درداب
بفتح دال و سکون را و فتح دال مهملتین و الف و بای موحده
بفارسی دستنبویه و بهندی کچری* بفتح کاف و سکون جیم فارسی و کسر راء مهمله و یا در
بنکاله کرمین و سیندنی نیز نامند
ماهیت آن
از جنس خربزه کرمک است که ملیون نامند و کوچکتر از ان و بالوان
و اشکال مختلف می باشد زرد مخطط بزردی و سبزی و زرد مائل بسفیدی یکرنک و مدور و
شلغمی و اندک طولانی و لحم آن کمتر از خربزه و مغز آن در خامی تلخ و بعد رسیدن
شیرین می کردد با اندک تلخی و تخم آن ریزه و صاحب تحفه نوشته که اکثری آن را ملیون
دانسته اند و غلط است
افعال و خواص آن
بوئیدن آن مقوی دماغ و مفتح سدۀ آن و خوردن خام و پختۀ آن مدر
بول و مفتت حصاه خصوص خام آن بشرط مداومت چند یوم و قدری از ان را چون در حین طبخ
در کوشت اندازند کوشت را مهرا سازد و تاثیر این درین باب از پوست خربزه زیاده است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
*
http://www.healthfooddesivideshi.com/2015/12/kachri-cucumis-callosus-wild-melon-that.html
//////////////
درداب . [ دَ ] (اِ) دستنبویه را گویند
و آن میوه ای باشد کوچک و مدورو خوشبوی شبیه به خربزه . (برهان ). دستنبویه . (الفاظالادویة)
(اختیارات بدیعی ) (از تحفه حکیم مومن ).
////////////
دستنبویه
بلغت
اهل شام شمامه گویند و آن نوعی از بطیخ کوچک است بوئیدن و ادمان کردن بدان دماغ گرم
کند و سده جگر بگشاید و بادی که در وی باشد بشکند و گوشت وی بطی الهضم بود و بوئیدن
وی نافع بود و اگر خشک کرده روی بدان بشویند پاک کند و جلا دهد
لاتین:
CUCUMIS SEHEMMA
اختیارات
بدیعی
/////////////
ثعاریر:
هی الغثاء
الصغار. :« النهایۀ » فی
الثغاریر
شیء یشبه البطیخ الصغیر، طیب الرائحۀ ملون :« المنهاج » الثعاریر هی الثآلیل، و حمل
الطراثیث أیضاً. فی :« الجوهري » قال
دستنبویه
روباه و هی معرفۀ. « اصفهان » القشر یسمونه
بحرالجواهر
///////////
دستنبو (نام
علمی: *Cucumis melo var. dudaim) میوه‌ای است از خانواده کدوییان بوده و اندازه آن کوچکتر از خربزه، تقریباً به
اندازه یک کف دست و به رنگ نارنجی مایل به قهوه‌ای می‌باشد. در ابتدای رشد سبز رنگ
بوده و به مرور زمان در اثر تابش خورشید بدین رنگ در می‌آید.
این میوه خوراکی
بوده ولی گوشت میوه به تلخی می‌گراید به طوری زیاد خوش‌خوراک نیست، اما بیشتر شهرت
آن به خاطر بوی خوشیست که دارد.
این میوه در ایران بیشتر در غرب کشور یافت می‌شود. در
منطقه آذربایجان به طور سنتی، کشاورزان قدیمی در بینابین هندوانه و سایر
محصولاتشان این گیاه را نیز می کاشته‌اند. به کردی به آن «شمامه» می‌گویند، این
اسم به مناطق کردستان محدود نشده و در برخی از مناطق آذربایجان نیز این اسم رایج
است.
در لرستان و بین
لرها هم این اسم رواج داشته است . البته با اندکی تغییر شمامه را شمومه ( shamooma )
تلفظ می کنند.
واژه شمامه عربی
بوده و به معنی بسیار خوشبو است.
دستنبو در ادبیات[ویرایش]
مولوی می‌گوید:
|
یار دستنبو به
دستم داد و دستم بو گرفت
|
وه چه دستنبو که
دستم بوی دست او گرفت
|
*
///////////
به
کردی سورانی شمامه:
شەمامە
لە ئینسایکڵۆپیدیای
ئازادی ویکیپیدیاوە
.JPG?uselang=ckb)
شەمامە
شەمامە (ناوی
زانستی: Cucumis Shemma L.) مێوەیەکی بچووکی
بۆنخۆشە لە بنەماڵەی کاڵەک. لە کوردەواریدا دڵدارەکان شەمامەیان بە دیاری بە یەکتر
داوە. وشەی شەمامە عەرەبییە و واتە شتی زۆر بۆنخۆش.
لە شێعردا[دەستکاری]
نالی لە
بەیتێکدا دەڵێ:
لە بوستانی ئیرەمدا
قەد نیە وەک
شەمامەی وەک شەمامەی وەک شەمامەی
شەمامەی وەک شەمامەی وەک شەمامەی
ناری دەڵێ:
حەسرەتی زەردیی
شەمامەی باخەڵی
عەیشی سوورم پێ دەکا ھەردەم بە شین
عەیشی سوورم پێ دەکا ھەردەم بە شین
مەولانای ڕۆمی دەڵێ:
یار دستنبو بە دستم
داد و دستم بو گرفت
وە چە دستنبو کە دستم بوی دست او گرفت
وە چە دستنبو کە دستم بوی دست او گرفت
کە دستنبو ھەمان
شەمامەیە. واتە یار شەمامەی دا بە دەستمەوە و دەستم شەمیمی شەمامەکەی گرت. چ
شەمامەیەک بوو کە دەستم بۆنی دەستی یاریشی وەرگرت.
سەرچاوەکان[دەستکاری]
دیوانی نالی، چاپی
دووەم، مەلا عەبدولکەریمی مودەریس و فاتح عبدالکریم چاپخانەی کوردستان، سنە.
////////////
Dudaim
Melon (Cucumis melo
var. dudaim)
Top
of Form
Bottom
of Form
From
our plant lists:
|
Common
names:
|
|
 |
Dudaim
Melon
|
|
|
Apple
Melon
|
|
|
Queen
Anne's Pocket Melon*
|
|
|
Vine
Pomegranate
|
|
|
Plum
Granny
|
|
|
Wild
Muskmelon
|
|
General
Plant Information (Edit)
|
|
|
Plant
Habit:
|
Vine
|
|
Life
cycle:
|
Annual
|
|
Sun
Requirements:
|
Full
Sun
|
|
Plant
Height:
|
12
to 18 inches
|
|
Fruit:
|
Showy
Other: Melon is fragrant |
|
Flowers:
|
Inconspicuous
|
|
Flower
Color:
|
Yellow
|
|
Flower
Size:
|
Under
1"
|
|
Flower
Time:
|
Summer
Late summer or early fall |
|
Edible
Parts:
|
Fruit
|
/////////////
