مارکیاه
بفتح میم و الف و راء مهمله و کسر کاف فارسی و فتح یاء مثناه تحتانیه و الف و ها لغت فارسی است
ماهیت آن
نباتی است قریب بدو ذرع و برک آن شبیه ببرک بید و کل آن زرد و قبۀ آن شبیه بسر مار منبت آن حریم آذربیجان
افعال و خواص آن
اکثر متوطنین آنجا آن را کوبیده در شوربا ریخته می خورند و کویند که دیکر از کزیدن مار و هوام متضرر نمی کردند و شرط می دانند که بعد از ان تا یک هفته چیزی سوای نان فطیر نخورند و احتراز از ادرار منی و جماع نمایند حکیم میر محمد مومن نوشته که بظن حقیر آنست که احبون باشد و اللّه اعلم
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
/////////////
مارگیاه . (اِ مرکب ) نباتی است قریب به دو ذرع و برگ آن شبیه به برگ بید و گل آن زرد و قبه آن شبیه به سرمار، منبت آن آذربایجان است . (آنندراج ) (انجمن آرا). مارچوبه . (فرهنگ فارسی معین ). اسم فارسی نباتی است قریب به دو ذرع . برگش شبیه به برگ بید و گلش زرد و قبه ای شبیه به سرمار و منبتش حریم جبال آذربایجان و اکثر از متوطنین آنجا یکدرهم او را کوبیده در شورباکرده می خورند و دیگر از گزیدن مار و هوام متضرر نمی شوند. (تحفه حکیم مومن ). و رجوع به همین کتاب و مارگیا شود.
/////////////
مارگیا. (اِ مرکب ) بمعنی مارگیاه است که مارچوبه باشد و به عربی هلیون خوانند. (برهان ). مارچوبه . (از فرهنگ جهانگیری ). مارگیاه . مارچوبه و هلیون . (ناظم الاطباء). و رجوع به ماده بعد شود.
////////////
هلیون
بپارسی مارچوبه خوانند و مارکیا گویند و اهل مغرب و اندلس اسفراج گویند و نیکوترین آن بستانی بود و تازه و طبیعت آن گرم و تر بود و گویند معتدل بود و کوهی گرم بود و ورق آن مانند ورق رازیانه بود و صفت تخم آن گفته شد و وی محلل سده احشا و محلل آن بود و طبیخ وی عرق النسا و یرقان و درد معا را نافع بود خاصه طبیخ اصل وی چون با شراب بپزند و طبیخ آن بیاشامند گزیدن رتیلا را نافع بود و چون بطیخ وی مضمضه کنند درد دندان را ساکن کند و تخم وی همین عمل کند و گویند وی شکم ببندد و سودمند بود بقولنج بلغمی و ریحی و عسر البول را نافع بود و باه را زیاده کند و دشخواری زادن را سود دارد و مسخن گرده و مثانه بود مسخنی معتدل و تقطیر البول که از برودت بود و سپرز را سود دارد و درد پشت و ورک کهن‌شده را نافع بود و سینه و شش را نیکو بود و طبیخ وی چون سگ بیاشامد بمیرد و آب وی و تخم وی سنگ گرده و مثانه را بریزاند چون با عسل و قدری روغن بلسان بیاشامند و وی معده را مضر بود و اولی آن بود که بجوشانند و بعد از آن با گوشت بپزند و مری و زیت اضافه کنند و طبری گوید اگر بیخ وی خشک بر دندان نهند قلع کند بی‌وجعی و صاحب فلاحه گوید اگر بیخ وی بر دندان نهند اگر فاسد شده باشد قلع کند و اگر دردمند بود درد ساکن کند و مجهول گوید طبیخ اصل وی باه را زیاده کند و بدل وی حنجل بود
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: هلیون بفتح ها و سکون لام و ضم یا لغت رومی است و بعربی خشب الحیه و بفارسی مارچوبه و اهل مغرب اسفراج و بفرنگی سپارک و بهندی ناکرون نامند و هلیون دشتی را اسپارغوس گویند
لاتینASPARAGUS فرانسهASPERGE انگلیسیASPARAGUS
اختیارات بدیعی
/////////////
مارچوبه
اشاره
در کتب طب سنتی با نام «هلیون» و «هلگون» آمده است. به عربی «خشب الحیه*» و به فرانسویAsperge وAsperge commune و به انگلیسیAsparagus گفته می‌شود. گیاهی است از خانوادهAsparagaceae نام علمی آنAsparagus officinalis L . می‌باشد.
مشخصات
مارچوبه گیاهی است علفی چندساله که قسمت زیرزمینی آن شامل یک توده گوشتی است که چندین جوانه در قسمت فوقانی آن و تعداد زیادی ریشکهای پراکنده و نسبتا ضخیم در قسمت زیر آن قرار دارد. ساقه‌های نرم و ترد و گوشتی که اوایل بهار از این قسمت زیرزمینی خارج می‌شود همان قسمت قابل مصرف و خوراکی آن است که مارچوبه نامیده می‌شود. این ساقه‌های جوان یکساله که به ارتفاع 5/ 1- 1 متر می‌رسد، اگر به‌طور آزاد به خود رها شوند خیلی شاخه‌شاخه و منشعب می‌شوند بطوری که انشعابات نازک و سبز شاخه‌های آن اغلب با برگ اشتباه می‌شوند. برگهای آن به صورت فلسهای مثلثی سبز روی سطح جدار خارجی ساقه نمایان شده و شاخه‌ها از بغل آنها بیرون می‌آیند. گلهای آنکه در اوایل تابستان ظاهر می‌شوند به رنگ سبز و زرد و شبیه لاله کوچک است. میوه آن کروی به قطر 6- 5 میلی‌متر، پس از رسیدن قرمز رنگ می‌شود و در داخل آن دانه‌های مثلثی سیاه مارچوبه قرار دارند.
معارف گیاهی، ج1، ص: 272
مارچوبه
الف) شاخه گلدار ب) گل پ) میوه
ت) بوته جوان ریشه‌دار ث) ساقه خوردنی آن
تکثیر مارچوبه از طریق کشت تخم یا دانه‌های آن انجام می‌شود. معمولا دانه‌ها را مدت دو هفته قبل از کاشت لای پارچه مرطوبی کنار یک بخاری می‌گذارند که در این مدت 15 روز جوانه زدن آن تسریع شود و اوایل بهار روی خطوطی به فاصله 30 سانتی‌متر در خزانه کاشته و روی دانه‌ها که نزدیک به هم با فاصله 5 سانتی‌متری قرار دارند در حدود 2 سانتی‌متر خاک ریخته می‌شود. در سال بعد نهالهای یکساله قوی که هریک دارای چند جوانه خوب و ریشه‌ای قوی هستند از خزانه به محل مزرعه اصلی برای کاشت منتقل و روی خطوطی با فاصله یک متر و فاصله بین بوته‌ها 5/ 0 متر کاشته می‌شوند. چون مارچوبه چند سال در زمین می‌ماند خاک مزرعه باید خوب شخم عمیق خورده و کود کافی داده شده باشد.
معارف گیاهی، ج1، ص: 273
برداشت ساقه‌های مارچوبه همه‌ساله در اوایل پاییز و اوایل زمستان شروع می‌شود و ساقه‌ها از چند سانتی‌متری بالای خاک قطع می‌شوند پس از آن خاک در فاصله بین بوته‌ها و خطوط کاشت خوب زیرورو شده و کود داده می‌شود و به این ترتیب ضمن اینکه پای بوته‌ها خاک داده می‌شود، مزرعه نیز برای رشد گیاه در سالی که در پیش دارند آماده می‌شود. مارچوبه در آذربایجان، خوی، تبریز، و در مناطق مختلفه البرز و در جلفای اصفهان، اراک، کرمانشاه و در جنوب ایران و در بهارلو شیراز می‌روید و در برخی مناطق پرورش داده می‌شود.
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی در مارچوبه وجود مواد شیمیایی آسپاراژین و تایروزین و به علاوه اسانس روغنی فرار تأیید شده است. در قسمت زیرزمینی آن ساکاروز و کولین و آرابینوز[375] و در فاصله بین اوایل زمستان تا اوایل بهار آسپاراگوز وجود دارد.
در دانه‌های گیاه یک روغن ثابت به رنگ قرمزرنگ مایل به زرد قابل استخراج در حدود 15 درصد وجود دارد.
در هریک صد گرم ساقه‌های خوردنی مارچوبه خام مواد زیر موجود است:
آب 91 گرم، پروتئین 5/ 2 گرم، چربی 2/ 0 گرم، هیدراتهای کربن 3/ 4 گرم، خاکستر 6/ 0 گرم، کلسیم 22 میلی‌گرم، فسفر 62 میلی‌گرم، آهن 1/ 1 میلی‌گرم، سدیم 2 میلی‌گرم، پتاسیم 278 میلی‌گرم، ویتامینA 900 واحد بین المللی، تیامین 18/ 0 میلی‌گرم، رایبوفلاوین 2/ 0 میلی‌گرم، نیاسین 5/ 1 میلی‌گرم و ویتامینC 33 میلی‌گرم.
در هریک صد گرم ساقه‌های خوردنی مارچوبه که با آب کمی پخته شده مواد زیر موجود است:
آب 93 گرم، پروتئین 2/ 2 گرم، چربی 2/ 0 گرم، هیدراتهای کربن 9/ 2 گرم، خاکستر 4/ 0 گرم، کلسیم 21 میلی‌گرم، فسفر 50 میلی‌گرم، آهن 6/ 0 میلی‌گرم، سدیم 1 میلی‌گرم، پتاسیم 183 میلی‌گرم، ویتامینA 900 واحد بین المللی، تیامین 16/ 0 میلی‌گرم، رایبوفلاوین 18/ 0 میلی‌گرم، نیاسین 4/ 1 میلی‌گرم و ویتامینC 26 میلی‌گرم.
معارف گیاهی، ج1، ص: 274
خواص- کاربرد
در هند: مارچوبه مدر است و بویژه قسمت زیرزمینی و ریشه آن بیشتر از ساقه آن مدر است و در موارد استسقا و ضعف عمل مثانه، زردی و تقویت قلب و تقویت نیروی جنسی مفید می‌باشد ولی برای اشخاص مبتلا به التهاب مجرای ادرار و خیلی عصبانی و مبتلایان به روماتیسم حاد و سنگ کلیه تجویز نمی‌شود زیرا آثار ناراحت کننده و تشدیدکننده بیماری دارد. از دم‌کرده ریشه آن در موارد یرقان و خستگی و ضعف کبد در اثر هجوم الدم می‌خورند.
در چین و ژاپن و کره و هندوچین بیشتر از گونهA .Cochinchinensis (Lour .) Merr . که مترادفهای آنA .Lucidus Lindl . وMelanthinum Cochinchinensis Lour . می‌باشد، به عنوان دارو در موارد مختلف استفاده می‌شود. معمولا ساقه زیرزمینی و ریشه‌های ضخیم آن را در زمستان جمع‌آوری کرده و قبل از خشک شدن می‌جوشانند و در حالی که هنوز گرم است پوست آن را می‌کنند و با دود گوگرد آن را سفید کرده و 24 ساعت می‌گذارند خشک شود. این دارو دارای طعم شیرین و پس از اندک زمانی طعم آن کمی تلخ می‌شود و برای تقویت به عنوان تونیک برای زنان و مخصوصا برای تسکین سرفه ناشی از ناراحتی‌ها و برای اخلاط خونی و خشکی گلو و یبوست تجویز می‌شود [چونگ یائوچی . سایر خواص آن مدر، تب‌بر [چونگ**]. ضد سرفه [چیو*].
سینه‌ای [شیباتا] و محرک اعصاب [استوارت می‌باشد. در هندوچین برگهای آن و گلهای گیاه را له کرده و مدت یک شب می‌گذارند بماند و پس از آن با فشار عصاره و شیره آن را می‌گیرند و با کمی عسل مخلوط کرده می‌خورند برای بند آوردن اسهال و اسهال خونی مفید است [پتلو].
از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی مارچوبه یا هلیون کمی گرم و خشک است و در موارد خواص آن معتقدند که ریشه آن مدر است و خوردن آن برای افزایش دید چشم و متوقف کردن آب در آغاز آب آوردن چشم (آب سفید) و درد سینه و ریه و استسقا مفید است. خوردن پخته آن ملین است و قی‌آور بلغم لزج معده و رافع درد روده‌ها و مدر می‌باشد. اسراف در خوردن آن مضر است و ایجاد درد مفاصل میکند به این جهت سردمزاجان باید آن را با عسل بخورند و گرم‌مزاجان در سرکه بجوشانند.
دم‌کرده ریشه مارچوبه به مقدار 20 گرم در هزار گرم آب‌جوش تهیه می‌شود، مقدار خوراک آن یک فنجان یا دو فنجان به عنوان مدر و مسکن قلب خورده می‌شود.
معارف گیاهی، ج1، ص: 275
تهیه شربت از شاخه‌های جوان مارچوبه
عصاره ساقه‌های جوان مارچوبه 30 واحد که با حرارت صاف شده باشد گرفته و 18 واحد قند در حمام ماریه با آن مخلوط و حل کنند مقدار خوراک از این شربت 100- 20 گرم است که به عنوان شربت مدر و آرام‌بخش قلبی مصرف می‌شود.
معارف گیاهی، ج1، ص: 276
///////////
مارچوبه گیاهی گلدار است که بومی بیشتر مناطق اروپا، آفریقای شمالی و غرب آسیا است.[۱]
مارچوبه گیاهی علفی چندساله و دوپایه از راسته مارچوبه، تیره مارچوبگان (Asparagaceae) و سرده مارچوبه (Asparagus) است.
گلهای بسیار کوچک آن در روی پایه‌های نر و ماده قرار دارند. گلهای آن دارای ۶ کاسبرگ و ۶ گلبرگ و ۶ پرچم و یک مادگی سه برچه‌ای است گلهای نر به رنگ زرد مایل به سبز بوده، کاملاً از گلهای ماده که معمولاً به رنگ قرمز در می‌آیند قابل تشخیص می‌باشند.[۲]
معمولاً برداشت مارچوبه از سال سوم، یعنی دو سال بعد از انتقال تاج آن به محل اصلی آغاز می‌شود.[۲]
محل کاشت آن در ایران، خوی، تبریز، نواحی مختلف البرز، قصر قجر، جلفای اصفهان، اراک، کرمانشاه، جنوب ایران، و مهارلو در شیراز .[۲] همچنین در روستای رز از توابع شهرستان ماهنشان استان زنجان بصورت خودرو رشد میکند. این گیاه به‌عنوان یک سبزی خوراکی به صورت خام یا پخته استفاده می‌شود.کاشت این گیاه در شهرستان اندیمشک رواج پیدا کرده است
خاصیت‌ها
مارچوبه دارای مقدار زیادی ویتامین ک و فولات (ویتامین ب۹) است. فولات موجود در مارچوبه باعث می‌شود تا مصرف این گیاه در زمان بارداری از ناهنجاری‌های مادرزادی بکاهد.[۳]
خوردن مارچوبه همچنین می‌تواند به تقویت نیروی جنسی کمک کند.[۴]
///////////////
قس هلیون در عربی:
الهِلْيَوْن[4] (بالإنجليزية: Asparagus) (نبات) نوع من أنواع الخضر الربيعية، يعد من النباتات المعمرة المزهرة ويتبع للفصيلة الزنبقية.اما في بعض البلدان العربيية يسمى "[5] سکوم".
محتويات [أظهر]
لمحة تاريخية[عدل]
الهليون من النباتات المصرية القديمة حيث نقشت رسوماته على جدران المعابد ووجدت عيدانه في العديد من المقابر الفرعونية وكذلك ما زالت بذوره محفوظة داخل أوان فخارية حتى اليوم. والهليون نبتة معمرة رفيعة السيقان تعلو مترين لها أوراق ابرية طويلة وأزهار جرسية تنتج ثماراً عنبية حمراء زاهية.
ولقد عرفه المصريون القدماء وكانوا يقدمون حزما منه هدية لآلهتهم، واليونانيون كانوا يأكلونه مقويا للجنس ويسمونه "الشهوة" ولكن العالم ديوشعورتدك كان ينكر ذلك وينسب إليه عقم النساء. والطبيب اليوناني جالينوس كان يوصي المصاب في كبده بتناول الهليون. وعرف الرومان الهليون وقدره كاليونانيين، وفي عصر النهضة صارت له مكانة مرموقة في قصور ملوك أوروبا والطبقات الراقية وتفننوا في أكله وابتكروا شوكا خاصة به واطلقوا عليه "قرن الكبش".لقد استخدم الفراعنة نبات الهليون كغذاء مقو وكطعام فاتح للشهية وكذلك في بعض الوصفات العلاجية وخاصة لعلاج حالات عسر البول وضعف القلب
قيل عنه[عدل]
قال الطبيب اليوناني جالينوس[عدل]
"الهليون يفتح سدد الاحشاء كلها خصوصا الكبد والكلية، يشرب طبيخه لعلاج وجع الظهر وعرق النسا.. بذره جيد لوجع الضرس.. ينفع من اليرقان.. مسلوقة يلين المعدة ويقولون انه ينفع من القولون وطبخ جذوره يدر البول وينفع من عسر الحبل وإذا احتمل ببذره ادر الطمث.
وقال أبوبكر الرازي يدفئ الكلى والمثانة ويفيد جنسيا للعجائز ذوي الطبيعة الباردة ومفيد لأمراض الرئة والفخذ".
وقال ابن البيطار "يشرب طبيخه لوجع الظهر وعرق النساء... قوي الادرار وهو منقي للمجاري البولية من الحصوات وقيمته الغذائية مرتفعة إذا أخذ بعد الأكل.
وقال داود الانطاكي يفتت الحصى ويدر البول ويفتح الشهية وينفع من نزول الماء وضعف البصر وأوجاع الرئة والصدر والاستسقاء والكبد والطحال والخاصرة والرياح الغليظة ومسكن وجع الاسنان.وماذا قال عنه الطب الحديث؟لقد أكدت الأبحاث العلمية ان الهليون مدر قوي للبول ويفيد في كثير من المشكلات البولية بما في ذلك التهاب المثانة، كما انه مفيد في علاج حالات الروماتيزم حيث يساعد في تصريف الفضلات المتراكمة في المفاصل الى خارج الجسم في البول.
ملاحظة هامة جدا: ان للهليون تأثيرات شديدة على الكلى لذلك يجب على المصابين بضعف الكلى الذين لديهم استعدادات لتكوين حصوات الكلى عدم المبالغة في تناول الهليون هذا بالاضافة الى انه يسبب لهم رائحة غير مستحبة مع البول والعرق نظرا لتراكم مركب ميثايل ميركابتان
الطبخ[عدل]
يوجد أنواع من الهِلْـيَـوْن، مثل الهليون الأبيض والهليون الأخضر وأحيانا يسمى"حمام الهليون".
البراعم الصغيرة فقط في الهِلْـيَـوْن تصلح للأكل. وهو منخفض السعرات الحرارية، ولا يحتوي على دهون أو الكولسترول، ومنخفضة جدا في الصوديوم. وهو مصدر جيد لحمض الفوليك، البوتاسيوم، والألياف الغذائية، والبروتين، فالأحماض الأمينية الهليونية يقتبس اسمها من الهليون، فهو نبات غني في هذه المواد والمكونات الغذائية.
هذه المقالة بها ترجمة آلية يجب تحسينها أو إزالتها لأنها تخالف سياسات الموسوعة. (يوليو 2016)
الجذور تحضر وتطبخ بالعديد من الطرق في جميع أنحاء العالم. ففي منطقة آسيا - أسلوب الطبخ، للهليون يكون في كثير من الأحيان – على شكل قلي سريع. أما المطاعم التي توجد في الولايات المتحدة كثيرا ما يطبخ الهليون – قليا سريعا مع الدجاج، أو الجمبري، أو اللحم، كما تطبخ ملفوفة في اللحم المقدد. الهليون يمكن أيضا يشوى بسرعة على الفحم أو الخشب الصلب أكثر من الجمر. وهو مكون في طبخ الطعام بالبخار والشوربات. في النمط الفرنسي، ومن المغلي أو البخار، ويطبخ مع صلصله البيض والزبده بعصير الليمون، والزبدة المذابة أو زيت الزيتون وجبن البارميزان الإيطالي أو المايونيز. وأفضل هليون يميل إلى أن يكون في نموه المبكر (الأول من الموسم)، وكثيرا ما يكون ببساطة على البخار ويطبخ مع الزبدة المذابة. طول طبخ الهليون في أواني الطهي يسمح للبراعم بالنضج على البخار بلطف.
ومن النصائح التي تساعدك على اختيار الهليون الطازج عند شرائه ، أهمية النظر لرأس أو زهرة الهليون ففي حال كانت متماسكة وجامدة يعتبر الهليون حينها طازجاً ، أمّا في حال كانت رأسه مائلة للصفرة وتوحي بالذبول دلّ ذلك على أن الهليون هنا قديم ولا ينصح بشرائه.
القيمة الغذائية : ٪ من usrda
حجم الحصة 5،3 أوقيه
البروتين 6 ٪
السعرات الحراريه8
20٪ من فيتامين A
3 غراما من البروتين
وفيتامين C 20 ٪
الكربوهيدرات 15 ٪
0 غرام دهون
فيتامين B 6 ٪
الكولسترول 0 مللي غرام
حامض النيكوتين 6 ٪
5 مللي غرامات الكالسيوم
الصوديوم 2 ٪
البوتاسيوم 400 مللي غرام
حديد 3 غراما
المغنيسيوم 4 ٪
النحاس 4 ٪
الاستخدام الطبي[عدل]
الساق الأرضية للهِلْـيَـوْن والجذر ethnomedically)) يستخدم لعلاج التهابات المسالك البولية، وكذلك الكليتين والمثانة من الحصوة والترسبات. أيضا يعتقد أن لها خصائص aphrodisiac)). كما يحفز نمو الشعر ويساعد على تقويته.
هضم الهِلْـيَـوْن قد يأتي على هجوم من النقرس في بعض الأفراد بسبب ارتفاع مستوى purines.وقد قامت بعض الشركات العالمية لصناعة الادوية باستخراج عقار جديد من مستخلصات الهليون لمكافحة حالات الارهاق ولتنشيط الجسم. كما تصنع بعض شركات الأدوية منه شرابا فاتحا للشهية ومرطبا للجسم ومهدئا للأعصاب ومدرا للبول.
الزراعة[عدل]
الهليون غالبا ما ينشأ في الموانئ البحرية، وهو ينمو في تربة شديدة الملوحة لدرجة تمنع من نمو الأعشاب الضارة، وبهذا يحد القليل من الأملاح من نمو هذه الأعشاب لإنبات صحي للهيليون ؛ لها مساوئ وهي أن التربة لا يمكن أن تستخدم لزراعة أي شيء آخر. 'التيجان' تزرع في الشتاء، وهي أول ما يظهر في براعم الربيع ؛ الحشـَّة الأولى معروف أن سيقانها تكون رفيعة وطرية إلى حد كبير.
صنف جديد من الهيليون أعلنت عنه إنجلترا يتم حصاده قبل موعده بشهرين، وهذا النوع لا يحتاج عناية خاصة في الصوب أو الحضانات.
زراعة الهيليون شبيهة جدا بزراعة الطماطم.
حصاد الهليون[عدل]
لا يمكن الحصاد في السنة التي زرع فيها النبات ويمكن في السنة التي تلي الغرس. فان الهليون نبات بحاجة إلى النمو ووضع صحي التاج وانه سيكون في حاجة إلى كل طاقاته على القيام بذلك. السنة الثالثة - بعد زراعة المحصول ونحن عموما الميدان لمدة حوالي أسبوعين. أفضل طريقة لننظر ومن حيث عدد من الفضلات. ونحن نحاول الحصاد الميادين 8 إلى 12 مرات في السنة الأولى من الحصاد. عدد التي نستخدمها يعتمد على قوة الميدان. أ قطافها اتخاذها كلما الرماح طويل بما فيه الكفاية للحصول على الحصاد، وعادة ما بين 8 و10 بوصة، والتي قد تكون كل يوم في الطقس الحار أو كل أربعة أيام في طقس بارد جدا. في الطقس أكثر دفئا وستجدون أن نوعية نصيحته ستكون أفضل إذا الرماح يتم الحصول عليها في أقصر نهاية هذا الحجم المدى. السنة الثانية من الحصاد سنقوم اختيار ميدان لنحو أربعة أسابيع والسنة الثالثة من حصاد سنقوم اختيار لكامل الموسم والذي هو ستة أو سبعة أسابيع. من حيث عدد من المحاصيل لموسم كامل. المحاصيل قد تكون أكثر أو اقل اعتمادا على قوة ميدان أشار تخزين الكربوهيدرات في الجذور. ومع ذلك، فان معظم بستانيين يعانون من الافتقار إلى إمكانيه الوصول إلى الأدوات الحديثة اللازمة لقياس تلك المستويات. شيء واحد يمكنك استخدام ما هو دليل وقطر عددا من الرماح أنت الحصاد. واذا كان عدد من الرماح في الحصاد تنخفض بشكل كبير بعد 15 الفضلات أو نحو ذلك، أو إذا الرمح قطرات قطر، قد ترغب في أن تنظر في انهاء الحصاد المبكر. هذه هي الغله قطرات بادرة طيبة ان التاج هو بداية لتجربة الاجهاد.
مكافحة الاعشاب[عدل]
مكافحة الأعشاب الضارة مهمة جدا في الهليون بنجاح متزايد، وخاصة في أول عامين بعد زراعة عند الشباب التيجان هي أهم الضعيفه. الزارعون التجارية استخدام مجموعة متنوعة من السيطرة على الاعشاب الضاره ومبيدات الاعشاب. ومعظم هؤلاء إما غير متوفره أو لبستانيون باهظه الثمن لاستخدامها على اقل من أساس تجاري.
الحشرات[عدل]
يعاني الهليون من هجوم عدد من الحشرات.
مكافحة الامراض[عدل]
الهليون مقاوم رئيسي لأمراض السرطان بفضل المواد المقاومة للتأكسد التي يحتوي عليها.
مراجع[عدل]
^ مذكور في : القائمة الحمراء للأنواع المهددة بالانقراض 2017.1 — معرف القائمة الحمراء للأنواع المهددة بالانقراض: 176377 — تاريخ الاطلاع: 10 يونيو 2017 — العنوان : The IUCN Red List of Threatened Species 2017.1
^ تعدى إلى الأعلى ل: أ ب ت مذكور في : الأنواع النباتية، الإصدار الأول، المجلد 1 — معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجي: http://biodiversitylibrary.org/page/358332 — المؤلف: كارولوس لينيوس — العنوان : Species Plantarum — المجلد: 1 — الصفحة: 313
^ تعديل قيمة خاصية معرف موسوعة الحياة (P830) في ويكي بيانات"معرف Asparagus officinalis في موسوعة الحياة". eol.org. اطلع عليه بتاريخ 4 سبتمبر 2017.
^ قاموس المورد، البعلبكي، بيروت، لبنان.
^ "جميع أسماء الأعشاب الطبية في تونس ...". منتديات تونيزيـا سات. اطلع عليه بتاريخ 2016-10-21.
مشاريع شقيقة في كومنز صور وملفات عن: هليون
أيقونة بوابةبوابة علم النبات أيقونة بوابة
////////////
قس دِرمان قولانچاری در آذری:
Dərman qulançarı
Vikipediya, açıq ensiklopediya
?Dərman qulançarı
| ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Elmi adı
| ||||||||||||||
·
Atlantika okeanı hövzəsində və Orta Avropa da, Balkan da, Qafqaz da, Qərbi Sibir də, Orta Asiya da, Afrika da və Asiya da yayılmışdır.
Hündürlüyü 50-150sm-ə çatan çoxillik bitkidir. Gövdəsi düz dayanan, hamar budaqlıdır. Yan budaqları yastılaşmışdır. Əsas yarpaqları pulçuqlara qədər reduksiyaya uğramış yarpaqlar əvəz edir. Onların qoltuqlarında nazik, düz,uzunluğu 1-3 sm olan, 3-6 ədəd oturan filokladodiləri vardır. Bitki ikievlidir. Çiçəkləri yan budaqların qoltuqlarında yerləşir. Erkək çiçəklərin uzunluğu 5 mm, boruvari, ağ və yaşılımtıl-sarıdır. Dişi çiçəkləri iki dəfə azdır. İyunun ortalarından çiçəkləyir. Meyvəsi qırmizı rəngli, diametri 8 mm olan giləmeyvədir. Toxumlarla, vegetativ və kökümsovların bölünməsi ilə çoxaldılır.
///////////
قس در عبری با فیلترشکن!
////////////
قس کیلیگ در کردی:
Kilig an çavmarka bêwanê an jî merejo (Asparagus officinalis) cureyek çavmarkê ye ku gelek caran kilig bo tevahiya çavmarkan jî tê bikaranîn.
Ji çavmarkê re herwiha meroje, melajo jî dibêjin. Çavmark di famîleya çavmarkan de cih digire. Berê li Kurdistanê bo nexweşên bi kuxînê ketine dihate pêşniyarkirin. Li Çînê wekî derman, 5000 sal in tê bikaranîn. Herwiha li Greka Antîk û Eqîptê (Misir) jî derman jê çêdikirine.
Di floraya Kurdistan, rojavayê Asya, navend û başûrê Ewropa, Sîbîrya û bakurê Afrîkayê de cihwar e. Li parzemînên din kêm be jî hin endamên vê malbatê tên dîtin. Li gelek welatan, bi taybetî li Amerîkayê çandiniya wê tê kirin. Di pêjgeha Ewropayê de gelek tê bikaranîn. Ji kiligê vexwareka Tequila amade dikin. Di pêjgeha kurd de herwiha cihê wê heye. Bi taybetî li herêmên Serhed, Xerzan û Dêrsimê bi biharê re berhev dikin.
/////////
قس کوشکُنماز در ترکی استانبولی:
Kuşkonmaz, sebze olarak yenen ve süs amacıyla yetiştirilen çeşitli bitki türlerini kapsayan bitki cinsi.
Hepsi de Asparagaceae familyasının cinsinde yer alan bu türlerin yabanilerine dünyanın ılıman bölgelerinde sıkça rastlanır.
///////////
قس هلیون در اردو:
ہلیون
آزاد دائرۃ المعارف، ویکیپیڈیا سے
ہلیون / مارچوبہ
| ||||||||||||||||
ہلیون سبز (دائیں) و سفید (بائیں)
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
ASPARAGUS
////////////
Asparagus
From Wikipedia, the free encyclopedia
Asparagus
| |
 | |
A bundle of cultivated asparagus
| |
Kingdom:
| |
Clade:
| |
Clade:
| |
Order:
| |
Family:
| |
Subfamily:
| |
Genus:
| |
Species:
|
A. officinalis
|
Asparagus, or garden asparagus, folk name sparrow grass, scientific name Asparagus officinalis, is a spring vegetable, a flowering perennial plant species in the genus Asparagus.
It was once classified in the lily family, like the related Allium species, onions and garlic, but the Liliaceaehave been split and the onion-like plants are now in the family Amaryllidaceae and asparagus in the Asparagaceae. Asparagus officinalis is native to most of Europe, northern Africa and western Asia,[2][3][4]and is widely cultivated as a vegetable crop.
Contents
[show]
Asparagus shoot before becoming woody
Asparagus is a herbaceous, perennial plant[5] growing to 100–150 cm (39–59 in) tall, with stout stems with much-branched, feathery foliage. The "leaves" are in fact needle-like cladodes (modified stems) in the axils of scale leaves; they are 6–32 mm (0.24–1.26 in) long and 1 mm (0.039 in) broad, and clustered four to 15 together, in a rose-like shape.[6]The root system is adventitious and the root type is fasciculated. The flowers are bell-shaped, greenish-white to yellowish, 4.5–6.5 mm (0.18–0.26 in) long, with six tepals partially fused together at the base; they are produced singly or in clusters of two or three in the junctions of the branchlets. It is usually dioecious, with male and female flowers on separate plants, but sometimes hermaphrodite flowers are found. The fruit is a small red berry 6–10 mm diameter, which is poisonous to humans.[7]
Plants native to the western coasts of Europe (from northern Spain north to Ireland, Great Britain, and northwest Germany) are treated as Asparagus officinalis subsp. prostratus(Dumort.) Corb., distinguished by its low-growing, often prostrate stems growing to only 30–70 cm (12–28 in) high, and shorter cladodes 2–18 mm (0.079–0.709 in) long.[2][8] It is treated as a distinct species, Asparagus prostratus Dumort, by some authors.[9][10]
External video
|
 |
Asparagus has been used as a vegetable and medicine, owing to its delicate flavour, diureticproperties, and more. It is pictured as an offering on an Egyptian frieze dating to 3000 BC. In ancient times, it was also known in Syria and in Spain. Greeks and Romans ate it fresh when in season, and dried the vegetable for use in winter; Roman Epicureans even froze it high in the Alps, for the Feast of Epicurus. Emperor Augustus created the "Asparagus Fleet" for hauling the vegetable, and coined the expression "faster than cooking asparagus" for quick action.[Note 1][12][13] A recipe for cooking asparagus is in the oldest surviving book of recipes, Apicius's third-century AD De re coquinaria, Book III.
The ancient Greek physician Galen (prominent among the Romans) mentioned asparagus as a beneficial herb during the second century AD, but after the Roman empire ended, asparagus drew little medieval attention.[14][Note 2] until al-Nafzawi's The Perfumed Garden. That piece of writing celebrates its (scientifically unconfirmed) aphrodisiacal power, a supposed virtue that the Indian Ananga Ranga attributes to "special phosphorus elements" that also counteract fatigue. By 1469, asparagus was cultivated in French monasteries. Asparagus appears to have been hardly noticed in England until 1538,[Note 2] and in Germany until 1542.[13]
The finest texture and the strongest and yet most delicate taste is in the tips.[15] The points d'amour ("love tips") were served as a delicacy to Madame de Pompadour.[16] Asparagus became available to the New World around 1850, in the United States.[13]
Asparagus
| |
Nutritional value per 100 g (3.5 oz)
| |
85 kJ (20 kcal)
| |
3.88 g
| |
1.88 g
| |
2.1 g
| |
0.12 g
| |
2.2 g
| |
(5%)
38 μg
(4%)
449 μg
710 μg
| |
(12%)
0.143 mg
| |
(12%)
0.141 mg
| |
(7%)
0.978 mg
| |
(5%)
0.274 mg
| |
(7%)
0.091 mg
| |
(13%)
52 μg
| |
(3%)
16 mg
| |
(7%)
5.6 mg
| |
(7%)
1.1 mg
| |
(40%)
41.6 μg
| |
(2%)
24 mg
| |
(16%)
2.14 mg
| |
(4%)
14 mg
| |
(8%)
0.158 mg
| |
(7%)
52 mg
| |
(4%)
202 mg
| |
(0%)
2 mg
| |
(6%)
0.54 mg
| |
· Units
| |
Percentages are roughly approximated using US recommendations for adults.Source: USDA Nutrient Database
| |
Only young asparagus shoots are commonly eaten: once the buds start to open ("ferning out"), the shoots quickly turn woody.[17]
Water makes up 93% of asparagus's composition.[18] Asparagus is low in calories and is very low in sodium. It is a good source of vitamin B6, calcium, magnesium, and zinc, and a very good source of dietary fibre, protein, beta-carotene, vitamin C, vitamin E, vitamin K, thiamin, riboflavin, rutin, niacin, folic acid, iron, phosphorus, potassium, copper, manganese, and selenium,[19][20] as well as chromium, a trace mineral that enhances the ability of insulin to transport glucose from the bloodstream into cells.[citation needed] The amino acid asparaginegets its name from asparagus, as the asparagus plant is relatively rich in this compound.
The shoots are prepared and served in a number of ways around the world, typically as an appetizer[21] or vegetable side dish. In Asian-style cooking, asparagus is often stir-fried. Cantonese restaurants in the United States often serve asparagus stir-fried with chicken, shrimp, or beef. It may also be quickly grilled over charcoal or hardwood embers, and is also used as an ingredient in some stews and soups. In recent years,[when?] asparagus eaten raw, as a component of a salad, has regained popularity.[22]
Asparagus can also be pickled and stored for several years. Some brands label shoots prepared in this way as "marinated".
Stem thickness indicates the age of the plant, with the thicker stems coming from older plants. Older, thicker stalks can be woody, although peeling the skin at the base removes the tough layer. Peeled asparagus will poach much faster.[23] The bottom portion of asparagus often contains sand and soil, so thorough cleaning is generally advised before cooking.
Green asparagus is eaten worldwide, though the availability of imports throughout the year has made it less of a delicacy than it once was.[8] In Europe, however, the "asparagus season is a highlight of the foodie calendar"; in the UK this traditionally begins on 23 April and ends on Midsummer Day.[24][25] As in continental Europe, due to the short growing season and demand for local produce, asparagus commands a premium price.
Asparagus is very popular in the Netherlands, Spain, France, Poland, Belgium, Germany, Austria, Turkey, Italy, and Switzerland, and is almost exclusively white[citation needed]; if not, it is specified by the local language term for "green asparagus". White asparagus is the result of applying a blanching technique while the asparagus shoots are growing. To cultivate white asparagus, the shoots are covered with soil as they grow, i.e. earthed up; without exposure to sunlight, no photosynthesis starts, and the shoots remain white. Compared to green asparagus, the locally cultivated so-called "white gold" or "edible ivory" asparagus, also referred to as "the royal vegetable",[16] is believed to be less bitter and much tenderer. Freshness is very important, and the lower ends of white asparagus must be peeled before cooking or raw consumption.
Only seasonally on the menu, asparagus dishes are advertised outside many restaurants, usually from late April to June. For the French style, asparagus is often boiled or steamed and served with Hollandaise sauce, melted butter or olive oil, Parmesan cheese, or mayonnaise.[26] Tall, narrow asparagus cooking pots allow the shoots to be steamed gently, their tips staying out of the water.
During the German Spargelsaison or Spargelzeit ("asparagus season" or "asparagus time"), the asparagus season that traditionally finishes on 24 June, roadside stands and open-air markets sell about half of the country's white asparagus consumption.[27]
