۱۳۹۵ دی ۳, جمعه

مداخل مخزن الادویه عقیلی خراسانی (سی وهشتم) 5

رمان بری
که مض نامند بضاد معجمه
ماهیت آن
حکیم میر محمد مؤمن در تحفه نوشته که ثمر آن حب القلقل است و حکیم میر عبد الحمید در حاشیۀ تحفه نوشته که در حوالی کورکهه پور از بلاد هند سرکار صوبۀ اود کثیر الوجود است سه چهار برک از زمین برآمده کل می کند و کل آن شبیه بکل انار و برک آن مانند برک کاسنی و اصلا چوب ندارد و ثمر آن شبیه بانار و بزرکی انار متوسطی و طعم آن شیرین در زمین می رسد و خستۀ آن بزرک
افعال و خواص آن
ضماد بیخ آن با مساوی آن صبر سقوطری و طین ارمنی جهت ضربه و سقطه مجرب درد و سه دفع وجع آن را زائل می کرداند
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////
رمان البر. [ رُم ْما نُل ْ ب َرر ] (ع اِ مرکب ) رمان بری . درختی است که به درخت انار ماند و کوچکتر از او، حب قلقل دانه  وی است و مغاث بیخ اوست . (الفاظ الادویه ). جلنار ذکر. (تذکره  داود ضریر انطاکی ). رجوع به حب القلقل شود.
- حب القلقل . [ ح َب ْ بُل ْ ق ِ ق ِ ] (ع اِ مرکب ) ۞ اناردانه  دشتی . تخم انار کوهی است . (نزهةالقلوب حمداﷲ مستوفی ). قلقلان . قلاقل . تخم انار دشتی . دانه  قلقل . صاحب اختیارات گوید: بزر رمان بریست بپارسی ناردانه  دشتی خوانند و مغاث بیخ و یست و بمقدار نزدیک به لوبیا بود و در طعم وی اندک تلخی بودو خوشبوی بود و به لون سفیدتر بود طبیعت وی گرم و تر بود در دویم و گویند خشک بود و قوة بدنهاء مرخی بدهد و فربهی آورد چون کنجد و عسل طبرزد اضافه کنند باه را زیاده کند و بریان کرده نیکوتر بود اما مصدع بودو مصلح وی روغن گل و سرکه بود و اگر بسیار خورند هیضه آرد و معده را بگزد و بهتر آن بود که با قند یا عسل بخورند و بدل آن تودری سفید و چهار دانگ وزن آن مغز تخم خیار و نیم وزن آن ابهل بود و گویند بدل آن مغاث و به وزن آن حب صنوبر بود. و رجوع به قلقل شود.
- مض . [ م َ ] (ع اِ) رمان البر. (بحر الجواهر) (یادداشت مولف ). رمان البر و میوه  آن حب الفلفل [ کذا ] است . (تذکره  داوود ضریر انطاکی ). به ضاد معجمه ، رمان البر است و ثمرش حب القلقل . (از تحفه  حکیم مومن ). و رجوع به حب القلقل شود.
/////////////
19 (142). حب القلقل[1]، (قُلقُل) habb ul-qilqil (qulqul) ، دانه‌های Cassia tora (کاسیای بدبو). در سنسکریت، prapunāda ، prapunāta ، prapumnāla ، tubarīçimba ؛ در سینهالی petitora (که در هندوچین، چین و ژاپن نیز کشت می‌شود: Perrot and Hurrier, p. 146; Stuart, p. 96؛  در ژاپنی، ebisu-gusa).
بهشناخت دو سویه ایران و چین باستان 0ساینو-ایرانیکا)

///////////////
حب القُلقُل
اشاره
دانه گیاهی است که به فارسی در برخی کتب «انار دانه دشتی» نوشته شده و در کتب طب سنتی با نامهای «حب القلقل» و «حب القلاقل» آمده است. گیاه آن را در کتب طب سنتی «مَض» و قُلقُل» و «رمّان برّی» ذکر می‌کنند. به فرانسوی دانه گیاه را *Semence de casse carree و به انگلیسی‌ Oval laeved cassiaseed و گیاه را به فرانسوی‌Cassier sauvage و به انگلیسی**‌Wild senna نامند. گیاهی است از خانواده‌Leguminosae نام علمی آن‌Cassia tora L . و مترادف آن‌ Cassia obtusifolia L*** . می‌باشد.
توضیح: گیاه‌شناسان هندی دو نام فوق را نامهای مترادف یک گیاه ذکر می‌کنند ولی گیاه‌شناسان امریکایی دو نام فوق را مربوط به دو گونه مختلف که دارای خواص دارویی مشابهی هستند می‌دانند.
مشخصات
گیاهی است یکساله علفی که بلندی آن کمتر از یک متر است و بویی نامطبوع دارد. برگهای آن مرکب دارای سه جفت برگچه تخم‌مرغی‌شکل است. گلهای آن به رنگ مایل به سفید یا زرد خیلی کمرنگ شبیه گل انار است. میوه آن غلافی به طول 20- 10 سانتی‌متر و قطر 5- 4 میلی‌متر که 30- 25 دانه در آن قرار دارد. دانه‌های آن که بیشتر در طب سنتی مستعمل است گرد و سیاه در ابعاد دانه فلفل و دارای
معارف گیاهی، ج‌5، ص: 381
چسبندگی و شیرین می‌باشد.
این گیاه در سرتاسر هند به‌طور وحشی می‌روید و در قسمتهای حارّه چین و ژاپن و سایر مناطق حارّه خاور دور نیز انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی در گیاه(c .tora) امودین 551] گلوکوزید و در حدود 5 درصد نوعی روغن ثابت خوش‌بو وجود دارد]G .I .M .P[ .
در گزارش بررسی‌های دیگری آمده است که در برگهای خشک آن یک فلاوانول گلوکوزید یافت می‌شود. در دانه‌های آن یک ماده عامل اوکسی توسیک 552] وجود دارد. ماده عامل اوکسی توسیک موجب انقباض رحم و تسهیل ولادت نوزاد و وضع حمل می‌شود]S .G .I .M .P[ .
در گزارش بررسی‌های دیگری آمده است که در برگهای گیاه یک ماده مؤثر شبیه کاتارتین 553] وجود دارد. و تخم آن دارای هایدروکسی متیل آنتراکینون 554] است [آلزونا آتی‌ینزا].
خواص- کاربرد
در چین و ژاپن سابقا از تخم و دانه‌های گیاه یعنی از حب القلقل به عنوان تونیک و داروی تقویتی چشم استفاده می‌کرده‌اند [موزیگ و شرام . سابقا از این دارو برای معالجه بیماری‌های چشم و ریه و آرتروز به کار می‌رفته ولی در حال حاضر به عنوان یک ملیّن مزاج و مسهل معتدل مورد توجه است [چیو]. از این دارو برای کنترل بیماری هرپس 555] و زخمهای بدخیم نیز استفاده می‌شود [استوارت . در داروخانه‌های چین اغلب دانه‌های حب القلقل مخلوط با دانه‌های گل حلوا[556] به فروش می‌رسد [ناید هو]. و برای معالجه بیماری‌های پوست و بیماری‌های لنف مصرف می‌شود [هوبوتر].
معارف گیاهی، ج‌5، ص: 382
و برای چشمهای ضعیف و مواردی که آب مروارید[557] آغاز شده است به کار می‌رود [لوئی . در هندوچین و شبه جزیره مالایا و فیلیپین از تخم قلاقل به عنوان مسهل استفاده می‌شود [برکیل . و معتقدند که کرم‌کش می‌باشد [فوکود]. در اندونزی گرد برگهای ساییده آن را روی سر می‌مالند برای رفع ناراحتی و بی‌خوابی بچه‌ها و آرام کردن آنها مفید است [هین . از جوشانده برگهای آن به عنوان مسهل و برای فرونشاندن آشفتگی، تهوع و دل‌درد و از جوشانده ریشه آن برای رفع ناراحتی‌های پس از زایمان مصرف می‌شود [برکیل .
شلیمر در یادداشتهایش می‌نویسد که استعمال خارجی دانه‌های حب القلقل به عنوان مسکّن در موارد ضرب‌خوردگی اعضا و همچنین برای تسکین دردهای روماتیسمی و درد مفاصل مفید است.
حب القلقل از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و تر می‌باشد و معتقدند برای تقویت نیروی جنسی خصوصا اگر با کنجد و عسل مصرف شود بسیار مؤثر است و برای کلیه و مثانه نافع است. مقدار خوراک آن پس از اینکه سرخ شد و بو داده شد تا 30 گرم و کوبیده آن تا 15 گرم است. اسراف در خوردن آن موجب سردرد می‌شود و مضّر معده است و برای احتراز از آن لازم است که قبل از خوردن تفت داده شود و سرخ شود و با عسل و سکنجبین یا قند خورده شود.
معارف گیاهی، ج‌5، ص: 383
* tebebartar.ir/pdfs/giahan/giah/149.pdf
///////////////
حب القلقل‌
بذر رمان بری بود و بپارسی انار دانه‌دشتی خوانند و مغاث بیخ وی است و بمقدار نزدیک بلوبیا بود و در طعم وی اندک تلخی بود و خوشبوی بود و بلون سفید بود و طبیعت وی گرم و تر بود در دوم و گویند خشک بود و قوت بدنهای مرضی بدهد و فربهی آورد و چون کنجد و عسل و طبرزد اضافه کنند باه را زیادت کند و بریان کرده نیکوتر بود و مصلح وی روغن گل و سرکه بود و اگر بسیار خورند هیضه آورد و معده را بگزد اولی آن بود که با قند یا عسل بخورند و بدل آن بوزن آن تودری سفید بود و چهار دانگ مغز آن مغز خیارزه و نیم وزن آن ابهل بود و بدل آن بوزن آن مغاث و بوزن آن حب صنوبر بود
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: قلقل بکسر دو قاف و سکون و دو لام و به ضم هر دو قاف نیز آمده لغت عربی است و آن را قلاقل و قلقلان بضم قاف اول و بزر رمان بری نیز گویند بفارسی انار دانه‌دشتی و بهندی کوارچکنه نامند و بیخ آن مغاث است و آن نباتی است شبیه به نبات قنب و ساق آن مایل بسرخی است ...
لاتین‌CASSIAE TORAE SEMINA فرانسه‌SEMENCES DE CASSE CARREE انگلیسی‌OVAL LEAVED CASSIASEEDS
اختیارات بدیعی
//////////////////
مَض چیست ؟
گیاهی است از خانواده Leguminosae، یک ساله و علفی که بلندی آن کمتر از یک متر استو بوی نامطبوع دارد. برگ آن مرکب دارای سه جفت برگچه تخم مرغی شکل است. گل آن به رنگ مایل به سفید یا زرد خیلی کمرنگ شبیه گل انار می باشد. میوه مض غلافی به طول ده تا بیست سانتی متر و قطر چهار تا پنج میلی متر است که بیست و پنج تا سی دانه در آن قرار دارد. دانه آن گردو سیاه در ابعاد دانه ی فلفل و دارای چسبندگی و شیرین می باشد. این گیاه در سرتاسر هند به طور وحشی می روید و در قسمت حاره  چین و ژاپن و سایر مناطق حاره خاور دور نیز انتشار دارد.
نام دیگر مض
قلقل رمان بری
برگ مض
ترکیبات
یک فلاونول گلوکوزید و نوعی روغن ثابت خوشبو در آن وجود دارد.
درمان با برگ مض
آب جوشانده آن را بنوشید. مسهل است و برای فرونشاندن آشفتگی، تهوع و دلدرد مفید می باشد.
مالیدن گرد آن روی سر برای رفع ناراحتی و بی خوابی بچه ها و آرام کردن آنها مؤثر می باشد.
دانه مض
نام دیگر
انار دانه دشتی حب القلقل حب القلاقل.
طبیعت
گرم و تر است.
ترکیبات
هایدروکسی متیل آنتراکینون -یک ماده  عامل او کسی توسیک.
درمان با دانه مض
سی گرم از آن را تفت داده و سرخ کنید، بعد بکوبید و بخورید. تونیک، ملین و مسهل معتدل است، کرم کش می باشد، چشم را تقویت می کند و برای درمان بیماری چشم و ریه و آرتروز مصرف می شود، برای کنترل بیماری هر پس مؤثر است، برای کلیه و مثانه مفید می باشد.
اگر با کنجد هر دو جدا جدا کوبیده شده، بعد همه را با عسل مخلوط کرده و خورده شود، برای تقویت نیروی جنسی بسیار مؤثر می باشد.
در استعمال خارجی به عنوان مسکن درد و در موارد ضربه خوردگی اعضا و تسکین درد روماتیسمیو درد مفاصل مصرف می شود.
درمان با ریشه مض
آب جوشانده آن را بنوشید. برای رفع ناراحتی پس از زایمان نافع است.
////////////
Cassia tora
From Wikipedia, the free encyclopedia
It has been suggested that this article be merged into Senna tora. (DiscussProposed since November 2014.

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed. (December 2014) (Learn how and when to remove this template message)
Cassia tora is a dicot legume known as sickle sennasickle podtoracoffee podtovarachakvadthakara in malayalam and foetid cassia.[1] It is mostly found in South-East Asia and the South West Pacific as an important weed. It is considered a wild weed, wild peanut or pistache that has many healing benefits. The plant is an herbaceous annual foetid herb. The plant can grow 30–90 centimetres (12–35 in) tall and consists of alternative pinnate leaves with leaflets mostly with three opposite pairs that are obovate in shape with a rounded tip. The leaves grow up to 3–4.5 centimeters long. The stems have distinct smelling foliage when young. The flowers are in pairs in axils of leaves with five petals and pale yellow in colour. Cassia tora yellow flowers occur in pairs with stamens of unequal length producing pods that are somewhat flattened or four angled, 10–15 cm long and sickle shaped, hence the common name sickle pod. There are 30–50 seeds within a pod. The seeds, roots and leaves from this plant has been shown to be very beneficial to the modern system of herbal medicines.
Contents
  [hide] 
·         1History
·         2Geography
·         3Ethnography
·         4Growing conditions
·         5Pests/diseases
·         6Stress tolerance
·         7Uses
·         8Economics
·         10Constraints for wider use
·         11Practical information
·         12References
History[edit]
Cassia tora is most likely of Indo - Malayan origin. It is found mostly in India. Numerous authors have confused C. tora and C. obtusifolia two species for years.
Geography[edit]
Cassia tora is found in many parts of the world. It grows abundantly in parts of Afghanistan, India, China, Pakistan, Myanmar, Nepal and Bhutan. It is also grown and cultivated areas in the Himalayas at the elevation of 1400 meters in Nepal. It is distributed throughout India, Sri Lanka, West China and the tropics.
Ethnography[edit]
The whole plant as well as specific parts such as roots, leaves and seeds have been widely used and was suggested to combat different diseases afflicting rural and traditional practitioners of Satpura region of Madhya Pradesh, India. Cassia tora is one of the recognized anthraquinone (organic compound) containing plants and has been used in Chinese and Ayurvedic medicine.
Cassia tora
Growing conditions[edit]
Casia tora is very stress tolerant and is an easy plant to grow. In India, it occurs as a wasteland rainy season weed. Its flowering time is favourable after the monsoon rain. C.tora can grow in dry soil throughout tropical parts and high hills of elevation (Himalayas) of up to 1800 meters as well as the plains. It mainly grows during the period of October to February. The seed has vast soil reserves that can remain viable for up to twenty years and can produce up to 1000 emerged plants per square meter following a precise germinating rain. Once the seed has matured, it is gathered and dried in the sun.
growing plant, about two weeks old
old branch with seeds
Pests/diseases[edit]
In Vanuatu, which is an island in the South Pacific, Cassia tora has been known to suffer limited damage by the leaf-eating larvae of Stegasta variana. Stegasta variana is a species of moth called Gelechild moth.
Stress tolerance[edit]
Cassia tora is considered an annual weed and has a high stress tolerance. The main time that it may die off is the dry season of July–October in South Asia.
Uses[edit]
C.tora has many uses. The plant and seeds are edible. The edible part of the plant varies from 30 to 40 percent. Young leaves can be cooked as a vegetable while the roasted seeds are a good substitute for coffee. It is used as a natural pesticide in organic farms and its powder is most commonly used in the pet food industry. Alternatively, it is mixed with guar gum for use in mining and other industrial applications. The seeds and leaves are also used to treat skin disease and its seeds can be utilized as a laxative. This weed could also become a reliable cheap source of nutritious feed for Ctenopharyngodon idella, a fast-growing exotic carp. Cassia tora tea is a herbal, pure, natural and non-polluted green health beverage. In the Republic of Korea, it is believed to rejuvenate human vision. Additionally, the tea has created a new term “coffee-tea”, because of its mysterious but very rich taste and its coffee aroma. It is made from 100 percent Cassia tora, with no artificial colouring and no caffeine, and could be a healthier substitute for coffee and sodas. Since Cassia tora has an external germicide and antiparasitic character, it has been used for treating skin diseases such as leprosy, ringworm, itching and psoriasis and also for snakebites. Other medicinal provisions from plant parts include balm for arthritis using leaves of Cassia tora.
Nutritional Information A natural gelling agent that has industrial and food benefits is made from the seed. The primary chemical constituents of the seed include cinnamaldehyde, gum, tanninsmannitolcoumarins and essential oils (aldehydeseugenol and pinene). The seeds also contain sugars, resins and mucilage, among other elements.
Economics[edit]
The galactomannans (a form of polysaccharide) from Cassia tora (CT- gum), after proper processing and chemical derivatization (converting chemical into a product of a similar structure), could function as an improved and more economical thickener than locust bean gum for textiles, because of the bean gum’s current high price ($18/kg) and limited availability. Most of the CT-gum processing plants in India are located in Gujarat state because of the availability of Cassia tora beans in the neighbouring states, but the widespread use of these beans as vegetables and seeds as cattle feed has been pushing up the raw material cost for the CT-gum industry. The total fixed capacity in the country is 0.2 million tonnes for splits and 59,000 for powder based on Cassia tora seeds. The capacity utilization in the industry has been around 70 percent for the last three years. Apart from domestic consumption, there are now noteworthy exports of cassia powder of the international standard to various countries. This includes the United States of America, Australia, Germany, France, Spain, Denmark, Italy, the Netherlands, Belgium, New Zealand, the United Kingdom, Singapore and Japan. The export value of Cassia tora has been progressively increasing over the last five years. Comprehensive export data disclosed that Japan and the UK receive a regular supply, while the United States market fluctuates. However, the export growth rate of Cassia tora plainly shows the difference between quantity and value, which leads to a low price per unit price.
Social, gender and cultural issues[edit]
Cassia tora is culturally accepted, as it is a natural growing species. The plant is a more holistic use for many ailments and contributes to the nutrition of sustenance families. It is not a laborious species as it is considered as a weed globally, which means it is a very hardy plant species. It can be used in semi-urban areas and in rural areas. One caution when planting in a rural area is to not plant it in a pasture. The effect of ingesting this crop on a daily basis for foraging animals has not been studied.
Constraints for wider use[edit]
An immense reason for why it is not grown more often is because of lack of knowledge people have of the plant. Cassia tora is not well known for many sustenance farmers in the region of where it is optimal to plant. Cassia tora is very affordable. It would be a great benefit to them as said in the economic section that it can be a large production for CT gum. Families of sustenance farmers or urban families can benefit from the medicinal and nutritional uses that it has because they would not have to spend as much money on buying goods such as laxatives, medicinal creams and ointments, coffee, and some vegetables.
Practical information[edit]
Here are directions on how to grow your own Cassia tora plant. Scratch and then pre-soak the seed for 2–3 hours in warm water before sowing it from early spring to early summer in a warm greenhouse or pot in your own home. The seed usually germinates in 1–12 weeks at 23 °C. You can also transplant Cassia tora. Plant them in individual pots once they are large enough to handle and grow them on in the greenhouse or your home. Do not plant them outside until the following spring. Using the Food and Agriculture Organization website is a great tool in finding out more about Cassia tora and its uses, more specifically there is an online brochure called “Country Compass” which lists medicinal herbs for countries across the world.
References[edit]
1.    Jump up^ Country Compass [1] Food and Agriculture Organization
·         Edible legumes
·         Cassia
·         Flora of Southeast Asia


&&&&&&&&&
رمث
بکسر را و سکون میم و ثای مثلثه
ماهیت آن
نباتی است از جنس نخود و شبیه بشیح ببلندی قامتی و رنک آن مانند شیح و اغبر نیست و بعد از خشک شدن بسیار زرد می کردد و از ان چیزها رنک می توان نمود و کویند از مجاورت آن رنک شخص مجاور زرد می کردد
افعال و خواص آن
دخان آن جهت زکام نافع و باعث کریختن هوام است و قلی که از سوختۀ آن بهم می رسد کویند بهتر از قلی اشنان است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////////
طاق . (اِ) آزاددرخت . برگش پهنا ندارد. رجوع به «هَدَب » در قاموس و جز آن شود. طاق ، شامل دو نوع است : یکی مخصوص بسوزانیدن هیمه ، که آن را طاق نامند و یکی حب الزلم است از نخود بزرگتر و شبیه به عناب در رنگ و شیرینی و مغز دانه  او بسیار لذیذ است و نیز گویند: طاق اسم درختی است که آن را به فارسی سایه خوش نامند و ثَمر آن بقدر کُنار کوچکی سبزرنگ است و آتش اخگر آن مدتی میماند و گفته اند آزاددرخت است و ثَمر آن را تاخک مینامند. درخت غضاة. (منتهی الارب ). || ودر تداول جنوب خراسان (گناباد) طاق را هم بر درخت مو و تاک اطلاق کنند و هم آن را به معنی درختی صحرائی به کار برند که برای سوختن است . || درختانی که فروع و شاخ نداشته باشند. رجوع به طاقات شود.
////////////
رمث:
أبو حنیفۀ: هو من الحمض ینبت نبات الشیح إلا أن الشیح أغبر و یرتفع دون القامۀ و له حطب و خشب و له هدب کهدب الأرطی إلا
أنه مورد، و الأرطی أحمر و له سلیخ جید للوقود و قوده حاد، و دخانه یشفی من الزکام، و فی دخانه غبرة و إذا انتهی فی نباته اتخذ
منه أجود القلی و یصفر ورقه إذا انتهی صفرة شدیدة حتی إن إنساناً لو قاربه اصفر ثوبه.
الجامع لمفردات الادویه و الاغذیه
////////////////
تاغ‌ها (در متون طب سنتی رمث) (Haloxylon) سره‌ای (جنسی) گیاهی است به صورت درختچه از تیره تاج‌خروسان (Amaranthaceae)، زیرتیره اسفناجیان (chenopodiaceae)، با مقاومت زیاد در برابر خشکی و گرما با سیستم ریشه‌ای گسترده که جهت جلوگیری از گسترش کویر از آن استفاده می‌شود. گونه‌های متعددی از جنس تاغ وجود دارد.

در ایران سه گونه تاغ وجود دارد[1]:

سیاه‌تاغ (Haloxylon aphyllum) یا (Haloxylon ammodenderon)
زردتاغ یا سفیدتاغ (Haloxylon persicum)
تاغ بوته‌ای (Haloxylon recurvum)
البته گونه سوم از خانواده اسفناجیان به نام ترات یا رمس، گاهی اوقات در شمار گونه‌های جنس تاغ با نام تاغ بوته‌ای آورده می‌شود. این گونه را از جنس دیگری با نام لاتین hammada salicornica دانسته‌اند، که در گذشته جزو تاغ محسوب می‌شد اما بعداً به عنوان جنسی جدا گانه معرفی شد. تفاوت آن با تاغ از لحاظ شکل این است که در رمس گل‌ها فقط در نوک شاخه‌ها هستند ولی در تاغ گل‌ها در تمام طول شاخه پراکنده‌اند. ضمن اینکه شاخه‌های ترات سفید رنگ و زمخت هستند. به لحاظ کشت بیشتر توصیه می‌شود تا سیاه تاغ را که به خاکهای سنگین و رسی و شوری مقاوم تر است، در این گونه محیط‌ها کشت شود در حالیکه زرد تاغ بیشتر به خاکهای سبک و شنی و کم آبی مقاوم است و برای تثبیت تپه‌های شنی، به کار می‌رود.

پانویس‌ها و منابع
مظفریان، ولی‌الله، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی تهران: فرهنگ معاصر ۱۳۷۵، ص۲۵۹.
//////////////
به عربی رمث:
رمث[عدل]
اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف
الرمث
الرمث الأسود
الرمث الأسود
الرمث الستوكسي
الرمث الستوكسي
التصنيف العلمي
المملكة: النباتات
الفرقة العليا:      النباتات الأرضية
القسم:   النباتات الوعائية
الشعبة:  شعبة البذريات
الشعيبة: مستورات البذور
الرتبة:   القرنفليات Caryophyllales
الفصيلة: القطيفية Amaranthaceae
الأسرة:  Salsoloideae
الجنس: الرمث
القطاع:  النباتات الوعائية
الاسم العلمي
Haloxylon
ألكسندر بونج، 1851
تعديل طالع توثيق القالب
الرمث أو الحمادة[1] (باللاتينية: Haloxylon) جنس نباتي يتبع الفصيلة القطيفية. يضم عدة أنواع تنتشر في غرب ووسط آسيا.
من أنواعه[عدل]
الرمث الأسود (باللاتينية: Haloxylon ammodendron)
الرمث الستوكسي (باللاتينية: Haloxylon stocksii)
الرمث صفصافي القرون (باللاتينية: Haloxylon salicornicum) في الجزيرة العربية وبلاد الشام وهو مرادف لنبات الحمادة صفصافية القرون (باللاتينية: Hammada salicornica)
الرمث الفارسي (باللاتينية: Haloxylon persicum) في المشرق العربي
الرمث النقبي (باللاتينية: Haloxylon negevensis) في بلاد الشام وسيناء، وهو مرادف لنبات الحمادة النقبية (باللاتينية: Hammada negevensis)
المصادر[عدل]
^ الموسوعة العربية. نباتات بادية الشام تاريخ الولوج 17 كانون الثاني 2013.
مشاريع شقيقة شاهد في كومنز صور وملفات عن: رمث مشاريع شقيقة توجد في ويكي أنواع معلومات أكثر حول: Haloxylon

أيقونة بوابةبوابة علم النبات
Ferns02.jpg هذه بذرة مقالة عن نبات بحاجة للتوسيع. شارك في تحريرها.
معرفات الأصنوفة        
موسوعة الحياة: 2872976  GBIF: 6035751  Tropicos: 40020521  ncbi: 151229  GRIN: ps://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=5347 FOC: 114536  AFPD: 191197
تصنيفان: قطيفيةأجناس نباتية
///////////////
به آذری سکساول:
Saksaul (lat. Haloxylon) — Qərənfilçiçəklilər sırasının Amarantkimilər fəsiləsinin (Chenopodioideae yarımfəsiləsi) daxildir. Səhra-meşə cəngəlliklərini - saksaul meşələrini əmələ gətirirlər. Bunların sahələri Qazaxstanın cənubunda 15 mln.ha yaxın, Türkmənistanda 6 mln.ha və Özbəkistanda 0,6 mln.ha olur.
//////////
به ازبکی سکساوول:
Saksovul (Haloxylon) — shoʻradoshlar oilasiga mansub buta va daraxtlar turkumi. Boʻyi 1,5–12 m, tanasining diametri 1 m gacha boradi. Guli mayda, ikki jinsli, qaramaqarshi, tangachasimon, guloldi qoʻltigʻida bittadan oʻrnashgan. Barglari uchli, rivojlanmagan, tangachasimon, gul xreil qiluvchi novdachalari qari shoxlardan oʻsib chiqadi. S.ning yashil novdalari organik modsa toʻplashga xizmat qiladi. Iillik yosh novdalarining koʻp qismi kuzda, ayniqsa, sovuq tushishi bilan toʻkilib ketadi, ozroq qismi esa yogʻochga aylanib saqlanib qoladi. Alr.dan gullay boshlaydi, okt.da urugʻlaydi. Osiyo (Oʻrta Osiyo, Eron, Afgʻoniston, Xitoy, Mongoliya)da 10 turi uchraydi. Oʻzbekistonning Qizilqum choʻllarida oʻrmonlarni hosil qiluvchi asosiy turlar — oq va qora S.dir. Kora S. (H. aphyllum) — bargsiz buta yoki daraxt, bal. 4—9 (12)m gacha. Asosan, Osiyoning choʻl va chala choʻllarida, shoʻrxok yerlarda, shoʻrlangan qumlarda, taqirlarda koʻp tarqalgan. Urugʻidan koʻpayadi. Yoʻllarda ixotazorlar barpo etishda foydalaniladi. Qora S. katta daraxtzorlar hosil qiladi, oq Sdan tana va shoxshabbasining qoramtir boʻlishi, bargining tuzilishi bilan ajralib turadi. Oq S. (H. persicum) — yirik buta. Bal. 2,5–6 m. Ildizi 10–11 m chuqurlikka boradi. Qozogʻiston, Oʻrta Osiyo, Eron, Afgʻoniston, Iroq, Saudiya Arabistoni, Gʻarbiy Xitoyning choʻl va sahrolarida oʻsadi. Oq S. qumliklarni mustahkamlash uchun ekiladi. Zaysan Si (H. ammodendron) turi Qoraqalpogʻistonning ayrim joylari (Ustyurt)da uchraydi.
///////////
به پشتو بلنحه
بلنځه (په انگرېزي: Haloxylon) يوه ټيټه ونه ده چې په منځنۍ آسيا کې موندل کېږي.
////////////
Haloxylon
From Wikipedia, the free encyclopedia
Haloxylon
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Subfamily:
Genus:
Haloxylon
Bunge ex E.Fenzl
Species
Haloxylon is a genus of shrubs or small trees, belonging to the plant familyAmaranthaceaeHaloxylon and its species are known by the common name saxaul.
Contents
  [hide] 
·         1Description
·         2Distribution
·         3Taxonomy
·         4Ecology
·         5References
·         6External links
Description[edit source]
The species of genus Haloxylon are shrubs or small trees 1–8 metres (3.3–26.2 ft) (rarely up to 12 metres (39 ft)) tall, with a thick trunk and many branches. The branches of the current year are green, from erect to pendant. The leaves are reduced to small scales. The inflorescences are short shoots borne on the stems of the previous year. The flowers are very small, as long or shorter than the bracteoles, bisexual or male. The two stigmas are very short. In fruit, the perianth segments develop spreading wings. The fruit with wings is about 8 millimetres (0.31 in) in diameter. The seed is about 1.5 mm (0.06 in) in diameter.[1]
Distribution[edit source]
The genus Haloxylon is distributed in southwest and Central Asia, from Egypt to China (Mongolia,[clarification needed] Sinkiang, and Kansu), where it grows in sandy habitats (psammophyte).[1]
Taxonomy[edit source]
The genus name Haloxylon was published by Alexander Bunge (ex Eduard Fenzl) in 1851, with the type species Haloxylon ammodendron.
The genus belongs to the subfamily Salsoloideae in the family Amaranthaceae, It consists of only 2 species:[2]
·         Haloxylon ammodendron (C.A.Mey.) Bunge ex Fenzl. (Synonym: Haloxylon aphyllum[3]) – black saxaul
·         Haloxylon persicum Bunge ex Boiss. – white saxaul
Phylogenetic research revealed that several species formerly included in Haloxylon are not related to this genus. They are now classified to genus Hammada, with exception of the former Haloxylon stocksii (syn. Haloxylon recurvum), which has been moved to Salsola stocksii.[2]
The common name saxaul, sometimes sacsaoul or saksaul, comes from the Russian саксаул (saksaul), which is from Kazakh сексеуiл (seksewil).
Ecology[edit source]
In the deserts of Central Asia, a large number of birds are associated with saxaul, including the saxaul sparrow.[4]
References[edit source]
1.     Jump up to:a b Hedge, I. C. (1997). "Haloxylon". In Rechinger, Karl Heinz et al. Flora Iranica Bd. 172, Chenopodiaceae. Graz: Akad. Druck. pp. 315–326. ISBN 3-201-00728-5.
2.     Jump up to:a b Akhani, Hossein; Edward, Gerald; Roalson, Eric H. (2007). "Diversification of the Old World Salsoleae S.L. (Chenopodiaceae): Molecular Phylogenetic Analysis of Nuclear and Chloroplast Data Sets and a Revised Classification". International Journal of Plant Sciences. 168 (6): 931–956. doi:10.1086/518263.
3.     Jump up^ Tropicos
4.     Jump up^ Maclean, Gordon Lindsay (1996). "Avian adaptations to deserts of the Northern and Southern hemispheres: a comparison"(PDF). Curtin University of Technology School of Environmental Biology Bulletin (17).
·         Pyankov, Vladimir I.; Black, Clanton C., Jr.; Artyusheva, Elena G.; Voznesenskaya, Elena V.; Ku, Maurice S.B.; Edwards, Gerald E. (1999). "Features of Photosynthesis in Haloxylon species of Chenopodiaceae that are Dominant Plants in Central Asian Deserts". Plant and Cell Physiology. 40 (2): 125–134. doi:10.1093/oxfordjournals.pcp.a029519.
External links[edit source]
Wikimedia Commons has media related to Haloxylon.
·          Data related to Haloxylon at Wikispecies
·         Amaranthaceae
///////////
همچنین:
زردتاغ (در متون طب سنتی رمث) (Haloxylon persicum) یا سفیدتاغ (به انگلیسی: white saxaul) درختچه‌ای است که به خانواده تاج‌خروسیان تعلق دارد و در کشورهای ایران، عراق، اسرائیل، اردن، مصر، عربستان، عمان، امارات متحده عربی، افغانستان، پاکستان، آسیای مرکزی (قرقیزستان، ترکمنستان و غیره) و چین می‌روید.

درختی تا ارتفاع ۵ متر با تنه محکم چروکیده و پوست خاکستری روشن با چوب سنگین و شکننده است. برگ‌های آن کوچک‌شده و فلس‌مانند، منتهی به نوک گاهی فشرده به ساقه‌ها است. گل‌هایش منفرد در محور برگ‌های فلس‌مانند نوک کند روی شاخه‌های معین خیلی کوتاه می‌روید.[۱]

سیاه‌تاغ در ایران اغلب در نواحی بیابانی از جمله در استان‌های کرمان (غرب هامون جازموریان)، سیستان و بلوچستان (اطراف نصرت‌آباد، حاشیه مرز افغانستان بین کوه ملک سیاه و زابل، زاهدان به زابل)، سمنان (منطقه حفاظت‌شده توران: بین احمدآباد و زمان‌آباد، دو کیلومتری شمال چاه‌جم، ۱۵ کیلومتری جنوب شرق طرود، چاه‌جم، حسینیان به جندق)، اصفهان (جندق، انارک، رباط‌خان: غرب طبس، ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری خور به بیابانک) می‌روید.[۲]

پانویس[ویرایش]
پرش به بالا ولی‌الله مظفریان، درختان و درختچه‌های ایران، صفحه ۱۶۲.
پرش به بالا ولی‌الله مظفریان، درختان و درختچه‌های ایران، صفحه ۱۶۳.
منابع[ویرایش]
          در ویکی‌انبار پرونده‌هایی درباره زردتاغ موجود است.
مظفریان، ولی‌الله. درختان و درختچه‌های ایران. تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۸۹. شابک ۹۶۴-۸۶۳۷-۰۳-۲.
/////////////
به عربی رمث فارسی، غضا:
الرمث الفارسي أو الغضا[بحاجة لمصدر] (باللاتينية: Haloxylon persicum) هو نوع نباتي يتبع جنس الرمث من الفصيلة القطيفية.
الموئل والانتشار[عدل]
موطنها المشرق العربي ووادي النيل.[1]
ورد في كتاب نباتات سوريا وفلسطين وسيناء وجود هذا النبات في بلاد الشام، ولكنه وضع خطأ تحت اسم (باللاتينية: Haloxylon ammodendron).[2]
المراجع[عدل]
^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.خريطة انتشار الرمث الفارسي (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 20 كانون الثاني 2011.
^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.الرمث الفارسي (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 20 كانون الثاني 2011.
/////////////
Haloxylon persicum
From Wikipedia, the free encyclopedia
This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.(February 2010) (Learn how and when to remove this template message)

Haloxylon persicum
Haloxylon persicum in Unaizah
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Subfamily:
Genus:
Species:
H. persicum
Haloxylon persicum
Haloxylon persicum, the white saxaul, is a small tree belonging to the family Amaranthaceae. Its range is Western Asia, including IsraelJordanEgyptSinai, South IraqSaudi ArabiaIranOmanUAEAfghanistan, and Pakistan, to Central Asia (KyrgyzstanTurkmenistan, etc.), and China (Xinjiang etc.).
Description[edit source]
The Haloxylon persicum has a stout rugged stem and light grey bark, growing up to 4.5-5 metres in height. It lacks large foliage-type leaves; in fact, its leaves have retrogressed as succulent branches. The plant is found in sandhillsdeserts and sand ridges, where it often forms pure stands, with an average density up to 400-500 trees a hectare. The white saxaul is a hardy tree that can grow in nutritionally poor soil and can tolerate drought. The tree is in leaf all year, and flowers in May-June.
The plant's extensive root system is useful for stabilising sandy soils. The wood is durable and heavy and is used in general carpentry. As it burns well and gives a good heat it is used as a fuel. It is called "ghada" in Arabic and was frequently mentioned in classical Arabic poetry.
Pests[edit source]
Turcmenigena varentzovi (saxaul longhorn beetle, Varentsov’s longhorn beetle) is a pest of the white saxaul tree in KazakhstanTurkmenistan, and Uzbekistan.
Wikimedia Commons has media related to Haloxylon persicum.

Wikispecies has information related to: Haloxylon persicum

This Amaranthaceae article is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.
·         Amaranthaceae
·         Flora of Western Asia
·         Flora of Central Asia
·         Trees of the Middle East
·         Flora of Egypt
·         Trees of Western Asia
·         Flora of Kyrgyzstan
·         Flora of Kazakhstan
·         Flora of Turkmenistan
·         Flora of Uzbekistan
·         Flora of Afghanistan
·         Flora of Pakistan
·         Flora of Xinjiang
·         Flora of Saudi Arabia
·         Amaranthaceae stubs



[1]حب القلقل، اناردانه ٔ دشتی . تخم انار کوهی است . (نزههالقلوب حمداﷲ مستوفی).  قلقلان . قلاقل . تخم انار دشتی . دانه ٔ قلقل . صاحب اختیارات گوید: بزر رمان بریست بپارسی ناردانه ٔ دشتی خوانند و مغاث بیخ ویست و بمقدار نزدیک به لوبیا بود و در طعم وی اندک تلخی بودو خوشبوی بود و به لون سفیدتر بود طبیعت وی گرم و تر بود در دویم و گویند خشک بود و قوه بدنهاء مرخی بدهد و فربهی آورد چون کنجد و عسل طبرزد اضافه کنند باه را زیاده کند و بریان کرده نیکوتر بود اما مصدع بودو مصلح وی روغن گل و سرکه بود و اگر بسیار خورند هیضه آرد و معده را بگزد و بهتر آن بود که با قند یا عسل بخورند و بدل آن تودری سفید و چهار دانگ وزن آن مغز تخم خیار و نیم وزن آن ابهل بود و گویند بدل آن مغاث و به وزن آن حب صنوبر بود. و رجوع به قلقل شود .لغت نامه دهخدا.