[1] - سمسم . [ س ِ س ِ
] (ع اِ) کنجد. سمسمه یکی . ج ، سماسم . و آن لزج است و مفسد معده و دهن و مصلح آن
شهد است و اگر هضم شود فربه سازد و شستن موی به آب طبیخ برگ آن دراز و نیکو گرداند
و بری آنرا جلبهک نامند و فعل آن قریب فعل خریق است و گاهی مفلوج را نصف درهم تا
یک درهم خورانند پس بهتر میکند و دریک درهم خطر است . (آنندراج ) (منتهی الارب ).
رجوع به تحفه ٔ حکیم مؤمن ، الفاظ الادویه و اختیارات بدیعی شود. || دانه ٔ
گشنیز. || ماری است . || ریگ توده . (منتهی الارب ) (آنندراج
).
////////////
سمسم. بپارسی کنجد بود بهترین بزرگ حب و تازه بود و جرم وی اقوی بود از روغن
و طبیعت آن گرم بود در میان درجه اول و تر بود در آخر آن و گویند در دویم و محلل خون
بسته و اثر کبود که از ضربی حادث شود و از جهت شقاق پایها و خشونتی که در بدن باشد
در اعصاب ضماد کردن نافع بود بر ورمها و سوختگی آتش ضماد کردن هم مفید بود و نقیع وی
حیض براند و بچه بیندازد چون مقشر کرده بریان کنند غذای صالح بدهد و فربهی بدهد و لعوق
وی مرضهای سینه و شش را و سرفه را نافع بود و خونی که از او متولد شود متوسط بود در
نیکی و بدی و وی مسکن حرقتی و لذعی بود که عارض شود در معده از خلطی تیز از شرب شراب
یا استعمال داروی گرم و وی منی بیفزاید و باه را زیاده کند و گزندگی مار را سودمند
بود و اگر با بذر کتان بخورند باه را بیفزاید بغایت و مقدار مأخوذ از وی پنج درم بود
و معده را بد بود و بوی دهان بد بود و گند و مرضی معده بود و غثیان و تشنگی آورد و
مولد خلطی غلیظ بود و بطی الهضم باشد و اولی آن بود که بریان کنند اندکی و با عسل بخورند
و جالینوس گوید بدل وی در تلمیس بذر کتان بود و اگر او را خام بخورند و قدری مربا بر
سر آن خورند زود بگذرد و اگر با لطیخ وی موی بشویند نرم گرداند و دراز گرداند
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: سمسم بفتح سین اول و کسر سین دوم و با کسر
هر دو سین بلغت حبشه جلنجلان و بفارسی کنجد و بهندی تل بکسر تا نامند
لاتین SESAMUM ORIENTALE فرانسهSESAME انگلیسیORIENTAL SESAMUM
اختیارات بدیعی، ص: 233
///////////////
كنجد (سمسم) و كتان
6. در كتاب دوكاندول1 چنین می‌خوانیم: " از كتب چینی
برمی‌آید كه كنجد پیش از میلاد مسیح به چین برده نشده بود. نخستین اشاره بی گمان به آن را در كتابی از سده پنجم
یا ششم ترسائی با نام Ts'i min yao šu می‌توان یافت. پیش از این
کتاب، نام این گیاه با نام كتان، كه از دانه آن نیز روغن می‌گیرند، و پیشینه درازی
هم در چین ندارد، درآشفته می‌شده است.
" منبع این اطلاعاتش را برتشنایدر گفته است. نخستین بار برتشنایدر بود كه گفت
بر پایه Pen ts'ao
hu ma (sesamum orientale/كنجد) را چان کی‌ین از تا‌ـ یوان (Ta-yüan) به چین آورد. 2 وی در كتاب خود،
"گیاهان چین"3 با بی گمانی و بروشنی می گوید hu ma، یا شاهدانه بیگانه گیاهی است كه در سده دوم
پیش از میلاد از باختر آسیا وارد چین شده است. 4 استوارت نیز بر همین
است. 5
پشتوانه این گمان تنها و
تنها این است كه: در Pen ts'ao kan mu 6 گفته زیر به تائو هون‌ـ‌كین (Ta'o
Hun-kin) (536-451 م) نسبت داده شده است: "
hu ma (’شاهدانه مردمان هو‘) در
اصــــل در تا‌ـ‌یوان ، (Ta-yüa
(فرغانه) می‌رویید،7 و از همین
رو hu ma
(’شاهدانه ایرانی‘) نام گرفت. "
وی از چان کی‌ین یا روزگار ورود این گیاه به چین یادی نکرده است، چیزی که
هر آشنا با گزارشهای مكتوب چینی را در اندیشه می کند، زیرا در آن نشانی از
باریکبینی معمول و گواهان تاریخی و قرائن و گواهان دیگر نیست. در اسناد تا‌ـ‌یوان
نامی از hu ma نیامده و در سالنامه‌ها
نیز نامی نیست. و اما تائو هون‌ـ‌كین؛ او کارشناس آئین تائو بود، گیاهان دارویی
گرد آوری می‌کرد و كیمیاگر و واله جاودانگی بود؛ هیچ‌گاه هم پــــای از مرزهای
كشور خویش بیرون نگذاشت وبی گمان اطلاعات خاصی درباره تا‌ـ‌یوان هم نداشت. وقتی هم استدلال می‌كند چون mu-su (یونجه) و انگور از تا‌ـ‌یوان (یعنی از یكی
از سرزمینهای هو) آمده‌اند، hu ma نیز كه یكی از گیاهان هو
است بی گمان از همان خطه برخاسته، تنها دارد از تخیل خود یاری می‌گیرد. این حرفهای
واهی را نمی‌توان تاریخ شمرد. از این گفته تنها می‌توان به این نتیجه رسید كه شاید
تائو هون‌ـ‌كین با hu ma آشنا بوده است. لی شی‌ـ‌چن
(Li Ši-čen) به نقل از
Mon kei pi t'an نوشتـــــه شنک ـــوا (Šen Kwa)
1 در سده یازدهـــــــــــــم گوید : "در گذشته دور، در چین تنها شاهدانه درشت ،
ta ma (Cannabis sativa/شاهدانه) فراوان می‌رویید. چان کی‌ین ،
فرستاده دودمان هان، نخستین کسی بود كه
تخم شاهدانه روغنی
2 را در تا‌ـ‌یوان به دست آورد؛ ازیراست كه آن را hu ma
نامیده‌اند تا با گونه چینی آن، ta ma، جابجا نشود. "
داستان چان کی‌ین در كتاب T'un či نوشته چـــــــــــــن
تسیائو (Čen Tsiao) (62-1108) از دوره سونگ
نیز واگوئی شده است. 3 در T'ai p'in yü lan 4، كه در سال 983 م منتشر شد، به
نقل از Pen ts'ao kin که تاریخ نگارشش روشن
نیست گوید چان کی‌ین hu ma و hu tou را در خارج به دست آورد. 5 بدین
ترتیب گویا این افسانه در دوره سونگ (1278ـ960 ترسائی)، یعنی بیش از هزار سال پس
از روزگار چان کی‌ین، ساخته و پرداخته شده باشد. با همه دانشمندانی اندیشور یافت
می‌شوند كه می‌خواهند به ما بپذیرانند این
دســـــــت موهومات تاریخ راستین دودمان
هان است!
در دوره تانگ این افسانه به كلی ناشناخته بود: در T'an Pen ts'ao نه از ورود hu ma به چین چیزی گفته شده و
نه ذكری از چان کی‌ین در این مورد به میان آمده است.
در كتابی وزین چون T'u kin pen ts'ao، کار سو سون، كه نام yu ma (شاهدانه روغنی) نیز نخستین بار در آن آمده،
تنها گفته شده كه این گیاه در اصل در
سرزمین مردم هو می‌روییده، در شكل ظاهری شاهدانه را ماند و از همین رو hu ma نام گرفته است.
بدبختانه چون روز روشن
اســـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــت كه چینی‌ها Sesamum indicum (از تیره كنجد/ Pedaliaceae) را
بــــــــــــــــــــــــــا Linum usitatissimum (از تیره كتان / Linaceae) درآشفته
و در نــــام hu ma ("شاهدانه ایرانی") با هم آمیخته‌اند؛
تنها دلیلی كه می‌توان برای این رویدا آورد این است كه از دانه هر دو گیاه روغنی
به دست می‌آید با کاربرد دارویی همسان.
این دو گیاه یکسره متفاوت‌اند و هیچ ربطی هم به شاهدانه ندارند. از نظر ریشه‌شناسی
تاریخی، قضیه تا حدودی شبیه به hu tou (ص 305) است. بسا که این
دو گیاه از سرزمینهای ایرانی وارد چین شده و در آنجا بومی شده باشند، زیرا هر دو
نوعاً از گیاهانی هستند كه از دوران باستان در باختر آسیا كشت می‌شده‌اند. آن کنجد
چینی كه ادعا می‌شود خود روست1 بی چون و چرا كنجدی است كه بستانی بوده و خود رو شده.
هرودوت2 تأکید دارد
تنها روغنی كه بابلی‌ها به كار می‌برند از كنجد گرفته می‌شود. بروسوس، كاهن
بابلی (سده چهارم ق م)، نیز كنجد را در شمار
فرآورده های بابل آورده است. 3
ایلیوس گالوس، از شهسوران رومی، كه لشكر به عربستان برد این گزارش را
به همراه آورد كه خوراک بادیه‌نشینان شیر و گوشت جانوران وحشی است و مردمان دیگر
مثل هندیان، از خرما شراب و از كنجد روغن می‌گیرند. 4 به گفته پلینی،
كنجد از هند می‌آید، در آنجا از آن روغن می‌گیرند و رنگ دانه‌ها سفید است. 5
رومیها در داروهای خود دانه و روغن كنجد را بسیار کار می گرفتند. 1
مگاستنز2 از كشت كنجد در هند می گوید. در آتارورا ودا (Atharva Veda) و در فرمانهای مانو (tila در سنسكریت) نیز همین آمده است. 3
دیدگاه دوكاندول4 كه كنجد در ادوار پیش از تاریخ از جزایر سوندا به هند
آورده شد درست نیست. این گمانه یكسره بر پایه استدلالی زبان‌شناسانه است:
"رومفیوس سه نام برای كنجد در این جزایر ارائه می‌كند كه با یكدیگر و نیز با
واژه كنجد در سنسكریت تفاوت بسیار دارند و
همین مؤید این نظریه است كه دیرینگی كنجد در مجمع‌الجزایر بسیار بیشتر از دیرینگی
آن در قاره هند است." این سند ادعایی
چیزی در مورد تاریخچه این گیاه اثبات نمی‌كند و تنها نكته‌ای است بر پایه زبان.
اكنون کمترین روشن است كه از دید گیاه‌شناسی، خاستگاه این جنس افریقای استوایی است
كه در آن دوازده گونه كنجد هست ، حال آنكه در هند تنها دو گونه كنجد داریم.5
در كتاب Fan yi min yi tsi 6، همبرابری سنسكریت برای "كنجد" آمده است:
a-t'i-mu-to-k'ie، *a-di-muk-ta-ga، یعنی adhimuktaka سنسكریت، كه با kü-šen (نک : صفحات پیش رو ) و hu-ma یكسان است. در واژه نامه ای
کهن در تعریف این نام آمده است: "گل
بیگانه تفكر زاهدانه" (
šan se i hwa) كه نمونه‌اش افروختن
چراغی است كه با روغن سه گل (صندل، سوما و كامپاكا [Michelia
champaca]* ) می‌سوزد
و جای دادن آن بر محـــــــراب تریاتنا. **7 از
موارد كاربرد adhimuktaka این نیز مسلم می‌شود كه
از روغن کنجد هم باید در این میان نام
برده شود. همه خوانندگان جاتكه بودایی می‌دانند كه بارها در این کتاب از این روغن
برای افروختن چراغ مقدس نام برده شده است. در واژه نامه سنسكریت به چینی كه پیشتر
نام بردیم شرح زیر آمده است:"این گیاه به ظاهـــــــــــر به ’شاهــــــدانه
درشت‘ (Cannabis sativa) ماند. گلهای سرخ و برگهای سبز دارد. از دانه‌های آن
روغن و نیز ماده‌ای خوشبو گیرند . بر پایه
Tsun kin yin nie lun، كنجد (kü-šen) در اصل زغال چوب است كه
وقتی دیرزمانی زیر خاك مدفون بماند كنجد گردد. در سرزمینهای باختری (هند) رسم
دارند در تدهین بدن با روغن نخست گلهای خوشبو و سپس دانه‌های كنجد کار گیرند. دانه‌های
كنجد را گرفته در آب می‌خیسانند تا كاملاً
براق شوند؛ سپس با فشار روغن کنجد را دانه‌ها می‌گیرند، این روغن بعدا" خوشبو
می‌شود."
آنچه برای ما بیشتر اهمیت دارد، دیرینگی كنجد در ایران است. به گفته
هرودوت،1 مردم خوارزم، هیركانیا، پارت، زرنج و تامان این گیاه را كشت
می‌كردند. در ایران، روغن کنجد را دست كم از روزگار نخستین شاهان هخامنشی می‌شناختند.
2 وات3 حتی ایران و آسیای مركزی را خاستگاه این گونه می‌داند؛
به نظر او شاید این گیاه نخستین بار در جایی بین دره فرات و بخارا، جنوب افغانستان
و شمال هند كشت شده و بسا که پیش از راهیابی به مصـــــر و اروپا در شبه قاره
هـــــــــند و مجمع‌الجزایر [مالایا] پراکنده شده باشد.
Sesamun indicum (رقم (subindivisum در تركستان روسیه كشت می‌شود و در آنجا
جایگاه نخست را در میان گیاهان روغنی دارد. این گیاه در گرمترین نقاط دره فرغانه رشد می‌كند
و در بلندای بالاتر از نهسد متر نمی‌روید.
بیشتر در سرزمین های نَمنگان و
اندیجان، آن هم نه چندان، می‌روید. 4 نام فارسی آن kunjut است*.
روشن است كه این گونه از سرزمین های
ایرانی وارد چین شد، اما روزگار آن روشن نیست. نخست اینکه این رخداد در هیچ
سند تاریخی درست نگاشته نشده است؛ دودیگر،
کمابیش هیچ امیدی نیست كه بتوان در آشفتگی
را كه چینی‌ها در بررسی این در افکنده اند از میان برد. برای مثال، به نخستین
اشاره به hu ma یعنی در Pie lu، كه در Pen ts'ao نقل شده توجه كنید:
"hu ma را
Kü-šen نیز نامیده‌اند. این گیاه
در کنار رودخانه‌ها و زمین های باتلاقی شان‌ـ‌تان (Šan-tan)
(بخش
جنوب خاوری شان‌ـ‌سی) می‌روید و آن را در پاییز برداشت می‌كنند. مراد از
ts'in žan جوانه‌های kü-šen است. این جوانه‌ها در دره‌هـــــــای
رودخــــــــــــانه‌ای چــــــــــون یوان
(Čun-yüan)
(هو‌ـ‌نان
Ho-nan) می‌رویند". در اینجا هیچ اشاره‌ای به
ورود این گیاه از خارج یا كشت آن نشده است؛ برعكس، گویا اینجا پای یك گیاه خودروی
باتلاقی‌ـ شاید Mulgedium
sabiriacumـ‌در میان است. 1 به هیچ روی ممکن نیست که مراد Sesamum [كنجد] و Linum [كتان] باشد، زیرا این دو در خــــاك برگ
خشك می‌رویند و كنجد بویژه در خاك ماسه‌ای رشد می‌كند. بدین ترتیب، گمان محتمل این
است كه hu ma و kü-šen در اصل به گیاهی خودرو داده می‌شده كه در
شان‌ـ‌سی و هو‌ـ‌نان می‌روییده؛ و hu ma در اینجا همان سیری را می
گذراند كه hu šen در كتاب Li sao (ص 195). آنچه این گمان را تقویت می‌كند این
است كه ، نام hu
ma در نوشته‌ای منسوب به هوایی نان‌ـ‌تسه (Hwai-nan-tse) كه در سال 122پ م در گذشت و در كتاب T'ai
p'in yü lan نقل شده آمده است. 2 افزون بر
این، در pen ts'ao (p'u یا) Wu ši نوشته وو پو (Wu P'u)
در نیمـــــــــــــــــــــه نخست سده سوم، در بازنمود hu
ma
از شن‌ـ‌نون (Šen-nun)، فغفور افسانه‌ای، و لی
كون (Lei
Kun)
،
حكیمی كه فغفورهوان در تکاپوی به كمال رساندن هنر شفابخشی به خدمت گرفته بود، یاد
شده است.
kü-šen به معنای "برتر
بزرگ" است. نویسندگان بعدی آن را گونه ایی Sesamum دانــــسته، اما تعاریفی
متـــــــــــــــــفاوت از آن داده‌انـــــــــــــد: تائو هـــــون‌ـ‌كین (T'ao Hun-kin) گوید كه گونه ساقه چهارگوش (شاید Mulgedium) kü-šen نامیده می‌شود و گونه ساقه گرد hu ma.
سوكون (Su Kun) از دودمان تانگ گوید گیاه
دارای غلاف (kio
) های هشت‌گوش یا هشت پر (Pa len
) را Kü-šen می‌نامند و آن را كه
غلافهای چهارگوش دارد hu ma. شاید دومی تعریف Sesamum
indicum باشد كه غلافـــــــهای راستگوشه، دوتیغه‌ای
و دوخانه‌ای دارد كه در هر خانه شمار بزرگی دانه‌های روغنی نهفته‌اند.
مون شن (Mon
Šen)
در
كتاب خود، Ši liao pen t'sao (كه در نیمه دوم سده
هفتم نوشته) گوید: "گیاهانی كه در خاك
پربار كشت می‌شوند غلافهای هشت‌گوش آرند،
اما آنها كه در کشتزارهای كوهستانی كشت می‌شوند
غلافهای چهارگوش دارند و این تفاوت جنس
خاك است، اما این دو گونه خواصی یكسان دارند. لی هیائو (Lei Hiao)
از
سده پنجم نیز گوید اگر kü-šen هفت پر یا هفت‌گوش باشد
با رنگ قرمز و مزه ترش، گیاه اصیل است اما نباید غلافهای هشت‌گوش را كه دو سرآنها
تیز و رنگشان مشكی است و روغنی سیاه از آنها گیرند hu ma نامید. روشن است که ازاین بازنمودهای دیگرگونه گیاهانی یکسره متفاوت را مراد می کرده
اند. كائو چن (Kao Č'en) از دوره سونگ، در كتابش، Ši wu ki yüan 1، می پذیرد مراد از hu ma در نوشته های گیاهنامه‌ها
معلوم نیست.
برگردانی از متن لی شی‌ـ‌چن (Li
Ši-čen) درباره این موضوع نیز فراهم آورده‌ام كه
برتشنایدر برگردان آنرا نداده است؛ اما از آنجـــــــا كه چندین نكته گیاه‌شناختی
دشوار در آن هست كه نتوانسته‌ام را روشن کنم، بهتر می دانم داوری را به گیاه‌شناسی
توانا واگذارم. کوتاه سخن اینكه لی شی‌ـ‌چن
hu ma را كنجد می‌داند و این را از کارگیری واژه
امروزی či ma
می‌توان
دریافت. او گوید دو گونه محصول از این گیاه به دست می‌آید: پیش‌رس
و دیر رس،2 با دانه‌های سیاه، سفید یا سرخ؛ اما روشن نیست بر چه پایه
گوید كه همه ساقه‌ها چهارگوش‌اند. گرچه به نقد گسترده گفته‌های پیشینیان خود می
پردازد ، اما به نظرم آوردنشان چندان كمكی به روشن شدن قضیه برای ما نخواهد كرد. فكر می‌كنم بهترین راه برون‌رفت از این مشكل نظر
استوارت است كه گوید در داستان چینی‌ها Sesamum (كنجد)، Linum (كتان) و Mulgedium با یكدیگر درآمیخته اند.
اونو رانزان، طبیعی‌دان ژاپنی،3 نیز بر همین رفته است. وی گوید برخلاف
ادعای لی شی‌ـ‌چن هیچ یك از انواع كنجد دانه‌های سرخ ندارند (جز دانه‌های سیاه
كنجد که نارسش سرخ فام است) و از اینجا نتیجه می گیرد مراد گونه‌ای از Linum [كتان] است كه همیشه
تنها دانه‌های قرمز می‌آورد. فزون بر
این اونو گوید رنگِ دانه‌ها و شمار گوشه‌های غلافها همبستگی نزدیك دارند؛ گونه
سفید همیشه غلافهای دو یا چهارگوش آرد، حال آنكه در همه غلافهای شش‌گوش و هشت‌گوش
دانه‌های سیاه را می‌توان یافت. نمی‌دانم
این گفته درست است یا نه واگرهست، تا چه
حد درآشفتگی Sesamum با Linum زاده نــــــــام مشترك hu ma بوده است. امـــا بدبختانه اثبات می‌كند گیاه‌شناسان چینی، یا بهتر بگویم
، داروسازان چینی، اطلاعات خود را بیشتر از كتابها مـــــی‌گرفتند تا مشاهدات مستقیم؛ زیرا اصلاً نمی‌توان فهمید
چگونه ممكن است كسی حتی یك بار این گیاهان
یکسره متفاوت را دیده باشد و آنها را با هم جابجا بگیرد. در این وضعیت مأیوس كننده
مورخ چاره‌ای جز پوزش خواهی ندارد.
ساینو-ایرانیکا
/////////////////
کُنجِد یا کُنجید که سمسم و جلجلان هم
نامیده می‌شود، گیاهی است از
رده دولپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره کنجدها
است. این گیاه یک ساله‌است و ارتفاعش بالغ بر یک متر است. قسمت فوقانی ساقه‌اشپوشیده از کرک است ولی قسمت‌های تحتانی آن عاری از کرک است. برگ‌هایش
در قسمت قاعده به طور متناوب و در قسمت‌های انتهایی ساقه به طور متقابل قرار گرفته‌است
و پهنک برگ‌ها بیضوی و
دراز و نوک تیز است و در قسمت قاعده ساقه پهن‌تر از قسمت انتهایی است. گلهای آن
که به طور منفرد و در کناره برگهای قسمت انتهایی ساقه قرار دارد، شامل قطعات پنج
تایی به هم پیوسته‌است و تعداد پرچم‌ها ۴ عدد است. میوه‌اش کپسولی و محتوی دانه‌های
کوچک مسطح و بیضوی است. دانه‌های کنجد به سبب دارا بودن روغن قابل
استخراج تنها قسمت مورد استفاده گیاه است.
محتویات
[نمایش]
موارد مصرف: عمدتاً مصرف خوراکی دارد و در صنایع داروسازی از آن به
عنوان حلال در محلول‌های تزریقی عضلانی استفاده می‌شود و استعمال خارجی آن بر
اندام‌های مختلف بدن می‌باشد. روغن کنجد به عنوان پادزهر سموم نیز به کار گرفته می‌شود.
همچنین در درمان لک سوختگی روی بدن استفاده دارد. مصرف مداوم کنجد می‌تواند بر
تقویت حافظه تأثیر گذار باشد. روغن کنجد روغن خوراکی حاصل از دانه‌های کنجد می‌باشد
که یک روغن پخت‌وپز در کشورهای جنوب هند، چین، ژاپن، خاورمیانه، کره استفاده می‌شود
و همچنین به عنوان یک تقویت کننده عطر و طعم در غذاهای آسیای جنوب شرقی کاربرد
دارد. روغن کنجد از دانه کنجد غنی شده گرفته شده است که جایگزین پزشکی گردیده است.
بعنوان ماساژ سنتی و انواع شیوه‌های درمانی به روز استفاده می‌شود. پزشکی سنتی در
هند واقع در منطقه «آیورودا» از روغن کنجد جهت آرام کردن علائم مربوط به استرس
استفاده می‌شود. تحقیقاتی که در حال اجرا است، نشان می‌دهد که وجود آنتی اکسیدان
غنی شده و چربی‌های اشباع نشده در روغن کنجد می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
این روغن بعنوان محبوبترین روغن در آسیا و همچنین یکی از اصلی‌ترین محصول روغنی
شناخته شده است، به منظوراستخراج روغن با توجه به محدودیت برداشت دستی وجود دارد
امروزه از روش‌های مدرن برای تولید آن استفاده می‌گردد.
عوارض جانبی[ویرایش]
مانند دانه کنجد که روغن کنجد از آن مشتق شده، ممکن است تولید واکنش‌های
آلرژیک، از جمله آنافیلاکسی کند. حدود ۱٪ از جمعیت به محصولات غذایی کنجد به دست
آمده حساسیت دارند. از آنجا که از اثرات ملین دارد، روغن کنجد نباید توسط افرادی
که اسهال دارند استفاده شود.[۱][۲]
ادعای عمومی[ویرایش]
در حالی که در سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تأیید نیست، روغن کنجد
به تعدادی از استفاده‌های درمانی مشهور است. گفته می‌شود که کاربرد موضعی به طور
منظم و / یا مصرف روغن کنجد باید اثر کاهش اضطراب، عصبی و اختلالات استخوان، گردش
خون ضعیف، کاهش ایمنی و مشکلات روده پیشنهاد می‌شود. استفاده ازآن نیز بی حالی،
خستگی و بی خوابی را تسکین دهد، در حالی که ترویج قدرت و نشاط، افزایش گردش خون را
آسان میکند. استفاده از آن درد و اسپاسم عضلانی، مانند سیاتیک، dysmenorrhoea، درد، درد پشت و درد مفاصل وجود دارد را
آرامش می‌دهد.[۳] ادعا شده
است روغن کنجد، زمانی که در ماساژ نوزاد مورد استفاده قرار می‌گیرد برای آرام کردن
نوزادان و آرامش آنها درخواب و بهبود رشد مغز و سیستم عصبی کمک میکند. این ادعا
شبیه به دیگر داروهای درمانی می‌باشد، که داشتن آنتی اکسیدان خود را توضیح می‌دهد
که آن روند پیری را کند میکند و طول عمر راافزایش می‌دهد. یک مطالعه پزشکی ۲۰۰۰
نشان داد که ماساژ نوزادان با روغن کنجد وزن، طول، و midarm و midleg دور از نوزادان در نرخ آماری مطلوب تر از همه روغن‌های دیگر آزمایش
بهبود یافته است.[۴][۵]
گفته می‌شود که روغن کنجد، در هنگام مصرف و / یا موضعی، باید خشکی هر
دو خارجی و داخلی را کاهش دهد. روغن کنجد است که گاهی اوقات توصیه می‌شود برای
کاهش خشکی مرتبط با یائسگی. اعتقاد بر این است که استفاده از آن «بازگرداندن رطوبت
به پوست، نرم، انعطاف‌پذیر و جوان به دنبال نگه داشتن آن». پیشنهاد می‌شود که آن
را تسکین می‌دهد «خشکی مفاصل» و روده‌ها،
و برطرف کردن علائم خشکی مانند تحریک کننده سرفه، ترک خوردگی مفاصل، و مدفوع سخت.
از آنجا که «خشکی مفاصل» یک بیماری پزشکی طبقه‌بندی نیست، این امر می‌تواند به درک
و یا تأیید این مشکل پزشکی بپردازد.[۶] سایر
کاربردها به عنوان یک ملین، به عنوان یک درمان برای دندان درد و بیماری‌های لثه
[۲۵] و در درمان تاری دید، سرگیجه و سردرد[۷] پیشنهاد می‌شود روغن کنجد را می‌توان در درمان بینی خشک، کاهش سطح
کلسترول خون (به علت حضور lignans استفاده
می‌شود که فیتواستروژن)، اثرات ضد باکتریایی، و حتی کند کردن انواع خاصی از سرطان
(به علت خواص آنتی اکسیدان از lignans).[۸]
روغن کشیدن[ویرایش]
روغن کنجد یکی از چند روغن توصیه شد ه برای استفاده درروغن کشی است.
(روغن آفتابگردان از روغن‌های رایج دیگراست)[۹]
فشار خون[ویرایش]
روغن کنجد دارای درصد بالایی از اسیدهای چرب اشباع نشده است [۱۸]
(اسیدهای چرب امگا ۶)، اما منحصر به فرد است که آن را در دمای اتاق نگه می‌دارند.
دلیل این است که آن حاوی دو نگهدارنده طبیعی، sesamol و sesamin می‌باشد. (به طور معمول، تنها در روغن عمدتاً متشکل از امگا ۹ نفت
اشباع شده مثل روغن زیتون، در دمای اتاق نگه دارید) پیشنهاد شده است که با توجه به
حضور سطوح بالایی از اسید چرب اشباع نشده در روغن کنجد، ممکن است به کنترل فشار
خون کمک کند. در پخت‌وپز به جای سایر روغن‌های خوراکی استفاده می‌شود و برای کمک
به کاهش فشار خون بالا و پایین‌تر از میزان مصرف مورد نیاز داروها برای کنترل فشار
خون بالا[۱۰] اثر روغن بر فشار خون ممکن است به دلیل اسیدهای چرب (PUFA) و sesamin ترکیب، lignan موجود در روغن کنجد باشد. شواهد نشان می‌دهد که هر دو ترکیبات فشار
خون بالا در موش صحرایی را کاهش می‌دهد وجود دارد. کنجد lignans
نیز در مهار سنتز و جذب کلسترول در موش. صحرایی نقش دارد
استفاده‌های صنعتی[ویرایش]
در صنعت، روغن کنجد ممکن است به عناوین زیراستفاده شود
·
حلال در
داروهای تزریقی و یا راه حل‌های قطره‌ای داخل وریدی،
·
روغن
حامل، لوازم آرایشی و بهداشتی
پخت‌وپز[ویرایش]
روغن کنجد نور دارای نقطه دود بالا و مناسب برای سرخ کردن عمیق است،
در حالی که روغن کنجد تیره (از دانه کنجد بو داده) دارای نقطه دود کمی پایین‌تر و
نامناسب برای سرخ کردن عمیق است. در عوض می‌توان آن را برای سرخ کردن گوشت یا
سبزیجات یا برای ساخت املت، استفاده کرد. غذاهای شرق آسیا اغلب برای چاشنی از روغن
کنجد بو داده استفاده می‌شود. چینی‌ها از روغن کنجد در تهیه وعده‌های غذایی برای
زنان در زندان پس از زایمان استفاده می‌کردند روغن کنجد محبوبترین روغن در آسیا،
به ویژه در کره، چین، و کشورهای جنوب هند از کارناتاکا، آندرا پرادش، و تامیل
نادو، جایی که استفاده گسترده آن شبیه به روغن زیتون در مدیترانه است
انواع[ویرایش]
تفاوت‌های بسیاری در رنگ روغن کنجد وجود دارد: روغن کنجد سرد فشرده
رنگ زرد کم رنگ است، در حالی که روغن کنجد در هند طلایی رنگ و روغن کنجد شرق آسیا
معمولاً به رنگ قهوه‌ای تیره می‌باشد. این رنگ و عطر و طعم از بو دادن تست دانه‌های
کنجد گرفته شده است. روغن کنجد با فشار سرد دارای عطر و طعم مختلف نسبت به تست نفت
است به علت این که به طور مستقیم از خام، به جای تست، دانه تولید می‌شود. روغن‌های
کنجد که در هر یک از فرم‌های بالا توضیح داده شد: روغن کنجد سرد فشرده موجود در
مغازه‌های سلامت غرب است. روغن کنجد تفته نشده (اما نه لزوماً، سرد فشرده) است که
معمولاً برای پخت‌وپز در شرق میانه استفاده می‌شود و اغلب می‌توانید در بازار حلال
یافت شود. در کشورهای شرق آسیا، انواع پرس گرم روغن کنجد ترجیح داده می‌شوند.[۱۳]
ساخت روغن کنجد[ویرایش]
1.
فرایند
تولید
دانه کنجد توسط یک کپسول که تنها پاره زمانی که دانه‌ها به طور کامل
رسیده‌اند محافظت می‌شود. ساعت رسیدن محصول‌ها با یکدیگرمتفاوت می‌باشد، به طوری
که کشاورزان قطع گیاهان را با دست و محل آنها را با هم در حالت عمودی تا زمانی که
همه کپسول بازگردنند، قرار می‌دهند. با کشف
indehiscent (nonshattering) به وسیله لانگهام در سال ۱۹۴۳ جهش‌هایی به سمت توسعه یک محصول، مقاوم
در برابر انواع شکستن آغاز شد. اگر چه محققان پیشرفت قابل توجهی در پرورش کنجد
داشته‌اند، اما ادامه تلفات برداشت به دلیل محدود کردن تولید داخلی ایالات متحده
است.[۱۴] دانه
کنجد در کشورهای در حال توسعه در درجه اول، عاملی است که نقش مهمی در محدود کردن
ایجاد مقیاس بزرگ، استخراج کاملاً اتوماتیک نفت و تکنیکهای پردازش ایفا کرده است.
روغن کنجد را می‌توان با تعدادی از روش‌های استخراج شده، با توجه به مواد و
تجهیزات در دسترس قرار داد. در کشورهای در حال توسعه، روغن کنجد است که اغلب با
روش‌های ارزان قیمت مانند فشرده شدن دستی، شناوردر آب گرم، پرس پل، پرس قوچ، روند
غنی، و یا با استفاده از یک expeller در مقیاس
کوچک استخراج مبشود. در کشورهای توسعه یافته استخراج روغن کنجد که اغلب با استفاده
از استخراج مطبوعات expeller، در مقیاس بزرگتر ماشین
آلات استخراج نفت، یا با فشار دادن توسط مواد شیمیایی حلال دنبال شده است.[۱۵] در یک
فرایند به نام فشار سرد استخراج شود. این روش استخراج در میان پیروان مواد غذایی
خام به دلیل اجتناب افشای نفت به حلال‌های شیمیایی و یا درجه حرارت بالا در
استخراج محبوب است. در حالی که دربین برخی از تولید کنندگان پالایش روغن کنجد
تولید از طریق استخراج با حلال، خنثی سازی و سفید به منظور بهبود جنبه زیبایی آن،
بیشتر خواهد شد. در حال حاضر روغن کنجد به دست آمده از دانه‌های با کیفیت دارای
طعم شیرین و لذت بخش است که خالص سازی بیشتر نیاز ندارد و قبل از آن می‌توان مصرف
شود. بسیاری از مصرف کنندگان به دلیل اعتقاد خود که که فرایندهای تصفیه باعث حذف
مواد مغذی مهم می‌شوند ترجیح می‌دهند روغن کنجد تصفیه شده مصرف نکنند روغن کنجد
یکی از روغن‌های طبیعی با ثبات است، اما می‌توان از سردخانه و قرار گرفتن در معرض
محدود به نور و درجه حرارت بالا در استخراج، پردازش و ذخیره‌سازی بهره‌مند شوند به
منظور به حداقل رساندن از دست دادن مواد مغذی از طریق اکسیداسیون و ترشیدگی. ذخیره‌سازی
در بطری‌های کهربایی رنگی می‌تواند به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض نور کمک
کند. روغن کنجد روغنب اشباع نشده (PUFA) مثل روغن
نیمه خشک است. روغن کنجد تجاری از لحاط نگ در نور به رنگ زرد مایل به قرمز عمیق
بسته به رنگ‌دانه فرآوری شده و از روش تراش، متفاوت است. هرچه در تصفیهٔ روغن دانه
تمیزتر و سفیدتر باشد، روغن به دست آمده زلالتر است. روغن کنجد غنی از اسید اولئیک
و اسید لینولئیک، که با هم ۸۵ درصد از کل اسیدهای چرب را تشکیل می‌دهند می‌باشد.
روغن کنجد در هند دارای درصد نسبتاً بالایی از ماده
unsaponifiable (1.5-2.3%) و در برخی کشورهای دیگر از اروپا است. اضافه کردن (۵–۱۰٪)روغن کنجد به
مارگارین و به طور کلی به هیدروژنه چربی‌های گیاهی که عموماً به عنوان تقلب برای
کره یا روغن حیوانی استفاده می‌شود واجب است. عمر این روغن در مقایسه با سایر روغن‌های
متعارف طولانی‌تر بوده است. این روغن با به عنوان روغن سرخ کردن نسبت به روغن‌های
دیگر ثبات تر است
ترکیبات[ویرایش]
روغن کنجد از اسیدهای چرب زیر تشکیل شده است.
|
اسیدهای چرب
|
حاکثر
|
حداقل
|
نامگذاری
|
|
پالمیتیک
|
۰٫۱۲٪
|
۰٫۷٪
|
c16:۰
|
|
پالمیتولئیک
|
۰٫۵٪
|
مقدار کم
|
c16:1
|
|
استئاریک
|
۰٫۶٪
|
۳٫۵٪
|
c18:۰
|
|
اولئیک
|
۰٫۵٪لینو
|
۰٫۳۵٪
|
c18:۱
|
|
لینولئیک
|
۰٫۵٪
|
۰٫۳۵٪
|
c18:۲
|
|
لینولنیک
|
۰٫۱٪
|
مقدار کم
|
c18:3
|
|
اکوسنوئیک
|
۰٫۱٪
|
مقدار کم
|
c20:1
|
روغن کنجد
|
آزمایش
|
مقدار
|
|
دانسیته
|
۳۰c/30cدر۰٫۹۱۵–۰٫۹۱۹
|
|
ضریب شکست
|
(۴۰۰C) ۱٫۴۶۴۵–۱٫۴۶۶۵
|
|
ارزش صابون سازی
|
۱۸۸–۱۹۳
|
|
مقدار ید
|
۱۰۳–۱۲۰
|
|
حداکثر درصد ماده روغنی
|
۱٫۵–۲٫۰٪
|
|
حداکثر مقدار حرارتی کدورت بیلر ˚C
|
۲۲c
|
تاریخچه[ویرایش]
دانه‌های کنجد سفید بدون پوست خارجی کنجد در طول دوره تمدن صنعت کشت،
بعنوان اصلی‌ترین روغن گیاهی شناخته شده است. این امر قطعاً به بین‌النهرین حدود
۲۵۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد و در زبان اکدی و سومری بنام ایلو (در تامیل واژه
کنجد به نام ایلو هم شناخته شده است). دانه کنجد یکی از اولین محصولات فرآوری شده
برای روغن و همچنین به عنوان یکی از اولین مواد در ادویه جات و فلفل استفاده می‌گردد.
در واقع، واژه مشترکی که برای روغن نباتی در بسیاری از زبان‌های درآویدی مانند:
تامیل، مالایایی و کانندآ (معنای کلمه روغن کنجد در زبان تامیل = எள் + روغن یا چربی = நெய் --> எண்ணெய் شناخته می‌شد. در زبان هندی واژه روغن کنجد (تل तेल) و در زبان سانسکریت (تیلا तैल و تلوگو నువ్వులు) بعنوان دانه کنجد بیان شده است. ۶۰۰ سال
قبل از میلاد، آشوریان از روغن کنجد به عنوان یک غذا، مرهم و دارو استفاده می‌کردند
که باید آن را غنی کرده و البته ساختن این مواد بسیار گران بود. هندوها از آن به
عنوان چراغ‌های نذری استفاده می‌کنند که به عنوان روغن مقدس در نظر گرفته می‌شود.
تولید و استخراج روغن کنجد
فرایند تولید[ویرایش]
تولید روغن کنجد در بازار مورن، سئونگنام، استان جیونگی، کره جنوبی:
فرایند استخراج عصاره روغن در روستای تامیل، هند: دانه کنجد توسط یک غشا احاطه شده
است که در طی پروسه زمانی به طور کامل رشد کرده و از غشا خارج می‌شود. زمان رشد و
رسیدگی آن متفاوت است، به طوری که کشاورزان با کمک دست گیاه را قطع کرده و در کنار
هم در جایگاهشان بصورت حالت عادی نگه می‌دارند تا زمانی که همه دانه‌ها از غشا
خارج شوند. در سال ۱۹۴۳ روش (غیر مخرب) کشف شد وبا گذر زمان و با تغییرات بوجود
آمده، آغاز به کار کرد و به سمت پیشرفت محصول و مقاومت آن در برابر شکستگی و افت
محصول شد. اگرچه محققان پیشرفت قابل توجهی در پرورش کنجد تولید شده را دلیل تلفات
و محدود کردن تولید داخلی ایالات متحده می‌دانند. دانه کنجد در درجه اول در
کشورهای در حال توسعه تولید شد، روغن کنجد را می‌توان با کمک دستگاه اتومات جهت
استخراج روغن با تکنیکهای مدرن که با توجه به مواد و تجهیزات موجود فراهم کرد، این
امر عامل مهمی در ایجاد محدودیت و توسعه خط تولید روغن ایفای نقش کرده است. در کشورهای
در حال توسعه، روغن کنجد است که اغلب با قیمت ارزان و تکنیکهای فشرده دستی مانند
سیستم آب گرم، روش پل، کوبیدن، غنی کردن، یا بااستفاده از یک اکسپیلر در اندازه‌های
کوچک استخراج می‌شود. در کشورهای در حال توسعه، روغن کنجد اغلب با استفاده ازروش
اکسپیلر در اندازه‌های بزرگتر با ماشین آلات یا توسط حلال‌های شیمیایی، روغن را
استخراج می‌کنند. همچنین روغن کنجد می‌تواند در دمای پایین با استفاده از اکسپیلر
فشرده شده در یک فرایند به نام روش سرد، روغن را استخراج کنند. این روش استخراج در
میان طرفداران مواد غذایی خام مرغوبتر است، چرا که در حین استخراج، روغن را در
برابر درجه حرارت بالا و حلال‌های شیمیایی جلوگیری می‌کنند. در حالی که برخی از
تولیدکنندگان، پالایش روغن کنجد را توسعه داده و استخراج روغن را از طریق حلال،
خنثی سازی و سفید کنندگی به منظور بهبود جنبه زیبایی آن کمک میکند. این روغن کنجد
به دست آمده است که در حال حاضر دارای طعم شیرین و لذت بخشی است به خالص سازی
بیشتری نیازی ندارد و می‌توان آنرا مصرف کرد. بسیاری از مصرف کنندگان، روغن کنجد
تصفیه شده را به دلیل اعتقادی که نسبت به فرایند تصفیه سازی و حذف مواد مغذی مهم
دارد، ترجیح می‌دهند. روغن کنجد یکی از روغن‌های طبیعی و پایدار است، و هم می‌تواند
در حین عملیات استخراج؛ توسط سردخانه و سپس در معرض نور محدود شده و درجه حرارت
بالا قرار بگیرد و به منظور بهره‌برداری، پردازش و ذخیره‌سازی به حداقل ممکن برسد
و مواد غذایی را از طریق اکسیداسیون و ترشیدگی از دست بدهد. عملیات ذخیره‌سازی در
بطری‌های کهربایی رنگ می‌تواند به کاهش اکسیداسیون در برابر نور کمک کند. روغن
کنجد اشباع نشده (پوفا) بصورت روغن نیمه خشک در می‌آید. روغن کنجد تجاری به رنگ
زرد مایل به قرمز غلیظ شده تبدیل می‌شود و البته به خود رنگ دانهٔ فرآوری شده نیز
بستگی دارد و روش خرد کردن دانه نیز متفاوت است. روغن بدست آمده به خوبی تمیز شده
و از دانه آسیاب می‌شود، که می‌توان آن را تصفیه و سفید شده به صورت روغن زلال و
به رنگ روشن تبدیل کرد. روغن کنجد غنی شده از اسید اولئیک و اسید لینولئیک، که با
هم ۸۵ درصد از کل اسیدهای چربیرا تشکیل می‌دهند. روغن کنجد دارای (۱٫۵–۲٫۳٪) که
درصد نسبتاً بالایی از ماده غیرقابل صابونی شدن در هند و در برخی کشورهای دیگر از
اروپا تهیه می‌شود. لازم است که به روغن کنجد (۵–۱۰٪) مارگارین اضافه شود و به طور
کلی هیدروژنه کردن کره، روغن حیوانی برای تقلب استفاده می‌شود. این مدت ماندگاری
طولانی در مقایسه با سایر روغن‌های دیگر، معمولی است. این روغن پایدار به عنوان
روغن سرخ کردنی استفاده می‌شود.
دانه کنجد تجاری[ویرایش]
از سال ۲۰۱۲، دانه کنجد در بازار جهانی، تقریباً به ۰٫۶۷/lb دلار به فروش می‌رسد. این قیمت نسبتاً بالا، نشان دهنده رکود در سراسر
جهان است. اگر چه فروش دانه کنجد در بازار قوی است اما تولید داخلی ایالات متحده
در انتظار افزایش آمار خواهد بود.
تنوع[ویرایش]
تغییرات بسیاری در رنگ روغن کنجد وجود دارد. روغن کنجد فشرده شده زرد
کمرنگ است، روغن کنجد هند (جینجیلی) معمولاً به رنگ روغن طلایی و روغن کنجد شرق
آسیایی به رنگ قهوه‌ای تیره، تبدیل می‌شود. عطر و طعم دودی دارد. روغن کنجد سرد
فشرده شده دارای عطر و طعم مختلفی از روغن تست دانه دارد، از آن است که به طور
مستقیم از خام، به جای تست، دانه تولید می‌شود. روغن کنجد سرد فشرده شده و تفت
داده شده برای سلامتی خوب است. اما نه لزوماً، خنک‌کننده و فشرده شده باشد. روغن
کنجد، معمولاً برای پخت‌وپز در خاورمیانه استفاده می‌شود و اغلب می‌تواند در
بازارهای سنتی یافت شود. در کشورهای شرق آسیا، انواع پرس روغن کنجد گرم فشرده شده،
ترجیح داده می‌شود.
موارد مصرف[ویرایش]
چگونگی پختن: با وجود نسبت بالای اسید چرب اشباع نشده (امگا ۶) در
روغن کنجد که شامل (۴۱٪) از اسیدهای چرب می‌باشد، به همین دلیل در معرض فاسد شدن
قرار می‌گیرد. در پخت‌وپز روغن با نقطه دود بالا، به نوبه خود هنگامی که در باز
نگه داشته شود، فاسد می‌شود. این امر به دلیل آنتی اکسیدان‌های طبیعی موجود در
روغن می‌باشد. روغن کنجد طلایی رنگ دارای نقطه دود بالا و مناسب برای سرخ کردن به
صورت عمیق می‌باشد، در حالی که روغن کنجد تیره یا سیاه (از دانه کنجد بو داده)
دارای نقطه دود کمی پایین‌تر و نامناسب برای سرخ کردن به صورت عمیق می‌شود. به جای
آن می‌توان برای سرخ کردن گوشت یا سبزیجات، یا برای پختن املت استفاده کرد. غذاهای
شرق آسیا اغلب برای چاشنی از روغن کنجد بو داده استفاده می‌کنند. چینی‌ها از روغن
کنجد برای تهیه وعده‌های غذایی برای زنان در زندان یا زنان پس از زایمان استفاده
می‌کنند. روغن کنجد بعنوان مرغوبترین محصول در آسیا به حساب می‌آید، به ویژه در
کره، چین، و کشورهای جنوب هند کارناتاکا، آندرا پرادش، و تامیل نادو، در مکانی که
استفاده وسیع این روغن شبیه به روغن زیتون در مدیترانه است.
استفاده سنتی در هند[ویرایش]
در جنوب هند، روغن کنجد تقریباً بعنوان ترشی جات و چاشنی استفاده می‌شود.
به همین دلیل اغلب با پودر ویژه ادویه‌ای که با آیدیل، دوسا و همچنین برنج مخلوط
شده با پودر ادویه (پاروپاپودی) مخلوط میکند. تامیل، نادو و آندرا پرادش با
غذاهایی که گرم و تند هستند، آن را به عنوان ماده خنثی کردن حرارت استفاده می‌شود.
به همین دلیل برای سرخ کردن به عنوان روغن مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و روغن به
خودی خود سنگین می‌شود. در نظر گرفته می‌شود که روغن کنجد مخصوص ماساژ دهنده بدن
به عنوان عاری کردن بدن از گرما استفاده می‌شود و به دلیل ماهیت چسبناکی که دارد
برای ماساژ خوب است. روغن کنجد در تولید داروهای آیورودا کاربرد دارد. همچنین در
بسیاری از برنامه‌های کاربردی و لوازم آرایشی، از جمله به عنوان یک ماده غنی شده
از روغن استفاده می‌شود. در آیین هندو، از کنجد بعنوان روغن، در دیپا از بعنوان
نفت چراغ که برای خدایان در مقابل زیارتگاه نگه داشته می‌شود. روغن کنجد برای
انجام مشاعره در معابد هندوها نیز استفاده می‌شود. همچنین، به خصوص در جنوب هند،
روغن کنجد به خدایان سنگ در زیارتگاه معابد کاربرد دارد.
کاربردهای صنعتی[ویرایش]
در صنعت، روغن کنجد ممکن است به عنوان موارد ذیل استفاده شود:
·
ماده
حلال در داروها تزریق می‌شود و یا به صورت قطره‌ای داخل رگ تزریق می‌شود.
·
در
محصولات آرایشی که حاوی روغن است.
·
پوشش
دانه برای جلوگیری از حملات شپش ذخیره می‌شود و همچنین بعنوان حشره کش برای برخی
از حشره کش‌ها استفاده می‌شود.
درصد روغن پایین به صورت محلی در صابون‌ها، رنگ‌ها، روان‌کننده‌ها، و
روشنایی استفاده می‌شود.
درمان[ویرایش]
ویتامین‌ها و مواد معدنی: روغن کنجد منبع ویتامین E است. ویتامین E یک آنتی
اکسیدان است و با پایین آوردن سطح کلسترول خون در ارتباط است. روغن کنجد نیز حاوی
منیزیم، مس، کلسیم، آهن، روی، و ویتامین B6. مس به
آرتریت روماتوئید و منیزیم به سلامت تنفسی وعروقی و کلسیم برای پیشگیری از سرطان
کولون، پوکی استخوان، میگرن و PMS کمک میکند
و روی، برای سلامتی استخوان کمک میکند. علاوه بر این مزیت‌ها روغن کنجد از
ویتامینE سرشار است، تحقیقات کافی در خواص دارویی روغن کنجد وجود دارد؛ که به
برخی از این خواص اشاره می‌کنیم: فشار خون: روغن کنجد دارای درصد بالایی از اسیدهای
چرب اشباع نشده (اسیدهای چرب امگا ۶)می‌باشد، اما منحصر به فرد است که آن را در
دمای اتاق نگه می‌دارند. علت این است که دارای دو مواد نگهدارنده به طور طبیعی،
سسمول وکنجد می‌باشد. (به طور معمول، تنها روغن که عمدتاً متشکل از امگا ۶ و چربی
اشباع شده مانند روغن زیتون، در دمای اتاق نگه داری می‌شود). با توجه به وجود سطوح
بالایی از اسیدهای چرب غیر اشباع شده در روغن کنجد، که ممکن است به کنترل فشار خون
کمک کند، این را می‌توان در پخت‌وپز به جای سایر روغن‌های خوراکی استفاده کرد و
برای کمک به کاهش فشار خون بالا و جهت کنترل فشار خون بالا به میزان کم و در حد
نیاز دارو مصرف کرد. اثر چربی بر فشار خون ممکن است به دلیل وجود اسیدهای چرب پوفا
و ترکیب کنجد و لیگنین موجود در روغن کنجد می‌باشد، آزمایشها و محاسبات نشان داده
است که هر دو ترکیبات فشار خون بالا را کاهش می‌دهد. لیگنین کنجد باعث جلوگیری از
سنتز و جذب کلسیم در حیوانات می‌شود. استخراج عصاره یا روغن: روغن کنجد یکی از چند
روغن چربی (روغن آفتابگردان) توصیه شده که جهت استخراج روغن چربی استفاده می‌شود.
اطلاعات عمومی[ویرایش]
کاربرد روغن کنجد بعنوان مصرف درمانی چند منظوره مشهور است در حالی که
توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید نشده است. گفته می‌شود که کاربرد موضعی به
طور منظم و یا مصرف روغن کنجد اثرات اضطراب، عصبی و اختلالات استخوان، گردش خون
ضعیف، و مشکلات روده را کاهش می‌دهد. روغن کنجد نیز بی حالی، خستگی و بی خوابی را
تسکین می‌دهد و در عین حال باعث افزایش انرژی، نشاط و گردش خون می‌شود. طبق گفته‌ها
کاربرد آن آسان است و خواص آن باعث می‌شود که درد و اسپاسم عضلانی، مانند سیاتیک،
درد قاعدگی، درد پشت و درد مفاصل را کاهش دهد. روغن کنجد برای ماساژ نوزاد و نیز
برای آرام کردن نوزادان استفاده می‌شود و به سیستم مغز و عصبی آنها کمک میکند که
به آرامش برسند و بهتر بخوابند. این بیانیه شبیه به دیگر داروهای درمانی می‌باشد،
این باور وجود دارد که با وجود آنتی اکسیدان روند پیری را کاهش داده و باعث افزایش
طول عمر می‌شود. در سال ۲۰۰۰مطالعات پزشکی نشان داده شده که ماساژ نوزادان با روغن
کنجد به وزن، طول آنها کمک میکند. توصیه می‌شود که روغن کنجد باعث رفع افسردگی می‌شود
و برای رفع «خشکی مفاصل» و روده‌ها، و برطرف علائم خشکی مانند تحریک کننده سرفه،
ترک خوردگی مفاصل، و مدفوع سخت بعنوان داروی تسکین دهنده توصیه می‌شود. از آنجا که
«خشکی مفاصل» بعنوان یک بیماری پزشکی در طبقه‌بندی نیست، این امر می‌تواند مشکل
پزشکی به تأیید این بیانیه در تجویز دارو مشکل ساز باشد. سایر کاربردها به عنوان
یک ملین و یک درمان برای درد دندان و بیماری‌های لثه و درمان تاری دید، سرگیجه و
سردرد استفاده می‌گردد. پیشنهاد می‌شود که روغن کنجد را می‌توان در درمان خشکی
بینی، کاهش سطح کلسترول خون (به علت حضور لیگنان که فیتواستروژن است)، اثرات ضد
باکتریایی، و حتی کاهش پیشرفت انواع خاصی از سرطان می‌شود.
عوارض جانبی[ویرایش]
روغن کنجد ممکن است واکنش‌های آلرژیک، شامل آنافیلاکسی تولید کند.
حدود ۱٪ از جمعیت به محصولات غذایی کنجد به دست آمده حساسیت دارند. از آنجا که از
اثرات ملین آن، روغن کنجد باید توسط افرادی که اسهال دارند استفاده نشود.
خواص درمانی[ویرایش]
روغن کنجد به‌صورت سنتی برای درمان اختلالات التهابی کاربرد زیادی
دارد. نقش ضدالتهابی روغن کنجد به دلیل وجود مقادیر بالای اسید اولیک در آن است از
طرفی سزامین موجود در این روغن سبب تنظیم ایمنی بدن می‌شود.[۱۶] _
کمک به دفع سنگ‌های کلیوی به شرط تداوم در مصرف _ برطرف کننده سوزش
معده
گیاه کنجد
نوعی نان کنجدی
دانه‌های کنجد سفید
جستارهای وابسته[ویرایش]
·
ارده (غذ)
منابع[ویرایش]
6.
پرش به
بالا↑https://archive.is/20120708175041/findarticles.com/p/articles/mi_g2603/is_0006/ai_2603000655
16.
پرش به
بالا↑ «روغن کنجد چه تأثیری بر سلامتی دارد». سایت
خبری تحلیلی شفاف. ۲۰۱۵-۰۷-۲۹. بازبینی‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۱۸.
·
معین،
محمد. فرهنگ
فارسی. امیر کبیر، ۱۳۶۰. این
مقاله شامل بخش‌هایی به قلم محمد معین (درگذشته در ۲۱ تیر ۱۳۵۰)
است. حقوق معنوی آن بخش‌ها برای محمد معین محفوظ است.
دانشنامه آزاد داروسازی _ سوسپانسیون‌ها
///////////////
السِّمْسِم أو الزلنجان أو الجلجلان (الاسم العلمي: Sesamum
indicum) هو نوع من النبات يتبع فصيلة البيدالية من رتبة الشفويات.
والسِّمْسِم من المحاصيل الزيتية وقد استخدم
غذاءً ودهناً منذ القدم، فالزيت الناتج عنه يحتوي على نسبة عالية من البروتينات
والأحماض الدهنية والمركبات الفلافونية المضادة للأكسدة مما يساهم في احتفاظه
بخواصه الطبيعية كما يستخدم زيت السِّمْسِم في الطبخ وما زالت شعوب كثيرة تستخدمه
في غذائها بإضافته إلى أطباقها الشعبية وما زالت كثير من المجتمعات تعتمده في
الأغراض الطبية والعلاجية كما يدخل في صناعة الحلوى والفطائر ويعرف زيت السِّمْسِم
بالسيرج أو الشيرج وفي العراق يسمى بالراشي ويؤكل مع التمر ويدخل في اعداد
طبق الحمص. كما يستخرج من السِّمْسِم بعد عصره مادة بيضاء أو
سمراء اللون تعرف بالطحينة.
محتويات
[أظهر]
الفائدة والأثر الطبي[عدل]
السِّمْسِم بذور زيتية تستعمل كطعام وفي حالة
الدُّوَار وتشوش الرؤية وطنين الأذن. والبذور تلين (تشحم) الجهاز الهضمي وتعالج
الإمساك. وتزيد من حليب الرضاعة لهذا يوضع علي المغات الحلبة.
وزيت السِّمْسِم ويعرف بالسيرج أو بالشيرج (حسب اللفظ) يستعمل في الطبخ وقلي
الأطعمة وله أعتبار خاص لدى الطائفة اليهودية، كما يستخدم في مستحضرات التجميل،
وهو غني بالدهون الغير متشبعة ومضادات الأكسدة لوجود sesamin
and sesamol. والأوراق
تستعمل في مشاكل الكلي والمثانة وتوصف للأطفال في الإسهال والأرياح. ويستخدم زيت
السمسم أيضاً للصدفية والأمراض الجلدية وخصوصاً الرأس.
الوصف[عدل]
وعموماً يتميز السِّمْسِم بأوراق خضراء أو
أرجوانية بيضاوية الشكل تكون متقابلة على الجزء السفلي للساق ومتبادلة على العلوني
منه كما تحمل نباتاته أزهاراً بيضاء أو وردية جرسية الشكل تتحول إلى ثمار كبسولية
يكتمل نموها على الجزء السفلي للنبات مبكراً عنه في الأجزاء العلوية ويمكن أن
تتشقق وينفدض منها البذور عند اكتمال نضحها وقد تبقى متماسكة حتى اكتمال نضج كل
الثمار•
المعلومات الغذائية[عدل]
البيانات الغذائية للسمسم المحمص مقارنة بالسمسم
الخام
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
الأصناف الرئيسية[عدل]
نبتة السمسم.
بذور السمسم.
صورة مكبرة لبذور السمسم.
ان الجنس Sesamum
التابع للعائلة السمسمية يحتوي علي أكثر من 30 نوع ومجموعة كبيرة من الأصناف. وان
العالم linne صنف جنس السمسم
Sesamum الي نوعين
موزعين هما :
·
Sesamum
indium L
·
Sesamum
orientale L
وان هذين النوعين ينموان في أفريقيا الاستوائية ويمكن
تقسيم اصناف السِّمْسِم الي مجموعتين رئيسيتين هما :
1-اصناف نافضة أو منفرطة الثمار Shaltering varieties :- وهي
تلك الأصناف التي تنفرط بذورها عند النضج.
2-اصناف غير نافضة أو غير مفرطة الثمار non shattering varieties هناك عدة أصناف
من السمسم هي:
الصنف الأحمر[عدل]
الذي يتميز ببذوره الحمراء الداكنة اللون غزير
النمو الخضري والتفريع حيث يصل طول النبات إلى 115 سم عند نهاية موسم النمو
وتتراوح إنتاجية هذا النوع من 240 -525 كجم للفدان.
الصنف الأبيض[عدل]
تتميز بذوره باللون الأبيض ونباتاته طويلة تصل
إلى 140 سم وهو متوسط التفريع تبلغ إنتاجيته حوالي 525 كجم للفدان.
موعد وطرق الزراعة[عدل]
يزرع السمسم اعتباراً من منتصف أو نهاية شهر
فبراير إلى منتصف شهرمارس.
وهناك أكثر من طريقة لزراعة السمسم فيمكن زراعته في أحواض أوجلب ذات
مساحات مناسبة بطريقة النثر أو يتم زراعته في خطوط أو سطور ويجب
مراعاة إزالة الحشائش الضارة بالمحصول مبكراً حتى لا تتسبب بإحداث أي أذى للمحصول.
وفي منطقة جازان جنوب السعودية يزرع على عروتين وخصوصا على أرض السيول زراعة بعلية
كالاتي: 1- الزراعة الخريفية من أوائل سبتمبر إلى اواخره 2-زراعة ربيعية سعودات من
اواخر ديسمبر إلى أوائل يناير. ويعتبر منتج عضوي في كلتا الحالتين لانه
لايحتاج أسمدة أو مبيدات.
ويغلب على البذور المحلية الصنف الأسود أو البني المحمر.
السماد[عدل]
هناك معادلات سمادية لابد من الالتزام بها عند
زراعة محصول السمسم حيث يفضل اجراء تحليل للتربة لمعرفة مستوى العناصر السمادية
الموجودة بها قبل الزراعة فمثلاً هناك أسمدة تتم اضافتها للتربة أثناء إعداد
التربة للزراعة مثل السوبر فوسفات الثلاثي كما
وأن بعضها يضاف أثناء مراحل النمو المختلفة مثلالأسمدة النيتروجينية التي
تساعد على تشجيع النمو الخضري ومن أهمها سماد اليوريا وكذلك الأسمدة البوتاسية مثل سلفات البوتاسيوم وهي ضرورية لتكوين ونمو
البذور.
كما أن الرش بالسماد الورقي المحتوي على
عناصر الزنك والمنجنيز والحديد والماغنسيوم ذو تأثير إيجابي على المحصول ويفضل أن يجرى
قبل التزهير حيث يستفيد منه النبات بسرعة والسمسم من المحاصيل ذات الاحتياجات
السمادية المنخفضة فلايحتاج الفدان سوى إلى 100 كلغ من سماد اليوريا وحوالي 50 كلغ
من سلفات البوتاسيوم.ويكون لونه بني أو أخضر اواصفر اوازرق اوبرتقالي
الري[عدل]
محصول السمسم حساس للمياه لذا يفضل الري الخفيف
على فترات متقاربة بعد الزراعة وعموماً فإن فترات الري تتوقف على نوع التربة وحالة
الجو واحتياج النبات ففي المنطقة الداخلية مثلاً يكون الري كل 5 إلى 7 أيام بعد
الإنبات حتى قبيل التزهير أما بعد التزهير وحتى النضج فيكون كل 10 أيام والحال
يختلف في المناطق الساحلية حيث الرطوبة العالية نسبياً، فإنه من المفضل أن يكون
الري فيها كل 7-10 أيام بعد الإنبات وحتى قبيل التزهير وكل 7 أيام اعتباراً من
مرحلة التزهير وحتى النضج
الآفات[عدل]
تعتبر الذبابة البيضاء وديدان الأوراق والقرون والمن والبق الدقيقي من الأمراض التي
تهدد محصول السمسم ويمكن مكافحتها عن طريق الرش بإحدى المبيدات الكيميائية
المتخصصة ولا توجد أمراض فطرية ذات تأثير خطير سوى صدأ الأوراق في المناطق الرطبة
إلا الزراعة في الوقت الموصى به واتباع كافة إرشادات المتعلقة بالعمليات الزراعية
المختلفة يساعد كثيراً في زيادة درجة تحمل المحصول للإصابة بالأمراض والآفات، كما
يعتبر التقزم وهو مرض شبيه بمرض مكنسة الساحرة في الليمون من الآفات التي تهدد محصول السمسم ومن أهم أعداض هذا
المرض تكوين أوراق صغيرة متزاحمة على القمة النامية للنبات كما يصبح الساق قصير
السلميات مما يمنع تكون الأزهار والقرون بشكل طبيعي وينتقل المرض عن طريق نطاطات الأوراق التي تتغذى على العصارة النباتية، وبانتقال هذه الحشرات من النباتات
المصابة إلى السليمة يتم توسيع نطاق انتشار مسببات المرض عن طريق أجزاء الفم لهذه
الحشرات، ولذلك فإن مقاومة هذه الحشرات في الأوقات المناسبة يقلل كثيراً من درجة
الإصابة بالإضافة إلى أن النباتات القوية تظهر مقاومة أكبر لأعراض الإصابة.
مناطق الزراعة[عدل]
خريطة الدول المنتجة لسمسم
جني لسمسم
سلطنة عمان[عدل]
تعتبر مناطق الداخلية والظاهرة والشرقية وبعض
المناطق الجبلية في منطقة الباطنة من المناطق المتميزة بزراعته•
السودان[عدل]
تتميز السودان أيضا بصناعة السمسم.
الاسم في العالم العربي[عدل]
ـ تونس : جلجلان - المغرب : جلجلان او
زلجلان او جنجلان
معرض الصور[عدل]
خبز تركي مغطى بحبوب السمسم
حبوب سمسم جافة
مجموعة من الخبز العربي الجاف مغطى بالسمسم
حلوى مصنوعة من السمسم في شرق آسيا
وصلات خارجية[عدل]
|
·
آخر
تعديل لهذه الصفحة كان يوم 6 مارس 2016 الساعة 18:04.
/////////////
به دیوهی (مالدیوی)
ތިލެޔޮކޯޅި (ސައިންޓިފިކް ނަން: Sesamum indicum) އަކީ ރާރުހި ފަތާ ވައްތަރަށް ފަތްހުންނަ ކުޑަގަހެކެވެ. މިއީ ބޭހަށް ބޭނުންކުރާ އެއްޗެކެވެ. ތިލެޔޮ އަކީ ތިލެޔޮ ގަހުގެ އޮށުން ހަދާ ތެލެވެ. ދިވެހި ބޭހުގެ ތެރޭގައި އެންމެ ގިނައިން ބޭނުން ކުރަނީ ތިލެޔޮ އެވެ. ތިލެޔޮކޯޅި ހެދެނީ 3-2 ފޫޓުގެ އުސްމިނަށެވެ. ތިލެޔޮ ކޯޅީގެ ފަތުގެ ބޮޑުމިނުގައި 5.5 އިންޗީގެ ދިގުމިން ހުރެއެވެ. ދިވެހި ބަހަށް ތިލެޔޮ މިބަސް ނަގާފައިވަނީ އުރުދޫ ނުވަތަ ސާންސްކްރިތު ބަހުން ކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ.
ތިލެޔޮ އޮށް ބައެއް ކަހަލަ ޕާން ބަނަސް ފަދަ ތަކެތި ހަދާއިރު ބޭނުން ކުރެއެވެ. ހަމަ މިހެން ބައެއް ކަހަލަ ފޮނިކާ ތަކެތި ތައްޔާރު ކުރާއިރު ވެސް މިގަހުގެ އޮށް ބޭނުން ކުރެއެވެ.
//////////////
به پنجابی:
سمسم سمسم
ٹوکرے دا اک پھل آلا بوٹا اے۔ ایدی جنگلی بوٹی افریقہ تے ہندستان چ اگدی اے تے
اینوں کھان لئی اگایا جاندا اے۔ ایدے بیاں نال تل بناۓ جاندے نیں۔
////////////
به اردو سمسم:
سمسم پھول
دینے والا پودا ہے۔ یہ قدرتی طور پر افریقہ اور برصغیر میں پایا
جاتا ہے۔ اس کے بیج کھانے میں استعمال ہوتے ہیں۔ پاکستان میں نان
کے اوپر لگائے جاتے ہیں جنہیں تِل کہا جاتا ہے۔ سمسم کے پھول زرد ہوتے ہیں، اگرچہ رنگ کا تغیر نیلا یا
جامنی بھی ہو سکتا ہے۔
///////////////////
به عبری:
שֻׁמְשֹׁם (בשין ימנית[1], בשפת הדיבור: סוּמְסוּם; שם מדעי: Sesamum
indicum) הוא צמח חד-שנתי הגדל בעיקר בבורמה, הודו, סיןואתיופיה. פרחיו בצבע צהוב. זרעי השומשום מהם האדם ניזון מצויים בתוך
תרמיל.
צמח השומשום עמיד מאוד לתנאי יובש ובצורת ויכול לשגשג בתנאים שלא מאפשרים גידולים אחרים, מסיבה זו
נפוץ גידולו במקומות חמים ויבשים. מאחר שזרעי השומשום קטנים ושטוחים קשה מאוד לייבש
אותם במאסות גדולות מאחר שהם יוצרים מחסום לתנועת אוויר, מסיבה זו יש לאחסן אותם
בתנאי לחות נמוכים ומבוקרים לאחר הקטיף.
קיימים שני גוונים טבעיים של זרעי שומשום: צהוב
בהיר הוא המוכר ביותר והשחור הנפוץ בארצות המזרח הרחוק ומשמש בהכנת סושיוסלטים אסייתים. קיימים עוד גוונים לא טבעיים: לבן הקלוף
בשיטות שונות, ירוק המצופה במעטה של ואסאבי והצהוב המצופה במעטה שלקארי.
////////////
به کردی کنجی:
Kuncî (sesamum indicum), riwekeke dexla,
ji famîleya kunciyan e. Bejna
wê 50 – 150 cm bilind dibe û kêm caran çik jê diçin. Pelên wê 5-10 cm dirêj 3-5
cm fireh, şiklê wan rimane yan jî hêkane ne û rexên wan rast an jî xetxet in.
Kulîlkên wê yên wek kovikan di binê dûxika (boçik-zîlik) wê de bi hevre ne.
Rengê kulîlkan spî yan jî peyazî ne, yên binevşî jî hene. Rengê fêkiyan
esmer, sor, zer, an jî reş in û
fêkiya wê wek qapsûlan e. Di nava wê qapsûlê de 70 -90 heb bizir hene. Ji wan biziran re “kuncî “
tê gotin. Ji 50 %ê wan rûn e. Ew rûn ji bo masajê û ji bo derman û
xwarinan tê bikaranîn. Gelek cûreyên kunciyan yên çandinî û bejî hene.
///////////////
به ترکی آذری هیندی کنجوتو:
/////////////
به ترکی استانبولی:
سوسام:
Asya, Avrupa ve Türkiye'nin sıcak bölgelerinde tarımı yapılmaktadır.
Kapsül meyvelerinin içinde çok sayıdatohum bulunur
ve bunlar baharat olarak
kullanılır. Simit, çörek üzerlerine konur. Susam, tahinin ana
maddesidir.
///////////////
Sesame (/ˈsɛsəmiː/; Sesamum indicum) is
a flowering plant in the genus Sesamum.
Numerous wild relatives occur in Africa and a smaller number in India. It is
widely naturalized in tropical regions
around the world and is cultivated for its edible seeds, which grow in pods.
Sesame seed is one of the oldest oilseed crops known, domesticated well
over 3000 years ago. Sesame has many species, most being wild and native
to sub-Saharan Africa. Sesame indicum, the
cultivated type, originated in India.[2] Sesame
is highly tolerant to drought-like conditions and grows where other crops may
fail.[3][4]
Sesame has one of the highest oil contents of any seed. With a rich,
nutty flavor, it is a common ingredient in cuisines across the world.[5][6] Like
other nuts and foods, it can trigger allergic reactions
in some people.[7]
The world harvested about 4.8 million metric tonnes of
sesame seeds in 2013.[8] The
largest producer of sesame seeds in 2013 was Myanmar.[8] The
world's largest exporter of sesame seeds was India, and Japan was the largest
importer.
Flower of S. indicum
Magnified image of white sesame seeds
It is an annual plant growing 50 to 100 cm (1.6 to
3.3 ft) tall, with opposite leaves 4 to 14 cm (1.6 to 5.5 in)
long with an entire margin; they are broad lanceolate,
to 5 cm (2 in) broad, at the base of the plant, narrowing to just
1 cm (0.4 in) broad on the flowering stem.
The flowers are yellow, tubular, 3 to 5 cm (1.2 to 2.0 in)
long, with a four-lobed mouth. The flowers may vary in colour, with some being
white, blue, or purple.
Sesame fruit is a capsule, normally pubescent, rectangular in section,
and typically grooved with a short, triangular beak. The length of the fruit
capsule varies from 2 to 8 cm, its width varies between 0.5 and 2 cm,
and the number of loculi varies from four to 12. The fruit naturally splits
open (dehisces) to release the seeds by splitting along the septa from top to
bottom or by means of two apical pores, depending on the varietal cultivar. The
degree of dehiscence is of importance in breeding for mechanised harvesting, as
is the insertion height of the first capsule.
Sesame seeds are small. Their size, form, and colours vary with the
thousands of varieties now known. Typically, the seeds are about 3 to 4 mm
long by 2 mm wide and 1 mm thick. The seeds are ovate, slightly
flattened, and somewhat thinner at the eye of the seed (hilum) than at the
opposite end. The weight of the seeds is between 20 and 40 mg.[6] The
seed coat (testa) may be smooth or ribbed.
Sesame seeds occur in many colours depending on the cultivar. The most
traded variety of sesame is off-white coloured. Other common colours are buff,
tan, gold, brown, reddish, gray, and black.
Sesame seed is sometimes sold with its seed coat removed (decorticated).
This is the variety often present on top of buns in developed economies.[9]
Contents
[show]
Etymology and languages[edit]
From the roots above, words with the generalized meaning “oil, liquid
fat” are derived. Sesame names vary among numerous languages.[10][11]
Origins[edit]
Sesame seed is considered to be the oldest oilseed crop known to
humanity.[3] The
genus has many species, and most are wild. Most wild species of the genus Sesamum are
native to sub-Saharan Africa. Sesame indicum, the cultivated type,[2][12] originated
in India.[7][13][14]
Charred remains of sesame recovered from archeological excavations have
been dated to 3500-3050 BC.[15] Fuller
claims trading of sesame between Mesopotamia and the Indian sub-continent
occurred by 2000 BC.[16] Some
reports claim sesame was cultivated in Egypt during the Ptolemiac period,[17] while
others suggest the New Kingdom.[18][19][20]
Records from Babylon and Assyria, dating
about 4000 years ago, mention sesame. Egyptians called it sesemt,
and it is included in the list of medicinal drugs in the scrolls of the Ebers
Papyrus dated to be over 3600 years old. Archeological reports from
Turkey indicate that sesame was grown and pressed to extract oil at least 2750
years ago in the empire of Urartu.[6][21][22]
The historic origin of sesame was favored by its ability to grow in
areas that do not support the growth of other crops. It is also a robust crop
that needs little farming support—it grows in drought conditions, in high heat,
with residual moisture in soil after monsoons are gone or even when rains fail
or when rains are excessive. It was a crop that could be grown by subsistence
farmers at the edge of deserts, where no other crops grow. Sesame has been
called a survivor crop.[4]
Cultivation[edit]
Sesame output in 2005
Sesame is very drought-tolerant, in part due to its extensive root
system. However, it requires adequate moisture for germination and early
growth. While the crop survives drought, as well as presence of excess water,
the yields are significantly lower in either conditions. Moisture levels before
planting and flowering impact yield most.
Most commercial cultivars of sesame are intolerant of water-logging.
Rainfall late in the season prolongs growth and increases high
harvest-shattering losses. Wind can also cause shattering at harvest.
Initiation of flowering is sensitive to photoperiod and to sesame
variety. The photoperiod also impacts the oil content in sesame seed; increased
photoperiod increases oil content. The oil content of the seed is inversely
proportional to its protein content.
Sesame varieties have adapted to many soil types. The high-yielding
crops thrive best on well-drained, fertile soils of medium texture and neutral
pH. However, these have low tolerance for soils with high salt and water-logged
conditions. Commercial sesame crops require 90 to 120 frost free days. Warm
conditions above 23 °C (73 °F) favor growth and yields. While sesame
crops can grow in poor soils, the best yields come from properly fertilized
farms.[6][23]
Since sesame is a small, flat seed, it is difficult to dry it after
harvest because the small seed makes movement of air around the seed difficult.
Therefore, the seeds need to be harvested as dry as possible and stored at 6%
moisture or less. If the seed is too moist, it can quickly heat up and become
rancid.[5]
Processing[edit]
After harvesting, the seeds are usually cleaned and hulled. In some
countries, once the seeds have been hulled, they are passed through an
electronic colour-sorting machine that rejects any discolored seeds to ensure
perfect colour. This is done because sesame seeds with consistent appearance
are perceived to be of better quality by consumers, and sell for a higher
price. Immature or off-sized seeds are removed and used for oil production.
Production and trade[edit]
|
Top five sesame producers in 2013[8]
|
||
|
Country
|
Production
(million ton) |
Yields
(ton/hectare) |
|
Myanmar
|
0.89
|
0.56
|
|
India
|
0.64
|
0.34
|
|
China
|
0.59
|
1.31
|
|
Sudan
|
0.56
|
0.26
|
|
Tanzania
|
0.42
|
0.67
|
|
World Total
|
4.8
|
0.49
|
In 2013, the global harvest from an aggregate of 9.4 million hectares
was about 4.8 million metric tonnes of sesame seeds, with Myanmar, India, and
China as the top three producers accounting for 44% of global production
(table).[8] In
total for 2013, Asia produced 2.46 million metric tons, the most of any
continent.[8]
The most productive sesame seed farms in the world in 2013 were in
the European Union with an average composite yield
of 6.3 metric tonnes per hectare (compared to the global average of 0.5);[8] Italy reported
the highest nationwide yield of 8.5 metric tonnes per hectare.[8] A
large yield gap and farm loss differences exist between major sesame seed
producers, in part because of knowledge
gap, poor crop management practices, and use of
technologies.
The white and other lighter-coloured sesame seeds are common in Europe,
the Americas, West Asia, and the Indian subcontinent. The black and
darker-coloured sesame seeds are mostly produced in China and southeast Asia.
Africa produces a variety of sesame seeds.[citation needed]
Sesame seeds are a rich source of oil.
Beginning in the 1950s, U.S. production of the crop has been largely
centered in Texas, with acreage fluctuating between 10,000 and 20,000 acres (40
to 80 km2) in recent years. The country's crop does not make up
a significant global source; imports have now outstripped domestic production.[23]
Trade[edit]
The world traded over a billion dollars worth of sesame seeds in 2010.
The trade volume has been increasing rapidly in the last two decades.
Japan is the world's largest sesame importer. Sesame oil, particularly
from roasted seed, is an important component of Japanese cooking and
traditionally the principal use of the seed. China is the second-largest
importer of sesame, mostly oil-grade. China exports lower-priced food-grade
sesame seeds, particularly to southeast Asia. Other major importers are the
United States, Canada, the Netherlands, Turkey, and France.
Sesame seed is a high-value cash crop. Prices have ranged between US$800
and 1700 per metric ton between 2008 and 2010.[24][25]
Sesame exports sell across a wide price range. Quality perception,
particularly how the seed looks, is a major pricing factor. Most importers who
supply ingredient distributors and oil processors only want to purchase scientifically
treated, properly cleaned, washed, dried, colour-sorted, size-graded, and
impurity-free seeds with a guaranteed minimum oil content (not less than 40%)
packed according to international standards. Seeds that do not meet these
quality standards are considered unfit for export and are consumed locally. In
2008, by volume, premium prices, and quality, the largest exporter was India,
followed by Ethiopia and Myanmar.[5][26]
Nutritional information[edit]
|
Nutrition data – Roasted and Dried Whole Sesame Seeds
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sesame is a common source of human nutrition. An example is simit, shown
above, a ring-shaped bread coated with sesame seeds. Also calledkoulouri or gevrek,
it is common in Turkey, Greece, the Balkans, and the Middle East.
For a 100-gram serving, sesame seeds (whether roasted or just dried) are
rich in calories (565
kcal), providing an excellent source of essential nutrients as part of the Daily
Value (DV, tables). While containing high amounts ofprotein, dietary
fiber, and total fat (mainly as linoleic
acidand oleic acid), sesame seeds are also particularly rich
(> 20% DV) in B vitamins and the dietary
mineralsmanganese, magnesium, calcium, iron, and zinc (table).
The flour that remains after oil extraction from sesame seeds is 35-50%
protein and contains carbohydrates. This flour, also called sesame meal, is an
excellent high-protein feed for poultry and livestock.[5][6]
Chemical composition[edit]
Cuisine[edit]
Rolled khao phan with black sesame seeds: Similar
cuisines are found in Laos, Vietnam, Thailand, and East Asia.
Sesame seed breadsticks
Sesame sweet cake
Til-patti – a delicacy fromRajasthan (India)
made from sesame seeds heavily loaded to sugar syrup: The mix is cast into a
very thin, semitranslucent disk.
Sesame seed is a common ingredient in various cuisines. It is used whole
in cooking for its rich, nutty flavour. Sesame seeds are sometimes added to
breads, includingbagels and
the tops of hamburger buns. Sesame seeds may be baked into crackers,
often in the form of sticks. In Sicily and France,
the seeds are eaten on bread (ficelle sésame, sesame thread). In Greece,
the seeds are also used in cakes.
Fast-food restaurants
use buns with tops sprinkled with sesame seeds. About 75% of Mexico's sesame
crop is purchased by McDonald's[29] for
use in their sesame seed buns worldwide.[30]
In Asia, sesame seeds are sprinkled onto some sushi-style foods.[clarification needed] In
Japan, whole seeds are found in many salads and baked snacks, and tan and black
sesame seed varieties are roasted and used to make the flavouring gomashio.
East Asian cuisines, likeChinese cuisine, use sesame seeds and oil in some
dishes, such as dim sum, sesame seed
balls (Chinese: 麻糰; pinyin: mátuǎn or
煎堆;
Cantonese: jin deui), and theVietnamese bánh
rán. Sesame flavour (through oil and roasted or raw seeds) is also very
popular in Korean cuisine, used to marinate meat and
vegetables. Chefs intempura restaurants blend sesame and cottonseed
oil for deep-frying.
Sesame, or simsim as it is known in East Africa, is
used in African cuisine. In Togo, the seeds are a main soup ingredient and in the Democratic Republic of the Congoand
in the north of Angola, wangila is a delicious dish of ground
sesame, often served with smoked fish or lobster.
Sesame seeds and oil are used extensively in India. In most parts of the
country, sesame seeds mixed with heatedjaggery, sugar,
or palm sugar is made into balls and bars similar to peanut brittle or nut
clusters and eaten as snacks. In Manipur, black
sesame is used in the preparation of thoiding and in singju (a
kind of salad). Thoiding is prepared with ginger and chili and vegetables are
used in the spicy singu dish. In Assam, black sesame
seeds are used to make til pitha and tilor laru (sesame seed balls)
during bihu.
In Punjab and Tamil Nadu,
a sweet ball calledpinni (پنی) in Urdu and ell
urundai in Tamil, ellunda (എള്ളുണ്ട) in Malayalam, yellunde (sesame
ball, usually in jaggery) in Kannada and tilgul in Marathi,
is made of its seeds mixed with sugar. It is eaten in various forms during the
festival of Makar Sankranti.
Also in Tamil Nadu, sesame oil used extensively in their cuisine, milagai
podi, a ground powder made of sesame and dry chili is used to enhance
flavor, and is consumed along with other traditional foods such as idli. In Tamil
Nadu and Andhra Pradesh, sesame oil is used as a preservative,
as well as to temper the heat of their spicy foods, pickles, and condiments.
Sesame seed cookies and wafers, both sweet and savory, are popular in
places such as Charleston, South Carolina. Sesame
seeds, also called benne, are believed to have been brought into
17th-century colonial America by West African slaves. Since then, they have become
part of various American cuisines.
In Caribbean cuisine, sugar and white sesame seeds
are combined into a bar resembling peanut
brittle and sold in stores and street corners.
Sesame is a popular and essential ingredient in many Middle Eastern
cuisines. Sesame seeds are made into a paste called tahini (used
in various ways, including hummus bi
tahini) and the Middle Eastern confection halvah. Ground
and processed, the seed is also used in sweet confections.
In South Asia, Middle East, and East Asian cuisines, popular confectionery are
made from sesame mixed withhoney or syrup and roasted into a sesame
candy. In Japanese cuisine goma-dofu (胡麻豆腐)
is made from sesame paste (tahini) and starch.
Mexican cuisine refers to sesame seeds
as ajonjolí. It is mainly used as a sauce additive, such as mole or adobo. It is
often also used to sprinkle over artisan breads and baked
in traditional form to coat the smooth dough, especially on whole-wheat
flatbreads or artisan nutrition bars, such as alegrías.
In Sicilian cuisine, what are commonly called
"Italian sesame seed cookies" are known as giuggiuleni . A giuggiulenausually
refers to a cookie, while a giurgiulena usually
refers to a nougat-like
candy, often made as a Christmas
food. Both are alternative spellings for "sesame seed" in
the Sicilian language.
Sesame
oil is sometimes used as a cooking
oil in different parts of the world, though different forms have
different characteristics for high-temperature frying. The
"toasted" form of the oil (as distinguished from the
"cold-pressed" form) has a distinctive pleasant aroma and taste, and
is used as table condiment in some regions, especially in East Asia.
Toasted sesame oil is also added to flavor soups and other hot dishes, usually
just before serving, to avoid dissipating the volatile scents too rapidly.
Although sesame leaves are edible as a leaf
vegetable,[31] recipes
for Korean cuisine calling for "sesame
leaves" are often a mistranslation, and really mean perilla.[32]
Allergy[edit]
Sesame seeds and sesame oil are a serious allergen to some people,
including infants. In Australia, the occurrence of allergy to sesame seed was
estimated to be 0.42% among all children, while in the United Kingdom, the
allergic reaction was found to affect 0.04% of adults. The occurrence of
allergy to sesame in patients with some form of food
allergy was found to be much higher than in the general population,
ranging from 0.5% in Switzerland to 8.5% in Australia. In other words, allergy
to sesame affects a small percentage of overall human population, but sesame
allergy is high in people who already show symptoms of allergy to other foods.[7]
The symptoms of sesame seed allergy can be classified into:
·
Systemic reactions:
Primarily presenting anaphylaxis[33] characterized
by symptoms including hives (urticaria), lip and eyelid swelling (angioedema )
sneezing, nasal itching, congestion, rhinorrhea, wheezing, cough, tightness of
throat, hoarse voice, difficulty in breathing, abdominal pain, unconsciousness,
shock with drop of blood pressure. In the systemic reactions can also be
included severe reactions like dizziness, drowsiness, chills and collapse as
has been reported in patients after ingestion of a falafel burger.
·
Other symptoms: Facial or
generalized redness ("flushing"), hives (urticaria) on smaller or
larger parts of the body, swelling of the eyelids, lips or other parts of the
face, itching of the eyes or of the skin in general, hay fever symptoms in the
eyes and eczema. Respiratory symptoms observed include hay fever, asthma,
cough, wheeze, or difficulty in breathing. Gastrointestinal symptoms: Itching
in the mouth and/or tongue soon after chewing and ingesting (Oral allergy
syndrome) and abdominal pain.
Amounts as low as 100 mg of sesame seeds or flour and 3 ml of
oil can trigger allergic reactions in severe cases of sesame allergic
individuals. Most patients, however, show allergic reactions after consuming
2–10 g of sesame seeds or flour. The onset of the symptoms may occur within a
few minutes up to 90 minutes after ingestion of a sesame seed product. Most
patients had other allergic diseases such as asthma, hay fever, and eczema, and
most patients also had a relative with an allergic disease. More than
two-thirds of the patients with sesame allergy also had allergic reactions
to other foods.[7]
Sesame seeds are commonly added to bakery and creative confectionery
across the world. Above are sesame-infused baskets from Israel.
Prevalence of sesame allergy varies per country. While it is one of the
three most common allergens in Israel,[34]sesame
allergy prevalence is considered small relative to other allergens in the
United States.[35][36] Some
experts consider sesame allergies to have "increased more than any other
type of food allergy over the past 10 to 20 years" in the United States.[33] Such
increasing prevalence led Canada to issue regulations that require food labels
to note the presence of sesame.[37]
In addition to products derived from sesame such as tahini and
sesame oil,[38] persons
with sesame allergies are warned to stay away from a broad assortment of
processed foods, including baked goods, tempeh, and
generic "vegetable oil".[39] In
addition to possible food sources, individuals allergic to sesame have been
warned that a variety of nonfood sources may also trigger a reaction to sesame,
including adhesive bandages, cosmetics, hair-care products, perfumes, soaps and
sunscreens, drugs, some fungicides and insecticides, lubricants, ointments and
topical oils, and pet food.[39][40]
At least one study found that "standard skin and blood testing for
food allergies [does not] predict whether a child has true sesame
allergy."[33][41] In
which case, a food challenge under the direction of a physician may be required
to properly diagnose a sesame allergy.
A cross-reactivity apparently exists between sesame allergens and
peanut, rye, kiwifruit, poppy seed,
and various tree nuts (such as hazelnut, black
walnut,cashew, macadamia,
and pistachio).[40][42]
Literature[edit]
Main article: Open Sesame (phrase)
In myths, the opening of the capsule releases the treasure of sesame
seeds,[43] as
applied in the story of "Ali Baba and the Forty Thieves"
when the phrase "Open Sesame" magically opens a sealed
cave. Upon ripening, sesame seeds split, releasing a pop and possibly
indicating the origin of this phrase.
Sesame seeds are used conceptually in Urdu
literature, in the proverbs "til dharnay ki jagah na hona",
meaning a place so crowded that there is no room for a single seed of sesame,
and "in tilon mein teil nahee", referring to a person who
appears to be useful, but is not (selfish) when the time for need comes,
literally meaning "there is no oil (left) in this sesame."
Gallery[edit]
A simit is
a small circular Egyptian and Turkish bread with sesame seeds.
Thai workers
harvesting sesame
Dry sesame seeds
Sesame
seed balls are very popular treats in East Asia.
A sesame-seed hamburger bun
Tahini –
Sesame-seed paste
Sesame shrub with flower, Vaniyamblam, Kerala
Sesame stem, Vaniyambalam
Flowers, Kerala
Til barfi and other sweet savories made of sesame are
relished onMakar Sankranti, the Indian festival
See also[edit]
References[edit]
2. ^ Jump up
to:a b T.
Ogasawara, k.Chiba, m.Tada in (Y. P. S. Bajaj ed ). Medicinal and Aromatic
Plants, Volume 10. Springer, 1988. ISBN 3-540-62727-8.
3. ^ Jump up to:a b Raghav
Ram, David Catlin, Juan Romero, and Craig Cowley (1990)."Sesame:
New Approaches for Crop Improvement". Purdue University.
4. ^ Jump up to:a b D.
Ray Langham. "Phenology
of Sesame" (PDF). American Sesame Growers Association.
5. ^ Jump up to:a b c d Ray
Hansen (August 2011). "Sesame
profile". Agricultural Marketing Resource Center.
8. ^ Jump up to:a b c d e f g "Food
and Agricultural commodities production: Countries by commodity".
FAOSTAT, Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2013.
9. Jump up^ D.
Ray Langham (2008). "GROWTH
AND DEVELOPMENT OF SESAME"(PDF). American Sesame Growers Association.
12. Jump
up^ Proceedings of the Harlan Symposium 1997- The
Origins of Agriculture and Crop Domestication Retrieved 2012-06-17
13. Jump
up^ Dorothea Bedigian(Editor) (2010). Sesame: The genus
Sesamum. CRC Press. ISBN 978-0-8493-3538-9.
14. Jump
up^ D Zohary, M Hopf – Domestication
of Plants in the Old World: The Origin and Spread of Cultivated Plants in West
Asia, Europe, and the Nile ValleyOxford University Press, 2000 ISBN
0-19-850356-3 Retrieved 2012-06-17
16. Jump
up^ D Q Fuller (University college London) – [2] – Further
Evidence on the Prehistory of Sesame 2003
18. Jump
up^ Charles
Freeman – Egypt, Greece, and Rome: Civilizations of the
Ancient Mediterranean Oxford University Press, 29 Apr 2004 ISBN
0-19-926364-7Retrieved 2012-06-17
19. Jump
up^ M Serpico & R White – (editors; P T Nicholson, I
Shaw-translator). Ancient Egyptian Materials and Technology. Cambridge
University Press, 23 Mar 2000.ISBN 0-521-45257-0.
20. Jump
up^ A R David – Handbook
to Life in Ancient Egypt Oxford University Press, 28Oct 1999 ISBN
0-19-513215-7 Retrieved 2012-06-17
22. Jump
up^ Frederic Rosengarten (2004). The Book of Edible Nuts.
Dover Publications.ISBN 978-0-486-43499-5.
23. ^ Jump up to:a b TJAI
(2002). "Sesame:
high value oilseed" (PDF). Thomas Jefferson Agriculture
Institute.
26. Jump
up^ "Sesame
Export Statistics". Food and Agriculture Organization of the United
Nations. 2011.
27. Jump
up^ Milder, Ivon E. J.; Arts, Ilja C. W.; Betty; Venema, Dini
P.; Hollman, Peter C. H. (2005). "Lignan contents of Dutch plant foods: a
database including lariciresinol, pinoresinol, secoisolariciresinol and
matairesinol". British Journal of Nutrition 93:
393–402. doi:10.1079/BJN20051371. PMID 15877880.
28. Jump
up^ Kuo PC, Lin MC, Chen GF, Yiu TJ, Tzen JT (2011).
"Identification of methanol-soluble compounds in sesame and evaluation of
antioxidant potential of its lignans". J Agric Food Chem 59 (7):
3214–9.doi:10.1021/jf104311g. PMID 21391595.
29. Jump up^ Charlene
Laino (March 16, 2009). "Sesame
Seed Allergy Now Among Most Common Food Allergies". Washington, DC:
WebMD Health News.
33. ^ Jump up to:a b c Charlene
Laino. "Sesame
Allergies on the Rise in U.S.: Sesame Seed Allergy Now Among Most Common Food
Allergies". WebMD Health News.
34. Jump
up^ Aaronov, D.; et al. (Dec 2008). "Natural history of
food allergy in infants and children in Israel". Annals of
Allergy, Asthma & Immunology 101 (6): 637–40. doi:10.1016/S1081-1206(10)60228-1. PMID 19119709.
35. Jump
up^ Ben-Shoshan M, Harrington DW, Soller L, et al. (June
2010). "A
population-based study on peanut, tree nut, fish, shellfish, and sesame allergy
prevalence in Canada". The Journal of Allergy and Clinical
Immunology 125(6): 1327–35. doi:10.1016/j.jaci.2010.03.015. PMID 20451985.
37. Jump
up^ "Regulatory
Impact Analysis Statement: Project 1220 Enhanced Labelling for Food Allergen
and Gluten Sources and Added Sulphites".
41. Jump
up^ Permaul P, et al. (Nov 2009). "Sesame allergy: role
of specific IgE and skin-prick testing in predicting food challenge
results". Allergy and Asthma Proceedings 30 (6):
643–48. doi:10.2500/aap.2009.30.3294.PMC 3131114. PMID 20031010.
43. Jump
up^ Peter Griffee. "Sesamum
indicum L.". Food and Agriculture Organization of the United Nations.
|
Sesame plants
|
|
|
Kingdom:
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
(unranked):
|
|
|
Order:
|
|
|
Family:
|
|
|
Genus:
|
|
|
Species:
|
S. indicum
|
|
·
Dysosmon amoenum Raf.
·
Sesamum africanum Tod.
·
Sesamum occidentalis Heer
& Regel
·
Sesamum oleiferum Sm.
·
Sesamum orientale L.
·
Volkameria orientalis (L.)
Kuntze
|
|
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
