Khollan Vafa : اخوان صفا: سولان، نرپرون، سیاه درخت، یمشان(؟)، عوسج (؟)، یالانچی، درفک، خوشه‌انگور؛ آش‌انگور؛ اشنگور؛ خرزل؛ کلی‌کک؛ شوکةالصباغین؛ شجرةالدکن؛ عوسج

سولان . [ س َ وَ ] (اِ) نوعی از دوایی و آنرا از جانب روم آورند و لقوه را نافع باشد. (برهان ) (تحفه ٔ حکیم مؤمن ) (اختیارات بدیعی ). لکلرک گوید: نمیدانم چه ماده ای است . (از حاشیه ٔبرهان قاطع چ معین ). نام دارویی است که آنرا عصیر نرپرون* گویند. (ناظم الاطباء). || بام خانه .(برهان ) (ناظم الاطباء). || مطلق بلندیها.(برهان ). برآمدگی . بلندی . ارتفاع . (ناظم الاطباء). دهخدا

* یِمشان (سیاه درخت : ( درختچه ای از تیره عنّابهاست ، میوه این گیاه به بزرگی یک نخود و رنگ آن تیره است . از میوه آن شیره ای به نام " نرپرون " – nerprun می گیرند که مُسهلی قوی است . ( فرهنگ معین ج 2).

سیاه درخت. [دَ / دِ رَ ] (اِ مرکب ) درختچه ای است از تیره ٔ عنابها که ویژه ٔ مرز فوقانی جنگل است . آنرا در درفک ، سیاه درخت و در کلاردشت خرزال ، در پل زنگوله کلیک در زیارت اشنگور و در کتول خوشه ٔ انگور میخوانند. (از جنگل شناسی ساعی ج 2 ص 261). نارون (بیشتر نارون پیوند نشده را سیاه درخت نامند). (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به فرهنگ فارسی معین شود.

///////////

سیاه درخت درختی با شاخه‌های پرخار، برگ‌های دندانه‌دار، گل‌های کوچک زرد، میوۀ تیره‌رنگ با سه یا چهار دانه که طعم تلخ و بوی نامطبوع دارد و از آن شیره‌ای می‌گیرند که در طب به عنوان مسهل به‌ کار می‌رود؛ خوشه‌انگور؛ آش‌انگور؛ اشنگور؛ خرزل؛ کلی‌کک؛ شوکةالصباغین؛ شجرةالدکن؛ عوسج؛ ن [siyāhderaxt] درختی با شاخه‌های پرخار، برگ‌های دندانه‌دار، گل‌های کوچک زرد، میوۀ تیره‌رنگ با سه یا چهار دانه که طعم تلخ و بوی نامطبوع دارد و از آن شیره‌ای می‌گیرند که در طب به عنوان مسهل به‌ کار می‌رود؛ خوشه‌انگور؛ آش‌انگور؛ اشنگور؛ خرزل؛ کلی‌کک؛ شوکةالصباغین؛ شجرةالدکن؛ عوسج؛ نرپرون. رپرن.

الجاره . [ اَ ل َ رَ / رِ ] (اِ) یا خوشِه اَنگور گونه ایست از اَرجَنَک (درخت جنگلی ) که آن را در خلخال به همین نام (الجاره )، در کتول ، خوشه انگور و آش انگور، در «زیارت گرگان »، اَشَنگور در کلارستاق و لاهیجان و دیلمان خَرِزال ، در دیلمان وُشر، در درفک سیاه درخت ، و در کجور کُلی کَک گویندو نام عربی این درخت را عَوسَج و شجرة الدکن و شوکةالصباعین گفته اند. (از درختان جنگلی ثابتی ص 133). آش انگور. خوشه انگور-شر-عوسج-شجره الدكن-خرزل-اشنگور-الجاره-كلي كك و ...

الجاره . [ اَ رَ / رِ ] (اِ) گونه ایست از شونگ (درخت جنگلی ) که آنرا در ارسباران بنام مذکور(الجاره )، در خلخال ، دُقﱡزدانَه یا دُقﱡزدون و در گیلان : پلاخور نامند. رجوع به درختان جنگلی ثابتی ص 113 و جنگل شناسی ساعی ج 1 ص 265 و پلاخور و دقزدانه شود.

//////////////////

عوسج‌. نوعی از علیق الکلب است و نوعی از عوسج را مغیلان خوانند و در بیابانها بود و طبیعت وی سرد بود در اول و گویند در دوم و خشک بود در سیم و ورق وی بر نمله و جمره ضماد کردن نافع بود و شریف گوید عصاره ورق وی چون بیاشامند جرب صفراوی و التهاب صفرا را نافع بود و چون بکوبند و آب او بگیرند و حنا بدان بسرشند و در حمام بخود مالند جرب و حکه را زایل کند و ورق وی چون بخایند قلاع زایل کند و چون با عصاره وی دود کنند گزندگان بگریزند و چون بکوبند و آب آن بگیرند و هفت روز پیاپی در چشم کشند سفیدی زایل کند خواه کهن و خواه نو و ثمر عوسج چون بکوبند و آب آن بگیرند و رها کنند تا خشک گردد و بعد از آن مقدار دانکی با سفیده تخم‌مرغ بشیر زنان در گوش چکانند بغایت نافع بود و فضلاتی که در چشم آید بواسطه قبضی که در وی هست بازگرداند و مقدار مستعمل از وی یک مثقال بود و گویند مضر بود به سپرز و مصلح آن کثیر است و گویند بدل آن بوزن آن اشنه و بوزن آن فوفل بود

صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: عوسج بفتح عین و سکون واو و فتح سین درختی است قریب بدرخت انار و پرخار و برگ آن تند مایل بدرازی و با رطوبت چسبنده و ثمر آن بقدر نخودی سرخرنگ نوعی از آن را شیخ الرئیس نویسد ثمری چون توت دارد و مردم آن را می‌خورند

ابو ریحان در صیدنه می‌نویسد: که درخت آن را عرب شوکه گویند و چون تر بود ضریع و هنگامی که خشک شد عوسج نامند و چون درخت او برگ شود غرقه گویند و درختی است پرخار و یک نوع را برگ سیاه و پهن بود و از سیاهی سرخی زند او را پارسیان خفچه گویند

لاتین‌MESPILUS OXYACANTHA فرانسه‌AUBEPINE انگلیسی‌HAWTHORN

////////////////

عوسج . [ ع َ س َ ] (ع اِ) ج ِ عوسجة. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). رجوع به عوسجة شود. || نوعی از خاربن . (ناظم الاطباء). خاردرخت . (فرهنگ فارسی معین ). || نوعی از علیق باشد، و آن درختی است که برگ آن را بپزند و در خضاب به کار برند. (برهان قاطع) (آنندراج ). از درختان خاردار است که آن را میوه ای قرمزرنگ است و غالباً در زمینهای غیرمعمور میروید. یک دانه ٔ آن را «عوسجة» نامند. (از اقرب الموارد). چون بزرگ و عظیم گردد غَرقَد خوانده میشود. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). برگ آن عُرام نامیده میشود. (از منتهی الارب ). درختی است قریب به درخت انار و پرخار و برگش تند و مایل به درازی و با رطوبت چسبنده و ثمرش بقدر نخودی و مایل بطول و سرخ ، و در درخت بسیار میماند و نمیریزد. و قسمتی از عوسج را برگ مایل بسرخی است و خار او بیشتر و شاخه ها درازتر میباشد و ثمرش عریض و با غلاف . مجموع او در اول و دوم سرد و در آخر دوم خشک . (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ). اشنگور. عِض ّ. عُض ّ. قَصَد. رجوع به اشنگور و عض و قصد شود. گویند عصای موسی علیه السلام از آن درخت بوده است . (از منتهی الارب : قصد) : چون نزدیک رسید [ موسی ]آتشی دید بر سر درختی و ایدون گویند که آن درخت عوسج بود، و عوسج داری بود با خار و خرد بود. (ترجمه ٔ طبری بلعمی ). || سیاه درخت ، که نوعی درختچه است . (از فرهنگ فارسی معین ). رجوع به سیاه درخت شود. || دیوخار، که نوعی گیاه است . (از فرهنگ فارسی معین ). رجوع به دیوخار شود. || ولیک ،که نوعی گیاه است . (از فرهنگ فارسی معین ). رجوع به ولیک شود. || (اِخ ) نام مردی است . || نام اسب طفیل بن شعیب است . (از منتهی الارب ). دهخدا

/////////////

خوشه انگور-شر-عوسج-شجره الدكن-خرزل-اشنگور-الجاره-كلي كك و ...

مشخصات ظاهري:

آش انگور، درختچه‌اي است به ارتفاع 2 تا 3 متر كه به ندرت در شرايط مساعد به ارتفاع 6 تا 8 متر نيز مي‌رسد. شاخه‌هاي فراوان و متقابل آن، وضع بسيار نامنظم و كج و معوج، از بهترين وسيله تشخيص گياه به شمار مي‌آيد. شاخه‌هاي آش انگور خار دار است.

برگ‌هاي آن متقابل، دندانه‌دار، كرك، به طول 3 تا 6 سانتي‌متر و حتي 13 سانتي‌متر، به عرض 2 تا 5 سانتي‌متر و داراي 3 تا 4 زوج رگبرگ‌ كماني درا طراف رگبرگ مياني است. گل‌هايي كوچك به رنگ زرد مايل به سبز، دوپايه، مجتمع به تعداد نسبتا زياد وبه حالت فشرده در كناره برگ‌ها دارد. ميوه‌ي آن به بزرگي يك نخود و به رنگ سياه، پس از رسيدن كامل است. در داخل ميوه‌ي آن، درون شيره‌اي به رنگ قرمز مايل به سبز يا مايل به بنفش، 2 تا 4 دانه جاي دارد.

خواص: از شيره آش انگور بيشتر در موارد: يبوست،( پرخوني)،‌زياد كردن ادرار، آب آوردن انساج و استفاده درماني به عمل مي‌آيد.

محل رويش: جنگل‌هاي حسن بگلو آذربايجان-لاهيجان-خلخال-در ارتفاعات 2400 متري كلاردشت مازندران- پل زنگوله و ...

////////////

سولان‌

شیخ الرئیس گوید که دوائی رومی بود گرم و خشک است تا چهارم چون یک حبه از وی با آب سلق سعوط کنند لقوه را نافع بود.

______________________________

صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: سولان بفتح سین و سکون واو و فتح لام لغت یونانیست و آن بیخی است سرخرنگ کرم و از سقالبه و روم خیزد.

////////////////

Rhamnus persicus ^[ 1 ] is a brakvedsväxtart which was described by Pierre Edmond Boissier . Rhamnus persicus included in the genus Rhamnus , and family Buckthorn . ^{[ 2 ] [ 3 ]} No subspecies are listed in theCatalogue of Life . ^[ 2 ]

Sources [ edit | edit source ]

^ Boiss., 1843 In: Diagn. looks. 1, 2: 4
^ [ A b ] Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., The Wever A., Didžiulis V. (ed) (2014). "Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2014 Annual Checklist." . Species 2000: Reading, UK . Reading 26 May 2014 .
^ World Plants: Synonymic Checklists of the Vascular Plants of the World

//////////////

Juice of buckhorn

Hippophae, the sea buckthorns, are deciduous shrubs in the family Elaeagnaceae. The name sea buckthorn may be hyphenated^[1] to avoid confusion with the buckthorns (Rhamnus, family Rhamnaceae). It is also referred to assandthorn, sallowthorn,^[2] or seaberry.^[3]

Taxonomy[edit]

In ancient times, leaves and young branches from sea buckthorn were supposedly fed as a remedy to horses to support weight gain and appearance of the coat, thus leading to the name of the genus, Hippophae derived fromhippo (horse), and phaos (shining).^[4]

Distribution[edit]

Seven species are recognized, two of them probably of hybrid origin,^[5] native over a wide area of Europe and Asia.

Hippophae rhamnoides, the common sea buckthorn, is by far the most widespread of the species in the genus, with the ranges of its eight subspecies extending from the Atlantic coasts of Europe across to northwestern Mongolia and northwestern China. In western Europe, it is largely confined to sea coasts where salt spray off the sea prevents other larger plants from outcompeting it, but in central Asia, it is more widespread in dry semidesert sites where other plants cannot survive the dry conditions. In central Europe and Asia, it also occurs as a subalpine shrub abovetree line in mountains, and other sunny areas such as river banks. They are tolerant of salt in the air and soil, but demand full sunlight for good growth and do not tolerate shady conditions near larger trees. They typically grow in dry, sandy areas.

More than 90% or about 1,500,000 ha (5,800 sq mi) of the world's natural sea buckthorn habitat is found in China,Mongolia, Russia, northern Europe and Canada where the plant is used for soil, water and wildlife conservation, anti-desertification purposes and for consumer products.^[6]

Sea buckthorn hardiness zones are approximately 3 through 7.^[6]

Description[edit]

The shrubs reach 0.5–6 metres (1.6–19.7 ft) tall, rarely up to 10 metres (33 ft) in central Asia. The leaf arrangement can be alternate, or opposite.^[7]

Common sea buckthorn

Common sea buckthorn has branches that are dense and stiff, and very thorny. The leaves are a distinct pale silvery-green, lanceolate, 3–8 centimetres (1.2–3.1 in) long and less than 7 millimetres (0.28 in) broad. It isdioecious, with separate male and female plants. The male produces brownish flowers which produce wind-distributed pollen. The female plants produce orange berries 6–9 millimetres (0.24–0.35 in) in diameter, soft, juicy and rich in oils. The roots distribute rapidly and extensively, providing a non-leguminous nitrogen fixation role in surrounding soils.

Hippophae salicifolia (willow-leaved sea buckthorn) is restricted to the Himalayas, to the south of the common sea buckthorn, growing at high altitudes in dry valleys; it differs from H. rhamnoides in having broader (to 10 millimetres (0.39 in)) and greener (less silvery) leaves, and yellow berries. A wild variant occurs in the same area, but at even higher altitudes in the alpine zone.^{[citation needed]} It is a low shrub not growing taller than 1 metre (3.3 ft) with small leaves 1–3 centimetres (0.39–1.18 in) long.

Species[edit]

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed. (June 2015)

Hippophae goniocarpa
Hippophae gyantsensis
Hippophae litangensis
Hippophae neurocarpa
Hippophae rhamnoides – common sea buckthorn
Hippophae salicifolia
Hippophae tibetana

A study of nuclear ribosomal internal transcribed spacer sequence data^[8] showed that the genus can be divided into three monophyletic clades:

H. tibetana
H. rhamnoides with the exception of H. rhamnoides ssp. gyantsensis (=H. gyantsensis)
remaining species

A study using chloroplast sequences and morphology,^[5] however, recovered only two clades:

H. tibetana, H. gyantsensis, H. salicifolia, H. neurocarpa
H. rhamnoides

Natural history[edit]

The fruit is an important winter food resource for some birds, notably fieldfares.^{[citation needed]}

Leaves are eaten by the larva of the coastal race of the ash pug moth and by larvae of other Lepidoptera including brown-tail, dun-bar, emperor moth,mottled umber and Coleophora elaeagnisella.

Uses[edit]

Fruit harvesting[edit]

Harvesting is difficult because of the dense thorn arrangement among the berries on each branch. A common harvesting technique is to remove an entire branch, though this is destructive to the shrub and reduces future harvests. A branch removed in this way is then frozen, allowing the berries to be easily shaken off.

Common sea buckthorn

The worker then crushes the berries to remove up to 95% of the leaves and other debris.^{[clarification needed]} This causes the berries to melt slightly from the surface as the work takes place at ambient temperature (about 20 °C). Berries or the crushed pulp are later frozen for storage.

The most effective way to harvest berries and not damage branches is by using a berry-shaker. Mechanical harvesting^{[clarification needed]} leaves up to 50% in the field and the berries can be harvested only once in two years. They only get about 25% of the yield that could be harvested with this relatively new machinery.^{[clarification needed]}

During the Cold War, Russian and East German horticulturists developed new varieties with greater nutritional value, larger berries, different ripening months and a branch that is easier to harvest. Over the past 20 years, experimental crops have been grown in the United States, one in Nevada and one in Arizona, and in several provinces of Canada.^[9]

Products[edit]

Sea buckthorn berries are edible and nutritious, though astringent, sour and oily, unpleasant to eat raw,^[10] unless 'bletted' (frosted to reduce the astringency) and/or mixed as a drink with sweeter substances such as apple or grape juice. Additionally, malolactic fermentation of sea buckthorn juice reduces sourness and thus in general enhances sensory properties. Mechanism behind this change is transformation of malic acid into lactic acid in microbial metabolism.^[11]

When the berries are pressed, the resulting sea buckthorn juice separates into three layers: on top is a thick, orange cream; in the middle, a layer containing sea buckthorn's characteristic high content of saturated and polyunsaturated fats; and the bottom layer is sediment and juice.^[12][13] Containing fat sources applicable for cosmetic purposes, the upper two layers can be processed for skin creams and liniments, whereas the bottom layer can be used for edible products like syrup.^[12]

Besides juice, sea buckthorn fruit can be used to make pies, jams, lotions, teas, fruit wines and liquors. The juice or pulp has other potential applications in foods, beverages or cosmetics products. Fruit drinks were among the earliest sea buckthorn products developed in China. Sea buckthorn-based juice is popular in Germany and Scandinavian countries. It provides a nutritious beverage, rich in vitamin C and carotenoids.^{[citation needed]}

For its troops confronting extremely low temperatures (see Siachen), India's Defence Research Development Organization established a factory in Leh to manufacture a multi-vitamin herbal beverage based on sea buckthorn juice.^[14]

The seed and pulp oils have nutritional properties that vary under different processing methods.^[15] Sea buckthorn oils are used as a source for ingredients in several commercially available cosmetic products and nutritional supplements.

Landscape uses[edit]

Sea buckthorn is a popular garden and landscaping shrub with an aggressive basal shoot system used for barrier hedges and windbreaks, and to stabilize riverbanks and steep slopes. They have value in northern climates for their landscape qualities, as the colorful berry clusters are retained through winter.^[16]Branches may be used by florists for designing ornaments.

In northwestern China, sea buckthorn shrubs have been planted on the bottoms of dry riverbeds to increase water retention of the soil and thus decrease sediment loss. Because of increased moisture conservation of the soil and nitrogen-fixing capabilities of sea buckthorn, vegetation levels have increased in areas where sea buckthorn have been planted.^[17][18] Sea buckthorn was once distributed free of charge to Canadian prairie farmers by PFRA to be used inshelterbelts.^[19]

Chemical composition[edit]

Fruit[edit]

Sea buckthorn fruit consists of sugars, sugar alcohols, fruit acids, vitamins (C, E and K), phenolic compounds, carotenoids, fiber, amino acids, minerals and plant sterols. The fruit contains many of these in high amounts, and is thus considered highly nutritious.^[20] Species belonging to genus Hippophaeaccumulate oil both in soft parts and in seed of the fruit. Oil content in soft parts is 1.5–3 % while in seed this is 11% of the fresh weight. For the compositions of sea buckthorn oils, see article: sea buckthorn oil.

Major sugars in sea buckthorn fruits are fructose and glucose, with total sugar content of 2.7-5.3 g/100 ml of juice.^[21] Typical sourness of the fruits is due to high content of malic acid (0.8-3.2 g/100 ml of juice) while astringency is related to quinic acid (1.2-2.1 g/100 ml of juice).^[21] Major sugar alcohol in fruit is L-quebrachitol (0.15-0.24 g/100 ml of juice).^[21]

The fruit of the plant has a high vitamin C content – in a range of 114 to 1550 mg per 100 grams^[13] with an average content (695 mg per 100 grams), placing sea buckthorn fruit among the most enriched plant sources of vitamin C. Additionally, fruits have high concentrations of carotenoids,^[22] vitamin E^[23]and vitamin K.^[24] The main carotenoids are beta-carotene, zeaxanthin and lycopene^[22] while alpha-tocopherol is the major vitamin E compound.^[23]

The most prevalent dietary minerals in sea buckthorn fruits (in relation to recommended daily intake) are potassium (300–380 mg/100 g), manganese (0.28–0.32 mg/100 g) and copper (0.1 mg/100 g).^[25]

The fruit is also rich in plant sterols (340–520 mg/kg), β-sitosterol being the major sterol compound as it constitutes 57–83 % of total sterols.^[26]

Flavonols were found to be the predominating class of phenolic compounds while phenolic acids and flavan-3-ols (catechins) represent minor components.^[27]

Potential health effects[edit]

Traditional medicine[edit]

Different parts of sea buckthorn have been used as traditional therapies for diseases.^[28] Bark and leaves have been used for treating diarrhea and dermatological disorders. Berry oil, either taken orally or applied topically, is believed to be a skin softener. In Indian, Chinese and Tibetan medicines, sea buckthorn fruit may be added to medications in belief it affects pulmonary, gastrointestinal, cardiac, blood or metabolic disorders.^[28]

Research[edit]

Impact of sea buckthorn berries on the risk of cardiovascular disease is currently under preliminary research, involving studies with fresh and dried berries, extracts and oil from whole berry, pulp or seeds.^[29]

Organizations[edit]

In 2005, the "EAN-Seabuck" network between European Union states, China, Russia and New Independent States was funded by the European Commission to promote sustainable crop and consumer product development. In Mongolia, there is an active National Association of Seabuckthorn Cultivators and Producers.

The International Seabuckthorn Association, formerly the International Center for Research and Training on Seabuckthorn (ICRTS), was formed jointly in 1988 by the China Research and Training Center on Seabuckthorn, the Seabuckthorn Office of the Yellow River Water Commission, and the Shaanxi Seabuckthorn Development Office. From 1995 to 2000, ICRTS published the research journal, Hippophae, which appears to be no longer active.

External identifiers for Hippophae
Encyclopedia of Life	61951
ITIS	503044
NCBI	48233
Also found in: Wikispecies

Khollan Vafa : اخوان صفا

۱۳۹۴ اسفند ۱۹, چهارشنبه

سولان، نرپرون، سیاه درخت، یمشان(؟)، عوسج (؟)، یالانچی، درفک، خوشه‌انگور؛ آش‌انگور؛ اشنگور؛ خرزل؛ کلی‌کک؛ شوکةالصباغین؛ شجرةالدکن؛ عوسج

دنبال کننده ها

بايگانی وبلاگ

درباره من