be exported to Europe, where it was ground into powder and made into ultramarine, the finest and most expensive of all bluepigments. It was used by some of the most important artists of the Renaissance and Baroque, including Masaccio, Perugino, Titian and Vermeer, and was often reserved for the clothing of the central figures of their paintings, especially the Virgin Mary.

Today mines in northeast Afghanistan and Pakistan are still the major source of lapis lazuli. Important amounts are also produced from mines west of Lake Baikal in Russia, and in theAndes mountains in Chile. Smaller quantities are mined in Italy, Mongolia, the United States and Canada.^[5]

Contents

[hide]

· 1Etymology

· 2Science and uses

o 2.1Composition

o 2.2Color

o 2.3Sources

o 2.4Alternatives

o 2.5Uses

· 3History and art

o 3.1In the ancient world

· 4See also

· 5References

o 5.1Notes and citations

o 5.2Bibliography

· 6External links

Etymology[edit]

Lapis is the Latin word for "stone" and lazuli is the genitive form of the Medieval Latin lazulum, which is taken from the Arabic لازورد lāzaward, itself from the Persian لاژورد lāžavard, which is the name of the stone in Persian^[6] and also of a place where lapis lazuli was mined.^[7][8]

The name of the stone came to be associated with its color. The English word azure, French azur, Italian azzurro, Polish lazur, Romanianazur and azuriu, Portuguese and Spanish azul, and Hungarian azúr all come from the name and color of lapis lazuli.

Science and uses[edit]

A sample from the Sar-i Sang mine in Afghanistan, where lapis lazuli has been mined since the 7th Millennium BC.

A polished block of lapis lazuli

Natural ultramarine pigment made from ground lapis lazuli. This was the most expensive blue pigment during theRenaissance, often reserved for depicting the robes of Angels or theVirgin Mary.

Composition[edit]

Lapis lazuli is a rock whose most important mineral component is lazurite^[9] (25% to 40%), a feldspathoid silicate mineral with the formula (Na,Ca)₈(AlSiO₄)₆(S,SO₄,Cl)_1-2.^[10] Most lapis lazuli also contains calcite (white), sodalite (blue), and pyrite (metallic yellow). Other possible constituents: augite; diopside; enstatite; mica; hauynite; hornblende, and nosean. Some lapis lazuli contains trace amounts of the sulfur-richlöllingite variety geyerite.

Lapis lazuli usually occurs in crystalline marble as a result of contact metamorphism.

Color[edit]

The intense blue color is due to the presence of the trisulfur (S
3) radical anion in the crystal.^[11] An electronic excitation of one electron from the highest doubly filled molecular orbital (No. 24) into the lowest singly occupied orbital (No. 25)^[12] results in a very intense absorption lineat λ_max ~617 nm.

Sources[edit]

Lapis lazuli is found in limestone in the Kokcha River valley of Badakhshan province in northeastern Afghanistan, where the Sar-e-Sangmine deposits have been worked for more than 6,000 years.^[13] Afghanistan was the source of lapis for the ancient Egyptian and Mesopotamian civilizations, as well as the later Greeks and Romans. Ancient Egyptians obtained this material through trade from Afghanistan. During the height of the Indus valley civilization about 2000 BC, the Harappan colony now known as Shortugai was established near the lapis mines.^[3]

According to the Sorbonne's mineralogist Pierre Bariand's leading work on the sources of lapis lazuli in modern times, and to references inAfghanistan's Blue Treasure: Lapis Lazuli (2011) by Lailee McNair Bakhtiar, the lapis lazuli is found in "caves" not traditionally considered "mines" and the stone lapis lazuli is from the primary source of the Hindu Kush Mountains in Afghanistan's Kochka River Valley and not in Pakistan.

In addition to the Afghan deposits, lapis is also extracted in the Andes (near Ovalle, Chile); and to the west of Lake Baikal in Siberia, Russia, at the Tultui Lazurite deposit. It is mined in smaller amounts in Angola; Argentina; Burma; Pakistan; Canada; Italy, India; and in the United States in California and Colorado.^[5]

Alternatives[edit]

Lapis lazuli is commercially synthesized or simulated by the Gilson process, which is used to make artificial ultramarine and hydrous zinc phosphates.^[14] It may also be substituted by spinel or sodalite, or by dyed jasper or howlite.^[15]

Uses[edit]

Lapis takes an excellent polish and can be made into jewelry, carvings, boxes, mosaics, ornaments, small statues, and vases. It was also ground and processed to make the pigment ultramarine, widely used during the Renaissance in frescoes and oil painting. Its usage as a pigment in oil paint largely ended in the early 19th century when a chemically identical synthetic variety became available.

History and art[edit]

A Mesopotamianlapis lazuli pendant circa 2900 BC.

A lapis lazuli bowl from Iran (End of 3rd, beginning 2nd millennium BC)

Close-up of the lapis lazuli inlays in the 25th-century BCStatue of Ebih-Il

In the funeral mask ofTutankhamun (1341-1323 BC), lapis lazuli was used for the eyebrows of the young Pharaoh.

An elephant carving on high-quality lapis lazuli, which includes gold-colored pyrite, is a rare example ofMughal inspired art. (length: 8 cm (3.1 in))

Carved lapis lazuli mountain scene, from the ChineseQing Dynasty(1644–1912).

Girl with a Pearl Earring (1665) byJohannes Vermeer is painted withultramarine, a natural pigment made from lapis lazuli.

A lapis lazuli urn two meters high from the State Hermitage Museum in Saint Petersburg, Russia (19th century).

In the ancient world[edit]

Naqada I (Egypt) female figure, circa 3700 BC. Bone with Lapis inlay fromBadakhshan.

Lapis lazuli has been mined in Afghanistan and exported to the Mediterranean world and South Asia since the Neolithic age.^[16] Lapis lazuli beads have been found at Mehrgarh, a neolithic site near Quetta in Pakistan, on the ancient trade route between Afghanistan and the Indus Valley, dating to the 7th millennium BC. Quantities of these beads have also been found at 4th millennium BC settlements in NorthernMesopotamia, and at the Bronze Age site of Shahr-e Sukhteh in southeast Iran (3rd millennium BC). A dagger with a lapis handle, a bowl inlaid with lapis, and amulets, beads, and inlays representing eyebrows and beards, were found in the Royal Tombs of the Sumerian city-state of Ur from the 3rd Millennium BC.^[16]

Lapis was also used in ancient Mesopotamia by the Akkadians, Assyrians, and Babylonians for seals and jewelry. In the Mesopotamian poem the Epic of Gilgamesh (17th-18th Century BC), one of the oldest known works of literature, lapis lazuli is mentioned several times. The Statue of Ebih-Il, a 3rd millennium BC statue found in the ancient city-state of Mari in modern-day Syria, now in the Louvre, uses lapis lazuli inlays for the irises of the eyes.^[17]

Lapis lazuli also made its way across the Mediterranean to ancient Egypt, where it was a favorite stone for amulets and ornaments such as scarabs; Lapis jewelry has been found at excavations of the Predynastic Egyptian site Naqada (3300–3100 BC). At Karnak, the relief carvings of Thutmose III (1479-1429 BC) show fragments and barrel-shaped pieces of lapis lazuli being delivered to him as tribute. Powdered lapis was used as eyeshadow by Cleopatra.^[3][18]

In late classical times and as late as the Middle Ages, lapis lazuli was often called sapphire (sapphirus in Latin, sappir in Hebrew),^[19] though it had little to do with the stone today known as the blue corundumvariety sapphire. In his book on stones, the Greek scientist Theophrastus described "the sapphirus, which is speckled with gold," a description which matches lapis lazuli.^[20]

There are many references to sapphires in the Old Testament, but most scholars agree that, since sapphires were not known before the Roman Empire, they most likely are references to lapis lazuli. For instance, Exodus 24:10: "As they saw the God of Israel, and there was under his feet as it were a paved work of a sapphire stone.." (KJV). The term used in the Latin Vulgate Bible in this citation is "lapidus sapphiri," the term for lapis lazuli.^[21] Modern translations of the Bible, such as the New Living Translation Second Edition,^[22] refer to lapis lazuli in most instances instead of sapphire.

Khollan Vafa : اخوان صفا

۱۳۹۵ خرداد ۱۴, جمعه

لازورد، لاجورد

دنبال کننده ها

بايگانی وبلاگ

درباره من