۱۳۹۶ مهر ۵, چهارشنبه

مداخل مخزن الادویه (پنجاه و هفتم) 2

عظم
بفتح عین و سکون ظا و میم جمع آن عظام بفارسی استخوان و بهندی هدی و هاد نیز و بیونانی سولونوس و برومی ستپون و بسریانی کرما و بترکی سموک نامند
ماهیت آن
معلوم است که جسمی است صلب در بدن حیوان که از ان صلبتر عضوی نیست و از اعضای مفرده است و برای استحکام و دعامه و صدور افعال قویه قیام و قعود و مشی و سائر حرکات بآسانی و با حسن وجوه مخلوق است و فوائد آن بتفصیل در کتب تشریح مذکور است و عدد آن در بدن انسان بعدد حروف رحم است یعنی دو صد و چهل و هشت و بهترین آن استخوان انسان است
طبیعت آن
در دوم سرد و در اول سوم خشک و محرق آن در آخر سوم خشک
افعال و خواص آن
قابض و حابس و مجفف امراض الراس آشامیدن سائیدۀ استخوان انسان جهت صرع مجرب خصوصا پوسیدۀ آن و ریختن آب مطبوخ استخوان پوسیده با سرکه بر سر حابس رعاف و سعوط بسیار نرم سودۀ آن و تعلیق ناب یعنی دندان نیش ثعلب جهت صرع و تعلیق استخوان پهلوی ضبع یعنی کفتار جهت شقیقه جانب راست برای جانب راست و چپ برای جانب چپ الفم تعلیق ضرس آن برای ضرس اعضاء الغذاء آشامیدن کهنۀ بالیدۀ آنکه بسیار نرم سوده باشند حابس اسهال و قاطع نزف الدم و آشامیدن رماد ساق کاو و استخوان ران آن مقدار یک مثقال با عصارۀ عصی الراعی جهت قطع نزف الدم و حبس بطن و سحج امعا و آشامیدن ذرور و رماد استخوان کلب قاطع بواسیر است مجرب الطحال آشامیدن سوختۀ بالیدۀ آن با سکنجبین جهت سپرز و بدستور سودۀ کعب تیس با سکنجبین الباه آشامیدن کعب تیس با عسل جهت تهیج باه و استخوان بالیدۀ انسان با عسل بدستور الرحم برداشتن فتیلۀ آن تنقیۀ رحم نماید و رطوبات سایلۀ آن را خشک کرداند حرق النار ضماد خاکستر آن با سرکه جهت سوختکی آتش اوجاع المفاصل و غیره آشامیدن آن با عسل جهت اوجاع مفاصل و عرق النسا و غیره بتخصیص اوجاع عظام القروح و الجروح ذرور کهنۀ پوسیدۀ آن جهت تجفیف رطوبات و التیام اعضای یابسه و عصبانیه مانند ذکر و خصیه و ضماد استخوان سنک پشت با صبر رادع و مانع قروح و ملصق جراحات و مانند نوره موی را بسترد و زائل سازد و بواسیر را ساقط کرداند الحمی آشامیدن استخوان انسان میت بقسمی که شارب آن نداند جهت حمی ربع و آشامیدن استخوان کاسۀ سر انسان مخدر و مسکن الم الزینه طلای کعب خنزیر جهت برص و طلای استخوان انسان کهنۀ بالیده با ماء الشعیر جهت رفع آثار آبله و غیره و کهنۀ بالیدۀ آنکه در دیوارهای کهنه باشد با کلاب نیز همین اثر دارد مقدار شربت آن تا دو مثقال الخواص کفته اند کذاشتن ضرس انسان با استخوان بال هدهد در زیر سر نائم ما دام که در زیر سر آن باشد بیدار نشود و با خود داشتن ضرس آن مانع احتلام است و تعلیق دندان طفل اول که افتد و بر زمین نرسد در نقره کرفته باعث منع آبستنی است تعلیق دندان تمساح بر جانب راست باعث تقویت بر جماع است و تعلیق دو استخوانی که در بال خروس می باشد و دو طرف آن سوراخ است جهت رفع اعیا و تعلیق راست آن برای حمی دائمه و تعلیق کعب ابن عرس که بزندکی آن برآورده باشند بر زن باعث آنست که حمل نکیرد و تعلیق ناب سکی که انسان را کزنده باشد در پوست پیچیده بر بازو جهت نزدیک نشدن سک دیوانه بصاحب آن و فریاد نکردن آن برو و تعلیق ناب کلب بر کسی که در خواب حرف زند و بر طفل باعث سرعت و بآسانی برآمدن دندان او بی وجع و جهت رفع یرقان و دفن کردن کلۀ انسان میت در برج کبوتران باعث کثرت ایشان است و کویند چون استخوان ناب یعنی دندان نیش سک و کربه را در میان جماعتی اندازند که ایشان ندانند باعث خصومت شان کردد و چون استخوان سک را بجای استخوان انسان که شکسته و برطرف شده باشد کذارند التیام یابد و افعال و خواص استخوان هر حیوانی در ضمن بیان آن حیوان ذکر یافت و می یابد ان شاء اللّه تعالی
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////////
عظم . [ ع َ ] (ع اِ) استخوان . (منتهی الارب ) (دهار). استخوان و به هندوی هاد گویند. (از تذکره  ضریر انطاکی ). به فارسی استخوان و به ترکی سموک نامند. (از تحفه  حکيم مومن ). تعریف آن در کتب پزشکی بدین نحو بیان شده که استخوان عضوی است بسیط و سختی آن به اندازه ای می باشد که دوپاره ساختن آن غیرممکن است . (از کشاف اصطلاحات الفنون ). «قصب » حیوان که گوشت برآن است .(از اقرب الموارد). و برای اطلاع از خواص عظم نزد قدما رجوع به تذکره  ضریر انطاکی و تحفه  حکیم مومن شود. ج ، اعظُم و عِظام و عِظامة. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). و رجوع به استخوان شود : قال رب اًنی وهن العظم منی و اشتعل الراس شیبا. (قرآن 4/19)؛ گفت پروردگارا مرا استخوان سست شد و سر را پیری فراگرفت . و علی الذین هادوا حرمنا کل ذی ظفر و من البقر و الغنم حرمنا علیهم شحومَهُمِا الا... ما اختلطَ بعظم . (قرآن 146/6)؛ و بر کسانی که یهود شدند هر ناخن داری را حرام گردانیدیم و از گاو و گوسفند پیه های آن را حرام کردیم جز... آنچه به استخوان مخلوط باشد.
- اثر انکسار عظم ؛ در اصطلاح پزشکی ، کال . (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به کال شود.
- عظم الاوسط (الَ ...) ؛ استخوانی است در فک اعلای انسان و گوته شاعر معروف آلمان آن را کشف کرده است . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- عظم جبهه .رجوع به اکلیلی شود.
- عظم حجری ؛ رجوع به حجری شود.
- عظم خاصره ؛ رجوع به خاصره شود.
- عظم دمعه ؛ استخوان ناخنی . (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به ناخنی شود.
- عظم رکابی ؛ یکی از خرده استخوانهای گوش . رجوع به ناخنی شود.
- عظم رمیم ؛ استخوان پوسیده :
بعد صد سال اگر بر سر خاکم گذری
سر برآرد ز گلم رقص کنان عظم رمیم .
حافظ.


سایه قد تو بر قالبم ای عیسی دم
عکس روحیست که بر عظم رمیم افتاده ست .
حافظ.


و رجوع به ترکیب عظام رمیم شود.
- عظم صدغ . رجوع به صدغ شود.
- عظم عضد ؛ استخوان بازو.
- عظم عقب ؛ استخوان پاشنه . پاشنه . اشتالنگ . و رجوع به عقب شود.
- عظم قحف . رجوع به قحف شود.
- عظم قَص ّ ؛ جناغ . رجوع به قص شود.
- عظم قمحدودة . رجوع به قمحدوده شود.
- عظم کعب ؛ اشتالنگ . رجوع به کعب و اشتالنگ شود.
- عظم لامی ؛ استخوان بن زبان . عظم لسانی . رجوع به لامی شود.
- عظم لسانی ؛ استخوان بن زبان . عظم لامی . رجوع به لامی شود.
- عظم مصفات . رجوع به مصفات شود.
- عظم وتدی . رجوع به وتدی شود.
|| عظم وضاح ۞ ؛ بازیی است مر عربان را. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از اقرب الموارد). || عظم الرحل ؛ چوب پالان بی دوال و ادات . || عظم الفدان ؛ تخته  پهن فدان . || عظم الامر؛ معظم کار. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). عُظم . رجوع به عُظم شود.
///////////
قس عُظم در عربی، استم در عبری و آتما در آرامی:
عظم
See also: ع ظ م
Contents
  [hide] 
·         1Arabic
§  1.1.2Noun
§  1.2.1Noun
Arabic[edit]
Etymology 1[edit]
From Proto-Semitic *ʿaθ̣m-. Cognate to Hebrew עֶצֶם ('étsem) and Aramaic עַטְמָא (ʿaṭmā).
Pronunciation[edit]
·         IPA(key)/ʕaðˁm/
·          
Audio

MENU
0:00
Noun[edit]
عَظْم  (ʿaẓm) m (plural عِظَام (ʿiẓām))
1.   bone
Declension[edit]
[show ▼]Declension of noun عَظْم (ʿaẓm)
Etymology 2[edit]
From the root ع ظ م (ʿ-ẓ-m); compare عَظِيم (ʿaẓīm, “greatpowerfulimportant”).
Noun[edit]
عِظَم or عُظْم  (ʿiẓam or ʿuẓm) m
2.   pomp
3.   bulkextentthickness
4.   importance
5.   pride
6.   crowd multitude
Declension[edit]
[show ▼]Declension of noun عِزَم (ʿizam)عُظْم (ʿuẓm)
References[edit]
·         Steingass, Francis Joseph (1884), “عظم”, in The Student's Arabic–English Dictionary, London: W.H. Allen
·         Wehr, Hans (1979), “عظم”, in J. Milton Cowan, editor, A Dictionary of Modern Written Arabic, 4th edition, Ithaca, NY: Spoken Language Services, ISBN 0-87950-003-4
·         Arabic terms with audio links
·         Arabic lemmas
·         Arabic nouns
·         ar:Anatomy
/////////////
قس عُظم در عربی:
عظم
[عدل]
 Disambig gray RTL.svg لمعاني أخرى، انظر عظم (توضيح).

منظر أمامي للهيكل العظمى
العَظم (بالإنجليزية: Bone) ويُعرف أيضاً بالنسيج العَظمي (بالإنجليزية: osseous tissue) ، يُشكل الَعظم ما يُعرف بِالجِهاز الهيكلي حَيث يَحتوي جِسم الإنسان على أكثر من 200 عَظمة ، يُقدرها البَعض بِـ206 عظمات في الإنسان البالِغ ، وهُناك علم خاص بِدراسة العِظام يُسمى بِـ "علم العَظم " (Osteology) . يَتكون الهيكل العظمي عند الإِنسان من جُزئين رئيسيين، هما: الهيكل المحوري ، والهيكل الطرفي .

العظم في الجسم البشري يضم نوعان اثنان من أنواع النسيج العظمي: القشري والإسفنجي. وَتُشير الأسماء إلى أن كِلا النَوعان يَختلف في الكثافة، أو مقدار اكتظاظ النسيج داخل العظم . وَهُناك ثلاثة أنواع من الخلايا تُساهم في عملية نمو العظم وهيَ :

بانية العظم أو أوستيوبلاستس (Osteoblasts) و هي خلايا إنتاج العظم.
ناقضة العظم أو أوستيوكلاستس (Osteoclasts) وهي خلايا ماصة أو محطمة للعظم.
خلية عظمية أو أوستوسايتس (Osteocytes) وهي خلايا عظمية بالغة.
وَيُحافظ التوازن بين الخلايا بانية العظم و الخلايا ناقضة العظم على النسيج العظمي.

وتتنوع ووظائف العظام فالأسنان تساعد الإنسان على الأكل والنخاع على إنتاج الدم والقفص الصدري على حماية القلب والجمجمة لحماية الدماغ والباقي يجعل الجسم متماسكا.
////////////
قس سُموک در آذری:
Sümük canlı orqanizmin üzvü olub, bir çox toxumalardan ibarətdir. Ən vacibi sümük toxumalarıdır. Sümük dayaq-mexaniki və qoruyucu funksiyalarını yerinə yetirir. O onurğa skeletinin əsas tərkib hissəsi sayılır.
//////////
قس تولنگ در باسای اندونزی:
Tulang atau kerangka adalah penopang tubuh Vertebrata. Tanpa tulang, pasti tubuh kita tidak bisa tegak berdiri. Tulang mulai terbentuk sejak bayi dalam kandungan, berlangsung terus sampai dekade kedua dalam susunan yang teratur.
/////////
قس عبری با فیلتر شکن!
////////////
قس بالونگ در باسای جاوی:
Balung utawa kerangka iku panopang awak manungsa. Tanpa balung, mesthi awak kita ora bisa ngadeg. Balung wiwit kabentuk wiwit bayi jroning kandhutan, lumangsung terus nganti dekade kaloro jroning susunan sing tumata.
///////////
قس مفوپا در سواحلی:
Mfupa ni tishu ngumu katika mwili mwa binadamu na wanyama wenye uti wa mgongo. Mifupa inahimili ogani nyingine mwilini na kuuwezesha kusimama. Mifupa ni pia kinga kwa sehemu muhimu sana kama vile mifupa ya fuvu inakinga ubongo na ubavu wa kifua unaokinga moyo na mapafu.
////////
قس هِستی در کردی:
Hestî (carina jî, hestû) an hêstik (bi latînî: os) kelexê barhêl e, ko karê wî rahiştina laş e. Hestî kelexê di skeletê laşê mirov û kakerîkê de ye. Kakerîk bi dawiya hin hestûyan ve, di zengelor û di guh de ye. Hestî ji hemû kelexên din hişktir e. Ko mirov ber bi kalbûnê ve diçe hestî pûç dibin û zûtir dişkin.

hestû, bi du awayan di laş de heya. awayê ku mirov jê re karê bêje Kakerîk û awayê ku mirov hestûyê asayî yê ku heya. Hestûryê Kakerîk, ne weke hestûyê laşê yê din hişka. Lê ku mirov mirov hestû bêne ser ziman hemû hestû jî, bi çermikekî re rûgirtî ya. Ew çermik, hestû xwedî dike. Wekî din jî di xisar û zîyanên ku têde bibin di buhurîna wan de û di stûrbûn û mazinbûna wê de jî xwediyê awayekî xwedîkirinê ya. Ew mixka di hundurê hestû ya ku xwediyê çavikan a, di valahiya hestûr de di awayekî zer de ya. Di serê hestû de weke ku di awayekî sor de ya. Ev rewş hemû di temenê bûn û pêşketina wan de û di mazinbûn û hişkbûn û zexmbûna hestû de ew çermikê pergî. Nexweşiyên hestû yên weke yên helîna hestû bi jêçûna wê re dibê. Halîna hestû, ew rûpistiya ku li ser metabolîzma hestû ku heya bi halîn û ji serçûna wê re dibe. Bi wê re mirov karê vê bêje ku ew mînarale ku asta wê kêmbûna wê, wê bê sedeme halîna hastû.
/////////
قس سویاک در ازبکی:
Suyak — odam va umurtqali hayvonlar skeletining asosiy qismi. Suyak toʻqimasi biriktiruvchi toʻqimaning bir xili. Suyak boʻgʻimlar, boylamlar, muskullar va oʻziga birikkan paylar bilan birga tayanchharakat apparatini hosil qiladi. Suyak hujayralar (osteotsitlar, osteoklastlar) va hujayralar oraligʻi mineral moddalardan tarkib topgan. Osteotsitlar hujayralar oraligʻi moddasi bilan oʻralgan; oʻsimtalar yordamida oʻzaro tutashgan; suyak toʻqimasida moddalar (oqsil, suv, ion) almashinuvini, osteoblastlar esa suyaklar hosil boʻlishini, ularning soʻrilish (rezorbsiya) jarayonini taʼminlaydi. Osteoblastlar va osteoklastlarning birgalikda taʼsiri suyak ning oʻsishi va funksional zoʻriqishi oʻzgarishining asosini tashkil etadi. Hujayralararo modda kollagen (ossein) tolalar va asosiy moddadan iborat, bu moddalar suyakning pishiq va mustahkam boʻlishini taʼminlaydi. Suya k toʻqimasi kollageni oʻziga xos polipeptidlarning koʻpligi bilan togʻaydan farq qiladi. Asosiy modda glikoproteidlar va proteoglikanlardan tashkil topgan. Mineral komponenta apatit, sulfat va kalsiy karbonat kristallaridan iborat. Suyak embrional rivojlanish davrida biriktiruvchi toʻqima — mezenximadan hosil boʻladi. Birlamchi suyak ichki togʻay skeletning suyaklanishidan (yelka, son va boshqalar), ikkilamchi suyak teri osti tangachalaridan (peshona, tepa va boshqa suyaklar) vujudga keladi.
//////////
قس ہڈی در پنجابی:
ہڈی انساناں تے جانوراں دا پکا پینڈا انگ ہوندا اے۔ ہڈیاں کنگریڑیاں جانوراں وج ہوندیاں نیں۔ ایہ اندرلا ٹانچہ نیں جیدے اتے ماس ہوندا اے تے خون ایس ماس دے وج دوڑدا اے۔ ہڈیاں بنا اسیں کھڑے نہیں ہوسکدے تے ٹر نہیں سکدے۔ ہڈیاں اندرلے  انکاں دا بچا کردیاں نیں۔ کھوپڑی دی ہڈی دماغ دا تے پسلیاں دل پھپھرے کلجے دا بچا کردیاں نیں۔
///////////
قس ئێسک در کردی سورانی:
ئێسک (بە ئینگلیزی Bone) پێکهێنەری ئێسکە پەیکەرە، بەڕێگای جیاواز کاردەکەن. لەگەڵ زۆری ژمارە و گەورەیی قەبارەیان کەمتر لە ٢٠٪ کێشی لەش پێکدێنن.
/////////
قس استخوان در تاجیکی:
Устухон (Хатти ниёгон: استخوان) моддаи сахт дар бадани инсону ҳайвон, ки устувории андом ва ҷузъҳои онро таъмин мекунад: устухони даст, устухонҳои сутунмӯҳра; донаки меваҳо (аз қабили донаки хурмо, анор, ангур), ҳаста ◊ устухони касе сафед шудан маҷ. азоби сахт кашидан; устухони касе сахт шудан (гаштан) а) ба воя расидан; б) бо коре зиёд машғул шудан, ба коре одат кардан, омӯхта шудан, корозмуда шудан; корд ба устухон расидан сахт ба танг омадан, ба ҷон расидан, тоқатшикан шудан (азобу уқубати касе), аз шиддати азобу машаққат аз ҷон безор шудан; дар коре устухон надоштан дар коре ниҳоят моҳир ва чусту чолок будан; дар коре устухон сафед кардан дар натиҷаи зиёд машғул шудан дар коре маҳорат пайдо кардан, корозмуда шудан.[1]
///////////
قس کِمیک در ترکی استانبولی:
Kemik, vücudu oluşturan dokular arasında en sert olanıdır. Organizmada gerçek anlamda destek görevi yapan dokudur. Ayrıca organizmanın kalsiyum depolarıdır. Kalsiyum bakımından doymuş olduklarından serttir. Sert olmalarına rağmen kıkırdak dokusundan farkları damar içermeleridir. Bu doku yapısında çeşitli tipte hücreler (osteosit, osteoblast, osteoklast) ve hücrelerarası madde (matrix) bulunmaktadır. Kemiğin enine kesiti incelendiğinde dış ve iç yüzeyleri bir zarla örtülüdür. Bunlardan dıştakine; periosteum, iç yüzeydekine; endosteum denir. Bu zarlar düzensiz sıkı bağ dokusundan yapılmışlardır. Periosteumun hemen altında dış halkasal sistem yer alır. Endosteumun hemen üstünde ise iç halkasal sistem bulunur.

Havers sistemleri ise (osteon) iç ve dış halkasal sistemlerin arasını doldurur. Volkmann kanalları ise komşu Havers kanallarını birleştirir.

Yetişkin bir insan iskeleti 207 kemikten oluşmaktadır. Fakat yeni doğan bir bebeğin ise 300'e yakın kemiği bulunmaktadır. Bu farklılığın sebebi ise insanın yetişkin haline gelirken kemiklerin zamanla birleşmesiyle yeni kemiklerin ortaya çıkmasıdır.
//////////
قس ہڈی در اردو:
ہڈی(جمع: ہڈیاں) انسانی یا کسی بھی دوسرے ریڑھ کی ہڈی کے حامل جانور میں ڈھانچے کا حصہ ہوتی ہے۔ ہمارے اجسام پٹھوں اور خون سے  بنے ہوتے ہیں جو ہڈیوں کے ڈھانچے پر مزین رہتے ہیں۔ ہڈی کے بغیر بنیادی ڈھانچہ جیسا کسی بھی جانور کا ہوتا ہے ممکن نہیں رہتا۔ ہڈیوں کے پنجر کو اگر جسم سے علاحدہ کر دیا جائے تو اس جانور کا کھڑا رہنا اور حرکت کرنا ناممکن ہو جاتا ہے۔
//////////
قس اِسته در زازاکی:
Este (Ebe Latinkios, qesey zafine de ki ossa vaciyeno; be Yunankiostoste ya ki osteo vaciyeno, no ki οστούν ra yeno)
İskeletê insanan de teqribki 206 [dı sey u şeş] estey estê. Tenya insanan de nê, xeylê heywani ki be mora mianiyê u inan de estey estê. Hergı yew este karê do bin keno. Heto bin ra ki estey organê ke zerrey insanan derê inan seveknenê.
Mesela, estey serey mezgê insani, estey qefsıngi zerr u pışıka insani seveknenê ke tebera zerar cı mediyo. Zanışiya ke esteyan sero cıgeyrena cı rê osteolociye vaciyeno u no ilm tewıranê esteyan cêra keno.

/ Bone

From Wikipedia, the free encyclopedia
This article is about the skeletal organ. For other uses, see Bone (disambiguation) and Bones (disambiguation).
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mergefrom.svg/50px-Mergefrom.svg.png
It has been suggested that Bone tissue be merged into this article. (DiscussProposed since January 2017.
This article uses anatomical terminology; for an overview, see Anatomical terminology.
Bone
Left femur of extinct elephant, Alaska, Ice Age Wellcome L0057714.jpg
A bone dating from the Pleistocene Ice Age of an extinct species of elephant.
Bertazzo S - SEM deproteined bone - wistar rat - x10k.tif
scanning electronic micrograph of bone at 10,000x magnification.
Identifiers
bone is a rigid organ that constitutes part of the vertebrate skeleton. Bones support and protect the various organs of the body, produce red and white blood cells, store minerals, provide structure and support for the body, and enable mobility. Bones come in a variety of shapes and sizes and have a complex internal and external structure. They are lightweight yet strong and hard, and serve multiple functions.
Bone tissue is a hard tissue, a type of dense connective tissue. It has a honeycomb-like matrix internally, which helps to give the bone rigidity. Bone tissue is made up of different types of bone cellsOsteoblasts and osteocytes are involved in the formation and mineralization of bone; osteoclasts are involved in the resorption of bone tissue. Modified (flattened) osteoblasts become the lining cells that form a protective layer on the bone surface. The mineralised matrix of bone tissue has an organic component of mainly collagen called ossein and an inorganic component of bone mineral made up of various salts. Bone tissue is a mineralized tissue of two types, cortical and cancellous bone. Other types of tissue found in bones include bone marrowendosteumperiosteumnervesblood vessels and cartilage.
In the human body at birth, there are over 270 bones,[1] but many of these fuse together during development, leaving a total of 206 separate bones in the adult,[2] not counting numerous small sesamoid bones. The largest bone in the body is the femur or thigh-bone, and the smallest is the stapes in the middle ear.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e9/Bone_Histology.jpg
Bone Micrograph image
The Latin word for bone is os, hence the many terms that use it as a prefix – such as osseous and osteopathy.
&&&&&&&&
عفص
بفتح عین و سکون فا و صاد مهمله بفارسی مازو و بهندی مازوپهل نامند
ماهیت آن
کویند ثمر درخت بلوط است زیرا که درخت بلوط یک سال بلوط ثمر می آورد و یک سال مازو چنانچه در بلوط ذکر یافت و نیز کویند ثمر درختی است بسیار شبیه ببلوط شاید این اصح باشد زیرا که بلوط مخصوص بسردسیر است و مازو در بلاد هند که کرم سیر است نیز می شود و بهتر و مختار آن بزرک خام سبز صلب سنکین بی سوراخ آنست و آنچه سبک و نارسیده و بخلاف اوصاف مذکوره است ضعیف و قوت آن تا سه سال باقی ماند
طبیعت آن
سرد در اول و خشک در دوم و نیز در دوم سرد و در سوم خشک کفته اند با جوهر ارضی بسیار بارد و شدید القبض
افعال و خواص آن
حابس و مانع سیلان رطوبات الراس نفوخ آن قاطع رعاف العین اکتحال آن جهت دمعه و سلاق و جرب الاذن قطور آن با آب بقله الحمقاء در کوش خون و چرک جاری از ان بازدارد الفم سنون و ذرور آن بر دندان و بن آن و مضمضه بمطبوخ آن خصوصا با سرکه جهت تقویت دندان و لثه و عمور و جلب رطوبات فاسده از زبان و لثه و قلاع دهان و منع سیلان رطوبات از دهان و پر کردن سوراخ دندان کرم خورده را بدان مفید و مانع تاکل آن اعضاء النفض آشامیدن سائیدۀ آن با آب جهت قروح امعا و اسهال مزمن و سیلان حیض و رطوبات رحم و تجفیف آن و بدستور خوردن آن باغذیه و ضماد پختۀ آن در آب جهت اورام مقعده و بروز آن و بروز ناف اطفال خصوصا با سرکه القروح و الجروح و الاورام و غیرها طلای سائیدۀ آن با سرکه جهت قوبا و باد سرخ در ابتدا و داء الثعلب و کلف و بهق و نمش و ذرور مسحوق آن بر لحم زائد باعث ضمور و لاغری و تحلیل آن خصوص محرق آن و ضماد آن رادع و محلل اورام و مانع سعی قروح ساعیه و نمله و اکله است شربا خصوصا مطبوخ آن با سرکه و یا شراب ذرورا و طلاء نیز و جهت جبر و کسر نیز مفید الزینه اغتسال موی به آب مطبوخ آن یا نقوع آن سیاه کنندۀ موی است و سیاه کنندۀ مداد و استخوان و طلای آن حابس عرق و رافع بدبوئی آن و محرق آن در زیت جهت سیاه کردن موی نیکو خضابی است که بعد بریان کردن دهنیت آن را نشف نموده سوده بکار برند مضر سینه و حلق مصلح آن کثیرا و صمغ عربی و با بیض نیمبرشت خوردن مقدار شربت آن یک مثقال بدل آن پوست انار و جفت بلوط و ثمره الطرفا و هلیلۀ زرد است بوزن آن و دستور احراق آن آنست که بر روی اخکر بسوزانند و یا ظرف سفالی بر آتش بکذارند و در ان ظرف بریان کنند و در شراب خاموش نمایند و یا در سرکه و نمک و قبض و تجفیف و لطافت این بیشتر است بسبب حرارت مکتسبه از حرق خصوص مطفی آن در شراب قابض و با سرکه و نمک و برای حبس دم و تجفیف قروح و تحلیل اورام این انفع از غیر محرق آنست
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////
عفص . [ ع َ ] (ع اِ) مازو که از آن سیاهی سازند، مولد است یا عربی . (منتهی الارب ). بار درخت بلوط، واحد آن «عفصة» است و آن مولد می باشد و ازکلام اهل بادیه نيست . (از اقرب الموارد). مازو. (دهار) (زمخشری ) (الفاظ الادویة) (فرهنگ فارسی معین ). دوائی است که آن را مازو گویند. (غیاث اللغات ). ثمر درخت بلوط، و عفص مُدبّر آن است که سوخته باشد و با سرکه خاموش شده باشد، نیکوترین آن سبز و خام و سخت است .(از بحر الجواهر). به پارسی مازو گویند و به یونانی فقس ، و بهترین آن بود که سبز بود و سوراخ نداشته باشد و آن را بقاقالیس خوانند و آن غوره بود، و آنچه رسیده بود سرخ رنگ و سست و بزرگ بود. (از اختیارات بدیعی ). به فارسی مازو نامند، درخت او مثل درخت بلوط است و در بعضی بلاد یک سال بلوط بار می دهد و یک سال مازو. (از تحفه  حکیم مومن ). برآمدگی که بر بعضی اشجارو اثمار پیدا آید و آن جای نیش قسمی از حشرات است که در آنجا تخم گذارد، و بالخاصه برآمدگی های درخت بلوط را عفص گویند که همان مازو است . (یادداشت مرحوم دهخدا). و رجوع به مازو شود : بعضی داروها قابض است ، چون عفص و هلیله و شحم انار. (ذخیره خوارزمشاهی ). || درختی است از بلوط که یک سال بلوط بار دهد و یک سال مازو، قابض است و مجفف مواد ریخته شده و اعضای نرم و سست را سخت و قوی گرداند و نقوع آن در سرکه موی را سیاه کند و مسحوق آن به آب در ناشتا درد شکم را دفع کند و اسهال و قروح امعاء را نفعبخشد. (منتهی الارب ). درخت بلوط، و آن داروئی است قابض و مجفف و گاهی از آن مرکب گیرند و بدان رنگ کنند. (از اقرب الموارد). بلوط مازو ۞ که یکی از گونه های بلوط است و تولید مازو می کند. || نوعی سرو که به سرو خمره ای موسوم است . (از فرهنگ فارسی معین ). رجوع به سرو خمره ای شود.
- مازو. (اِ) بار درختی است و بدان پوست را دباغت کنند و یک جزو از اجزای مرکب هم هست . (برهان ). ثمر درختی است که بدان پوست را دباغت کنند. (آنندراج ). نمو غیرطبیعی که در روی برگهای بعضی اشجار بر اثر گزیدگی حیوانی از جنس هوام پدید می آید و بیشتر در روی برگهای درخت بلوط دیده می شود و آن را در دباغت پوستها بکار می برند و یک جزو از اجزای مرکب می باشد. (از ناظم الاطباء). اسم فارسی عفص است . (فهرست مخزن الادویه ). عفص . (زمخشری ، یادداشت به خط مرحوم دهخدا): برجستگیهای کروی شکل ۞ به قطر 12 تا 20 سانتیمتر ۞ که تحت اثر گزش حشره  مخصوصی به نام سی نیپس گالاتنکتوریا ۞ بر روی جوانه های درخت بلوط مازو ۞ ایجاد می شود. حشره  مذکور برای تخم گذاری پوست درخت بلوط مازو را سوراخ می کند و بر اثر این عمل مقدار زیادی از شیره  گیاهی درخت مذکور متوجه نقطه  مزبور می شود و تدریجاً به صورت برجستگی در می آید که به نام مازو موسوم است . در ترکیب مازو 60 تا 70 درصد تانن ۞ (اسید گالوتانیک ) ۞ - که ماده  اصلی مازو است - وجود دارد. بعلاوه مقدار کمی اسید گالیک ۞ و اسید الاژیک ۞ و مقداری مواد گلوسیدی و آمیدون موجود است . در صنعت از مازو جهت تهیه  مرکب سیاه و رنگ کردن پارچه ها و نیز در چرم سازی از آن استفاده می کنند. در پزشکی به عنوان قابضی قوی مورد استعمال دارد. مازوج . عفص . گلگاو. (فرهنگ فارسی معین ). اجسامی کلویپدی هستندکه در کریچه های نباتات به مقدار زیاد دیده می شوند وچون املاح آهنی به آنها برسد، رنگشان سیاه می شود و رسوب می کند. (از گیاه شناسی گل گلاب ص 125) :
سلاح و اسب به لشکر گه شه ارزان گشت
به شهر دشمن ، مازو و نیل گشت گران .
؟ (امثال و حکم ص 1388).


پس جزوی حرمل و جزوی مازو و جزوی بلوط... و همچند همه ذراریح بگیرد... (نوروزنامه ، یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
همسنگ دوده زاج و همسنگ زاج مازو
وز صمغ ضعف هر دو آنگاه زور بازو.
(یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
مازو و نیل در جایی گران کردن ، کنایه از کثرت سوگواری و عزاداری در جایی باشد. (امثال و حکم ص 1387). || گونه ای درخت بلوط که به نام بلوط مازو نیز موسوم است و در جنگلهای شمالی ایران هم می روید. (فرهنگ فارسی معین ). گونه ای از بلوط ۞ است که آن را موزی و مازی و میزی نیز گویند و آن در ایران مخصوص جنگلهای شمال است و از هر زویل مجاور منجیل از 850 گزی ارتفاع تا 1600 گزی دینوچال طوالش و 2000 گزی کوههای نور کشیده می شود.(یادداشت به خط مرحوم دهخدا). پنج گونه از آن در ایران نام برده شده است . 1- بلند مازو ۞ که در جنگلهای جلگه  کرانه  دریای مازندران فراوان است . آن را در گیلان و مازندران و گرگان بنامهای مازو، مازی ، میزی می خوانند و در لاهیجان بلند مازو و در کجور سیاه مازو و در آستارا و طوالش پالوط و در اطراف رشت اشپر خوانده می شود. 2- کرمازو ۞ در جنگلهای کرانه  دریای مازندران و ارسباران یافت می شود. این گونه را در کجور و رامسر و کتول کرمازو و در ارسباران پالط نامند. 3- این گونه ۞ نیز در ارتفاعات جنگلهای کرانه  دریای مازندران یافت می شود و نام مخصوصی ندارد. 4- اوری ۞ این گونه در مرز فوقانی جنگل در کرانه  دریای مازندران و ارسباران یافت می شود. آن را در درفک و رامسر، اوری و در شفارود، اور و در لاهیجان پاچه مازو و در ارسباران پالط خوانند. 5- بلوط ۞ این گونه در جنگلهای خزر یافت نمی شود و اختصاص به جنگلهای کردستان ، لرستان ، بختیاری و فارس دارد. آن را معمولاً بلوط و در لرستان و برخی نواحی دیگر مازو می خوانند. (از جنگل شناسی تالیف کریم ساعی ص 158 و 163). و رجوع به همین ماخذ شود. || بار درخت مازو:
زین روی ترش بدان همی گردی
وز حرص رطب ، همی خوری مازو.
ناصرخسرو.
//////////////
عفص‌
بپارسی مازو گویند و بیونانی فقیس و بهترین آن بود که سبز بود و سوراخ نداشته باشد و آن را بقافالیس خوانند و آن غوره بود و آنچه رسیده بود سرخ‌رنگ و سست و بزرگ و سفید بود و این نوع ضعیف‌تر از سبز بود و سوختن وی یا بآتش بود و یا با زیت بسوزند تا سوخته گردد از بهر سیاهی موی خضاب نیکو بود و طبیعت وی سرد بود در دویم و گویند در اول و خشک بود در سئوم و گویند در دویم و بغایت قابض بود و چون تنها بپزند و سحق کنند و مانند ضماد بنهند بر هر ورمی که باشد در دبر و بیرون آمدن مقعد بغایت مفید بود و چون بسوزانند قطع خون رفتن بکند و اولی آن بود که بر سر آتش بریان کنند و در شراب اندازند یا سرکه که البته خون ببندد و چون با سرکه بر قوبا طلا کنند زایل کند و آب وی خضابی بود موی را و چون سحق کرده بر گوشت زیادت افشانند بخورد و منع رطوبات که از لثه و لهات و قلاع بود را بکند خاصه از آن کودکان چون سحق کرده بر غذا یا به آب بصاحب اسهال مزمن دهند بازدارد و قوت مرّه ضعیف بدهد و آنچه در اندرون مازو بود چون در سوراخ دندان نهند درد ساکن کند و طبیخ وی جهت بیرون آمدن مقعد و رحم و سیلان رطوبت که از رحم روانه بود و مزمن شده باشد نافع بود و چون بغایت سحق کنند و در بینی دمند خون بازدارد و اگر با سرکه بپزند و بر حمره طلا کنند در ابتدا سودمند بود و همچنین منع نمله بکند و واجب آن بود که چون خواهند که بیاشامند جهت امساک با بیض نیم‌برشت یا به صمغ عربی در آب حل کرده بیاشامند تا از مضرت آن بحلق ایمن باشند و بدل آن ثمرة الطرفا بود بوزن آن و گویند عفص و جفت و بلوط و قرط و حب آس و قشور رمان و هلیلج زرد و ثمرة الطرفا بوزن وی و گویند عود همه مانند یکدیگرند در طبیعت
______________________________
در مخزن الادویه می‌نویسد: عفص بفتح عین و سکون فا و صاد بفارسی مازو و بهندی مازوپیل نامند و آن ثمره درخت بلوط است که یک سال بلوط ثمر می‌آورد و یک سال مازو و نیز می‌گویند ثمر درختی است بسیار شبیه ببلوط
ابو ریحان در صیدنه می‌نویسد او را فیقیدیس گویند بلغت رومی و اهل ترمذ سکفس نامند و بسریانی افصی گویند و میشی هم گویند
لاتین‌GALLAC TURCICAE فرانسه‌NOIX DE GALLE انگلیسی‌OAK APPLE -GALLNUT
/////////////////
مازوی بلوط
24. مازوی بلوط (oak-gall) (در زبان فرانسه، noix de galles؛ در زبان پرتغالی، galhas) گند*‌های گردی اســــــت که زنبور مازو (Cynips quer cus folii) با سوراخ‌کردن شاخه‌ها، برگها و غنچه‌ها و نهادن تخم خود در چندین گونه از بلوط که در هرُم (آسیای صغیر)، ارمنستان، سوریه و ایران یافت می‌شود (بیشتر  Quercus lusitanca var infectoria)، می سازد.  در روزگار باستان، مازو کاربردهای فنی و دارویی داشت.  به علت وجود درسدی  بالا (تا حدود 60 درسد ) از اسید تانیک یا اسید گالوتانیک [جوهر مازو] در مازو، این گُند‌ها رادر دباغی، رنــــــگ‌آمیزی پشم و مـــــــــــــرکب سازی بــــــــــــــــــــــــــــــــــــــکار می‌بردند.[1] هم تئوفراستوس[2] و هم دیوسکوریدس[3] از مازو با نام 1092 یاد کرده‌اند.  ابومنصور از مازو با نام عربی عفص afs نام برده است. [4]
بیشتر مازویی که در بازارهای هند یافت می‌شود تجار عرب از ایران به هند می‌آورند. [5] نام سنسکریت mājūphala (phala، "میوه") بروشنی  وام واژه ای برگرفته از māzū فارسی است.
در اسناد چینی، نخستین بار از مازوی بلوط با نام wu-ši-tse 1093 و به عنوان فرآورده ای از ایران ساسانی نام برده شده است. [6] نخستین بار در دوره تانگ بود که این فرآورده ایرانی دانسته و در دارونامه دودمان تانگ (T'an pen ts'ao) بازنمائی شد. در 1094  T'an pen ču آمده است که درخت مازو در شنزارها می‌روید، و مانند درخت مصطکی (tamarisk) (1095  č'en) است.  در یکی از تفسیرها که kin ču 1096 نام گرفـــــــــــته افزوده اند که مازو از ایران خیزد، در حـــــالی کــــــه در Čen lei pen ts'ao[7] آمده است که در سرزمین ژون باختری (ایرانیان) می‌روید.  در Yu yan tsa tsu[8] این گیاه به این صورت بازنمائی شده است: "wu-ši-tse 1097 در سرزمین پوـ‌سه (ایران) عمل می‌آید و آن را 1098 mo-tsei، *mwa-džak،  می‌نامند. [9] بلندای درخت به یک متر و هشتاد تا دو متر و ده سانتیمتر[10] و دور تنه آن به نزدیک سه متر می‌رسد. برگها شبیه به برگ هلو اما کشیده‌ترند. در ماه سوم شکوفه می‌کند، گلها سفیدرنگ‌اند با مرکزی سرخ.  دانه‌ها گرد است چون قرص، که نخست سبز است و پس از رسیدن به رنگ زرد سفید فام درمی‌آید. آنهائی که حشرات سوراخشان کرده‌ و آبکش شده‌اند در دباغی بکار روند و آنها که سوراخ ندارند دارو شوند.  این درخت یک سال مازو و یک سال بلوط (1099 pa-lü tse، *bwaδ-lu؛ در فارسی میانه *ballu، barru [نک:پائین]، در فارسی امروزی balut) آرد، که به اندازه یک انگشت است و به درازائی نزدیک به 7 سانتی‌متر."[11] این اندیشه  نه زاده تخیل چینی‌ها بلکه تکرار باور ایرانیان است.[12]
گیتا شناسی مینگ (Ta Min I t'un či) گوید مازو از سرزمین اعراب (تا‌ـ‌شی/ Ta-ši) و همه بربرها خیزد، و درخت کافور (Laurus camphora) را ماند و میوه‌هایش شاه‌بلوط چینی (  1101 mao-li) را.
آوانگاشتهای چینی نام ایرانی، برخلاف گفته هیرت که نظر واترز را واگفته، "همگی نمایانگر  māzū [مازو]ی فارسی" نبوده نمایانگر صورتهای کهن ‌تر فارسی میانه‌اند. در واقع، هیچ‌یک از برگردانهای چینی را نمی‌توان معادل مازو  māzū دانست.
(1)  1102  mo-tsei (Yu yan tsa tsu)، *mwa-džak (dzak, zak) همبرابر  است با (mazak یا madzak) *madžak فارسی میانه.
(2) 1103  ma-ši، *mak-zak، = *maxzak فارسی میانه.
(3)  1104 wu-ši، *mwu-zak، = *muzak فارسی میانه.
(4)  1105   mu-ši، *mut-zak = *muzak فارسی میانه.
 بسنجید  با این صورتهای گوناگون: māčakai تامیلی، māčikai تلوگویی، و magican باربوسایی.
(5)  1106 [13] mo-t'u، *mwa-du = madu فارسی میانه.
1107   Ša-mu-lü (در نوشته چائو ژوـ‌کوا)، *ša-mut-lwut همبرابر است با شاه بلوط šah-balut فارسی، ("بلوط خوراکی" Castanea vulgaris) که در بندهشن (ص 193 کتاب پیش رو) آمده و هیرت آن را درست شناسایی کرده است؛ اما  1108  p'u-lu و pa-lü که در Yu yan tsa tsu (نگاه کنید به قسمتهای  پیش ) آمده، نشان می دهد شاید چینی‌ها t پایانی را نشنیده و این نام به شکل bulu و balu که در گویشهای فارسی میانه بوده به گوش آنها خورده باشد. در واقع، این گونه در کُردی به صورت berru و در بعضی گویشهای آن به صورت barü و barrü هست.[14]
بهشناخت دو سویه ایران و چین باستان (ساینو-ایرانیکا)
///////////////
بلوط مغربی (Quercus lusitanica)، از گونه‌های بلوط بومی مراکش، اسپانیا، پرتقال و ایران است.

منابع[ویرایش]
دوره آموزشی تخصصی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی EIA، بازدید: سپتامبر ۲۰۱۱.
////////////
قس بلوط مغربی در عربی:
بلوط مغربي
[عدل]
 اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف
البلوط المغربي
رسم توضيحي للبلوط المغربي
رسم توضيحي للبلوط المغربي
التصنيف العلمي
المملكة:         النباتات
الشعبة: النباتات المزهرة
الطائفة: ثنائيات الفلقة
الرتبة:   الزانيَّات
الفصيلة:          الزانيِّة
الجنس: السنديان أو البلوط
النوع:   البلوط المغربي أو البلوط البرتغالي
الاسم العلمي
Quercus lusitanica
لامارك
 معرض صور بلوط مغربي  - ويكيميديا كومنز  تعديل قيمة خاصية معرض صور كومنز (P935) في ويكي بيانات
تعديل طالع توثيق القالب
البلوط المغربي أو البلوط البرتغالي نوع نباتي شجري من جنس السنديان من الفصيلة الزانِيِّة.
الموئل والانتشار[عدل]
موطن هذا النوع في المغرب العربي وجنوب غرب أوروبا[1] حيث ينتشر في المغرب وإسبانيا والبرتغال[2]
الوصف النباتي[عدل]
أشجار البلوط معمرة وهي كبيرة الحجم تتميز بارتفاعها وخضرتها
المراجع[عدل]
^ المرفق العالمي لمعلومات التنوع الحيوي. البلوط المغربي (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 14 آب 2011.
^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.خريطة انتشار البلوط المغربي (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 14 آب 2011.
Ferns02.jpg هذه بذرة مقالة عن نبات بحاجة للتوسيع. شارك في تحريرها.
مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن: بلوط مغربي
ع ن ت
مصادر الدباغ
مصادر الدباغ الكثيف   
الحضض الهندي seed (arecatannins) | Broad bean (فول) | عنب (Vitis vinifera) | شجر الكبراش wood | Mimosa bark (Acacia mollissima) | Myrtan or black marlock (Eucalyptus redunca)
مصادر الدباغ القابل للحلمهة    
كستناء | Dhawa (ميشطة عريضة الأوراق) | Myrobalan fruit (هليلج كابلي) | سنديان wood, bark or acorn cup (ملول سنديان طابوري) | سماق (Tanner's sumach leaves - سماق الصباغين or Chinese gall on سماق صيني) | Tara pod (سيسالبينيا سبينوزا)
مصادر أخرى  
لحاء
نغت (Alnus sp) | Avaram (Senna auriculata) | Babul (سنط نيلي) | قضبان (نبات) (Betula sp) | أرزية (Larix sp) | أتسوغة | mangrove | صنوبر (Pinus sp) | تنوب (Picea sp) | Urunday (Myracrodruon urundeuva) | Willow (Salix caprea)
أوراق
Badan (برغنية سميكة الأوراق) | Gambier (Uncaria gambir) | Redoul (Coriaria myrtifolia)
جذور
Canaigre (Rumex hymenosepalus) | Garouille (سنديان قرمزي) | Sea lavender (عويذران sp)
خشب
Cutch (سنط كادي)
ثمر
Divi-divi pod (Caesalpinia coriaria) | Sant pod (سنط نيلي) | Teri pod (Caesalpinia digyna)
عفصات
Gall oak (بلوط مغربي)
كامل النبات
غاف sp. bark and wood (eg Prosopis humilis or Algarrobilla) | Tanoak (Notholithocarpus) | Tizra heartwood and root (Rhus pentaphylla)
متفرقات        
لحاء الدباغة
أيقونة بوابةبوابة علم النبات أيقونة بوابةبوابة المتوسط
معرفات الأصنوفة       
موسوعة الحياة: 1151469  GBIF: 2881060  PlantList: kew-173732  Tropicos: 50066390  ncbi: 568689  IPNO: 296413-1  GRIN: ps://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=30713 AFPD: 143348
تصنيفات: أشجار المغرب أشجار مناخ البحر المتوسط أصبغة نباتية حياة نباتية في حوض البحر الأبيض المتوسط زانية نباتات البرتغال نباتات المغرب العربي نباتات إسبانيا نباتات لبنان نباتات وصفت في 1785
/////////////
قس لوزیتان پالیدی:
Luzitan palıdı (lat. Quercus lusitanica) - fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü.
////////////
Quercus lusitanica
From Wikipedia, the free encyclopedia
Gall oak
Quercus lusitanica - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-253.jpg
Quercus lusitanica[1]
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Section:
Lepidobalanus
Species:
Q. lusitanica
Quercus lusitanica
Lam. 1785
List[show]
Quercus lusitanica, commonly known as gall oakLusitanian oak, or dyer's oak, is a species of oak native to MoroccoPortugal, and Spain (Galicia, western Andalucia).[3] Quercus lusitanica is the source of commercial nutgalls. These galls are produced by the infection from the insect Cynips gallae tinctoriae. They are used for dyeing.
Several other species are known colloquially as "gall oaks;" indeed, galls can be found on a large percentage of oak species.[4] The specific epithet "lusitanica" refers to the ancient Roman Province of Lusitania, corresponding roughly to present-day Portugal and Extremadura in Spain.[5]
References[edit]
·         iconTrees portal
1.     Jump up^ 1897 illustration from Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen
4.     Jump up^ Cranshaw, Whitney (2004). Garden Insects of North America. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-09560-4.
5.     Jump up^ Garcia, José Manuel (1989). História de Portugal: Uma Visão Global. Lisboa: Editorial Presença. pp. 32, 33, 38. ISBN 9722309897.
External links[edit]
[hide]
·         v
·         t
·         e
Sources of tannins
Sources of
condensed tannins
·         Areca catechu seed 
·         arecatannins

·         Broad bean 
·         Vicia faba

·         Grape 
·         Vitis vinifera

·         Mimosa bark
·         Acacia mollissima

·         Myrtan or black marlock 
·         Eucalyptus redunca

·         Quebracho wood
·         Chestnut wood
·         Dhawa 
·         Anogeissus latifolia

·         Myrobalan fruit 
·         Terminalia chebula

·         Oak bark
·         Oak wood
·         Valonia oak 
·         Quercus macrolepis

·         Sumac 
·         Tanner's sumach leaves - Rhus coriaria or Chinese gall onRhus chinensis

·         Tara pod 
·         Caesalpinia spinosa
Other sources by organ
·         General : Tanbark
·         Acacias (most notably Acacia pycnantha and Acacia decurrens)
·         Alder 
·         Alnus sp

·         Avaram 
·         Senna auriculata

·         Babul 
·         Acacia nilotica

·         Birch 
·         Betula sp

·         Button mangrove 
·         Conocarpus erectus

·         Hemlock 
·         Tsuga sp

·         Larch 
·         Larix sp

·         Mangrove
·         Pine 
·         Pinus sp

·         Spruce 
·         Picea sp

·         Urunday
·         Myracrodruon urundeuva

·         Willow 
·         Salix caprea
·         Badan 
·         Bergenia crassifolia

·         Gambier 
·         Uncaria gambir

·         Redoul
·         Coriaria myrtifolia
·         Canaigre 
·         Rumex hymenosepalus

·         Garouille 
·         Quercus coccifera

·         Sea lavender 
·         Limonium sp
·         Cutch 
·         Senegalia catechu
·         Divi-divi pod 
·         Caesalpinia coriaria

·         Sant pod 
·         Acacia nilotica

·         Teri pod
·         Caesalpinia digyna
·         Gall oak 
·         Quercus lusitanica
·         Quercus infectoria
Whole plant
·         Prosopis sp. bark and wood 
·         Prosopis humilis
·         Prosopis nigra

·         Tanoak
·         Notholithocarpus

·         Tizra heartwood and root 
·         Rhus pentaphylla
Undetermined organ
·         Anadenanthera colubrina (vilca)
Stub icon
This Fagales article is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.

·         Quercus
·         Flora of Spain
·         Flora of Portugal
·         Trees of Morocco
·         Trees of Mediterranean climate
·         Oak galls
·         Plants described in 1785
·         Plant dyes
·         Fagales stubs
//////////
همچنین:
دار مازو
از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
دار مازو
سرشاخه‌ای از دارمازو به همراه میوه و دو گال
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:          گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده):        گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):        دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده):        رزیدها
راسته:  راش‌سانان
تیره:    فاگاسه
سرده:   Quercus
بخشه:  Cerris
گونه:   Quercus infectoria
نام علمی
Quercus infectoria
Oliv.
مترادف‌ها
Quercus lusitanica یا Boiss
Quercus alpestris
Quercus Boissieri
Quercus petiolaris
Quercus syriaca
Quercus pfaffingeri
Quercus araxina

دارمازو (Quercus infectoria یا gall oak یا Aleppo oak) که با نام‌های مازوج یا بلوط حلبی نیز شناخته می‌شود، گونه‌ای از درختان بلوط است که در ایران، قبرس، آناتولی، کردستان، سوریه و ماورای قفقاز می‌روید. این گونه معمولاً بسیار دچار گال می‌شود که خاصیت دارویی دارد.
پراکنش این گونه بلوط در ایران از شمال‌غربی زاگرس شروع می‌شود و تا منطقه گهواره در استان کرمانشاه گسترش می‌یابد و پس از آن به صورت لکه‌های کوچک و پراکنده در استان لرستان یافت می‌شود.[۱]

ویژگی‌ها[ویرایش]
درختچه یا درختی متوسط است که روی شاخه‌ها و سطح زیرین برگ‌های آن کرک‌های متنوع و ناپایداری دارد. برگ‌های شکل‌های مختلفی دارند و در طول زمستان سبز، با دندانه‌های اره‌ای منظم، به ندرت عمیقاً لوبدار-دندانه‌دار با دندانه‌های نوک‌تیز یا کامل هستند. میوه بلوط آن تخم‌مرغی است. نام یکی از واریته‌های آن، Boissieri است.[۲]

جستارهای وابسته[ویرایش]
گونه‌های مهم بلوط در ایران
مازو (فراورده گیاهی) - فراورده‌ای گیاهی که بر اثر سوراخ تخم‌گذاری حشرات، بر روی شاخه‌های تازه درخت بلوط به وجود می‌آید و خواص بسیاری پزشکی و صنعتی دارد.
منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Quercus infectoria»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامه آزاد (بازیابی در ۱۹ فروردین ۱۳۹۳).
پرش به بالا محمد درویش. «تصور ایران بدون زاگرس یا زاگرس بدون بلوط! کدام دهشتناک‌تر است؟». تارنمای شخصی محمد درویش، ۱۹ تیر ۱۳۸۹. بازبینی‌شده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۳.
پرش به بالا مظفریان، ولی‌الله. درختان و درختچه‌های ایران. تهران: فرهنگ معاصر، چاپ سوم ۱۳۸۹. شابک ۹۶۴-۸۶۳۷-۰۳-۲. صفحات ۲۸۲ و ۲۸۳.
          در ویکی‌انبار پرونده‌هایی درباره دار مازو موجود است.
/////////////
قس بلوط صبغی در عربی:
بلوط صبغي
[عدل]
 اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف
البلوط الصبغي
Quercus infectoria.jpg
التصنيف العلمي
المملكة:         النباتات
الشعبة: النباتات المزهرة
الطائفة: ثنائيات الفلقة
الرتبة:   البلوطيات
الفصيلة:          البلوطية
الجنس: السنديان أو البلوط Quercus
النوع:   الصبغي infectoria
الاسم العلمي
Quercus infectoria
أوليفييه (بالفرنسية: G. Olivier)، 1801
 معرض صور بلوط صبغي  - ويكيميديا كومنز  تعديل قيمة خاصية معرض صور كومنز (P935) في ويكي بيانات
تعديل طالع توثيق القالب
البلوط الصبغي أو البلوط الحلبي نوع نباتي شجري من جنس السنديان من الفصيلة البلوطية.
الموئل والانتشار[عدل]
ينتشر هذا النوع في المشرق العربي وتركيا واليونان.[1][2]
الوصف النباتي[عدل]
المراجع[عدل]
^ المرفق العالمي لمعلومات التنوع الحيوي. البلوط الصبغي (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 11 آب 2011.
^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.خريطة انتشار البلوط الصبغي (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 11 آب 2011.
أيقونة بوابةبوابة علم النبات
معرفات الأصنوفة       
موسوعة الحياة: 1151530  GBIF: 2881010  PlantList: kew-173331  Tropicos: 13100424  ITIS: 506537  ncbi: 39470  IPNO: 296305-1  GRIN: ps://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=30697 PLANTS: QUIN6
Ferns02.jpg هذه بذرة مقالة عن نبات بحاجة للتوسيع. شارك في تحريرها.
مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن: بلوط صبغي
تصنيفات: زانية نباتات الشام نباتات اليونان نباتات تركيا نباتات طبية نباتات قبرص نباتات لبنان
////////////
قس مانجاکانی در باسای اندونزی:
Manjakani (Quercus infectoria) adalah tumbuhan yang merupakan spesies dari Quercus, serta digunakan dalam pengobatan tradisional di Asia.[butuh rujukan]
//////////
قس در عبری با فیلترشکن که فعلا بنده ندارم.
////////////
قس مازی در کردی:
Mazî an dara maziyê an darmazî (bi latînî, Quercus infectoria), dareke li famîleya narewanan e. Dareke biçûk e, bi piranî bilindbûna wê 1,80 m ye, lê belê yên bilind jî henin. Mêwe (berrûyên mazî) û qalikê darê di bijîşkiyê de tên bikaranîn û wekî êm ji pez û dewaran re tên hevdan. Ji darê maziyê komir tê çêkirin. Li ser saxikên dara maziyê pir car mazî û şekalor tên dîtin.
Bi zimanê îngilîzî "Aleppo Oak" (bi kurdî "darberûya Helabê") an jî "mazi" dibêjin.
///////////
قس مازی مِسِسی در ترکی استانبولی:
Mazı meşesi (Quercus infectoria), kayıngiller (Fagaceae) familyasından herdem yeşil bir meşe türü.
12 m'ye kadar boylanır. 60–70 cm çap yapar. Yapraklar oldukça serttir, lobları üçgenimsi kaba dişli yuvarlakçadır. Tanen bakımından son derece zengindir. Türkiye'de Güneydoğu Anadolu'da yayılış yapar.
////////////
قس مازی در زازاکی:
Mazı, yana maziy Halebi, ju gemani tewr o. Tıb dı karê no. Namey dar da cı zi Mazêr a.
N write.svg
Eno meqale yew vernuşteyo. Şıma şenê enê nuştey bıvurnên.
////////////
Quercus infectoria
From Wikipedia, the free encyclopedia
Aleppo oak
Quercus infectoria.jpg
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Section:
Species:
Quercus infectoria
Quercus infectoria
Oliv.
·         Quercus carpinea Kotschy ex A.DC.
·         Quercus grosseserrata Kotschy ex Wenz.
·         Quercus puberula O.Schwarz
·         Quercus thirkeana K.Koch
Quercus infectoria (Aleppo oak) is a species of oak, bearing galls that have been traditionally used for centuries in Asia medicinally.
Contents
  [hide] 
·         1Description
·         2Uses
·         3Pharmacology
·         4Constituents
·         5See also
·         6References
·         7External links
Description[edit]
Quercus infectoria or locally known as Manjakani in Malaysia is a small tree native of Greece and Asia Minor, with four to six feet in height. The stems are crooked, shrubby looking with smooth and bright-green leaves borne on short petioles of 1 to 1.5 inches long. The leaves are bluntly mucronate, rounded, smooth, unequal at the base and shiny on the upper side. Meanwhile,Quercus infectoria galls are corrugated and can be used as a thickener in stews or mixed with cereals for making bread.[3]
Uses[edit]
The galls arise on young branches of this tree as a result of attacks by gall wasps.
Also known as Majuphal in Indian traditional medicine, manjakani has been used as dental powder and in the treatment of toothache and gingivitis.[4][5]
The so-called "Aleppo tannin" is Tannic acid gained from Aleppo oak galls, which displays unique chemical properties essential in the preparation of gold sols (colloids) used as markers in Immunocytochemistry.[6] [7]
Nowadays, gallnut extracts are also widely used in pharmaceuticals, food and feed additives, dyes, inks, and metallurgy.
Pharmacology[edit]
The galls of Quercus infectoria have also been pharmacologically documented to possess astringent, antidiabetic,[8]antitremorine, local anaesthetic,[9] antiviral,[10] antibacterial,[11] antifungal,[12] larvicidal [13] and anti-inflammatory [14]activities. The main constituents found in the galls of Quercus infectoria are tannin (50-70%) and small amount of free gallic acid and ellagic acid.[15][16][17]
The wide range of pharmacological activities of this plant might support the efficacy of extract preparation of Quercus infectoria that are widely used in Malaysia for treating many kinds of health problems since many decades ago. The nutgalls have been pharmacologically documented on their antiamoebic,[18] anticariogenic [19] and anti-inflammatory [20] activities, to treat skin infections and gastrointestinal disorders.[21][22][23][24]
Constituents[edit]
The galls from Quercus infectoria contain the highest naturally occurring level of tannin, approx. 50–70%, syringic acid, β-sitosterol, amentoflavone, hexamethyl ether, isocryptomerin, methyl betulate, methyl oleanate and hexagalloyl glucose.[25][26] They also contain 2-4% each of gallic and ellagic acid that are polymerized to make tannins. Tannins have been used for hundreds of years for medical purposes and are currently indispensable in dermatology [27] and have been used for tanning of leather.
Tannins comprise a large group of natural products widely distributed in the plant kingdom. They have a great structural diversity, but are usually divided into two basic groups: the hydrolyzable type and the condensed type. Hydrolyzable tannins include the commonly occurring gallic and ellagic acid contained in the nutgalls.
Hydrolyzable tannins are present in many different plant species but are found in particularly high concentrations in nutgalls growing on Rhus semialata (Chinese and Korean gallotannins) and Quercus infectoria (Turkish and Chinese gallotannins), the seedpods of Caesalpinia spinosa (Tara tannins), and the fruits of Terminalia chebula. The gallic and ellagic acid hydrolyzable tannins react with proteins to produce typical tanning effects; medicinally, this is important to treat inflamed or ulcerated tissues. They also contribute to most of the astringent property of manjakani and are therefore great for vaginal tightening.
Although both types of tannin have been used to treat diseases in traditional medicine, the hydrolyzable tannins have long been considered official medicinal agents in Europe and North America. They have been included in many pharmacopoeias, in the older editions in particular, and are specifically referred to as tannic acid. These were recommended for treatment of inflammation and ulceration, including topical application for skin diseases and internal use for intestinal ulceration and diarrhea. Now, the condensed tannins also have important medicinal roles, such as stable and potent antioxidants. In China, tannin-containing substances, such as galls, pomegranate rinds, and terminalia fruits, are used in several medicinal preparations.
See also[edit]
·         Herbal medicine
·         Medicinal plants
·         Succulent plants
References[edit]
1.     Jump up^ Quercus infectoria Olivier Tropicos.org
3.     Jump up^ Stashia Eleaness; Rosland Abel (2013). "1". In Universiti Teknologi Malaysia. The extraction of essential oil from Quercus infectoria (Manjakani) galls using supercritical carbon dioxide pressure swing technique. Faculty of Chemical Engineering.
4.     Jump up^ Kottakkal AVS. (1995). Indian Medicinal Plants. 4. Orient Longman Ltd.
5.     Jump up^ Bhattacharjee SK. (2001). Handbook of Medicinal Plants. India: Pointer Publishers.
6.     Jump up^ Frank Mayer (1988). Electron Microscopy in Microbiology20. London: Academic Press. p. 216. ISBN 9780080860497. Retrieved 17 May 2015.
7.     Jump up^ Gareth Griffiths (1993). Fine Structure Immunocytochemistry. Berlin & Heidelberg: Springer. p. 185. ISBN 978-3-642-77097-5.
8.     Jump up^ Hwang JK; Kong TW; Baek NI; Pyun YR (2000). α-Glycosidase Inhibitory Activity of hexagalloylglucose from the galls of Quercus infectoria. Planta Med.PubMed
9.     Jump up^ Dar MS; Ikram M; Fakouhi T (1976). Pharmacology of Quercus infectoria. J Pharm Sci.PubMedPubMed
10.  Jump up^ Hussein G; Miyashiro H; Nakamura N; Hattori M; Kakiuchi N; Shimotohno K (2000). Inhibitory effects of Sudanese medicinal plant extracts on hepatitis C virus protease. Phytother Res.Ful Text
11.  Jump up^ Fatima S; Farooqi AHA; Kumar R; Kumar TRS; Khanuja SPS (2001). Antibacterial activity possessed by medicinal plants used in tooth powders. J Med Aromatic Plant Sci.
12.  Jump up^ Digraki M; Alma MH; Ilcim A; Sen S (1999). Antibacterial and antifungal effects of various commercial plant extracts. Pharm Biol.
13.  Jump up^ Redwane A; Lazrek HB; Bouallam S; Markouk M; Amarouch H; Jana M (2002). Larvicidal activity of extracts from Quercus lusitania var. infectoria galls (Oliv.). J Ethnopharmacol.PubMedFull Text
14.  Jump up^ Kaur G; Hamid H; Ali A; Alam MS; Athar M (2004). Antiinflammatory evaluation of alcoholic extract of galls of Quercus infectoria. J Ethnopharmacol.PubMedFull Text
15.  Jump up^ Ikram M; Nowshad F (1997). Constituents of Quercus infectoria. Planta Med.PubMed
16.  Jump up^ Evans WC (1996). Pharmacopoeial and related drugs of biological origin. London: WB Saunders Co. Ltd.
17.  Jump up^ Wiart C; Kumar A (2001). Practical Handbook of Pharmacognosy. Malaysia: Pearson Education Malaysia Sdn Bhd.
18.  Jump up^ Sawangjaroen; Sawangjaroen K; Poonpanang P.; et al. (2004). Effects of Piper longum fruit, Piper sarmentosum root and Quercus infectoria nut gall on caecal amoebiasis in mice. J Ethnopharmacol.PubMed
19.  Jump up^ Kaur G; Hamid H; Ali A; Alam MS; Athar M (2004). Antiinflammatory evaluation of alcoholic extract of galls of Quercus infectoria. J Ethnopharmacol.PubMed
20.  Jump up^ Kaur G; Alam MS; Athar M (2007). Quercus infectoria galls possess antioxidant activity and abrogates oxidative stress-induced functional alterations in murine macrophages. Chem Biol Interact.PubMed
21.  Jump up^ Kaur G; Alam MS; Athar M (2007). Quercus infectoria galls possess antioxidant activity and abrogates oxidative stress-induced functional alterations in murine macrophages. Chem Biol Interact.PubMed
22.  Jump up^ Kaur G; Hamid H; Ali A; Alam MS; Athar M (2004). Antiinflammatory evaluation of alcoholic extract of galls of Quercus infectoria. J Ethnopharmacol.PubMed
23.  Jump up^ Dayang F.B.; Hikmah M.I.; Mastura M. (2005). An alternative phytotherapeutic agent for treatment of hospital-acquired MRSA infections. J Med Sci.
24.  Jump up^ Voravuthikunchai; S.P.; Limsuwan; S. and Chusri (2007). New perspectives on herbal medicines for treating bacterial infections. Houxton: Studium Press.
25.  Jump up^ Dar MS; Ikram M (1979). Studies on Quercus infectoria; isolation of syringic acid and determination of its central depressive activity. Planta Med.
26.  Jump up^ Hwang JK; Kong TW; Baek NI; Pyun YR (2000). alpha-Glycosidase inhibitory activity of hexagalloylglucose from the galls of Quercus infectoria. Planta Med.
27.  Jump up^ Regina Fölster-Holst M.D.; Eva Latussek Ph.D.2 (2007). Synthetic Tannins in Dermatology — A Therapeutic Option in a Variety of Pediatric Dermatoses. Department of Dermatology, Venerology and Allergology, University of Schleswig-Holstein, Kiel.Wiley Online Library
External links[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png
Wikimedia Commons has media related to:
·         Quercus
·         Medicinal plants
·         Flora of Lebanon





* گُند. تازی شده اش غُدهِ. گند پهلوی است : هنوز در خراسان و پاره ای شهرهای خراسان بکار است. Gone یونانی و Gonad انگلیسی از همین جاست. واژه یاب، ابوالقاسم پرتو..  لغت نامه دهخدا.

1. Blümner, Technologie, Vol. I, 2d ed., pp. 251, 268.
2. Hist. plant., III, vii, 6.


4. آخوندوف، ابومنصور، ص 98.
5. W. Ainslie, Materia Indica, Vol. I, p. 145; Watt, Commercial Products of India, p. 911.
6. Sui šu, Ch. 83, p. 7b.
7- فصل چهارم، ص. 20.
8- فصل هجدهم، ص.9.


1. در برخی نسخه‌ها به جای tsei   (*dzāk, džak) tsö آورده اند که از لحاظ آوایی همان است.
2. در متن  آمده که باید    شود، زیرا این درخت به ندرت از یک متر و نود سانتیمتر بلندتر می‌شود.
3. متن آخرین بند پس از این جمله تحریف شده و در نسخه‌های متفاوت فرق می‌کند؛ هیچ معنای پذیرفتنی هم از آن به دست نمی‌آید. برگردان هیرت (Chao Ju-kua, p. 215) را نمی فهمم.  واترز (Watters, Essays on the Chinese Language, p. 349) بی گمان لغزیده که می‌گوید «به نظر می‌رسد چینی‌ها هنوز هم خاستگاه این محصولات طبیعی [مازوهای بلوط] را نمی‌دانند»؛ توصیف بالا بروشنی گفته او را نفی می کند. در T'u šu tsi č'en (XX, Ch. 310) و Či wu min ši t'u k'ao, (Ch. 35, p. 21) حتی طرحی کمابیش خوب از درخت ارائه شده که مازوها را برروی برگها نشان می‌دهد.
4. E. Seidel, Mechithar, p. 127.
1. نویسه    ča در کتاب چائو ژوـ‌کوا (Čao Žu-kwa) که هیرت هم آن را بکارگرفته (p. 215) ، خطاست.
2. Cf. J. de Morgan, Mission scientifique en Perse, Vol. V, p. 133.
معنای واژه به واژه  نام ایرانی «بلوط شاه، بلوط شاهوار» است که شباهتی با نام یونانی  («بلوط زئوس») دارد. خاستگاه نام یونانی   یا       را در نامهای ارمنی kask («شاه‌بلوط») و kaskeni («درخت شاه‌بلوط؛ نک : شرادر در: Hehn Kulturpflanzen, p. 402 ) جسته‌اند. بر پایه  کتاب جغرافیایی ارمنستان نوشته موسی خورنی، این درخت در استان دوروپران (Duruperan) (دارون Daron) در ارمنستان کهن  می‌روییده؛ و به گفته جالینوس نزدیک سارد در هروم؛ به گفته داوود (Daūd) در قبرس؛ به گفته ابومنصور در سوریه هم می‌روییده است؛ ضمن آنه به گفته همین مؤلف، ایران شاه‌بلوط را از آذربایجان و اران وارد می‌کرده؛ و به گفته شلیمر از روسیه (E. Seidel, Mechithar, p. 152). شگفتا که چینی‌ها متوجه شباهت نام ایرانی با نام شاه‌بلوط رسمی یعنی li    در زبان خود نشدند، که چندین گونه آن در چین می‌روید.