۱۳۹۵ دی ۲۰, دوشنبه

سلاجت، سلاجیت

سلاجیت
بفتح سین و لام و کسر جیم و سکون یاء مثناه تحتانیه و تاء مثناه فوقانیه لغت هندی است
ماهیت آن
نوع مومیائی است که در بعض جبال هند و دکهن و صوبۀ بهار و غیرها از شکافهای کوه مانند مومیائی تراوش کرده برمیآید و منجمد می کردد و انواع می باشد اکثر آن سیاه کمرنک ناصاف و خالص و غیر خالص و خالص آن چنان است که مذکور شد و غیر خالص آن آنست که می کویند نوع میمون که روی آن سیاه و دم دراز که بهندی آن را لنکور و هنومان نیز نامند آن را می خورد و بمجرد خوردن شکم آن جاری می شود و بر سنکها نجاست می کند آن را نامقیدان برداشته بجای سلاجیت خالص می فروشند
طبیعت آن
کرم و خشک
افعال و خواص آن
با تریاقیت و جهت دفع فساد اخلاط خصوص خون و بلغم و ضیق النفس و دق شیخوخت و بواسیر بادی و خونی و جریان منی و سیلان بول و ضعف باه و تفتیت سنک مثانه و استسقا و زردی بدن و جذام و اورام و تقویت باه و جمیع اعضا و قوی و ارواح و دفع بعض سموم ضعیفه نافع دانسته اند
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
//////////
به اردو سلاجیت:
سلاجیت بلتستان میں پایا جانے والا سیال مادہ ہے جسے پہاڑوں سے نکالا جاتا ہے قدیم بلتی معالجوں امچیوں نے اس سیال مادہ کے کئی طبی فوائد بیان کئے ہیں ۔جن میں ہڈیوں کی کمزوری ، جسمانی کمزوری ۔اور نا مردانگی وغیرہ۔سلاجیت شمالی پاکستان بالخصوص نگر، چترال اور کالاش جسے ازمنہ قدیم میں کافرستان بھی کہا جاتا تھا کی پہاڑوں سے نکلنے والا ایک مادہ ہے۔ اسکا رنگ سیاہی مائل چاکلیٹ کی طرح ہوتا ہے۔ سلاجیت کو کھوار چترالی زبان میں زومو آشرو یعنی پہاڑ کا آنسو کہا جاتا ہے کھوار زبان میں آشرو آنسو کو کہا جاتا ہے لفظ آشرو پنجابی زبان کے لفظ آتھرو سے بنا ہے اور تھوڑی سی ترمیم کے ساتھ چترالی زبان کھوار میں بھی مستعمل ہے۔ سلاجیت ٹوٹی ہوئی ہڈیوں کو جوڑنے اور جسم کو گرمائش دینے کیلیۓ استعمال ہوتا ہے۔ عموما یہ مردانہ کمزوری دور کرنے کے لیے دوا کے طور پر استعمال ہوتا ہے-:
حوالہ جات
کھوار اردو لغت، رحمت عزیز چترالی، کھوار اکیڈمی، زومو آشرو (سلاجیت) سے اقتباس
///////////
Shilajit
From Wikipedia, the free encyclopedia
Shilajit (Sanskritशिलाजतुśilājatu)[1] is a thick, sticky tar-like substance with a colour ranging from white to dark brown (the latter is more common), is found predominately in Himalaya and Tibet mountainsCaucasus mountainsAltai Mountains, and mountains of Gilgit Baltistan Pakistan.[2][3]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Shilajit-1_%281%29.jpg/220px-Shilajit-1_%281%29.jpg
Shilajit is a blackish-brown exudation, of variable consistency, obtained from steep rocks of different formations found in the Altai Mountains
It is used in Ayurveda, the traditional Indian system of medicine. It has been reported to contain at least 85 minerals in ionic form, as well as triterpenes and humic acids.[4][5]
Contents
  [hide] 
·         1Terminology
·         2Origin
·         3History
·         4References
·         5Further reading
Terminology[edit]
Shilajit comes from the Sanskrit compound word shilajatu meaning "rock-conqueror", which is the regular Ayurveda term. It is also spelled shilajeet (Hindiशिलाजीत) and salajeet (Urduسلاجیت).
Shilajit is known universally by various other names,[6] such as mineral pitch or mineral wax in English, black asphaltum, Asphaltum punjabianum in Latin, also locally as shargai, dorobi, barahshin, baragshun (MongolianБарагшун), mumlai (Farsi مملایی), brag zhun (Tibetan: བྲག་ཞུན་), chao-tong, wu ling zhi (Chinese五灵脂, which generally refers to the excrement of flying squirrels), baad-a-ghee (Wakhi for "devil's feces"), and arkhar-tash (Kyrgyz: архар-таш).[6] The most widely used name in the former Soviet Union is mumiyo (Russianмумиё, variably transliterated as mumijo, mumio, momia, and moomiyo), which is ultimately from Persian mūmiyā (مومیا).
Origin[edit]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Euphorbia_royleana.jpg/150px-Euphorbia_royleana.jpg
Euphorbia royleana, the probable botanical source of the Shilajit gum.
Several researchers have noted that Shilajit is unlike mineral tar seeps and is most likely of vegetable origin. The cactus like plant Euphorbia royleana has been observed growing near collection sites and is suggested as a likely origin as its gum has a similar composition. [7]
History[edit]
Shilajit is found predominately in Himalaya and Tibet mountains, "mumio" is found in the Altai and Caucasus mountains. The color range varies from a yellowish brown to pitch-black, depending on composition. For use in Ayurvedic medicine the black variant is considered the most potent. Shilajit has been described as 'mineral oil', 'stone oil' or 'rock sweat', as it seeps from cracks in mountains due mostly to the warmth of the sun. There are many local legends and stories about its origin, use and properties, often wildly exaggerated. It should not be confused with ozokerite, also a humic substance, similar in appearance, but apparently without medicinal qualities. In fact, neither of the substances, ozokerite nor shilajit, possesses any scientifically proven medicinal qualities.
Once cleaned of impurities and extracted, shilajit is a homogeneous brown-black paste-like substance, with a glossy surface, a peculiar smell and bitter taste. Dry shilajit density ranges from 1.1 to 1.8 g/cm3. It has a plastic-like behavior, at a temperature lower than 20 °C/68 °F it will solidify and will soften when warmed. It easily dissolves in water without leaving any residue, and it will soften when worked between the fingers.
It is still unclear whether shilajit has a geological or biological origin as it has numerous traces of vitamins and amino acids. A shilajit-like substance from Antarctica was found to contain glycerol derivatives and was also believed to have medicinal properties.[8]
Based on currently available studies, the bioactivity of shilajit lacks substantial evidence. The immuno-modulatory activity does not stand the test of critical assessment and is considered as unproven.[9]
Shilajit has been the subject of scientific research in Russia and India since the early 1950s. In the former USSR, medical preparations based on mumiyo/shilajit are still being sold,[10] further developed and investigated.
References[edit]
1.     Jump up^ Rigpa Wiki
2.     Jump up^ A. Hill, Carol; Forti, Paolo (1997). Cave minerals of the world, Volume 2. National Speleological Society. pp. 217–23. ISBN 978-1-879961-07-4.
3.     Jump up^ David Winston & Steven Maimes. Adaptogens: Herbs for Strength, Stamina, and Stress Relief, Healing Arts Press, 2007. ISBN 978-1-59477-158-3
4.     Jump up^ Ahmed R. Al-Himaidi, Mohammed Umar (2013). "Safe Use of Salajeet During the Pregnancy of Female Mice". Journal of Biological Sciences. 3 (8): 681–684. doi:10.3923/jbs.2003.681.684.
5.     Jump up^ Shibnath Ghosal (January 2009). "Chemistry of shilajit, an immunomodulatory Ayurvedic rasayan". Pure and Applied Chemistry. 62 (7): 1285–1288. doi:10.1351/pac199062071285.
6.     Jump up to:a b Winston, David; Maimes, Steven (2007). "Shilajit". Adaptogens: Herbs for Strength, Stamina, and Stress Relief. Inner Traditions / Bear & Company. pp. 201–204. ISBN 978-1-59477-969-5. Retrieved November 29, 2010.
7.     Jump up^ Lal, VK; Panday, KK; Kapoor, ML (1988). "LITERARY SUPPORT TO THE VEGETABLE ORIGIN OF SHILAJIT" (PDF). Ancient Science of Life,. 7: 145–8. PMC 3336633Freely accessiblePMID 22557605.
8.     Jump up^ Anna Aiello, Ernesto Fattorusso, Marialuisa Menna, Rocco Vitalone, Heinz C. Schröder, Werner E. G. Müller (September 2010). "Mumijo Traditional Medicine: Fossil Deposits from Antarctica (Chemical Composition and Beneficial Bioactivity)". Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2011: 738131. doi:10.1093/ecam/nen072PMC 3139983Freely accessiblePMID 18996940.
9.     Jump up^ Wilson, Eugene; Rajamanickam, G. Victor; Dubey, G. Prasad; Klose, Petra; Musial, Frauke; Saha, F. Joyonto; Rampp, Thomas; Michalsen, Andreas; Dobos, Gustav J. (June 2011). "Review on shilajit used in traditional Indian medicine". Journal of Ethnopharmacology. 136 (1): 1–9. doi:10.1016/j.jep.2011.04.033PMID 21530631.
10.  Jump up^ Schepetkin, Igor; Khlebnikov, Andrei; Kwon, Byoung Se (2002). "Medical drugs from humus matter: Focus on mumie". Drug Development Research. 57 (3): 140–159. doi:10.1002/ddr.10058.
Further reading[edit]
·         Bucci, Luke R (2000). "Selected herbals and human exercise performance". The American Journal of Clinical Nutrition. 72 (2 Suppl): 624S–36S. PMID 10919969.
·         Hill, Carol A.; Forti, Paolo (1997). Cave minerals of the world. 2 (2nd ed.). National Speleological Society. p. 223. ISBN 978-1-879961-07-4.
·         Schepetkin, Igor; Khlebnikov, Andrei; Kwon, Byoung Se (2002). "Medical drugs from humus matter: Focus on mumie". Drug Development Research. 57 (3): 140–159. doi:10.1002/ddr.10058.
·         Frolova, L. N.; Kiseleva, T. L. (1996). "Chemical composition of mumijo and methods for determining its authenticity and quality (a review)". Pharmaceutical Chemistry Journal. 30 (8): 543–547. doi:10.1007/BF02334644.
·         Kiseleva, T. L.; Frolova, L. N.; Baratova, L. A.; Yus'Kovich, A. K. (1996). "HPLC study of fatty-acid components of dry mumijo extract". Pharmaceutical Chemistry Journal. 30 (6): 421–423. doi:10.1007/BF02219332.
·         Frolova, L. N.; Kiseleva, T. L.; Kolkhir, V. K.; Baginskaya, A. I.; Trumpe, T. E. (1998). "Antitoxic properties of standard dry mumijo extract". Pharmaceutical Chemistry Journal. 32 (4): 197–199. doi:10.1007/BF02464208.
·         Kiseleva, T. L.; Frolova, L. N.; Baratova, L. A.; Baibakova, G. V.; Ksenofontov, A. L. (1998). "Study of the amino acid fraction of dry mumijo extract". Pharmaceutical Chemistry Journal. 32 (2): 103–108. doi:10.1007/BF02464176.
·         Kiseleva, T. L.; Frolova, L. N.; Baratova, L. A.; Ivanova, O. Yu.; Domnina, L. V.; Fetisova, E. K.; Pletyushkina, O. Yu. (1996). "Effect of mumijo on the morphology and directional migration of fibroblastoid and epithelial cellsin vitro". Pharmaceutical Chemistry Journal. 30 (5): 337–338. doi:10.1007/BF02333977.
·         Joshi, G. C., K. C. Tiwari, N. K. Pande and G. Pande. 1994. Bryophytes, the source of the origin of Shilajit – a new hypothesis. B.M.E.B.R. 15(1–4): 106–111.
·         Ghosal, S., B. Mukherjee and S. K. Bhattacharya. 1995. Ind. Journal of Indg. Med. 17(1): 1–11.
·         Ghosal, S.; Reddy, J. P.; Lal, V. K. (1976). "Shilajit I: Chemical constituents". Journal of Pharmaceutical Sciences. 65 (5): 772–3. doi:10.1002/jps.2600650545PMID 932958.
·         Faruqi, S.H. 1997, Nature and Origin of Salajit, Hamdard Medicus, Vol XL, April–June, pages 21–30
·         Zahler, P; Karin, A (1998). "Origin of the floristic components of Salajit". Hamdard Medicus. 41 (2): 6–8.
·         Shafiq, Muhammad Imtiaz; Nagra, Saeed Ahmad; Batool, Nayab (2006). "Biochemical and Trace Mineral Analysis of Silajit Samples From Pakistan". Nutritional Sciences. 9 (3): 190–4.
·         Ayurvedic medicaments
////////////
مومنایی یا شیره کوه (عرق الجبال) نوعی رطوبت معدنی است که از کوه خارج شده و بعد منجمد می گردد. مومنایی ماده ئیی است قهوه یی رنگ و متمایل به رنگ سیاه که بصورت خود جوش آنهم در فصل بهار در مغاره ها وشکستگی هایی کوه ها تولید می شود. مومیایی از قدیم مورد توجه بسیاری از اطبای سنتی از جمله ابن سینا بوده است . طوریکه دیده شده ٬هرگاه حیوانات وحشی در طبعیت دچار جراحات و یا در اثر تیر اندازی شکار چیان زخمی و یا دچار جراحاتی شده باشند.آنها هرچه سریع تر خود را بمکان هایی که بمرور زمان پی برده اند که در آنجا ها این ماده شفا بخش یعنی مومنایی وجود دارد میرسانند و با لسیدن سطوح سنگ هایی که حاوی این ماده میباشند ٬ جراحات و شکستگی های اسختوانی شانرا درمان و علاج مینمایند.ناگفته نماند که این ماده معجزه آسا بیشتر در ارتفاعات وکوه های اولایت بدخشان و ولسوالی پرچمن ولایت فراه یافت میشود. همچنان برای درمان شکستگی و جوش خوردن هر چه سریعتر استخوانها ٬‌ باید به اندازه یک گندم از مومنایی را هم صبح ناشتا با یک لیوان شیر میل کنید . برای درمان زخم معده ٬ نیم ساعت قبل از نهار و شام مقدار یک گندم مومنایی را با مقداری آب مصرف کنید. برای علاج دردهای مفاصل ٬ روغن مومنایی را در محل مالیده و آن موضع را خوب مالش بدهید.همچنین مصرف این ماده معجزه گر برای افرادی که از بیماری های قلبی و عروقی ، مشکلات تنفسی ، ناتوانی های جسمی ،‌ناتوانی های جنسی(سستی کمر و انزال زود رس ،‌ نعوظ ) رنج می برند بسیار توصیه می شود. برای تهیه روغن مومنایی٬ مقدار 5 گرم مومنایی را در نیم پیاله آب گرم مخلوط کرده و بعد از حل شدن در آب یه نیم پیاله روغن حیوانی(روغن گاو یا روغن گوسفند)اضافه کرده و روی حرارت قرار دهید با خشک شدن آب ٬ روغن و مومنایی را با هم مخلوط نماید. ترکیب حاصله ٬عبارت ازهمان روغن مومنایی میباشد.نکته مهم دیگر اینکه٬ مصرف مومنایی به کسانی که دچار غلظت خون ( لختگی خون) هستند توصیه نمی شود این افراد نباید آنرا مصرف کنند. در تصویر بالا مراحل فرآوری مومنایی را مشاهده می کنید استخراج سنگ حاوی مومنایی از غار در ارتفاعات سپس تهیه شیره آن و سپس خشک کردن...
- عرق الجبال . [ ع ِ قُل ْ ج ِ ] (ع اِ مرکب ) قفر است .(تحفه  حکیم مومن ). مومیایی است . (مخزن الادویه ).
- قفر. [ ق ُ ] (اِ) اسم قار است . (فهرست مخزن الادویة). اسم جنس قار و عرق الجبال است و آنچه شبیه به قیر در تکون باشد. (تحفه  حکیم مومن ).
- قار. (ع اِ) ۞ قیر. (برهان ) (قاموس ). قیر که بر کشتی و جز آن مالند. (آنندراج ).
||قار به فارسی مشهور به قیر است و آن از زمین با آب گرم از چشمه ها میجوشد. سیاه مایل به سرخی و اصل آن بعضی صلب و برخی سیال میباشد و با قدری خاک نیز طبخ میدهند تا توان بر کشتی و امثال آن اندود. و قوتش تا سی سال باقی است . در سیم گرم و خشک ودر افعال قریب بقفر و منضج دمل و محلل اخلاط غلیظه ولزجه  سینه و دماغ و مانع تغییر آب و طعام و فساد وبائی هوا و معین هضم ، و جهت معده و جگر و سپرز نافع و خائیدن او جهت رفع رطوبات و ثقل زبان و فساد لثه وضرس که بیحسی دندان میباشد مفید و ظرف به قیر اندوده مدتی مدید آب را مانع تغییر است و آشامیدن آب از آن ظرف مصلح غلظه  آب و رافع طاعون ، و شرابی که در خم قیر اندوده ترتیب دهند گرمتر و سریع الخروجتر از بدن است ، و خمار او کمتر میباشد. و اکثار خوردن قیر مورث قرحه  مثانه و مصلحش صمغ عربی و لعابها و قدر شربتش تا یک درهم و بدلش قفر است . (تحفه  حکیم مومن ).
http://www.geographic.org/geographic_names/name.php?uni=10180500&fid=2854&c=iran
https://mvahdatid5gmailcom.blogspot.ca/2016/06/blog-post_15.html
//////////

سلاجت . [ س َ ج َ ] (اِ) از دواهای بافائده است و اصل آن شاش بز کوهی است چنانچه بز کوهی در مستی بر سنگی بول میکند و بز کوهی دیگر چون بدانجا رسد و آنرا بو کند او نیز بول کند و بمرور ایام غلیظ میشود و بشکل قیر و مومیایی میگردد و در فرهنگ بشین معجمه و کسر جیم آورده و پارسی پنداشته اند. (آنندراج )(از رشیدی ). دارویی است دوایی و آن سنگی باشد که بوی بول و شاش از آن برمی آید و گویند این لغت هندی است . (برهان ). قسمی از استراک و میعه . (ناظم الاطباء).
دهخدا ذیل سلاح می آورد:
سلاحه . [ س َ ح َ ] (ع اِ) شاش بز کوهی را گویند که بر سنگ کرده باشد و بر سنگ سیاه شده و آن را تراشند و در دوایی بکار برند خصوص جذام را نافع است و ظاهراً با لغت سابق سلاجت تصحیف خوانی شده باشد اﷲ اعلم . (برهان ). رجوع به ماده  بعد شود.
//////////
مومیا.(معرب ، اِ) حنوط کردن اجساد مردگان با بعضی داروهای بلسانی به طریقه ٔ مخصوص به نحوی که به همان حالت طبیعی و بدون فساد و تعفن خشک شود و باقی ماند چنانکه در قدیم معمول مصریها بوده است . (از ناظم الاطباء). ورجوع به مومیاکاری و مومیایی کردن شود. مصریان قدیم در حنوط کردن اجساد مردگان مهارت تام داشتند و طریقه ٔ حنوط کردن این بود که نخست نعش میت را شکافته ، امعاء و احشاء و دیگر اعضای درون او را بیرون آورده جای آنها را با ادویه و عطریات از قبیل مروکاسیا و زفت می انباشتند و اینها رطوبت بدن را به خود جذب کرده ، جسد را از فساد نگاه می داشتند. سپس بیرون جسد را نمک باروت پاشیده و یا هفتاد روز در محلول نمک باروت می گذاشتند، سپس بیرون آورده در کتانی که با عطریات و ادویه ٔ خوشبو پرورش یافته بود پیچیده در تابوتی از چوب جمیر یا سنگ می نهادند. بسا می شد که هیأت و ترکیب شخص میت را بر زبر تابوتش نقش کرده تابوت را در دیوار خانه کار می گذاشتند و سالهای دراز برای یادگاری و دید و بازدید خویشان و منسوبان باقی بود. از آن پس آن را در محلی که از سنگ در زیر زمین ترتیب داده بودند می گذاردند که از دو تا سه هزار سال بدون عیب و نقص می ماند. اجساد یعقوب و یوسف را برای اینکه باقی مانده به زمین موعود آورده شود حنوط و مومیایی کردند. (از قاموس کتاب مقدس ). || جسدی که به طریق مذکور خشک کرده باشند و خوپخین نیز گویند. (ناظم الاطباء). جسد حنوطشده . جسد مومیایی شده . (یادداشت مؤلف ). و رجوع به مومیایی و مومیایی کردن شود. || نام دارویی سیاه که برای حفظ اجساد مردگان از پوسیدگی و گندیدگی و زوال و نیز برای معالجه ٔ برخی از امراض به کار بردندی . مومیایی . (از یادداشت مؤلف ). به لغت یونانی به معنی حافظالاجساد است و به فارسی مومیایی نامند و آن را عرق الجبال نیز نامند و بهترین اوسیاه براق است که بوی بد نداشته باشد و ارسطو فرموده که بهترین او آن است که چون جگر گوسفند را در گرمی ذبح با ریزه ٔ نی شکسته شق کرده بر آن بمالند التیام یابد. مقوی دل و اعضای ظاهری و باطنی و مفرح و محلل مواد بارده و مخفف رطوبات و رعشه و لقوه و معین باه و تسکین دهنده ٔ بسیاری از امراض دیگر است . (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ). در دیگر ولایات به کوه برانس از توابع اندلس معدن گوگرد است مومیای معادنش بسیار است ، آنچه در ایران است معدن به دیه آیی از توابع شبانکاره کوهی است که از او قطرات فرومی چکد و چون موم منجمد می گردد و آن را موم آبی گفته اند مومیائی اسم علم آن شد. (از نزهةالقلوب ج 3 ص 207). دو قسم است : قسمی از آن مومیایی معدنی است و بهترین این قسم ، مومیایی دارابجرداست و آن از چشمه به دست می آید هر سالی سی الی شصت مثقال و سخت عزیزالوجود است و ملوک ایران بدان فخر کنند چنانکه ملوک روم به گل مختوم و ملوک چین به راوند و ملوک هند به هلیله . و در صنعای یمن و جاهای دیگر نیز به دست می آید، نه بدین خوبی . و آن از ادویه ٔ قلبیه باشد و نیز در جبر کسر به کار برند. و قسم دیگرآن مومیایی قبوری است و آن ماده ای بوده است که مصریان مردگان خود را بدان آغشتندی تا از گندیدن و پوسیدن اجساد منع کند و امروز کس نداند آن چه بوده است . دارویی باشد چون قیر که شکسته و خسته را بدان بندند از تن آدمی و نیز ترسیده را حبی از آن خورانند به جای آمدن دل را. (یادداشت مؤلف ). دارویی سیاه یا قهوه ای که بدان مرده را حنوط کنند. ماده ٔ قهوه ای یا سیاه رنگ نیم جامد که در نتیجه ٔ اکسیده شدن هیدروکربورهای نفتی در شکافها و شکستهای طبقات زمین که در مجاورت ذخایر نفتی زیرزمینی هستند، پیدا می شود. مومیا در حقیقت یک نوع قیر طبیعی است که غالباً مخلوط با شن و خاک می باشد و بنابراین نوعی اسفالت طبیعی همیشه در محلهایی که مومیایی پیدا می شود به وجود می آید. مومیایی در 100 درجه حرارت ذوب می گردد و وزن مخصوصش در حدود 1/2 است . در ترکیبش علاوه بر هیدروکربور اکسیژن و ازت گاهی گوگرد هم وجود دارد. از حل کردن مومیایی در روغن ، ماده ٔ نرم و خمیری شکلی به دست می آید که سابقاً روی پوست بدن در نقاط ضربه دیده می مالیدند. مومیایی . قیر طبیعی . زفت رومی . عرق الجبال . قیر معدنی . زفت . زفت یابس . زفت البحر. حمر. کفرالیهود. قفرالیهود. آسفالت معدنی . آسفالت . مومیایی اخیر در غارهای بعضی کوهها (از جمله کوههای بهبهان و فارس و لرستان و سواحل دریای مغرب ) از شکافهای سنگها بیرون آید و بهترین آن سیاه براق است که بوی بدی نداشته باشد. شرب محلول آن رادر روغنها و ضماد آن را جهت شکستگی اعضا و بیرون رفتن مفاصل و کوفتگی و پاره شدن عصب و عضله در طب قدیم تجویز می کردند. در عهد صفویه مومیایی فارس ممتاز بود و تمام محصول آن که از کوهی نزدیک جهرم به دست می آمد متعلق به شاه بود و او یا آن را می فروخت و یا به رسم هدیه برای حکام و بزرگان و پادشاهان دیگر می فرستاد. و رجوع به مومیایی و نیز رجوع به آنندراج شود.
- مومیای کوهی ؛ قفرالیهود است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). رجوع به قفرالیهود شود.
- قفرالیهود. [ ق َ رُل ْ ی َ ] (ع اِ مرکب ) ۞ دو قسم است ، یکی در ساحل دریایی یافت می شود که مسمی به بحیرةالیهود است و موضعی که در قدیم کفرا میگفته اند و آن جسمی است بنفش مایل به سرخی و در او حجریت غالب است و از دریا به ساحل می آید و قسمی از زمین کنار دریا که حفر کنند به هم میرسد و مؤلف تذکره مخصوص به بحیره ٔ طبرستان ۞ و ساحل آن دانسته است و آنچه از جبال حاصل میشود از اقسام مومیایی و عرق الجبال نامند و از قفرالیهود الطف است ، و از مطلق قفر مراد اوست و بهترین قفرالیهود سیاه براق زودشکن است که بی خاک و سنگ باشد و در رایحه شبیه به نفت و این قسم از اجزای تریاق کبیر است نه سایر اقسام ، در سیُم گرم و خشک و در افعال قایم مقام زفت و قیر و قطران و نزد بعضی در منافع نائب مناب عنبر و اکثر خواص او از مجربات است و شرب او جهت شکستگی اعضاء و ضربه ... و رفع اسهال رطوبی و اقسام کرم معده و ریاح غلیظه ٔ شکم و قراقر و تقویت هاضمه و اعصاب و قرحه ٔ ریه و اخراج چرک از سینه و رَبْو و ورم لوزتین و خناق بلغمی و سوداوی و صلابت رحم و ضعف جگر و گرده و تقطیر بول و بواسیر و باجند و شراب جهت رفع احتباس حیض مأیوس العلاج و با سرکه جهت خون منجمد در معده و تحلیل آن و ضماد او جهت تقویت اعضا و با موم وآرد جو و نطرون جهت نقرس و مفاصل و اورام صلبه و باادویه مناسب جهت التیام زخمها و نرم کردن اورام آن و رفع کرم آن و منع ورم جراحات و الصاق موی زیاد پلک چشم و صاف کردن بشره و نضج خنازیر و رفع برص ناخن وقوبا مفید و بخور او جهت گریزانیدن هوام و مار و پشه و خروج رحم و اختناق آن و نزولات نافع و محرک صرع مصروعین است . و حقنه ٔ او با ماءالشعیر جهت قرحه ٔ امعاو سنون او جهت درد دندان کرم زده و رفع رایحه ٔ کریهه ٔ دهان و اکتحال او جهت بیاض و مالیدن او بر درخت انگور مانع کرم زدن آن و مضر محرورین و مصلحش سرکه و آب میوه های سرد و بدلش زِفت و قیر و قدر شربتش تا یک درهم است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). کفرالیهود. مومیایی کوهی . مومیایی پالوده . ابوطامون . اِسقلطس . اِستطلس 
////////////




ارسال شده توسط : hakim shadzahi در تیر - ۳ - ۱۳۹۳ | ۰ دیدگاه

 imag(((((es
سلاجیت
رطوبت تخمیر شده ای است که که در ماه های گرم از کوه خارج میشود. جز موثره آن اسید بنزوئیک است. رنگ: سیاه        ذایقه: بد مزه و مقداری تلخ
از کوههای هیمالیا ونپال  بدست می آید.    مقدار مصرف ۵۰۰ تا ۷۲۵ میلی گرم
مزاج:خشک گرم
افعال و اثرات: مقوی عضلانی غدی است. یعنی محرک عضلات ، محلل اعصاب و مسکن غدد است.  بصورت شیمیایی حرارت غریزه خون را افزایش می دهد.
خواص: محرک و مقوی عضلات ، مقوی کلیه ومثانه ، مقوی وعده ، مقوی باه ، و قاتل کرم شکم است.
توضیحات فواید:
سلاجیت چون مقوی عضلات است لهذا با مصرف آن ضعف عضلات و ضعف باه بر طرف میشود. البته ضعفی که از غلبه بلغم و خشکی سردی بوجود آمده باشد. ضعف باه بر اثر گرمی را بسیار مضر است. چون مجفف و حابس رطوبات است داروی مفیدی برای درمان دیابت ،سلسله بول ، نزله و زکام و هیضه است. و نیز رطوبات را غلیظ کرده و امساک بوجود می آورد. دارویی موثر برای جریان منی و سیلان الرحم است. برای از بین بردن کرم های شکم و اخراج آنها بسیار مفید است.
سلاجیت دو نوع دارد طبیعی و مصنوعی . سلاجیت طبیعی سورج تاپی گفته میشود و با قرار دادن بر آتش خراب میشود. آنچه که از کوه خارج میشود غیر مصفی است و آن را تصفیه میکنند. سلاجیت اصل در آب حل میشود.
چون سلاجیت محلل اعصاب است دارویی مفید در درمان امراض بلغمی است.
دردهای اعصابی و ریاحی را دفع میکند. در غلبه بلغم هنگامی که رطوبات معده زیاد شده و باعث سوءهاضمه شده ، اشتها از بین رفته و قراقر روده ها بیمار را اذیت میکند برای از بین بردن چنین علاماتی سلاجیت بسیار مفید است. برای رفع نزله و زکام وسرفه های بلغمی و استفراغ مصرف آن با عرق بادیان اثر فوری دارد.