سُعد، اسکتو، حب الزلم، سُعد کوفی، مشک زمین، تپلاق، قرقرون، تویالاغ، بهندی موتهه و مشکک

[1] - سعد. [ س ُ ] (ع اِ) دوایی است . که آن را به ترکی تپلاق گویند و بهترین آن کوفی است . (برهان ). بیخ نباتی است که به هندی ناگرموتها گویند. (آنندراج ) (غیاث ). مشک زیرزمین . (زمخشری ). نباتی است که ریشه ٔ گیاهی دارد برنگ سیاه و دارای بوی خوشی است . (از اقرب الموارد). بیخی است بقدر زیتون و بزرگتر ازآن و سیاه و اندرونش سفید و خوشبو و به فارسی مشک زمین و به ترکی تپلاق و در تنکابن اسکتو نامند، برگش شبیه برگ گندنا و از آن درازتر و باریکتر و با صلابت واندک خشونت و کم عرض و... (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ). بیخ گیاهی است خوشبو به فارسی مشکو زیرزمین و بهندی موته در اندمال جراحات مشکله منفعت عظیم دارد. (منتهی الارب ). رجوع به اختیارات بدیعی و الفاظ الادویه شود.

/////////////

اسکتو. [ اُ ک ُ ] (اِ) بلغت تنکابن سُعْداست و گرههای ریشه ٔ گیاهی را نیز به این اسم خوانند. و آن مدور و بسیار لذیذ و شیرین و بقدر نخودی میباشد و برگش باریکتر از برگ کراث است و زیاده بر سه عدد نمی باشد و بی ثمر و بی گل و در ریگزارهای حریم آبها میروید. (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). و رجوع به سُعْد شود.

/////////////

سُعد.  انواع است بهترین آن کوهی بود فربه و خوشبوی بعد از آن بستانی سفید بعد از آن هندی اگر سفید بود و باید که چون سیاهی از وی بخراشد سفید و فربه بود در شیراز یک نوع بود که آن را سعد زنگی خوانند و در میان ریگ و گل زرد و در کنار رودخانه‌ها بود اما بغایت خوشبوی بود آن نوع که هندی بود اندرون وی سفید بود و سعد را بترکی تپلاق خوانند و قرقرون هم و طبیعت وی گرم است در اول و خشک است در دوم مسخن و مجفف بود بی‌آنکه بگزد و در وی قبضی بود لون را نیکو گرداند و بوی دهان خوش کند و چون سحق کنند و استعمال کنند آکله را زایل کند و ریشهایی که مشکل بود عجایب سود دهد و ریش دهن و ریش معده زایل کند و سنگ بریزاند و حیض براند و گند بینی و دهن و استرخای لثه را بغایت نافع بود و حفظ بیفزاید و مسخن معده و جگر بود تقطیر بول و ضعف مثانه و گرده و سردی رحم و تبهای کهن و بواسیر را نافع بود عظیم و دندان را و اعصاب قوت دهد و قطع قی بکند خوردن و ضماد کردن چون با زفت بیامیزند دانها که بر سر کودکان بود سود دهد و مقدار مستعمل از وی یک درم بود و در وی قوت مسهله بود کرم دراز و حب القرع بیرون آورد و بشراب بپزند و ده درم از آن با شراب بیاشامند و وی مضر بود بسرفه و حلق و مصلح آن آن بود که با قند یا صندل بیامیزند و اسحق گوید مضر بود به شش و مصلح وی انیسون بود و سعد سوزنده خون بود بسیار خوردن وی جذام آورد و نوعی از سعد هندی هست که به زنجبیل ماند و چون بخایند برنگ زعفران بود و چون بر پوست لطوخ کنند در زمان مو بسترد

صاحب مخزن الادویه گوید: سعد بضم سین و سکون عین و دال بفارسی مشک زمین و در تنکابن استکو و بترکی تپلاق و قرقرون و تویالاغ نیز گویند و بهندی موتهه و مشکک نامند و آن بیخی است مدور و طولانی و بعضی مفرطح و انواع می‌باشد

لاتین ‌CYPERI BADII RADIX فرانسه ‌SOUCHET ODORANT انگلیسی‌GALLINGALE -ROUND CYPRESS –ROOT

///////////

سُعد (سعد کوفی)

بیخ یا به اصطلاح فنی غدۀ زیر زمینی گیاهی است که گونه های مختلف آن را به فارسی به طور کلی « جگن » می نامند. غدّه یا ریشۀ متورم آن را که در بعضی گونه ها معطر و خوشبو و در برخی گونه ها شیرین و خوردنی است و مصرف دارویی دارد در کتب طب سنتی با نامهای « سُعد» و « سُعد کوفی»،« صباح الخیر»، « مشک زمین » و « حب الزلم*» و نوعی از آن نیز « سعد هندی» نامبرده می شود . در آذربایجان آن را « تپلاق» یا « توبولاق» و در تنکابن مازندران « استکور» می نامند. گیاه را به فرانسوی Souchet و غدّه معطر آن را Souchet  odorant و Amande  de  terre گویند و به انگلیسی Sedge و Galingale و به یونانی Kypeiros که به معنای گیاه باتلاقی است می نامند و جنس گیاه که به لاتین Cyperus گفته می شود از ریشۀ یونانی آن گرفته شده است.

گیاهی است از خانوادۀ جگنها  Cyperaceae که متجاوز از یکصد گونه دارد و نام علمی گونه هایی از آن عبارت است از :

۱- Cyperus  longus  L. که گونه با غدّه های معطّر است این گونه که دارای ساقۀ زیرزمینی خزنده و ساقۀ هوایی سه گوش است ، بلندی آن ۱۰۰-۴۰ سانتی متر می شود در ایران در اطراف تهران ، در لرستان در بیشه و اشتران کوه و خرم آباد ، در شیراز و کازرون ، در بلوچستان دیده می شود در هند نیز انتشار دارد.
۲- Cyperus  escultus  L. این سعد را که به عربی « حب الزلم» گویند، به فرانسوی Amande de terre  , Souchet  comestible نامیده می شود. گیاهی است علفی چند ساله ، بی کرک، بلندی ساقۀ آن ۵۰-۲۰ سانتی متر . در بعضی قسمتهای ساقۀ گیاه برجستگی های کوچک به شکل غدّه دیده می شود. ساقۀ آن سه گوشه و روی سطح آن خطوط ظریف طولی وجود دارد. سنبلکهای آن خرمایی رنگ مایل به زرد و برگها باریک و دراز است .این گونه در هند، ایران ، افریقا و امریکا انتشار دارد در ایران در اهواز و شیراز دیده می شود.

۳- .Cyperus    rotundus L. نام محلی آن در ایران « تاپاتی» است به فرانسوی Souchet  rond و به انگلیسی Nutt  grass گفته می شود.گیاهی است چند ساله به بلندی ۴۰ – ۲۰ سانتی متر. ساقۀ زیرزمینی آن در قسمتهای مختلف دارای تورمهای غده ای سیاه رنگ به شکل تخم مرغی دراز می باشد . ساقۀ آن سه گوشه است . برگها متعدد و کوچک به طول ۶-۲ میلی متر. و سنبلکها به رنگ   قهوه ای مایل به قرمز است . این گیاه در ایران در کرج ، اطراف تهران و در شمال در مازندران ، در مشرق در خراسان ، در مناطق مرزی ایران و عراق و در نصیرآباد بلوچستان که با نام محلی « کاب» شناخته می شود و در شیراز دیده می شود.

گونه ای از این گیاه نیز در منازل به عنوان گلدان زینتی کاشته می شود که در تهران آن را « علف چتری » گویند ، زیرا برگهای آن مانند چتر است و هر چند برگ از یک نقطه خارج می شود . به انگلیسی این گونه را Umbrella  grass و Umbrella   flatsedge گویند نام علمی آن Cyper   alternifolius می باشد.

گیاهی است چند ساله به بلندی ۹۰-۳۰ سانتی متر . برگهای آن باریک دراز و علفی به رنگ سبر تیره و هر چند برگ مانند چتر از یک نقطه خارج می شود ساقه گیاه سه گوشه است. در اواخر تابستان گلهای آن ظاهر می شود این گیاه بومی مناطق نیمه حارّه است و مرتباً باید آبیاری شود سرمای زمستان مناطق سرد را تحمل نمی کند و باید در داخل منزل یا گلخانه باشد.

سعد و به طور کلی انواع گونه های آن در نقاط بسیار مرطوب و باتلاقی مناطق گرم و معتدل دنیا می رویند و ریشه های گیاه باید همیشه در آب باشد به طوری که اغلب مردم جگنها را علفهای هرز باتلاقها می دانند. تکثیر این گیاه با کشت غده های آن در فروردین ماه و برداشت آن در ماههای آبان و آذر انجام میشود. غده های معطر آن که سعد کوفی گفته می شود در طب سنتی مصارف دارویی وسیعی دارد و در مورد کشت گونه های زینتی درگلدان ، قسمتی از بوتۀ گیاه را جدا کرده و با ریشه از بوتۀ اصلی جدا می کنند و مستقلاً می کارند.

 ترکیبات شیمیایی

در سعد گونۀ C.rotundus یک اسانس مشخص شده که مقدار آن در حدود ۵/۰ درصد آن است و شامل پینن ، مقدار کمی سینئول ، سسکی ترپن، و یک الکل جدید به نام ایزوسی پرول می باشد . به علاوه دارای چربی است که شامل ۷/۲ درصد یک مادۀ مومی خنثی ، گلیسرول ، لینولنیک اسید ، لینولئیک اسید، اولئیک اسید ، میر یستیک اسید ، و استئاریک اسید می باشد. یک آلکالوئید ناپایدار نیز در سعد وجود دارد [ G.I.M.P] .اسانس روغنی فرّار قسمت متورم زیرزمینی سعد گونۀ یاد شده خاصیت آنتی بیوتیک دارد و از رشد مایکروکوکوس پیروژنس واریته اورئوس جلوگیری می کند [S.G.I.M.P].

در گزارش دیگری آمده است که قسمت زیرزمینی متورم سعد گونه C.rotundus دارای اسانس روغنی فرّار ، نوعی پروتئید [ ایچی مورا]، نشاسته، قند و مواد رزینی و یک آلکالوئید استافیلوکوکوس اورئوس جلوگیری می نماید.

در گونۀ C.esculentus غده های متورم قسمت زیرزمینی گیاه دارای در حدود ۲۸- ۲۰ درصد روغن با طعم و بوی مطبوع است و به علت چربی زیادی که در غده های آن وجود دارد ، آردی که از آن تهیه می شود مادۀ غذایی بسیار پرانرژی می باشد.

سعد که از ریشۀ گیاهان یاد شده بخصوص نوع معطر آن از ریشه گیاه C.longus به دست می آید غده ای است به شکل و اندازۀ بادام یا زیتون و یا کمی بزرگتر ، پوست آن سیاه و داخل آن سفید و معطر است . نوعی از آنکه در بازار سعد هندی گفته می شود مغز آن سفید نیست و کوچکتر از نوع سعد کوفی است و شبیه زنجبیل می باشد و اگر جویده شود زعفرانی رنگ می شود. خاصیت نوع هندی آن این است که اگر به پوست بدن مالیده شود ، موهای آن قسمت می ریزد در ایران بهترین سعد را از نظر دارویی از ریشۀ جگنهایی که در فارس در کنار رودخانه ها می روید ، به دست می آورند ، مغز آن بسیار سفید و معطر است .

در هند قسمت زیرین متورم گونه خوراکی C.esculentus محرک و افزایش دهندۀ نیروی جنسی است و سعد معطر حاصله از گونۀ C.longus دارای طعم کمی تلخ و معطر است و دراسپانیا به عنوان محرک و مقوی معده و قاعده آور خورده می شود و سعد به دست آمده از ریشۀ گونه C.rotundus مدّر و قاعده آور و معرّق و ضد کرم شکم و محرک است و برای اختلالات معده و تحریکات روده ای تجویز می شود . در چین ، ژاپن ، کره و تایوان سعد حاصله از گیاه C.rotundus ، به عنوان قاعده آور ، مسکن ، آرام بخش ، ضد اسپاسم [ ایچی مورا و کاریونه و کیمورا] و بند آورندۀ خونریزی [ کاریونه و کیمورا] . تجویز میشود.

این سعد برای معالجۀ انواع و اقسام ناراحتی های رحمی شامل بند آمدن بی موقع عادت ماهیانه و عادت ماهیانه با خونریزی خیلی شدید و همچنین برای رفع ناراحتی های زایمان مصرف می شود.ضمناً سعد تونیک ، مقوی معده [روا] و نرم کنندۀ سینه [ چونگ] است و برای سوء هاضمه ، نفخ ، بزرگ شدن معده [ چونگ یائوچی و گزیانگفو] ، تهوع، دیسانتری [ هاو] ، درد شکم ، سرماخوردگی ، سرفه [هو] و سردرد مفید است [ ایشی دویا]. در چین علاوه بر موارد فوق سعد را در جوشانده های مختلف به عنوان مدّر و برای معالجۀ ناراحتی های کبد ، زردی و تب بر در مالاریا مصرف می کنند و آن را برای رفع میگرن و سرگیجه نیز بسیار سودمند می دانند و بالاخره داروی موثری برای معالجۀ روماتیسم است[ می نات].از سعد مخلوط با داروهای موثری برای معالجۀ صرع، سکسکه و رفع ترشحات سوزاکی مهبل استفاده می شود زیرا برای تصفیۀ خون نیز مفید است .

در شبه جزیرۀ مالایا غده های سعد ازچین وارد می شود و از دود آن که داخل بینی دمیده می شود برای رفع درد بینی استفاده می شود [برکیل]. به عنوان مدّر بسیار قوی مصرف می شود. جوشاندۀ سادۀ آن ضدکرم شکم و قاعده آور است . در جاوه برای قطع اسهال مصرف می شود در فیلیپین جوشاندۀ ریشۀ آن را برای اسهال خونی می خورند و در استعمال خارجی روی صورت  می ریزند، برای رفع درد دندان مفید است . سعدخشک و یا جوشاندۀ آن را برای رفع درد معده می خورند.

و امّا سعد کوفی از نظر طبیعت طبق رأی حکمای طب سنتی خشک و نسبتاً گرم است و از نظر خواص معتقدند که خوردن آن مدّر است یعنی ترشح ادرار را زیاد می کند و قاعده آور است . دهانۀ عروق را باز کرده و عفونتها را خارج می سازد. جهت کاهش سردردهای سرد ، بدبویی بینی ، روشن کردن و جلای رنگ رخسار ، برای خفقان ، یرقان ، زخمهای معده ، تقویت معده ، هاضمه ، اعصاب، افزایش نیروی جنسی و اشتهای به غذا مفید است . سعد را با آب بسایید و در ظرف سفالی بر آتش بگذارند تا آب آن جذب شود ، و هر روز ناشتا قدری از آن را بخورند ، برای تقویت معده ، رفع سوزش دهانۀ معده که در اثر بدهضمی غذا ایجاد شده باشد و همچنین برای رفع بدبویی دهان که منشاء آن بدی هضم معدی باشد ، مفید است .

اگر از جوشاندۀ آن به صورت قطره در گوش چکانیده شود برای رفع سنگینی شنوایی مفید است . اگر دندانها و لثه ها را با گرد آن بشویند و مالش دهند برای خوشبویی دهان و تقویت دندانها و لثه ها و سفت کردن لثه ها مفید می باشد . اگر گرد آن را داخل صابون کنند صابون بسیار معطر و خوشبو میشود.پاشیدن گرد سعد روی زخمهای کهنه برای رویانیدن گوشت مفید است . اگر ۳۰ گرم سعد را در ۴۵۰ گرم سرکه رقیق جوشانیده باشند خوردن آن به تدریج ظرف ۴-۳ روز که هر بار ۳۰ گرم خورده شود برای دفع اقسام کرم معده کرم کدو مفید و موثر است . اسراف در خوردن و یا خوردن آن به طور مداوم مضّر است و موجب ایجاد اختلال درخون می شود.

حضرت علی (ع) فرموده اند:” کسی که کمی زعفران خالص و کمی سعد(سعد کوفی) را با مقداری عسل مخلوط کند و روزانه دو مثقال از آن را بنوشد آنقدر حافظه اش قوی خواهد شد که بیم آن می رود که ساحر شود .

البته طبیبعی است تأثیر کامل این دارو بستگی به فراهم بودن سایر شرایط و نبودن مانع از تأثیر آنها دارد.

* حب الزلم . [ ح َب ْ بُزْ زُ ل َ ] (ع اِ مرکب ) زقاطة. تخم کنگر. حب العرعر. فلفل السودان . حب العزیز. سقیط. و آن غیر تخم کنگر است و مؤلف اختیارات بیان کرده و مؤلف تذکرةگوید که نبات او کمتر از ذرعی ، و برگش مستدیر مثل درهم و حب ّالسمنة قسم صغیر اوست ، و آن سرخ رنگ و مایل به تدویر و در جوف پوست او دانه ٔ صلبی مدوّر و مغز دانه ٔ او سفید و نرم و باطن پوست او مایل به سیاهی و سرخی و قسمی بزرگتر از نخودی و مفرطح و خوش مزه و در مصر بسیار است ، در دوم گرم و تر و بارطوبت فضلیة و محرّک باه و مسمن و جهت تسمین گرده و تقویت جگر ضعیف و امراض سوداوی و خشونت سینه و سعال و حرقةالبول نافع و مولد سدّه و مضر حلق . و مصلحش سکنجبین و قدر شربتش تا هفت مثقال . و بدلش حبةالخضراء است . و باعتقاد حقیر قسمی از اسکنو است و مذکور شد. (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). و صاحب اختیارات بدیعی گوید: گویند بزرالحرشف است و در شیراز به حب الحرشف مشهور است ، و حب الزلم به پارسی تخم کنگر گویند: و آنچه محقق است آن تخمیست به لون هیل و مثلث شکل بود و همچنان با پوست توان خائیدن و منبت وی در شهرزور بود، و فلفل السودان خوانند. وابن ماسویه گوید: گرمست در سیّم و تر است در اول . وعیسی گوید: گرمست در دوم و تر است در اول . و صاحب منهاج گوید: گرم و خشک است و در وی رطوبتی عرضی فضلی هست . منی زیاده کند و بغایت تحریک شهوت جماع بکند و بدن را فربه کند و قوة ذکر دهد. و شریف گوید: چون بجوشانند و بر کلف روی طلا کنند زایل کند و وی مولد صداع بود و مصلح آن بنفشه بود و بدلش شقاقل است . صاحب مخزن الادویة گوید: حب ّالزلم به ضم زای معجمة و فتح لام و سکون میم ، ماهیت آن غیر تخم کنگر است چنانچه بعضی توهم کرده اند، و ابن بیطار از ابن وافد نقل کند که آن حبی است چرب مفرطح اندکی بزرگتر از نخود. ظاهر آن زرد و باطن آن سفید خوش طعم و لذیذ و از بلاد بربر می آورند و نزد ما آنرا فلفل السودان نامند و فلفل السودان غیر آنست . و بغدادی نوشته : آن دو صنف میباشد یکی بزرگتر از نخود و مفرطح و خوشبو و خوش مزه و شیرین و پوست آن مایل به سیاهی و در شهرزور و مصر بهم میرسد ودوم اندک طولانی و کوچک و زردرنگ و از مصر و بربر می آورند، گیاه آن کمتر از ذرعی و برگ آن مستدیر مانند درهم . طبیعت آن در دوم گرم و تر و با رطوبت فضلیة...محرک باه و مسمن بدن و گرده و مقوی جگر ضعیف و دافعخشونت سینه و سعال و امراض سوداوی و حرقةالبول شرباً و چون بخایند و بر کلف بمالند آنرا زایل گرداند، مقدار شربت آن جهت تحریک باه تا هفت مثقال بدل آن حبةالخضراء مضر حلق و مولد سدّه و مصلح آن سکنجبین است .و ابن البیطار گوید: حب الزلم ، ابن وافد: هو حب دسم مفرطح اکبر من الحمص قلیلاً اصفرالظاهر ابیض الباطن طیب الطعم لذیذالمذاق و یجلب من بلاد البربر و یسمی فلفل السودان عندنا و فلفل السودان غیره . ابن ماسه البصری : حب الزلم حارّ فی الثالثة رطب فی الاولی یزید فی المنی زیادة صالحة طیب المذاق دسم و ینبت فی ناحیة شهرزور. قال للشریف اذا مضغ و وضع علی الکلف فی الوجه اذهبه و بدله شقاقل و حب العزیز هو حب الزلم المقدم ذکره و قد ینبت منه شی ٔ بصعید مصر یسمونه بالسقیط - انتهی . و داود ضریر انطاکی گوید: هو المعروف فی مصر بحب العزیز لأن ملکها کان مولعاً بأکله و یسمی الزقاط بالبربر و هو حب ّ اصله بفارس . نبات دون ذراع و اوراقه مستدیرة کالدراهم و منه نوع بمصر یزرع بالاسکندریة و حب ّالسمنة صغاره و یجمع بالصیف فی نحو الاسد، و اجوده الحدیث الرزین الأحمر المفرطح الحلو و یلیه الأصفر المستطیل و هذا هو الکثیر بمصر و الذی کالفلفل اذا کان لیناًحلواً کان أجود فی السمنة و متی تجاوز سنة لم یجز استعماله و اهل مصر تبله بالماء کثیراً فیفسد سریعاً وهو حارّ فی الاولی رطب فی الثانیة یولد دماً جیداً و یسمن البدن تسمیناً جیداً و یصلح هزال الکلی و الباه وحرقان البول و الکبد الضعیفة و الأمراض السوداویة کالجنون و خشونةالصدر و السعال و اذا انهضم کان غایة ولکنه یولد السدد و یثقل و یضر الحلق و یصلحه السکنجبین و أجود استعماله للسمنة أن یدق و ینقع فی الماءلیلة ثم یمرس و یصفی و یشرب بالسکر و شربته الی اثنی عشر و بدله الحبةالخضراء و ماقاله ما لایسع منطبق علی البندق الهندی کما مرّ - انتهی . و صاحب منتهی الارب گوید: زلَم ، محرکةً... نباتیست که تخم و شکوفه نداردو در رگهای بیخ آن که در زیر زمین است دانه ایست پهنا، شیرین و باهی . حب ّالعزیز. سقیط. ابن البیطار گوید:حب الزلم ، در اندلس آنرا فلفل السودان نامند، لکن فلفل السودان چیز دیگر است .

////////////////

سعد(مشک زمین)

دسته بندی

داروخانه ◄ ریشه گیاهان دارویی

سعد، مشک زمین، اویار سلام

Gyperus longus

 به فارسی مشک زمین نامند؛ بیخی است بعضی مدور طولانی و بعضی طولانی و بعضی مفرطح و انواع می‌باشد.
طبیعت آن در آخر دوم گرم و خشک و بعضی در اول گرم و در دوم خشک دانسته‌اند
خواص عمومی آن عبارت از خشک کنندگی بدون گزیدگی و مدر(بول و حیض) خورد کنندۀ سنگ های کلیه و مثانه و باز کنندۀ عروق و خارج کنندۀ عفونات و مقوی اعصاب دماغی است و برای رفع سردرد سرد و قوای هاضمه و تقویت اعصاب و اشتها آوری و اصلاح زخم معده و رفع سموم حشرات به صورت های خوراکی و ضمادی مورد مصرف دارد. در ترکیب با سایر ادویه برای درد کمر و سردی کلیه و مثانه و ادرار و تب های مزمن و قطع استفراغ و سردی رحم به صورت های حمول و خوراکی به مصرف می رسد. قطره آن جهت ثقل سامعه و تقویت دندان و لثه و خوشبویی دهان و رفع زخم و بدبوئی استعمال می شود. گردگل آن برای رویانیدن گوشت تازه بر جراحت و زخم های کهنه و مالیدن آن با زفت برای جوش های سر نافع است
استعمال این گیاه با ریشه اش موجب از دست دادن خصوصیات دارویی آن می شود و مضافاً برای صدا و حلق مضر و مصلح آن شکر و برای ریه مضر و مصلح آن انیسون است. زیاده روی در مصرف آن موجب سوختن خون و تولید کننده جذام است که مصلح آن سه روز در عسل و سرکه خیسانیدن است

امام صادق«ع» مشکک یا مشک زمین را به لابه لای دندان های خویش در آوری؛چرا که دهان را خوشبو می کند و بر توان همبستری می افزاید1
1-الکافی،ج1،ص379،بحار الانوار،ج66،ص435

افعال و خواص دیگر آن: مجفف[1] بی لذع و مدر بول و حیض و شکستن سنگ ریزه ها و مفتح افواه[2] عروق و مخرج عفونات و جهت زیادتی  فهم و عقل و صداع بارد و بدبویی بینی و بواسیر الانف و مقعده و نیکویی رنگ رخسار و خفقان و یرقان و تقویت معده و هاضمه و اعصاب و تحریک باه و اشتهای طعام و زخم معده و از بین بردن بادها و سم عقرب گزیده شرباً و ضماداً موثر و چون با آب ساییده و در ظرف سفالی کرده و بر روی آتش گذارند تا رطوبت آن منجذب شود پس برداشته هر روز ناشتا قدری از آن بخورند جهت تقویت معده و رفع سوزش دهانه معده به سبب بد هضمی و بدبویی دهان به مشارکت معده نافع است.

///////////////

Cyperus longus

•              Summary

•              Classification Schemes

•              Images & External Links

•              Bibliography

•              Full Account

Taxonomy

Assessment Information

Geographic Range

Population

Habitat and Ecology

Use and Trade

Threats

Conservation Actions

Taxonomy [top]

Kingdom                Phylum   Class       Order     Family

Plantae   Tracheophyta       Liliopsida               Cyperales              Cyperaceae

Scientific Name:   Cyperus longus

Species Authority:               L.

Regional Assessments:        Europe

Mediterranean

Pan-Africa

Common Name(s):

English    –              Sweet Cyperus, Galingale

French   –              Souchet Long, Souchet Odorant

Synonym(s):          Chlorocyperus longus (L.) Palla

Cyperus badius Desf.

Cyperus bardii [unpublished name]

Cyperus brachystachys Presl.

Cyperus fenzelinus Steud.

Cyperus loadius Desf.

Cyperus longus var. longus Linnaeus (Linné), C.von

Cyperus longus var. tenuiflorus Linnaeus (Linné), C.von

Eucyperus longus (L.) Rikli

Pycreus longus (L.) Hayek

Assessment Information [top]

Red List Category & Criteria:             Least Concern ver 3.1

Year Published:    2013

Date Assessed:     2013-03-06

Assessor(s):           Lansdown, R.V.

Reviewer(s):         Bhat, G.K., Rao, M.L.V., Gunaga, S., Molur, S. & García, N.

Contributor(s):     Molur, S., Patzelt, A., Knees, S.G., Juffe Bignoli, D., Rhazi, L. & Kumar, B.

Justification:

This species is classed as Least Concern as it is widespread with stable populations and does not face any major threats.

Previously published Red List assessments:   2013       –              Least Concern (LC)

Geographic Range [top]

Range Description:              Cyperus longus is an Old World species occurring from Macaronesia and Africa to central Europe, east through the Mediterranean, Middle East and Caucasus to Kazakhstan and northern India. In Europe, it occurs from Spain north to the United Kingdom but mainly in the south and Mediterranean, east into Ukraine (Crimea).

Countries occurrence:       Native:

Afghanistan; Albania; Algeria; Angola (Angola); Armenia (Armenia); Austria; Bangladesh; Belgium; Benin; Botswana; Bulgaria; Burkina Faso; Burundi; Cameroon; Chad; Denmark; Egypt; Ethiopia; France; Germany; Greece; Hungary; India (Karnataka, Kerala, Rajasthan, Tamil Nadu); Iran, Islamic Republic of; Iraq; Ireland; Israel; Italy; Jordan; Kazakhstan; Kenya; Kyrgyzstan; Lebanon; Mali; Mayotte; Morocco; Nepal; Niger; Nigeria; Oman; Pakistan; Palestinian Territory, Occupied; Portugal; Romania; Russian Federation; Saudi Arabia; Senegal; Somalia; South Africa; South Sudan; Spain; Sudan; Switzerland; Tanzania, United Republic of; Togo; Turkey; Turkmenistan; Uganda; Ukraine; United Kingdom; United States; Uzbekistan; Yemen

Upper elevation limit (metres):         2700

Range Map:           Click here to open the map viewer and explore range.

Population [top]

Population:           This species is widespread and abundant throughout its known range. There is no detailed information available on population size.

Current Population Trend: Stable

Additional data:   

Habitat and Ecology [top]

Habitat and Ecology:            Cyperus longus grows in marshes and the margins of water bodies such as lakes, ponds, rivers, streams, canals and ditches.

Systems:                Terrestrial; Freshwater

Continuing decline in area, extent and/or quality of habitat:      No

Use and Trade [top]

Use and Trade:     The root is edible and used as spice in soups and sweets. The leaves are used for weaving hats, matting, etc. The root and stem used in perfumery, medicinal properties and the plant is used as an ornamental.

Threats [top]

Major Threat(s):   There are no known past, ongoing, or future threats to this species.

Conservation Actions [top]

Conservation Actions:         There are no conservation measures in place and none needed.

________________________________________

Citation: Lansdown, R.V. 2013. Cyperus longus. The IUCN Red List of Threatened Species 2013: e.T164287A19027623. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T164287A19027623.en. Downloaded on 05 March 2016.