سمنه
. [س ُ ن َ / ن ِ ] (اِ) دانه ای است سیاه رنگ از نخود
کوچکتر و آنرا در خراسان نقل خواجه گویند فربهی آورد و باه را برانگیزد. (برهان ).
گیاهی است که بسبب ستاره های تابستان روید و همواره سبز باشد و داروی فربهی زنان
است یا عام است . (منتهی الارب )(آنندراج ). تخمی است از قسم میوه مثل بادام و
پسته و بهندی چرونجی گویند. (غیاث ) (آنندراج ). || هر ترکیبی که آدمی را فربه کند
و آنرا سمینون گویند. (برهان ). داروی فربهی . (برهان ) (مهذب الاسماء).
////////////////
نقل خواجه
. [ ن ُ ل ِ خوا / خا ج َ / ج ِ
] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) دانه ای باشد سیاه رنگ و مدور از نخود کوچک تر، پوست
آن بسیار سیاه و مغز آن به غایت سپیدمی باشد، گرم و تر است ، تن را فربه کند و قوت
باه دهد. (برهان قاطع) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء). آن را به عربی حب السمنه و
حب الحنکلا گویند. (از برهان قاطع). اسم فارسی حب السمنه است . (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ).
////////////////
حب السمنه، نقل خواجه
آن را شاهدانه بری نامند و به فارسی نقل خواجه گویند؛
دانهای است به قدر فلفلی مستدیر و سیاه رنگ و املس و مغز آن سفید و شیرین و با
دهنیت و نبات آن به قدر زرعی و شیردار و منبت آن صحراها و بیابانها.
طبیعت آن گرم و خشک و با رطوبت فضلیه است.
شیرۀ آن در ترکیب با ماءالعسل مسهل بلغم به رفق و چون شیره آن را بگیرند در آب و آرد و شکر و روغن بادام شیرین یا روغن کنجد تازه در آن ریزند و طبخ نمایند تا مانند حریره و فالوده و تر حلوا گردد و تناول نمایند جهت تسکین ابدان مهزولین و صاحبان برد و یبس و حریرۀ همین شیره طبق دستور برای چاقی بدن های لاغر مصرف دارد. آب برگ درخت آن برای اسهال های بلغم و صفرا نافع است. این گیاه ثقیل و دیر هضم و مصلح آن سکنجبین و عسل است.
طبیعت آن گرم و خشک و با رطوبت فضلیه است.
شیرۀ آن در ترکیب با ماءالعسل مسهل بلغم به رفق و چون شیره آن را بگیرند در آب و آرد و شکر و روغن بادام شیرین یا روغن کنجد تازه در آن ریزند و طبخ نمایند تا مانند حریره و فالوده و تر حلوا گردد و تناول نمایند جهت تسکین ابدان مهزولین و صاحبان برد و یبس و حریرۀ همین شیره طبق دستور برای چاقی بدن های لاغر مصرف دارد. آب برگ درخت آن برای اسهال های بلغم و صفرا نافع است. این گیاه ثقیل و دیر هضم و مصلح آن سکنجبین و عسل است.
مخزن الادویه، تألیف مرحوم سید محمد حسین عقیلی علوی خراسانی
شیرازی
//////////////
Buchanania
latifolia
|
|
Notes
|
BRIEF
DESCRIPTION A medium-sized nearly evergreen tree reaching 13-18 m in height.
Fruit a drupe, ovoid-reniform, size of a small cherry, purplish-black. USES
Seeds used as a sweetmeat, rich in oil. Tha bark contain tannin and the gum
have medicinal properties, The wood is used as firewood. GROWING PERIOD
Nearly evergreen tree. In India the flowers appear in January to March. The
fruits ripen and the leaves are shed in April-May, and new leaves appear in
June. COMMON NAMES Cuddapah almond, Hamilton mombin, Mombin d'Hamilton,
Chirauli nut, Pival, Chironji, Charroli, Piyar, Pial, Chironii, Kathbhilawa,
Achar, Nurkal, Nurchilla, Murkalu, Mungapera, Cheru, Charoli, Char, Chironji,
Char, Charo, Chariauli, Piyala, Chara, Chirika, Morala, Sarai, Saraipa-ruppu,
Modama, Katmaa, Aima, Sara, Morli, Chara, Chinna moral, Lambo, Lone-hpo,
Mamuang maeng wan, Rak muu, Hak phuu. FURTHER INF Scientific synonym: B.
lanzan. Cuddapah almond can be found in the Himalayan at elevations up to
1200 m. It can be found in open and dry forests. In India, it is adapted to a
relative humidity in January fro 40-80% and in July from 70-90%.
|
Sources
|
SOURCES (B.
latifolia Roxb.)
Joshi H 1980a pp 272-277 [TEMP, RAIN, TEXT, DRA, PH, LIG, FER] Roecklein J 1987 pp 341 [USE] |
//////////////
Species include:
- Buchanania
amboinensis Miq. –
native to Papua New Guinea[1]
- Buchanania arborescens (Blume) Blume – Satinwood or
Lightwood, native to Taiwan, Cambodia, India, Indonesia,Laos, Myanmar,
the Philippines, Thailand, Vietnam, Papua New Guinea the Solomon Islands and Australia.[2]
- Buchanania barberi
- Buchanania
heterophylla K.Schum. –
native to Papua New Guinea[1]
- Buchanania insignis Blume – native to Borneo and
the Philippines[3]
- Buchanania lanceolata
- Buchanania lanzan Spreng. – chirauli-nut,
native to India and Malaysia[4]
- Buchanania latifolia Roxb. – chirauli-nut, native
to China, India, Nepal, Laos, Myanmar, Thailand, and Vietnam.[5]
- Buchanania macrocarpa Lauterb. – native to Papua
New Guinea[1]
- Buchanania mangoides F.Muell. – native to
Australia[6]
- Buchanania
microphylla Engler –
native to China and the Philippines[2]
- Buchanania obovata Engl. – Green Plum, native
to Australia[6]
- Buchanania oxillaris fount is island of Lanka.
Called Thimbiri in Singhalese
- Buchanania papuana C.T.White – native to Papua
New Guinea[1]
- Buchanania platyneura
- Buchanania sessilifolia Blume
- Buchanania solomonensis Merr. & L.M.Perry –
native to Papua New Guinea [1]
- Buchanania splendens Miq.
- Buchanania
versteeghii Merr.
& L.M.Perry – native to Papua New Guinea[1]
- Buchanania vitiensis Engl.
- Buchanania
yunnanensis C.
Y. Wu native to China[2]
References[edit]
- ^ Jump up
to:a b c d e f Conn,
Barry J. "Census
of Vascular Plants of Papua New Guinea". Plants of Papua
New Guinea. Papua New Guinea National Herbarium and the National
Herbarium of New South Wales. Retrieved 2009-04-28.
- ^ Jump up
to:a b c "Buchanania". Flora
of China. efloras.org. Retrieved 2009-04-28.
- Jump
up^ "Buchanania
insignis". Catalogue of Life.
Retrieved 2015-07-09.
- Jump
up^ "Taxon:
*Buchanania lanzan Spreng.". Germplasm Resources
Information Network (GRIN). United States Department of Agriculture,
Agricultural Research Service, Beltsville Area.
Retrieved 2009-04-28.
- Jump
up^ "Taxon:
*Buchanania latifolia Roxb.". Germplasm Resources
Information Network (GRIN). United States Department of Agriculture,
Agricultural Research Service, Beltsville Area.
Retrieved 2009-04-28.
- ^ Jump up
to:a b "Buchanania". Australian Plant Name Index (APNI),
IBIS database. Centre for Plant Biodiversity Research, Australian
Government, Canberra. Retrieved2009-04-28.
Buchanania
angustifolia
|
|
Kingdom:
|
|
(unranked):
|
|
(unranked):
|
|
(unranked):
|
|
Order:
|
|
Family:
|
|
Subfamily:
|
|
Genus:
|
|
See text
|