دلع
بضم دال و فتح لام و عین مهمله نوع کبیر
قُنفُذ است که قُنفُذ جبلی و بفارسی خارپشت و بترکی کرئی و در مازندران شال تشی و در
دیلم شاکره و بهندی سینوه [پنجابی سیه] نامند
ماهیت ان
حیوانی است قریب بجثۀ سک کوچک و در پشت آن
بجای مو خارهای ابلق از سیاهی و سفیدی بقدر شبری و زیاده و از قلم باریکتر و دو
طرف آن باریک با تندی و چون بخشم آید خود را جمع کند و حرکت دهد خارها مانند تیر
از کمان جسته از ان جدا کردد با اندک آوازی
افعال و خواص آن
ذرور سوختۀ آن جهت جراحات بغایت مفید و در
سائر افعال مانند قنفذ است و ان شاء اللّه تعالی در حرف القاف خواهد آمد
///////////
دلع. [ دُ ل َ ] (ع اِ) نوعی خارپشت بزرگ
. (منتهی الارب ).
//////////
تشی هندی (در متون طب سنتی دُلَع)(نام علمی:
Hystrix
indica)، که در ایران اغلب با عنوان
تشی شناخته می‌شود، گونه‌ای تشی از تیره تشی‌های بر قدیم است. ایران، جنوب آسیا و خاورمیانه
از جمله مناطق زندگی این پستاندار به شمار می‌روند.
تشی دارای لایه‌ای از خار بر پشت خود است که
در هنگام احساس خطر، آن‌ها را در بدن جانور مهاجم فرو می‌برد. با داشتن طول سر و تنه‌ای
بیشتر از ۷۰ سانتی‌متر، این جانور بزرگ‌ترین جونده ایران به شمار می‌رود.[۲] در ایران،
تشی با نام‌های چوله[۳] و سیخور[۴] نیز خوانده می‌شود.
محتویات
[نهفتن]
۱ نام‌شناسی
۲ توصیف
ظاهری
۳ زیستگاه‌ها
۴ منابع
نام‌شناسی[ویرایش]
به جز نام «تشی»، در فرهنگ‌های فارسی این نام‌ها
نیز برای این جانور به‌کار رفته‌است: چوله، اتشی، بیهن، پـَهمَزَک[۵]، جکاشه، چَکاسه،
خارانداز، رُکاسه، رکاشه، ریکاسه، ریگاشه، زُکاسه، زکاشه، سُکاسته، سکاسه، سکاشه، سکاشته،
کاسُج، کاسجوک، کوله، بوزوم قوره (خراسانی).[۶] همچنین «گربه تیغی» نیز گفته می‌شود
و نام‌های محلی چوله، سیخور، کرپی، کول تیغتیغه نیز دارد که گاه به غلط آنرا جوجه تیغی
یا خارپشت می‌نامند.[۷] در شعری آمده است: «گرچه دارد ز اعتراض جهول/سینه پر تیر طعنه
چون چوله/لیک نزدیک من چنان باشد/که سگ از دور می‌کند دوله»
واژه‌های کاس و کاش که در زبان‌های ایرانی
به معنای خوک است در ترکیب بخشی از نام‌های بالا دیده می‌شود. نام این جانور در انگلیسی
یعنی Porcupine و تلفظ‌های
مشابه در دیگر زبان‌های اروپایی نیز به معنی «خوک تیغی» است.[۸]
توصیف ظاهری[ویرایش]
طول سر و تنه این پستاندار ۷۰ تا ۹۰ سانتی‌متر
است، طول هر یک از خارها ۱۸ تا ۳۵ سانتی‌متر، و وزن آن به ۱۱ تا ۲۵ کیلوگرم می‌رسد.
دم تشی هندی نیز ۸ تا ۱۰ سانتی‌متر طول دارد.
خارهای بلند روی بدن تشی او را از سایر پستانداران
متمایز می‌کند. خارهای ناحیه گردن و شانه نازک و بلند است، موقعی که آن‌ها را سیخ می‌کند
به شکل بادبزن در می‌آیند و جانور بزرگ‌تر به نظر می‌رسد. خارهای قسمت پشت کوتاه‌تر
و کمی کلفت‌تر با نوارهای سیاه و زرد، و خارهای ناحیه دم کوتاه و سفیدند. بر خلاف تصور،
تشی نمی‌تواند خارهای خود را پرت کند؛ بلکه در موقع احساس خطر برای بزرگ جلوه دادن
خود خارها را سیخ می‌کند و خود را از پشت و یا بغل به جانور مهاجم می‌کوبد.[۹]
زیستگاه‌ها[ویرایش]
تشی جانوری بسیار محتاط است و تنها پس از تاریکی
کامل از سوراخ خود بیرون می‌آید. سوراخ تشی دارای ورودی‌های بسیار است و در ژرفای زمین
قرار دارد. این جانور در بیشتر زیستگاه‌ها اعم از جنگلی، کوهستانی، استپی و بیابانی
زندگی می‌کند. پیرامون باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی نیز از جمله مناطق سکونت آن هستند.[۱۰]
تشی در سال یک بار زادآوری می‌کند. دوره آبستنی
آن حدود ۱۱۲ روز است و ۱ تا ۴ بچه در هر بار زایمان می‌زاید. بچه‌ها در هنگام تولد
دارای مو و چشم‌های باز هستند. آن‌ها تا دو ماهگی به مادر خود وابسته‌اند و در یک سالگی
به بلوغ می‌رسند. طول عمر تشی‌های هندی حدود ۱۵ سال است.
منابع[ویرایش]
پرش به بالا ↑ Amori, G. , Hutterer, R. , Kryštufek, B. , Yigit,
N. , Mitsain, G. & Palomo, L.J. Hystrix indica. IUCN Red List of Threatened
Species. Version 2013.2, 2008. Retrieved 17 December 2013.
پرش به بالا ↑ ضیایی، راهنمای صحرایی پستانداران ایران، ۱۸۳.
پرش به بالا ↑ دهخدا
پرش به بالا ↑ [۱]
پرش به بالا ↑ پهمزک در گویش لاری به معنای بزمجه است. په در زبان‌های ایرانی به معنی
بز است و پهمزک و بزمجه هر دو یعنی مکنده بز. نگا: چند واژه: صادق کیا، در: گاهنامه
هنرهای زیبای کشور، شماره ۲، ۱۳۴۱ خورشیدی. ص۱۵۳.
پرش به بالا ↑ چند واژه: صادق کیا، در: گاهنامه هنرهای زیبای کشور، شماره ۲، ۱۳۴۱ خورشیدی.
ص۱۵۳.
پرش به بالا ↑ عکس/شکار دلخراش یک حیوان بوشهرنیوز
پرش به بالا ↑ چند واژه: صادق کیا، در: گاهنامه هنرهای زیبای کشور، شماره ۲، ۱۳۴۱ خورشیدی.
ص۱۵۵.
پرش به بالا ↑ «تشی». وب‌گاه کویرها و بیابان‌های ایران. بازبینی‌شده در ۲۷ آذر
۱۳۹۲.
پرش به بالا ↑ عبدلی، اصغر، بهرام کیابی، حسین مصطفوی، بابک موسوی، فراهم احمدزاده،
پونه رسولی، حسین دلشب و دیگران. اطلس حیات وحش (مهره‌داران) استان بوشهر. انتشارات
معارف، ۱۳۸۸. ۱۹۶. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۶۷۶-۲۴-۸.
ضیایی، هوشنگ. راهنمای صحرایی پستانداران ایران.
چاپ اول. تهران: سازمان حفاظت محیط زیست، ۱۳۷۵. ۳۰۰. شابک 978-964-04-1996-0.
[نمایش] ن ب و
گونه‌های زنده خانواده تشی‌های بر قدیم Hystricidae
رده‌ها: سیاهه قرمز IUCN
از گونه‌های با کمترین نگرانی پستانداران آسیای جنوب غربی پستانداران
آسیای جنوبی پستانداران اسرائیل پستانداران ایران پستانداران جمهوری آذربایجان پستانداران
خاورمیانه پستانداران هند تشی‌های بر قدیم
ویکی
///////////
لشيهم المتوج الهندي أو الشيهم الهندي (الاسم
العلمي: Hystrix indica)
عضو من شياهم العالم القديم وهو قارض ضخم قابل للتكيف تماماً، وجد في جميع أنحاء جنوب
آسيا وفي الشرق الأوسط، فهو يتكيف بسهولة مع البيئات المختلفة: الجبال والمراعي الاستوائية
وشبه الاستوائية وأراضي الآجام والغابات. طول الشيهم المتوج الهندي 70 - 90 سنتيمتر،
وزنه 11 - 18 كيلوغرام. تغطي جسده الأشواك، تكون الأشواك جوفاء يهزها فتحدث قعقعة لترويع
الحيوانات المفترسة[2].
مراجع[عدل]
^ مذكور في : القائمة الحمراء للأنواع المهددة
بالانقراض 2016.2 — معرف القائمة
الحمراء للأنواع المهددة بالانقراض: http://www.iucnredlist.org/details/10751/0
— تاريخ الاطلاع: 18 سبتمبر 2016 — عنوان : The IUCN Red List of Threatened Species
2016.2 — تاريخ النشر: 4 سبتمبر 2016
^ الشيهم المتوج الهندي
شاهد أيضاً[عدل]
قائمة ثدييات منطقة الجوف.
//////////
به آذری هیندِستان تیراندازی:
////////////
به عبری ماتسوئی، دوبان:
דָּרְבָּן מצוי (שם מדעי: Hystrix
indica) הוא המכרסם הגדול ביותר ביבשת אסיה והיחיד מבין משפחתו (דרבניים)
המצוי באופן טבעי בישראל. הוא נקרא כך בשל הדָּרְבָּנוֹת (קוצים ארוכים) המכסים את
גופו. מין זה ידוע גם בשם 'דרבן הודי'.
////////////////
به پنجابی سیه:
سیہ مگر تے وڈے کنڈیاں والا اک جنور اے۔ اے دنداں نال کتر کے کھان والا اے۔ اے پاکستان، ہندستان
تے کئی ہور دیساں وچ ریندا
اے۔
//////////
به ترکی استانبولی هینت اوکلو کیرپیسی:
Hint oklu kirpisi (Hystrix indica), oklu kirpigiller (Hystricidae)
familyasından bir kemirici türü.
"Kirpi"
olarak adlandırılsa da kirpiler ile akrabalığı yoktur.
/////////////
Indian crested porcupine
From Wikipedia, the free encyclopedia
Indian crested porcupine
|
|
_at_IG_Zoological_park,_Visakhapatnam_03.JPG) |
|
Kingdom:
|
|
Phylum:
|
|
Class:
|
|
Order:
|
|
Family:
|
|
Genus:
|
|
Subgenus:
|
|
Species:
|
H. indica
|
The Indian
crested porcupine (Hystrix indica), or Indian porcupine,
is a large species of Hystricomorph rodent (order Rodentia) belonging to the Old World porcupine family, Hystricidae.[1] It is native to
southern Asia and the Middle East.[1]
Contents
[show]
The
Indian crested porcupine is a large rodent, weighing 11–18 kg.[2] Their body (from
the nose to the base of the tail) measures between 70–90 cm, with the tail
adding an additional 8–10 cm.[3] The lifespan of
wild Indian crested porcupines is unknown, but the oldest known captive
individual was a female that lived to be 27.1 years old.[2]
It
is covered in multiple layers of modified hair called quills, with longer,
thinner quills covering a layer of shorter, thicker ones.[2] The quills are
brown or black with alternating white and black bands.[4] They are made of
keratin and are relatively flexible.[4] Each quill is
connected to a muscle at its base, allowing the porcupine to raise its quills
when it feels threatened.[4] The longest quills
are located on the neck and shoulder, where the quills form a "skirt"
around the animal.[4] These quills can
grow up to 51 cm (20 in) long,[4] with most measuring
between 15–30 cm.[5] Smaller
(20 cm) and more rigid quills are packed densely on the back and rump.[4] These smaller
quills are used to stab at potential threats.[4] The base of the
tail contains shorter quills that appear white in color, with longer, hollow
quills that the porcupine can rattle to produce a warning sound when
threatened.[6] Contrary to popular
belief, Indian crested porcupines (like all porcupines) cannot shoot their
quills.[4]
The
Indian crested porcupine has a stocky build with a low surface area to volume
ratio, which aids in heat conservation.[7] It has broad hands
and feet with long claws used for burrowing.[2] Like all
porcupines, the Indian crested porcupine has a good sense of smell and sharp,
chisel-like incisors.[4]
Indian crested porcupine on a rocky
hillside
Indian
crested porcupines are found throughout southwest and central Asia and in parts
of the Middle East,[2] including
Afghanistan, Armenia, Azerbaijan, China, Georgia, India, Iran, Iraq, Israel,
Jordan, Kazakhstan, Nepal, Pakistan, Saudi Arabia, Sri Lanka, Turkey,
Turkmenistan, and Yemen.[1] Due to their
flexible environmental tolerances, Indian crested porcupines occupy a broad
range of habitats.[1] They prefer rocky
hillsides,[2] but are also common
in tropical and temperate shrub-lands, grasslands, forests, plantations, and
gardens.[1] Their range seems
to be limited by seasonal densities of forage and the availability of suitable
substrates for digging burrows.[8] More specifically,
the northern range of the Indian crested porcupine is limited by minimum summer
night duration: they do not occur above latitudes where minimum night duration
is less than 7 hours, presumably because of the amount of foraging time
required to meet their dietary needs.[9]
A captive Hystrix indica eating
plant material
Indian
crested porcupines have a very broad and mostly herbivorous diet.[2]They consume a variety of
natural and agricultural plant material, including roots, bulbs, fruits,
grains, and tubers, along with insects and small vertebrates.[2][3][10][11][12] Because they are
cecal digesters, they are able to exploit low quality forage.[13] They have also been
known to chew on bones to acquire minerals, such as calcium, that aid in quill
growth.[3][5] Their capability to
form substantial fat reserves is a useful adaptation for living in seasonally
fluctuating habitats.[7]
These
porcupines can act as substantial habitat modifiers when excavating for tubers.[14][15] They are also
considered serious agricultural pests in many parts of their range due to their
taste for agricultural crops.[9][16] For these reasons,
they are often regarded as a nuisance.[1]
Like
other Old World porcupines, the Indian crested porcupine is nocturnal.[2] Both adults and
weaned juveniles spend an average of 7 hours foraging every night.[9][17][18] They tend to avoid
moonlight in the winter months, which could be a strategy to evade predation.[17] However, during
summer months they do not avoid moonlight (likely because there are less dark
hours during which to forage) but instead tend to stay closer to their dens.[17] During the day,
they remain in their dens,[18][19] but throughout the
winter they will occasionally emerge from their dens during daylight hours to
bask in the sun.[7]
The
Indian crested porcupine is semi-fossorial.[2] They live in
natural caves or in excavated burrows.[18][19] Because they do not
climb or jump well, they spend most of their life on or under the ground.[4] However, they are
good swimmers.[4]
Predators
of the Indian crested porcupine include large cats,[20][21] caracals, wolves,
striped hyenas, and humans.[17]When excited or scared, a
porcupine will stand its quills up to appear larger.[4] It can also rattle
the hollow quills at the base of its tail, stomp its feet, growl, grunt, or
charge backward into the threat.[4]
Indian
crested porcupines mate in February and March.[22] Gestation lasts an
average of 240 days.[5] A female gives
birth to one brood of 2-4 offspring per year.[3] Young are born with
open eyes and are covered in short, soft quills that harden within a few hours
after birth.[2] Young are fully
weaned 13–19 weeks after birth, but remain in the den with parents and siblings
until sexual maturity at around 2 years of age.[22] The Indian crested
porcupine is usually monogamous, and both parents live in the den with their
offspring throughout the year.[2]
Due
to its adaptability to a wide range of habitats and food types, the Indian
crested porcupine is listed by the IUCN as Least Concern as
of 2008.[1][2] Populations are
stable and not severely fragmented, and while population status varies across
its range, in many places it is common enough to be considered a pest.[1] However, as a
result of urbanization, infrastructure development, and pesticide use, suitable
porcupine habitat is currently declining.[2]
The
Indian crested porcupine is protected under the India Schedule IV of the Indian
Wildlife Protection Act of 1972, amended up to 2002.[2] Nonetheless,
because they are destructive to gardens and agricultural crops, porcupines are
widely hunted.[5][23] There exists a
large trade of these porcupines for consumption and medicinal use.[2] Despite being
considered a pest, Indian crested porcupines play an important role in spreading
seeds and pollen.[2]
Hystrix indica in a trap
1. ^ Jump up to:a b c d e f g h i Amori,
G.; Hutterer, R.; Kryštufek, B.; Yigit, N.; Mitsain, G. & Muñoz, L. J. P.
(2008). "Hystrix indica". IUCN Red List of Threatened Species. Version
2008. International
Union for Conservation of Nature. Retrieved 19
November 2015.
2. ^ Jump up to:a b c d e f g h i j k l m n o p q "Indian
Crested Porcupine (Hystrix indica) - Information on Indian Crested Porcupine -
Encyclopedia of Life". Encyclopedia of Life.
Retrieved 2015-11-19.
3. ^ Jump up to:a b c d Prater,
Stanley Henry (1965). The Book of Indian Animals. Bombay: Diocesan Press.
4. ^ Jump up to:a b c d e f g h i j k l m "Indian Crested Porcupine". San
Diego Zoo. Retrieved 2015-11-19.
5. ^ Jump up to:a b c d Gurung,
K.K.; Singh, R. (1996). Field Guide to the Mammals of the Indian
Subcontinent. San Diego: Academic Press.
7. ^ Jump up to:a b c Alkon,
Philip U.; Degen, A. Allan; Cohen, Anat; Pollak, Haya (1986-05-01).
"Seasonal Energy Requirements and Water Intakes of Indian Crested
Porcupines (Hystrix indica) in Captivity". Journal of
Mammalogy. 67 (2): 333–342. doi:10.2307/1380887. JSTOR 1380887.
8. Jump up^ Gorbunov, A.V. (1985).
"Features of the ecology of porcupines in the deserts of eastern
Prikaspia". Soviet Journal of Ecology. 16: 248–253.
9. ^ Jump up to:a b c Alkon,
Philip U.; Saltz, David (1988-05-01). "Foraging Time and the Northern
Range Limits of Indian Crested Porcupines (Hystrix indica
Kerr)". Journal of Biogeography. 15 (3):
403–408. doi:10.2307/2845271. JSTOR 2845271.
10. Jump up^ Arslan, Atilla (2008). "On
the Indian crested porcupine, Hystrix indica (Kerr, 1792) in
Turkey". Pakistan Journal of Biological Sciences. 11:
315–317.
11. Jump up^ Gutterman, Yitzchak; Herr, Nir
(1981-01-01). "Influences of porcupine (Hystrix indica) activity
on the slopes on the northern Negev mountains — Germination and vegetation
renewal in different geomorphological types and slope directions". Oecologia. 51 (3):
332–334. doi:10.1007/BF00540902. ISSN 0029-8549.
12. Jump up^ Kadhim, Abdul-Hassain H.
(1997-01-01). "Distribution and reproduction of the Indian Crested
Porcupine Hystrix indica (Hystricidae: Rodentia) in Iraq". Zoology
in the Middle East. 15 (1): 9–12. doi:10.1080/09397140.1997.10637731. ISSN 0939-7140.
13. Jump up^ Hanley, Thomas A. (1982-03-01).
"The Nutritional Basis for Food Selection by Ungulates". Journal
of Range Management. 35(2): 146–151. doi:10.2307/3898379. JSTOR 3898379.
14. Jump up^ Olsvig-Whittaker, L.; Shachak, M.;
Yair, A. (1983-11-01). "Vegetation patterns related to environmental
factors in a Negev Desert watershed". Vegetatio. 54 (3):
153–165. doi:10.1007/BF00047104. ISSN 0042-3106.
15. Jump up^ Yair, A.; Shachak, M.
(1982-09-01). "A case study of energy, water and soil flow chains
in an arid ecosystem". Oecologia. 54 (3):
389–397. doi:10.1007/BF00380008. ISSN 0029-8549.
16. Jump up^ Hafeez, Shahid; S., Khan, G.;
Ashfaq, Muhammad; H., Khan, Z. "Food habits of the Indian crested porcupine
(Hystrix indica) in Faisalabad, Pakistan.". www.cabdirect.org.
Retrieved 2015-11-20.
17. ^ Jump up to:a b c d Alkon,
Philip U.; Mitrani, David Saltz (1988-02-25). "Influence of Season and Moonlight on
Temporal-Activity Patterns of Indian Crested Porcupines (Hystrix indica)". Journal
of Mammalogy. 69 (1): 71–80. doi:10.2307/1381749. ISSN 0022-2372.
18. ^ Jump up to:a b c Alkon,
P. U.; Saltz, D. (1985-12-01). "Potatoes and the Nutritional Ecology of
Crested Porcupines in a Desert Biome". Journal of Applied
Ecology. 22 (3): 727–737. doi:10.2307/2403225. JSTOR 2403225.
19. ^ Jump up to:a b Harrison,
D.L. (1972). The Mammals of Arabia. 3. London: Ernest Benn.
21. Jump up^ Owens, Mark; Owens, Delia
(1984-01-01). Cry of the Kalahari. Houghton Mifflin
Harcourt. ISBN 0395647800.
22. ^ Jump up to:a b van
Aarde, R.J. (1985). "Reproduction in captive female Cape porcupines
(Hystrix africaeaustralis)". Journal of Reproduction and
Fertility. 75: 577–582.
23. Jump up^ Qumsiyeh, Mazin B.
(1996-01-01). Mammals of the Holy Land. Texas Tech
University Press. ISBN 9780896723641.
 |
Wikispecies has information related
to: Hystrix indica
|
 |
Wikimedia Commons has media
related to Hystrix
indica.
|
[show]
·
v
·
t
·
e
Extant species of family Hystricidae (Old World porcupines)
|
