مداخل مخزن الادویه عقیلی خراسانی (هفتم) 7

امبرباریس . [ ا ب  ] (ماخوذ از یونانی ، اِ) زرشک* . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). از تیره  زرشکیان است که در کوهها میروید و زنگ گندم انگل آن است . (از گیاه شناسی گل گلاب ، ص 200) .

* زرشک . [ زِ رِ ] (اِ) بار درختی است معروف که در طعام ها و آشها کنند و خورند و به عربی انبرباریس خوانند و بعضی گویند باریس درخت زرشک و حب الانبرباریس زرشک باشد. (برهان ). بار درختی است سرخ و ترش که در طعام و آشها کنند و خورند و به یونانی انبرباریس گویند. (انجمن آرا) (آنندراج ). ثمر درخت کوچکی خاردار که سرخ و ترش مزه است . (ناظم الاطباء). انبرباریس بود. (لغت فرس اسدی چ اقبال ص 306). میوه ای است خوش ترش که از آن آش سازند. (شرفنامه  منیری ). میوه ای است خرد، سرخ و ترش . امبرباریس . انبرباریس . برباریس . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). میوه  آن (میوه  درخت زرشک ) کوچک و قرمزرنگ و بیضوی ، بطول 7 تا 8 و بعرض 3 میلیمتر می باشد. (فرهنگ فارسی معین ) :

رخ ز دیده بکاشته بسرشک

وآن سرشکش به رنگ تازه زرشک .

عنصری (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 306).

مغز سران کدوی خشک اشک یلان زرشک تر

زین دو به تیغ چون نمک پخته ابای معرکه .

خاقانی (دیوان چ سجادی ص 463).

خواهی زرشک آش زرشک آوری به رشک

یک مشت قلیه بر سر صحن برنج ریز.

بسحاق اطعمه .

|| درخت این میوه . از این گیاه سه قسم در ایران موجود است و هر سه را زرشک خوانند ، یکی در کوهستانهای خشک و دو گونه دیگر در جنگلهای خزر. (از یادداشتهای بخط مرحوم دهخدا). گیاهی است از رده  دولپه ای های جدا گلبرگ که تیره  زرشکیان را بوجود می آورد تیره  زرشکیان از تیره های نزدیک به تیره  آلالگان است . زرشک معمولی درختچه ای است به ارتفاع 2 تا 3 گز که معمولاً در حاشیه  جنگلهای غالب نقاط اروپا و ایران می روید. برگهایش دندانه دار و گلهایش زردرنگ مجتمع، بصورت خوشه و آویخته است ... ریشه و برگ و میوه  آن بمصارف دارویی می رسد. برباریس . انبرباریس . (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به ترجمه  صیدنه و ترجمه  ضریر انطاکی و تحفه  حکیم مومن و دزی ج 1 ص 586 و گیاه شناسی گل گلاب و جنگل شناسی ساعی شود. || گلی بود در هندوستان ، سخت خوشبوی . (لغت فرس اسدی چ اقبال ) (از اوبهی ). نام گلی هم هست خوشبوی از گلهای هندوستان . (برهان ). در هند نام گلی است . (انجمن آرا) (آنندراج ). گلی است خوشبوی و در بعضی از فرهنگها مسطور است که از گلهای هندوستان است . (جهانگیری ) :

هم از خیری و گاو چشم و زرشک

بشسته رخ هر یک آب ازسرشک

(لغت فرس اسدی چ اقبال ص 306).

/////////////

انبرباریس‌.  بپارسی زرشک نامند و زرنگ* هم خوانند و بهترین آن باشد که بغایت خود رسیده بود سرخی که بسیاهی زند و شیره‌دار طبیعت وی سرد و خشک بود در دویم صفرا بشکند و قوت معده و جگر و دل دهد اگر با سفیده تخم‌مرغ یا با شیر سحق کنند و در چشم کشند درد چشم را نافع بود و بخاصیت مسهل بلغم لزج بود و صفرا براند و شربتی از وی یک درم باشد و مضر بود بروده و مصلح آن صمغ عربی بود و نافع بود جهت درد چشم و چسبیدن چشم که در چشم آید آب آمدن از چشم بازدارد و منضج

ورمها بود و محلل خون سحق کنند با قدری نطرون بر ورمها که بر گردن بود مانند خنازیر طلا کنند تحلیل یابد و اگر فتیله به عسل بیالایند و با نزروت سوده بگردانند و در گوش که ریم آید و ریش بود نهند چند روز پیوسته صحت یابد و این مجرب است و بدل آن نیم وزن آن صبر بود

______________________________

صاحب مخزن اللادویه تحت عنوان امبرباریس می‌نویسد: انبرباریس نیز گویند لغت بربری ابراز و بفارسی زرشک و زارج و زرنک نیز نامند

لاتین‌BERBERRY فرانسه‌BERBERIS

اختیارات بدیعی، ص: 43

* اترار

انبرباری است و اثرار نیز خوانند و امبرباریس نیز گویند و آن زرنگ است و بپارسی زرشک گویند و زارج گویند گفته شود

به لاتین‌BEBERIS VULGARIS -B .ASIATICA

انگلیسی‌BARBERRY بفرانسه‌EPINE -VINETTE

اختیارات بدیعی

/////////////

زرشک: انبرباریس:

به پارسی زرشک نامند. (اختیارات ص 402). امبرباریس، انبرباریس نیز گویند. لغت بربری ابراز و به فارسی زرشک و زارج و زرنک نیز نامند.

(مخزن ص 165).

یادگار

//////////////

امبرباریس

بفتح همزه و سکون میم و فتح بای موحده و سکون راء مهمله و فتح بای موحده و الف و کسر راء مهمله و سکون یای مثناه تحتانیه و سین مهمله و انبرباریس بنون بجای میم نیز آمده است بلغت بربری ابراز و بفارسی زرشک و زارج و زرنک نیز نامند

ماهیت آن

درختی است خاردار و خارهای آن مثلث یعنی هرجا که خار رسته سه خار یک جا باهم رسته منبت آن اکثر کوهها و دامنهای کوه نزدیک به آب و در خراسان و شیروان و اطراف شیراز و شام و روم و غیرها می باشد اما در خراسان و شیروان اکثر بی دانه و شاداب و در نواح شیراز و غیر آن اکثر دانه دار و هرچند هوای بلد سردتر باشد بهتر می شود و برک آن شبیه ببرک یاسمین و بزرکتر و باریکتر از ان و کل آن زرد مائل بسفیدی و سرهای آن مجتمع و ثمر آن خوشه دار و طولانی و در خامی سبز و بعد رسیدن سرخ مائل به بنفشی و بنفش سیاه می کردد و هنکام رسیدن آن تابستان است و بزرکی درخت آن بقدر دو سه قامت و قریب بدرخت سیب صحرائی نیز می باشد و ثمر این مدور و سرخ رنک و بهترین و مستعل در اکثر تراکیب منقی از دانه و یا بی دانۀ کوهی آنست و در افشره و رب و شراب دانه در ان نیز که آن را افشرده آب آن را کرفته و یا خشک آن را در آب خیسانیده مالیده صاف کرده با قند و یا نبات چاشنی کرفته استعمال نمایند

ص: 311

طبیعت آن

سرد و خشک در سوم و با قوت قابضه و تریاقیه و در دوم نیز کفته اند

افعال و خواص و منافع آن

قاطع صفرا و مسکن تشنکی و حرارت معده و جکر و غلیان خون و سیلان آن از اسفل و بواسیر و مقوی دل و جکر و معدۀ حار و مانع ریختن مواد باعضا و جهت

بواسیر و سیلان رحم مزمن بتنهائی و یا بادویۀ حارۀ مقویه مانند سنبل الطیب و دارچینی و عسل و امثال اینها جهت تفتیح سدۀ جکر و رفع استسقا و تقویت جکر سرد و تر و سردی احشا و رفع اسهالی که از ضعف جکر و یا بسبب تپ بلغمی مزمن بهم رسیده باشد و با آب افسنتین جهت تقویت هاضمه و با زعفران جهت صلابت جکر و ادرار بول و ضماد آن جهت تحلیل صلابات و آب آن مانع غثیان و قئ و دانۀ آن بتنهائی و یا بادویۀ مناسبه جهت قرحۀ امعا و سحج و اسهالی که از ضعف احشا بوده باشد و چون بکیرند آب آن را و آب سیب رسیده هر دو مساوی و آب لیمو ربع آنکه نصف یکی باشد و با شکر سفید صاف کرده بقوام آورند تا منعقد کردد فادزهر سموم قتاله است و بجهت نهش افعی و خفقان و غشی و کرب و ضعف شهوت طعام مجرب و چون اضافه نمایند بر ان حماض اترج و مروارید محلول قائم مقام تریاق کبیر می کردد و نافع است جهت کثر امراض و بالجمله انبرباریس محرور المزاج و صفراوی را مفید و موافق و مضر مبرود المزاج بلغمی و سوداوی و اصحاب قولنج و ریاح و اعتقال بطن مصلح آن در مبرود قرنفل و در غیر آن شکر و شیرینیها مقدار شربت از آب آن تا بیست مثقال و از جرم آن تا پانزده مثقال و از دانۀ آن تا سه مثقال بدل آن بوزن آن تخم کل سرخ و دو ثلث آن صندل سفید و پوست بیخ آنکه آرغیس نامند در الف مع الالف ذکر یافت و اصباغ و الوان و اطعمۀ انبرباریس و افشرج و جوارش و حب و خوشاب و خمیره و دوای قرص و سفوف و سکنجبینات و اشربه و اقراص و مفرح و نقوع انبرباریس در قرابادین در حرف الالف مع النون ذکر یافت.

مخزن الادویه عقیلی خراسانی

///////////

امبِرباريس (زرشك) (Barberis aristata : Barberry) دو نوع زرشك است : نوعي زرشك جلگه اي كه گرد و سرخرنگ است . ديگري زرشك ريگي يا كوهي كه سياه رنگ و مستطيل مي باشد و سياه از سرخ قوي تر است.

مزاج زرشك :

سرد و در آخر سوم خشك است.

خاصيت درماني:

شربت آن در بركندن صفرا بسيار موثر است.

دمل و جوش:

ضمادش را بر دمل هاي گرم گذاشتن بسيار مفيد است.

اندامان غذا:

معده و كبد را نيرو دهد و در رفع تشنگي بسيار نافع است.

اندامان دفعي:

شكم را بند مي آورد، از خراش روده جلوگيري مي كند، نوشيدنش براي قطع سيلان رطوبت هاي مزمن رحم بسيار موثر است . گويند اگر زن باردار چوب زرشك را سه بار به شكم بزند  يا شكم را با زرشك بيندايد سقط جنين مي كند از خونريزي هاي زيرين جلوگيري مي نمايد.

قانون در طب

////////////

زرشک درختچه‌ای تیغدار به طول ۱ تا ۵ متر است. چوب آن به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا زرد است. برگ‌های آن بیضی شکل با دندانه‌های اره‌ای و میوه اش قرمز رنگ بیضوی شکل و ترش مزه‌است. به ریشه درخت زرشک «آئر خیس» گفته می‌شود.

انتهای بهار و ابتدای تابستان فصل شکوفه دادن بوته زرشک است، غنچه‌های زرد رنگ زرشک در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می‌گیرند.

زرشک بومی مناطق معتدل و نیمه استوایی اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی است. کشور ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک در دنیا است که در این میان استان خراسان و شهرستان قائنات با در اختیار داشتن نزدیک به ۹۷ درصد از اراضی زیرکشت این محصول، تولید ۹۵ درصد از زرشک دنیا را در اختیار دارد.[۱]

محتویات  [نمایش]

خواص دارویی[ویرایش]

ریشه، پوست و ساقه[ویرایش]

سبوس و ریشه زرشک حاوی مواد شیمیایی به نام آلکالوئید ایزوکوئینولین است. این ترکیبات دارای خواص آنتی بیوتیکی دارد. برخی ازآن‌ها باعث پائین آوردن تب، کاهش تورم و فشار خون شده و به تنظیم ضربان قلب و انقباض عضلات قلب کمک می‌کنند.

برای برطرف کردن سوزش ادرار مفید است.

واریس را درمان می‌کند.

نقرس و رماتیسم را برطرف می‌کند.

بی اشتهایی را برطرف می‌کند.

اعمال دستگاه گوارش را منظم می‌کند و سوء هاضمه را از بین می‌برد.

برای درمان زردی و یرقان موثر است.

آنهایی که مبتلا به ورم طحال هستند می‌توانند برای معالجه از این گیاه کمک بگیرند.

برای معالجه بواسیر نافع است.[۲]

برای شست‌وشوی چشم، می‌توان از جوشانده ریشه و ساقه زرشک استفاده کرد.

برای درمان یرقان و زردی موثر است.

برگ[ویرایش]

اسهال‌های مزمن را درمان می‌کند.

برگ زرشک دارای مقدار زیادی ویتامین ث می‌باشد.

در موقع آنژین و گلودرد، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.

مصرف مقدار زیاد زرشک و یا ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست.

میزان مصرف بالای این گیاه به مدت طولانی می‌تواند سبب ناراحتی معده و روده‌ها شود و جذب ویتامین B کافی در بدن را مشکل می‌کند.[۲]

جویدن برگ زرشک، باعث محکم شدن لثه و دندان می‌شود.

میوه[ویرایش]

زرشک

درمان اعتیاد[ویرایش]

به سبب الکالوئید بربرین موجود درآن قادر به درمان اعتیاد با تریاک بوده.[۳] و اعتیاد معتادان را بر طرف می‌نماید. مضافاً" اینکه این اثر بخشی در حیوانات آزمایشگاهی که بطور مصنوعی به مرفین معتاد گردیده بودند کراراً" به اثبات رسیده است.[۴]

گیاه‌شناسی زرشک[ویرایش]

زرشک و ارتباط آن با محیط طبیعی[ویرایش]

انواع زرشک دانه دار به عنوان درختچه‌ای میوه دهنده و خودرو در اکثر مناطق کوهستانی کشورمان به چشم می‌خورد و از آنجایی که از اجزا طبیعی اکوسیستم مناطق کوهستانی است حتی در شرایط سخت و نامساعد نیز میوه فراوانی تولید می‌کنند.

نیاز آبی[ویرایش]

نیاز خالص آبیاری آن حدود ۹۹۰۰ متر مکعب در هکتار است که بسته به روش‌های آبیاری به کار گرفته شده نیز ناخالص آبیاری، بیشتر از این مقدار می‌باشد.

نیاز کودی[ویرایش]

زرشک بی دانه طالب خاک‌های نسبتاً سبک لومی – شنی با زهکش خوب در مناطق کوهپایه‌ای است و در خاک‌های گچی و آهکی نیز بخوبی رشد می‌کند، همچنین EC PH و بالا را نیز تحمل کرده نیازی به خاک‌های غنی ندارد. تحقیقات نشان داد که فسفر به کار رفته در طول تابستان باعث رشد گیاه در همان سال نگردیده، بلکه در بهار سال بعد اثرات خود را نشان داده و بیشتر فسفر موجود در رشد جدید ناشی از فسفر ذخیره شده در ریشه‌ها بوده است. فرایند انتقال فسفر به این صورت است که فسفر ابتدا بیشتر در ریشه‌ها ذخیره می‌شود، سپس بهع داخل مناطق رشد جدید حرکت می‌کند و فسفر جذب شده جدید، جایگزین فسفر منتقل شده از ریشه‌ها می‌شود.

زرشک در طب سنتی[ویرایش]

زرشک دارای مزاج سرد و خشک است و مصلحهای آن عبارتند از: میخک، شکرسرخ و شیرینی‌های طبیعی ... زرشک تسکین دهنده صفرا و خون و تشنگی و حرارت معده و کبد، تقویت کننده قلب و کبد معده گرم می‌باشد. به تنهایی یا با داروهای گرم مانند دارچین و عسل و ... برای تقویت کبد سرد و تر و بازکردن انسداد مجاری کبدی و سردی احشا مفید است. مصرف زیاد آن برای سرد مزاجان بلغمی و سوداوی مضر است.[۵]

کشت زرشک در استان خراسان[ویرایش]

این نوع محصول در این استان خصوصاً در شهرهای قاین و مهموئی و سیدان و فنود کشت و زراعت می‌شود و فاصله آن تا مرکز استان خراسان حدود ۱۰۰ الی ۱۱۰ کیلومتر می‌باشد. استان خراسان مقام اول کشوری را در تولید این محصول دارا می‌باشد.و پس از آن مازندران با تولید زرشک های زیبا بویژه در تنکابن مقام دوم را دارا می باشد لازم بذکر است زرشک های زیبا فقط به منظور زیباسازی محیط و حیاط سازی است و میوه ی چندانی نمی‌دهد.[نیازمند منبع]

پانویس[ویرایش]

پرش به بالا ↑ http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=94773

↑ پرش به بالا به: ۲٫۰ ۲٫۱ http://www.beytoote.com/cookery/khavas-ghaza/properties-snook.html

پرش به بالا ↑ List P.H. Hagers Handbuch der Parmazeutischen Praxis. vol. 3، 1972.

پرش به بالا ↑ Dehghan. G، et al.. The study of mode of action of Berberis vulgaris in the reduce of morphine withdrawal syndrome signs in the male mouse. Abst of the 10 th Iranian Congress of Physiology and Pharmacology. 1991.

پرش به بالا ↑ غلامرضاکردافشاری، حوریه محمدی کناری و سیدسعید اسماعیلی. کتاب تغذیه در طب ایرانی، اسلامی. نسل نیکان، ۱۳۹۲.

//////////////

به عربی برباریس، زرشک

البرْبارِيس أو الزِّرِّشْكُ[1] (الاسم العلمي:Berberis) هو جنس من النباتات يتبع الفصيلة البرباريسية من رتبة الحوذانيات.[2] وهو اسم لعدد من الشجيرات الشوكية الواطئة. وهذه الشجيرات لها أوراق حمراء وثمار زاهية في الخريف. والبرباريس العادي ينمو بشكل طبيعي في شمال أوروبا، وكذلك ينمو برياً في شرق الولايات المتحدة. يستعملها الناس لتزيين منظر الحدائق. ويصيب صدأ الساق السوداء البرباريس في الربيع. وهذا المرض الفطري أيضًا يسبب ضررًا كبيرًا للحنطة، ولهذا السبب يجب ألا يزرع البرباريس العادي في حقول زراعة الحنطة، حيث إن المرض ربما ينتشر من شجيرات البرباريس إلى حقول الحنطة. تنمو أشواك شجيرة البرباريس دائمًا في مجموعات ثلاثية، وتظهر الثمار اللحمية في العناقيد.

محتويات  [أظهر]

البرباريس في الطب[عدل]

استخدم نبات البرباريس في الطب العربي كقابض عاقل للبطن مفيد في حالات الاسهتلات وقروح الأمعاء ونزيفها، ونزف البواسير. واعتبر مفيداً لأصحاب المزاج الصفراوي، ويستعمل لقمع الصفراء في الجسم، وكسر حدتها. وكمطفئ لهيجان الدم في الفصول الحارة. كما اعتبر مفيداً للهضم ، مقوياً للكبد والمعدة. وحتى في حالات السموم كان البرباريس يعتبر مفيداً خصوصاً بمزجه مع ما يشابه بخواص العقاقير كالأترج والليمون.

ما في أوروبا فكان النبات يستخدم مع النبيذ الأبيض لعلاج اليرقان والبواسير والحميات ، وفي حالات سوء الهضم والنقرس. وفي الولايات المتحدة خلال القرن التاسع شر كان البرباريس يقيم لخواصه الملينة والمقوية وكعقار مفيد في حالات الحمى. وخارجياً استخدم النبات معلاج لبعض الأمراض الجلدية كالحكة والقشرة وبعض أنواع القروح، وكان يستخدم محلوله المائي كغرغرة قابضة مفيدة لقروح الفم.

في الطب الشعبي[عدل]

ما يزال هذا النبات يوصف في خبرات الطب الشعبي لعلاج بعض الأمراض ، ويستخدم منه بشكل خاص الجذور ولحائها وقمار النبات . وتوصف لعلاج قروح الفم ، وداخلياً كعلاج مفيد في حالات الاضطرابات الكبدية والصفراوية، وسوء الهضم والاسهالات. كما يعتبر علاجاً مفيداً في حالات الروماتيزم والضعف العام، وكعلاج مساعد في حالات السل وارنفاع ضغط الدم. ويحضر للاستعمال الشعبي مغلي من اللحاء والجذور ، وبنسبة ملعقة صغيرة لكأس من الماء، ويفضل استعماله مرة واحدة يومياً.

التأثير الفسيولوجي[عدل]

عند تناول جرعات زائدة من البرباريس ، تحدث بعض الأعراض الجانبية مثل الحمى والتهابات الأغشية المخاطية في الجهاز الهضمي بكامله( المعدة والأمعاء والمرئ والبلعوم). كما يسبب أيضاً التهاباً شديداً في الكلى مترافقاً مع بلية خضابية، ويسبب أيضاً بعض النزف في بعض أجهزة الجسم.[3]

من أنواع البرباريس[عدل]

برباريس الهيمالايا

برباريس دارويني

برباريس ناعم

برباريس إلياني

برباريس إيبيري

برباريس أحادي الزهرة

برباريس دموي

برباريس أخضر

برباريس مزرق

برباريس أخضر مغبر

برباريس أرجنتيني

برباريس أريستغياتي

برباريس أزغب

برباريس أفغاني

برباريس ألبي

برباريس أليف الألب

برباريس آسيوي

برباريس آموري

برباريس باربياني

برباريس برانديسياني

برباريس بلوشي

برباريس صدئ

برباريس بهشي الأوراق

برباريس بورمي

برباريس بوشناني

برباريس بوليفي

برباريس بيروفي

برباريس أبيض الثمار

برباريس بيضاوي الأوراق

برباريس تركماني

برباريس ثلاثي الأوراق

برباريس ثنائي التسنن

برباريس جلدي

برباريس جولقي

برباريس جولياني

برباريس جيجيانغي

برباريس جيمسوني

برباريس حاد

برباريس حرجي

برباريس فراشي

برباريس خادع

برباريس خراساني

برباريس خيمي

برباريس داكن الساق

برباريس دافيدي

برباريس دولافي

برباريس راتينجي

برباريس ربيعي

برباريس رمحي مقلوب

برباريس ريشنجيري

برباريس زاوي

برباريس سكيمي

برباريس سيبولدي

برباريس سيبيري

برباريس سيموني

برباريس شاطئي

برباريس شتوي

برباريس شريفي

برباريس شويكي

برباريس شيلي

برباريس صقيعي

برباريس فبريجي

برباريس فوريستي

برباريس كامل

برباريس كثيف

برباريس كرمي

برباريس كروي

برباريس كريتي

برباريس كليل

برباريس كليني

برباريس كندي

برباريس كواكامي

برباريس كوري

برباريس كولومبي

برباريس لبناني

برباريس لوخي

برباريس مميز

برباريس منتفخ

برباريس منقبض

برباريس مونتفيديوي

برباريس ميدوغي

برباريس ميكونغي

برباريس نيبالي

برباريس نيفادي

برباريس هالي

برباريس هدبي

برباريس همبرتي

برباريس هنري

برباريس هوكري

برباريس هولستي

برباريس هوناني

برباريس هينسي

برباريس واردي

برباريس واليشياني

برباريس يوناني

البرباريس الياباني[عدل]

نبات صالح للحدائق. وهو لايصاب بأمراض النبات ويمكن أن يميز بسهولة عن البرباريس العادي. ينمو الصنف الياباني متضامًا جنبا إلى جنب. ويحمل الثمرة اللحمية إما مفردة أو مزدوجة. وثمار البرباريس صالحة للأكل. وتحتوي سيقان النبتة على صبغة صفراء. والبرباريس الشتوي الأخضر له قدرة على تحمل التقلبات المناخيه وهو دائم الخضرة.

أنظر أيضاً[عدل]

أنواع البرباريس

مراجع[عدل]

^ وسميت أيضا الأمْبرْبارِيسُ والآنْبرْبارِيسُ (الأمْبرْبارِيسُ - القاموس المحيط)

^ موقع لائحة النباتات (بالإنكليزية) The Plant List برباريس تاريخ الولوج 25 أيار 2015

^ برباريس ( Berberry ) | القاموس الطبي

/////////////

به عبری سماخ:

הברברית (שם מדעי: Berberis, שם נרדף: ברבריס, שם בערבית: אמירבאריס) היא סוג של שיחים קוצניים במשפחת הערטניתיים. על הסוג נמנים בין 400 ל-600 מינים והוא נחשב לאחד הענפים ביותר בין סוגי השיחים. תפוצת הסוג משתרעת על אזורים קרירים ממזרח אסיה ועד דרום אמריקה.

////////////

به کردی زریشک:

Zerîşk (Berberis) navê çîneke riwekên devî yên famîleya zerîşkan (Berberidaceae) e. Navê xwe daye famîleyê jî. Pirranî heşînî ne. Komekê wan pelweş û hin jî dar in. 400 heya 600 cureyên vê çînê hene. Bi taybetî li rojhilatê Asya û Hîmalayayan tên dîtin.

Hin riweknas çîna mahonîyan (tirîgezne, tiriyên nexweşiya gezneyê) li ser zerîşkan dijimêrin. Li Kurdistanê çend cureyên zerîşkê digihên nayê zanîn. Di bijîşkiya gelêrî ya kurd de, ji tirîgezneyê (mahonî) dermanê gezne, bîrovê tê çêkirin. Çaya wê bi pakijkirina xwînê, gîretî, êşa cegerê bikêr e.

Fêkiyên hin cureyan di xwarinan de tên bikaranîn. Pêjgeha Îranê û pêjgeha hindî gellek jê sûdê werdigirin.

////////////

به آذری زیرینچ:

Zirinc (lat. Berberis) — zirinckimilər (lat. Berberidaceae) fəsiləsindən bitki cinsi. Azərbaycanda yabanı halda 3 növ zirinc yayılmışdır. Birincidən – adi zirincdən – Berberis Vulgaris-dən təbabətdə istifadə edilir.

Adi zirinc 2-3 m hündürlükdə olub, qol-budaqlı kol bitkisidir. Cavan budaqları sarı-qonur rəngdədir, yarpaqları incədir, ellips və ya yumurtavarı lanset formadadır, kənarı kiprikvarı mişar şəklindədir. Hamaşıq çiçəkləri salxım formasındadır. Meyvəsi şirəlidir, yetişəndə parlaq qırmızı, bəzən isə sarı-qırmız rəng alır. Dadı turşdur, iki toxumludur. Bitki aprel-may aylarında çiçək açır, meyvələri sentyabr-oktyabırda yetişir.

////////////

Berberis

From Wikipedia, the free encyclopedia

"Calafate" redirects here. For the Patagonian town, see El Calafate.

Berberis
Berberis darwinii shoot with flowers
Berberis thunbergii shoot with fruit
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
Order:	Ranunculales
Family:	Berberidaceae
Genus:	Berberis L.
Species
List of Berberis and Mahonia species

Berberis (/ˈbɜːrbərɪs/) is a large genus of deciduous and evergreen shrubs from 1–5 m (3.3–16.4 ft) tall found throughout the temperate and subtropical regions of the world (apart from Australia). Species diversity is greatest in South America,Africa and Asia; Europe and North America have native species as well. The most well-known Berberis species is the European barberry, Berberis vulgaris, which is common in Europe, North Africa, the Middle East, and central Asia. Many of the species have spines on the shoots and along the margins of the leaves.^[1][2]

Contents

  [show] 

Description[edit]

The genus Berberis has dimorphic shoots: long shoots which form the structure of the plant, and short shoots only 1–2 mm (0.039–0.079 in) long. The leaves on long shoots are non-photosynthetic, developed into three-spined thorns 3–30 mm (0.12–1.18 in) long; the bud in the axil of each thorn-leaf then develops a short shoot with several normal, photosynthetic leaves. These leaves are 1–10 cm (0.39–3.94 in) long, simple, and either entire, or with spiny margins. Only on young seedlings do leaves develop on the long shoots, with the adult foliage style developing after the young plant is 1–2 years old.

Many deciduous species, such as Berberis thunbergii or B. vulgaris, are noted for their attractive pink or red autumn color. In some evergreen species from China, such as B. candidula or B. verruculosa, the leaves are brilliant white beneath, a feature valued horticulturally. Some horticultural variants of B. thunbergii have dark red to violet foliage.

The flowers are produced singly or in racemes of up to 20 on a single flower-head. They are yellow or orange, 3–6 mm (0.12–0.24 in) long, with six sepals and sixpetals in alternating whorls of three, the sepals usually colored like the petals. Thefruit is a small berry 5–15 mm (0.20–0.59 in) long, ripening red or dark blue, often with a pink or violet waxy surface bloom; in some species, they may be long and narrow, but are spherical in other species.

Some authors regard the compound-leaved species as a separate genus, Mahonia. There are no consistent differences between the two groups other than the compound leaves, and studies suggest that the simple-leaved group is very likelypolyphyletic.^[1][3][4][5]

Ecology[edit]

Berberis species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species, including the moths Barberry Carpet Moth (Pareulype berberata), and Mottled Pug (Eupithecia exiguata).

Berberis vulgaris (European barberry) and Berberis canadensis (American barberry) serve as alternate host species of thewheat rust fungus (Puccinia graminis), a grass-infecting rust fungus that is a serious fungal disease of wheat and relatedgrains. For this reason, cultivation of B. vulgaris is prohibited in many areas, and imports to the United States are forbidden. The North American B. canadensis, native to Appalachia and the Midwest United States, was nearly eradicated for this reason, and is now rarely seen extant, with the most remaining occurrences in the Virginia mountains.

Some Berberis species have become invasive when planted outside of their native ranges, including B. glaucocarpa andB. darwinii in New Zealand (where it is now banned from sale and propagation), and green-leaved B. thunbergii in much of the eastern United States.

Cultivation[edit]

Several species of Berberis are popular garden shrubs, grown for such features as ornamental leaves, yellow flowers, or red or blue-black berries. Numerous cultivars and hybrids have been selected for garden use. Low-growing Berberisplants are also commonly planted as pedestrian barriers. Taller-growing species are valued for crime prevention; being very dense, viciously spiny shrubs, they make very effective barriers impenetrable to burglars. For this reason they are often planted below potentially vulnerable windows, and used as hedges.

Species in cultivation include:-

·         B. darwinii

·         B. dictyophylla

·         B. julianae

·         B. thunbergii

·         B. verruculosa

The following hybrid selections have gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit:-

·         B. 'Georgei'^[6]

·         B. x lologensis 'Apricot Queen'^[7]

·         B. x media 'Red Jewel'^[8]

·         B. x ottawensis f. purpurea 'Superba'^[9]

·         B. x stenophylla 'Corallina Compacta'^[10]

·         B. x stenophylla Lindl (golden barberry)^[11]

Culinary uses[edit]

Berberis vulgaris grows in the wild in much of Europe and West Asia. It produces large crops of edible berries, rich invitamin C, but with a sharp acid flavour. In Europe for many centuries the berries were used for culinary purposes in ways comparable to how citrus peel might be used. Today in Europe they are very infrequently used. The country in which they are used the most, is Iran where they are referred to as "Zereshk" (زرشک) in Persian. The berries are common in Iranian (Persian) cuisine such as in rice pilafs (known as "Zereshk Polo") and as a flavouring for poultry meat. Due to their inherent sour flavor, they are sometimes cooked with sugar before being added to Persian rice. Iranian markets sell Zereshk dried. In Russia they are sometimes used in jams (especially the mixed berry ones) and extract from them is a common flavouring for soft drinks and candies/sweets.

Berberis microphylla and B. darwinii (both known as calafate and michay) are two species found in Patagonia in Argentina and Chile. Their edible purple fruits are used for jams and infusions. The calafate and michay are symbols ofPatagonia.^{[citation needed]}

Traditional medicine[edit]

The dried fruit of Berberis vulgaris is used in herbal medicine.^[12] The chemical constituents include isoquinolonealkaloids, especially berberine. One study reports that it is superior to metformin in treating polycystic ovary syndrome.^{[13][non-primary source needed]}

Other uses[edit]

Historically, yellow dye was extracted from the stem, root, and bark.^[14]

Gallery[edit]

·        

Berberis aggregata, fruits.

·        

Berberis aristata, from the Himalayas

·        

Berberis hybrid, with three-spined thorn (modified long shoot leaf) with leafy short shoot. Each thorn is 20 mm (0.79 in) long.

·        

Berberis hybrid, flower detail (flowers 7 mm (0.28 in) diameter).

·        

Berberis hybrid, fruit.

·        

Berberis thunbergii, shrub.

·        

Berberis valdiviana, flowers, from Chile(cultivated atBirmingham Botanical Gardens)

·        

Berberis verruculosa, upper side of shoot above, lower side below.

·        

Berberis vulgaris, flowers and foliage, cultivated inDenmark

References[edit]

1.     ^ Jump up to:^a b Flora of North America, vol 3

2.     Jump up^ Flora of China Vol. 19 Page 715 小檗属 xiao bo shuBerberis Linnaeus, Sp. Pl. 1: 330. 1753.

3.     Jump up^ Loconte, H., & J. R. Estes. 1989. Phylogenetic systematics of Berberidaceae and Ranunculales (Magnoliidae). Systematic Botany 14:565-579.

4.     Jump up^ Marroquín, Jorge S., & Joseph E. Laferrière. 1997. Transfer of specific and infraspecific taxa from Mahonia toBerberis. Journal of the Arizona-Nevada Academy of Science 30(1):53-55.

5.     Jump up^ Laferrière, Joseph E. 1997. Transfer of specific and infraspecific taxa from Mahonia to Berberis. Bot. Zhurn. 82(9):96-99.

6.     Jump up^ "RHS Plant Selector Berberis 'Georgei' AGM / RHS Gardening". Apps.rhs.org.uk. Retrieved 2013-04-07.

7.     Jump up^ "RHS Plant Selector Berberis × lologensis 'Apricot Queen' AGM / RHS Gardening". Apps.rhs.org.uk. Retrieved2013-04-07.

8.     Jump up^ "RHS Plant Selector Berberis × media 'Red Jewel' AGM / RHS Gardening". Apps.rhs.org.uk. Retrieved2013-04-07.

9.     Jump up^ "RHS Plant Selector Berberis × ottawensis f. purpurea 'Superba' / RHS Gardening". Apps.rhs.org.uk. Retrieved2013-04-07.

10.  Jump up^ "RHS Plant Selector Berberis × stenophylla 'Corallina Compacta' AGM / RHS Gardening". Apps.rhs.org.uk. Retrieved 2013-04-07.

11.  Jump up^ "RHS Plant Selector Berberis × stenophylla Lindl. AGM / RHS Gardening". Apps.rhs.org.uk. Retrieved2013-04-07.

12.  Jump up^ See e.g. "Barberry" @ Alternative Medicine @ University of Maryland Medical Center

13.  Jump up^ "Berberine Compared to Metformin in Women with PCOS - Natural Medicine Journal: The Official Journal of the American Association of Naturopathic Physicians". Natural Medicine Journal. Retrieved 2013-04-07.

14.  Jump up^ C. Tomlinson (1866). Tomlinson's Cyclopaedia of Useful Arts. London: Virtue & Co. Vol I, page 97.

·         Murrills, Angela (2005-11-24). "Best Eating: Check, please". Straight.com. Retrieved 2007-05-02.

·         Wilkinson, Bobbie; Tom Wilkinson (2004-08-15). "It's an Adventure in Persian Cuisine at Darya Kabob". The Washington Post. Retrieved 2007-05-02.

·         Arellano, Gustavo (2004-03-18). "Naan & Kabob". Orange County Weekly. Retrieved 2007-05-02.

·         Royal New Zealand Institute of horticulture. Berberis glaucocarpa