۱۳۹۵ مرداد ۷, پنجشنبه

مداخل مخزن الادویه عقیلی خراسانی (هفتم) 1

اقسون←کنگر. [ ک  گ  ] (اِ) رستنیی باشد معروف وآن بیشتر در کوهستان روید و کناره های برگ آن خارناک می باشد و آن را پزند و با ماست خورند. قوت باه دهد و عرق را خوشبوی کند و به عربی حرشف و جناح البیش خوانند. (به کسر بای ابجد) و شوکةالدمن هم می گویند. و تخم آن را حب العزیز و حب الزلم و فلفل السودان خوانند. (برهان ). رستنیی باشد معروف کناره های آن خاردار و آن را پخته با ماست بخورند. (آنندراج ). گیاه معروف که در پایه های کوه روید و کناره های آن خارناک بوده و آن را با ماست آمیخته خورند و کنگرماست گویند. (فرهنگ رشیدی ) (از جهانگیری ). حرشف . (مفاتیح ). جناح النسر. حرشف و صمغ آن کنگرزد است . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). حرشف بستانی ۞ . (ابن بیطار از یادداشت ایضاً) و حرشف که به پارسی کنگر گویند. (ذخیره  خوارزمشاهی از یادداشت ایضاً). او را به تازی حرشف گویند*. (ذخیره  خوارزمشاهی از یادداشت ایضاً). گیاهی است ۞ از تیره  مرکبان و از دسته  لوله گلی ها. این گیاه در حقیقت یکی از گونه های خار تاتاری می باشد. گیاهی است علفی و پایا با برگهای متناوب و خاردار و بریده ، گلهای آن صورتی رنگ و شبیه گلهای خار تاتاری است . کنگر علفی است خودرو و در صحاری خشک و لم یزرع آسیا (از جمله ایران ) و آفریقا می روید. برگهای تازه  این گیاه را در اغذیه به کار می برند و مخصوصاً از آنها خورش لذیذی تهیه می کنند. گندل . جندل . کویب . کعیب . کعوب . عقوب . کنگر معمولی . توضیح اینکه غالباً این گیاه را با کنگر فرنگی اشتباه می کنند. (از فرهنگ فارسی معین ) :
که داند قدر سنبل تا نبیند
برسته همبرش سعدان و کنگر.
ناصرخسرو.

کنگر چوبرآورد سر از خاک زمین گفت
خرما نتوان خورد از این خار که کشتیم .
بسحاق اطعمه (دیوان ص 13).


کدک و کشک نهاده است و تغار لور و دوغ قدحی کرده پر از کنگر و کنب خوشخوار.
بسحاق اطعمه .

- کنگر بری ؛ هیشر*. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- کنگر بستانی ؛ کنگر فرنگی . (فرهنگ فارسی معین ).
- کنگر تر ؛ اسم فارسی حرشف** رطب است . (فهرست مخزن الاودیه ).
- کنگر خر ۞ ؛ گیاهی است از تیره  مرکبان و از دسته  خار تاتاریها که پایاست و دارای ساقه  برافراشته می باشد و در حقیقت جزو گیاهان علفی با رشد زیاد محسوب است . ساقه اش نسبتاً محکم و پرخار و برگهایش نیز پرخارند. گلهایش قرمز متمایل به بنفش و گاهی دارای لکه های سفید است و به تعداد زیاد در انتهای متفرعات ساقه قرار دارند، و به شکل گلوله های پرخار می باشد. گیاه مزبور در اکثر صحاری لم یزرع و معتدل و کنار جاده ها به فراوانی می روید. شکاعی . طوبه . کافیلو. کنگر فرنگی وحشی . (فرهنگ فارسی معین ). اسم فارسی بادآورد است . (فهرست مخزن الادویه ).
- کنگرفرنگی ۞ ؛ گیاهی است از تیره  مرکبان که پایاست و دارای ساقه  راست و شیاردار می باشد. منشاء نخستین این گیاه را نواحی بحرالروم (مدیترانه ) ذکر کرده اند ولی امروزه به منظور تغذیه و استفاده های دارویی در اکثر نقاط کشت می شود. ریشه  آن حجیم و برگهایش بسیار بزرگ و منقسم و دندانه دار است . سطح فوقانی پهنک برگهایش سبزرنگ ولی سطح تحتانی آنها به علت دارا بودن تارهای سفیدرنگ و فراوان پوشیده از کرک به نظر می آید. نهنج آن بزرگ و شامل گلهای لوله ای و برگه های مختلف الشکل می باشد. گلهایش بنفش و زیبا و میوه اش به رنگ قهوه ای تیره و شفاف و دارای تارهای سفید و متعدد در قسمت انتهایی است . قسمت قابل استفاده  غذایی این گیاه بیشتر نهنج ضخیم و گوشت دار و برگه های اطراف نهنج است ولی از لحاظ مصرف دارویی برگ و ساقه  آن مورد توجه است . حرشف . انگینار. انگنار. قناریه . توضیح اینکه این گیاه در ایران کشت نمی شود ولی در بسیاری از ماخذ آن را با کنگر معمولی (کنگر) که یکی از گونه های خار تاتاری است اشتباه کرده اند. به قول المآثر و الآثار ص 100 «کنگر فرنگی » در عهدناصرالدین شاه قاجار (نیمه  دوم قرن 13 ه .ق .) به ایران وارد شده . (فرهنگ فارسی معین ).
- کنگر فرنگی وحشی ۞ ؛ کنگر خر. گیاهی است از تیره  مرکبان که در حقیقت گونه  خودروی کنگر فرنگی است . ارتفاعش بین 30 تا 40 سانتیمتر و ساقه اش دارای انشعابات بسیار است . این گیاه در افریقای شمالی و اروپا و آسیای غربی به فراوانی می روید. خرشوف بری . زندالعبد. انگنار وحشی . کارلینا. (فرهنگ فارسی معین ).
- کنگر کوهی ؛ کنگر. (فرهنگ فارسی معین ).
- کنگر معمولی ؛ کنگر. (فرهنگ فارسی معین ).
- امثال :
کنگر خورده لنگر انداخته ؛ به مزاح ، در جائی یا نزد کسی طویل و مدیدمتوقف مانده است . (امثال و حکم ج 3 ص 1239).
|| تعصب . (برهان ) (اوبهی ) (ناظم الاطباء). خصومت و تعصب ۞ . (لغت فرس اسدی چ اقبال ص 163) :
باز کژ مردم به کنگرش ۞ اندرآ
چون از او سود است مر شادی ترا.
رودکی .
|| خصومت . (برهان ) (فرهنگ اسدی ) (اوبهی ). خصومت و سرکشی . (ناظم الاطباء). || تمرد و سرکشی . (ناظم الاطباء).
* هیشر. [ ه ش  ] (ع ص ) نرم سست . (منتهی الارب ). نرم و سست و دراز از مردم . || (اِ) گیاهی است سست یا آن کنگر دشتی است که گیاهی باشد یا درختی است ریگستانی یا کوکنار. (اقرب الموارد) (آنندراج ) (منتهی الارب ). کنگر صحرایی است و درازی آن زیاده بر یک گز میشود و شکوفه  آن پهن بود مانند بنفشه و در میان شکوفه  آن مانند پنبه چیزی است اگر در گوش مردم رود کر گرداند. (برهان ).
**
حرشف . [ ح  ش  ] (ع اِ) ۞ کنگر. (مفاتیح العلوم خوارزمی ) (ذخیره  خوارزمشاهی ) (ابن البیطار). خاری است که بخورند. ج ، حراشِف . (مهذب الاسماء). نوعی رستنی باشد که با ماست خورند. جناح البیش . و در بعض لغت نامه ها، قسمی از کنگر. عکرش . تاقا. و ابن البیطار گوید: حرشف بر دو گونه است : نوعی از آن کنگر است و آن را قناریة نیز نامند و آن اهلی و بستانی است و نوع دیگر وحشی و برّی است و آنرا خزان خوانند و از این نوع وحشی قسمی است که به یونانی آنرا سقلومس ۞ گویند و غرب اسپانیا تصیف نامند. اسم نبطی و به عربی میثر نامند و به فارسی کنگر است . بستانی او را برگی است بزرگتر از برگ کاهو، و با رطوبت چسبنده و املس و مایل به سیاهی ، و ساقش بقدر انگشتی و طول او تا دو ذرع ، و در سر او چیزی شبیه به سپسی مجتمع از اجزاءزردرنگ ، و بیخش مایل به سرخی و بالزوجت ، و تخمش طولانی و از جو بزرگتر. در دوم گرم و در اول خشک ، و گویند در اول تر است و با رطوبت فضلیه ، و مبهی و مُدِرّ بول و حابس طبع و مسخن گرده و مثانه و محرک جماع و محلل ریاح و هاضم غذا و جهت قرحه  شش و انقباض اطراف عضل و جراحت امعا و ضماد او جهت داءالثعلب و خوشبو کردن عرق ، و موم روغنی را که با سه مثل او آب کنگر ممزوج کرده باشند جهت تحلیل اورام صلبه سریعالاثر و جهت برش نافع. و نطول او جهت خارش بدن و ضماد بیخ او جهت سوختگی آتش و التواء عصب مفید، و مضر دماغ و مولد سودا و نفاخ ، و مصلحش ادویه  حاره و روغن و سرکه است . و قسم بری را که مراد از مطلق حرشف او است ، برگی سیاه تر و کوچکتر میباشد، و ساقش پربرگ و خارش تند و در سرش چیزی بقدر انار و خاردار و بیخش سیاه و غلیظ است . در آخر دوم گرم و در اول آن خشک ، و در جمیع خواص قوی تر از بستانی است ، و مصلح مواد متعفنه و مُخرِج مواد غلیظه  سینه است و مضر محرورین و مصلحش سرکه و ترشیها است . و طلاء اجزاء لطیفه  گل او با سرکه جهت جرب و نطول طبیخ جمیع اجزاء آن جهت خزاز و رفع قمل نافع است . و قسمی از بری که بی ساق و کوچک و پرخار است «خوبع» نامند، محلل و مقیی  است . و صمغ حرشف را به فارسی کنگر زرد نامند. رجوع به تحفه  حکیم و اختیارات بدیعی و تذکره  ضریر انطاکی شود. || پشیزه  ماهی . (منتهی الارب ). فلس . || ریزه و خرد از مرغان و از شترمرغان و از هر چیزی . (منتهی الارب ). || شکن زره . نورد زره . (منتهی الارب ). || ضعفا و پیران و پیادگان و ناتوانان . || پشیزه  کارد و شمشیر. (منتهی الارب ). || میخها و جز آن که سلاح را بدان آرایش دهند.
////////////
عکوب . [ ع  ] (ع اِ) غبار و گرد. (منتهی الارب ). غبار، و گویند غبار دود. (از اقرب الموارد). || نباتی است خاردار که پخته  آن را میخورند. (از اقرب الموارد). کنگر را گویند و آن رستنیی باشد خاردار که با ماست پرورده شود و خورند. (از برهان ) (از آنندراج ). کنگر. (الفاظ الادویة). خرشف . (اختیارات بدیعی ). نوعی از خرشف بری است ، برگش با سفیدی و تخمش سبز و مستطیل ، و چون برشته کنند لذیذ میشود و با قهوه مغشوش میکنند. (از تحفه  حکیم مومن ).
/////////////
اقسون
بفتح همزه و سکون قاف و ضم سین و واو و نون و افنیثون بفتح همزه و سکون فا و کسر نون و سکون یای مثناه تحتانیه
١٠و ضم ثای مثلثه و سکون واو و نون در آخر نیز دیده شده
ماهیت آن
نباتی است در کل و برک شبیه بباد آورد و ساق آن کوتاه تر و غلیظتر از ان و در هنکام تری مقشر می شود و آن را می خورند و چون برسد طعم آن تلخ مائل بحدت می کردد و کل آن پرخار و خارهای جوانب برک آن مانند سوزنها و تخم آن زرد و از تخم معصفر که قرطم نامند ریزه تر و بیخ آن را چون بخایند از ان حرارت بسیار ظاهر می کردد و در اواخر تابستان می رسد و در اکثر مواضع می شود
طبیعت آن
در دوم کرم و در اول خشک
افعال و خواص آن
بسیار لطیف مقدار سه درهم از برک آن جهت کزاز و تشنج امتلائی و اورام کردن و شدخ عضل شربا و ضمادا مجرب کفته اند خصوصا با شراب و تخم آن با شراب جهت دفع سموم مضر کرده مصلح آن شراب مقدار شربت آن سه درهم تا پنج درهم و از تخم آن تا دو درهم بدل آن شکاعی است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
//////////////
کنگر فرنگی، "کنگر بری، اقسون، هیشر" در منابع طب سنتی ایرانی ارده شاهی یا آرتیشو (نام گیاهشناسی: Cynara scoolymus) نوعی گیاه یکساله است که بومی جنوب اروپا و کناره مدیترانه‌است. غنچه این گیاه خوراکی است و بیشتر به صورت آب‌پز پخته می‌شود. همچنین، در ایتالیا، این گیاه سبزی اصلی پیتزای چهارفصل در فصل بهار است.[۱] کنگر گیاهی است علفی که در ایران نیز پرورش داده می‌شود و در طب جدید عصاره ان به صورت آمپول یا قطره بنام کوفیتول تجویز می‌شود.

ترکیب شیمیایی: اینولین، سینا روپکتین، سینارین، قندها، آنزیمها، کافئیک اسید، اوژنول....

محتویات  [نهفتن]
۱          مصارف درمانی
۲          طریقه و مقدار مصرف
۳          مضرات
۴          جستارهای وابسته
۵          منابع
مصارف درمانی[ویرایش]
۱-ترشح صفرا از کبد را افزایش می‌دهد.
۲-تقویت اعمال کبد.
۳-جلوگیری از تجمع چربی در سلولهای کبدی، تحریک کلیه در دفع اوره و کلسترول.
۴-پایین آوردن کلسترول وتری گلیسیرید خون.
۵-درمان یرقان؛زردی، قولنج کبدی، سنگ کیسه صفرا، آب آوردن شکم.
۶-درمان سنگ کلیه، قولنج کلیه، درمان ازدیاد اوره خون .
۷-درمان بیماریهای پوستی خارشدار.
۸-تب‌بر است. و نیزدر درمان رماتیسم و یبوست موثر است

طریقه و مقدار مصرف[ویرایش]
۱- برگه‌های کنگر فرنگی را پس از پختن به مصرف می‌رسانند.
۲- ۳۰ تا ۱۰۰ گرم شیره تازه برگ کنگر فرنگی را گرفته با مقداری شربت مطبوع مخلوط نموده صبح و ظهر وشب هر دفعه قبل از هر غذاثلث آن را تناول می‌نمایند.
۳- ۱۰ گرم برگ آرتیشو را در ۴ لیوان آب جوش دم کرده صبح و ظهر وشب قبل از هر غذا ۲ استکان با کمی شکر تناول نمایید

مضرات[ویرایش]
آرتیشو (کنگر فرنگی)چون گرم است ممکن است در بعضی از اشخاص تولید سودا کند لذا بهتر است با سرکه خورده شود ضمناً طعم آرتیشو را دوست ندارند. اینگونه اشخاص اگر بخواهند از مزایای آرتیشو استفاده کننده تنطور قرص یا کپسول آرتیشو مصرف نمایند.

جستارهای وابسته[ویرایش]
کنگر
منابع[ویرایش]
            در ویکی‌انبار پرونده‌هایی درباره کنگر فرنگی موجود است.
پرش به بالا ↑ Four Seasons Pizza Recipe at Cooking.com
درمان بوسیله گیاهان دارویی تالیف دکتر محمد صادق رجحان چاپ دوم سال۱۳۷۷ ناشر مرکز فرهنگی آبا
////////////
به عربی خرشوف:
خرشوف سكوليمي (الاسم العلمي:Cynara scolymus) هو نوع من النباتات يتبع جنس الخرشوف من الفصيلة النجمية.[1] يسمى ثمره بتسميات مختلفة منها القوق في المغرب والقرنون في الجزائر والقنّاريّة في تــونــس.
انظر أيضاً[عدل]
الخرشوف
مراجع[عدل]
^ موقع لائحة النباتات (بالإنكليزية) The Plant List خرشوف سكوليمي تاريخ الولوج 20 أيار 2014
/////////
به عبری آرتیشو:
ארטישוק (בעברית: קִנְרֵס; שמו המדעי Cynara scolymus ובאנגלית: Artichoke שם שהושאל לעברית בת ימינו) הוא ירק מאכל ממשפחת המורכבים.

הארטישוק מכונה גם חֻרְשָׁף (מערבית: خرشوف, ח'רשוף), אך אין לו קשר עם הסוג הבוטני חורשף. כמו כן קיים בלבול בשמו עם הארטישוק הירושלמי שהוא מסוג "חמנית הפקעות". שם נוסף לארטישוק הוא צ'ינר.

מוצאו של הצמח במערב הים התיכון, שם הוא גדל בר גם כיום. לארצות הברית הגיע הארטישוק עם המתיישבים הספרדים בשנת 1600, ותפס לעצמו מקום של קבע בעיר קסטרוויל (Catroville) שבקליפורניה, שם מגדלים 80% מאספקת הארטישוק לארצות הברית כולה. האיטלקים מיצרים ממנו ליקר ממשפחת הביטר הנקרא צ'ינר (Cynar).

ב-100 גרם ארטישוק מבושל או אפוי יש רק 53 קלוריות, 2.89 גרם חלבון, 0.34 גרם שומן ו-8.6 גרם סיבים תזונתיים[1].
/////////////
به کردی آرتیشوک:
Artîşok (Cynara scolymus), riwekek ji famîleya stêregulan e. 50-150 cm bilind dibe, di pêjgehan de tê bikaranîn. Riwekeke pirrsalane ye. Ji parevên Deryaya Navîn, bakurê AfrîkaÎran û Kurdistanê belav bûye.
Herçendî di pêjgeha kurd de tê bikaranîn jî, li Kurdistan çandiniya wê nakin. Sedemê herî mezin şer e ku rewşa asayî xirab kiriye. Li Îtalyayê ji artîşokê lîkoran çêdikin. Di sedsala 15em de derbasê Brîtanya û bakurê Ewropayê bûye.
//////////////
به آذری:
Əkin ənginarı, əkin artişoku, tikanlı ənginar (lat. Cynara scolymus) – fəsiləsinin ənginar cinsinə aid bitkinövü. Çoxillik, göy – yaşıl rəngdə bitkidir, 2 m-ə qədər hündürlükdə yerüstü gövdəsi var. Çiçəkləri qırmızı və ya bənövşəyidir, meyvəsi qutucuqdan ibarətdir. Bitki iyul ayında çiçəkləyir, meyvəsi avqustda yetişir. Əkin artişoku Azərbaycanda Lerik, Şamaxı rayonlarında və Mərəzədə becərilir. Abşeronda da becərilməsi yaxşı nəticə verir.
N. Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinin əməkdaşları tərəfindən respublikada becərilən əkin artişokunun tərkibi kimyəvi analiz edilmiş, onun yarpaqlarında, çiçəklərində, toxumlarında və köklərində bir sıra bioloji fəal maddələr müəyyənləşdirilmişdir. Belə maddələrdən: sinarin qlikozidini, acı maddələri, şəkəri, piyli və qatranlı maddələri, üzvi turşuları, C vitaminini və s. göstərmək olar.
////////////
به ترکی:
Enginar (Cynara scolymus), papatyagiller familyasından mavi-mor renkli çiçekler açan, 50–150 cm boyunda çok senelik otsu bir bitki. Güney Avrupa ve Akdeniz çevresinde yetişir
/ Artichoke
From Wikipedia, the free encyclopedia
This article is about the globe artichoke. For other uses, see Artichoke (disambiuation).
Artichoke
Artichoke J1.jpg
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Tribe:
Genus:
Species:
Subspecies:
scolymus
Cynara cardunculus var. scolymus
L.
The globe artichoke (Cynara cardunculus var. scolymus)[1] is a variety of a species of thistle cultivated as a food.
The edible portion of the plant consists of the flower buds before the flowers come into bloom. The budding artichoke flower-head is a cluster of many budding small flowers (an inflorescence) together with many bracts, on an edible base. Once the buds bloom, the structure changes to a coarse, barely edible form. Another variety of the same species is the cardoon, a perennial plant native to the Mediterranean region. Both wild forms and cultivated varieties (cultivars) exist.
Contents
  [hide
·         1Description
·         2Early history of use
·         3Agricultural output
·         4Varieties
·         5Uses
o    5.1Cooking
o    5.2Herbal tea
o    5.3Liqueur
o    5.5Genome
·         6See also
·         7References
·         8External links
Description[edit]
This vegetable grows to 1.4–2 m (4.6–6.6 ft) tall, with arching, deeply lobed, silvery, glaucous-green leaves 50–82 cm (20–32 in) long. The flowers develop in a large head from an edible bud about 8–15 cm (3.1–5.9 in) diameter with numerous triangular scales; the individual florets are purple. The edible portions of the buds consist primarily of the fleshy lower portions of the involucral bracts and the base, known as the "heart"; the mass of immature florets in the center of the bud is called the "choke" or beard. These are inedible in older, larger flowers.
Chemical constituents[edit]
Artichoke contains the bioactive agents apigenin and luteolin.[2]
The total antioxidant capacity of artichoke flower heads is one of the highest reported for vegetables.[3] Cynarine is a chemical constituent in Cynara. The majority of the cynarine found in artichoke is located in the pulp of the leaves, though dried leaves and stems of artichoke also contain it. It inhibits taste receptors, making water (and other foods and drinks) seem sweet.[4]
Early history of use[edit]
The naturally occurring variant of the artichoke, the cardoon (Cynara cardunculus), which is native to the Mediterranean area,[1] has records of use as a food among the ancient Greeks and Romans. In North Africa, where it is still found in the wild state, the seeds of artichokes, probably cultivated, were found during the excavation of Roman-period Mons Claudianus in Egypt.[5] Varieties of artichokes were cultivated in Sicily beginning in the classical period of the ancient Greeks; the Greeks calling them kaktos. In that period, the Greeks ate the leaves and flower heads, which cultivation had already improved from the wild form. The Romans called the vegetable carduus (whence the name cardoon). Further improvement in the cultivated form appears to have taken place in the medieval period in Muslim Spain and the Maghreb, although the evidence is inferential only.[6] Names for the artichoke in many European languages today come from medieval Arabic الخرشوف Al Khurshuuf via late medieval Spain (where it is nowadays alcachofa).[7]
Le Roy Ladurie, in his book Les Paysans de Languedoc, has documented the spread of artichoke cultivation in Italy and southern France in the late 15th and early 16th centuries, when the artichoke appeared as a new arrival with a new name, which may be taken to indicate an arrival of an improved cultivated variety:
The blossom of the thistle, improved by the Arabs, passed from Naples to Florence in 1466, carried by Filippo Strozzi. Towards 1480 it is noticed in Venice, as a curiosity. But very soon veers towards the northwest...Artichoke beds are mentioned in Avignon by the notaries from 1532 onward; from the principle [sic] towns they spread into the hinterlands ... appearing as carchofas at Cavaillon in 1541, at Chateauneuf du Pape in 1553, at Orange in 1554. The local name remains carchofas, from the Italian carciofo ... They are very small, the size of a hen's egg ... and are still considered a luxury, a vaguely aphrodisiac tidbit that one preserved in sugar syrup.[8]
The Dutch introduced artichokes to England, where they grew in Henry VIII's garden at Newhall in 1530. They were brought to the United States in the 19th century, to Louisiana by French immigrants and to California by Spanish immigrants.
Agricultural output[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Artichaut2.jpg/220px-Artichaut2.jpg
Artichoke head with flower in bloom
Today, globe artichoke cultivation is concentrated in the countries bordering the Mediterranean basin. The main European producers are Italy, Spain, and France. In the United States, California provides nearly 100% of the U.S. crop, and about 80% of that is grown in Monterey County; there, Castroville proclaims itself to be "The Artichoke Center of the World", and holds the annual Castroville Artichoke Festival. Most recently, artichokes have been grown in South Africa in a small town called Parys located along the Vaal River.
Top 12 globe artichoke producers in 2013
Country
Production (tonnes)
Footnote
547,799
390,672
199,900
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/23px-Flag_of_Peru.svg.png Peru
112,865
106,325
F
83,374
77,000
F
62,063
42,865
36,423
34,014
18,000
World
1,793,016
A
* = Unofficial figure | [ ] = Official data | A = May include official, semi-official or estimated data
F = FAO estimate | Im = FAO data based on imputation methodology | M = Data not available


https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/2005artichoke.PNG/220px-2005artichoke.PNG
Artichoke output in 2005
Artichokes can be produced from seeds or from vegetative means such asdivisionroot cuttings, or micropropagation. Though technically perennials that normally produce the edible flower during only the second and subsequent years, certain varieties of artichokes can be grown from seed as annuals, producing a limited harvest at the end of the first growing season, even in regions where the plants are not normally winter-hardy. This means home gardeners in northern regions can attempt to produce a crop without the need to overwinter plants with special treatment or protection. The recently introduced seed cultivar 'Imperial Star' has been bred to produce in the first year without such measures. An even newer cultivar, 'Northern Star', is said to be able to overwinter in more northerly climates, and readily survives subzero temperatures.[10]
Commercial culture is limited to warm areas in USDA hardiness zone 7 and above. It requires good soil, regular watering and feeding, and frost protection in winter. Rooted suckers can be planted each year, so mature specimens can be disposed of after a few years, as each individual plant lives only a few years. The peak season for artichoke harvesting is the spring, but they can continue to be harvested throughout the summer, with another peak period in midautumn.
When harvested, they are cut from the plant so as to leave an inch or two of stem. Artichokes possess good keeping qualities, frequently remaining quite fresh for two weeks or longer under average retail conditions.
Apart from food use, the globe artichoke is also an attractive plant for its bright floral display, sometimes grown in herbaceous borders for its bold foliage and large, purple flower heads.
Varieties[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Wien-Hietzing_-_Artischocken.jpg/220px-Wien-Hietzing_-_Artischocken.jpg
Some varieties of artichoke display purple coloration
Traditional cultivars (vegetative propagation)[edit]
·         Green, big: 'Vert de Laon' (France), 'Camus de Bretagne', 'Castel' (France), 'Green Globe' (USA, South Africa)
·         Green, medium-size: 'Verde Palermo' (Sicily), 'Blanca de Tudela' (Spain), 'Argentina', 'Española' (Chile), 'Blanc d'Oran' (Algeria), 'Sakiz', 'Bayrampasha' (Turkey)
·         Purple, big: 'Romanesco', 'C3' (Italy)
·         Purple, medium-size: 'Violet de Provence' (France), 'Brindisino', 'Catanese', 'Niscemese' (Sicily), 'Violet d'Algerie' (Algeria), 'Baladi' (Egypt), 'Ñato' (Argentina), 'Violetta di Chioggia' (Italy)
·         Spined: 'Spinoso Sardo e Ingauno' (Sardinia), 'Criolla' (Peru).
·         White, in some places of the world.
Cultivars propagated by seeds[edit]
·         For industry: 'Madrigal',[11] 'Lorca', 'A-106', 'Imperial Star'
·         Green: 'Symphony',[11] 'Harmony'[11]
·         Purple: 'Concerto',[11] 'Opal',[11] 'Tempo'[11]
Uses[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Artichokes_being_cooked.jpg/220px-Artichokes_being_cooked.jpg
Globe artichokes being cooked
Cooking[edit]
In the US, large globe artichokes are frequently prepared by removing all but 5–10 mm (0.2–0.4 in) or so of the stem. To remove thorns, which may interfere with eating, around a quarter of each scale can be cut off. To cook, the artichoke is boiled or steamed. A cooked, unseasoned artichoke has a delicate flavour, reminiscent of fried eggwhite. The core of the stem tastes similar to the artichoke heart, and is edible.
Salt may be added to the water if boiling artichokes. Covered artichokes, in particular those that have been cut, can turn brown due to the enzymatic browning and chlorophyll oxidation. Placing them in water slightly acidified with vinegar or lemon juice can prevent the discoloration.
Leaves are often removed one at a time, and the fleshy base eaten, with hollandaisevinegarbuttermayonnaiseaioli, lemon juice, or other sauces. The fibrous upper part of each leaf is usually discarded. The heart is eaten when the inedible choke has been peeled away from the base and discarded. The thin leaves covering the choke are also edible.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Canned_marinated_artichoke_hearts.JPG/170px-Canned_marinated_artichoke_hearts.JPG
Canned, marinated artichoke hearts
In Italy, artichoke hearts in oil are the usual vegetable for "spring" section of the "Four Seasons" pizza (with olives for summer, mushrooms for autumn, and prosciutto for winter).[12] A recipe well known in Rome is Jewish-style artichokes, which are deep-fried whole.[13] The softer parts of artichokes are also eaten raw, one leaf at the time dipped in vinegar and olive oil, or thinly sliced and dressed with lemon and olive oil.
Stuffed artichoke recipes are abundant. A common Italian stuffing uses a mixture of bread crumbs, garlic, oregano, parsley, grated cheese, and prosciutto or sausage. A bit of the mixture is then pushed into the spaces at the base of each leaf and into the center before boiling or steaming.[14] A similar recipe is popular in coastal Croatia.[citation needed]
In Spain, the more tender, younger, and smaller artichokes are used. They can be sprinkled with olive oil and left in hot ashes in a barbecue, sauteed in olive oil with garlic, with rice as a paella, or sautéed and combined with eggs in a tortilla (frittata).
Often cited is the Greek, aginares a la polita (artichokes city-style, referring to the city of Constantinople), a hearty, savory stew made with artichoke hearts, potatoes, and carrots, and flavored with onion, lemon, and dill.[15][16] The finest examples are to be found on the island of Tinos, and in Iria and Kantia, two small villages in Argolida in the Peloponneseof southern Greece.[citation needed]
Another way to use artichokes is to completely break off all of the leaves, leaving the bare heart. The leaves are steamed to soften the fleshy base part of each leaf to be used as the basis for any number of side dishes or appetizing dips, or the fleshy part is left attached to the heart, while the upper parts of the leaves are discarded. The remaining concave-shaped heart is often filled with meat, then fried or baked in a savory sauce. Frozen artichoke hearts are a time-saving substitute, though the consistency and stronger flavor of fresh hearts when available is preferred.
Artichoke, cooked boiled, salted
Nutritional value per 100 g (3.5 oz)
211 kJ (50 kcal)
11.39 g
0.99 g
8.6 g
0.34 g
2.89 g
464 μg
(4%)
0.05 mg
(7%)
0.089 mg
(7%)
1.11 mg
(5%)
0.24 mg
(6%)
0.081 mg
(22%)
89 μg
(9%)
7.4 mg
(1%)
0.19 mg
(14%)
14.8 μg
(2%)
21 mg
(5%)
0.61 mg
(12%)
42 mg
(11%)
0.225 mg
(10%)
73 mg
(6%)
286 mg
(20%)
296 mg
(4%)
0.4 mg

·         Units
·         μg = micrograms • mg = milligrams
·         IU = International units
Percentages are roughly approximated usingUS recommendations for adults.
Source: USDA Nutrient Database
Throughout North Africa, the Middle EastTurkey, and Armenia, a favorite filling for stuffed artichoke hearts includes ground lamb. Spices reflect the local cuisine of each country. In Lebanon, for example, the typical filling would include lamb, onion, tomato, pinenuts, raisins, parsley, dill, mint, black pepper, and allspice. A popular Turkish vegetarian variety uses only onion, carrot, green peas, and salt. Artichokes are often prepared with white sauces and other sauces.[17]
Herbal tea[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Artichoketea.jpg/220px-Artichoketea.jpg
tea bag containing artichoke tea
Artichokes can also be made into a herbal tea. "Artichoke tea" is produced as a commercial product in the Da Lat region of Vietnam. The flower portion is put into water and consumed as a herbal tea, calledalcachofa in Mexico. It has a slightly bitter woody taste.
Liqueur[edit]
Artichoke is the primary flavor of the 33-proof (16.5%-alcohol) Italian liqueurCynar produced exclusively by the Campari Group. It can be served over ice as an aperitif or as a cocktail mixed with orange juice, especially popular in Switzerland. It is also used to make a 'Cin Cyn', a slightly less-bitter version of the Negroni cocktail, by substituting Cynar in place of Campari.
Medical research[edit]
Artichoke leaf extract has been investigated for its potential to lower cholesterol levels for people with hypercholesterolaemia, but no convincingmedical evidence indicates it is effective.[18]
Genome[edit]
The globe artichoke genome has been sequenced.[19][20] The genome assembly covers 725 of the 1,084 Mb genome and the sequence codes for about 27,000 genes. Understanding of the genome structure is important to understanding traits of globe artichoke and may aid in the identification of economically important genes from related species.
See also[edit]
·         iconFood portal
·         Artichoke dip
References[edit]
1.     Jump up to:a b Rottenberg, A., and D. Zohary, 1996: "The wild ancestry of the cultivated artichoke." Genet. Res. Crop Evol. 43, 53—58.
2.     Jump up^ Cesar G. Fraga. Plant Phenolics and Human Health– Biochemistry, Nutrition and PharmacologyWiley. p.9
3.     Jump up^ Ceccarelli N., Curadi M., Picciarelli P., Martelloni L., Sbrana C., Giovannetti M. "Globe artichoke as a functional food"Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism 2010 3:3 (197-201)
4.     Jump up^ Feifer, Jason (May 2011). "A Matter of Taste". Men's Health 26 (4): 140.
5.     Jump up^ Vartavan, C. (de) and Asensi Amoros, V. 1997 Codex of Ancient Egyptian Plant Remains. London, Triade Exploration. Page 91
6.     Jump up^ Watson, Andrew. Agricultural innovation in the early Islamic worldCambridge University Press. p.64
8.     Jump up^ Quoted in Wheaton, Barbara Ketcham, Savoring the Past, (Touchstone Books, 1983) pages 66-67.
12.  Jump up^ "Four Seasons Pizza". Cooking.com. Retrieved 2011-01-17.
13.  Jump up^ "Jewish Artichokes". Cooking.com. Retrieved 2011-01-17.
14.  Jump up^ "Stuffed Artichokes"Epicurious. Retrieved 2011-01-17.
15.  Jump up^ "Artichokes "City-Style"". About.com. Retrieved 2011-01-17.
16.  Jump up^ "Artichokes a la polita". greek-recipe.com. Archived from the original on 15 December 2010. Retrieved 2011-01-17.
17.  Jump up^ Diderot, Denis. "Artichokes". The Encyclopedia of Diderot & d'Alembert Collaborative Translation Project. Retrieved 1 April2015.
18.  Jump up^ Wider B, Pittler MH, Thompson-Coon J, Ernst E (2013). "Artichoke leaf extract for treating hypercholesterolaemia". Cochrane Database Syst Rev (Systematic review) 3: CD003335. doi:10.1002/14651858.CD003335.pub3PMID 23543518.
19.  Jump up^ "D. Scaglione, S. Reyes-Chin-Wo, A. Acquadro, L. Froenicke, E. Portis, C. Beitel, M. Tirone, R. Mauro, A. Lo Monaco, G. Mauromicale, P. Faccioli, L. Cattivelli, L. Rieseberg, R. Michelmore & S Lanteri. (2016) The genome sequence of the outbreeding globe artichoke constructed de novo incorporating a phase-aware low-pass sequencing strategy of F1 progeny".doi:10.1038/srep19427.
·         PD-icon.svg This article incorporates text from a publication now in the public domainWard, Artemas (1911). The Grocer's Encyclopedia.
Rezazadeh, A., Ghasemnezhad, A., Barani, M., & Telmadarrehei, T. (2012). Effect of Salinity on Phenolic Composition and Antioxidant Activity of Artichoke (Cynara scolymus L.) Leaves. Research Journal of Medicinal Plant, 6(3).
External links[edit]
Find more about
Artichoke
at Wikipedia's 
sister projects
Search Wiktionary
Definitions from Wiktionary
Search Commons
Media from Commons
Search Wikinews
News from Wikinews
Search Wikiquote
Quotations from Wikiquote
Search Wikisource
Texts from Wikisource
Search Wikibooks
Textbooks from Wikibooks
Search Wikiversity
Learning resources from Wikiversity
·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png Media related to Cynara scolymus at Wikimedia Commons
·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/16px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png Artichoke at Wikibook Cookbooks
·         Artichoke Cooking Links at DMOZ
·         Cynareae
·         Flora of the Mediterranean
·         Inflorescence vegetables
·         Medicinal plants of Africa
·         Medicinal plants of Asia
·         Medicinal plants of Europe
·         Perennial vegetables
·         Plants described in 1753
 //////////////////
.

//////////////
اقسون (كنگر فرنگى بيابانى):
دارويى است كرمانى و از ايران است، مزاجش گرم است و لطيف.
//////////////
اقسون

Carline

 الاسم العلمي : Carlina Acaulis L.

الاسماء المرادفه : قاتل الذئب ، شوك العللك ، خماليون

طبيعة الاستعمال : داخلي وخارجي

طريقة الاستعمال : مغلي ، منقوع ، مستحضر ،صبغه ، لبخات ،كمادات

الاجزاء المستعمله : الجذور تجفف في الفرن

المواد الفعاله : زيت عطري ،مواد مره ، كارلينين ، أنسولين طبيعي ، راتنج ، فلافونيات

وصف النبات : نبات عشبي زاحف معمر صغير القامه جدا ، الاوراق شوكيه ،الازهار بيضاء وفضيه ، الثمار مغطاه بالوبر الخفيف

الاستخدام الطبي : طارد للصفراء ، منظف ، مدر بولي ، مدر حيضي ، لائم للجروح ، هاضم للطعام ،
////////////
کنگرفرنگی
اشاره
به فارسی «کنگرفرنگی» و «آرتیشو» می‌نامند. در کتب طب سنتی با نامهای «حرشف بستانی»، «کنگر بستانی»، «عکوب بستانی»، «خربع بستانی»، «زلم بستانی»، «خرشوف» نامبرده شده است. به فرانسوی‌Arthichaut و به انگلیسی‌Artichoke وGlobe artichoke گفته می‌شود. گیاهی است از تیره‌Compositae که نام علمی آن‌Cynara Scolymus L . می‌باشد.
مشخصات گیاه
کنگرفرنگی گیاهی است پایا، دارای برگهایی پهن دراز در ابعاد برگهای کاهو و بزرگتر و دارای بریدگی‌های عمیق ولی رنگ برگها غباری و سبز تیره، ساقه راست عمودی که تا یک متر ارتفاع آن می‌رسد. در انتهای ساقه، کاپی‌تول آن دیده می‌شود که در حالت سبزی پوشیده از گل‌برگ ضخیم گوشتی که آن را به شکل یک سیب فلسدار درآورده است و انتهای گل‌برگها که به بن‌کاپی‌تول می‌چسبد ضخیم‌تر و گوشتی و خوراکی است. دمبرگهای دراز آن را نیز پس از اینکه با خاک دادن سفید کردند ممکن است مثل کنگر معمولی صحرایی به مصرف خوراک برسانند. گلهای آن آبی و بنفش و میوه آن قهوه‌ای درخشان که انتهای آن تارهای سفید دیده می‌شود.
تکثیر آن از طریق کاشت بذر و یا پاجوش ریشه‌دار آن انجام می‌شود. به این
معارف گیاهی، ج‌1، ص: 236
ترتیب که در مناطق معتدل با زمستان سرد اگر کشت بذر در خزانه و در محیط کنترل شده باشد ممکن است در اسفندماه یا کمی زودتر در خزانه کاشت و پس از آن در اواخر فروردین یا اردیبهشت به محل اصلی در فضای آزاد منتقل نمود، در این صورت محصول آن را می‌توان در پاییز برداشت نمود. اگر کاشت بذر در فضای آزاد صورت گیرد چون زمان کاشت و جوانه زدن به تأخیر می‌افتد برداشت محصول به سال دیگر موکول خواهد شد. در زمین اصلی فاصله بوته‌ها باید یک متر از هر طرف باشد.
کنگرفرنگی در ناحیه یقه گیاه، جوانه‌ها و چشمکهایی می‌زند که از آنها ساقه‌هایی برای جانشینی ساقه‌های قبلی که گل کرده و برداشت شده‌اند بیرون می‌آید.
از این جوانه‌ها و چشمکها که همراه با قسمتی از ریشه آن برداشته شود نیز برای تکثیر آن استفاده می‌شود. برای این کار در اوایل بهار خاک اطراف ریشه را کمی کنار زده این چشمکها و جوانه‌ها را با قسمتی از ریشه و قسمتی از ساقه و برگ آن جدا قسمت خوردنی سر کنگرفرنگی یا سر آرتیشو
می‌نمایند و قسمت زاید برگها را می‌زنند. برگچه‌های پوشیده اطراف جوانه را حذف می‌کنند و مستقیما آنها را در مزرعه اصلی می‌کارند 2- 1 ماه بعد اینها دارای ریشه کافی شده و مستقر می‌شوند.
کنگرفرنگی به خاک عمیق و غنی احتیاج دارد و باید در پاییز مزرعه شخم عمیق خورده و در حدود 100 تن در هکتار کود حیوانی داده شود که خاک کاملا پوک و آماده شود.
معارف گیاهی، ج‌1، ص: 237
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی در قاعده گل‌برگهای متورم و خوردنی گیاه ماده اینولین یافت می‌شود که در رژیم غذایی بیماران قند مصرف مفید دارد و به علاوه گیاه دارای کوفیتول 319] و اینولاز[320] و سینارین 321] است.
در هریک صد گرم سر کنگرفرنگی پخته که آب آن کشیده شده باشد مواد زیر وجود دارد:
آب 86 گرم، پروتئین 8/ 2 گرم، مواد چرب 2/ 0 گرم، هیدراتهای کربن 9/ 9 گرم، کلسیم 51 میلی‌گرم، فسفر 69 میلی‌گرم، آهن 1/ 1 میلی‌گرم، سدیم 30 میلی‌گرم، پتاسیم 301 میلی‌گرم، ویتامین‌A 150 واحد بین المللی، تیامین 07/ 0 میلی‌گرم، رایبوفلاوین 04/ 0 میلی‌گرم، نیاسین 7/ 0 میلی‌گرم و ویتامین‌C 8 میلی‌گرم.
بوته کنگرفرنگی یا ارتیشو
معارف گیاهی، ج‌1، ص: 238
خواص- کاربرد
در عصاره برگ و ساقه گیاه کنگرفرنگی ماده‌ای به نام‌Cophytol وجود دارد که ماده عامل برای تنظیم اعمال کبد است و برای افزایش ترشح صفرا، تقویت اعمال کبد و جلوگیری از تجمع چربی در کبد مؤثر است. مقدار خوراک آن از 1- 25/ 0 گرم می‌باشد. ضمنا عصاره تازه برگ و ساقه گیاه برای استسقا و یرقان مزمن و رفع عوارض کمبود ویتامین‌C نافع است، مصرف برگ کنگرفرنگی و عصاره آن در درمان بیماری‌های ناشی از افزایش کلسترول مانند سرگیجه، احساس صدا در گوش، سردرد، اضطراب و مورمور شدن بسیار مفید است.
در هندوستان برگهای کنگرفرنگی به عنوان مدر و برای رفع استسقا و روماتیسم تجویز می‌شود و سیب گل‌پخته آن را که دارای اینولین است در رژیم بیماران قند وارد می‌نمایند. سینارین که ماده عامل آن است در رفع تبهای نوبه‌ای نیز مؤثر است و عصاره آبی و الکلی کنگرفرنگی که از نظر طعم مانند صبر زرد تلخ است، مقدار زیادی سینارین دارد.
کنگرفرنگی طبق نظر حکمای طب سنتی از نظر طبیعت گرم و کمی خشک است و عده‌ای آن را کمی تر می‌دانند در مورد خواص آن معتقدند که برای افزایش نیروی جنسی و ترشح ادرار مفید است یعنی مدر است و گرم‌کننده کلیه و مثانه می‌باشد نفخ و گاز را تحلیل می‌برد و در هضم غذا مؤثر است. برای جراحتهای ریه و زخمهای روده‌ای مفید است. ضماد برگ آن برای جلوگیری از ریزش مو و خوش‌بو کردن عرق نافع است و مالیدن و شست‌وشوی عصاره آن برای رفع خارش پوست مفید می‌باشد.
ضماد ریشه آن برای سوختگی آتش مفید است.
کنگرفرنگی مضر دماغ است و تولید سودا می‌کند لذا باید با سرکه خورده شود.
نظری به تحقیقات جدید بین المللی در مورد خواص دارویی کنگرفرنگی
در سالهای اخیر دانشمندان توجه زیادی به بررسی خواص دارویی کنگرفرنگی نداشته‌اند ولی مطالعات محققان که در سالهای 70- 1940 انجام شده نشان می‌دهد که کنگرفرنگی در فیزیولوژی بدن انسان آثار بسیار مفیدی دارد.
در 1940 دانشمندان ژاپنی یک سری مفصل مطالعات علمی انجام و به اتفاق نشان داده‌اند که خوردن کنگرفرنگی در کاهش کلسترول خون تا حدود زیادی مؤثر است، به علاوه تولید صفرا را در کبد تحریک می‌نماید و بسیار مدّر است و ترشح ادرار را افزایش می‌دهد. چند سال بعد دانشمندان سویسی تحقیقات مشابهی را انجام
معارف گیاهی، ج‌1، ص: 239
و نشان دادند که پس از خوردن کنگرفرنگی کلسترول خون انسان محسوسا کاهش می‌یابد. در 1947 نظیر این بررسی‌ها توسط محققان تکزاس انجام و نتیجه گرفتند که کنگرفرنگی کلسترول خون انسان را کاهش می‌دهد.
محققان روسی در 1970 در گزارشی اعلام کرده‌اند که قسمت هوایی و خوردنی گیاه کنگرفرنگی در سگها خاصیت ضد التهاب نشان داده است. دانشمندان فرانسوی با موفقیت فراوان از برگهای گیاه کنگرفرنگی در درمان ناراحتی‌های کبد و کلیه استفاده کرده و آن را به عنوان یک داروی مؤثر برای تنظیم کار کبد و کلیه به ثبت رسانیده‌اند.
در گیاه کنگرفرنگی بخصوص در برگهای آن ماده‌ای به نام سینارین که تلخ است وجود دارد و به صورت داروی شیمیایی فرموله شده و برای کاهش کلسترول تجویز می‌شود. سینارین از داروهای معروف محافظ کبد شناخته شده است.
معارف گیاهی، ج‌1، ص: 240
کنگر
اشاره
به فارسی «کنگر» و در کتب طب سنتی با نامهای «حرشف برّی» نامبرده شده آن هم دو نوع است، نوعی از آن بزرگ و یا به اصطلاح طب سنتی صنف کبیر است.
گیاهی است از خانواده‌Compositae نام آن به فرانسوی‌Cardon و به انگلیسی‌Cardoon و نام علمی آن‌Cynara cardunculus L . می‌باشد.
گیاهی است یکساله که به‌طور پرورشی کاشته می‌شود و در اروپا و امریکا معمول است که آن را می‌کارند. برگهای آن دارای نوعی دمبرگ درازگوشتی متورم که تا یک متر هم می‌رسد و در انتهای آنها قسمت سبزبرگ که شدیدا منشعب است قرار دارد و ساقه‌های گل‌دهنده منتهی به کاپی‌تول با گلهای آبی است. در این نوع کنگر به جای کاپی‌تول سبز که در کنگرفرنگی مصرف غذایی داشت این دمبرگهای ضخیم گوشتی است که به مصرف می‌رسد. به عقیده عده‌ای از گیاه‌شناسان این نوع، منشأ نژادی کنگر فرنگی می‌باشد.
نوع دوم که آن را «حرشف بری صغیر» می‌گویند یا کنگر وحشی همان نوع «کنگر صحرایی» است که در ایران به نام «کنگر» نامیده می‌شود و از آن به عنوان سبزی استفاده می‌شود. گیاهی است پایا از تیره‌Compositae به فرانسوی‌Chardonnette گفته می‌شود، نام علمی آن‌Gundelia tournefortii L . است.
از نظر ارتفاع کوچک، دارای برگهای خیلی کوچکتر از نوع قبلی با دمبرگهای
معارف گیاهی، ج‌1، ص: 241
گوشتی خوراکی با رنگ روشن منتهی به قسمت سبزبرگ که آن هم به خارهایی منتهی می‌باشد. کنگر در ایران در کوههای جنوب و کرمان و نزدیک اصفهان، خرم‌آباد غرب، آبادان، کازرون، اراک، بیشه، رزوند، کوههای منطقه مرکزی به‌طور وحشی می‌روید.
خواص- کاربرد
کنگر وحشی یا به عبارت دیگر کنگر صحرایی از نظر طبیعت گرم و خشک و به همین علت است که اغلب آن را با ماست می‌خورند که برای گرم‌مزاجان نیز مناسب شود. خواص آن شبیه کنگرفرنگی و در تمام موارد از آن قویتر. خوردن آن موجب خارج شدن اخلاط سینه است اگر گرم‌مزاجان به تنهایی آن را بخورند عوارضی دارد که برای رفع آن باید از سرکه استفاده کنند یا با ماست بخورند. مالیدن ضماد یا عصاره آن برای دفع جرب مفید است.
////////////////
خرشوف شوكي أو الخرشف أو الأرضي-شوكي أو الأنكينار (الاسم العلمي:Cynara cardunculus) نوع نباتي ينمو في المناطق المتوسطية يتبع جنس الخرشوف من الفصيلة النجمية.[1][2] [3]. ويسمى ثمره في دول المغرب العربي بتسميات مختلفة منها القوق في المغرب والقرنون في الجزائر والقنّاريّة في تونس والقعمول في ليبيا.
محتويات  [أظهر]
الأجزاء الفعالة[عدل]
تستعمل نورات الخرشوف قبل تفتحها في الغذاء، إذ تؤكل القنابات المغطية للنورة وتكون قاعدتها عريضة سميكة لحمية. كما يؤكل التخت الزهري الذي يلاحظ انه متضخم ولحمي، ويحتوي على كمية جيدة من فيتامين أ وب ومعظم الكربوهيدرات الموجودة به عبارة عن انيولين الذي يتحول بالتحليل المائي إلى سكر فاكهة فيمكن استعماله غذاء لمرضى السكري. وتستعمل نورات الخرشوف في التغذية وهو من الخضر المناسبة لمرضى السكر والكبد والإمساك، فهو يحتوي على قدر كبير من الأنيولين الذي يتحول إلى سكر ليفوز، ويحتوي على بعض العصارات الملينة والمانعة للامساك.[4]
في الطبخ[عدل]

ثمار الخرشوف خلال الطبخ
يفضل أكل الخرشوف طازجاً حتى لا يفقد بعض فوائده، ولكن يتم تعليب لب نبات الخرشوف أو تجميد أقراصه (اللب) بعد سلقها لحفظها. يمكن تناوله كوجبة طعام باردة أو ساخنة مع اللحم أو بدونه أو مسلوق ومقطع ومخلوط مع السلطة.[5]
الخرشوف بالزيت[عدل]
الخرشوف مطبوخ ومسلوق ومملح
القيمة الغذائية لكل (100 غرام)
الطاقة الغذائية        211 كيلو جول (50 ك.ح)
الكربوهيدرات       11.39 g
السكر     0.99 g
ألياف غذائية         8.6 g
البروتين
بروتين كلي          2.89 g
الدهون
دهون     0.34 g
الفيتامينات
الثيامين (فيتامين ب١)         0.05 مليغرام (4%)
الرايبوفلافين (فيتامين ب٢)   0.089 مليغرام (6%)
نياسين (Vit. B3)  1.11 مليغرام (7%)
فيتامين ب٥ أو حمض بانتوثينيك       0.24 مليغرام (5%)
فيتامين بي6         0.081 مليغرام (6%)
ملح حمض الفوليك (فيتامين ب9)     89 ميكروغرام (22%)
فيتامين ج            7.4 مليغرام (12%)
فيتامين إي           0.19 مليغرام (1%)
فيتامين ك           14.8 ميكروغرام (14%)
معادن وأملاح
كالسيوم   21 مليغرام (2%)
الحديد    0.61 مليغرام (5%)
مغنيزيوم  42 مليغرام (11%)
منغنيز     0.225 مليغرام (11%)
فسفور    73 مليغرام (10%)
بوتاسيوم  286 مليغرام (6%)
صوديوم  296 مليغرام (13%)
زنك      0.4 مليغرام (4%)
معلومات أخرى
رابط إلى وزارة الزراعة دخول قاعدة البيانات
النسب المئوية هي نسب مقدرة بالتقريب
باستخدام التوصيات الأمريكية لنظام الغذاء للفرد البالغ.
المصدر: قاعدة بيانات وزارة الزراعة الأميركية للمواد الغذائية
تعديل طالع توثيق القالب
يحضّر طبق الخرشوف بالزيت باستخدام الخرشوف، البازيلا، الجزر، البقدونس، الثوم، عصير الليمون، زيت الزيتون والملح. تحتوي وجبة الخرشوف بالزيت (300 غم تقريباً) بحسب موقع شهية، على المعلومات الغذائية التالية:
سعرات حرارية: 326
دهون: 14
دهون مشبعة: 2
كوليسترول: 0
كاربوهيدرات: 44
بروتينات: 13
موطنه[عدل]
يعتبر موطن الخرشوف شمال أفريقيا حيث يوجد نامبيا بحالة برية في الصحاري وهو من الخضراوات الهامة هناك. وقد زرع في جنوب أوروبا منذ أكثر من ألفي سنة.[4][6]
الإنتاج الزراعي[عدل]
تتركز زراعة الأرضي شوكي في الدول المطلة على حوض البحر الأبيض المتوسط وتعتبر إيطاليا، وإسبانيا وفرنسا من الدول الأوروبية الرئيسية في إنتاجه. في الولايات المتحدة تقدم كاليفورنيا ما نسبته 100% من المحصول الأميركي للأرضي شوكي ويزرع 80% منه في مقاطعة مونتيري وتنضم مهرجانًا سنوي مخصص لهذا النبات.

إنتاج الأرضي شوكي سنة 2005
أكبر 10 منتجين للخرشوف في 2012
الدولة     الإنتاج (طن)         هامش
 مصر     387,704
 إيطاليا    364,871
 إسبانيا   199,100
 بيرو      141,496
 الأرجنتين           106,000 ف
 الصين    77,000  ف
 المغرب  63,889 
 الجزائر   53,657 
 الولايات المتحدة   51,300 
 فرنسا    42,465 
العالم      1,634,219          أ
* = الرقم غير رسمية | [] = البيانات الرسمية | أ = قد تشمل الرسمي، والبيانات شبه الرسمية
تقدير ف = فاو | البيانات ايم = منظمة الأغذية والزراعة على أساس منهجية احتساب | م = بيانات غير متوفر
المصدر: منظمة الأغذية والزراعة (فاو)[7]
فوائد الخرشوف[عدل]
يحتوي الخرشوف على نسبة عالية من الألياف والمغنيسيوم والكروم وفيتامين ج وحمض الفوليك والبيوتين والمنغنيز والبوتاسيوم وفيتامينات النياسين والريبوفلافين والثيامين وفيتامين أ. ويمكن استخدامه في الوقاية من الكثير من الأمراض، مثل أمراض القلب والأوعية الدموية واضطرابات الكلى والكبد والإكزيما والسكري والنقرس والبواسير وتجدد الخلايا الكبدية. وهذه بعض فوائده واستخداماته:
مفيد لتطهير الكبد
يساعد على التخسيس
مفيد أثناء الحمل
مفيد للمعدة ويساعد على الهضم
يستخدم لخفض الكولسترول
انظر أيضاً[عدل]
قائمة بأنواع الخرشوف
مراجع[عدل]
^ موقع لائحة النباتات خرشوف شوكي تاريخ الولوج 12 ابريل 2012
^ موقع لائحة النباتات أنواع الخرشوف تاريخ الولوج 12 ابريل 2012
^ موقع zipcodezoo.com خرشوف شوكي تاريخ الولوج 25 مايو 2012
^ تعدى إلى الأعلى ل: أ ب ماهو الخرشوف؟، موضوع 30 سبتمبر، 2014
^ موقع shahiya.com وصفة الخرشوف بالزيت مع معلوماتها الغذائية تاريخ الولوج 25 مايو 2012
^ فوائد الخرشوف - الخرشوف وفوائده - ما هو الخرشوف - مافائدة الخرشوف، فوائد
^ "Major Food And Agricultural Commodities And Producers – Countries By Commodity". Fao.org. اطلع عليه بتاريخ Feb 2, 2015.
▼ ع ن ت
أنواع الخرشوف
خرشوف غربي  · خرشوف حوراني  · خرشوف أندلسي  · خرشوف شوكي  · خرشوف قرني  · خرشوف ليبي  · خرشوف قصير  · خرشوف سكوليمي  · خرشوف سوري  · خرشوف تورنفوري  · خرشوف عديم الساق  · خرشوف أبيض  · خرشوف شويكي  · خرشوف حمراني  · خرشوف سينيني  · خرشوف مكريسي  ·
///////////////
به کردی آرتیشوکا اسپانی:
Artîşoka spanîartîşoka bejîxarpoş[çavkanî pêwîst e] (Cynara cardunculus) cureyekê artîşokê, riwekek ji famîleya stêregulan (Asteraceae) e. Pelên wê bidirî (strîlokî), pirrsalane, bejî ye. Bi qasî 1,5 m bilind dibe. Du cureyên wê hene.
Li Kurdistanê jî digihê. Kurd wekî pincarê biharê berhev dikin, tevlî savarê dikin. Zarok wekî kerengê, ji viya jî benîştçêdikin. Divê di demekê kurt de bên berhevkirin, lewra qert dibin. Welatê wê devedorê Deryaya NavînKurdistan,Îran, bakurê Afrîkayê ye, lê belavbûyî ye.
به آذری:
İspaniya artişoku (lat. Cynara cardunculus) — çobanyastığıkımılər fəsiləsinin ənginar cinsinə aid bitkinövü.
Çoxillik, göy-yaşıl rəngdə bitkidir, 2 m-ə qədər hündürlükdə yerüstü gövdəsi var. Çiçəkləri qırmızı və ya bənövşəyidir, meyvəsi qutucuqdan ibarətdir. Bitki iyul ayında çiçəkləyir, meyvəsi avqustda yetişir. Respublikamızda İspaniya artişoku (Cynara cardunculus) da becərilir. İspaniya artişoku boyca əkin artişokundan kiçikdir.
///////////////
به ترکی یابان انگینار:
Yabani enginar (Cynara cardunculus), papatyagiller (Asteraceae) familyasından yaprakları dikenli yabani bir bitki türü. Çok yıllık bitkilerdir. Gövde yapraklı, dallı, kalın ve genellikle çiçek başları eğilmedikçe dimdik durur. 1,5 m yüksekliğindedir. Tüysü yapraklar almaşık dizili, loplara bölünmüş çok dikenlidir. Yaprakların gri-yeşil üst yüzeyi gevşek ağsı, alt yüzeyi sık gri donuk tüylüdür. Çiçekler mor renklidir. Koralla bazen mavi 5 cm uzunluğundadır. Tüp çok ince, boğaz kısmı geniş, loblar doğrusal (ince uzun) dır. Anterler uzun-oksu şekildedir. Boyuncuk uzun, silindirik ve ucu girintilidir. Meyve, silindirik konik ucu yere doğru bakar.
Anadolu'nun çeşitli yerlerinde yetişir. Baharın müjdecisidir. Birçok hastalığa iyi geldiği ve kişiye dinamizm kazandırdığına inanılan yabani enginarının tazesi, bulgur pilavı, et ve yumurtayla pişirilerek, kızartması yapılarak ya da salata olarak tüketilir. Yemek olarak kullanılmasının yanı sıra sakızı yapılır.
Nisan yağmurlarıyla kendini göstermeye başlar, taze olarak yılda sadece 2 hafta toplanır. Daha sonra sertleşip gerçek bir diken görünümü alır. Birçok yabani bitkinin aksine dağınık yetişir. Sütü alınarak sakızüretiminde de kullanılan yabani enginarı toplamak isteyen kişinin, saatlerce dolaşması gerekir. Yaklaşık bir kilogram yabani enginarı toplamak, ancak birkaç saat kır gezintisi yapılmasıyla mümkün olur.
////////////////
Cardoon
From Wikipedia, the free encyclopedia
Cardoon
Costa Vicentina 4.jpg
Plants in bloom, Sudoeste Alentejano e Costa Vicentina Natural Park, Portugal
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Tribe:
Genus:
Species:
C. cardunculus
Cynara cardunculus
L.
·         Carduus cardunculus (L.) Baill.
·         Carduus cynara E.H.L.Krause
·         Carduus scolymus Baill.
·         Cnicus communis Lam.
·         Cynara communis Lam.
·         Cynara corsica Viv.
·         Cynara esculenta Salisb.
·         Cynara ferox Ten. ex Steud.
·         Cynara horrida Aiton
·         Cynara hortensis Mill.
·         Cynara spinosissima J.Presl & C.Presl
·         Cynara sylvestris Lam.
The cardoon (Cynara cardunculus), also called the artichoke thistlecardone,cardonicarduni, or cardi, is a thistle-like plant in the sunflower family. It is a naturally occurring species that is sometimes considered to include the globe artichoke, and has many cultivated forms. It is native to the western and centralMediterranean region, where it was domesticated in ancient times.
Contents
  [show
Description[edit]
The wild cardoon is a stout herbaceous perennial plant growing 0.8 to 1.5 m (31 to 59 in) tall, with deeply lobed and heavily spined green to grey-green tomentose(hairy or downy) leaves up to 50 cm (20 in) long, with yellow spines up to 3.5 cm long. The flowers are violet-purple, produced in a large, globose, massively spinedcapitulum up to 6 cm (2 in) in diameter.[2][3][4][5]
It is adapted to dry climates, native across an area from Morocco and Portugaleast to Libya and Greece and north to France and Croatia;[6] it may also be native on Cyprus, the Canary Islands and Madeira.[7] In France, it only occurs wild in theMediterranean south (GardHéraultAudePyrénées-OrientalesCorsica).[4] It has become an invasive weed in the pampas of Argentina,[5] and is also considered a weed in Australia and California.[8][9][10][11]
In cultivation in the United Kingdom, this plant has gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.[12][verification needed]
Cultivation[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Cynara_cardunculus_-_Royal_Botanical_Garden%2C_Madrid.JPG/220px-Cynara_cardunculus_-_Royal_Botanical_Garden%2C_Madrid.JPG
Cultivated cardoon foliage, Madrid Royal Botanical Garden, without leaf spines.
The two main cultivar groups are the cardoon (Cynara cardunculus Cardoon Group, syn. C. cardunculus var. altilis DC), selected for edible leaf stems, and theartichoke (Cynara cardunculus Scolymus Group, sometimes distinguished asCynara scolymus or C. cardunculus var. scolymus (L.) Fiori), selected for larger edible flower buds. They differ from the wild plant in being larger (up to 2 m tall), much less spiny, and with thicker leaf stems and larger flowers, all characteristics selected by humans for greater crop yield and easier harvest and processing.[2][13]Wild and cultivated cardoons and artichokes are very similar genetically, and are fully interfertile, but only have very limited ability to form hybrids with other species in the genus Cynara.[2]
The earliest description of the cardoon may come from the fourth-century BC Greek writer Theophrastus, under the name κάκτος (Latincactus), although the exact identity of this plant is uncertain.[2] The cardoon was popular in Greek,Roman, and Persian cuisine, and remained popular in medieval and early modern Europe. It also became common in the vegetable gardens of colonial America, but fell from fashion in the late 19th century and is now very uncommon.[citation needed]
In Europe, cardoon is still cultivated in France (ProvenceSavoieLyonnais),Spain, and Italy. In the Geneva region, where Huguenot refugees introduced it about 1685, the local cultivar Argenté de Genève ("Cardy")[14] is considered a culinary specialty. "Before cardoons are sent to table, the stalks or ribs areblanched tying them together and wrapping them round with straw, which is also tied up with cord, and left so for about three weeks".[15] Cardoons also are common vegetables in northern Africa, often used in Algerian or Tunisiancouscous.
Cardoon, raw
Nutritional value per 100 g (3.5 oz)
71 kJ (17 kcal)
4.07 g
1.6 g
0.1 g
0.7 g
(2%)
0.02 mg
(3%)
0.03 mg
(2%)
0.3 mg
(7%)
0.338 mg
(9%)
0.116 mg
(17%)
68 μg
(2%)
2 mg
(7%)
70 mg
(5%)
0.7 mg
(12%)
42 mg
(12%)
0.256 mg
(3%)
23 mg
(9%)
400 mg
(11%)
170 mg
(2%)
0.17 mg

·         Units
·         μg = micrograms • mg = milligrams
·         IU = International units
Percentages are roughly approximated usingUS recommendations for adults.
Source: USDA Nutrient Database
Cardoon stalks can be covered with small, nearly invisible spines that can cause substantial pain if they become lodged in the skin. Several spineless cultivars have been developed to overcome this.
Cardoon requires a long, cool growing season (about five months), but it is frost-sensitive. It also typically requires substantial growing space per plant, so is not much grown except where it is regionally popular.
Gastronomy[edit]
While the flower buds can be eaten much as small (and spiny) artichokes, more often the stems are eaten after being braised in cooking liquid. Cardoon stems are for instance part of Lyonnaise cuisine (cardoon au gratin). Only the innermost, white stalks are considered edible, and cardoons are therefore usually prepared for sale by protecting the leaf stalks from the sunlight for several weeks. This was traditionally done by burying the plant underground, thus, cardoon plantations in Spain are often formed by characteristic earth mounds surrounding each plant, the earth covering the stalks.[16] In modern cultivation, the plant is usually instead wrapped in black plastic film or other opaque material.
The flower buds of wild cardoons are still widely collected and used in southern Italy and Sicily.[17] In Spain and Portugal, the flower buds are also employed in cheesemaking: the pistils of the cardoon flower are used as a vegetable rennet in the making of some cheeses such as the Torta del Casar and the Torta de la Serena cheeses in Spain, or the azeitão cheese in Portugal.
Cardoon leaf stalks, which look like giant celery stalks, can be served steamed or braised, and have an artichoke-like flavour with a hint of bitterness. They are harvested in winter and spring, being best just before the plant flowers.[13] In the Abruzzi region of Italy, Christmas lunch is traditionally started with a soup of cardoon cooked in chicken broth with little meatballs (lamb or, more rarely, beef), sometimes with the further addition of egg (which scrambles in the hot soup – called stracciatella) or fried chopped liver and heart.[citation needed]
The cardoon stalks are considered a delicacy in Spain, particularly in the northern region of Navarre, where they are grown in large quantities.[18] In Spain, cardoons are typically cooked by first boiling the stalks to soften them, and then adding simple sauces such as almond sauce or small amounts of jamón; they are sometimes combined with clamsartichokes, or beans as well.
Because of their seasonality (from November to February), cardoons are a staple of the Christmas dinner in Navarre and the surrounding regions; for the same reason, cardoons are often sold as vegetable preserves, usually in water or brine, so that they can be eaten all year round.[18] Cardoons are an ingredient in one of the national dishes of Spain, the cocido madrileño, a slow-cooking, one-pot, meat and vegetable dish simmered in broth.
In the US, it is rarely found in conventional grocery stores but is available in some farmers' markets in the months of May, June, and July. The main root can also be boiled and served cold.[19] The stems are also traditionally served battered and fried at St. Joseph's altars in New Orleans.
Cardoon is one of the herbs used to flavour Amaro liqueur, which may be called Cardamaro.
Other uses[edit]
Cardoons are used as a vegetarian source of enzymes for cheese production. In Portugal, traditional coagulation of the curd relies entirely on this vegetable rennet. This results in cheeses such as the Nisa (Denominazione di Origine Protetta), with a peculiar earthy, herbaceous and slightly citric flavour that bears affinity with full-bodied or fortified wines.[20]
The cardoon is also grown as an ornamental plant for its imposing architectural appearance, with very bright silvery-grey foliage and large flowers in selected cultivars.[5]
Cardoon has attracted recent attention as a possible source of biodiesel fuel. The oil, extracted from the seeds of the cardoon, and called artichoke oil, is similar to safflower and sunflower oil in composition and use.[21]
Cardoon is the feedstock for the first biorefinery in the world converting the installations of a petrochemical plant in Porto TorresSardinia, providing biomass and oils for the building blocks of bioplastics. Matrica, the joint venture of ENI and Novamont, will inaugurate the facility in the Fall of 2013.[22]
Gallery[edit]
·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Cynara_cardunculus_MHNT.BOT.2012.10.18.jpg/120px-Cynara_cardunculus_MHNT.BOT.2012.10.18.jpg
Cynara cardunculus -MHNT

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Cynara_cardunculus2.JPG/120px-Cynara_cardunculus2.JPG
Young leaves of a spiny wild plant

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Cynara_cardunculus0.jpg/120px-Cynara_cardunculus0.jpg
Inflorescence bud

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Cynara_cardunculus_Prague_2011_1.jpg/80px-Cynara_cardunculus_Prague_2011_1.jpg
Plants

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Cynara_cardunculus_Prague_2011_3.jpg/118px-Cynara_cardunculus_Prague_2011_3.jpg
Bud

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Cynaracardunculus.jpg/120px-Cynaracardunculus.jpg
Garden plant in bloom

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Cardo_de_%C3%81greda.JPG/120px-Cardo_de_%C3%81greda.JPG
Cultivated cardoons inÁgreda, Spain

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Cardoon-navarrese15.JPG/120px-Cardoon-navarrese15.JPG
Cardoon prepared in the Navarrese way

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Cynara_cardunculus_in_bloom.JPG/90px-Cynara_cardunculus_in_bloom.JPG
Cardoon plant in early August, Munich Botanical Garden.
References[edit]
1.     Jump up^ "The Plant List: A Working List of All Plant Species". Retrieved 9 July 2014.
2.     Jump up to:a b c d Sonnante, G., Pignone, D, & Hammer, K. (2007). The Domestication of Artichoke and Cardoon: From Roman Times to the Genomic Age. Ann. Bot. 100: 1095–1100. Full text.
5.     Jump up to:a b c Huxley, A., ed. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan ISBN 0-333-47494-5.
6.     Jump up^ Altervista Flora Italiana, Carciofo selvatico, Cardoon, Cynara cardunculus L. includes p hotos and European distribution map
7.     Jump up^ Euro+Med PlantBase Cynara cardunculus
9.     Jump up^ Atlas of Living Australia. "Cynara cardunculus  : Artichoke Thistle - Atlas of Living Australia". ala.org.au.
12.  Jump up^ "Cynara cardunculus AGM". Royal Horticultural Society. Retrieved 8 February 2013.
15.  Jump up^ Vilmorin-Andrieux, M. & Robinson, W. (1885/undated). The vegetable garden: Illustrations, descriptions, and culture of the garden vegetables of cold and temperate climates. English Edition. Jeavons-Leler Press and Ten Speed Press. 1920 edition in Internet Archive
17.  Jump up^ Pignone, D, & Sonnante, G. (2004). Wild artichokes of south Italy: did the story begin here? Genetic Resources and Crop Evolution 51 (6): 577-580. Abstract
19.  Jump up^ "Cardoon - General information". Michigan State University Extension. August 3, 1999. Retrieved 2006-11-18.
21.  Jump up^ "Plant Oils Used for Bio-diesel"BDPedia.com, the Biodiesel WWW Encyclopedia. Retrieved 2006-11-18. External link in|publisher= (help)
External links[edit]
·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png Media related to Cynara cardunculus at Wikimedia Commons
·         Biodiesel feedstock sources
·         Cynareae
·         Flora of Western Asia
·         Flora of the Mediterranean
·         Inflorescence vegetables
·         Invasive plant species
·         Plants described in 1753
·         Stem vegetables
·         Edible Asteraceae