۱۳۹۶ مهر ۲۲, شنبه

مهلبیه، فرنی، کهیر

مهلبیه.  (ا.  ع.)  بضم میم و فتح ها و لام مشدده و کسر باء موحده و فتح یاء مثناه تحتانیه و ها بفارسی فرنی نامند
ماهیت آن
از جملۀ اغذیۀ لذیذه است که از شیرۀ آرد برنج و شیر و شکر ترتیب می دهند بدین نحو که آرد برنج را در آب شیره می کشند و با شیر طبخ می دهند تا شیرۀ برنج پخته کردد و بقوام آید پس شیرۀ شکر صاف کرده در ان می ریزند آن مقدار که آن را شیرین کرداند پس چند جوشی داده فرود می آورند و در ظروف چینی برمی آورند و اکر خواهند در هنکام فرود آورد ندن چند دانه هیل بوا کوبیده با قلیلی مشک در کلاب شیره کشیده داخل می نمایند خوش بو و لذیذ می کردد و تناول می نمایند بعد از ان سرد می کردد و این مخترع دورس بابلی است که بجهت مهلب بن مغیره ترتیب داده بود برای رفع قئ که او را عارض شده بود از ریختن سودا بمعدۀ او
طبیعت آن
کرم و تر
افعال و خواص آن
جهت مالیخولیا و جنون و درد سر یبسی و فربه نمودن بدن و تولید خون صالح و منی و تقویت باه و رفع قئ سوداوی نافع است
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
////////////
مهلبیة. [ م ُ هََ ل ْ ل َ بی ی َ ] (اِ) به فارسی فرنی نامند. از جمله اغذیه  لذیذه است که از آردبرنج و شیر و شکر ترتیب دهند و او را دودرس بابلی جهت مهلب بن مغیره اختراع نمود. بجهت رفع قی طعام که از ریختن سودا به معده ناشی شده بود. (از تحفه  حکیم مومن ). حکیمی از بابل به نام دودرس آن را برای مهلب بن ابی صفرة ساخت ، آنگاه که معده  او بیمار شد و بوسیله  آن شفا یافت . بهترین نوع آن از برنج پاکیزه و شیر گاو ساخته می شود. (از تذکره  ضریر انطاکی ص 332).
///////////////
فرنی شیر برنجی (آرد برنج و شیر) است که غذای شیرین مرسوم میان مردم جنوب آسیا می‌باشد. از آرد برنج جوشیده یا گندم خرد شده با شیر و شکر، هل، کشمش، زعفران، آجیل‌ها، بادام زمینی یا پسته تهیه می‌گردد. این خوراکی به عنوان یک وعده غذائی یا به عنوان دسر مصرف می‌شود .[۱]
نوعی دسر سبک است که مواد آن شامل آردبرنج، شیر، شکر و هل و گلاب[۲] است و بصورت گرم یا سرد خورده می‌شود.
مواد لازم برای تهیه فرنی را آردبرنج، شکر (در صورتیکه با مربا یا عسل یا شیره انگور میل نشود)، شیر، هل و گلاب تشکیل می‌دهد.
/////////
قس فرنی در آذری:
Firni Düyü unu və şəkərdən hazırlanan milli Iran deserti.
////////////
Kheer is a rice pudding from the cuisine of the Indian subcontinent, made by boiling rice, broken wheat, tapioca, or vermicelli with milk and sugar; it is flavoured with cardamom, raisins, saffron, cashews, pistachios or almonds. It is typically served during a meal or as a dessert. It is also known in some regions as payesh, payasam, payasa, phirni, gil-e-firdaus and fereni.[3]
Names[edit]
The Sanskrit name is क्षीर kṣīra/ पायसम् "paayasam". In Hindi, खीर khīr; Punjabi, کھیر/ਖੀਰ; Odia, ଖିରି khiri; Sindhi, کھیر; Urdu, کھیر; and Nepali: खिर. It is also known as payasam (Tamil: பாயாசம், Telugu: పాయసం, Malayalam: പായസം), payasa (Kannada: ಪಾಯಸ), payesh(Bengali: পায়েস), faesh (Sylheti: ꠙꠣꠄꠡ), payox (Assamese: পায়স), or Paays (पायस) in Konkani. The word payasam is derived from payasa, meaning "milk".[4]
https://en.wikipedia.org/wiki/Kheer