۱۳۹۴ اسفند ۲۶, چهارشنبه

شلیم، شلمک، تلخک، تلخه، زوان، دنقه، چچم، چچن

شلیم[ ش َ ] (اِ) نام دارویی که شلمک نیز گویند. (ناظم الاطباء). رجوع به شلمک شود.
شلمک . [ ش َ م َ ] (اِ) نام دارویی که شلیم نیز گویند. (ناظم الاطباء). داروی است که چون با گوگرد بر بهق طلا کنند نافع باشد و آنرا شلیم نیز گویند. (انجمن آرا) (آنندراج ) (برهان ). ریوان . زوان . شالم . شولم . شلیم . سعیع. (یادداشت مؤلف ). گیاهی است  از تیره ٔ گندمیان که دارای خوشه های کوچکی میباشد. نباتی است یکساله و دانه های آن مدت مدیدی قادرند که قوه ٔ نمای خود را حفظ نمایند. شلمک یکی از گیاهان خوب مراتع است و در هر سال سه مرتبه میشود آنرا درو کرد؛ زوان* . دنقه . شیلم . چچم** . چچن . (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به شیلم و مترادفات دیگر کلمه شود.
* [zo(e)vān] دانۀ گیاهی شبیه گندم که در مزارع گندم می‌روید؛ تلخه؛ تلخک.
** چچم . [ چ َ چ َ ] (اِ) چچن (در تداول اهالی کلاردشت و مازندران ) دانه ای است مانند گندم ، لکن تیره رنگ و از یک نوک کمی فرورفتگی دارد، و در گندم زارها روید، نان را بدمزه کند و چون گیاهی سمی است در خورنده سستی و دوار آرد. رجوع به چچن*** شود.
*** چچن . [ چ ِ چ ِ ] (اِ) در مازندران گیاهی را گویند که در گندم زارها روید، و دانه ای دارد شبیه دانه ٔ گندم ولی سیاه رنگ که با گندم مخلوط شود و نان را بدمزه کند و چون سمی است خورنده ٔ نان را سستی و دوار آرد. نوعی گیاه که در مزرعه ٔ گندم و جو میروید و محصول غلات را آسیب فراوان میرساند. گرگاس . کال بنگ . گندم دیوانه . دنقه . شیلم . کاکل . خالاون . شلمک . کاکلک . جلیف . طبقا. حثاله . سلمک . زوان . زوانه . چچم . رجوع به سلمک و دنقه و گندم دیوانه و حثاله و چچم شود.
//////////////////
شیلم‌.  زوان بود بهترین وی تیره‌رنگ بود و کهن و فربه بود و طبیعت آن گرم بود در سیوم و گویند در اول و گویند در دویم و وی محلل و ملطف بود و جلایی دهد با گوگرد بر بهق طلا کردن سود دهد و محلل ورم خنازیر بود با بزرکتان و با سرگین کبوتر بر وی نهند سوراخ کند و با گندم بر قوبا و ریشها ذرور کنند مفید بود و بخور کردن بوی آبستنی را زیان دارد خاصه چون با سویق و مر و زعفران بود و کندر و چون بکوبند و بسرشند و بر عضوی نهند که سل یا خار در وی باشد بیرون آورد و وی مسکر و مسدر بود و بشیرازی شلمک خوانند اگر در میان گندم بود آن نان خدر و سکر آورد و بدل وی خندقوقی بود و اگر در میان شراب خیسانند و بیاشامند بغایت منوم بود و مستی و خواب گران آورد و روغن وی جهت قوبا از روغن گندم نیکوتر بود و چون بر صدغین مالند خوابی معتدل آورد و رازی گوید بدل آن فوا است و ابن مؤلف گوید شیلم در میان گندم آن‌وقت بسیار شود که گندم تباه خواهد شد
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: شیلم به فتح شین و سکون یا و فتح لام و میم لغت عربیست و زوان نیز نامند و بفارسی گندم دیوانه گویند و آن دانه‌ایست از جو باریکتر و کوچکتر با تلخی و مایل بسرخی و نبات آن شبیه به نبات گندم و در گندم‌زار می‌روید.
اختیارات بدیعی، ص: 262
//////////////////
چچم یا گیج‌دانه، گیاهی علفی است از خانواده Poaceae و سرده Lolium. ساقه این گیاه می‌تواند تا ۱ متر رشد کند. شیوه کاشت این گیاه شبیه به گندم است. این شباهت در حدی است که در بعضی مناطق آن را به عنوان گندم می‌شناسند[۱]
منابع
پرش به بالا مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Lolium temulentum»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۰).
///////////////////
الزوان المسكر (باللاتينية: Lolium temulentum) نوع نباتي يتبع جنس الزوان من الفصيلة النجيلية.
محتويات
  [أظهر] 
الوصف النباتي[عدل]
نبات عشبي حولي. يشبه القمح إلى حد كبير وينتشر كعشبة. له تأثير مسكر، ومن هنا أتى الاسم.
الموئل والانتشار[
موطنه الأصلي حوض البحر الأبيض المتوسط وأوروبا، حيث يتواجد في بلاد الشام ومصر والمغرب العربي ومعظم مناطق أوروبا.[1]
مرادفات للاسم العلمي
المصادر[عدل]
  1. ^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.خريطة انتشار الزوان المسكر (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 26 آذار 2012.
///////////////
به آذری:
Bihuşedici quramit (lat. Lolium temulentumquramit cinsinə aid bitki növü.
Lolium temulentum, typically known as darnelpoison darneldarnel ryegrass or cockle, is an annual plant that forms part of the Poaceae family and part of the Lolium genus. The plant stem can grow up to one meter tall, with inflorescence in the ears and purple grain. It has a global distribution.
Contents
  [show
Growth[edit]
Habitus
Darnel usually grows in the same production zones as wheat and is considered a weed. The similarity between these two plants is so great that in some regions, darnel is referred to as "false wheat".[1] It bears a close resemblance to wheat until the ear appears. The spikes of L. temulentumare more slender than those of wheat. The spikelets are oriented edgeways to the rachis and have only a single glume, while those of wheat are oriented with the flat side to the rachis and have two glumes. The wheat will also appear brown when ripe, whereas the darnel is black.[2]
Darnel can be infected by an endophytic fungus of the genus Neotyphodium, and the endophyte-produced, insecticidal loline alkaloids were first isolated from this plant.[3] The French word for darnel is ivraie (from Latin ebriacus, intoxicated), which expresses the drunken nausea from eating the infected plant, which can be fatal.[citation needed] The French name echoes the scientific name, Latin temulentus "drunk."
Literary references[edit]
The plant is mentioned in Horace's Satire 2.6 (eaten by the Country mouse while he serves his guest fancier foods) and may have been the plant in theParable of the Tares in the Gospel of Matthew:
Let both grow together until the harvest: and in the time of harvest I will say to the reapers, Gather ye together first the tares, and bind them in bundles to burn them: but gather the wheat into my barn.
Darnel is also mentioned as a weed in Shakespeare's King Lear,[4] and is one of the many ingredients in Mithradate, which Mithridates VI is supposed to have used every day to render him immune to poisoning.
See also[edit]
References[edit]
  1. Jump up^ Craig S. Keener, The Gospel of Matthew: A Socio-Rhetorical Commentary, Wm. B. Eerdmans Publishing, 2009 p.387
  2. Jump up^ Heinrich W.Guggenheimer, The Jerusalem Talmud,Vol. 1, Part 3, Walter de Gruyter, 2000 p.5
  3. Jump up^ Schardl CL, Grossman RB, Nagabhyru P, Faulkner JR, Mallik UP (2007). "Loline alkaloids: currencies of mutualism". Phytochemistry 68 (7): 980–996.doi:10.1016/j.phytochem.2007.01.010PMID 17346759.
  4. Jump up^ Seager, Herbert West (1896). "Darnel". Natural history in Shakespeare's time. London: Elliot Stock. p. 82.
 ////////////
Lolium temulentum
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Species:
L. temulentum
Lolium temulentum
L.