نویسنده: zshateri - ۱۳۸۸/٤/۱٥
از یزد می توان هم از جاده بافق به کرمان رفت و هم از جاده مهریز. جاده بافق طولانی تر و پر پیچ و خم تر است و بهتر است جاده مهریز را انتخاب کنی . مهریز شهرستان کوچکی است در 35 کیلومتری یزد. دیدنی های این شهر باغ های مشهور آن ، از جمله باغ های گلکار ، اکرمی ، سرآسیاب هستند . منطقه حافظت شده کالمند و بهادران نیز که از زیستگاه های غنی ایران به شمار می رود ، در جنوب این شهر واقع شده است. اهو، جبیبر ، هوبره ، کل ، بز ، قوچ و میش از گونه های حیات وحش این منطقه اند. از مهریز باید 240 کیلومتر را ه را از میان کویر گذشت تا به رفسنجان رسید. در این مسیر طولانی ، مسجد حضرت ابولافضل ، شمش ، انار ، بیاض و احمد آباد واحه هایی هستند که اگر فرصت داشته باشی می توانی در آنها بیاسایی . از انار هم می توانی به شهر بابک ( 100 کیلومتری جنوب ) بروی و از روستای میمند که هنوز به معماری عهد پارینه سنگی وفادار مانده است دیدار کنی.
از رفسنجان باید بیش از 100 کیلومتر دیگر را طی کنی تا به کرمان برسی . کرمان نماد پایدار و ماندگار تمدن کویری ، از شهرهایی است که به خاطر معماری زیبای بومی و آثار دیدنی متعدد و به ویژه حال و هوای خاص و متفاوت شهر اغلب مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد. کرمان یا ( کارمان ) به معنای جایگاه دلاوری و نبرد است. نام باستانی این منطقه ( گواشیر ) بوده که احتمالا به معنای شهر اردشیر است . معماری بومی کرمان جلوه ای کامل و زیبا از معماری کویری و از نمونه های درخشان تمدن ایرانی - اسلامی است. مجموعه گنجعلیخان ، چایخانه سنتی وکیل ، کاروانسراها ، مدرسه ها ، گنبد ها ، بازار قدیمی و به ویژه مسجد جامع کبیر از دیدنی های کرمان هستند.
از کرمان ، در امتداد جاده مارکوپولو ، به سمت جنوب شرق باید رفت. 20 کیلومتر بعد از کرمان به دو راهی شهداد می رسی . به سمت شرق جاده ای هست که توصیه می کنیم حتما آن را پیش بیگری . در انتهای این جاده به شگفت انگیزترین جغرافیای کره زمین می رسی . 60 کیلومتر بعد از دو راهی ، بخش کوچک سیرچ واقع است که با باغ های مرکبات و اقلیم کوهستانی اش به بیابان های بی انتهای اطراف فخر می فروشد.41 کیلومتر بعد از سیرچ به سمت شمال به شهداد می رسی، واحه بزرگ لوت ، واحه شیرین ترین خرماها و پرتقال ها ، واحه ای که در آن مرغوب ترین حنای جهان تولید می شود و بندر زیبای کویر که از حاشیه آن مخوف ترین بیانان جهان که کمتر کسی جرئت گذر از آن را دارد دامی می گستراند.شهداد از چهار هزار سال پیش مسکونی بوده است. البته در ان زمان اقلیم این قدر گرم و خشک نبود . شهداد پشت به کوهستان دارد و رو به سمت کویر . درست مقابل چشمان آن ، شهر خیالی لوت به طول 150 و عرض 80 کیلومتر دامن گسترانده است. از دیدرس شهداد و حتی نزدیک تر و نیز از بالا ، شهر خیالی لوت ، همچون شهری قدیمی است که بر اثر حادثه ویران و متروک شده باشد. طرح دیوارها ، خیابان ها و حتی میدانچه ها را یک مسافر ناآشنا به محل می تواند در ذهن خود تصور کند . اما واقعیت این است که آنچه بیننده می بیند عارضه ای است طبیعی و از میلون ها سال پیش از خلقت انسان ، در کویر وجود داشته است.
اعجازی که شهر خیالی لوت بر می انگیزد قطعا در جهان بی نظیر است و فقط وقتی که آن را ببینی ، به ویژه اگر شب به هوهوی باد که از میان دیوارهای سنگی آن میگذر گوش بدهی ، این اعجاب را در می یابی . بی تردید جذابیت شهر خیالی لوت برای ایرانگردان حتی از تخت جمشید و میدان نقش جهان هم بیشتر است. آنچه می تواند در این مورد با شهر خیالی لوت هماوردی کند خود کویر لوت است. از شهداد به سمت شرق ، به چاله مرکزی کویر لوت می رسیم. این پهنه با طول تقریبی 100 و عرض 50 کیلومتر تنها پهنه مطلقا فاقد حیات در سراسر کره زمین است و به همین خاطر جغرافی دانان به آن لقب ( شعبه کره ماه در زمین ) داده اند. اینجا نه تنها هیچ گیاه یا حیوانی به چشم نمی خورد حتی از باکتری هم نشانی نیست، چنای که شیر پاستوریزه را هم می توان در این منطقه هفته های متوالی در طرف روباز بدون بیم از فاسد شدن نگهداری کرد. گوشت نیز در اینجا هرگز فاسد نمی شود . با توجه به ثبت دمای 60 درجه در کویر لوت ، این منطقه از سوی جغرافی دانان به عنوان قطب حرارتی کرده زمین شناخته شده است ( گرم ترین نقاط دیگر کره زمین صحرای عربستان ، صحرای لیبی ، بیابان نوادای آمریکا با دمای 58 درجه سانتی گراد هستند ) . گردشگری که خیلی شجاع و اهل ماجراجویی باشد می تواند جاده شهداد به بیرجند را که از میان کویر می گذرد طی کند و در این فاصله 250 کیلومتری ، بی بدیل ترین چم اندازهای بیابانی جهان را ببیند.
بر می گردیم به دو راهی کرمان- شهداد . از این دو راهی مسیر جنوب را پیش می گیری و 22 کیلومتر بعد به ماهان می رسی که سایه سار تاق های ضربی اش خاطره و صفای روزگاران عرفای ایرانی را تجدید می کند. این قریه به خاطر معماری زیبا ، کوچه باغ های خاطره انگیر، باغ زیبای شاهزاده و مقبره شاه نعمت ال.. ولی شهرت دارد. این مقبره زیارتگاه اهل دل و صوفیان است. از ماهان به سمت جنوب شرق به ترتیب از زینل آباد ، تهرود ، ابارق و دارزین می گذری تا به بم می رسی. از دارزین ، جاده جنوبی پس از عبوز از کوهستان و کویر ، 250 کیلومتر بعد به دریا می رسد : بندر عباس در حاشیه تنگه هرمز. اما تو مسیر مارکوپولو را دنبال می کندی و 25 کیلوتر بعد از دارزین به سمت شرق ، به بم می رسی . بم که روزگاری نقطه اتصال راه های کویری بوده است تا پیش از زلزله مهیب پنجم دی ماه 1382 به ارگ خود می نازید که با دو هزار سال قدمت ، قدیمی ترین بنای خشتی جهان بود. امروز ویرانه های ارگ بم در انتظار مرمت و بازسازی اند تا شاید دوباره شکوه و عظمت گذشته خویش را به رخ گردشگران بکشد. شگفتی بزرگ این ارگ آن بود که در ساخت آن از آهن و بتون که هیچ ، حتی از گل پخته نیز استفاده نشده بود و بخش اعظم آن را خشت های خام تشکیل می داد و با وجود این ، سده های طولانی در برابر باد و باران و حتی زلزله مقاومت کرده بود. این ارگ سرگذشت بسیار شنیدنی و عبرت آموزی دارد آمیخته با افسانه و رویا که راهنمایان محلی بخش هایی از آن را به تو خواهند گفت. از بم ، جاده مارکوپولو همچنان به سمت شرق ادامه می یابد و 35 کیلومتر بعد از بم در رستم آباد دو شاخته می شود . شاخته جنوب شرقی به سمت جنوب بلوچستان می رود و پس از طی کردن فرسنگ ها مسیر طولانی در کویر به ایرانشهر می رسد که روزگاری پایتخت جنوب شرق ایران و پر رونق ترین شهر این خطه بوده است و اکنو شهری کوچک است که بقای خود را مدیون موقعیت استراتژیک در مرکز بلوچستان است. شاخه شمالی از رستم آباد به سمت زاهدان و زابل می رود و پس از عبور نفس گیر از جنوب دشت لوت و گذر از میان واحه های فهرج ، شوره گز و کهورک که مردمان شان را باید فهرمان زندگی در شرایط سخت نامید ، سر انجام در ارتفاعات شرق بلوچستان و با گذر از نصرت آباد ، چشمه رضایی و تل سیاه به زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان می رسید. از زاهدان می توان به جنوب رفت و دیدار بیشتری داشت از بلوچستان بزرگ که پیش از آنکه تغییر اقلیم ، زمین آن را خشک و تفتیده کند یکی از آبادترین سززمین های جنوب اسیا بود.