فالبرنس
بفتح فا و الف و کسر لام و فتح باء موحده و سکون راء مهمله و ضم
نون و سین مهمله و در بعضی لغات بدون نون آمده و آن را فالی بورس نیز نامند
ماهیت آن
نباتی است که از بیخهای باریک شاخهای بسیار می روید بطول دو نیزه
و کره دار شبیه به نی و تخم آن سفید بقدر جاورس اندک طولانی و بیخ آن را فائدۀ نیست
در طب
طبیعت آن
کرم و خشک با حرارت لطیفه
افعال و خواص آن
اعضاء النفض آشامیدن تخم و برک و عصارۀ آن هریک بتنهائی و یا مجموعی
با آب و یا با شراب جهت اوجاع مثانه مفید
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////
شاباهی . (اِ) بقول الغافقی شبه و شبهان
درختی است خاردار... و به سریانی آن را شاباهی نامند و آن به یونانی فالیورس ۞ است . (ابن البیطار). به سریانی
نام درختی است که حب آن شبیه به شهدانه است . رجوع به شبه* و شبهان شود.
* شبه . [ ش ُ ب ُه ْ ] (ع اِ) هر درخت
بزرگ خاردار. (از اقرب الموارد). || (ص ) گفته شده است که به معنی گیاه خوردنی است
که دارای برگی چون برگ نخل باشد. (از اقرب الموارد). || (ص ) گفته شده است که به معنی
خوشبوی از گیاهان است . (از اقرب الموارد).
|| شبهان . [ ش َ ب َ ] (ع اِ) مس زرد.
(از اقرب الموارد). || نباتی است خوشبوی خاردار که شکوفه لطیف و سرخ رنگ دارد و دانه ای مانند شهدانه . شبهانة
یکی آن است . (منتهی الارب ).به معنی گیاه خاردار شبه است . (از اقرب الموارد).
///////////
دانه قناری (نام علمی: Phalaris) نام یک سرده از تیره
گندمیان است.
منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Phalaris (plant)»، ویکی‌پدیای انگلیسی،
دانشنامه آزاد (بازیابی در ۲۴ مه ۲۰۱۶).
//////////
قس خرفار در عربی:
الخرفار أو القرام أو القريم أو الفالريس[2] أو الفالاريس أو الحَشِيشَة المُجَنّحَة[3] أو المُجَنّحَة أو أبو دميم[4] (الاسم العلمي:Phalaris) هي جنس نباتي يتبع فصيلة النجيلية من رتبة القبئيات[5][6][7][8].
1. ^ تعدى
إلى الأعلى ل:أ ب مذكور في : Species
Plantarum — معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجي: http://biodiversitylibrary.org/page/358073 — المؤلف: كارولوس لينيوس — العنوان : Species plantarum — الاصدارالأول — المجلد: 1 — الصفحة: 54
4. ^ وسام داود، 2011. التأثير التثبيطي لمستخلص (أبو دميم) Phalaris minor Retz
في إنبات ونمو نباتات الحنطة .Triticum
aestivum L مجلة جامعة تكريت.
المجلد (11) العدد (3) لسنة 20111.
|
|
///////////
Phalaris (plant)
From Wikipedia, the
free encyclopedia
|
Phalaris
|
|
 |
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Subfamily:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species
|
|
|
15-22 species (see text)
|
|
Phalaris is a genus of grasses. Various species of Phalaris grow
on every continent except Antarctica. They can be found in a broad range of
habitats from below sea level to thousands of feet above sea level and from wet
marshy areas to dry places. P. arundinacea and P.
aquatica are sometimes invasive species in wetlands.
Contents
[show]
Some Phalaris species
are toxic to livestock containing gramine, which, in sheep and to a lesser extent in
cattle, can cause brain damage, other organ damage, central nervous
system damage and death.[1][2]
Phalaris
arundinacea, Phalaris aquatica, and Phalaris
brachystachys are known to contain the
alkaloids N,N-DMT, 5-MeO-DMT, and 5-OH-DMT (bufotenin). Some research has been
done into the variability of alkaloids in the Phalaris grasses.
Strains with high levels of alkaloids are best avoided in locations with
grazing cattle and sheep, due to potential toxicity. Such high-alkaloid strains
include Phalaris aquatica AQ-1 and the species P.
brachystachys. Seasonal and weather patterns also appear to affect alkaloid
concentration, as most toxicity occurs in autumn and in times of drought.
Regrowth after grazing or mowing also shows a considerable increase in
alkaloids.
|
Phalaris Species Known
to Contain Alkaloids
|
||||
|
Species
|
Total Alkaloids (Dried)
|
DMT
|
5-MeO-DMT
|
5-OH-DMT
|
|
Aerial parts up to 3%
|
x
|
|||
None of the above alkaloids are said to
have been found in P. californica, P. canariensis, P.
minor and hybrids of P. arundinacea together
with P. aquatica.[3]
Some species are used in dried flower
arrangements. Phalaris canariensis is commonly used for birdseed.
Species include:
///////////
همچنین:
فالاریس آکواتیکا (نام علمی: Phalaris aquatica) نام یک گونه از تیره
گندمیان است.
منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Phalaris aquatica»، ویکی‌پدیای انگلیسی،
دانشنامه آزاد (بازیابی در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۵).
//////////
قس خرفار مائی در عربی:
خرفار مائي (الاسم العلمي:Phalaris
aquatica)
هو نوع من النباتات يتبع جنس الخرفار من الفصيلة النجيلية[1] .
محتويات
[أظهر]
2. ^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.الفالاريس المائي (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 8 تشرين الأول 2012.
|
|
/////////
Phalaris aquatica
From Wikipedia, the
free encyclopedia
|
Phalaris aquatica
|
|
|
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species:
|
P. aquatica
|
Phalaris aquatica (syn. P. tuberosa) known by the common names bulbous
canary-grass[2] and Harding grass, is a
species of grass in the genus Phalaris of the Poaceae Family.
Contents
[show]
It is an erect, waist-high, stout
perennial bunch grass with grayish to bluish green leaves. Flowering heads are dense,
spike-like, and usually two to five inches long. It is slow to develop from
seed, but can form large bunches after several years.[3]
Phalaris
arundinacea (reed canary grass) differs
from Harding grass in having more distinct rhizomes and an inflorescence that
is compact at first but later becomes more open as the branches spread.
Hybrids of Harding grass and reed canary
grass have been produced. Varieties include 'AQ1', 'Uneta', and 'Australis'.
Phalaris aquatica originated from Southern Europe and the Caucasus. It is now
naturalized in South Africa, Australia, New Zealand and the USA[4].
Phalaris aquatica is a pasture species grazed by ruminants. The grass can also be cut,
providing good quality fodder for grazing livestock for 8 to 12 months a year[4].
Some Phalaris species
contain gramine, which can cause brain damage, other organ damage, central nervous
system damage and death in sheep[5] although Phalaris aquatica is said to
be non-toxic.[6]
Leaves and seedlings contain the tryptamine hallucinogens DMT, 5-MeO-DMT and related compounds.[7] A raw, dried plant Phalaris
aquatica contains approximately 0.1% DMT, 0.022% 5-MeO-DMT, and 0.005% bufotenin.[8] A particular strain of P.
aquatica from Italy, labeled 'AQ-1', was reported to contain in excess
of 1.0% alkaloid concentration.[9]
Seeds
Harding grass is an invasive species in grassland, oak woodland, chaparral, and riparian habitats. Native grasses and grassland habitat in
California are affected.
4.
^ Jump up to:a b Heuzé V., Tran G., Boudon A.,
Lebas F., 2017. Bulbous canary grass (Phalaris aquatica). Feedipedia, a
programme by INRA, CIRAD, AFZ and FAO. http://www.feedipedia.org/node/391
 |
&&&&&&&
فالنجیقن
بفتح فا و الف و کسر لام و سکون نون و کسر جیم و سکون یاء مثناه
تحتانیه و فتح قاف و سکون نون لغت یونانی است بمعنی رتیلا و فالنجیطس و لوقاقینس نیز
آمده
ماهیت آن
نباتی است که آن را دو شاخ یا سه شاخ متفرق می باشد از یکدیکر و
کل آن سفید شبیه بسوسن و اندک مشرف و تخم آن سیاه بقدر نصف عدسی و باریکتر از ان و
بیخ آن کوچک باریک و در هنکام قلع از زمین زرد پس سفید می کردد و منبت آن تلهای خاک
افعال و خواص آن
جهت نهش حیوانات سمی نافع و دیسقوریدوس کفته آشامیدن برک و کل و
تخم آن با شراب جهت لسع عقرب و نهش رتیلا نافع است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////
فالنجیقن /fālenjiqan/ (اسم) [معرب، مٲخوذ از یونانی] ‹فالنجیطس› (زیست‌شناسی)
[قدیمی] گیاهی با برگهای باریک، گل‌های سفید شبیه سوسن، و تخمی سیاه و کوچک‌تر از
عدس که در گذشته مصرف دارویی داشته و جهت معالجۀ گزیدگی حشرات به کار می‌رفته.
|| لوفاقینس . [ ] (معرب ، اِ) فالنجیقن
. (از تحفه حکیم مومن ). در فهرست فرهنگ فارسی
عمید مخزن الادویه لوقاقینس آمده و معنی آن را قالنجیقن دانسته است
|| فالنجیطس . [ ] (معرب ، اِ) فالنجقین
. (تحفه حکیم مومن ). رجوع به فالنجقین شود.
///////////
رتیلی شاخ‌دار Phalangium ramosum | گیاهی است پایا و داری ساقه گلدار و برگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هائی کوتاهتر از
ساقه گلدار.
آفتاب
///////////
Compilation
Phalangium ramosum
Phalangium ramosum
Previous
Next
Name
Identification
Melasphaerula
ramosa (L.) Klatt [family ANTHERICACEAE ] (stored under
name); Verified by Data not digitized, Phalangium ramosum Burm.
f. [family ANTHERICACEAE ] Verified by Data not digitized,
Related name
- Melasphaerula ramosa
- Anthericum ramosum
- Phalangium ramosum
Flora
Entry for
MELASPHŒRULA graminea Ker [family ]
Herbarium
Royal Botanic
Gardens, Kew (K)
Collection
Flora Capensis
Resource Type
Reference Sources
Entry From
Flora Capensis,
page 7, (1897) Author: (By J. G. BAKER).
Names
MELASPHŒRULA graminea Ker [family ],
in Bot. Mag. t. 615;—Ker in Konig and Sims' Ann. i. 232; Baker, Handb. Irid.
189.
Gladiolus
gramineus Linn. fil. [family IRIDACEAE], Suppl. 95; Thunb. Diss.
No. 26; Prodr. 9; Jacq. Ic. t. 236; Andr. Bot. Rep. t. 62.
Aglæa
graminea Eckl. [family ], Top. Verz. 44.
Gladiolus
ramosus Linn. [family IRIDACEAE], Sp. Plant. edit. 2. i. 53.
Phalangium
ramosum Burm. [family ], Prodr. 3, excl. syn.
Diasia
iridifolia DC. [family ], in Bull. Phil. 1803, 151; Red. Lil. t.
54.
Diasia
graminifolia DC. [family ], loc. cit.; Red. Lil. t. 163.
Melasphærula
intermedia Sweet [family ], Hort. Brit. edit. 2, 502.
Melasphærula
graminea Sweet [family ], Hort. Brit. edit. 2, 502.
Melasphærula
iridifolia Sweet [family ], Hort. Brit. edit. 2, 502.
Melasphærula parviflora Sweet [family ],
Hort. Brit. edit. 2, 502.
Information
corm globose, 1/2
in. diam.; tunics thin, brown; leaves about 6 in a distichous basal rosette,
linear, thin in texture, 1/2–1 ft. long, 1/2 in. broad; stem slender, 1–2 ft.
long including the inflorescence, which is a broad, lax panicle; spikes
few-flowered, with a very flexuose, slender rachis; spathe-valves ovate,
herbaceous, 1/8– 1/6 in. long; perianth yellowish-green, 1/3– 1/2 in. long;
segments all very acuminate, with purplish-black veins, the lower narrower and
more spreading; stamens half as long as the perianth; capsule 1/3 in. diam.,
very short, acutely 3-lobed. null
Distribution
COAST REGION Table
Mountain, Cooper, 3206! Harvey! Bolus, 2827! Clanwilliam Div., Zeyher! Paarl
Mountains 1000–2000 ft., Drège! Malmesbury Div.; near Groene Kloof, Thunberg!
Bolus, 1485! near Malmesbury, 400 ft., MacOwan, Herb. Aust. Afr., 1544! Tulbagh
Div., Galpin, 72! Knysna Div.; Ruigte Vallei, under 500 ft., Drège!
Notes
M. iridifolia, G.
Don, merely differs from the type by its shorter leaves of firmer texture, and
M. parviflora, Lodd. Bot. Cab. t. 1444, by its smaller flowers.
/////////
//////////
همچنین:
Anthericum ramosum
From Wikipedia, the
free encyclopedia
|
Anthericum ramosum
|
|
 |
|
|
Flower of Anthericum ramosum
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
Clade:
|
|
|
Clade:
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Subfamily:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species:
|
A. ramosum
|
|
·
Phalangites ramosus (L.) Bubani
|
|
Anthericum ramosum, known as branched St Bernard's-lily,[1] is a herbaceousperennial plant with a rhizome. The genus Anthericum is
currently placed in the family Asparagaceae, subfamily Agavoideae.[2] It was formerly placed in its own
family, Anthericaceae, and before that in the Liliaceae.
Contents
[show]
Anthericum ramosum reaches on average a height of 30–70 centimetres (12–28 in). The
grass-like leaves are 50 centimetres (20 in) long and 2–6 millimetres
(0.08–0.2 in) wide and are generally much shorter than the inflorescence.
It has an erect, paniculate inflorescence. The flower spikes are branched
(hence the Latin name ramosus), unlike Anthericum liliago. The six tepals are white, 10–13 millimetres (0.4–0.5 in) long, as are the
six stamens. The flower is scentless and pure white,
the anthers are bright yellow. The flowering period extends from June through
August. The capsular fruit is spherical to three-faced. The flowers are
pollinated by hymenopterans, while seed are distributed by the wind.
Inflorescence
of Anthericum ramosum
This species is present in most of Europe,
being more common in southern countries, and is widespread in Central Asia and
Russia.
These plants grow in sunny areas and
calcareous soils, on semiarid grasslands, slopes and forest edges. In the Alps
they can be found at an altitude of 0–1,600 metres (0–5,249 ft) above sea
level.
1.
Jump up^ "BSBI List 2007" (xls).
Botanical Society of Britain and Ireland. Archived from the original on
2015-01-25. Retrieved 2014-10-17.
·
Pignatti S. - Flora d'Italia - Edagricole – 1982 Vol. III
|
|
&&&&&&&
فالوذج
بفتح فا و الف و ضم لام و سکون واو و فتح ذال معجمه و جیم و فالوذق
بقاف نیز آمده معرب پالودۀ فارسی است
ماهیت آن
باصطلاح قدیم حلوای نشاسته را نامند که با روغن بادام و یا روغن
پسته تناول نمایند و باصطلاح جدید معروف درین زمان در اکثر بلدان آنست که نشاسته را
در آب کرم بسیار حل می نمایند و صاف کرده طبخ می دهند که خوب پخته و خامی آن زائل شده
بحد انعقاد رسیده که چون در آب ریزند مخلوط به آب نکردد پس در ظرفی تنک ریخته بحجم
نیم انکشت و بعد سرد شدن قطعهای بسیار کوچک لوزی بریده در شربت قند یا نبات یا دوشاب
سفید جید مطیب بکلاب و با عرق بیدمشک و یا هر دو ریخته یخ و یا برف داخل کرده تناول
می نمایند و یا آنکه بعد کمال طبخ و بسرحد انعقاد رسیدن اندک اندک در پاتیلی مشبک ریخته
در زیر آن ظرفی آب سرد کرده کذاشته بقاشق می مالند تا مانند دانهای مروارید از سوراخهای
پاتیل برآمده در آب سرد ریخته منعقد کردد پس بدستور در شربت ریخته تناول می نمایند
طبیعت آن
کرم و خشک
افعال و خواص ان
کثیر الغذا و جهت اکثر امراض صدر و رئه و اسهال نافع و اکر بر ان
تخم ریحان و یا تخم شربتی بپاشند تقویت آن معده را و حبس آن اقوی می کردد
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
//////////
فالوذج . [ ذَ ] (معرب ، اِ) معرب پالوده
. جوهری در صحاح گوید: درست آن فالوذ یا فالوذق است و فالوذج غلط است . (یادداشت بخط
مولف ) :
فالوذج یمنع من نیله
ما فیه من عقد و انضاج
یسبح فی لجة یاقوتة
للوز حیتان من العاج
کانّما ابرز من جامه
ثوب من اللاذ بدیباج .
ابوطالب عبدالسلام بن الحسین المامونی
.
روی ان ّ الحسین بن علی رای رجلاً یعیب
الفالوذج فقال لباب البرّ بلعاب النحل ما عاب هذا مسلم . (مکارم الاخلاق طبرسی ). قیل
لاعرابی علی مائدة لبعض الخلفاء وقد حضر فالوذج و هو یاکل منه : یا هذا انه لایشبع
منه احد الاّ مات فامسک یده ساعة ثم ضرب بالخمس و قال استوصوا بعیالی خیراً. (از کشکول
). رجوع به فالوذق و فالوذ و فالودج و پالوده شود.
|| فالوذق . [ ذَ ] (معرب ، اِ) پالوده
. حلوائی است که از آرد و شیره ترتیب دهند. (منتهی الارب ). رجوع به پالوده و فالوذ
شود.
|| فالوذ. (معرب ، اِ) فولاد. || پالوده
، که حلوائی است از آرد و شیر. (از منتهی الارب ). رجوع به فالوذج و فالوده و پالوده
شود.
|| فالوده . [ دَ / دِ ] (اِ) صورت دیگری
است از واژه پارسی پالوده . رجوع به پالوده
شود.
پالوده . [ دَ / دِ ] (ن مف ) مصفّی .
مروّق . پاک کرده از غش ّ. (اوبهی ). صاف و پاک شده . رائق . صافی . صافی کرده . پاک
کرده . (صحاح الفرس ).
- شراب پالوده ؛ شراب مروّق :
بگوش خردور، دبیر کهن
همی کرد پالوده سیم سخن .
اسدی .
زر آلوده کم عیار بود
زر پالوده پایدار بود
ملک آلوده مرگ بستاند
ملک پالوده جاودان ماند.
سنائی (حدیقه ).
اگر آلوده پالوده گردی
وگر پالوده آسوده گردی
چو تو آلوده باشی و گنه کار
کنندت در نهاد خود گرفتار
اگر پالوده دل باشی تو در راه
فشانان دست بخرامی بدرگاه .
عطار (اسرارنامه ).
|| (اِ) نام حلوائی که از عسل و بادام
و نشاسته کنند. (صحاح الفرس ). حلوائی معروف که از نشاسته پزند و با شربت قند خورند.
حلوای شکرین یا عسلی یا شیره ای که با آرد پزند. فالوذق . فالوذج . (دهار). فالودج
. حلوا. فالوذ. سرطراط. سریط. (شرح قاموس ). ابوسایغ. رعدید. صفرّق . رَجراج . رَجراجَه
. عَلاء. ابوالعلاء. (دهار) : واندر طعام رقاده رسم پالوده نبود عبد مناف رسم پالوده
نهاد و چندان پالوده بکردی از عسل صافی که همه حجاج بخوردندی .(تاریخ طبری ترجمه بلعمی ). علی تگینیان پنداشتند که بپالوده خوردن
میروند و کاری سهل است . (تاریخ بیهقی چ ادیب س 604). بغلگاه می دوخت و می گفت دندان
افشاربا این فاسقان تا بهشت یابی چنانکه گفتی به پالوده خوردن میفرستد و البته جزعی
نکرد چنانکه زنان کنند. (تاریخ بیهقی ).
نیکو و ناخوشی که چنین باشد
پالوده مزوّر بازاری .
ناصرخسرو.
خاک دیوار خویش لیسی به
که ز پالوده کسان انگشت .
نظامی .
جوز گوز و لوز بادام است و عجّه خایه ریز
چون سرطراط است پالوده مسمّن پروره .
(نصاب الصبیان ).
هم ز حلوا عشر و از پالوده هم
می فرو نگذاشتی از بیش و کم .
مولوی .
روی در بغداد کرد اعرابئی
در تمنای غنیمت یابئی
بعد چندین روز بار انتظار
بر سر خوان خلیفه یافت بار
پیش او افتاد خالی از گزند
یک طبق پالوده از جلاب و قند
چرب و شیرین چون زبان اهل دل
نرم و نازک چون لب هر دل گسل
ایمن از آزار مشت ژاژخای
چون نهی بر لب کند درمعده جای .
جامی (سلامان و ابسال ).
دو شاعر بر یک مایده جمع آمدند، پالوده
ای آوردند بغایت گرم یکی از ایشان گفت این پالوده از آن حمیم و غسّاق است که فردا در
جهنم خواهی خورد دیگری گفت یک بیت از اشعار خود بخوان و بر آنجا دم تا هم تو بیاسائی
هم دیگران . (از بهارستان جامی ).
- صحن پالوده :
انگبینی بروغن آلوده
چرب و شیرین چو صحن پالوده .
نظامی .
شهد انجیر و مغز بادامش
صحن پالوده کرده در جامش .
نظامی .
صحن پالوده چنان خویش مطرّاکرده
که گرو میبرد از حسن ز صحن گلزار.
بسحاق اطعمه .
- امثال :
بخت چون برگشت پالوده دندان بشکند .
بخت گر خندان بود دندان بسندان نشکند
.
بخت نافرجام را پالوده دندان بشکند .
(آنندراج ).
و امروز پالوده رشته های باریکی است از
نشاسته پخته که در برف یا یخ قلیه ریزند و
شکر یا شیرینی دیگر بران افزایند. || و پالوده
جسر (یا) پالوده بازار و فالوذج الجسر
و فالوذج السوق و پالوده سرکوی ، بمعنی چیزی
خوش ظاهر و بدباطن است :
بسپار همه زنگ بپالونه آهن
بگذار همه رنگ بپالوده بازار.
سنائی .
&&&&&&&
فانیذ
بفتح فا و کسر نون و سکون یا و ذال معجمه بفارسی قند نامند
در ماهیت آن
اختلاف است بعضی را عقیده آنست که آب نیشکر بعد از طبخ و انعقاد
هرکاه بی تصفیه باشد آن را قند سیاه کویند و اطبا آن را شکر احمر یعنی شکر سرخ نامند
و اصل آنست که شکر باعتبار نیشکر سه نوع می باشد یکی سیاه رنک که بهندی کو نامند و
یکی سرخ رنک که شکر احمر است و بهندی لال چینی و شکر تری زیرا که در بنکاله شکر را
چینی می نامند و یکی سفید و آن را بهندی کهاند کویند و چون شکر سفید را به آب کداخته
بجوشانند و کف شیر و یا سفیدۀ تخم مرغ بر ان زنند و صافی نموده منعقد کردانند آن را
نبات سفید کویند و چون مرتبۀ دیکر تصفیه کرده در ظرفی بریزند که در ان جدا کردد آن
را شکر سلیمانی کویند و چون دیکر باره طبخ نموده تصفیه نمایند و در قالب صنوبری بریزند
آن را فانیذ کویند که بفارسی قند نامند و اکر در طبخ ثالث مبالغه نموده باشند ابلوج
که بفارسی قند مکرر و بهندی اوله نامند و کویند هرکاه در قالب مستطیل مساوی الطرفین
ریزند معروف بقلم است و چون طبخ دیکر داده در شیشه ریزند نبات قراری و سنجری نامند
و چون در طبخ ثالث بقدر عشر آن شیر تازه اضافه نموده بجوشانند تا منعقد کردد آن را
طبرزد کویند و اکثر قند مکرر را مخصوص باین اسم دانسته اند و بعضی را کمان آنست که
شکر سفید را چون مرتبۀ دیکر تصفیه نمایند بطبخ و در کفچه کرده بچوبی برهم زنند که حبابها
بهم رساند و قرصهای کوچک بریزند بروی پارچۀ سفیدی یا بوریای پاکیزه یا غیر آن به قسمی
که حبابهای آن مجوف حبابی باشند و بکذارند که سرد شود و بسته کردد آن را فانیذ و بهندی
بتلسه و قومی دیکر کویند که چون آب نیشکر سفید را مرتبۀ دیکر بطبخ تصفیه نمایند و صافی
نموده بقوام آورند و از آتش فرود آورده بریزند و بکف شیر یا کف سفیدۀ بیضۀ مرغ و تیر
زدن آن را سفید کنند و قرصها سازند و بکذارند تا بسته کردد آن را فانیذ و بفارسی شکر
پنیر کویند و اکثریرا زعم آنست که شکر سفید را چون مرتبۀ دیکر بطبخ تصفیه نمایند بکرفتن
کف آن تا آنکه دیکر کف نیاورد پس صافی نموده بقوام آورند و بعد قوام دو شخص آن را بدست
بکشند و در بین کشیدن دفع بدفع آن را بچوبی یا بتختۀ پاکیزه بزنند تا سفید شود پس قرصها
سازند آن را فانیذ نامند و بعربی ناطف و کاه مغزهای فواکه چون جوز اکل یعنی کردکان
و بادام و پسته مقشر و امثال اینها داخل می نمایند و آن هنکام آن را حلوای مغزی و قبیده
می کویند و بعضی برای زیادتی شکنندکی آن مقدار ربع وزن آن عسل مصفی نیز داخل می نمایند
و اکر بر روی بی عسلی آن کنجد بپاشند آن را حلوای کنجد و بهندی ریوری و بعربی ناطف
سمسم نامند صاحب اختیارات کفته که فانیذ آن است که بقوام آورند قند سفید را یعنی مرتبۀ
ثالثه از تصفیۀ شکر سفید که در قالب مخروطی ریخته باشند و عسل طرفا را که بفارسی کز
انکبین کویند بعد از تصفیه بر چوبی که آن را وتد کویند زنند تا سفید شود پس آن را قطعات
نموده استعمال نمایند فانیذ نامند و از ترنجبین نیز بهمین قسم ترتیب می دهند و در فانیذ
خزائی و فانیذ سنجری نیز اختلاف است آنچه را از قند سازند و بی آرد جو نکاهدارند فانیذ
خزائی نامند و آنچه را از عسل طرفا و ترنجبین ترتیب دهند و آرد جو بر ان پاشند و نکاهدارند
فانیذ سنجری نامند معرب سنکری منسوب بسنجستان که معرب سنکزستان بسین مهمله و زای معجمه
است و بالفعل معروف بسیستان است و غلط کرده آنکه کفته که فانیذ سحری است بضم سین و
سکون حاء مهملتین که منسوب است بسحر که آن بلدی است از عمان و بهترین آن سفید رقیق
خزائی است
طبیعت آن
کرم و تر در اول خصوص سفید آنکه رطوبت آن زیاده است
افعال و خواص آن
غلیظتر از شکر و کرم تر از ان اعضاء النفض جهت سرفه و ضیق النفس
و درد سینه اعضاء النفض جهت تلیین بطن و برودت امعا و رحم نافع و جوارش آن در قرابادین
کبیر ذکر یافت
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////////////
فانیذ. (معرب ، اِ) معرب پانید که قند
سپید باشد. (منتهی الارب ) (برهان ). ۞ رجوع به فانید شود.
///////////
فانیذ. (معرب ، اِ) معرب پانید که قند
سپید باشد. (منتهی الارب ) (برهان ). ۞ رجوع به فانید شود.
فانید. (معرب ، اِ) معرب پانید است و نوعی
از حلوا، و بمعنی قند و شکر نیز گفته اند. آب نیشکر اگر پس از طبخ و انعقاد بی تصفیه
باشد آن را قند سیاه گویند و اطبا شکر سرخ خوانند، و شکر بر سه نوع است یکی سیاه رنگ
، دیگر سرخرنگ ، و دیگر سفید. چون شکر سفید را بجوشانند و صافی نموده منعقد گردانند
آن را نبات سفید گویند و چون دو مرتبه تصفیه کرده در ظرفی بریزند که در آن جدا گردد
آن را شکر سلیمانی گویند. چون سیم تصفیه نمایند و در قالب صنوبری بریزند آن را فانید
گویند. (از آنندراج ). لیث گوید عصاره نیشکر
چون منجمد شود فانید از او سازند. (از ترجمه
صیدنه ). به پارسی پانید گویند. بهترینش آن بود که از قند سپید سازند. طبیعتش
گرم و خشک است . در دوم شکم را نرم دارد و سرفه را دفع کند و سینه را نیکو بود. (تحفه حکیم مومن ). فانید کعب الغدا را گویند. (از اختیارات
بدیعی ) : این جمع را مویزبای باید ساخت و حلوای فانید مزعفر. (اسرارالتوحید).
ز بنگاه حاتم یکی نیک مرد
طلب ده درم سنگ ، فانید کرد.
سعدی .
مولف برهان با ذال معجم ضبط کرده است
. رجوع به فانیذ شود.
- فانید سجزی ؛ نوعی فانید که به سیستان
کردندی . (یادداشت بخط مولف ، از ابن البیطار). فانیده . رجوع به فانیده شود.
&&&&&&&
فاوانیا
بفتح فا و الف و فتح واو و الف و کسر نون و فتح یا و الف آن را
عود الریح و بسریانی کهبانا و کهبنا نیز و نزد اهل مغرب معروف بعود الحمیر است
ماهیت آن
اکثری تصریح نموده اند که فاوانیا عود الصلیب است و مولانا نفیس
در معالجۀ صرع در شرح موجز قرشی کفته بتحقیق غلط کرده کسی که فاوانیا را عود الصلیب
دانسته از جهت مشابهت بیخ و برک هر دو باهم و لیکن فرق میان هر دو را بیان نکرده و
بعضی کفته نر آن را چون در جوف آن خطوط صلیبی است عود الصلیب و مادۀ آن را که ندارد
فاوانیا خوانند و این اصح اقوال است و شیخ الرئیس رحمه اللّه تعالی در مفردات قانون
هریک را از عود الصلیب و فاوانیا جداجدا ذکر فرموده و نیز فرق بین بینهما ذکر نکرده
و در عود الصلیب ماهیت آن را بتفصیل ذکر نموده و نوشته که دیسقوریدوس کمان کرده که
عود الصلیب چیزی است که بعضی مردم آن را ذو الاصابع نامیده اند و بعضی دیکر علیسی
بمعنی حلوه الریح و آن نباتی است که ساق آن بقدر دو شبر و متشعب بشعبهای بسیار و نر
و ماده می باشد برک نر آن شبیه ببرک شاه بلوط و برک مادۀ آن شبیه ببرک سمونیون که کرفس
بری است و مشرف و بر جانب ساق آن غلافی شبیه بغلاف بادام و چون شکافته شود آن غلاف
ظاهر می شود از ان دانۀ سرخ مانند خون شبیه بدانۀ انار و کثیر العدد و ما بین دانهای
آن چیزی بنفش رنک پنج یا شش و بیخ نر آن بسطبری انکشتی و ببلندی یک شبر و سفید و با
قبوضت طعم و بیخ مادۀ آن متشعب بچند شعبه هفت یا هشت هریک شبیه ببلوطی مانند بیخ خنثی
افعال و خواص آن
اعضاء الراس آشامیدن بیست و پنج حبۀ آن با ماء العسل جهت کابوس
اعضاء الغذاء خوردن آن بتنهائی جهت لذع معده و وجع آن اعضاء النفض آشامیدن آن مقدار
یک بادام جهت تنقیۀ رحم از فعل طمثی و ادرار طمث و وجع کرده و مثانه و رحم و یرقان
و آشامیدن مطبوخ آن با شراب حابس و عاقل بطن و آشامیدن سرخ آن ده دوازده دانه با شراب
اسود قابض و حابس و قاطع نزف الدم رحم و ده عدد حب آن با شراب عسلی جهت اختناق رحم
و عارض از وجع رحم و چون صبیان را در ابتدای حدوث حصاه بیاشامانند دفع نماید و دیکر
حصاه عارض ایشان نکردد و در فاوانیا نوشته که آن نر و ماده می باشد نر آن بیخهای سفید
بسطبری انکشتی است و چون آن را بخایند ظاهر می کردد از ان بعد از یک ساعت اندک حلاوتی
با قبوضتی در طعم و مادۀ آن کثیر الشعبه
طبیعت آن
کرم نه بشدت
افعال و خواص آن
مجفف و قابض و محلل و مفتح و ملطف و مقطع و جالی اعضاء الراس نافع
است جهت صداع و صرع حتی تعلیق آن بتنهائی مجرب و نوشته که یهودی کفته تدخین ثمر آن
جهت مجانین و مصروعین نافع و زائل کنندۀ آن و بدستور خوردن ثمر آن با کلقند شدید النفع
و نوشته که کمان من آنست که این نفع در فاوانیای رومی باشد نه هندی و آشامیدن تخم آن
بیست و پنجدانه با ماء العسل یا با شراب جهت کابوس اعضاء الغذاء آشامیدن مطبوخ آن با
اشربۀ قابضه عفصه مانع انصباب مواد است بمعده و آشامیدن تخم آن مقوی معده و مسکن وجع
و لذع آن و بیخ آن مفتح سدد و جهت یرقان نافع اعضاء النفض چون با شیر و مدرات بیاشامند
ادرار بول و حیض نماید آشامید بیست و پنج دانه تخم آن با ماء العسل یا با شراب جهت
اختناق رحم و وجع آن و کابوس و دوازده دانۀ آن جهت قطع نزف الدم مفید و چون زنان صاحب
نفاس مقدار یک بادام از بیخ آن را بخورند تنقیه نماید فضول نفاسیۀ ایشان را بادرار
و بدستور جهت وجع کرده و مثانه و طبیخ آن با شراب شکم را بند نماید و ادرار آورد الزینه
طلا و غمرۀ آن در جلاء آثار سیاهی بشره مؤثر المفاصل آشامیدن آن جهت نقرس نافع و بدستور
ضماد آن و دیکران نیز ماهیت آن را مانند آنچه شیخ از دیسقوریدوس بیان کرده نوشته اند
و حکیم میر محمد مومن در تحفه المومنین نوشته نبات آن شبیه بزردک و مادۀ آن را نبات
مانند کرفس بری و کفته اند نر آن را چون بشکنند در جوف آن دو خط صلیبی متقاطع یافت
می شود و مادۀ آن بشکل بلوط می باشد و در جوف آن خطوط صلیبی نیست و نزد اطلاق مراد
نر آن است و بهترین آن رومی سطبر آنست که کهنۀ کرم خورده نباشد و چون بخایند بعد از
ساعتی ظاهر شود از ان حدت و حراقت با اندک تلخی و قوت آن تا هفت سال باقی می ماند و
کفته اند باید که نزد استعمال نرم سوده و مبالغه در سحق آن نموده استعمال نمایند و
بعضی کفته که برای امراض مردان نر آن و برای زنان خصوص امراض رحم ایشان مادۀ آن انسب
است که طبیعت آن کرم و خشک در سوم و بعضی تا سوم و بعضی مائل باعتدال دانسته اند
افعال و خواص آن
آشامیدن بیخ آن بقدر یک درم در شراب عفص با شکر شیرین کرده یا با
مشروب شیرین دیکر جهت صرع و رعشه و لقوه و ام الصبیان و اکثر امراض سر و تفتیح سدد
و یرقان و درد کرده و مثانه و ادرار طمث و نقرس مفید و تخم آن مخرج اخلاط لزجۀ و جهت
فالج و رعشه و صرع و جنون و وسواس و تقویت معده و تسکین اوجاع آن و استشمام بیخ کوبیده
در صره بستۀ آن جهت صرع و ضربه و سقطه و طلای آن جهت دفع آثار سیاهی بشره و نقرس و
تدهین بیخ و ثمر آن جهت صرع و اکثر امراض مؤثر و تعلیق ثمر آن در قلادۀ اطفال و بدستور
تعلیق بیخ آن خصوص نر آنکه بطول سوراخ کرده باشند جهت رفع فزع اطفال و ام الصبیان و
صرع و اورام حاصل در دماغ ایشان و جهت وجع معدۀ مبرودین و مسافرین و در بیابانها و
صحراها باعث مامونی است از آفات و با شراب جهت وجع بطن و سعوط ثمر آنکه حب آنست بتنهائی
و یا با مشک و زعفران جهت صرع و ام الصبیان و در خواص نر آن را بهتر از زمرد دانسته
اند بتخصیص که چون آفتاب در برج میزان باشد و بغیر آلت آهنی قلع کنند جهت آنکه کفته
اند اکر بآهن قلع نمایند عمل آن باطل می کردد و صاحب شفاء الاسقام نوشته که استاد من
کفت باید که با مس یا غیر آن قلع نمایند نه بآهن بهمان جهت و تعلیق نر صلیبی آنکه با
شروط مذکور اخذ کرده و در پارچۀ زردی بسته و حایض آن را مس نکرده باشد جهت عسر ولادت
و دفع سحر و هیبت در نظرها مجرب دانسته اند و کویند در خانۀ که عود الصلیب باشد در
ان خانه جن و جانوران کزنده داخل نشوند و کفته اند اکر دو مثقال از نقره و طلا را درهم
بکدازند و صفحه ساخته و چهار عدد تخم آن را در ان پیچند و با خود دارند جهت صرع بلیغ
النفع است هرچند صرع کهنه و ده بیست سال بر ان کذشته باشد و اکر در زیر فرش دو کس که
باهم دشمنی داشته باشند کذارند و قمر با زهره متصل در تثلیث باشد میان آن هر دو الفت
بهم رسد
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////
فاوانیا. (اِ) عودالصلیب . بوزیدان . عودالکهینا.
کهیانیا. نارمشک . رمان مصری . عودالریح . (یادداشت بخط مولف ). درخت عودالصلیب باشد.
بجهت دفع نقرس و صرع و کابوس نگه دارند و دخان کنند. و آن را فاونیا به حذف الف نیز
گفته اند، و عودالریح همان است . (برهان ). دو نوع است : نر و ماده . آنچه نر است بیخی
است سپید به سطبری انگشت و در طعم آن قبضی است . آنچه ماده است بیخ او را و فرع او
را شاخه های بسیار است . (ذخیره خوارزمشاهی
). بیخ گیاهی است کمتر از ذرعی و بیخش یک عدد و بقدر شبری و چون بشکند خط صلیبی نخ
مودار گردد، لاجرم عود صلیبش خوانند. (از منتهی الارب ). بیخ نباتی است کمتر از ذرعی
و پرشعبه . قسم نر او شبیه به نبات زردک ... و قسم ماده او بیخش هفت و هشت عدد شبیه به بلوط و جوف او خط
صلیبی و نباتش مثل کرفس بری و گلش بنفش مایل به سیاهی و غلاف ثمرش شبیه به غلاف بادام
و دانه های او مثل دانه انار بسیار سرخ و وسط
دانه ها سیاه و مایل به بنفشی و قابض . از مطلق فاوانیا مراد قسم نر است و قوتش تا
هفت سال باقی ، و درآخر دوم گرم و خشک است و تصریح نموده اند که چون آفتاب در میزان
بوده او را بغیر آلت آهنی قطع کنند بالخاصیه او موثر است والاّ منحصر است در افعالی
مزاجی ،و آنچه با خطوط صلیبی باشد در خواص بهتر از زمرد دانسته اند، و او محلل ریاح
غلیظه و مُدِرّ شروع حیض و ملطف و مجفف و با قوت قابضه و مقوی جگر و گرده و جهت صرع
بغایت نافع. حتی تعلیق آن و مطبوخ او در شراب حابس اسهال و شرب او با شراب مسکن درد
معده و بخور اوجهت اکثر امراض دماغی مفید و ضماد او جهت صرع و ضربه و سقطه و رفع آثار
بشره و نقرس نافع. و مضر معده ومصلحش کثیر او. شربتش یک مثقال و بدلش در صرع زمرد است
و در سایر امراض زرآوند مدحرج و حابس حیض و نزف الدم و جهت فالج و رعشه و صرع و جنون
و وسواس . و تا پانزده عدد او با شراب قابص جهت نزف الدم رحم و درد و سوزش معده و سنگ
مثانه اطفال و با ماءالعسل جهت کابوس و صرع
و بخور ثمر او جهت صرع و جنون و تعلیق او جهت رفع فزع اطفال و سعوط روغن ثمر او جهت
صرع مفید وداشتن صلیب او با خود که در پارچه
زرد بسته باشند و به شروط مذکوره بریده باشند جهت عسر ولادت و رفع سحر و هیبت
در نظرها مجرب دانسته اند. گویند در خانه یی که آن باشد، جن و جانوران گزنده داخل نمیشوند
و چون قمر نظر تثلیث به زهره داشته باشد در زیر سر دو خصم گذارند موجب الفت دائمی ایشان
شود. (از تحفه حکیم مومن ). بوزیدان . تیره فاوانیا ۞ که دارای برگهای بسیار ضخیم و
پرچمهای بسیار است نوع مهم آن فاوانیا ۞ یاعودالصلیب است که دانه و ریشه آن را پزشکان در امراض کبد به کار می برده اند.
(گیاه شناسی گل گلاب ص 228).
//////////
فاوانیا
فاونیا نیز گویند و کهبانا و آن عود الصلیب
بود نر و ماده دارد و آنچه نر بود ورق وی مانند ورق جوز بود و بیخ آن ستبر بود و سفید
مانند انگشتی بود و در طعم وی قبضی بود و آنچه ماده بود کثیر الشعب بود و بیخ وی مانند
بلوط و هفت یا هشت عدد بود و نیکوترین آن ستبر رومی بود و وی فاضل‌تر از رومی بود و
طبیعت آن گرم و خشک بود در دویم و گویند معتدل بود در حرارت و در وی تجفیفی و قبضی
با تحلیل بود و مفتح و ملطف بود و وی آثار سیاهی از بشره ببرد و چون بر طفلان بیاویزند
ما دام که آویخته بود صرع زحمت ندهد و چون با شراب بیاشامند درد شکم و یرقان و درد
گرده و مثانه را نافع بود و چون با شراب بپزند و بیاشامند شکم ببندد و آنچه ماده بود
بر ساق وی غلافی پیدا شود مانند غلاف بادام و چون شکافته شود حبها سرخ بسیار بود مانند
خون و بشکل ناردانه بود و در میان آن حبی سیاه‌رنگ بود و چون از این حب سرخ یازده حب
بشراب سیاه‌رنگ قابض بیاشامند قطع نفث دم بکند از رحم و چون بخورند نافع بود جهت درد
معده و لذع که عارض شود در آن و چون کودکان بخورند و یا بیاشامند در ابتدا سنگ مثانه
نافع بود و آنچه حب سیاه بود چون از وی پانزده حب با شراب بیاشامند اختناق رحم که عارض
شود از درد رحم و کابوس را نافع بود خاصه ماده وی بعضی گویند چون بآهن پاره کنند این
خاصیت از وی باطل شود و نقرس را نافع بود و ضربه و سقط و صرع را عظیم مفید بود و چون
ثمر وی بخور کنند مصروع و مجنون را نافع بود و اگر از ثمر وی گردن‌بندی سازند و در
گردن کودکی مصروع آویزند صرع از وی زایل شود و اگر عود وی سحق کنند و در صره بندند
و مصروع دایم بوید نافع بود و ذیمقراطیس گوید بیخ وی و ثمر وی نافع بود جهت هر مرضی
که باشد دخان کردن و چون بیاویزند بر کسی که در بیابانها رود از همه آفتها ایمن باشد
و اسحق گوید عود الصلیب مضر بود بمعده و مصلح وی کثیرا بود و بدل آن زفت بود و گویند
بدل وی غاریقون و زراوند مدحرج بود و دیسقوریدوس گوید پوست انار با ورق آن و فرسمور
و سوق الغزال چون باهم جمع کنند بدل آن فاوانیا بود و خاصیت بدهد و ابن مؤلف گوید که
ابن ماسویه آورده است که بدل فاوانیا التمکت است
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: فاوانیا آن
را عود الریح و بسریانی کهبانا و کهبنا نیز و نزد اهل مغرب معروف به عود الحمیر است
و می‌گوید بگفته بعضی که گفته‌اند نر آن چون در جوف آن خطوط صلیبی است عود الصلیب و
ماده آن را که آن خطوط ندارد فاوانیا خوانند و این اصح اقوال است
لاتینFABARIA فرانسهORPINE ,REPINE انگلیسیORPINE
اختیارات بدیعی
////////
عود الصليب دوايي است كه آن
را فاوانيا گويند. با هر كه باشد از زحمت صرع ايمن گردد
چوبيست از درخت خاص كه ترسايان بدان صليب سازند و چون آن را در گلوي اطفال آويزند به خواب نترسند و صرع را بسيار مفيد است
چوبيست از درخت خاص كه ترسايان بدان صليب سازند و چون آن را در گلوي اطفال آويزند به خواب نترسند و صرع را بسيار مفيد است
فاونيا معتدل است به گرمي و خشكي. وي
علّت ام الصبيان[3]را نيك بود چون از كودك بياويزي؛ و صرع را سود دارد چون به زير
بيني بر سوزي...
يكي از بخورات مفيد براي صرع، عود
الصليب (فاوانيا) است
فاوانيا عود الصليب است... علاج صرع
است و اگر آن را بر مصروع بندند دچار صرع نمي‌شود. تجربه كرده‌اند كه وقتي فاوانيا
را از صرعي بازكرده‌اند صرع بازگشته است. آن طبيب يهودي گويد: دودكردن ثمر فاوانيا
ديوانه و صرعي را شفا دهد و اگر ثمرش را با گل انگبين بخورند در علاج ديوانگي و
صرع بسيار مفيد است. من مي‌گويم شايد آنچه يهودي گفته نوعي از فاوانياي رومي باشد.
چه، فاوانيايي كه از هندوستان براي ما مي‌آورند در اين زمينه اين قدر مؤثر نيست.
همين قدر هست كه اگر پانزده دانه از تخمش با عسلاب يا شراب تناول شود، در دفع به
ختك تأثير دارد
”ارجاني گويند: فاوانيا در گرمي و سردي معتدل است... و علّت نقرس و صرع را سودمند است و بيماري كودكان را كه به لغت تازي ام الصبيان گويند سودمند است چون از گردن كودك درآويخته شود؛ و دود او چون به افراط به مشام رسد صرع را دفع كند و اگر كوفته شود و صاحب صرع او را در وقتي كه نفس بركشد به بيني استنشاق كند تا قوّت او به دماغ رسد همين منفعت كند...
”... جهت صرع به غايت نافع ]است[حتّي تعليق او... و ضماد او جهت صرع و ضربه و سقطه و رفع آثار بشره و نقرس نافع...
يك موي تو داشت عيسي فرد كز سهم تو ديده بود حيران
زان عود صليب اختران كرد پيران فلك به ام صبيان
چو آن عود الصليب اندر بر طفل
صليب آويزم اندر حلق عمدا
كعبه را از خاصيت پنداشته عود الصليب
كز دم ابن الله او را ام صبيان آمده
فلك چون عود صليبش بر اختران بندد
كه صرعدار بوند اختران به وقت زوال
دهر پير بوالفضول است ام صبيان يافته
كز نبات فكر او عود الصليبش يافتم
”ارجاني گويند: فاوانيا در گرمي و سردي معتدل است... و علّت نقرس و صرع را سودمند است و بيماري كودكان را كه به لغت تازي ام الصبيان گويند سودمند است چون از گردن كودك درآويخته شود؛ و دود او چون به افراط به مشام رسد صرع را دفع كند و اگر كوفته شود و صاحب صرع او را در وقتي كه نفس بركشد به بيني استنشاق كند تا قوّت او به دماغ رسد همين منفعت كند...
”... جهت صرع به غايت نافع ]است[حتّي تعليق او... و ضماد او جهت صرع و ضربه و سقطه و رفع آثار بشره و نقرس نافع...
يك موي تو داشت عيسي فرد كز سهم تو ديده بود حيران
زان عود صليب اختران كرد پيران فلك به ام صبيان
چو آن عود الصليب اندر بر طفل
صليب آويزم اندر حلق عمدا
كعبه را از خاصيت پنداشته عود الصليب
كز دم ابن الله او را ام صبيان آمده
فلك چون عود صليبش بر اختران بندد
كه صرعدار بوند اختران به وقت زوال
دهر پير بوالفضول است ام صبيان يافته
كز نبات فكر او عود الصليبش يافتم
منبع : عطاری خراسانی
attarkhorasani.ir
/////////////
گل صدتومانی (فاوانیا، عود الصلیب) (به
انگلیسی: Paeonia)
نام یک سرده و تیره از گیاهان گلدار است. تیره گُل صدتومانی تنها یک سرده به نام گل
صدتومانی دارد. این نوع گل بیشتر در آسیا، جنوب اروپا و شمال غرب آمریکا یافت می‌شود.
مرزهای بین گونه‌ها مشخص نیست. بطور تقریبی بین ۲۵ تا ۴۰ گونه دارد. بیشتر درختان آن
از نوع چند ساله هستند و بین ۵۰ سانتیمتر تا یک و نیم متر ارتفاع دارند. اما ارتفاع
برخی از انواع ممکن است تا ۱٫۵ تا ۳ متر نیز برسد. اغلب گل‌های آن معطر و بزرگ است و
زمان گل دهی در اواخر بهار و اوایل تابستان است.
محتویات [نمایش]
تیره[ویرایش]
گُل‌صدتومانیان (Paeoniaceae) تیره‌ای از خاراشکن‌سانان
اغلب علفی چندساله با یک سرده و حدود ۳۳ گونه به ارتفاع نیم تا یک‌ونیم متر که برگهایشان
مرکب با لَپ‌های عمیق و گلهایشان بزرگ و اغلب معطر است که در اواخر بهار و اوایل تابستان
به رنگهای مختلف از جمله قرمز و سفید و زرد دیده می‌شوند.[۱]
///////////
قس فاوانیا، عود الصلیب در عربی:
الفاوانيا أو عود الصليب، هو نباتٌ عشبيٌّ حوليٌ أو مُعمّرٌ شبه متخشبٍ إلى مُتخشب، بريٌّ وزراعيٌّ يتكاثر بالبذور
والعقل له أوراقٌ خنجريّة الشكل، وأزهارٌ حمراء تشبه
أزهار الورد، ويعرف علميا باسم Paeonia
officinaliss
ويعرف باسم عود الصليب وبوني وورد الحميد ويوجد منه ذكر وأنثى. يحتوي النبات على زيوتٍ طيّارةٍ وجلوكوزيدات ومواد راتنجيّة ومواد عفصية وأحماض عضويةوسكاكر. وللفاوانيا استعمالات كثيرة لكن
أكثرهااستعماله كمهدئ وضد التشنج. كما يستعمل على هيئة مغلية ويستعمل أيضا كعصير
وكصبغة وله أيضا اضراره فهو إذا اخذ بجرعات كبيرة يسبب تسمما شديدا ولذلك لا يجب
استعماله الا تحت اشراف المختصين.
///////////////
قس پایون در آذری:
///////////
قس پئونی در باسای اندونزی:
Peony (Paeonia)
adalah genus tunggal untuk tanaman hias yang tergolong
keluarga Paeoniaceae. Tanaman peony merupakan tanaman rempah yang tergolong tumbuhan tahunan (perenial).
Tinggi mulai dari 50 cm hingga 1,5 meter. Tinggi tanaman yang merupakan tumbuhan semak dapat mencapai 2-3 meter. Tanaman
berbunga di akhir musim
semi sampai
awal musim
panas.
Bunga peony ada yang berbau harum, warnanya bisa merah, merah tua, putih, merah
jambu, kuning, atau ungu.
Tanaman
peony berasal dari Tiongkok, Eropa selatan dan Amerika Utara bagian barat. Bunga
peony adalah bunga negara bagian Indiana, Amerika Serikat.
////////////
قس شاکائیک در ترکی استانبولی:
Şakayık, Paeoniaceae (Şakayıkgiller) familyasının tek cinsi Paeonia altında yer alan türlerin ortak adı. Bu bitkiler Asya, Güney Avrupa ve Kuzey Amerika'ya özgüdürler.
///////////
Peony
From Wikipedia, the
free encyclopedia
|
Peony
|
|
 |
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
sections
|
|
|
·
Moutan
·
Onaepia
·
Paeoniae
|
|
 |
|
|
The range of Paeonia.
|
|
The peony or paeony[2] is a flowering plant in the genus Paeonia, the only genus in the family Paeoniaceae. They are native to Asia, Europe and Western North
America. Scientists differ on the number of species that can be distinguished ranging from 25 to 40,[3][4] although the current consensus is 33 known species.[5] The relationships between the species need to be further clarified.[6]
Most are herbaceous perennial
plants 0.25–1 metre (0.82–3.28 ft)
tall, but some are woody shrubs 0.25–3.5 metres (0.82–11.48 ft) tall. They have compound, deeply lobed leaves and large, often fragrant flowers, in colors ranging
from purple red to white or yellow, in late spring and early summer.
Peonies are among the most popular garden
plants in temperate regions. Herbaceous peonies are also sold as cut flower on
a large scale, although generally only available in late spring and early
summer.[7]
https://en.wikipedia.org/wiki/Peony
