۱۳۹۵ تیر ۳, پنجشنبه

ملوخیه/ملوکیه، ملوخیا،خلمیط، بقلةالیهودیه، خبازی بستانی

ملوخیه . [ م ُخی ی َ / ی ِ ] (اِ) جنسی است از خبازی . (الابنیه چ دانشگاه ص 317). رجوع به ملوخیا* شود. || نوعی از بقول است که در مصر وشام از آن غذای مشهوری سازند. (از اقرب الموارد).
* ملوخیا[ م ُ ] (اِ) به لغت گیلان نوعی از گل خبازی باشد و آن را به شیرازی خطمی می گویند و به ملوکیه مشهور است . (برهان ) (آنندراج ). ملوکیا نیز گویند نوعی از خبازی است . (تذکره ٔ داود ضریر انطاکی ج 1 ص 332). نوعی از خبازی . (ناظم الاطباء). نوعی از خطمی کوچک . (الفاظ الادویه ). خبازی بستانی است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). قسمی پنیرک . ملوخیه . ملوکیه . بقلةالیهودیه . خبازی بستانی .(یادداشت به خط مرحوم دهخدا). ملوخیا و ملوکیا و غیره اشکال سریانی نامهای یونانی ملوخه و ملوخیون و غیره است به معنی خبازی . در اینجا ملوخیه «کرت » یا مُوْدِ ژویف (لاتینی ، کورکوروس اولیتوریوس ) منظور است . (از حاشیه ٔ برهان چ معین ). و آن را ملوکیه خوانند و آن نوعی از خبازی است و آن بستانی بود و به شیرازی خطمی کوچک گویند و درخت وی مانند درخت خطمی بود، اما گل وی سرخ و کوچک بود و نیکوترین ملوخیا آن بود که سبز و بزرگ بود و قضبان وی به سرخ مایل بود. (اختیارات بدیعی ). و رجوع به خبازی و مدخل بعد شود.
//////////
ملوخیه. ( اسم ) یکی از گونه های پنیرک که بنام خبازی بستانی نیز مشهور است و در آسیای غربی خصوصا فلسطین بفراوانی میروید ملوخیا ملوکیا ملوخیه بقله الیهودیه خبازی بستانی . توضیح در تداول عامه در ایران این گیاه را نیز پنیرک گویند .
////////////
خبازی: نوعی است از انواع تره‌ها و برگ او مستدیر باشد و بعضی او را خباز گویند و ابو ریحان گوید خبازی ملوکیه را گویند و او نوعی است از انواع خیری و خبازی دو نوع است: دشتی و بستانی. دشتی را خبازی گویند و بستانی را ملوخیا گویند. ابو ریحان گوید نوعی از او درخت ملوخیا گویند و به تازی چون از او عبارت کنند شجرة ملوخیه گویند. (صیدنه ص 254). به پارسی خرو خوانند و به شیرازی نان کلاع و آن نوعی از ملوکیه است و گویند و ملوخیا بستانی است و ملوکیه بری و گویند نوعی از ملوخیا را بقلة الیهودیه خوانند و ملوکیه گویند و آن خطمی بود. (اختیارات ص 137). به فارسی نان کلاغ و پنیرک و خیرو و به ترکی ایم کماجی و در مازندران گیاه آن را انحیلک و به شیرازی خطمی کوچک نامند. (مخزن ص 375) و (نیز نگاه کنید به خطمی).
یادگار، در دانش پزشکی و داروسازی، متن، ص: 303
///////////////////
خبازی‌.  بپارسی خرو خوانند و بشیرازی نان کلاغ و آن نوعی از ملوکیه است و گویند و ملوخیا بستانی است و ملوکیه بری و گویند نوعی از ملوخیا را بقلة الیهودیه خوانند و ملوکیه گویند و آن خطمی بود و بری لطیفتر و خشک‌تر از بستانی بود طبیعت آن سرد و تر بود در اول و گویند معتدل است در گرمی و سردی و گویند تلینی در وی هست و معتدل بود و قولس گوید گرم و خشک است و این قول دور است نافع بود گزندگی زنبور نحل را ضماد کردن وقتی که خام بود و ورق بری را چون با زیتون بر سوختگی آتش و حمره و طبیخ وی چون زنان در آن نشینند صلابت رحم نرم گرداند و مقعد ورق وی چون با بیخ وی بجوشانند زهرها و ادویه‌های کشنده و گزندگی رتیلا را ضماد کردن نافع بود و بول براند و تخم وی چون خلط کنند با تخم خندقوقای بری و با شراب بیاشامند درد مثانه ساکن کند و چون ورق وی بپزند و بر دمامیل نهند و ورمها که احتیاج بشکافتن بود بگشاید و ماده بیرون آورد و بدان حقنه کردن گزندگی روده و مقعد و رحم را سود دهد و آنچه بستانی بود معده را بد بود چون تر بود مثانه را نافع بود و جهت خشونتی که در سینه و شش بود و مثانه را سود دارد و اگر بپزند با روغن و ضماد کنند بر ورمهای گرم ساکن کند و خبازی سرفه‌ای که از خشکی بود و خشونت سینه را نافع بود و بول براند و شکم و ورق وی چون بخایند همچنان خام و با اندک نمکی ضماد کنند بر ناسور که در چشم بود پاک کند و گوشت برویاند و چون ضماد کنند با کمیز بر سر ریشی که سبب آن از تری بود سودمند بود و چون بر گزندگی عقرب ضماد کنند خاصه چون با زیت بود نافع است و گل وی قرحه گرده را سودمند بود آشامیدن و ضماد کردن و قضبان آن نافع بود جهت روده و مثانه و شکم نرم دارد و نوعی از خبازی بری بود که مسهل مره خام بود تا حدی که گاه باشد که خون بیاید
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد که: خبازی بضم خا بفارسی نان کلاغ و پنیرک و خیرو و بترکی ایم کماجی و در مازندران گیاه آن را انحیلک و بشیرازی خطمی کوچک نامند
لاتین‌MALVA ROTUNDIFOLIA فرانسه‌MAUVE انگلیسی‌MALLOW
اختیارات بدیعی
///////////////
پَنیرَک از گیاهان خزنده و پایا با بلندای ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر و ساقه‌های ستبر، شاخه‌شاخه و کرک‌دار و منشعب و رنگ گل‌ها آبی و صورتی و میوه مسطح است. این سرده در ایران ۱۰ گونه گیاه علفی یک‌ساله یا چندساله دارد. این گیاه در درمان سرماخوردگی مؤثر است و در اغلب نقاط ایران بویژه در دشت‌های شهرستان اقلیدمی‌روید.
///// الخُـبَّازَة أو الخُـبَّازَى أو الخُـبَّاز أو الخُـبَّـيْـز[2](الاسم العلمي:Malva) هي جنس نباتي يتبع الفصيلة الخبازية من رتبة الخبازيات.[3]
مواطنه أوروبا وآسيا وشمال أفريقيا.
قائمة أنواع الخبازة[عدل]
يوجد عدة أنواع من جنس الخبازة[4] [5]

مراجع[عدل]
  1. ^  "معرف Malva في موسوعة الحياة"eol.org. اطلع عليه بتاريخ 21 يونيو 2016.
  2. ^ البعلبكي، منير (١٩٩١). "الخُبّازَى؛ الخُبّاز؛ الخُبّازة؛ الخُبَّيْز"موسوعة المورد. موسوعة شبكة المعرفة الريفية. اطلع عليه بتاريخ ٢٣ تشرين الاول ٢٠١٣.
  3. ^ موقع لائحة النباتات أنواع الخبازة تاريخ الولوج 16 شباط 2014
  4. ^ موقع zipcodezoo.com جنس الخبازة تاريخ الولوج 12 أبريل 2012
  5. ^ موقع لائحة النباتات أنواع الخبازة تاريخ الولوج 12 ابريل 2012
 //////////////
به عبری خِلمیط:
חֶלְמִית (שם מדעיMalva) היא סוג של כ-30 מיני צמחים עשבוניים רב שנתיים במשפחת החלמיתיים. לסוג תפוצה רחבה באזורים הסובטרופיים וטרופיים של אפריקהאסיה ואירופה.
העלים הם בעלי אונות לסירוגין. גובה הגבעול נע בסביבות 50 ס"מ, קוטר הפרחים נע בין 0.5 ל-5 ס"מ, והם בעלי חמישה עלי כותרת לבנים או ורודים וחמישה עלי גביע. לחלמית פרי קטן הראוי למאכל. גם עליהם של מינים רבים של חלמית ראויים למאכל, לדוגמה, בסלטים, לאחר בישול, בחביתת ירק או בקציצה מטוגנת.
מינים רבים גדלים בגינות פרחים, בעוד אחרים הם עשבים פולשנים, במיוחד ביבשת אמריקה שם אינם מתורבתים.
בישראל נפוצות החלמית המצויה (Malva nicaeensis) והחלמית הגדולה (או כחולה) (Malva sylvestris). החלמית (הידועה כ"חוביזה", מערבית: خبّيزه, או כ"לחם ערבי") וגם כ"לחם גמדים", נודעה בארץ בכך ששימשה את תושבי ירושלים למאכל בעת המצור והרעב במלחמת העצמאות. היא גדלה בשדות בר, אזורים זנוחים, אך גם בגינות הבתים.
///////////////
به آذری:
Əməköməci (lat. Malva)[1] — əməköməcikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[2]
Əməköməci bitkisi əməköməcilər fəsiləsinə mənsub olan bitkidir. Çiçəkləri bənövşəyidir, yarpaq qoltuğundan çıxır, salxım, bəzən də, tək-tək yerləşir. Yarpaqları dilimlidir. Meyvəsi qutucuqdur.
Latınca adı: Malva. Əməköməci cinsinin Azərbaycanda 10 növü bitir, onlar əkin sahələrində, tarlalarda, bağlarda, meşə və yol kənarlarında, münbit torpaqlarda yabanı halda tapılmışdır. Gövdə və yarpaqları bişmiş və çiy halda yeyilir. Göyərti kimi xörəklərə qatılır, yaxşı bal verən bitkidir.
///////////////
Malva
From Wikipedia, the free encyclopedia
For other uses, see Malva (disambiguation).
Malva
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Subfamily:
Tribe:
Genus:
Malva
L.
About 25–30; see text.
Axolopha (DC.) Alef.
Dinacrusa 
G.Krebs[2]
Malva sylvestris
Malva is a genus of about 25–30 species of herbaceous annualbiennial, and perennial plants in the family Malvaceae (of which it is the type genus), one of several closely related genera in the family to bear the common English name mallow. The genus is widespread throughout the temperate,subtropical and tropical regions of AfricaAsia and Europe.[3] The word "mallow" is derived from Old English "malwe", which was imported from Latin "malva", cognate with Ancient Greek μαλάχη (malakhē) meaning "mallow", both perhaps reflecting a Mediterranean term.[4] A number of species, previously considered to belong to Lavatera, have been moved to Malva.
The leaves are alternate, palmately lobed. The flowers are from 0.5–5 cm diameter, with five pink or white petals.
The colour mauve was in 1859 named after the French name for this plant.
Contents
  [show
Cultivation and uses[edit]
This section needs additional citations for verification. Please helpimprove this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed. (September 2010) (Learn how and when to remove this template message)
Several species are widely grown as garden flowers, while some are invasive weeds, particularly in theAmericas where they are not native.[citation needed]
Many species are edible as leaf vegetables and commonly foraged in the West. Known as ebegümeci inTurkish, it is used as vegetable in Turkey in various forms such as stuffing the leaves with bulgur or rice or using the boiled leaves as side dish. Malva verticillata (Chinese冬寒菜pinyindōngháncàiKorean:아욱 auk) is grown on a limited commercial scale in China; when made as a herbal infusion, it is used for its colon cleansing properties and as a weight loss supplement.
Very easily grown, short-lived perennials are often grown as ornamental plants. Mild tasting, young mallow leaves can be a substitute for lettuce, whereas older leaves are better cooked as a leafy green vegetable. The buds and flowers can be used in salads.
Cultivation is by sowing the seeds directly outdoors in early spring. The seed is easy to collect, and they will often spread themselves by seed.
In Catalonia (Spain) they use the leaves to cure stinging nettles sting.
Bodo tribals in Bodoland, Assam (Northeast India), cultivate a sub-species of malva and use it extensively in their traditional cuisine, although its use is not much known among other people of India. Malva Leaves are a highly cherished vegetable dish in north Indian state of Kashmir. It is called "Soachal".
Malva sp. leaves have been used in the traditional Austrian medicine internally as tea or externally as baths for treatment of disorders of the skin, gastrointestinal tract and respiratory tract.[5]
History[edit]
This plant is one of the earliest cited in recorded literature. Horace mentions it in reference to his own diet, which he describes as very simple: "Me pascunt olivae, / me cichorea levesque malvae" ("As for me, olives, endives, and mallows provide sustenance").[6] Lord Monboddo describes his translation of an ancientepigram that demonstrates malva was planted upon the graves of the ancients, stemming from the belief that the dead could feed on such perfect plants.[7]
Species list[edit]
·         Malva aegyptia
·         Malva aethiopica C.J.S. Davis[8]
·         Malva alcea L. – Greater Musk-mallow, Vervain Mallow
·         Malva assurgentiflora – Island Mallow, Mission Mallow, Royal Mallow, Island Tree Mallow
·         Malva brasiliensis Desr. – Brazilian Mallow
·         Malva canariensis
·         Malva cathayensis
·         Malva cretica
·         Malva dendromorpha – Tree Mallow
·         Malva hispanica
·         Malva microcarpa
·         Malva microphylla
·         Malva mohileviensis
·         Malva moschata L. – Musk-mallow
·         Malva neglecta – Dwarf Mallow, Buttonweed, Cheeseplant, Cheeseweed, Common Mallow, Roundleaf Mallow
·         Malva nicaeensis All. – French Mallow, Bull Mallow
·         Malva pacifica
·         Malva parviflora L. – Least Mallow, Cheeseweed, Cheeseweed Mallow, Small-whorl Mallow
·         Malva preissiana – Australian Hollyhock
·         Malva pseudolavatera
·         Malva pusilla – Small Mallow
·         Malva qaiseri
·         Malva rotundifolia L. – Low Mallow
·         Malva stipulacea
·         Malva subovata
·         Malva sylvestris L. – Common Mallow, High Mallow
·         Malva transcaucasica
·         Malva tournefortiana
·         Malva trifida
·         Malva verticillata L. – Chinese Mallow, Cluster Mallow
References[edit]
2.     Jump up^ "Malva L.". Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2007-03-12. Retrieved 2010-02-16.
3.     Jump up to:a b Malvaceae Info: Malva
4.     Jump up^ O.E.D (1989) 2nd.ed. vol.IX, p.271 col.3; P.Chantraine, Dictionnaire de la langue grecque, Klincksieck, Paris 1968, vol.2 p.662. The Italian linguist Vincenzo Cocco proposed an etymological link to Georgianmalokhi, comparing also Hebrew מַלּוּחַ (malúakh) meaning "salty". Gordon Douglas Young, Mark William Chavalas, Richard E. Averbeck, Kevin L. Danti, (eds.) Crossing boundaries and linking horizons: studies in honor of Michael C. Astour on his 80th birthday, CDL Press, 1997 pp.162-3.
5.     Jump up^ Vogl, Sylvia; Picker, Paolo; Mihaly-Bison, Judit; Fakhrudin, Nanang; Atanasov, Atanas G.; Heiss, Elke H.; Wawrosch, Christoph; Reznicek, Gottfried; Dirsch, Verena M.; Saukel, Johannes; Kopp, Brigitte (2013)."Ethnopharmacological in vitro studies on Austria's folk medicine—An unexplored lore in vitro anti-inflammatory activities of 71 Austrian traditional herbal drugs". Journal of Ethnopharmacology 149 (3): 750–71. doi:10.1016/j.jep.2013.06.007PMC 3791396.PMID 23770053.
6.     Jump up^ Horace, Odes 31, ver 15, c. 30 BC
7.     Jump up^ Letter from Monboddo to John Hope, 29 April 1779; reprinted by William Knight 1900 ISBN 1-85506-207-0.[page needed]
8.     Jump up^ Davis, C.J.S. (2010). Malva aethiopica, a new name for Lavatera abyssinica (Malvaceae): an endemic species of the Ethiopian Highlands, Phytotaxa 13: 56–58.
9.     Jump up^ Africal Flowering Plants Database: Malva
10.  Jump up^ Flora Europaea: Malva
11.  Jump up^ Flora of Pakistan: Malva
12.  Jump up^ Flora of China: Malva checklist
14.  Jump up^ UniProt"Genus Malva". Retrieved 2008-05-09.
External links[edit]
Wikimedia Commons has media related to 
Malva
.
·          Data related to Malva at Wikispecies
·         Malva
·         Malveae
·         Malvaceae genera
·         Leaf vegetables