کرش
بفتح کاف و کسر را و شین معجمه و بکسر
کاف و بسکون را نیز آمده لغت عربی است و بیونانی سمنطونس و بسریانی اسطمکا و برومی
کلیا و بفارسی شکنبه و بهندی اوجهری نامند
ماهیت آن
عضوی از اعضای معروفۀ مرکبۀ بدن حیوان
و بمنزلۀ معده است در بدن انسان و شامل شکنبه و روده های حیوان است و از حیوانات تا
کوچک تازه تولد یافته و علف و حبوب و غیره نخورده اند که برآورند انفحه نامند و بعد
از ان شکنبه و بهترین آن از برای اتخاذ ادویه خصوصا اسفیدباجات شکنبۀ کوسفند و بز جوان
فربه است
طبیعت آن
جمعی کرم و تر و بعضی سرد و خشک دانسته
اند
افعال و خواص آن
کثیر الغذا دیر هضم المضار مولد خلط غلیظ
و مورث بلادت و سکته و صرع و تاریکی چشم مصلح آن مهرا پختن و با ادویۀ حارۀ خوش بو
و سرکه خوردن است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////////
کرش . [ ک ِ / ک َ رِ ] (ع اِ) شکنبه . (دهار) (مهذب
الاسماء). ج ، اکراش ، کروش . (مهذب الاسماء). شکنبه ستور نشخوار زننده چون معده مردم را. ج ، کُروش
. (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). شکنبه و روده های حیوان را
شامل است و بهترین او از گوسفند و بز جوان است . (تحفه ). || شکنبه یربوع و خرگوش ، مونث آید. ج ، کُروش . (از ناظم
الاطباء) ۞ . || عیال . (مهذب الاسماء)
(از اقرب الموارد) (از منتهی الارب ). || فرزندان خرد. یقال : هم کرش منثورة؛ ای صبیان
صغار. (منتهی الارب ). و فرزندان خرد مرد.یقال : هم کرش منثورة؛ یعنی ایشان فرزندان
کوچکند. (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || گروه مردم و منه الحدیث الانصار کرشی
و عیبتی . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). جماعتی از مردم : کَرِش َالقوم ؛ معظم ایشان
. کرش کل ّ شی ؛ مجتمع هر چیز. (از اقرب الموارد). || پاره ای زمین بلند یا پشته .
(منتهی الارب ). پاره ای زمین بلند و پشته . (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). ||
گیاهی است از خوشگوارترین چراگاه . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
|| شکنبه . [ ش ِ کَم ْ ب َ / ب ِ ] (اِ)
شکمبه . (ناظم الاطباء) (یادداشت مولف ). کده . (لغت محلی شوشتر نسخه خطی مولف ). دره . کرش . جبجبه . اشکنبه . سیراب
. سیرابی . سختو. معده (و آن در ستور نشخوارکننده است چون معده در انسان ). (یادداشت
مولف ) : رودگانی و شکنبه و معده این همه عصب است و سخت دیرگوار. (الابنیة عن حقائق
الادویة). رجوع به شکمبه شود.
- شکنبه بر سر کسی کردن یا کشیدن ؛ نوعی
از تعذیب و سیاست است . (از آنندراج ) :
شکنبه طبل سان بر سر کنندش
دو دسته چوبها بر سر زنندش .
ابوطالب کلیم (از آنندراج ).
- شکنبه پز ؛ رواث . سیرابی فروش .(یادداشت
مولف ).
- شکنبه وا ؛ نوعی غذا که از شکمبه سازند.
آش شکمبه . سیرابی : شیخ گفت : اکنون این را به مطبخی باید داد تا شکمبه وایی پزد.
(اسرارالتوحید ص 161).
///////////
سیرابی شیردان نوعی خوراکی است که از امعاء
و احشای شکم حیوانات مختلفی که در مزرعه نگهداری میشوند تهیه میگردد.
محتویات [نمایش]
توصیف[ویرایش]
سیرابی گاو[ویرایش]
سیرابی گوشت گاو معمولاً تنها از سه قسمت
(حفره) ابتدایی معده (شکمبه) گاو تهیه میشود که عبارتند از: سیرابی، نگاری، هزارلا.
پستان شیردان با توجه به بافت غدهای آن معمولاً خیلی کمتر مورد استفاده خوراکی قرار
میگیرد.
سیرابی تمیز نشده[ویرایش]
سیرابی تمیز نشده (سبز یا شسته نشده) شامل
آخرین محتوی معده است، که دارای بوی نامطبوع و ناخوشایند است و به همین سبب مصرف آن
را برای انسان نامناسب در نظر گرفته میشود. با این حال، این محتوی برای سگها و بسیاری
از گوشتخواران غذایی مطلوب محسوب میگردد و اغلب از آن در غذایی حیوانات خانگی استفاده
میشود. هر چند به دلیل مقادیر زیاد کلروفیل موجود در آن سیرابی شسته نشده را سبز مینامند،
اما اغلب رنگ آن در نتیجه وجود ترکیبات هضم نشده خاکستری مایل به قهوهای است.
Bologna122.jpg
برای مصرف خوراک انسان، سیرابی باید کاملاً
شسته و با دقت بسیاری بالایی تمیز گردد. بهتر است سیرابی برای مدت دو یا سه ساعت در
آب نمک (۱ قاشق نمک به ازای هر لیتر آب) جوشانده شود تا نرم شده و طی فرایند جوش تمیز
گردد.
سیرابی شیردان در بسیاری از مناطق دنیا
جزء مواد خوراکی محسوب شده و به روشهای خاص آن منطقه طبخ و خورده میشود.
///////////////
قس کرشة در عربی:
هذه المقالة
تحتاج مراجعة، لضمان معلوماتها وإسنادها وأسلوبها ومصطلحاتها، وعلاقتها بالقارئ العربي، لأنها ترجمة اقتراضية من لغة أجنبية.
كرشة على الطريقة المصرية
محتويات
[أظهر]
لا توجد كرشة
البقر إلا في التجويفات الثلاثة الأولى في معدة البقرة : الكرش (كرشة الغطاء/المسطحة/السلسة)، الشبكية (الكرشة ذات المنظر المخربي والجيبية)،والورقية (كرشة الكتاب/المقدسة/الورقية). أما المعدة الرابعة للحيوانات المجترة (القصبة) وهي أقل بكثير نظرًا لوجودها في
النَسيج الغُدِّيّ.
يمكن الحصول على
الكرشة أيضًا من أي حيوانات أخرى بها معدة. في بعض الحالات، ينطبق المسمى 'الكرشة'
على بعض الحيوانات مقارنة بالحيوانات الأخرى. على سبيل المثال، قد يُقصد بكرشة
الخنازير الكرش.
تحتوي الكرشة
غير المغسولة (أو "الخضراء") على بعض المحتويات الطازجة للمعدة، ويظهر
بها رائحة كريهة وتبدو وكأنها غير صالحة للاستهلاك البشري. إضافة إلى ذلك، ترغب
بعض الحيوانات مثل الكلابوآكلات اللحوم في تناول هذه الأحشاء وتستخدم في الغالب
كغذاء للحيوانات الأليفة.[3] على الرغم من أنها تسمى "خضراء"
لأنها تحتوي على نسبة كبيرة من الكلوروفيل، إلا إنها في واقع الأمر ذات لون بني
لتعرضها لعسر هضم بعض المركبات الأخرى.
في كثير من
الأحيان، تُسمى الكرشة المغسولة الكرشة المجهزة. لتجهيز الكرشة يتم تنظيف المعدة
ونزع الدهون.[4] ثم تُغلى حتى تبيض ويظهر فيها اللون الأبيض
وهو الشكل الشهير للكرشة كما تظهر في أكشاك السوق ومحلات الجزارين. يقوم بمهمة
تجهيز الكرشة أحد المحترفين.
كانت الكرشة
المجهزة طبقًا مغذيًا ورخيصًا لطبقة الكادحين في العصور الفيكتورية حتى النصف
الأخير من القرن العشرين.[5][6] وقد حافظت على شهرتها حتى هذه الأيام في كثير
من بقاع العالم، وقد انخفض عدد آكلي الكرشة مما نتج عنه انخفاض في عدد من يجهزونها
في المملكة المتحدة انخفاضًا سريعًا. لم تكن الكرشة إلا مجرد طعام للحيوانات
الأليفة، ونتيجة لتوافره بشدة في فترة ما بعد الحرب البريطانية، فقد انخفضت نسبة
الطلب على هذا الطعام الرئيسي.
///////////
قس بابات در باسای اندونزی:
Babat adalah daging yang berasal dari
lambung hewan, biasanya sapi, yang diolah dan disantap sebagai lauk atau
sebagai bagian dari masakan lain, misalnya soto babat, nasi goreng babat dan
sebagainya.
//////////
قس شُربهور در کردی:
Şorbehûr, germiya hûrê cureyek ji germiyan,
şorbeyan e. Ji hûrê ajalê tê
çêkirin. Di pêjgeha kurd de gelek hezkirî ye. Herwiha di
pêjgehên gelek neteweyan de cih digire.
Ji xeynî kurdan, ermenî, alman, polandî, latîn amerîkayî, hindî, viyetnamî, çekî, tirk,
gelên balkanî jî şorbehûrê dizanin û dixwin.
Tirk viya di nava xwarinên xwe yên neteweyî de didin nasandin. Bi tirkî jê
re işkembe çorbasi dibêjin ku ne bêjeya işkembe bi
tirkî ye ne jî çorba. Bi texmîni ev xwarin ji pêjgeha asyayê belav bûye û bi hezaran salan
in tê zanîn û xwarin.
Li her welatê bi awayekê tê xemilandin. Li Amerîkaya Latînî jê
re menûdo dibêjin û pîvaz, anix û îsota tûj tevlî
dikin. Li Hindistanê ji hûrê bizinê çê dikin.
Viyetnamî soyayê dixinê.
//////////////
قس اشکنبه در ترکی استانبولی:
İşkembe, Otçul hayvanların yedikleri otlarda
bulunan selülozun sindirilmesi oldukça zordur.[1] Bu sindirimi sağlamak için geviş
getiren otçul memelilerin mideleri dört farklı kısımdan, odadan, oluşur ve her
oda kendi enzimleriyle sindirimi gerçekleştirir. İlki işkembe olmak üzere bu
dört oda sırasıyla işkembe (rumen), börkenek (reticulum), kırkbayır (omasus) ve
şirden (obamasum) olarak isimlendirilir.[2]
///////////
Tripe
From Wikipedia, the
free encyclopedia
Tripe in an
Italian market
Tripe is a type of edible lining from the stomachs of various farm animals. Most tripe is from cattle.[1][2][3]
Contents
[show]
Beef tripe is usually made from the muscle
wall (the interior mucosal lining is removed) of only the first three chambers
of a cow's stomach: the rumen (blanket/flat/smooth tripe),
the reticulum (honeycomb and pocket tripe), and the omasum (book/bible/leaf tripe). Abomasum (reed) tripe is seen much less
frequently, owing to its glandular tissue content.
Rumen beef tripe, stomach chamber 1. Blanket or flat tripe.
Reticulum beef tripe, stomach chamber 2. Honeycomb tripe.
Omasum beef tripe, stomach chamber 3. Book tripe.
Abomasum beef
tripe, stomach chamber 4. Reed tripe.
Though tripe tends to refer to the cow
(beef) stomach cooked as food, a similar meal item may also be produced from
any animal with a stomach. In some cases, other names have been applied to the
'tripe' of other animals. For example, tripe from pigs may be referred to as
paunch, or hog maw.
tripe, raw
|
|
Nutritional value per 100 g
(3.5 oz)
|
|
355 kJ (85 kcal)
|
|
0 g
|
|
0 g
0 g
|
|
0 g
|
|
3.69 g
|
|
1.291 g
|
|
1.533 g
|
|
.180 g
|
|
12.07 g
|
|
(0%)
0 μg
|
|
(0%)
0 mg
|
|
(5%)
.064 mg
|
|
(6%)
0.881 mg
|
|
(2%)
0.1 mg
|
|
(1%)
.014 mg
|
|
(1%)
5 μg
|
|
(58%)
1.39 μg
|
|
(0%)
0 mg
|
|
(0%)
0 μg
|
|
(1%)
.09 mg
|
|
(0%)
0 μg
|
|
(7%)
69 mg
|
|
(5%)
.59 mg
|
|
(4%)
13 mg
|
|
(4%)
.085 mg
|
|
(9%)
64 mg
|
|
(1%)
67 mg
|
|
(6%)
97 mg
|
|
(15%)
1.42 mg
|
|
Other constituents
|
|
Water
|
84.16 g
|
|
|
Percentages are
roughly approximated using US recommendations for adults.
Source: USDA Nutrient Database |
Washed tripe is more typically known as
dressed tripe. To dress the tripe, the stomachs are cleaned and the fat trimmed
off.[4] It is then boiled and bleached,
giving it the white color more commonly associated with tripe as seen on market
stalls and in butchers shops. The task of dressing the tripe is usually carried
out by a professional tripe dresser.
Dressed tripe was a popular nutritious and
cheap dish for the British working classes from Victorian times until the
latter half of the 20th century.[5][6][7] While it is still popular in many
parts of the world today, the number of tripe eaters, and consequently the
number of tripe dressers, in the UK has rapidly declined. Tripe has come to be
regarded as a pet food, as the increased affluence of postwar Britain has
reduced the appeal of this once staple food.
It remains a popular dish in many parts of
continental Europe such as France and Italy. In France, a very popular dish,
sold in most supermarkets, is tripes à la mode de Caen.
Tripe is eaten in many parts of the
world. Tripe soup is made in many varieties in the Eastern European
cuisine. Tripe dishes include:
·
Babat — Indonesian spicy beef tripe dish,
could be fried with spices or served as soup as soto babat (tripe soto)
·
Bak kut teh — A Chinese herbal soup
popularly served in Malaysia & Singapore with pork tripe, meat & ribs.
·
Breakfast sausages — Most commercially produced sausages in the United States contain pork and beef tripe as
filler
·
Cow foot soup — Belize — Seasoned, tenderly cook cow tripe
and foot, aromatic and ground vegetables with macaroni in a rich glutinous
soup.
·
Dulot or dulet — Eritrean and Ethiopian tripe and entrail stir-fry,
containing finely chopped tripe, liver and ground beef, lamb or goat fried in
clarified and spiced butter, with garlic, parsley and berbere
·
Ebyenda or byenda — word for
tripe in some Bantu languages of Uganda, tripe may be stewed, but is especially
popular when cooked with matooke as a breakfast dish
·
Fuqi feipian or 夫妻肺片— spicy and "numbing" (麻) Chinese cold dish made from various types
of beef offal, nowadays mainly thinly sliced tendon, tripe and sometimes tongue
·
Gopchang jeongol - a spicy
Korean stew or casserole made by boiling beef tripe, vegetables, and seasonings
in beef broth
·
Haggis — Scottish traditional dish made of a sheep's
stomach stuffed with oatmeal and the minced heart, liver and lungs of a sheep.
The stomach is used only as a vessel for the stuffing and is not eaten.
·
Khash — In Armenia, this popular winter
soup is made of boiled beef tendon and honeycomb tripe, and served with garlic
and lavash bread.
·
Kista — Assyrian cooked traditionally in a stew and
stuffed with soft rice, part of a major dish known as pacha in
Assyrian.
·
Lampredotto — Florentine abomasum-tripe dish, often eaten in sandwiches
with green sauce and hot sauce
·
Mala Mogodu — South African cuisine — popular tripe dish,
often eaten at dinner time as a stew with hot pap
·
Mutura Kenyan cuisine-tripe sausage, stuffed
with blood, organ and other meat, roasted
·
Mumbar beef or sheep tripe stuffed with
rice, typical dish in Adana in southern Turkey
·
Niubie (Chinese: 牛瘪) A kind of Chinese huoguo, popular in the Qiandongnan prefecture of Guizhou province in
southwest China and traditionally eaten by the Dong and Miao peoples, the dish includes the
stomach and small intestine of cattle. Bile from the gall bladder and the half-digested contents
of the stomach give the dish a unique, slightly bitter flavour. It can also be
made with the offal of a goat, which is called yangbie (Chinese:
羊瘪).
·
Pancita — Peruvian spicy barbecue fried food made with
beef tripe marinated with peppers and other ingredients
·
Patsás (Greek: πατσάς) — Greek, tripe stew seasoned with red wine vinegar
and garlic (skordostoubi) or thickened with avgolemono, widely believed to be a hangover
remedy
·
Pickled tripe — pickled white honeycomb tripe once common in the
Northeastern United States
·
Saki or shaki — word for
tripe in the Yoruba language of Nigeria, shaki is often included
in various stews, along with other meat.
Sekba, pig offal in soy sauce stew
·
Serobe — a Botswana delicacy, mixed with
intestines and in some occasions with beef meat
·
Shkembe (shkembe chorba) (Шкембе
чорба / Чкембе чорба in Macedonian) — a kind of tripe soup, prepared in Iran, Bulgaria, Romania, Macedonia, Bosnia and
Herzegovina, Serbia and Turkey, schkæm is
the Persian word for stomach, sirabi is the Iranian version of shkembe
·
Skembici — Serbia, one of the oldest known dishes
since 13th century, tripe in vegetable stew with herbs, served with boiled
potato
Soto babat, spicy tripe soup
·
Tripice- Croatia, stew made with Tripe, boiled
with potato and bacon added for flavour.
·
Tripes à la mode
de Caen — in Normandy, this is a traditional stew made with
tripe. It has a very codified recipe, preserved by the brotherhood of "La
tripière d'or"[8] that organises a competition every
year to elect the world's best tripes à la mode de Caen maker.
·
Tripes in Nigerian tomato sauce- tripe are cooked till tender and finished
in spicy tomato sauce[9]
·
Tripe taco — Mexican sheep or calf tripe dish with tortillas
·
Trippa di Moncalieri — in
Moncalieri city/Piedmont/Italy (tripe sausage, that could be served in thin
slices with few drops of olive oil, minced parsley, garlic and a pinch of black
pepper, or used mainly for trippa alla Savoiarda recipe)
·
Trippa alla fiorentina — in Italy
(fried with tomatoes and other vegetables)
Trippa alla
livornese
·
Trippa alla Pisana - in Pisa,
Italy: onion, celery, carrot, garlic fried in oil, with tomatoes and pancetta
or guanciale, topped with parmigiano cheese
Trippa alla
Romana
·
Trippa alla Romana — in Italy
(done with white wine and tomatoes)
·
Trippa alla Savoiarda — in
Piedmont/Italy (stewed with vegetables, white wine, sauce from roasted beef and
served covered with grated Parmigiano Reggiano/Grana Padano cheese)
·
Tsitsarong bulaklak — Filipino
crunchy fried tripe (literally "flower" crackling)
·
Tuslama (Romanian) / Tuzlama(Turkish)
— tripe stew specific to south-eastern Romania, a blend of Romanian and Turkish
·
Vampi — Slovenian tripe stew
·
Vette darmen — Traditional, though now on
the verge of being obsolete, West Flemish dish, the tripe is seasoned and fried
in a buttered pan.
·
牛肚 / 金錢肚
(Mandarin: niudu/jinqiandu; Cantonese, ngautou/gumtsintou)
— Chinese cuisinetripe with inner lining resembling ancient Chinese coin with square hole,
gives its name: "coin stomach". The dish is usually served steamed
with spring onion and garlic sauce, or just boiled in water served with sweet
soya sauce with chilli and spring onions as a dipping sauce.
·
Tripas à moda do Porto — tripe
with white beans, in Portuguese cuisine, a dish typical of the city of Porto. It is called dobrada elsewhere
in Portugal.
In Spanish- and Portuguese-speaking
countries, the close cognate tripas tends to denote small intestines
rather than stomach lining. Dishes of this sort include:
·
Tacos de tripa — Mexican tacos filled with
soft or crunchy fried small intestines
|
|
1.
Jump up^ "Troppa Trippa". History
of tripe, worldwide tripe recipes. Neri Editore, Firenze. 1998.
Retrieved 2007-07-21.
3.
Jump up^ Driscoll, Michael; Meredith
Hamiltion; Marie Coons (May 2003). A Child's Introduction Poetry. 151 West 19th Street New York, NY 10011: Black Dog & Leventhal
Publishers. p. 12. ISBN 1-57912-282-5.
4.
Jump up^ IFIS Dictionary of Food Science
and Technology. Wiley-Blackwell. 2009. ISBN 978-1-4051-8740-4.
7.
Jump up^ Houlihan, Marjorie (2011). A
Most Excellent Dish (The English Kitchen). Prospect Books. ISBN 978-1-903018-81-1.
&&&&&&&
کرفس
بفتح کاف و را و سکون فا و سین
مهمله معرب از کرفش بشین فارسی است و کفته اند معرب از کرسب فارسی است و بیونانی اوداسالیون
و بسریانی کرفشا و برومی باطراخیون و بهندی اجمود و بفرنکی سلری و بلاطینی سلدهری نامند
ماهیت آن
نباتی است و آن را اقسام بسیار
است و بحسب اماکن مختلف و هریک را نامی خاص از بستانی و جبلی و صخری و نبطی و مائی
و از مطلق آن مراد بستانی است و برک آن مائل بتدویر و شاخهای آن باریک و بلندی نبات
آن تا بیک ذرع و تخم آن ریزه تر از سائر اقسام و تیره رنک و تندطعم و با عطریت در مقدار
قریب بانیسون و مدور غیر املس و بیخ آن بزرک و سیاه رنک با ریشهای باریک و قویتر از
سائر اجزای آن و بعد از ان تخم آن و قوت آن تا دو سال باقی می ماند و بیخ آن تا سه
سال
طبیعت آن
در اول دوم کرم و خشک
افعال و خواص آن
مفتح و محلل اعضاء الراس و الصدر
و الغذاء و النفض و غیرها ضماد آن بآرد جو محلل ورم چشم و آشامیدن آن جهت ربو و ضیق
النفس و درد پهلو و فواق و برودت احشا و رفع قئ و سحج و مغص و حدت ادویه و محرک اشتهای
طعام و باه و محلل ریاح و نفخ و معین بر عمل ادویۀ مسهله و تفتیح سدۀ جکر و کبد و طحال
و ادرار بول و حیض و اخراج جنین و تنقیه کرده و مثانه و کداختن سنک مثانه و رفع حصبه
و لرز حمی بلغمی و وجع ورک و عرق النسا و نقرس و اوجاع ظهر و اکثر امراض باردۀ بلغمیه
مفید السموم آشامیدن آب آنکه با آب انار و شکر جوشانیده باشند جهت سموم مشروبه و آشامیدن
طبیخ برک و بیخ آن جهت ادویۀ قتاله و نهش هوام و مرداسنک و طبیخ کرفس با عدس و قئ نمودن
بعد شرب منقی آن الخواص خوردن کرفس قبل از کزیدن عقرب و هوام و همچنین بعد از ان باعث
سرعت تاثیر سم است در بدن و تدبیری ندارد الاورام و البثور و الجرب و الحکه و غیرها
ضماد آن بتنهائی و یا با عسل محلل اورام و طلای آن تا یک هفته با روغن کل و سرکه جهت
جرب و بدستور با کبریت و بورۀ سرخ و با نوشادر جهت ثآلیل و رفع آثار مفید المضار مبخر
و محرک صرع محرورین و باعث صرع و خفت عقل و مضر حوامل و مرضعه بجهت آنکه محرک باه ایشان
است و تازۀ آن نفاخ مصلح آن انیسون مقدار شربت از عصارۀ آن تا پانزده درم و از جرم
آن تا سه درم و از بیخ آن در مطبوخات پنج درم و بزر کرفس بستانی
طبیعت آن
در آخر دوم کرم و خشک
افعال و خواص آن
در تفتیح قویتر از سائر اجزای
آن و هاضم غذا و جاذب فضول از معده و رحم و جهت استسقا و تسکین اوجاع و در سائر منافع
مانند بیخ آن مضر رئه مصلح آن خماما و کویند تخم کاسنی و مورث سحج مصلح آن کثیرا مقدار
شربت آن یک درم بدل آن نانخواه و زیره الخواص چون در هر رطلی از آب انکور یک مثقال
تخم کرفس بستانی با فطراسالیون کوبیده داخل نمایند و همچنین در هر رطلی از شراب نیم
مثقال از ان مخلوط کنند و بهتر آنست که کوفته در صرۀ بسته در ان اندازند و سر آن را
بسته نکاهدارند و بعد از سه ماه صاف نمایند و در ظرف دیکر کنند و تناول نمایند جهت
تقویت معده و تحریک اشتها و دفع عسر البول و چون نیم مثقال آن را با نیم مثقال نانخواه
بنوشند جهت تقویت معده و رفع ریاح نافع و پروردۀ بیخ و برک آن با عسل یعنی مربای آن
مسکن غثیان و مقوی معده و پروردۀ آن با سرکه یعنی مخلل آن مفتح سدد و مقوی معده و احشا
و اشتهای طعام و محرک آن و موافق محرور المزاج است و تخم کرفس مضر بصرع است لهذا در
ادویۀ مصروع داخل نباید کرد و کرفس جبلی را بیونانی اوداسالیون نامند نبات آن بقدر
یک شبر و شاخهای آن کوچک و بر سر آنها قبها مانند فربیون و از ان کوچکتر و باریکتر
و تخم آن باریک طولانی شبیه بزیره و حریف و خوش بو و منبت آن سنکستانها و اماکن جبلیه
و اقوی از کرفس بستانی
طبیعت آن
کرم و خشک در سوم
افعال و خواص آن
آشامیدن تخم و بیخ آن جهت ادرار
بول و حیض نافع و داخل ادویۀ مرکبه و ادویۀ حاره کرده می شود و کرفس صخری را بیونانی
فطراسالیون نامند یعنی کرفس الصخر جهت آنکه در اماکن صخریه می روید و کرفس ماقدونی
نیز جهت آنکه در بلدۀ ماقدون بهم می رسد نبات آن ایستاده و تخم آن شبیه بنانخواه و
با عطریت و خوش بو و بسیار حریف و طعم جمیع اجزای آن نیز حریف و لیکن ضعیف تر از تخم
آن و اقوی جمیع اجزای آن و تخم آنست
طبیعت آن
در دوم کرم و خشک
افعال و خواص آن
مفتح و محلل اعضاء الغذاء و النفض
آشامیدن تخم و سائر اجزای آن محلل نفخ معده و معای قولون و رافع درد پهلو و مغص و وجع
کرده و مثانه و مدر بول و حیض و تخم آن داخل ادویۀ مدرۀ بول و مرکبه کرده می شود و
کرفس نبطی را کرفس مشرقی و کرفس شتوی و بیونانی اقوسالیون یعنی کرفس عظیم نامند و ببربری
حضض کویند
ماهیت آن
بزرکتر از کرفس بستانی است و مائل
بسفیدی و برک آن سبز مائل بسرخی طولانی نازک و با خطوط و پهن تر از برک بستانی و سرهای
آن شبیه بسر بنفشه و بر ان کل آن و تخم آن طولانی و مصمت و حریف و خوش بو و بیخ آن
باریک و خوش بو و خوش طعم منبت آن مواضع تاریک بین اشجار و نزد آجام و مستعمل مانند
کرفس بستانی هم برک و شاخها و بیخ آن خام و هم پخته با ماهی و غیر آن و کاه مملح نموده
طبیعت و افعال و خواص آن
ضعیف تر از کرفس بستانی آشامیدن
تخم و یا بیخ آن با شراب مسمی باتومالی مدر حیض و جهت تقطیر البول و امراض بارده و
لطوخ آن نیز با شراب جهت امراض بارده نافع و نیز صنفی از کرفس کبیر می باشد که کرفس
طری و بیونانی سمرینیون نامند که در کوه مسمی با مانوس بهم می رسد ساق آن شبیه بساق
کرفس بستانی و صلب با شعبهای بسیار و برک آن پهن تر از ان و مائل بزردی و برکهای قریب
بزمین آن منحنی بسوی بیرون و در برک آن اندک رطوبتی چسپنده بدست و با اندک تندی طعم
و خوش بو و چتر آن مانند چتر نبطی و شبت و تخم آن شبیه بتخم کلم و مستدیر و تند طعم
و رائحۀ آن شبیه برائحۀ مروبیخ آن حریف طیب الرائحه و لیکن حرافت آن بآن حد نیست که
حنک را بکیرد و پوست بیرون آن سیاه و داخل آن زرد مائل بسفیدی منبت آن سنک لاخها و
تلها
طبیعت و افعال و خواص آن
قریب بکرفس بستانی و ضعیف تر از
جبلی آشامیدن تخم آن مدر بول و حیض و عرق النسا و نزول آب نافع و حمول آن مسقط جنین
و برک نمک پروردۀ آن حابس بطن و آشامیدن بیخ آن جهت سرفه و عسر النفس و انتصاب آن و
عسر البول و نهش هوام مفید و حمول آن مسقط جنین الاورام و الجروح ضماد آن محلل اورام
بلغمیۀ حدیثه و اورام حاره و صلبه و خراجات و چاق کنندۀ آنها و تخم آن مسکن نفخ معده
و محرک جشا و مسکن وجع طحال و کرده و مثانه و مدر عرق و بول و حیض و مخرج مشیمه و جهت
نزف الدم زنان نافع و جهت حمیات نیز و کرفس الماء را کرفس اجامی و نهری نامند و در
کنار آب و میان آن می روید و بزرکتر از بستانی و ساق آن مجوف و سفید رنک
طبیعت و افعال و خواص آن
ضعیف تر از همه اقسام است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////////
کرفس . [ ک َ رَ ] (اِ) ۞ کلفس . کرسب . کرسف . (حاشیه برهان چ معین ) ۞ . اجمود. (یادداشت مولف ). رستنیی
باشد که از آن ترشی سازند یعنی در میان سرکه اندازند و خورند و گویند تخم آن شهوت مردان
و زنان را برانگیزاند و از این جهت است که زنانی را که بچه شیر دهند از کرفس خوردن
منع کنند. (برهان ) (آنندراج ). رستنی ماکول از طایفه چتری که از آن خورش سازند و با سرکه مانند کاهو
خورند. (ناظم الاطباء). نوعی سبزی که در طعام کنند و از آن خورش خاص پزند. (یادداشت
مولف ). اقسامی دارد: قسمی جبلی صخری و فطراسالیون است و جبلی غیرصخری را که تخمش شبیه
به زیره است و بیخش باریکتر از بستانی و قسم نبطی را کرفس شتوی ومشرقی و کرفس عظم نامند.
ساقش مجوف و دراز و نرم و مایل به سرخی و برگش عریض و چتر او مثل سبت و تخمش قریب به
شکل قرطم که تخم کافشه باشد و سیاه و مصمت و با عطریه و به فطراسالیون شبیه تر از سایر
اقسام و تند و بیخش سفید بزرگ و خوش طعم و در خواص ضعیفتر از بستانی است . کرفس بری
را برگ عریض می باشد و هرچه قریب به زمین است ، منحنی به طرف بیرون و با اندک رطوبت
چسبنده و تندی اندک و خوشبو و مایل به زردی و ساقش باصلابت و تخمش مستدیر و شبیه به
تخم کلم و سیاه و تند وچتر او مانند چتر نبطی و در سنگلاخها و پشته ها می روید. (تحفه
). کوهی و دشتی و بوستانی باشد و بعضی است که اندر آب و بر کنار آب روید. و تخم کرفس
کوهی را که بر سنگ روید فطراسالیون گویند و نه [ تخم ] همه کرفسی که کوهی است فطراسالیون
باشد، بل آنچه بر سنگ باشد فطراسالیون آن است . (ذخیره خوارزمشاهی ). گیاهی است علفی و دوساله از تیره چتریان به ارتفاع 20 تا 60سانتی متر که در اکثر
نقاط خصوصاً در نواحی بحرالرومی (و همچنین ایران ) فراوان است . این گیاه جزء سبزیهای
خوراکی است و در اغذیه مصرف می شود. ریشه اش راست و خاکستری قهوه ای و درونش سفیدرنگ
است . ساقه اش مایل به رنگ سبز بی کرک است و برگها شفاف و اندکی ضخیم می باشد. گلهایش
کوچک و سفید و مایل به زردند. میوه اش کوچک و قهوه ای رنگ و دارای خطوطی سفید است
. ریشه و برگ و میوه این گیاه در تداوی مورد
استعمال دارد. برگ گیاه مذکور ضد اسکوربوت و شیره
آن بعنوان مقوی و ضد تب به کار می رود. کرویز. اپیوس . کرفشا. اوداسالیون .
سلری . سلدهری . اجمود. (فرهنگ فارسی معین ) :
موبه مو و ذره ذره مکر نفس
می شناسیدند چون گل از کرفس .
مولوی .
- بزرالکرفس ؛ تخم کرفس . (آنندراج
).
- کرفس آبی ؛ یکی از گونه های
کرفس است که در کنار مردابها می روید و در تداوی بعنوان مدر و ضد اسکوربوت به کار می
رود. کرفس الماء. جرجرالماء. قرةالعین . (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به کرفس الماء شود.
- کرفس الجبل ۞ ؛ اورایاسالینوس . اورایاسالینن
۞ . (یادداشت مولف ). رجوع به کرفس
و کرفس جبلی شود.
- کرفس الماء ۞ ؛ کنگر آبی را گویندکه به عربی
قرةالعین خوانند، به ترکی بولاغ اتی و به رومی سیون نامند. (آنندراج ) (انجمن آرا).
قرةالعین . (فهرست مخزن الادویه ). رجوع به کرفس آبی شود.
- کرفس بری ؛ کرفس صحرایی . (فرهنگ
فارسی معین ). رجوع به کرفس صحرایی شود.
- کرفس بستانی ؛ رجوع به کرفس
شود.
- کرفس بیابانی ؛ کرفس صحرایی
. (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به کرفس صحرایی شود.
- کرفس تربی ؛ گونه ای کرفس که
در ریشه اش ، مانند چغندر یا ترب مواد غذایی را اندوخته می کند و حجیم می شود و ریشه
اش را، مانند ترب و چغندر می خورند. کرفس شلغمی . کرفس لفتی . شلغمی کرویزی . کرفس
ریشه . (فرهنگ فارسی معین ).
- کرفس جبلی ۞ ؛ کرفس الجبل . سمرنیون ۞ . کرفس کوهی . در کوههای چهارمحال
و بختیاری فراوان است و آن را چون بوی افزاری در طعامها کنند. (یادداشت مولف ). رجوع
به فطراسالیون و کرفس کوهی شود.
- کرفس دشتی ؛ به فارسی کبیکج
است .
- کرفس دیو ؛ پر سیاوشان . (یادداشت
مولف ).
- کرفس رومی ؛ خراه است که در
طبرستان جعفری نامند و برگش مانند کرفس بستانی است . (یادداشت مولف ). جعفری .(فرهنگ
فارسی معین ).
- کرفس ریشه ؛ کرفس تربی . (فرهنگ
فارسی معین ). رجوع به کرفس تربی شود.
- کرفس صحرایی ؛ گونه ای کرفس
خودرو که در مزارع می روید و در تداوی مصرف می شود. کرفس بری . کرفس بیابانی . سمرینون
. خرس گیاه . کرفس وحشی . گونه ای از این گیاه که در کنار مردابها و رودخانه ها می
روید به کرفس آبی مشهور است . (فرهنگ فارسی معین ).
- کرفس صخری ؛ فطراسالیون است
. (فهرست مخزن الادویه ). رجوع به فطراسالیون شود.
- کرفس فرنگی ؛ نوعی کرفس که در
زمان ناصرالدین شاه از اروپا به ایران وارد شد و رواج یافت . (المآثر و الاَّثار از
فرهنگ فارسی معین ).
- کرفس کوهی ؛ گونه ای کرفس که
در دامنه تپه ها و نواحی کوهستانی می روید
و مانند کرفس بیابانی در تداوی بعنوان ضد اسکوربوت مصرف می شود. کرفس جبلی . کرفس الجبل
. داغ کرویزی . (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به کرفس جبلی شود.
- کرفس لفتی ؛ کرفس تربی . (فرهنگ
فارسی معین ). رجوع به کرفس تربی شود.
- کرفس وحشی ؛ کرفس صحرایی . رجوع
به کرفس صحرایی شود.
|| دوائی است مانند اجواین بوی
آن ناخوش و تیز باشد و آن اجمود ولایتی است و از خواص آن یکی این است که کژدم گزیده
اگر بخورد فی الحال بمیرد. (غیاث اللغات ) (آنندراج ) :
زهری است به قهر نفس دادن
کژدم زده را کرفس دادن .
نظامی .
مساز عیش که نامردمی است طبع جهان
مخور کرفس که پرکژدم است بوم و
سرا.
خاقانی .
گنده دماغی بنفشه بوی نه کالوخ
گنده دهانی کرفس خای نه کیکیر.
سوزنی .
/////////////
کَرَفْس گیاهی است با (نام علمی:
Apium
graveolens).
این گیاه در آشپزی کاربرد داردو ارتفاع آن تا یک متر میرسد.
کرفس دارای مواد معدنی منیزیوم
و پتاسیم میباشد که برای آرامش اعصاب و بیماریهای روحی نظیر (Vertigo) مفید میباشند. کرفس
همچنین دارای مقدار زیادی ویتامینهای ک؛ و سی است که آنتی اکسیدان بوده، موجب کاهش
تورم یاختههای بدن، سمزدایی و مبارزه با روماتیسم و بیماریهای سرطانی میگردند.[۱]
کرفس از معدود گیاهانی است که
میتوان آن را همزمان با میوهها و گیاهان دیگر مصرف کرد و باعث دشواری در گوارش نمیگردد.
برای نمونه با آب انگور و سیب (برای مبارزه با روماتیسم)، با زنجبیل (برای مبارزه با
میگرن و سردرد) و با لیموترش (برای مبارزه با سرماخوردگی و قند بالای خون).
محتویات [نمایش]
کاهش فشار خون[ویرایش]
مصرف آب کرفس به میزان یک لیوان
در روز به مدت یک هفته به طور معنیداری در کاهش فشارخون تأثیرگذار است. ترکیبی به
نام phthalide در کرفس وجود دارد
که با تأثیر بر عضلات اطراف شریانها منجر به انبساط و گشادی عروق و در نتیجه کاهش
فشارخون میشود. این ترکیب همچنین منجر به کاهش هورمونهای محرک و منقبض کننده عروق
میشود. جالب اینجاست که با تمام این تأثیرات، مصرف کرفس باعث کاهش فشارخون به کمتر
از میزان نرمال نمیگردد.[۲]
پیشگیری از سرطان[ویرایش]
کرفس دارای حداقل ۸ ماده ضد سرطان
شناخته شده است؛ که از مهمترین آنها میتوان به استینلیک اسید اشاره کرد که نشان
داده شده رشد سلولهای سرطانی را مهار میکند. فنولیک اسید که فعالیت پروستاگلاندینها
را مهار میکند و از طریق مهار تأثیر پروستاگلاندینها بر رشد سلولهای تومور یک ضد
سرطان به حساب میآید و نیز کومارین که با ممانعت از عمل رادیکالهای آزاد از تخریب
سلولها جلوگیری میکند، از دیگر ضد سرطانهای موجود در آب کرفساند.[۲]
/////////
قس کرفس در عربی:
الكَرَفْس شديد الرائحة أو اختصارا الكَرَفْس نوع نباتي يتبع جنس الكرفس من الفصيلة الخيمية. الكرفس من الخضروات تؤكل سوقه وأوراقه نيئة أو تدخل مع الطبخ، وعموماً يعتبر عنصراً رئيسياً للسلطات. الكرافس نوع مختلف عن المقدونس الذي يشبهه بالشكل ويستخدم
كبديل له في السلطات والطبخات مثل الفتة.
محتويات
[أظهر]
نبات الكرفس يظهر مختلطًا مع
أوراق الخس في أحد الحقول المصرية بجانب مسقى المياه.
نبات الكرفس يظهر مختلطًا مع
أوراق الخس في أحد الحقول المصرية.
المحتوى هنا ينقصه الاستشهاد بمصادر. يرجى إيراد مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (أكتوبر_2010)
الكرفس خضرة مفيدة لانقاص
الوزن. بفضل عصير الكرفس الذي يحتفظ بفيتاميناته وبخصائصه المدرة للبول فإنه
يستعمل في الأنظمة الغذائية التي تتبع لمكافحة السمنة، كما أن ملح الكرفس تابل جيد
يستعمل بدلا من الملح العادي. ظهر من تحليل الكرفس انه يحتوي على فيتامينات أ، ب،
ج ومعادن منها الحديد واليود والنحاس والماغنيسيوم والبوتاسيوم والكالسيوم
والفسفور وعناصر كيماوية مهدئة. ويصلح الكرفس لكل الأشخاص ذوي الصحة الجيدة ويؤكل
نيئا، مفروما، وناعما أو يعلك بالاسنان ويمنع فقط عن ذوي الأمعاء الضعيفة
والمصابين بعسر الهضم. كما ينصح بتناوله للمصابين بالسمنة والبدانة والسكر
والتهابات المفاصل والروماتيزم والتهاب الكلى ويستعمل مقويا عاما لخلايا الجسم
ومرطبا ومدرا لمجاري البول والدم ومضادا لعسر الهضم والسمنة.
1.
^ مذكور في :
The IUCN Red List of Threatened Species 2017.1 — معرف القائمة الحمراء للأنواع المهددة
بالانقراض: 164203 — تاريخ الاطلاع: 10 يونيو 2017 — العنوان : The IUCN Red List of Threatened Species 2017.1
2. ^ تعدى إلى الأعلى ل:أ ب مذكور في : الأنواع النباتية، الإصدار الأول،
المجلد 1 — معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجي: http://biodiversitylibrary.org/page/358283 — المؤلف: كارولوس لينيوس — العنوان : Species
Plantarum — المجلد:
1 — الصفحة: 264
3.
^ قاعدة البيانات
الأوروبية-المتوسطية للنباتات.خريطة انتشار الكرفس
شديد الرائحة (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 1 شباط 2013.
///////////
قس ائیلی کرفس در آذری:
//////////
قس کِه رِ وِز در کردی
سورانی:
كهرهووز يان كهرهڤز رووهكێكى گياييه ناوه زانسنيهكهى
(Apium
graveolens)ه
له جۆرى سهوزهواته پهلك و لاسكهكانى
به خاوى و به پاشتن دهخورێن، كهرهستهى پێويسته بۆ سهلاته / زهلاته، شێوهى به بهقدونس (مهعدهنووس)
دهچێت بهڵام به تام و پێكهاته لێك جياوازن.
پێرست
[بیشارەوە]
ساڵى 1753 كارولوس لينيوس زاناى روهكناسى
سويدى باس له كهرهووز دهكات وهك رووهكێكى جيا سهر به خێزانى چهترى (ئهپياسيا /Apiaceae)ـه كه بێجگه له كهرهووز مهعدهنووس
و گێزهرو كومون دهگرێتهوه.
به گوێرهى لێكۆڵينهوه زانستيهكان، كهرهووز
گيايهكى دهرمانيه باشه بۆ دابهزاندن و رێكخستنى فشارى خوێن، بۆ رۆماتيزم و بهرسۆژى گهده، ئاوگهكهى باشه بۆ دابهزاندنى كێش و رهوانى ميزكردن ، خوێيهكهى باشتره له خوێى ئاسايى بۆ ئهوانهى حهز له قهڵهو بوون ناكهن، ڤيتامين ئهى و بى و سى له كهرهووزدا
ههيه. ههروهها پڕه له ئاسن و يود و مس و مهگنيسيۆم و فسفۆر و پۆتاسيۆم و كالسيۆم و ماددهى كيمياوى خاوكهرهوه,
- گهرمووكه كالۆرى : 6
- چهورى: 0.17
- كاربۆهيدرات: 2.97
- ريشال (ئهلياف): 1.6
- شهكر: 1.83
- پرۆتينهكان: 0.69
|
پێرستی خۆراکەکان
|
|
میوەکان
|
|
سەوزەکان
|
|
دانەوێڵە
|
|
کاکڵەکان
|
|
/////////////
قس سِلِدری در باسای اندونزی:
Seledri (Apium graveolens L.) adalah sayuran daun dan tumbuhan obat yang biasa digunakan sebagai bumbu
masakan. Beberapa negara termasuk Jepang, Cina dan Korea mempergunakan bagian
tangkai daun sebagai bahan makanan. Di Indonesia tumbuhan ini diperkenalkan
oleh penjajah Belanda dan digunakan daunnya untuk
menyedapkan sup atau sebagai lalap.
Penggunaan seledri paling lengkap adalah di Eropa:
daun, tangkai daun, buah, dan umbinyasemua
dimanfaatkan.
///////////
قس در عبری با فیلترشکن!
/////////////////
قس اِسلِدری در باسای جاوی:
Slèdri ya iku salah siji tanduran kang lumrah kita wéruhi ana sayur kayata sop, bakso, capcay lan salad.[1] Slèdri iku bisa dadi obat penyakit
kulit, saliyané iku uga bisa kanggo ngilangaké racun ing
getih lan warasaké alèrgi.[1] Saliyané digawé campuran samubarang
slèdri uga bisa dicampur karo tanduran liya kayata timun, wortel, lan bit.[1] Slèdri sing jeneng latiné Apium
Graveolens wis ana ing Éropah kidul kurang luwih ing abad 15.[1] Tanduran iki wis misuwur minangka
dadi tamba utawa jamu, saliyané iku uga bisa kanggo nyedhepaké masakan.[1] Slèdri iki pranyata nduwé
munpanggat kanggo ngilangaké ambu cangkem kang ora sedhep.[2] Amarga tanduran iki bisa nambahi
ningkataké produksi idu ana njero cankem kita kang ampuh banget ngresiki
bakteri kang ala sing bisa dadékaké mambu cangekemé dhéwé.[2] Mula iku aja mamang yèn ta mamah
tanduran iki.[2]
//////////
قس کرفس در تاجیکی:
//////////
قس کیرِویز در ترکی استانبولی
Kereviz (Apium graveolens),
maydanozgiller Apiaceae familyası içinde, batı ve
kuzey Avrupa sahil bölgelerinin ve özellikle de bu bölgelerin çukur
ve sazlık kesimlerinin yerlisi kabul edilen, yenilebilir, iki senelik bir
bitkidir. Bir metreye kadar boy atabilir. Çiçekleri krem rengine çalan beyaz
renkte, 2–3 mm. çapındadır.
/////////////
Celery
From Wikipedia, the free encyclopedia
Celery
|
|
Kingdom:
|
|
(unranked):
|
|
(unranked):
|
|
(unranked):
|
|
Order:
|
|
Family:
|
|
Genus:
|
|
Species:
|
A. graveolens
|
Apium graveolens
L. |
|
·
Apium graveolens subsp. dulce(Mill.)
Schübl. & G. Martens
|
Celery (Apium graveolens) is a marshland plant in the family Apiaceae that has been cultivated as a vegetable since antiquity. Celery has a long
fibrous stalk tapering into leaves. Depending on location and cultivar, either
its stalks, leaves, or hypocotyl are eaten and used in cooking.
Celery seed is also used as a spice; its
extracts are used in medicines.
Contents
[show]
Celery leaves are pinnate to bipinnate with rhombic leaflets
3–6 cm (1.2–2.4 in) long and 2–4 cm broad. The flowers are
creamy-white, 2–3 mm in diameter, and are produced in dense compound umbels. The seeds are broad ovoid to globose,
1.5–2 mm long and wide. Modern cultivars have been selected for solid petioles, leaf stalks.[2] A celery stalk readily separates into
"strings" which are bundles of angular collenchyma cells exterior to the vascular bundles.[3]
Head of celery, sold as a vegetable. Usually only the leaf stalks are eaten
Wild celery, Apium graveolens var. graveolens, grows to
1 m (3.3 ft) tall. It occurs around the globe. The first cultivation
is thought to have happened in the Mediterranean region, where the natural
habitats were salty and wet, or marshy soils near the coast where celery
grew in agropyro-rumicion-plant communities.[4]
North of the alps wild celery is found only
in the foothill zone on soils with some salt content. It prefers moist or wet, nutrient
rich, muddy soils. It cannot be found in Austria and is increasingly rare in
Germany.[5]
First attested in English in 1664, the word
"celery" derives from the French céleri, in turn from Italianseleri, the plural of selero, which comes from Late Latin selinon,[6] the latinisation of the Greek σέλινον (selinon),
"celery".[7][8] The earliest attested form of the
word is the Mycenaean Greek se-ri-no, written in Linear B syllabic script.[9]