۱۳۹۴ اسفند ۲۳, یکشنبه

شقایق، شقایق نعمان، شقار ،... از تیغ مردان حقایق زمین رنگ شقایق گرفت . شقایق سنگ را بتخانه کرده صبا جعدچمن را شانه کرده

شقایق . [ ش َ ی ِ ] (از ع ، اِ) شقائق . گیاهی که شبیه است به گل خشخاش وبه تازی شقائق النعمان گویند. (ناظم الاطباء). لاله ٔ دختری . (ریاض الادویة). لاله . (لغت فرس اسدی ) (بحر الجواهر). لاله ٔ داغدار. لاله ٔ نعمان . لاله ٔ دلسوخته . شقائق . لاله بشکنک . الاله . آلاله . شقر. (یادداشت مؤلف ). گیاهی است یکساله به ارتفاع 30 تا 60 سانتیمتر از تیره ٔ خشخاش که غالباً در مزارع و کشتزارها میروید. گلش منفرد و بزرگ و زیبا برنگ قرمز و شامل دو کاسبرگ است که مانند خشخاش زود می افتند. تعداد گلبرگها چهار و تعداد پرچمها زیاد است و بعلاوه در قاعده ٔ گلبرگهای آن غالباً لکه های سیاهرنگ دیده میشود. قسمت مورد استفاده ٔ این گیاه در گلبرگهای آن است که باید پس از جمعآوری بسرعت خشک شود تا خراب نگردد و به رنگ تیره درنیاید. و آنرا در تداوی بکار برند. خشخاش بری . خشخاش منثور. خشخاش بستانی . (فرهنگ فارسی معین ) :
جام کبود و باده ٔ سرخ و شعاع زرد
گویی شقایق است و بنفشه ست و شنبلید.
کسایی .

از تیغ مردان حقایق زمین رنگ شقایق گرفت . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 273).
شقایق سنگ را بتخانه کرده
صبا جعدچمن را شانه کرده .
نظامی .

چو شاپور آمد آنجا سبزه نو بود
ریاحین را شقایق پیشرو بود.
نظامی .

بنفشه با شقایق در مناجات
فلک میگفت فی التأخیر آفات .
نظامی .


گیا خود همان قدر دارد که هست
وگر در میان شقایق نشست .
(بوستان ).

خواب از خمار باده ٔ نوشین بامداد
بر بستر شقایق خودروی خوشتر است .
سعدی .

گل بوستان رویت چو شقایق است لیکن
چه کنم به سرخرویی که دلی سیاه داری .
سعدی .
- شقایق ارمنستانی ؛ یکی از گونه های شقایق نعمانی است . (فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به شقائق النعمان شود.
- شقایق بری ؛ نوعی از شقایق است شبیه نبات خشخاش . (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ).
- شقایق بستانی ؛ نوعی از شقایق که در بوستان روید و برگ آن از برگ شقایق بری کوچکتر باشد. (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ).
- شقایق پوش ؛ کنایه از سرخرنگ . کنایه از رنگارنگ :
زمین نطع شقایق پوش گشته
شقایق مهد مرزنگوش گشته .
//////////////////
شقایق.  شقایق نعمان‌.  شفر خوانند و بیونانی ارامونی و بری گویند و بستانی بود بپارسی لاله گویند و نوعی دیگر از لاله هست که آن را آذریون گویند و گفته شد و طبیعت هر دو نوع صاحب منهاج گوید گرم و خشک بود در اول و گرم است در دویم و عیسی بصری گوید گرم و خشک بود در دویم و وی محلل و منضج بود و جلایی و حدتی در وی بود و اگر گل شقایق با پوست جوز تر بیامیزند موی را بغایت سیاه کند و خضابی نیکو بود و اگر در شیشه کنند و در شیب و بالای وی یک مثقال روی سوخته بنهند و در سرگین تر چهل روز دفن کنند چون بیرون آورند و در ساعت موی خضاب کنند تنها بغایت سیاه گرداند و عصاره وی سفیدی چشم را زایل کند و قوت بدهد خاصه از چشم کودکان و در کحلها قوت چشم بدهد و شریف گوید چون آب وی در چشم کشند حدقه را سیاه گرداند و منع نزله بکند در ابتدا و تیزی وی زیاده گرداند و اگر یک رطل شقایق و نیم رطل پوست گردکان در شیشه کنند و در سرگین گرم دفن کنند دو هفته و موی بدان خضاب کنند سیاه گرداند و چون ظرفی آبگینه پر کنند و در شیب آن چهار درم روی سوخته بنهند و در بالای آن همچنین و سر آن بگیرند و در سرگین دفن کنند سه هفته بعد از آن بیرون آرند آبی سیاه غلیظ باشد موی را بوی سیاه کنند نیکو بود و اگر دست زنان بوی رنگ کنند نیکو بود و ابن رضوان گوید تخم وی چند روز هر روز یک درم به آب سرد بیاشامند از برص شفا یابند و دیسقوریدوس گوید اگر وی را همچنان بکوبند و آب وی بگیرند و بدان سعوط کنند سر را تنقیه کند و چون بخایند قطع بلغم بکند و چون بپزند با شراب و بر ورم گرم چشم ضماد کنند زایل کند و آثار قرحه که در وی بود پاک گرداند و ریشهای چرکن پاک کند و چون زن بخود برگیرد حیض براند و چون ورق وی و قضبان وی با حشیش جو بپزند و بخورند شیر براند و شقایق نافع بود جهت نمش و جرب ریش شده و قوبا.
______________________________
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: شقایق بفتح شین آن را شقایق النعمان و بلاتینی بیای درازایتلم یعنی گلی که رنگ او زود متغیر می‌شود و بفارسی لاله می‌نامند
لاتین ‌PAPAVER RHOCAS  فرانسه‌COQUELICOZ -PAVOT –COQ  انگلیسی ‌CORN –POPPY
 اختیارات بدیعی، ص: 255
///////////////////
 شقایق نعمان


شقایق نُعمان گلی سرخ رنگ است، که لاله کوهی هم گفته می‌شود. نسبت نعمان به شقایق یا به خاطر معنای نعمان که به معنای خون است، می‌باشد یا به اسمپادشاهی که این گل را از کوهستان آورد.
فهرست مندرجات


نسبت گل شقایق به نعمان یا بدان جهت است که نعمان به معنای خون است و چون این گل نهایت سرخی را دارد به نعمان نسبت داده شده است و یا آنکه نعمان نام پادشاهی از عرب است که لاله یادشده را از کوهستان آورده بود؛ از این رو، این گل به وی نسبت داده شده است. برخی گفته‌اند: نعمان گل شقایق را بسیار دوست می‌داشت؛ بدین جهت، این گل به او منتسب گشته است.از این عنوان به مناسبت در باب صلات نام برده‌اند. [۱] [۲]

احکام شقایق نعمان[ویرایش]


از مکانهایی که نماز گزاردن در آنها مکروه می‌باشد، «وادی شقره» است. در اینکه وادی شقره نام محلی بین مکه و مدینه است یا نه، اختلاف می‌باشد. بنابر قول دوم، مراد از آن محلّ رویش شقایق نعمان است. بنابر این، نماز گزاردن در هر مکانی که لاله در آن جا روییده- از آن جهت که توجه نماز گزار بدان جلب می‌شود- مکروه است. [۳] [۴]
لیکن برخی وادی شقره را نام مکانی مخصوص دانسته‌اند؛ خواه در آن جا شقایق وجود داشته باشد یا نداشته باشد. [۵]

پانویس[ویرایش]



۱.
۲.
↑ لغت نامه دهخدا، واژه «شقائق النعمان».
۳.
۴.
↑ جامع عباسی، ص۳۶.
۵.

///////////////
 شقایق نعمانی (نام علمیAnemone) نام یک سرده از گیاهان گلدار است.
محتویات
  [نمایش] 
واژه‌شناسی[ویرایش]
سه گل لاله، شقایق و شقایق نعمانی گل‌های کاملاً متفاوتی هستند و با وجود شباهت در قرمزی رنگ گلبرگ‌ها و سیاه بودن مرکز گل نباید با یکدیگر اشتباه گرفته شوند. مترجمان اروپایی شعرای شرقی شقایق نعمانی را anemone (آنه‌مون) ترجمه کرده‌اند، این امر شاید به سبب شباهت صوتی این دو کلمه بوده‌است اما یکی دانستن این گیاه با شقایق خطاست، زیرا شقایق (نام علمیPapaver)، متعلق به خانوادهٔ کوکناریان یا شقایقیان (نام علمیpapaverces) است در صورتی که anemone به خانوادهٔ آلالهتعلق دارد.
زکریا قزوینی در عجایب المخلوقات می‌گوید که شقایق‌النعمان نامی است که پادشاه حیره نعمان بن منذر بدین گل که به فارسی گل لاله (نام علمیtulipe) نامیده می‌شود، داده‌است. از سوی دیگر فرهنگ‌نویسان فارسی تحت نام لاله این گونه می‌نویسند که: لاله هر گل خودرو و خصوصاً لالهٔ نعمان داغدار که چند نوع است، کوهی و صحرایی و دلسوخته و شقایق و ختایی و خودروی با رنگ‌های گوناگون است.[۴]
گونه‌ها[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
  1. پرش به بالا Germplasm Resources Information Network (GRIN) (2007-05-10). "Genus: Anemone L."Taxonomy for PlantsUSDAARS, National Genetic Resources Program, National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. Retrieved 2008-05-15.
  2. پرش به بالا International Organization for Plant Information (IOPI). "Plant Name Search Results"International Plant Names Index. Retrieved 2008-04-18.
  3. پرش به بالا "5. Anemone Linnaeus"Flora of North America 3Archived from the original on 4 May 2008. Retrieved 2008-05-16.
  4. پرش به بالا معین، فرهنگ فارسی، ۲۰۵۳.
منابع[ویرایش]
  • معین، محمد. «شقایق». در فرهنگ فارسی. ج. دوم. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۵۷.
////////////////
 
الشُّقّار أو شقائق النُّعمان[1] جنس نباتي ينتمي إلى الفصيلة الحوذانية ويضم 120-150 نوعاً معظمها من النباتات العشبية.

من أنواعه الواطنة في الوطن العربي[عدل]

من أنواعه الأخرى[عدل]
////////////////
به عبری:
כלנית (שם מדעי: Anemone) היא סוג פרח ממשפחת הנוריתיים בו כ-120 מינים. שמו העברי של הפרח ניתן על ידי החוקר היהודי עמנואל לעף בספרו "צמחי היהודים".‏[1]

מיני הכלנית הם גאופיטים רב-שנתיים. בעולם הם נפוצים בעיקר באזורים בעלי אקלים מתון או קריר בחצי הכדור הצפוני והדרומי. בארץ ישראל מיוצג הסוג על ידי מין יחיד – כלנית מצויה (Anemone coronaria) – צמח מוגן אשר נפוץ מצפון הארץ עד הר הנגב. הכלנית פורחת מסוף דצמבר ועד סוף מרץ. ניתן לזהותה על פי טבעת פנימית לבנה בעלי הכותרת שלה (בכלניות מבוגרות בלבד). בדרך כלל בעלת חמישה- שישה עלי כותרת.

בתקופת המנדט הבריטי על ארץ ישראל קראו לחיילי הדיוויזיה המוטסת השישית של הצבא הבריטי "כלניות" על שם כומתותיהם האדומות.
//////////////
 به آذری:
Əsmə, əsməçiçəyi (lat. Anemone)[  – qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
/////////////
Anemone /əˈnɛməniː/ is a genus of about 120 species of flowering plants in the family Ranunculaceaenative totemperate zones. The genus is closely related to Pulsatilla ('Pasque flower') and Hepatica; some botanists even include both of these genera within Anemone.
Contents
  [show
Name[edit]
According to the Oxford English DictionaryGreek anemōnē means "daughter of the wind", from ánemos the wind god "wind" + feminine patronymic suffix -ōnē.[4] The Metamorphoses of Ovid tells that the plant was created by the goddess Venus when she sprinkled nectar on the blood of her dead lover Adonis. The name "windflower" is used for the whole genus as well as the wood anemone A. nemorosa.[5]
Description[edit]
An illustration of an Anemone.
Anemone are perennials that have basal leaves with long leaf-stems that can be upright or prostrate. Leaves are simple or compound with lobed, parted, or undivided leaf blades. The leaf margins are toothed or entire.
Flowers with 4–27 sepals are produced singly, in cymes of 2–9 flowers, or in umbels, above a cluster of leaf- or sepal-like bracts. Sepals may be any color. The pistils have one ovule. The flowers have nectaries, but petals are missing in the majority of species.
The fruits are ovoid to obovoid shaped achenes that are collected together in a tight cluster, ending variously lengthened stalks; though many species have sessile clusters terminating the stems. The achenes are beaked and some species have feathery hairs attached to them.[3]
Species[edit]
There are approximately 150 species of Anemone,[3] including:
Former Pulsatilla species[edit]
Former Hepatica species[edit]
Greek anemone (Anemone blanda)

Snowdrop anemone (Anemone sylvestris), native to meadows in Europe

European wood anemone (Anemone nemorosa)

Japanese anemone (Anemone hupehensis var. japonica)


Poppy anemone (Anemone coronaria) in Shokeda Forest, Israel
Cultivation[edit]
Many of the species are favorite garden plants, providing colour throughout the season from early Spring into Autumn. Numerous cultivars have been selected. In horticultural terms there are three main groups:-
  1. spring-flowering species found in woodland and alpine meadows, often tuberous or rhizomatous; e.g. A. nemorosaA. blanda
  2. spring- and summer-flowering species from hot dry areas, with tuberous roots, e.g. A. coronaria
  3. summer- and autumn-flowering species with fibrous roots, which thrive in moist dappled shade; e.g. A. hupehensis[6]
Of the late spring bulbs, A. blanda is one of the most common, and is often sold as a mixture of colours, although purple predominates. The genus contains many other spring-flowering plants, of which A. hortensis and A. fulgens have less divided leaves and splendid rosy-purple or scarlet flowers. They require similar treatment.
Among the best known summer anemones is A. coronaria, often called the poppy anemone, a tuberous-rooted plant, with parsleylike divided leaves, and large showy poppylike blossoms on stalks of from 15–20 cm high; the flowers are of various colours, but the principal are scarlet, crimson, blue, purple, and white. There are also double-flowered varieties, in which the stamens in the centre are replaced by a tuft of narrow petals. It is an old garden favourite, and of the double forms there are named varieties.[citation needed]
Anemone hupehensis, and its white cultivar 'Honorine Joubert', the latter especially, are amongst the finest of autumn-flowering hardy perennials; they grow well in light soil, and reach 60–100 cm in height, blooming continually for several weeks. A group of dwarf species, represented by the native British A. nemorosa and A. apennina, are amongst the most beautiful of spring flowers for planting in woods and shady places.[citation needed]
Anemones grow best in a loamy soil, enriched with well-rotted manure, which should be dug in below the tubers. These may be planted in October, and for succession in January, the autumn-planted ones being protected by a covering of leaves or short stable litter. They will flower in May and June, and when the leaves have ripened should be taken up into a dry room till planting time. They are easily raised from the seed, and a bed of the single varieties is a valuable addition to a flower-garden, as it affords, in a warm situation, an abundance of handsome and often brilliant spring flowers, almost as early as thesnowdrop or crocus. Anemone thrives in partial shade, or in full sun provided they are shielded from the hottest sun in southern areas. A well-drained slightly acid soil, enriched with compost, is ideal.[citation needed]
It is best to harvest cut flowers early in the morning while it is still cold out side while the bloom is still closed. To open your flowers place in room temperature water out of direct sun. Anemones are a great cut flower and will give you around nine days of vase life when properly cared for. Anemone blooms can be purchased from a florist between November and June depending upon availability.
Diseases and pests[edit]
Main article: List of anemone diseases
Anemone species are sometimes targeted by cutworms, the larvae of noctuid moths such as Angle Shades and Heart and Dart.[citation needed]
References[edit]
  1. Jump up^ Germplasm Resources Information Network (GRIN) (2007-05-10). "Genus: Anemone L.". Taxonomy for Plants. USDAARS, National Genetic Resources Program, National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. Retrieved 2008-05-15.
  2. Jump up^ International Organization for Plant Information (IOPI). "Plant Name Search Results"International Plant Names Index. Retrieved 2008-04-18.
  3. Jump up to:a b c "5. Anemone Linnaeus"Flora of North America 3Archived from the original on 4 May 2008. Retrieved 2008-05-16.
  4. Jump up^ "Anemone"Oxford English Dictionary (3rd ed.). Oxford University Press. September 2005. (Subscription or UK public library membership required.)
  5. Jump up^ Shorter Oxford English dictionary, 6th ed. United Kingdom: Oxford University Press. 2007. p. 3804. ISBN 0199206872.
  6. Jump up^ RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. p. 1136. ISBN 1405332964.
Anemone
Anemone coronaria (type species)
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Anemone
L.
Species
See text.
Anemoclema (Franch.) W. T. Wang
Anemonastrum Holub
Anemonidium (Spach) Holub
Anetilla Galushko
Arsenjevia Starod.
Eriocapitella Nakai
Jurtsevia Á. & D. Löve
Probable synonyms:
Barneoudia Gay
Hepatica Mill.
Knowltonia Salisb.
Oreithales Schltdl.
Pulsatilla Mill.
Sources: GRIN,[1] ING,[2] FNA[3]