شکاعی
بضم شین و بفتح نیز آمده و فتح کاف و الف و عین مهمله و الف مقصوره
لغت عربی است و بیونانی اقرانیقی و نیز افشارنیقی بمعنی شوکه البیضا نامند و کویند
آن را شوکه البیضا و شوکۀ عربیه و کثیر الرکب نیز و بلاطینی اطرکطیاس و بفارسی بادآورد
کویند و اصح آنست که غیر بادآورد است بلکه از اصناف آنست و نیز بفارسی آن را چرچه کویند
و در بعضی بلاد معروف بکنکر خر است و کویند بهندی اونت کتاره نامند
ماهیت آن
دو نوع می باشد یکی کل آن سفید و شاخهای آن باریک بلند سفید و کم
شعبه و دیکری کل آن بنفش و شاخهای آن اندک قویتر و پرشعبه و مائل بسبزی و زردی و این
مخصوص بشکاعی است و تحقیق آنست که ساق آن مثلث و طولانی و سطبری آن بقدر انکشتی و باریکتر
از ان و برک آن کوچک مثلث شکل اندک ضخیم طولانی با زغب کمی و بر سر آن خاری و کل آن
بنفش مائل بزردی و تخم آن ریزه مثلث شکل خاکستری رنک و طعم آن شیرین و بهترین آن سبز
و بعضی کفته اند زرد آنست که کهنه نباشد و مستعمل از ان بیخ و ثمر آنست و بیخ آن قویتر
طبیعت آن
کرم و خشک در دوم و کویند در اول کرم و در سوم خشک و بعضی سرد نیز
کفته اند
افعال و خواص آن
قوت تجفیف و قبض این زیاده از بادآورد* و با قوت تریاقیت و بیخ
و ثمر آن ملطف بلغم و مفتح و جهت قطع نزف الدم از سینه و ورم لهاه و مقعده و طبیخ آن
جهت امراض معده و کبد و حمیات مرکبه و کهنه و خصوصا در صبیان بغایت نافع و بجهت فالج
و رعشه و اوجاع ظهر و اسهال بطن و جهت جذام و برص و بهق و قطع سیلان رطوبات از رحم
و سائر بدن مفید برای آنکه دافع مواد سوداویه و بلغمیه و جالب آنها است از عمق بدن
و با افسنتین مسمن بدن و بیخ آن حابس نزف الدم و محلل اورام مقعده و مدمل قروح مضر
رئه مصلح آن صمغ عربی است مقدار شربت آن دو درم و صاحب تقویم پنج درم کفته بدل آن بادآورد
و در سائر افعال قریب بباد آورد و در حرف البا مع الالف مذکور شد صاحب اختیارات بدیعی
کفته که بشیرازی آن را خارمهک کویند و وی نباتی کوهی است و در زمین سیستان بهم می رسد
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
* بادآورد. [ وَ ] (اِ مرکب ) بمعنی
بادآورد است که بوته خار شوکةالبیضاء باشد.
(برهان ). نام بوته خاریست سفید و دراز بقدر
یک ذرع در نهایت خفت و سبکی که بیشتر در زمین ریگ بوم و دامن کوهها روییده و خارش انبوه
شود و گل آن بنفش و سرخ و سفید هم میباشد و تخمش بخسک میماند و بعربی شوکةالبیضاء خوانند.
(برهان : بادآور). و رجوع به غیاث و آنندراج و جهانگیری شود. گیاهی است که بتازی شوکةالبیضاء
خوانند، بواسطه سبکی آنرا بادآورد گویند.
(فرهنگ سروری ). خاریست که بوته آن در زمین
ریگ و دامن کوهها بیشتر بود و ساقش بسطبری انگشت و قد آن بمقدار یک گز بود، اول که
برگ بیرون آورد چون گیاهی باشد و در آخر خار گردد و خارش انبوه و دراز و سفید باشد
و گل او بنفش و سرخ و سفید. منجیک گوید :
گر بگرد گنج بادآورد گردم فی المثل
آن ز بختم خار بادآورد گردد درزمان .
(از فرهنگ رشیدی ).
گیاهی است داروئی از تیره سینانتره ۞ و از جنس کنگر و خاردار و قمه
آن سفید و بتازی شوکةالبیضاء و بادآور نیز
گویند. (ناظم الاطباء). مانند خسک است و خارش از خسک درازتر است . (نزهةالقلوب ). سفیدخار.
سپیدخار. اسفیدخار. اسپیدخار. خِنگ بید. کنگر سفید. اشترگیاه . سَزَد. جاورد. گوالفت
. حباورد. راس القنفذ. اقنثالوقی* ۞ . اقنتالوقی . اقنیتون . خسک . شوک الدواب . خارخسک . حسک . شویکه
. شوکة. خرشف . حکه . شوکةالمبارکه .راس الشیخ . باذآور. رجوع به ذخیره خوارزمشاهی و قانون ابوعلی سینا چ طهران ص 237 و
الفاظ الادویه و تحفه حکیم مومن شود. (فرهنگ
فرانسه بفارسی نفیسی ، ذیل ). و رجوع به اشترغاز شود. مولف اختیارات بدیعی آرد:بادآورد
را شوکةالبیضاء گویند و نبات وی در زمین ریگ ، دامن کوهها بیشتر روید و ساق وی بستبری
انگشت بودو قد آن مقدار یک گز باشد و کمتر باشد و بیشتر در روی زمین پهن باشد، رنگ
وی بسپیدی زند و گل وی بنفش وسفید رنگ بود و سرخ و سفید نیز بود و تخم وی مانند تخم
خسک دانه بود و نبات وی خارناک بود خارهای دراز وسفید و بهترین وی آنست که ورق وی سفید
بود و تازه وطبیعت آن گرم و خشک در درجه اول
و گویند سرد است در اول و بیخ وی سرد و خشک است و منفعت وی آنست که مسهل بلغم لزج بود
و در وی قوه محلل و مفتح هست خاصه تخم وی و
نافع بود جهت اورام بلغمی و نفث دم و تبهاءبلغمی کهن و ضعف درد دندان چون بطیخ آن مضمضه
کنند و گزندگی جانوران و عقرب چون بر وی ضماد کنند نافع بود و دیسوقوریدوس گوید: بیخ
وی چون بجوشانند جهت نفث دم و درد معده و اسهال کهن نافع بود و بول براند و بر اورام
بلغمی ضماد کنند نافع بود و اگر تخم وی بیاشامند کزاز را نافع بود و گزندگی جانوران
، و اگر داالثعلب به بیخ آن حک کنند بغایت سودمند بود و مجرب وشربتی از وی یک درم و
نیم بود اما مضر بود بشش و مصلح وی افسنتین بود و شیخ الرئیس گوید بدل وی در تبهای
بلغمی شاه ترج بود، روستائیان شیراز آنرا بدرود خوانند. (اختیارات بدیعی ).
ابوریحان بیرونی آرد: او را بلغت رومی
لوفیلقی خوانند و بسریانی ساناحور گویند و بعربی شکاعی گویند و بپارسی بادآورد و این
نوع دلیل کند بر اینکه این دارو بوزن سبک بود و شاخهای بادآورد بیکدیگر نزدیک باشد.
و رای گوید: شکاعا را در بادیه دیدم و او ازانواع ترهائیست که بیخ او در تابستان خشک
نشود. و جان گوید: بعضی از اطبا بادآورد را نوعی دیگر اعتقاد کرده اند و رای ، شکاعی
، و رازی گوید: بادآورد خاریست که بخسک مشابهت دارد و رنگ او سفید باشد و خار او کمتر
باشد از خارخسک ، و ابوالمعاذ و ابوالخیر گویند: بادآورد خاریست که رنگ او سفید است
و بتازی او را شکاع گویند و در سیستان او را جولاه کش گویند و ترنگبین بر وی فرودآید،
و جان گوید: گمان من آنست که ابومعاذ درین که گوید ترنگبین بر شکاعی فرودآید صادق نیست
زیرا که ترنگبین بر خاری فرودآید که او را بلغت عرب حاج گویند و میان حاج و شکاعی مباینت
است و بعضی از اطبا گویند: بادآورد بیونانی تعریفی کرده اند که معنی اوبپارسی خارسفید
است و منبت او در کوهها و غارها باشد و خار او بخارخسک مشابهت دارد جز آنکه رنگ خسک
سفید نیست و خار بادآورد کمتر باشد از خارخسک و برگ او ببرگ حماما ماند، جز آنکه برگ
بادآورد تنک تر باشد و برگ او را مویکها باشد چنانکه بر برگ خس الحمار و ساق او باندازه
دکر (کذا) ببالد و ساق او میان تهی باشدو سطبری
او بمقدار انگشت بود بر طرف او و خاری باشددراز چنانکه بر معصفر دشتی و شکوفه های او
بنفشجی باشد. بعضی گفته اند این صفات نباتیست که بعربی او را هیشر گویند صفت او گرمست
در اول خشک است در سوم سودمند بود مر تبهای کهنه را و معده را تقویت کند و سده هابگشاید
و خون آمدن از معده دفع کند و بطیخ او مضمضه کردن درد دندان را سودمند بود و چون بخایند
و بر موضع لسع عقرب طلا کنند نافع بود و بدل او در دفع تبهای بلغمی کهنه شاهتره بود.
(ترجمه صیدنه ابوریحان بیرونی نسخه خطی کتابخانه لغت نامه ). و رجوع به بحر الجواهر و مفردات ابن
البیطار و تذکره داود ضریر انطاکی شود.
- شکاعی . [ ش ُ عا ] (ع اِ) شَکاعی ̍. گیاهی است باریک ازداروها
و آنرا باب سنجاب و آفتاب پرست نیز گویند و به جهت دقت آن لاغر را بدان تشبیه دهند
و گویند: کانه عودالشکاعی . شکاعاة یکی ، یا واحد ندارد، و یقال شکاعی واحدة و شکاعی
کثیرة. شُکاعَیان . ج ، شُکاعَیات . شکاعی به گیاه باد آورد ماند و بادآورد نیست .
تبهای کهنه و آماس کام و درد دندان را نفع بخشد. (منتهي الارب ) (آنندراج ). از گیاهان
باریک است و به بادآورد یا خار مبارک ماند. واحد، شکاعاة، یا واحد ندارد، و گویند شکاعی
واحدة و شکاعی کثیرة. تثنیه ، شُکاعَیان . ج ،شُکاعَیات . (از اقرب الموارد) (از ناظم
الاطباء). جرجر. (مهذب الاسماء). چرخله . (از (ناظم الاطباء). چرچه .(بحر الجواهر).
ذوثلاث شوکات . (یادداشت مولف ). و رجوع به بادآورد و آفتاب پرست و چرخله و تذکره ضریر انطاکی و تحفه حکیم مومن و ذخیره خوارزمشاهی شود.
- چرخله . [ چ َ خ َ ل َ / ل ِ
] (اِ) نباتی باشد سست و ساق باریک و عرب آنراشکاعی خوانند. (برهان ) (آنندراج ). گیاهی
از جنس کنگر و بادآورد که بتازی «شکاعی » و بترکی «بوقناق » گویند. (ناظم الاطباء).
چرخه . کاسنی . رجوع به چرخه شود.
- چرخه . [ چ َ خ َ / خ ِ ] (اِ)
بمعنی «چرخله » است و آن رستنی و نباتی باشد که بعربی «شکاعی » گویند، بسبب آنکه بسیار
سست و ساق باریک است ، چه هرگاه کسی را بسیار ضعیف و لاغر بینند، گویند: «کانه عود
شکاعی ». (برهان ) (آنندراج ). چرخله . (ناظم الاطباء). شُکاعی . (بحر الجواهر). رجوع
به چرخله شود. || بمعنی دور هم آمده است که در برابر تسلسل است . (برهان ) ۞ (آنندراج )...
///////////
كنگر خر
نام هاى ديگر: شكاعى- چرخه- چرخله- خار
زن بابا- بوقناق- شوكة البيضا.
Onoporde-
Onoporde acanthi*- Chardon aux nes- Argentine thistle - Wild
artichoke.
مشخصات:
گياهى است از خانواده Compositae دوساله به بلندى 200-50 سانتيمتر. ساقه آن مثلثى و پوشيده از تارهاى پنبه اى به رنگ
سفيد و آبى روشن است. تمام قسمت ساقه و شاخه ها بالدار است و در كناره و نوك آنها خار
وجود دارد. برگهاى آن بزرگ، دراز، بيضى، با كناره خاردار مى باشد. گلهايش بنفش و به
شكل يك طبق ضخيم و متراكم است كه گلها در آن قرار دارند و منتهى به خار هستند و در
انتهاى ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر مى شود. تخم آن ريز و مثلث شكل و خاكسترى رنگ
و طعم آن شيرين است و بهترين آن سبزرنگ يا سبز مايل به زرد است. اين گياه در تبريز،
خوى، نزديك ماكو، همدان، اصفهان، شاهرود، بسطام، شهميرزاد، كردستان، آذربايجان غربى،
دامنه هاى البرز، گچسر، دماوند در ارتفاع 2640 متر از سطح دريا و كندوان در كنار جاده
ها و اراضى دورافتاده و باير مى رويد. طبيعت آن: گرم و خشك است ولى عده اى آن را سرد
مى دانند.
خواص درمانى:
1 - آب دم كرده آن را بنوشيد. خشك كننده
رطوبتها و ضد سم و قابض است.
-2 گذاردن له شده تازه آن يا ماليدن شيره
تازه آن بر زخم، براى التيام زخم و كنترل زخمهاى كچلى و جرب و زخمهاى سرطانى مؤثر است.
تخم كنگر خر
خواص درمانى: آب دم كرده آن را بنوشيد.
مسهل است و براى بيماريهاى معده و كبد مفيد مى باشد، تبهاى كهنه را تسكين مى دهد، جريان
رطوبات از رحم و ساير اعضاى بدن را قطع مى كند، براى رفع فلج و رعشه و جذام مفيد است،
درد پشت را تسكين مى دهد.
ريشه كنگر خر
خواص درمانى:
1- آب دمكرده آن را بنوشيد. براى قطع خونريزى
از سينه و مقعد، رفع ورم مقعد و التيام زخم مفيد است، براى درمان بيماريهاى معده و
كبد و رفع تبهاى كهنه مؤثر است، مسهل است، براى رفع فلج و رعشه و جذام و تسكين درد
پشت و قطع جريان رطوبت از رحم و ساير اعضاى بدن مفيد است.
2- بيست و پنج تا سى گرم از تازه آن را
همراه با ساقه هايش در نيم ليتر آب بجوشانيد و آب صاف كرده آن را بنوشيد. چند بار قى
ايجاد مى كند و مانند مسهل صفرا عمل مى كند.
اسرار گياهان دارويى، ص: 861
Onopordum illyricum
From Wikipedia, the free encyclopedia
Onopordum illyricum
|
|
Kingdom:
|
|
(unranked):
|
|
(unranked):
|
|
(unranked):
|
|
Order:
|
|
Family:
|
|
Tribe:
|
|
Genus:
|
|
Species:
|
O. illyricum
|
Onopordum
illyricum is
a species of thistle known by the
common name Illyrian thistle,[1] or Illyrian
cottonthistle.[2] It is native to
southwestern Europe, but has been introduced into Australia and California, where it has become a noxious weed.
The
plant is a biennial herb producing an erect, branching, winged, spiny stem
known to exceed two meters in maximum height. The spiny leaves may be up to 50
centimeters long and are divided into deep toothed lobes. The inflorescence bears several large flower heads each up to 7 centimeters
wide. They are lined with spiny, woolly to cobwebby phyllaries and
bear many narrow glandular purple flowers each about 3 centimeters long. The
fruit is a cylindrical achene 4 or 5 millimeters
long topped with a white pappus a
centimeter in length.
1.
Jump up^ "BSBI
List 2007". Botanical Society of Britain and Ireland. Archived
from the original (xls) on 2015-02-25.
Retrieved 2014-10-17.
2.
Jump up^ "Onopordum
illyricum". Natural
Resources Conservation Service PLANTS Database. USDA.
Retrieved 30 January 2016.
This Cynareae article
is a stub. You can
help Wikipedia by expanding it.
|
///////////////
به گزارش ایلیا نیوز ؛ دوراهک شهری در منطقه ی خشک
جنوب استان بوشهر از توابع شهرستان دیر است که دارای کوهی به نام احمد سلمان می
باشد. کوه احمد سلمان منطقه ی خوش آب و هوایی است که از دیرباز دامداران در آن
سکنی داشته و دارند.
این کوه محل رویش گیاهانی است که
خاصیت دارویی فراوانی داشته و مردم قدیمی این دیار برای مرهم دردشان از این گیاهان
بهره می جستند.
در این مطلب تحقیقی جامع در مورد
گیاهان دارویی موجود در اطراف شهر دوراهک بالاخص کوه احمد سلمان گرد آوری شده است
. کار تحقیق در مورد این گیاهان توسط زایر احمد دوراهکی و سعید بردستانی انجام شده است.
خواص گیاه داروئی (خارمریم)
این گیاه در لهجه ی شهر دوراهک به
(کنگر خر) معروف است
گیاه خار مریم، قرن هاست که برای
درمان بیماری های متعددی به کار گرفته می شود این گیاه که بومی خاورمیانه، اروپا و
آمریکای شمالی است سال هاست که برای درمان بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. به
نوشته سایت «ehow»
این گیاه در کاهش علایم پیری بسیار موثر است و نقش مهمی در سم زدایی از بدن و به
ویژه کبد دارد.
● خواص خار مریم:
این گیاه که یک نوع آنتی اکسیدان قوی
است، از بدن در برابر آسیب های سلولی ایجاد شده از رادیکال های آزاد محافظت می
کند.
ماده ای به نام گلوتاتیون(Glutathione) موجود در این
گیاه نقش عمده ای در سم زدایی کبد ایفا می کند.
خار مریم از ایجاد سنگ صفرا پیش گیری
و بیماری را درمان می کند.
این گیاه، در مقابله با سرطان
پروستات، رحم و سینه موثر است و رشد سلول های سرطانی را نیز کاهش می دهد.
این گیاه اثربخشی داروهای مربوط به
شیمی درمانی را نیز افزایش می دهد.
مقاومت انسولین در بیمارانی که از
دیابت نوع ۲ رنج می برند را کاهش می دهد.
خار مریم، در کاهش میزان کلسترول خون
موثر است و کلسترول مفید را نیز افزایش می دهد.
در صورت مسمومیت با قارچ که می تواند
به کبد آسیب برساند خوردن خارمریم ۱۰ دقیقه پس از مصرف قارچ، اثر سموم را از بین
می برد. استعمال عصاره خارمریم در عرض ۴۸ ساعت پس از مسمومیت بر اثر مصرف قارچ
مانع از کار افتادن کبد و مرگ حتمی می شود
////////////
خارمریم گیاه صد در صد کبدی
خارمریم :
نام فرانسوی: Chardon – marie
نام آلمانی: Echte mariendistel
شکل گیاه :بدون شک همه شما در اواخر بهار و در
کنار جاده ها و صحرا ها گیاه خاردار بسیار زیبایی را دیده اید که سرشاخه های گرد
تیغ دار سبز آن مزین به گلی است که به صورت یک کلاه بنفش خوشرنگ و زیبا روی آن
قرار گرفته است و کاملا در بین گیاهان دیگر صحرا جلوه گری می کند.گیاهی است دو
ساله دارای برگهای منقسم و دندانه دار به رنگ سبز شفاف که در کناره های برگ و
رگبرگ ها لکه های سفید وجود دارد . گل ها لوله ای و درشت و به رنگ ارغوانی – میوه سیاهرنگ و شفاف و دارای
تار.
محل رویش :این گیاه خود رو بوده و در صحراهای
ایران و بیشتر در دره هراز، دشت مغان، مناطقی از خوزستان و کلاردشت میروید. در گرگان – مازندران – آذربایجان – لرستان – فارس و خراسان.
اندام دارویی گیاه : دانه های داخل میوه
مواد موثره : فلاونوئید سیلی مارین شامل سیلی بین و سیلی دیانین که در کاهش کلسترول خون سودمند است.سیلی بین فعالترین جسم موثر گیاه
است
خواص درمانی : ضد کبد چرب – صفراآور- مقدار املاح صفراوی را کم
میکند - داروی مقوی برای کبد چرب – ضد سیروز کبدی – آنتی هپاتوتوکسیک.
دانه خار مریم از کبد در برابر آسیب های ناشی از الکل – هپاتیت – کبد چرب و سیروز محافظت میکند و کمیسیون E آن را به عنوان یکی از بهترین درمان کننده های سیروز میشناسند.
دانه خار مریم از کبد در برابر آسیب های ناشی از الکل – هپاتیت – کبد چرب و سیروز محافظت میکند و کمیسیون E آن را به عنوان یکی از بهترین درمان کننده های سیروز میشناسند.
رفع مشکلات کبدی در اثر مصرف بیش از حد برخی
داروها مانند استامینفون و داروهای شیمیایی ترک اعتیاد-کاهش علائم پسوریازیس (
دائ الصدف ) – خنثی کننده اثرات ناشی از خوردن
قارچ سمی
روش استفاده : دم کرده – تنتور
طرز تهیه دم کرده : ۳/۵ گرم دانه را در ۱۵۰ سی سی آب
جوش در ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم کرده روزانه ۳ الی ۴ دفعه نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود.
طرز تهیه تنتور : ۱۵-۲۵ قطره را روزانه ۴ الی ۵ مرتبه
مصرف کنند ( بهتر است قبل از مصرف تبخیر الکل انجام گیرد )
بهتر است از فرآورده های استاندارد
شده خارمریم استفاده کنیم چون مواد موثره
آنها قوی تر است و بهتر از دم کرده و تنتور آن است
خارمریم میزان التهاب را کاهش داده و تاثیرات آنتی اکسیدان بالقوه ای دارد. آنتی اکسیدان ها از سلول های بدن در برابر آسیب دیدگی ناشی
از فرآیندهای شیمیایی حفاظت می کنند.
این گیاه در درمان اختلالات فوق کلیوی وسندرم روده
ملتهب کاربرد دارد و برای درمان اختلال پوستی«داءالصدف» نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
خارمریم یکی از بهترین گیاهان محافظ کبد، خارمریم میباشد. اثرات محافظت کبدی
شامل موارد زیر است:
- خاصیت خنثی کردن رادیکالهای آزاد.
- خاصیت ضداکسیدان آن چندین بار از ویتامین E بیش تر است و از این طریق
محافظ خوبی برای کبد است.
- محافظت کبد از مواد شیمیایی و داروها:
سیلی مارین از طریق خنثی کردن الکل، گالاگتوزآمین، کربن تتراکلراید، سم آمانیتا و غیره ، کبد را محافظت میکند.
- تحریک سنتز پروتئینها در کبد: به
احتمال قوی تحریک تولید سلولهای جدید کبد از طریق ساخت پروتئین در کبد به وسیله
سلی مارین است.
- خاصیت ضد تورم: سلی مارین دارای خاصیت قوی ضد تورم میباشد.
از دیگر آثار سلی مارین، حل سنگهای
صفراوی و کمک به درمان پسوریازیس است. سلی مارین در تصحیح اعمال غیر عادی کبد در جهت درمان
پسوریازیس مفید میباشد؛ به طوری که از سنتز لوکوترینها جلوگیری میکند. ارتباط
دیگر عمل کبد و پسوریازیس در فیلتراسیون کبدی خون است . در گردش خون کبدی افراد
مبتلا به پسوریازیس اندوتوکسینهایی مشاهده شده (مانند اندونوکسینهای دیواره
باکتریها در روده ) که با کاهش یا خنثی شدن آنها پسوریازیس بهبود مییابد.
مسئله دیگر در پسوریازیس، افزایش
تولید لوکوترینهاست که سیلی مارین از طریق مهار لیپوکسی ژناز از تولید آن جلوگیری
میکند.
- خار مریم از ایجاد سنگ صفرا پیش گیری و بیماری را درمان می کند.
- محافظت کلیه
از تاثیر مواد شیمیایی
تحقیقات جدید نشان داده است که سیلی
مارین اثر مخرب مواد شیمیایی بر روی کلیه را کاهش داده و محافظ خوبی برای کلیههاست.