۱۳۹۴ اسفند ۱۷, دوشنبه

سلیخه (پوست، پوستی) دارصینی، دارچین خطایی/ختایی، قسّیا

[1] - سلیخه . [ س َ خ َ ] (ع اِ) پوست درختی است دوایی و بهترین آن سرخ رنگ و سطبر باشد مانند دارچینی درهم پیچیده بود، گرم و خشک است در سوم . (برهان ). پوست شاخهای درختی است خوشبو. (آنندراج ) (منتهی الارب ). چند نوع است بهترین آن است که سرخ بود و چوب او باریک بود و پوست سطبر طعم و بوی آن خوش بود و زبان را بگزد در چوب آن منفعتی نیست در پوست آن است . گرم و خشک است بدرجه ٔ دویم بادهای غلیظ تحلیل کند و در وی قوتی است قبض کننده و بدین قوت داروهای قابض را یاری دهد و بقوت تحلیل کننده داروهای سهل را و بهر دو وقت اندامها راقوت دهد. رحمت خداوندی و قدرت آفریدگاری این جا پدید آید که مانند این کارها درهم تعبیه کند از بهر منفعت بندگان فتبارک اﷲ احسن الخالقین . (قرآن 14/23) (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). رجوع به الفاظ الادویه ، تحفه ٔ حکیم مؤمن ، فهرست مخزن الادویه و اختیارات بدیعی شود.
سلیخةالسودا ؛ نوعی از سلیخة. (تحفه ٔ حکیم مؤمن (.
||
فرزند. || روغن بار درخت به آن پیش از آنکه تربیت آن کنند. (منتهی الارب ) (آنندراج ). || سلیخة الرمث و کذا سلیخة العرفج ؛ چوب خشک وی (سلیخة) است که مرعی نباشد. (منتهی الارب ).
دهخدا
//////////////
33 (316)  سلیخه[1]، salīxa ، Laurus cassia . در سنسکریت، tvaca. بسنجید با شمار ۀ 22.
22 (253). دارصـــــــینی، dār-sīnī ، در فــــــــــارسی دارچینی،  dār-čīnī ، (Laurus cinnamomum, Cinnamomum tamala). در عربی sadāj [چنین در متن!] نیز گویند. در سنسکریت، tvaca.
ساینو-ایرانیکا
/////////////
دارچین خطایی(سلیخه)
Cinnamomum iners
گفته‌اند که پوست شاخه‌های درختی است مانند لوله‌های تنگ سوراخ و گویند از نوعی درخت دارچینی به هم می‌رسند. برگ آن شبیه به برگ سوسن کبود و ساق آن غلیظ و پوست آن سطبر و هفت قسم می‌باشد.
طبیعت آن در آخر دوم گرم و خشک و در سوم نیز گفته‌اند و قوت آن تا هفت سال باقی می‌ماند
خواص: لطیف کننده، گرم کننده و اعتدال بخش و حل کننده نفخ احشاء و قاطع اخلاط و مقوی اعضاء و معده و کبد و مدر(بول- حیض) و خارج کننده جنین و سنگ های رسوبی است. سرمه آن برای تقویت بینائی مصرف دارد
در آبریزش های بینی و زکام و سرفه و آسم و دردهای حجاب حاجز و معده و رحم و پاک نمودن رحم و تب های نوبه و دفع سمیت های داروئی و زهر مار و سردرد مفید است در ترکیب با اصل السوس و داروهای سمی مخصوص سینه در معالجه امراض سینه و خارج ساختن بلغم و چرک مجرب است. بخور آن با عسل جوش های جوانی را برطرف و مقدار شربت آن تا دو درم(7 گرم) می باشد. مضر کلیه و مصلح آن کتیرا است و گاهی مضر امعاء است که مصلح آن سپستان و کتیرا خواهد بود

افعال و خواص دیگر آن: ملطف و گرم کننده و پزنده و  از بین بردنده بادها و اورام بارده احشا و مقطع اخلاط و مقوی اعضا و معده و کبد و مدر بول و حیض و فضلات و مخرج جنین و سنگریزه ها و جهت شدت بصر و تقویت آن اکتحالاً[1]و جهت منع نزلات و زکام و سرفه و ربو و درد حجاب و معده و رحم و پاک کردن رحم و بادها آن و تبهای نوبه و دفع سمیت ادویه سمیه و زهر افعی و جهت خوشبویی رحم شرباً و ضماداً و بخوراً و فرزجتاً نافع و ضماد آن بر پیشانی جهت منع نزلات و صداف بارد ناقع است.
/////////////
سلیخه‌.  قسیا خوانند پوست درختی است که آن درخت را سلیخه خوانند و سلخ و سلیخه بدان سبب گویند که انواع بود نیکوترین وی آنست که سرخرنگ و سبز بود و در طبع وی اندک تلخی بود و عفوضتی تمام و چون بشکنند مانند ریوند لحمی بود و قصبه وی دراز بود و سوراخ وی تنگ بود مانند قرفه پیچیده بود و آنچه سیاه باشد بد بود و آنچه رقیق بود کسیلا بود که بغلط سلیخه فروشند و صفت آن در کاف گفته شود و گویند نوعی از سلیخه هست که ملحق بود به دارچینی و آن نیکو بود و طبیعت سلیخه گرم و خشک است در درجه سئوم محلل ریاح غلیظ بود و مقوی اعضا و حیض بسته بگشاید و بول براند و اگر با داروهای چشم خلط کنند تیزی چشم زیادت کند و درد سینه و پهلو که تولد کند از اخلاط لزج یا از ریاح غلیظ سودمند بود و مسهل نفث الدم بود و شراب وی جهت معده و جگر سودمند بود و چون دود کنند بدان رحم را پاک گرداند از رطوبت فاسد عفن و بوی آن نیکو کند و چون با عسل بیامیزند و بر رطوبتهای لبنی که در روی بود بیندانید زایل کند و گزندگی افعی را نافع بود و چون بیاشامند بچه بیندازد و مجموع ورمهای گرم که عارض شود در اندرون و درد گرده را بغایت سود دهد و سده بگشاید و بچه بیندازد و مشیمه بیرون آورد و مقدار مستعمل از وی تا یک درم بود و گویند مضر است به امعا و مصلح وی کثیرا بود و یحیی بن ماسویه گوید بدل آن نیم وزن آن دارچینی بود
______________________________
صاحب مخزن الادویه گوید: سلیخه با فتح سین و کسر لام و سکون با و فتح خا و ها بیونانی اسلیوس و بهندی تج نامند و گفته‌اند پوست شاخهای درختی است مانند لولهای تنگ سوراخ و منبت آن در هند و عمان است و برگ آن شبیه ببرگ سوسن و ساق آن غلیظ و پوست آن سطبر و سفت جسم است و گویند از درخت دارچینی بهم می‌رسد و آن مستحیل به دارچینی می‌شود و آن پوست درخت نوعی از دارچینی است
لاتین ‌LAURI CASSIAE CORTEX فرانسه‌CANELLE DE CHINE ET DE JAVA انگلیسی ‌ Cinnamomum cassia, called Chinese cassia or Chinese cinnamon
اختیارات بدیعی، ص: 230
////////////
نام دارچین ، مخصوص پوستهای معطری است که بهترین آنها در سیلان به عمل می آید و انواع دیگر آن که در خارج از سیلان می روید به مرغوبی دارچین سیلان نیست . فارسی آن دارچین سفید است.
اعراب آن را دارصینی می نامند. سلیخه نوع چینی آن است که به آن دارچین ختایی هم می گویند و در هند و عمان کاشته می شود . بوی آن کمتر از داچین سفید بوده و رنگ آن کمی سرخ است و در خواص مانند دارچین سفید است منتها کمی ضعیف تر .
قرفه نوع دیگری از دارچین است که خارج از سیلان روییده و دارای پوست ضخیمی می باشد و در لغتت عرب قرفه به معنی پوست درخت است و اختصاصا نام این پوست می باشد . قرفه نیز دارای تمام خواص دارچین بوده و قدرت آن در تقویت بیشتر از دارچین سفید است ولی منافع دیگر آن کمتر از دارچین می باشد .
اشتها آور بوده ، غذاهای سنگین را لطیف می کند. ایرانیان دارچین را مانند چای دم کرده و قبل و بعد از غذا می نوشند و چای دارچین معروف است .
نفس را باز می کند و تنفس را آسان می کند و نشاط آور بوده و قلب را جلا می دهد. من پادزهر سموم حیوانی و نباتی و معدنی بوده و ضد خفقان و وحشت است .
دلهره و وسواس را از بین می برد و برای درمان جنون تجویز شده است . کار دارجین تقویت اعضای رئیسه بدن مخصوصا معده و کبد می باشد. این پوست  بوی بد دهان را از بین می برد ، تنگ نفس و سرفه خلطی را درمان می کند و آواز را تصفیه می کند .
پخته دارچین  با سرکه و مصطکی جهت درمان سکسکه تجویز شده است .
مالیدن مخلوط کوبیده دارچین با عسل زخمهای  چرکی را خشک کرده و کک و مک را از بین می برد و چنانچه با سرکه همراه شود باز هم مفید است .
اگر دارچین را در روغن بجوشانید مالیدن این روغن به تنهایی یا با زرده تخم مرغ پخته ، جهت رعشه و تسکین درد عضلات مفید است و برای درمان اعضای بی حس شده به کارمی رود .
چکاندن این روغن در گوش سنگینی آنرا از بین می برد و برای یرقان و بواسیر نافع است . در صنعت دارو سازی از اسانس دارچین در طب سنتی ایران از عرق و عطر دارچین استفاده می کنند
////////////
به عربی سلیخه :
السليخة[2][3] أو القرفة الصينية[4] (الاسم العلميCinnamomum cassia) وهو نبات من جنس الدارصيني.
/////////
قسّیا: هو السّلیخة، و هی أنواع کثیرة مذکورة فی الکتاب؛ و ذکره الفاضل جالینوس فی المقالة السّابعة.
////////
به ترکی آذری چین دارچین آغاچی :
Çin darçın ağacı       
Cinnamomum aromaticum (lat. Cinnamomum aromaticum) — dəfnəkimilər fəsiləsinin darçın ağacı cinsinə aid bitki növü.
//////////////
Cinnamomum cassia, called Chinese cassia or Chinese cinnamon, is an evergreen tree originating in southern China, and widely cultivated there and elsewhere in southern and eastern Asia (India, Indonesia, Laos, Malaysia, Taiwan, Thailand, and Vietnam).[2] It is one of several species of Cinnamomum used primarily for their aromatic bark, which is used as a spice. In the United States, Chinese cassia is the most common type of cinnamon used. The buds are also used as a spice, especially in India, and were once used by the ancient Romans.
The tree grows to 10–15 m tall, with greyish bark and hard, elongated leaves that are 10–15 cm long and have a decidedly reddish colour when young.
Production and uses[edit]
Cassia (C. cassia) essential oil
Young Indonesian cinnamon tree, Indonesia
C. cassia (top left) depicted byMichał Boym (1655)
Chinese cassia is a close relative to Ceylon cinnamon (C. verum), Saigon cinnamon (C. loureiroi, also known as "Vietnamese cinnamon"), and Indonesian cinnamon (C. burmannii). In all four species, the dried bark is used as a spice. Chinese cassia's flavour is less delicate than that of Ceylon cinnamon. Its bark is thicker, more difficult to crush, and has a rougher texture than that of Ceylon cinnamon.[citation needed]
Most of the spice sold as cinnamon in the United States, United Kingdom, and India is Chinese cinnamon.[3]"Indonesian cinnamon" (C. burmannii) is sold in much smaller amounts.
Chinese cassia is produced in both China and Vietnam. Until the 1960s, Vietnam was the world's most important producer of Saigon cinnamon, which has a higher oil content[citation needed], and consequently has a stronger flavor. Because of the disruption caused by the Vietnam War, however, production of Indonesian cassia in the highlands of the Indonesia island of Sumatra was increased to meet demand.[citation needed] Indonesian cassia has the lowest oil content of the three types of cassia, so commands the lowest price. Chinese cassia has a sweeter flavor than Indonesian cassia, similar to Saigon cinnamon, but with lower oil content.
Cassia bark (both powdered and in whole, or "stick" form) is used as a flavouring agent for confectionery, desserts, pastries, and meat; it is specified in many curry recipes, where Ceylon cinnamon is less suitable. Cassia is sometimes added to Ceylon cinnamon, but is a much thicker, coarser product. Cassia is sold as pieces of bark (as pictured below) or as neat quills or sticks. Cassia sticks can be distinguished from Ceylon cinnamon sticks in this manner: Ceylon cinnamon sticks have many thin layers and can easily be made into powder using a coffee or spice grinder, whereas cassia sticks are extremely hard and are usually made up of one thick layer.[citation needed]
Cassia buds, although rare, are also occasionally used as a spice. They resemble cloves in appearance and have a mild, flowery cinnamon flavor. Cassia buds are primarily used in old-fashioned pickling recipes, marinades, and teas.[4]
Health benefits and risks[edit]
Dried cassia bark
Chinese cassia (called ròu gùi in Chinese) is produced primarily in the southern provinces of Guangxi,Guangdong, and Yunnan. It is considered one of the 50 fundamental herbs in traditional Chinese medicine.[5]
Due to a blood-thinning component called coumarin, which could damage the liver if taken in huge amounts, European health agencies have warned against consuming high amounts of cassia.[6] Other possible toxins founds in the bark/powder are cinnamaldehyde and styrene.[7]
Current research[edit]
Cinnamomum cassia is a medicinal plant that contains cinnamic aldehyde. Studies of cinnamic aldehyde treatment in mid-aged rats have resulted in alleviation of chronic unexpected stress-induced depressive-like behaviors. Cinnamic aldehyde is an enzyme inhibitor drug, immunologic drug, and an anti-inflammatory drug. It is administered orally to treat behavioral and mental disorders, targeting the hippocampus and the frontal cortex. The current findings might be beneficial in treating subjects in depression. [8]
See also[edit]
·         Chinese herbology
References[edit]
1.       Jump up^ "The Plant List".
2.       Jump up^ Xi-wen Li, Jie Li & Henk van der Werff. "Cinnamomum cassia". Flora of China. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA. Retrieved 28 March 2013.
3.       Jump up^ "Cassia: A real spice or a fake cinnamon". China Business Limited as Regency.
4.       Jump up^ "Cassia". theepicentre.com.
5.       Jump up^ Wong, Ming (1976). La Médecine chinoise par les plantes. Le Corps a Vivre series. Éditions Tchou.

Zimtkassie. A blühender Zweig in natürl. Grösse; 1 Blüthe, vergrössert; 2 dieselbe im Längsschnitt, desgl.; 3 Staubgefäss, desgl.; 4 Stempel, desgl.; 5 Frucht, desgl.; 6 dieselbe im Längsschnitt, desgl.; 7 dieselbe im Querschnitt, desgl.

from Koehler's Medicinal-Plants (1887)
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
Order:
Family:
Genus:
Species:
C. cassia
Cinnamomum cassia
(Nees & T.NeesJ.Presl
·         Camphorina cassia (Nees & T.Nees) Farw.
·         Cinnamomum aromaticumNees
·         Cinnamomum longifoliumLukman.
·         Cinnamomum mediumLukman.
·         Cinnamomum nitidum Hook. nom. illeg.
·         Laurus cassia L.
·         Persea cassia (L.) Spreng.