علک الانباط
بفتح الف و سکون نون و فتح باء موحده و الف و طاء مهمله
علک البطم است و اسحق بن عمران کوید صمغ درخت پسته است و در منافع مانند سقز بهترین
آن سفید مائل بزردی است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////
علک الانباط. [ ع ِ کُل ْ اَم ْ ] (ع اِ مرکب
) رجوع به علک البطم شود. (مخزن الادویه ).
&&&&&&&&
علیق
بضم عین و فتح لام مشدده و سکون یاء مثناه تحتانیه
و قاف بیونانی باطس و بلاطینی روس و سائر و بفارسی ورد و بشیرازی توت سه کل و در دیلم
تموش و بترکی بکورنیکان نامند
ماهیت آن
دو نوع است غیر جبلی و جبلی و غیر جبلی آن را بلاطینی
سار ساهوره نامند و آن نباتی است خاردار در برک و کل شبیه بکل سرخ و ثمر آن در شکل
و طعم مانند توت سیاه اندک مدور سه پهلو
طبیعت آن
مرکب القوی و سردی و خشکی بر ان غالب تا بدرجۀ دوم
افعال و خواص آن
جمیع اجزای آن مجفف و مبرد و رادع و حابس نفث الدم
و نزف الدم و سیلان رحم و مقوی احشا الراس ضماد برک آن جهت زخمهای سر و برآمدکی حدقه
العین عصارۀ برک و ساق تازۀ مسحوق آن با اندک صمغ جهت جمیع امراض حاره و باردۀ چشم
خصوصا قرحه و دمعه و ناخنه و ورم و برامدکی آن الفم خائیدن برک آن جهت قروح لثه و استرخای
آن و قلاع و بدبوئی دهان و جراحات تازۀ آن و همچنین خائیدن ثمر رسیدۀ آن اعضاء الغذاء
و النفض آشامیدن آب برک و ساق تازۀ آن با اندک صمغ عربی جهت تقویت معده و نفث الدم
و حبس اسهال و فضلات و بواسیر و آشامیدن آب طبیخ برک و ثمر آن و با کلاب در حین حیض
مانع حمل و آشامیدن کل آن نیز حابس اسهال و ضماد برک آن مقوی معده و بواسیر را که خون
از ان جاری باشد مفید و بدستور عصاۀ برک آنکه در سایه خشک کرده باشند و شرط نیکوئی
عصارۀ آنست یا زیادتی قوت و ثمر آن قابض ترین سائر اجزای آن و آشامیدن آن مقوی امعا
است و بیخ آن با قوت قابضه و جوهر حار لطیف آشامیدن آن مفتت حصاه کلیه است الاورام
و القروح ضماد برک آن محلل اورام و منفجر کنندۀ دبیلات و مانع ازدیاد اکله و نمله و
ساعیه و طلای عصارۀ ثمر تازۀ آن جهت تجفیف قروح رطبه و منع سیلان چرک و رطوبات از ان
و کل آن را نیز این خاصیت است و ضماد برک و شاخهای نازک تازۀ آن جهت سحج فخذین در اسفار
ناقع الزینه طبیخ برک و ثمر آن سیاه کنندۀ موی و نیکو خضا بیست کویند هرکه ملازمت نماید
بغسل قدمین بدان بعد از هر مرتبه که بحمام رود موی آن سفید نکردد السموم بجهت دفع سمیت
حیوانی که آن را فرسطس نامند و آن مار ماهی است که شاخدار است مفید مضر کرده مصلح آن
شکر مقدار شربت آن از عصاره و کل سه درهم و علیق جبلی را بلاطینی سارسارید نامند و
این کم خارتر و خارهای آن باریکتر شبیه بنسرین و ساقهای این سفید و ثمر این مائل بتدویر
مانند ثمر کل سرخ و در افعال مانند غیر جبلی و شکوفۀ آن محلل است و ابن مؤلف کفته که
حضرت موسی علی نبینا و آله و علیه السلام آتش ازین شجر دیده و بعضی کویند از درخت عناب
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////////
علیق . [ ع ُل ْ ل َ ] ۞ (ع اِ) گیاهی است که به درخت پیچد. (از لسان
العرب ). گیاهی است که به درخت پیچد و شبیه به گل سرخ است و آن را عُلّیقی ̍ نیز گویند و یک دانه آن عُلّیقة است .(از اقرب الموارد). درختی باشد
که برگ آن را پزند ودر خضاب به کار برند. (برهان قاطع) نباتی است خاردار و در برگ و
شکل شبیه به گل سرخ و ثمرش در شکل و طعم مثل توت سیاه و آن را در دیلم «تموش » و به
ترکی «بکورنیکان » و به یونانی «باطس » و به لاتینی «روس وسائر» و به فارسی «ورد» و
به شیرازی «توت سه گل » نامند. وآن دو نوع است جبلی و غیرجبلی . غیرجبلی آن را به لاتین
«سارساهوره » نامند. طبیعت آن مرکب القوی است و سردی و خشکی تا درجه دوم بر آن غالب است . جمیع اجزای آن مجفف و مبرد
است و نیز رادع و حابس نفث الدم و نزف الدم و سیلان رحم است و مقوی احشاءالراس نیز
میباشد. ضماد برگ آن برای زخمهای سرد و برآمدگی حدقه چشم مفید است . و عصاره مسحوق ساق و برگ تازه آن با اندکی صمغ برای امراض حاره و بارده چشم بخصوص قرحه و دمعه و ناخنه و ورم و برآمدگی
آن نافع است . خاییدن برگ آن برای قروح لثه و استرخای آن و قلاع و بدبویی دهان و جراحات
تازه آن سودمند است ، خاییدن میوه رسیده آن
نیز همین فایده را دارد. آشامیدن آب برگ و ساق تازه آن با اندکی صمغ عربی برای تقویت معده و نفث الدم
و حبس اسهال و فضلات و بواسیر نافع است . و آشامیدن آب طبیخ برگ و میوه آن با گلاب در حین حیض مانع حمل است . و آشامیدن
آب گل آن نیز حابس اسهال است . ضماد برگ آن مقوی معده است و بواسیری را که خون از آن
جاری باشد درمان میکند و این ضماد محلل اورام و منفجرکننده دبیلات است و مانع ازدیاد آکله و نمله و ساعیه است
. طلای عصاره میوه تازه آن
برای تخفیف قروح رطبه ومنع سیلان چرک و رطوبات از آن مفید است و گل آن نیز این خاصیت
را دارد. ضماد برگ و شاخه های تازه و نازک آن برای سحج رانها در هنگام سفر نافع است
. طبیخ برگ و ثمر آن سیاه کننده موی است و
خضابی است نیکو. و گویند هر کس بعد از هر حمام دو قدم خود را با آن بشوید موی او سفید نگردد. نوع جبلی آن کم خارتر است و
خارهای آن باریکتر میباشد و خودش شبیه به نسرین است و خواصش مانند نوع غیرجبلی آن است
. گویند که موسی (ع ) آتش را از این درخت دیده است و برخی گویند که از درخت عناب دیده
است . (از مخزن الادویه ) (تحفه حکیم مومن
). و آن را نوعی لبلاب نیز دانند. رجوع به لبلاب شود.
|| سه گل . [ س ِ گ ُ ] (اِ مرکب ) نام درختی
است که میوه آن چون پخته شود سرخ گردد و بغایت
قابض باشد و آنرا به فارسی توت سه گل و به عربی توت العلیق خوانند چه درخت آنرا عربان
علیق گویند و توت وحشی همان است . (برهان ) (الفاظ الادویه ). تمشک . (گیاه شناسی ثابتی
).
////////////
///////////
تمشک
اشاره
به فارسی به‌طور کلی «تمشک» و گونه‌های آن
که در مناطق مختلف ایران می‌رویند با نامهای محلی خاص نامیده می‌شوند از جمله در رودسر
و رامسر «تمشک و تموش»، در نور «لم»، در رامیان «تموشی»، در گیلان «ولش- لوش»، در آستارا
«هندل»، در کردستان «تورک»، در سردشت «دردوک»، و در الوند و اشتران‌کوه «تودر». در
کتب طب سنتی با نامهای «گیهه کوهی»، «علیّق»، «توت شوکی» و «علیق الجبل» آمده است.
به فرانسویRonce و به انگلیسیBlack -berry وBramble گفته میشود. گیاهی است از خانوادهRosaceae جنسRubus دارای گونه‌های متعددی است که
در مناطق مختلف جهان می‌رویند.
مشخصات
نام علمی چند گونه از آنکه از نظر خواص دارویی
بررسی شده و مورد توجه است عبارت است از:
1.Rubus
saxatilis L .؛ گیاهی است چندساله با شاخه‌های کوتاه، ساده،
کمی پوشیده از تار و تیغهای تیز. برگها سبز پوشیده از کرک. گلها به تعداد 6- 3 عدد
که در انتهای شاخه گلدار با رنگ صورتی ظاهر می‌شوند. این گیاه در ایران در لاهیجان
می‌روید و در هندوستان در ناحیه تبت از کشمیر تا کومائون به‌طور خودرو انتشار دارد.
معارف گیاهی، ج2، ص: 90
2.Rubus caesius
L .: به تمشک کبود معروف است، به فرانسویRonce bleue گویند و تقریبا در تمام مناطق
شمال ایران و شمال غرب و غرب ایران و در منطقه اطراف تهران و در الوند و اشتران‌کوه
می‌روید. نام محلی آن در الوند و اشتران‌کوه «تودر» میباشد.
گیاهی است پایا دارای ساقه‌های استوانه‌ای
با شاخه‌های متعدد پوشیده از سوزنکهای نازک خزنده و خاردار. برگها سبز تقریبا بدون
دمبرگ مشتمل بر 5 برگچه تخم‌مرغی، بعضی از آنها دارای غده و برخی بدون غده است. روی
برگها دارای موهای ریز و پشت برگها کرکهای نمدی سفید. گلها سفید و میوه آن شبیه شاه‌توت
به رنگ آبی سیر است.
3.Rubus
fruticosus : از گونه‌های معروف است، به فرانسویRonce frutescente وRonce commune و به انگلیسیCommon black berry یاCommon bramble گفته میشود. گیاهی است چندساله
و به کمک تیغهای قوی و زیادی که روی ساقه و شاخه‌ها دارد به گیاهان مجاور خود بند شده
و از آنها بالا می‌رود. گلها سفید، ساقه‌ها پنج‌وجهی، برگها سبز دارای 5 برگچه بیضی
دندانه‌دار و ناصاف. میوه آن سیاه براق. این گیاه در پرچینهای کنار مزارع مناطق جنگلی
بوفور می‌روید. در اروپا و هندوستان فراوان است، در ایران تا به حال دیده نشده است،
ولی از نظر خواص دارویی شبیه گونهSaxatilis
است که در ایران می‌روید.
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی در تمشک گونهR .fruticosus که مورد تجزیه قرار گرفته در برگهای
آن وجود لاکتیک اسید[168]، سوکسی‌نیک اسید، مالیک اسید، اکسالیک اسید، تانن و مواد
آلبومی‌نئیدی تأیید شده است. در میوه‌های تمشک سیانیدین- مونوگلوکوزید[169] یافت میشود]G .I .M .P[ .
در گزارش فنی و علمی دیگری آمده است که در
هریک صد گرم از قسمت خوردنی میوه انواع مختلف تمشک به‌طور متوسط مواد زیر وجود دارد:
آب 5/ 84 گرم، پروتئین 2/ 1 گرم، چربی 9/
0 گرم، هیدراتهای کربن 9 گرم، خاکستر 5/ 0 گرم، کلسیم 32 میلی‌گرم، فسفر 19 میلی‌گرم،
آهن 9/ 0 میلی‌گرم،
معارف گیاهی، ج2، ص: 91
شاخه تمشک با گل 1. میوه تمشک
سدیم 1 میلی‌گرم، پتاسیم 170 میلی‌گرم، ویتامینA 200 واحد بین‌المللی، تیامین 03/
0 میلی‌گرم، رایبوفلاوین 04/ 0 میلی‌گرم، نیاسین 4/ 0 میلی‌گرم و ویتامینC 21 میلی‌گرم.
خواص- کاربرد
در هندوستان جوشانده ریشه گونهR .fruticosus برای لینت و رفع اسهال خونی خورده
میشود و در موارد حمله‌های تشنجی سخت سرفه و برای تسکین سیاه‌سرفه بسیار نافع است.
از دم‌کرده برگهای گیاه برای قطع اسهال و بند
آوردن برخی از خونریزیها مصرف می‌کنند.
گیاه به‌طور کلی قلبی است و برای تقویت قلب
مفید است و به علاوه ملین میباشد.
از گونهR .saxatilis به عنوان جانشینR .fruticosus از نظر خواص دارویی مصرف میشود.
در چین به‌طور کلی از تمشکها به عنوان مقوی
و برای تقویت نیروی جنسی و تونیک می‌خورند [هوپر].
معارف گیاهی، ج2، ص: 92
طبق نظر حکمای طب سنتی تمشک از نظر طبیعت مرکب
القوا یعنی متعادل است ولی به‌طور غالب تمایل به طرف سردی و خشکی دارد. در مورد خواص
آن معتقدند که تمام اعضای گیاه خنک‌کننده و خشک‌کننده است. خونریزی را بند می‌آورد.
خونروی از سینه را قطع میکند. خونروی از رحم
را بند می‌آورد. مقوی احشا و اعضای داخل شکم است. ضماد برگ آن برای التیام زخمهای سر
و ورمهای حدقه چشم نافع است.
عصاره برگ و ساقه تازه سبز آن با کمی صمغ عربی
برای بیماری‌های گرم سر و چشم خصوصا برای زخم و اشک آمدن و ورمهای چشم نافع است. جویدن
برگ یا میوه آن برای زخمهای لثه و سستی لثه‌ها و بدبویی دهان و جراحات تازه دهان مفید
است. خوردن آب برگ و ساقه تازه و سبز آن با کمی صمغ عربی برای تقویت معده و جلوگیری
از اسهال و خونروی از سینه مفید است.
ضماد برگ آن و یا ضماد عصاره برگ آن که در
سایه غلیظ شده باشد برای جلوگیری از خونریزی بواسیر نافع است. میوه آن از سایر اعضا
قابض‌تر است و خوردن آن برای تقویت روده‌ها و خوردن پوست ریشه آن برای خرد کردن سنگ
کلیه نافع است. ضماد برگ آن برای تحلیل ورمها و جلوگیری از توسعه ورم و مالیدن عصاره
میوه تمشک تازه یا عصاره گل آن برای خشک کردن زخمها و جراحتهای تر و جلوگیری از جریان
چرک نافع است.
دم‌کرده برگ و میوه آن برای سیاه کردن مو به
عنوان جانشین رنگ جالب است.
تمشک مضر کلیه است و از این نظر باید با شکر
خورده شود. مقدار خوراک از عصاره گل آن 14- 12 گرم است.
گونه‌های پرورشی و یا به اصطلاح نوع بستانی
تمشک به فارسی «گیهه» و «تمشک پرورشی» گفته میشود و معمولا در باغها کاشته میشود.
این گونه‌ها نیز از خانوادهRosaceae
هستند. به‌طور کلی آنها را به فرانسویRonce framboisier وFramboisier و میوه آن راFramboise و به انگلیسیRaspberry نامند. میوه آنها شیرین و معطر
است و انواع قرمز و سیاه و ارغوانی دارد و نامهای علمی چند گونه معروف از آنها به شرح
زیر است:
1. تمشک پرورشی قرمز که به انگلیسیRed respberry گفته میشود. نام علمی آنRubus idaeus است و در کوهستانات اروپا به‌طور
وحشی انتشار دارد و واریته‌ای از آن با نام علمیRubus idaeus var strigosus در امریکا می‌روید و میوه
معارف گیاهی، ج2، ص: 93
آن در بازارهای امریکا و اروپا عرضه میشود.
2. تمشک سیاه که به انگلیسیBlack respberry گفته میشود. نام علمی آنRubus occidentalis میباشد و در امریکای شمالی انتشار
دارد.
3. تمشک ارغوانی که به انگلیسیPurple respberry گویند. آمیخته‌ای از دو گونه فوق
است. اصولا تمشکها به آسانی باهم آمیخته می‌شوند به این دلیل صدها گونه و رنگ متفاوت
دارند.
تمشکها دو نوع عمده دارند یکی انواعی که یک
محصول می‌دهند و آنها را به فرانسویNon remontantes
نامند و دیگر انواعی که دو محصول می‌دهند و بهRemontantes معروف هستند. یک محصول در بهار
و یک محصول در پاییز. از نظر ترکیبات شیمیایی در هریک صد گرم میوه تمشک معطر خام مواد
زیر موجود است:
الف) تمشک سیاه
آب 80 گرم، پروتئین 5/ 1 گرم، چربی 4/ 1 گرم،
هیدراتهای کربن 15 گرم، کلسیم 30 میلی‌گرم، فسفر 22 میلی‌گرم، آهن 9/ 0 میلی‌گرم، سدیم
1 میلی‌گرم، پتاسیم 199 میلی‌گرم، ویتامینA
جزئی، تیامین 03/ 0 میلی‌گرم، رایبوفلاوین 09/ 0 میلی‌گرم، نیاسین
9/ 0 میلی‌گرم و ویتامینC 18
میلی‌گرم.
ب) تمشک قرمز
آب 84 گرم، پروتئین 2/ 1 گرم، چربی 5/ 0 گرم،
هیدراتهای کربن 13 گرم، کلسیم 22 میلی‌گرم، فسفر 22 میلی‌گرم، آهن 9/ 0 میلی‌گرم، سدیم
1 میلی‌گرم، پتاسیم 168 میلی‌گرم، ویتامینA 130
واحد بین‌المللی، تیامین 03/ 0 میلی‌گرم، رایبوفلاوین 09/ 0 میلی‌گرم،
نیاسین 9/ 0 میلی‌گرم و ویتامینC 25
میلی‌گرم.
خواص و کاربرد
از نظر خواص بسیار مشابه سایر گونه‌های تمشکها
هستند. این تمشکها معمولا به صورت میوه تازه و به صورت مربا و کنسرو و شربت مصرف میشود.
معارف گیاهی، ج2، ص: 94
/////////
218- علیق
Rubus fructicosus
حدیقة الأزهار فی ماهیة العشب و العقار، النص،
ص: 375
////////////
Rubus fructicosus Linn Bramble :(Ulaiq)
Rubus ulmifolius Schott علیق
به « ورد » به پارسی « روس و سایر » به لاتین
« باطس » به یونانی ،« بکورنیکان » و به ترکی ،« تموش » (ذ: 1- گیاهی پیچنده که در
دیلم
گویند. « توت سه گل » شیرازي
طبیعت آن سرد و خشک تا درجه دوم است. بندآورندهي
روانی خون، قاعدگی، و نیروبخش سر است. براي زخمهاي سرد،
برآمدگی چشم خوب میباشد افشرهي ساقه و برگ
تازهي آن براي آماس گرم و سرد و چشم سودمند است. مالیدن برگ آن روي
لثه زخمی و نرم کردن آن و براي آفت و جوش و
بدبویی و زخمهاي نو دهان خوب است.
براي نیروبخشی شکمبه و جلوگیري تراوش خونابه
از گلو و شکمروش و درمان بواسیر خونچکان نیکوست. بازکنندهي سر دملها،
و سبک کردن زخمهاي تازه و جلوگیري از خوره،
زخمهاي بدخیم و پیشرونده سودمند است. (تحفه حکیم) 2- علیق به علف،
جو، اسپست، یونجه ستوران نیز میگویند (منتهی
الارب))
منصوری فی الطب
/////////////
قس علیق شجیری در عربی:
عليق شجيري
[عدل المصدر]
Question book-new.svg المحتوى هنا ينقصه الاستشهاد بمصادر.
يرجى إيراد مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (مارس
2016)
اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف
العليق الشجيري
شجيرة وثمار عليق شجيري
شجيرة وثمار عليق شجيري
التصنيف العلمي
النطاق: حقيقيات
النوى
المملكة: النبات
الشعبة: البذريات
الشعيبة: مستورات
البذور
الرتبة: الورديات
الفصيلة: الوردية
الجنس: التوت
البري Rubus
الاسم العلمي
Rubus fruticosus
كارولوس لينيوس ، 1753 تعديل قيمة خاصية الاسم العلمي للأصنوفة (P225) في ويكي بيانات
معرض
صور عليق شجيري - ويكيميديا كومنز تعديل قيمة خاصية معرض صور كومنز (P935) في ويكي بيانات
تعديل طالع توثيق القالب
العُليَّق الشجيري أو توت العُليَّق نوع نباتي
يتبع جنس التوت البري من الفصيلة الوردية.
ثمار العُليَّق الشجيري
مراجع[عدل المصدر]
^ تعدى إلى الأعلى ل: أ ب مذكور في : Species Plantarum. 1st Edition, Volume 1 — معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجي: http://biodiversitylibrary.org/page/358512 — المؤلف: كارولوس لينيوس — العنوان : Species Plantarum — المجلد: 1 — الصفحة: 493
وصلات خارجية[عدل المصدر]
العليق. موقع الخيمة.
أيقونة بوابةبوابة مطاعم وطعام أيقونة بوابةبوابة
علم النبات أيقونة بوابةبوابة صيدلة
مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن: عليق
شجيري
Potentilla glandulosa pseudorupestris
(4397619764).jpg هذه بذرة مقالة عن نبات متعلقة
بالفصيلة الوردية بحاجة للتوسيع. شارك في تحريرها.
تصنيفان: نباتات طبيةتوت بري
////////////
Rubus fruticosus
From Wikipedia, the
free encyclopedia
Rubus fruticosus L. is the ambiguous name of a European blackberry species in the genus Rubus in the rose family. The name has been interpreted in
several ways:
·
The species represented by the type specimen of Rubus fruticosus L.,
which is also the type specimen of the genus Rubus.[1] This specimen is considered to match
the species R. plicatus, in Rubus subgenus Rubus, section Rubus.[2][3]
·
Various species consistent with Linnaeus' original description of the species,
which was based on a mixture of specimens now considered to match Rubus ulmifolius and R.
plicatus
·
a species aggregate (group of similar species) Rubus fruticosus agg. that
includes most of a group called either Rubus subgenus Rubus[3] or Rubus section Rubus:[4]
·
in a narrow sense, sometimes separated as the section Glandulosus,
with about 289 microspecies.[3] In this sense the species aggregate
does not include the type of the genus Rubus, which is a hybrid.
·
in a broad sense including subgenus Rubus sections Glandulosus, Rubus (about
20 microspecies), and Corylifolii (about 24 microspecies).[3] Section Rubus are
probably hybrids involving members of section Glandulosus with
either R. idaeus or R.
allegheniensis.[3] Section Corylifolii are
probably hybrids involving members of section Glandulosus with R. caesius.[3]
·
even more broadly as a nomen ambiguum including
all the taxa in the subgenus (or section) Rubus[5]
Apart from the established meaning of Rubus
fruticosus L. as R. plicatus, the name R.
fruticosus has been incorrectly applied to several species, including:[6]
1.
Jump up^ Farr, E. R. and G. Zijlstra, ed.
(1996+), Index Nominum Genericorum, Smithsonian
Institution, retrieved 15 May 2015 Check date values in: |date= (help)
3.
^ Jump up to:a b c d e f Stace, C. (2010). New Flora of the
British Isles. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0521707725.
5.
Jump up^ Jarvis, C.E. (1992).
"Seventy-Two Proposals for the Conservation of Types of Selected Linnaean
Generic Names, the Report of Subcommittee 3C on the Lectotypification of
Linnaean Generic Names". Taxon. 41 (3):
552–583. doi:10.2307/1222833. JSTOR 1222833.
 |
This article includes a list of
related items that share the same name (or similar names).
If an internal link incorrectly led you here, you may wish to change the link to point directly to the intended article. |
&&&&&&&&
علیق الکلب
و آن را علیق القدس و بشیرازی درخت سه کل و بفرنکی
پلیور و کل آن را بفارسی سه کل خوانند و بعربی ورد السباخ و نسرین السباخ و بیونانی
طیش باطش
ماهیت آن
نباتیست بسیار بزرک تر از علیق و شبیه بشجر و برک آن
عریضتر از برک آس و خارها شاخ آن صلب تر از خار علیق و کل آن سفید و ثمر آن مانند زیتون
و سبز طولانی و چون پخته کردد سرخ شود و در جوف آن چیزی مانند پشم بود و مستعمل ثمر
آنست که پشم جوف آن را پاک کرده باشند زیرا که خوردن پشم جوف آن مهلک است بسبب چسپیدن
بمری و بجهت شدت قبضی که دارد
افعال و خواص آن
آشامیدن طبیخ پوست ثمر آن بغایت قابض طبع و حابس بول
و کل آن سرد و خشک و قابض و مجفف و جهت اسهال دموی و صفراوی و ضعف معده و ضرب و نفث
الدم سینه مفید و کفته اند پشم آن ملحم جراحات است بدل آن شوکه المصریه است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
////////////
علیق الکلب . [ ع ُل ْ ل َ قُل ْ ک َ ] (ع
اِ مرکب ) آن را علیق القدس نیز نامند و به شیرازی آن را درخت «سه گل » و به فرنگی
«پلیور» گويند. و گل آن را به فارسی «سه گل » و به عربی «وردالساج » و «نسرین الساج
» وبه یونانی «طیش » یا «طش » خوانند. و آن گیاهی است بسیار بزرگتر از علیق و شبیه
به درخت مورد میباشد اما برگهایش عریضتر از آن است و دارای خارهای سخت و صلب است و
گل آن به رنگ سفید و میوه اش مانند زیتون ، سبز میباشد اما پس از رسیدن قرمز میشود.
و در جوف میوه آن چیزی پشم مانند است و هرگاه
بخواهند آن را به کاربرند، پشم داخل آن را پاک می کنند زیرا این پشم به واسطه چسبیدن به مری و به سبب شدت قبضی که دارد مهلک است
. آشامیدن پوست و میوه پخته آن بغایت قابض طبعو حابس بول است . و گل آن سرد
و خشک و قابض و مجفف میباشد و برای اسهال دموی و صفراوی و ضعف معده و ضرب و نفث الدم
سینه مفید است . و گویند که پشم آن ملحم جراحات میباشد. (از تحفه حکیم مومن ) (مخزن الادویة).
//////////////
نسترن . [ ن َ ت َ رَ ] (اِ) نستر. نسترون
. نسرین . پهلوی : نسترون ۞ . گلی است از انواع گل سرخ و به اندام کوچکتر از گل
سرخ و در هر شاخه چندین گل با هم شکفد، به رنگهای مختلف سفید و صورتی و سرخ دیده می
شود. (حاشیه برهان قاطع چ معین ) ۞ . نسترون . گلی سفید و خوشبوی باشد. (برهان
قاطع). گلی است سفید و خوشبوی که به هندی سپوتی گویند و آن [ را ] اقسام باشد: پنج
برگ و صدبرگ ، و گل کوزه و گل مشکین و گل مشکیجه نیز گویند و به عربی نیز نستر و نسترن
خوانند ونسرین هم به همان معنی است . (از فرهنگ نظام ) (از آنندراج ). دلیک . بنکل
. علیق الکلب . شجرةالعلیق . ورد کلبی . رنگ گل . گلاسکانه . گیل دیک . گیله دیک .
دیلیک . کلیک . نسرین . جلنسرین . گلنسرین . وردالذکر. گل نر. گونه های بسیاری از آن
در جنگلهای شمال و ارتفاعات فوقانی هست که گل زرد و گل دوروی و گل گنده از گونه های
معروف آن است و گونه های بسیار دیگری در ایران هست که نامهای محلی آن را نیافته اند.
(یادداشت مولف ) :
می اندر قدح چون عقیق یمن
به پیش اندرون دسته نسترن .
فردوسی .
//////////////
نَستَرَن (نام علمی: Rosa canina) و (به عربی: نسرین) یکی از گونه‌های وحشی رز
و بومی اروپا، آسیای باختری و شمال خاوری آفریقا است. گونه‌های بسیاری از آن در جنگلهای
شمال، منطقه ارسباران، و ارتفاعات فوقانی مناطق دیگر ایران بصورت خودرو یافت میشود.
گل‌های آن ریز هستند که به رنگهای صورتی، سفید، قرمز و گاهی زرد یافت می‌شوند. بوی
آنها ملایم و مطبوع است.[۱]
نسترن‌ها در طول جنگ جهانی دوم در باغ‌های
پیروزی آمریکا کاشته می‌شدند و هنوز هم در نواحی مرطوب و شنی نوار ساحلی خاوری یافت
می‌شوند.[۲]
محتویات
[نمایش]
ویژگی‌های ظاهری[ویرایش]
نسترن درختچه‌ای برگریز است. ارتفاع آن از
۱ تا ۵ متر متغیر است و ممکن است بیشتر هم رشد کند. گل‌های نسترن کوچک و دارای پنج
گلبرگ هستند. رنگ آنها از صورتی تا سفید (معمولاً صورتی کمرنگ) متغیر است. این گیاه
بر روی ساقه‌هایش تیغهای کوچک و تیزی دارد که در بالا روندگی کمکش می‌کنند.[۲]
استفاده‌ها[ویرایش]
قوزه (میوه) نسترن شامل برخی از آنتی‌اکسیدان‌ها
است. بعلاوه، این میوه، بخاطر دارا بودن ویتامین سی در سطح بالا،[۲] در تهیه شربت،
چای و نوعی مربا استفاده میشود. در بلغارستان گلبرگ‌ها را در تهیه شراب شیرین بکار
می‌برند. در طبّ سنتی اتریش جوشیده میوه نسترن برای درمان عفونتهای ویروسی، نارسایی‌های
کلیوی و مجاری ادراری مورد استفاده بود.[۳]
در طبّ سنتی ایران مورد توجه خاصی است.[۴]
برای مثال، خواص زیر برای عرق نسترن ذکر شده است:[۵]
تقویت کننده قلب و اعصاب آرامبخش و رفع خستگی
برطرف کننده عوارض کمبود ویتامین ث
درمان ورم کلیه
درد معده و اسهال
دفع سنگ کیسه صفرا
رفع بی خوابی
در منطقه ارسباران آش نسترن غذایی محبوب است.
نسترن وحشی را خیس کرده بعد از سه روز از آبکش رد می‌کنند. آب آبکش شده را جوشانده
و کفّ آن را می‌گیرند. بعد برنج را اضافه می‌کنند. بعد از اینکه برنج پخت حبوبات پخته
شده، میوه خشک را اضافه کرده بعد از یک ربع ساعت رشته و روغن را اضافه می‌کنند. وقتی
که رشته پخت، آش آماده است.
نسترن به مثابه بوته مزاحم[ویرایش]
بوته نسترن، گونه‌ای مهاجم است، و ممکن است
جایگزین گیاهان بومی شده و تعادل زیستی را به هم بزند.[۶] بنابر این، هنگام کاشت تزیینی
این بوته در یک محیط جدید باید احتمال مزاحمت محیط زیستی در نظر گرفته شود.
///////////
قس نسرين، ورد الكلاب، ورد السياج در
عربی:
النسرين أو ورد الكلاب أو ورد السياج (الاسم
العلمي:Rosa canina) هو نوع
من النباتات يتبع جنس الورد من الفصيلة الوردية[2]. نشأ في أوروبا وآسيا. تنمو الشجيرات
الحولية لارتفاع 2-3 م والفروع تكون شوكية. رائحة زهر النسرين تشبه رائحة التفاح. وهو
نبات معمر ينبت برياً في الجبال. هي مقوسة إلى الأسفل و شائكة و أوراقها بيضوية الشكل
و تزهر في شهر يونيو و أزهارها مستديرة و مكونة من خمس ورقات بيضاء مشربة بحمرة خفيفة
(وردية و ثمارها فيما بعد حمراء و بشكل الزيتون و حجمه) و تحتوي ثمارها على بذور صغيرة
و شعيرات دقيقة شائكة.
محتويات
[أظهر]
تركيب الزهرة[عدل]
لونها أبيض ولها رائحة عطرية قوية، ساقها مخضرة،
وأوراقها ريشية، والأزهار وردية باهته فردية أو عذقية التجميع يتركب من مواد عفصية،
حمض الخليك، حمض الليمون، فيتامين ج، مواد ملونة.
الاستعمالات الطبية[عدل]
يستعمل مسحوق أوراق الأزهار المجففة لمعالجة
التسلخات و يستعمل مغلي الثمار أو البذور لتزويد المريض بالحميات و الناقهين من الأمراض
بالفيتامين سي و كذلك يستعمل المغلي في معالحة أمراض الصدر الحادة مثل السعال الديكي
و المزمنة مثل السل الرئوي فإنه يخفف من شدة السعال و يوصى باستعماله لمرضى البول السكري
و تسكين المعوي و جميع الحالات المرضية التي يصف فيها الطبيب استعمال الفيتامين سي
.[3]
انظر أيضاً[عدل]
الورد
قائمة أنواع الورد
قائمة نباتات مصر
قائمة نباتات لبنان
مراجع[عدل]
^ تعدى إلى الأعلى ل: أ ب مذكور في : Species Plantarum. 1st Edition, Volume 1 — معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجي: http://biodiversitylibrary.org/page/358510 — المؤلف: كارولوس لينيوس — العنوان : Species Plantarum — المجلد: 1 — الصفحة: 491
^ موقع لائحة النباتات (بالإنكليزية) The Plant List نسرين تاريخ الولوج 30 كانون الثاني
2014
^ التداوي بالأعشاب / أمين رويحة ، بيروت
: دار القلم ، 1978 ، ص 301 – 302
///////////
قس هِمِسرین در آذری:
Həmərsin (lat. Rosa canina)[1] - itburnu cinsinə aid bitki növü.[2]
///////////
قس عبری با فیلترشکن!
///////////////
قس سیلان در کردی:
Şîlan (bi latînî: Rosa canina), cureyek e gulan e ku li Ewropayê,
başurêrojavayê Afrîka, Asyaya û bi taybetî li Kurditanê hêşîn dibe ye.
//////////
قس ایتبورون در ازبکی:
Itburun (Rosa canina L) — raʼnodoshlar oilasiga mansub oʻsimlik (q.
Naʼmatak).[1]
////////////
قس کتا گلاب در پنجابی:
کتا گلاب گلاب دی اک ونڈ اے جیہڑی یورپ دی واسی اے۔ ایہ عام تے ہر تھاں ملن والی ونڈ اے تے ایس باہجوں ایہ ناں پیا۔
بارلے جوڑ
//////////
قس شیلان در کردی سورانی:
شیلان یان دلیق (بە لاتینی: rosa
canina)، دارێکی بچووکی دڕکنە، گوڵێکی جوانی بۆنخۆشی سوور، چەرموو یان ئاڵ دەگرێ کە لە گوڵەباخ دەچێ بەلام زۆر چووکەترە و بۆنیشی لە گوڵەباخ کەمترە. ھەر پەلێکی دارەکەشی چەندین گوڵ دەگرێ و ھەر گوڵێکی چوار پەڕەی ھەیە و دوای وەرینی پەڕەگوڵەکانی بەرەکەی دەر دەکەوێ کە بەرێکی وەک زەیتوونە کە لە کاتی گەیشتندا زەرد یان سوورە و دەنکی سپیی درێژی تێدایە کە بۆ دەرمان دەشێ. ئەم دەنکانە پاش ئەوەی پێگەیشتن مرۆڤ دەتوانێ بیخوا و تامیشی خۆشە، بەڵام بە نەگەیشتوویی دەنکەکانی وەک دڕکن. ئەم داردڕکە کێوییە، بەڵام لە کوردەواریدا لە دەوری باخ و بێستان دیڕوێنن و وەک پەرژین بۆ پارێزگاری کەڵکی لێ وەردەگرن.
////////////
قس خوش بورنو در ترکی استانبولی:
Kuşburnu (Rosa canina) Avrupa, kuzeybatı Afrika ve Batı Asya'da yetişen bir tür bitki. İçi tüylüdür ve çok sayıda tohumu vardır. Sonbaharda olgunlaşır. C vitamini açısından dünyanın en zengin
meyvesidir. Taze olarak tüketildiği gibi kurutularak da kullanılır. Çayı ve
marmelatı yapılır. Yabangülü, itburnu, itgülü, gülelması, yiric gibi
adlarla da bilinir. İnsanların geçimini sağlamak için kullandıkları bir ticaret
metasıdı
//////////
Rosa canina
From Wikipedia, the
free encyclopedia
|
Rosa canina
|
|
 |
|
|
Rosa canina flowers are
sometimes pink
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species:
|
R. canina
|
|
See text
|
|
Rosa canina, commonly known as the dog rose,[1] is a variable climbing, wild rose species native to Europe, northwest Africa, and western Asia.
It is a deciduous shrub normally ranging in height from 1–5
metres (3.3–16.4 ft), though sometimes it can scramble higher into the
crowns of taller trees. Its stems are covered with small, sharp, hooked prickles, which aid it in climbing. The leaves are pinnate, with 5-7 leaflets. The flowers are usually pale pink, but can vary
between a deep pink and white. They are 4–6 centimetres (1.6–2.4 in) in
diameter with five petals, and mature into an oval, 1.5–2-centimetre
(0.59–0.79 in), red-orange fruit, or hip.
From DNA analysis using amplified
fragment length polymorphisms of
wild-rose samples from a transect across Europe (900 samples from section Caninae,
and 200 from other sections), it has been suggested that the following named
species are best considered as part of a single Rosa canina species
complex, and are therefore synonyms of R. canina:[2]
·
R. balsamica Besser
·
R. caesia Sm.
·
R. corymbifera Borkh.
·
R. montana Chaix
·
R. stylosa Desv.
·
R. subcanina (Christ) Vuk.
·
R. subcollina (Christ) Vuk.
·
R. × irregularis Déségl. & Guillon
The plant is high in certain antioxidants.
The fruit is noted for its high level of vitamin C, and is used to make syrup, tea, and marmalade. It has been grown or encouraged in the
wild for the production of vitamin C from its fruit (often as rose-hip syrup),
especially during conditions of scarcity or during wartime. The species has
also been introduced to other temperate latitudes. During World War II in the United States, Rosa
canina was planted in victory gardens, and can still be found growing
throughout the country, including roadsides and in wet, sandy areas along the
coastlines. In Bulgaria, where it grows in abundance, the hips are used to make a sweet wine as
well as tea. In the traditional Austrian medicine, Rosa canina fruits
have been used internally as tea for treatment of viral infections and disorders
of the kidneys and urinary tract.[3] The hips are used as a flavouring
in Cockta, a soft drink made in Slovenia.
Forms of this plant are used as stocks for
the grafting or budding of cultivated roses. The wild plant is used for
stabilising soil in land reclamation and specialised landscaping schemes.
Numerous cultivars have been named, though few are
common in cultivation. The cultivar Rosa canina 'Assisiensis'
is the only dog rose without prickles.
A tall,
climbing Rosa canina shrub
Rose hips
Rose bedeguar gall on a dog
rose
The dog roses, the Canina section
of the genus Rosa (20-30 species and subspecies, which occur mostly in Northern and
Central Europe), have an unusual kind of meiosis that is sometimes called permanent
odd polyploidy, although it can occur with even polyploidy (e.g. in
tetraploids or hexaploids). Regardless of ploidy level, only seven bivalents are formed leaving the other chromosomes as univalents. Univalents are included in egg cells, but not in pollen.[4][5] Similar processes occur in some other
organisms.[6] Dogroses are most commonly pentaploid, i.e. five times the base number of
seven chromosomes for the genus Rosa, but may be tetraploid or hexaploid as well.
The botanical name is derived from the
common names 'dog rose' or similar in several European languages, including
classical Latin and ancient (Hellenistic period) Greek.
It is sometimes considered that the word
'dog' has a disparaging meaning in this context, indicating 'worthless' (by
comparison with cultivated garden roses) (Vedel & Lange 1960). According to
Elizabeth Knowles, The Oxford Dictionary of Phrase and Fable (2nd
ed, 2005), Oxford
University Press,[7] the name is a direct translation of
its name in classical Latin, rosa canina, itself a translation of
the Greek κυνόροδον ('kunórodon'); the name arose out of the belief in
classical times that the root was a cure for the bite of a mad dog. (It also
known that it was used in the eighteenth and nineteenth centuries to treat the
bite of rabid dogs.[8])
Dog rose is an invasive species in
the high country of New Zealand. It was recognised as displacing native vegetation as early as 1895[9] although the Department of Conservation does not
consider it to be a conservation threat.[10]
The dog rose was the stylised rose of
medieval European heraldry, and is still used today.[citation needed] It is also the county flower of Hampshire.[11] Legend states the Thousand-year Rose or Hildesheim Rose, which climbs against a wall of Hildesheim Cathedral, dates back to the establishment of the diocese in 815.[12]
2.
Jump up^ De Riek, Jan; De Cock, Katrien;
Smulders, Marinus J.M.; Nybom, Hilde (2013). "AFLP-based population
structure analysis as a means to validate the complex taxonomy of dogroses
(Rosa section Caninae)". Molecular Phylogenetics and
Evolution. 67 (3): 547–59. doi:10.1016/j.ympev.2013.02.024. PMID 23499615.
3.
Jump up^ Vogl, Sylvia; Picker, Paolo;
Mihaly-Bison, Judit; Fakhrudin, Nanang; Atanasov, Atanas G.; Heiss, Elke H.;
Wawrosch, Christoph; Reznicek, Gottfried; Dirsch, Verena M.; Saukel, Johannes;
Kopp, Brigitte (2013). "Ethnopharmacological in vitro studies on Austria's folk medicine—An
unexplored lore in vitro anti-inflammatory activities of 71 Austrian
traditional herbal drugs". Journal
of Ethnopharmacology. 149 (3): 750–71. doi:10.1016/j.jep.2013.06.007. PMC 3791396
. PMID 23770053.
. PMID 23770053.
4.
Jump up^ Täckholm, Gunnar (1922) Zytologische
Studien über die Gattung Rosa. Acta Horti Bergiani 7,
97-381.
5.
Jump up^ Lim, K Y; Werlemark, G; Matyasek,
R; Bringloe, J B; Sieber, V; El Mokadem, H; Meynet, J; Hemming, J; Leitch, A R;
Roberts, A V (2005). "Evolutionary implications of permanent odd
polyploidy in the stable sexual, pentaploid of Rosa canina L". Heredity. 94 (5):
501–6. doi:10.1038/sj.hdy.6800648. PMID 15770234.
6.
Jump up^ Stock, M.; Ustinova, J.;
Betto-Colliard, C.; Schartl, M.; Moritz, C.; Perrin, N. (2011).
"Simultaneous Mendelian and clonal genome transmission in a sexually
reproducing, all-triploid vertebrate". Proceedings of the Royal
Society B: Biological Sciences. 279 (1732): 1293. doi:10.1098/rspb.2011.1738.
7.
Jump up^ on-line at http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780198609810.001.0001/acref-9780198609810-e-2185?rskey=tkVbzl&result=2]]
9.
Jump up^ Kirk, T (1895). "The Displacement of Species in New Zealand". Transactions of the New Zealand Institute 1895. Wellington: Royal
Society of New Zealand. 28. Retrieved 2009-04-17.
10.
Jump up^ Owen, S. J.
(1997). Ecological weeds on conservation land in New Zealand: a database.
Wellington: Department of Conservation.
12.
Jump up^ Lucy Gordan. "Hildesheim's Medieval Church Treasures at the Met". Inside the Vatican. Archived from the original on 30 April 2014. Retrieved 30
April 2014.
·
Blamey, M. & Grey-Wilson, C. (1989). Flora of Britain and
Northern Europe. Hodder & Stoughton. ISBN 0-340-40170-2.
·
Vedel, H. & Lange, J. (1960). Trees and bushes. Metheun,
London.
·
Graham G.S. & Primavesi A.L. (1993). Roses of Great Britain and
Ireland. B.S.B.I. Handbook No. 7. Botanical Society of the British Isles,
London.
 |
////////////
همچنین:
رز همیشه‌بهار(نام علمی: Rosa sempervirens) نام یک گونه از سرده رز است.
منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Rosa sempervirens»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامه آزاد (بازیابی
در ۲۳ آوریل ۲۰۱۴).
////////////
قس ورد دائم الخضره در عربی:
ورد دائم الخضرة
[عدل]
اضغط
هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف
ورد دائم الخضرة
ورد دائم الخضرة
التصنيف العلمي
النطاق: حقيقيات
النوى
المملكة: نباتات
الفرقة العليا: النباتات الجنينية
القسم: النباتات
الوعائية
الشعبة: حقيقيات
الأوراق
الشعيبة: البذريات
العمارة: كاسيات
البذور
الطائفة: ثنائيات
الفلقة
الطويئفة: الوردانيات
الرتبة العليا: الورداوايات
الرتبة: الورديات
الفصيلة: الوردية
الأسرة: الورداوات
القبيلة: الورداوية
الجنس: الورد
القطاع: النباتات
الوعائية
النوع: ورد
دائم الخضرة
الاسم العلمي
Rosa sempervirens
لينيوس، 1753 تعديل قيمة خاصية الاسم العلمي للأصنوفة (P225) في ويكي بيانات
معرض
صور ورد دائم الخضرة - ويكيميديا كومنز تعديل قيمة خاصية معرض صور كومنز (P935) في ويكي بيانات
تعديل طالع توثيق القالب
ورد دائم الخضرة (الاسم العلمي:Rosa sempervirens) هو نوع من النباتات يتبع جنس الورد من الفصيلة
الوردية[2] .
انظر أيضاً[عدل]
الورد
قائمة أنواع الورد
مراجع[عدل]
^ تعدى إلى الأعلى ل: أ ب مذكور في : Species Plantarum. 1st Edition, Volume 1 — معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجي: http://biodiversitylibrary.org/page/358511 — المؤلف: كارولوس لينيوس — العنوان : Species Plantarum — المجلد: 1 — الصفحة: 492
^ موقع لائحة النباتات (بالإنكليزية) The Plant List ورد دائم الخضرة تاريخ الولوج
30 كانون الثاني 2014
////////////
Rosa sempervirens
From Wikipedia, the
free encyclopedia
|
Rosa sempervirens
|
|
 |
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species:
|
R. sempervirens
|
Rosa sempervirens, the evergreen rose, is a plant in the family Rosaceae, a climbing perennial with very prickly
stems.
It grows mostly in maquis or in sheltered valleys in
southern France, in the Mediterranean climate region, and was used repeatedly as parent for the hybrids produced
by Henri Antoine Jacques, gardener to King Louis Philippe I of
France. [1]
Rosa sempervirens leaves are glossy, compound-pinnate and evergreen. Its flowers are
white and appear in spring and early summer. The fruit is shiny red.
|
|
 |
