- مشک
طرامشیر. [ م ُ / م ِ طَ ] (اِ مرکب ) گیاهی است از تیره ٔ
نعنائیان که خودروست و آن را ریحان الارض و دیقطامون نیز گویند. مشک طرامشیع.
توضیح اینکه این گیاه در حقیقت یکی از گونه های پودنه است ... مؤلف عقار این کلمه
را معرب از مشک ترمشیر ایرانی دانسته است . (از فرهنگ فارسی معین ). گیاهی از
خانواده ٔ لابیاسه و از گیاهان بومی جزیره ٔ کرت است و در طب قدیم این گیاه را
مانند داروی نافع جراحات می شناختند. (از لاروس ). بهتر آن بود که با سرخی و زردی
زند. قوت و مزاجش به پودنه ٔ کوهی نزدیک است . لیک از او لطیف تر است و دارویی
بزرگ است حیض آوردن را و کودک از شکم بیاوردن را. و رطوبتهای غلیظ و لزج را که
اندر سینه بود به آسانی براندازد و او گرم است و خشک و اندر درجه ٔ دوم و بهتر
هندی بود. (الابنیه چ دانشگاه ص 316).
فودنج بستانی . پودنه ٔ بستانی
. بقلةالغزال . (یادداشت مؤلف ). قسمی از پودنه و قوی تر ازاقسام آن است . برگش
انبوه و بزرگ تر از برگ پودنه ٔ بری و باخشونت و مایل باستداره و چون گوسفند از آن
بخورد شیر او برنگ خون شود. (از فهرست مخزن الادویه ).
//////////////
49 (525). مشك طرامشیر[1]،
Mušktirāmušir ، mušktirāmšī ، Origanum dictamnus.
"بهترینش از هند خیزد. " گویند
ازسریانی است (ص 267). اینزلی (Materia Indica, Vol. I, p. 112) آن را آویشن کوهی کرِت می‌نامند و می‌افزاید
هیچگاه آن را در هند ندیده است. راست این
است که در هند نمی‌روید و از همینرو گونۀ هندی که ابومنصور نام برده باید،
مرزنگوش، مرزنجوش Origanum marjorana باشد که در سنسکریت phaijjhaka و در عربی mardakuš یا mizunjuš می‌گویند.
ساینو-ایرانیکا
//////////////
کاکوتی
اشاره
به فرانسویZiziphore نامیده می‌شود. گیاهی است از خانواده
نعناLabiatae نام علمی آنZiziphora Tenuior L . و مترادف آنZiziphora persica Bge می‌باشد. نام این گیاه به هندیM ishkatarelmashih است.
در فرهنگ شلیمر برای
گونه‌ای با نام علمیZiziphora cristata نام «مشک طرامشیع»(Mechke thrame'chie) در ایران ذکر شده که احتمالا
از همان نام هندی گرفته شده است.
گونه دیگری از این
گیاه نیز که چندساله است در ایران می‌روید، نام علمی آنZ .Clinopodioides M .Bieb می‌باشد که دارای
خواص متفاوتی از گونه اولی می‌باشد.
مشخصات
گونهZ .Tenuior گیاهی است یکساله کوچک به بلندی
12- 5 سانتی‌متر. برگهای آن سبز تیره باریک نوک‌تیز. گلهای آن ریز و بنفش‌رنگ است.
این کاکوتی در غرب
تهران، منطقه کرج کنار رودخانه کرج، جاجرود، در شمال ایران در منجیل، آذربایجان در
اطراف تبریز، در مرکز در اصفهان، و در شرق در خراسان، دامغان، سمنان و در شیراز قم
و همدان و سرانجام در بلوچستان در سرحد و زنجانک در تفتان می‌روید.
معارف گیاهی، ج1،
ص: 198
واریته‌هایی از این‌گونه
نیز هستند که در اغلب مناطق ایران می‌رویند.
از نظر ترکیبات شیمیایی
در کاکوتی اسانس روغنی فرار وجود دارد.
خواص- کاربرد
در هند از تخم آن
به عنوان تب‌بر استفاده می‌شود. گرد تخم خشک گیاه را با ماست یا دوغ مخلوط کرده برای
قطع اسهال خونی می‌خورند. از برگهای گیاه به عنوان نرم‌کننده سینه و بادشکن می‌خورند
و برای ازدیاد نیروی جنسی نیز مفید است.
مشخصات گونهZ .Clinopodioides : گیاهی است چندساله به بلندی
40- 10 سانتی‌متر پایین ساقه آن کمی چوبی است. برگهای آن بعضی پوشیده از کرک و گلهای
آن کوچک سفید و پوشیده از کرک است. این‌گونه در ایران در دماوند، کرج، میشوداغ و در
اطراف تبریز، و تفرش و اراک، در کوه شاه‌زند و اشتران، کوه لرستان و در بلوچستان به‌طور
وحشی می‌روید نامهای محلی آن در بلوچستان «پارچین» و «پودنیا» در چیت کانی می‌باشند.
خواص- کاربرد
در هند جوشانده گیاه
خشک را می‌خورند برای معالجه تیفوس و در گرمای زیاد از دم‌کرده برگهای گیاه به عنوان
نوشابه خنک‌کننده می‌نوشند.
معارف گیاهی، ج1،
ص: 199
///////////////
مشک طرامشیع
مشک طرامشیر نیز گویند
و آن فودنج بری بود بشیرازی رنک گویند و از خواص وی آنست که چون گوسفند بر وی چرا کند
بعوض شیر خون از پستان وی بیرون آید و طبیعت آن گرم و خشک بود در سئوم و گویند خشکی
وی در چهارم بود و رطوبات لزج از سینه و شش بیرون آورد و شراب وی عظیم سودمند بود و
غش و کرب را و وی حیض و بول و دم نفاس براند و سنگ گرده بریزاند و مقدار مأخوذ از وی
یک مثقال بود و وی از غایت افراط ادرار که در وی هست بعوض بول خون براند و مصلح آن
آب مورد بود یا بلوط و جهت درد رحم نافع بود و جالینوس گوید چون دنکی از وی سحق کنند
و با روغن بلسان بسرشند و زن فرزجه بخود برگیرد درد زایل کند و اسحق گوید قولنج را
نافع بود چون دانکی سقمونیا و دانکی از وی سحق کرده و یک درم کثیرا باده درم خمیره
بنفشه بسرشند و با آب گرم بیاشامند و ارنیاسوس گوید کسی که شهوتش منقطع شده باشد در
هر سه روز یک روز نیم درم از وی سحق کرده با سه درم تخم خربوزه و دو درم مسکه میش و
بیست درم عسل بخورد شهوت زیاده شود و چون بیاشامند و بخور کنند بچه بیندازد و وی مضر
بود به سفل و مصلح آن گویند سرکه خمری بود و بدل وی قرومانا است و جالینوس گوید بدل
وی در ادرار عدس مر بود دو وزن آن و شاپور گوید بدل آن اکلیل الملک بود و گویند بدل
آن شقایق است
صاحب مخزن الادویه
می‌نویسد: مشک طرامشیع مشیع بکسر میم اول و بفتح میم دوم اسم نبطی است و فهلوی نیز
گفته‌اند و بشیرازی رنک گویند و در ماهیت قسمی از پودنه جبلی است و قوی‌ترین اقسام
آن
ابو ریحان در صیدنه
تحت عنوان مشک طرامشیر می‌نویسد: بعضی او را مشک طرامشیع گویند و بلغت رومی او را دیقطمینون
و تالسفیس گویند و اطبای فارسی آن را مشک طرامشیر نامند
لاتینZIZYPHORA CRISTATA
///////////////
كاكوتي
به فرانسوي Ziziphore ناميده مي شود. گياهي
است از خانواده نعنا Labiatae نام
علمي آن Zizphora tenuior L.. و
مترادف آن Ziziphora persica Bge نام
اين گياه به هندي Mishkatarelmashih است.
در فرهنگ شليمر براي گونه اي با نام علمي Ziziphora cristata نام «مشك طرامشيع (Mechke thrameehie) در ايران ذكر شده كه
احتمالا از همان نام هندي گرفته شده است.
گونه ديگري از اين گياه نيز كه چند ساله است
در ايران مي رويد. نام علمي آن Z.clinopodioides M.
Bieb مي باشد كه داراي خواص متفاوتي از گونه
اولي مي باشد.
مشخصات
گونه Tenuior گياهي است يكساله كوچك به بلندي 12-5 سانتي متر. برگهاي آن
سبز تيره باريك نوك تيز. گلهاي آن ريز و بنفش رنگ است.
اين كاكوتي در غرب تهران، منطقه كرج كنار
رودخانه كرج، جاجرود، در شمال ايران در منجيل، آذربايجان در اطراف تبريز، در مركز
در اصفهان، و در شرق در خراسان، دامغان ، سمنان و در شيراز قم و همدان و سرانجام
در بلوچستان در سرحد و زنجانك در تفتان مي رويد.
واريته هايي از اين گونه نيز هستند كه در
اغلب مناطق ايران مي رويند.
از نظر تركيبات شيميايي در كاكوتي اسانس
روغني فرار وجود دارد.
خواص – كاربرد
در هند از تخم آن به عنوان تب بر استفاده مي
شود. گرد تخم خشك گياه را با ماست يا دوغ مخلوط كرده براي قطع اسهال خوني مي
خورند. از برگهاي گياه به عنوان نرم كننده سينه و بادشكن مي خورند و براي ازدياد
نيروي جنسي نيز مفيد است.
مشخصات گونه Z.Clinopodioides گياهي است چند ساله به بلندي 40-10 سانتي متر پايين ساقه آن
كمي چوبي است. برگهاي آن بعضي پوشيده از كرك و گلهاي آن كوچك سفيد و پوشيده از كرك
است. اين گونه در ايران در دماوند، كرج، ميشوداغ و در اطراف تبريز، و تفرش و اراك،
در كوه شاه زند و اشتران، كوه لرستان و در بلوچستان به طور وحشي مي رويد نامهاي
محلي آن در بلوچستان «پارچين» و «پودينا» در چيت كاني مي باشند.
خواص – كاربرد
در هند جوشانده گياه خشك را مي خورند براي
معالج تيفوس و در گرماي زياد از دم كرده برگهاي گياه به عنوان نوشابه خنك كننده مي
نوشند.
////////////////
کاکوتی(مشک طرامشیع)
مشک طرامشیع، کاکوتی
Ziziphora Tenuior
مشک‌طرامشی؛ قسمی از پودنۀ جبلی است و قوی‌ترین اقسام آن برگ آن انبوه بزرگ‌تر از برگ پودنۀ بری و مایل به استداره و با خشونت.
طبیعت آن در آخر سوم گرم و در وسط آن خشک است.
خواص آن: آشامیدن آن خارج کننده رطوبات غلیظه از سینه و شش و رحم و مقوی اشتها و گشاینده قولنج و جهت غشی و کرب[1] و ادرار بول و حیض و نفاس نافع به قوت و سقط کننده جنین و قتل آن تفتیت حصات[2] و چون یک دانگ آن را با یک دانگ سقمونیا و یک درهم کتیرا سوده با ده درم خمیر بنفشه بسرشند و با آب گرم بیاشامند رفع قولنج نماید و کسی که شهوت او منقطع شده باشد چون در هر سه روز یک روز نیم درهم آن راسوده با سه درهم تخم خربزه و ده درهم مسکه[3] میش و بیست درم عسل بخورد شهوت را زیاده گردد و شراب آن را رافع کرب و غشی و مدر حیض است و بخور آن مسقط جنین و فرزجه[4] آن بقدر یک دانگ با روغن بلسان مسکن درد رحم.
مخزن الادویه، تألیف مرحوم سید محمد حسین
عقیلی علوی خراسانی شیرازی
//////////////
کاکوتی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ
آزاد
|
کاکوتی
|
|
|
Ziziphopra capitata
|
|
|
فرمانرو:
|
|
|
راسته:
|
|
|
تیره:
|
|
|
سرده:
|
Ziziphora
|
کاکوتی یا مُشکِ ترمشیر [۱] (نام علمی: Ziziphora)[۲][۳] نام یک سرده از تیره نعناعیان است که بوی
گرم و تندی همانند نعناع دارد هرچند با عطر ویژه خود و در طب سنتی و آشپزی
کاربرد دارد.
4.
Ziziphora clinopodioides Lam. - سیبری، مغولیتان، سین‌کیانگ، آسیای
مرکزی، هیمالایا، آسیای جنوب غربی
15. Ziziphora tenuior L. - اکراین، روسیه، سیبری، آسیای مرکزی، سین‌کیانگ،
افغانستان، ایران، ترکیه، خاور میانه
|
|
1.
پرش به بالا↑ لغت
نامه دهخدا، مشک طرامشیر، عربی نویس شده ترمشیر
3.
پرش به بالا↑ Abbas Azadmehr, Robabeh latifi, Sahar Mosalla,
Reza Hajiaghaee and Mojtaba Shahnazi. «Immunomodulatory effects of Ziziphora
tenuior L. extract on the dendritic cells».
ژورنال دارو، ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۲۸ شهریور ۱۳۹۴. «Ziziphora tenuior L. (Kakuti in Persian)»
·
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Ziziphora»، ویکی‌پدیای انگلیسی،
دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۵).
//////////////
الفُوذَنْج التَّيْسِيّ[3] أو غُبَيْرَة الأُيُّل[3] (باللاتينية: Origanum
dictamnus) نوع نباتي يتبع جنس المردقوش من الفصيلة الشفوية.
المراجع[عدل]
1.
^
"معرف "فوذنج تيسي" في القائمة الحمراء للأنواع المهددة
بالانقراض". IUCN-ID. اطلع
عليه بتاريخ 21 يونيو 2016.
3.
^ تعدى إلى الأعلى ل:أ ب ابن البيطار. تفسير كتاب دياسقوريدوس في الأدورية المفردة.
تحقيق إبراهيم بن مراد، بيت الحكمة، قرطاج 1990.
////////////////
Origanum dictamnus
From Wikipedia, the free encyclopedia
|
This article needs additional citations for verification. Please
help improve this article byadding citations to reliable sources.
Unsourced material may be challenged and removed.(April 2008) (Learn
how and when to remove this template message)
|
|
Origanum dictamnus
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species:
|
O. dictamnus
|
|
·
Amaracus dictamnus (L.) Benth.
·
Amaracus tomentosus Moench
·
Dictamnus creticus Garsault nom. inval.
·
Majorana dictamnus (L.) Kostel.
·
Origanum dictamnifolium St.-Lag. [Spelling variant]
·
Origanum saxatile Salisb. nom. illeg.
|
|
Origanum
dictamnus (dittany
of Crete, Cretan dittany or hop marjoram),
known in Greekas δίκταμο (díktamo,
cf. "dittany")
or in Cretan dialect έρωντας (erontas,
"love"), is a tenderperennial plant that grows 20–30 cm
high. It is a healing, therapeutic and aromatic plant that only grows wild on
the mountainsides and gorges of the Greek island of Crete, Greece. The dittany of Crete is widely used
for food flavouring and medicinal purposes, in addition to it featuring as an
ornamental plant in gardens. This small, lanate shrub
is easily recognised by the distinctive soft, woolly covering of white-grey
hair on its stems and round green leaves, giving it a velvety texture. Tiny
rose-pink flowers surrounded by brighter purple-pink bractsadd
an exuberant splash of colour to the plant in summer and autumn.[2] The dittany is
classified as vulnerable on the IUCN Red List of Threatened Plant Species
1997.[3]
Contents
Origanum
dictamnus is
a many branched plant with discoid to ovate, grey-green leaves that are sited
in pairs opposite each other. The slender arching stems and lanate leaves are
covered in a velvety white down and are 13–25 mm in size.
The
flowers are pale pink to purple and have a deep lilac corolla with many deep
pink coloured overlapping bracts. The colourful flowers forming a cascade of
elongated clusters are in bloom in the summer months. The flowers are
hermaphrodite, meaning they have both male and female organs, and are
pollinated by bees attracted to their scent and bright colour.
The
primary ingredients of its essential oil were found to be carvacrol (68.96%), β-phellandrene (18.34%) and p-cymene (4.68%).[4]
Said[by
whom?] to symbolize love and to be an aphrodisiac, only the most ardent young lovers
scrambled on mountainsides and the deep gorges of Crete gathering bunches of
the pink blooms to present as love tokens. There are numerous deaths reported
throughout the centuries by collectors of this magical herb.[citation needed]
Even
in recent times, the collection of dittany of Crete was a very dangerous
occupation for the men who risked life and limb to climb precarious rock faces
where the plant grows wild in the mountains of Crete. They were named erondades (love
seekers) and were considered very passionate men to go to such dangerous
lengths to collect the herb.
Dittany
of Crete has always been highly prized; it is gathered while in bloom in the
summer months, and is exported for use in pharmaceuticals, perfumery and to
flavour drinks such as vermouth and absinthe.
In Ancient Greece, Hippocrates prescribed plant cures to aid
all manner of ailments, and considered dittany of Crete useful forstomach aches and complaints of the digestive system and as a poultice for
healing wounds, as well as inducing menstruation.
The
Greek philosopher Aristotle in his
work The History of Animals (612a4) wrote: "Wild goats in
Crete are said, when wounded by arrow, to go in search of dittany, which is
supposed to have the property of ejecting arrows in the body."
The
Greek scholar and philosopher Theophrastus agreed with Aristotle about
the healing properties of dittany of Crete. In his workEnquiry into Plants,
he noted that dittany was peculiar to Crete, and that it was: "Said to be
true, that, if goats eat it when they have been shot, it rids them of the
arrow" (9.16.1).
Other
scholars of Ancient Greece and later have made reference to dittany, but
probably referred to Dictamnus albus, known as false or white
dittany.
Today,
the wild, naturally grown dittany of Crete is classed as "rare" and
is protected by European law so it does not become extinct. The cultivation now
centres on Embaros and the surrounding villages, south of Heraklion, Crete, and
is used to make herbal tea and for use in natural beauty products.
In
Book XII Virgil's Aeneid, Venus heals the
wounded Aeneas with a stalk of "dittany from Cretan Ida", a plant
"with downy leaves and scarlet flower" that goats eat when stuck with
arrows.
In
Canto XI of Tasso's Jerusalem Delivered the
crusader leader, Godfrey, is healed by a dittany salve. This scene is a
reference to Virgil's as the dittany used to heal Godfrey is fetched from Mount
Ida and reference is also made to the idea that goats eat dittany when wounded.
The
herb is used by modern witches in love
potions and for divination and
contact with spirits. When using it as an incense, it is cautioned that spirits
materialize in the smoke.
Also,
small doses of the herb are believed to enhance one's ability to perform astral projection, separating the
consciousness from the physical.[citation needed]
|
|
Wikimedia Commons has media
related to Origanum
dictamnus.
|
Additionally,
dittany of Crete is one of the few well-known etheric condensers. In Hermetic
practice, its primary use is to provide sufficient ether to allow for the
construction of a physical body for spirits summoned via rites of evocation.
3.
Jump up^ Walter, K.S. and Gillett, H.J. (1998)
1997 IUCN Red List of
Threatened Plants. IUCN (The World Conservation Union), Gland, Switzerland and
Cambridge, UK.
4.
Jump up^ Skrubis, Byron (1979).
"Origanum dictamus L., a Greek native plant". Journal of
Ethnopharmacology (Elsevier) 1: 411–415.doi:10.1016/S0378-8741(79)80006-9.
5.
^ Jump up to:a b c d Liolios,
C.C.; et al. (2009). "Liposomal incorporation of carvacrol and thymol
isolated from the essential oil of Origanum dictamnus L. and in vitro
antimicrobial activity". Food Chemistry (Elsevier) 112 (1):
77–83. doi:10.1016/j.foodchem.2008.05.060.
This
article incorporates text from the ARKive fact-file "Origanum
dictamnus" under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported
License and the GFDL.
1.
Jump up^ Tzortzakis, Nikos (2014). "Origanum
dictamnusOil Vapour Suppresses the Development of Grey Mould in Eggplant
FruitIn Vitro".Biomed Research International: Article No.:
562679. doi:10.1155/2014/562679.
Retrieved 2015-04-30.
·
Origanum
