۱۳۹۵ آذر ۱۰, چهارشنبه

دُریان

دریان:دوریان
بضم اول و سکون راء مهمله و فتح یای مثناه تحتانیه و الف و نون
ماهیت آن
میوه است مخصوص به بلاد زیرباد و تحت الریخ که عبارت از شهر تناسری و مرکی و ملاخه و شهر ناو و بلاد قریبه بآنها است مانند جزیرۀ آچین و پلیمیان و مرتبان و بتاوی و غیرها و ساق درخت آن بلند و برک آن شبیه ببرک کتهل و میوۀ آن بزرک و طولانی بهیأت خربزه سرده و پایزۀ کوچک و پوست آن از پوست میوۀ کتهل درشت تر و بهیات کتهل و دانه دارتر و بر سر هر دانۀ آن خاری چنانچه هنکام ثمر آن حیوانات مثل فیل و کرکدن و شیر از خوف خلیدن خار آن بزیر درخت آن نمی روند و بوی میوۀ آن بسیار تند و کریه به حدی که در شامۀ کسی که کاهی نرسیده و آشنا بآن نباشد موجب تنفر و خوش آینده نیست بلکه مورث صداع است و اندرون آن میوه خانها است در صفوف و عدد صفوف آن از سه تا پنج و ما بین فاصلۀ خانها پوست سفید صلبی و در هر خانه از یکدانه تا پنج دانه می باشد و یکدانۀ آن بهتر است و شکل آن دانه بشکل ثمر بلوط سه پهلو و تخم آن مثل تخم کتهل و بعضی بزرکتر از ان و ماکول لحم آنست بدون پردۀ محیط بتخم آن بسیار ملایم ذایقۀ شیرین و لذیذ مثل مسکه که با قند ممزوج کرده باشند بلکه از ان لذیذتر و فرق همین است که دسومتی ندارد و شنیده شده که بسبب کمال لذت آن میوه بسیار مرغوب فیل است و لیکن بسبب خوف اذیت خار آن فیل آن را در علف پیچیده فرو می برد و بسبب سختی پوست آن هضم ناشده درست دفع می کردد و کاهی در میان فضلۀ فیل درست آن یافت می شود و مردم آن بلاد دریان چینی را بسیار جویان و خواهان اند و می کویند که آن برای تقویت بدن و قوای دیکر بهیمی بی نظیر است
طبیعت آن
ظاهرا کرم و تر باشد
افعال و خواص آن
بطئ الهضم و مقوی و مبهی است و از مردم مبالغات بسیاری در عفونت بوی آن ثمر و لذت خوردن آن شنیده شده چنانکه می کویند و العهده علیهم که بوی آن شبیه است ببوی فضلۀ انسان شب مانده بتکرار متعفن شده و در باب لذت آن می کویند که تاجر مالدار صاحب جهازی نجا وارد شده اول از بوی آن متنفر بود و چون عادی و آشنا ببوی آن شد و مانوس بآن کردید تمام اموال خود را فروخته صرف دریان نمود و آخر جهاز را نیز فروخت و بعد از ان مبلغ مدیون شد و بعد از ان فقیر شده در پای درخت دریان ساکن کشته بذکر دریان مشغول کردید و آخر العمر وصیت نمود که او را در پای درخت آن دفن کنند و اللّه تعالی اعلم و عجب نیست زیرا که سابق برین ابو المحجن ثفقی که یکی از صحابه بوده در باب خمر کفته این شعر عربی را
شعر
اذامت فادفنی الی جنب کرمه
تروی عظامی بعد موتی عروقها و لا تدفننی بالفلاه فاننی اخاف اذا مامت ان لا اذوقها
اکر این مرد نیز در باب دریان کفته باشد بعید نخواهد بود
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////////
میوه دوریان (durian) که در پارسی از آن با نام خارگیل یاد شده، بومی آسیای جنوب شرقی بوده و در کشورهای مالزی و اندونزی به وفور یافت می شود.
 دوریان (durian) یا همان خارگیل، میوه ای بزرگ به اندازه نارگیل و طول 15 الی 20 سانتی متری است که سطح پوسته خارجی سخت آن پوشیده از خارهای سفت است.
میوه ای به نام خارگیل
وزن هر عدد از این میوه نیز به سه کیلوگرم می رسد.
خارگیل رایحه ای بسیار خوش و قوی دارد و به دلیل رایحه زیاد آن، بردن آن به داخل فرودگاه یا هتل، در بسیاری از شهرها، ممنوع است!
میوه ای به نام خارگیل
این میوه از 600 سال پیش در مالزی و اندونزی مورد مصرف داشته و سرشار از ویتامین C، قند، پتاسیم و اسید آمینه است. در ضمن منبع غنی کربوهیدرات، پروتئین و چربی به شمار می رود.
میوه ای به نام خارگیل
علاوه بر مصرف مغز میوه به صورت خام، از آن در شیرینی، آبنبات و شربت سازی هم استفاده شده و نیز از مخلوط گوشته آن با برنج، نوعی غذایی محلی مخصوص اعیاد و جشن ها درست می کنند.
میوه ای به نام خارگیل
از دیرباز از خارگیل برای تنظیم فشار خون، توانبخشی خانم های باردار و به عنوان نوعی داروی آرامبخش، استفاده می شده است.
میوه ای به نام خارگیل
علاوه بر خود میوه، ریشه و برگ درخت خارگیل هم در مالزی مصرف دارویی داشته و به عنوان مثال برگ درخت را جهت کاهش تب، روی پیشانی بیمار قرار می دهند.
//////////////
خارگیل (در متون طب سنتی دُریان، دوریان)میوهٔ گیاهی با نام علمی خارگیل سموری (Durio zibethinus) متعلق به تیرهٔ پنیرکیان (Malvaceae) و راستهٔ پنیرک‌سانان است که طول آن به سی سانتیمتر و قطر آن به پانزده سانتیمتر می‌رسد و وزن آن یک تا سه کیلوگرم است؛ شکل آن گرد و گاه کشیده و پوستهٔ آن پوشیده از خار و به رنگ سبزقهوه‌ای و رنگ گوشتهٔ آن زرد کمرنگ است و دارای بویی خاص و شدید(نه نامطبوع)است بطوریکه در مالزی ورود آن به هتل ها و هواپیما ممنوع شده است. این میوه بومی اندونزی و مالزی و برونئی است.
منابع[ویرایش]
برابرهای فرهنگستان زبان فارسی. فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان - دفتر ششم. بخش اوّل: فارسی. تهران: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۸.
//////////
به عربی دوریان
دوريان (الاسم العلمي:Durio) هي جنس نباتي يتبع فصيلة الخبازية من رتبة الخبازيات[1][2][3][4].

انظر أيضاً[عدل]
قائمة أنواع الدوريان

مراجع[عدل]
^ موقع لائحة النباتات أنواع الدوريان تاريخ الولوج 10 مارس 2013
^ موقع زيبكودزو جنس الدوريان تاريخ الولوج 10 مارس 2013
^ المركز الوطني للمعلومات التقنية الحيوية جنس الدوريان تاريخ الولوج 10 مارس 2013
^ موقع تاكسونوميكون جنس الدوريان تاريخ الولوج 10 مارس 2013
////////////
به عبری
דוּריאן (שם מדעי: Durio) הוא סוג של עץ-פרי המשתייך למשפחת החלמיתיים, משפחת-צמחים גדולה אליה משתייכים, בין השאר, ההיביסקוס, הבמיה, הכותנה והטיליה. הפרי נהנה ממעמד תרבותי מיוחד בדרום-מזרח אסיה - בית גידולו המקורי - והוא מכונה שם "מלך הפירות"[1]. פרי הדוריאן מאופיין בממדיו הגדולים, בריחו הייחודי, ובקליפתו המכוסה קוצים דוקרניים. מקור השם "דוריאן" במילה המלאית duri, שפירושה "פרי קוצני"[2].

עץ הדוריאן הוא עץ גדול ויכול להתנשא לגובה של 25 עד 50 מטרים - תלוי במין. העלים ירוקי-עד, צורתם נעה בין מלבן לאליפסה ואורכם נע בין 10 ל-18 סנטימטרים. הפרחים צומחים באשכולות של בין 3 ל-30 פרחים, ולכל אחד מהם גביע ו-5 (לעתים נדירות 4 או 6) עלי כותרת. הפרחים גדולים, והם מפיקים צוף רב. עצי הדוריאן מניבים פירות פעם אחת או פעמיים בשנה, אולם העיתוי משתנה לפי המין, מיקום העץ ופרמטרים אחרים. עץ דוריאן אופייני יוכל להניב פירות 4 או 5 שנים לאחר נטיעתו. פרי הדוריאן, שיכול לגדול מכל ענף בעץ, מגיע לגודל מלא כשלושה חודשים לאחר ההאבקה.
به باسای جاوی (زبان بهاسا، باسای جاوه) دورِن:
Durén iku kalebu tanduran woh-wohan sing arupa wit. Sebutane durén diprakirakaké saka istilah Melayu ya iku saka tembung duri sing diakhiri panambang -an saéngga dadi durén.[2] Tembung iki utamane digunakake kanggo nyebut woh sing kulite nduwèni eri kang lancip-lancip.[2]
Wit durén kalebu jinis famili Bombaceae, bangsane wit kapuk-kapukan. Sing umum disebut durén ya iku wit saka marga (genus) DurioNesiaLahiaBoschia, lan Coelostegia.[2]
///////////
به بهاسای مالاکا/مالزی دوریان:
Durian ialah buah daripada beberapa spesies pokok dalam genus Durio (pokok Durian)[2] yang menghasilkan buahberaroma kuat yang boleh dimakan. Ia amat terkenal di Asia Tenggara dengan gelaran "raja buah". Saiznya besar, baunya unik dan isinya dilindungi oleh kulit yang berserat dan berduri. Daripada duri itulah durian mendapat namanya.[3] Buah durian boleh membesar sehingga 30 sentimeter (12 inci) panjang dan 15 cm (6 in) diameter, dan lazimnya seberat satu hingga tiga kilogram (2 hingga 7 lb). Bentuknya berbeza daripada bujur hingga bulat, warna kulitnya daripada hijau hingga perang, dan isinya daripada kuning pucat hingga merah, bergantung kepada spesies.
Durian ialah buah tropikal yang berasal dari BruneiFilipinaIndonesia dan Malaysia, tetapi telah dikenali di dunia Barat sekitar 600 tahun lepas. Ahli alamiah British abad ke-19, Alfred Russel Wallace, masyhur memerikan isi buah ini sebagai "kastard kaya dengan rasa badam". Buah ini boleh dimakan walaupun belum betul-betul masak, dan digunakan sebagai perisa kepada pelbagai jenis makanan berperisa dan manis dalam masakan Asia Tenggara. Bijinya juga boleh dimakan jika dimasak.
Isi buah ini mengeluarkan bau yang tersendiri, kuat dan tajam walaupun kulitnya belum dibuka. Sesetengah orang menganggap bau durian sebagai semerbak; manakala yang lain berasa aromanya amat kuat dan tidak dapat ditahan. Baunya menarik reaksi daripada penikmatan mendalam kepada amat jijik, dan telah diperikan serupa dengan bau badam, bawang busuk, turpentin dan stoking gim. Bau ini telah menyebabkan adanya larangan buah ini dalam sesetengah hotel dan pengangkutan awam di Asia Tenggara.
Terdapat lebih 30 jenis spesies Durio yang diiktiraf, sekurang-kurangnya sembilan daripadanya menghasilkan buah yang boleh dimakan. Durio zibethinus merupakan satu-satunya spesies yang boleh diperolehi di pasaran antarabangsa: spesies lain hanya dijual untuk pasaran tempatan. Bagaimanapun terdapat ratusan kultivar durian; banyak pelanggan sukakan kultivar tertentu, yang membuatkan harganya berbeza-beza di pasaran.
///////////
Durian
From Wikipedia, the free encyclopedia
For other uses, see Durian (disambiguation).
Durian
Durian.jpg
Durian in black.jpg
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Subfamily:
Tribe:
Durioneae
Genus:
Durio
L.
Species
There are currently 30 recognised species (see the List of Durio species)
Native distribution of D. zibethinus, the common durian
     Native distribution of D. zibethinus[1]     Exotic distribution of D. zibethinus[2]
Lahia Hassk.[3]
The durian (/ˈdjʊriən/)[4] is the fruit of several tree speciesbelonging to the genus Durio. The name "durian" is derived from the Malay-Indonesian languages word for duri or "spike", a reference to the numerous spike protuberances of the fruit, together with the noun-building suffix -an. There are 30 recognised Duriospecies, at least nine of which produce edible fruit, and over 300 named varieties in Thailand.[5] Durio zibethinus is the only species available in the international market: all other species are sold only in their local regions. There are hundreds of durian cultivars; many consumers express preferences for specific cultivars, which fetch higher prices in the market.
Regarded by many people in southeast Asia as the "king of fruits",[6] the durian is distinctive for its large size, strong odour, and formidable thorn-covered husk. The fruit can grow as large as 30 centimetres (12 in) long and 15 centimetres (6 in) in diameter, and it typically weighs one to three kilograms (2 to 7 lb). Its shape ranges from oblong to round, the colour of its husk green to brown, and its flesh pale yellow to red, depending on the species.
Some people regard the durian as having a pleasantly sweet fragrance; others find the aroma overpowering with an unpleasant odour. The smell evokes reactions from deep appreciation to intense disgust, and has been described variously as rotten onions, turpentine, and raw sewage. The persistence of its odour, which may linger for several days, has led to the fruit's banishment from certain hotels and public transportation in Southeast Asia.
The durian, native to Southeast Asia, has been known to the Western world for about 600 years. The nineteenth-century British naturalist Alfred Russel Wallace described its flesh as "a rich custard highly flavoured with almonds". The flesh can be consumed at various stages of ripeness, and it is used to flavour a wide variety of savoury and sweet edibles in Southeast Asian cuisines. The seeds can also be eaten when cooked.