۱۳۹۶ مهر ۲۳, یکشنبه

مَیسن، لوسوس، لطوس، لوطوس، داغداغان

میسن
بفتح میم و سکون یا و فتح سین و نون نیز آمده و بواو بجای نون نیز دیده شده لغت عربی است بیونانی لوسوس و لطوس نیز نامند
ماهیت آن
درختی است عظیم برک آن شبیه ببرک کرفس و با زواید بسیار ثمر آن بزرکتر از فلفل و شیرین و خوش طعم و خوش بو و مثلث شکل مائل بزردی و نیز کفته اند بقدر کنار کوچکی و سیاه با تندی است و چوب درخت آن مائل بسیاهی و سرخی و صلب و خوش بو و بری و بستانی می باشد
طبیعت آن
در دوم کرم و خشک و بستانی آن معتدل
افعال و خواص آن
آشامیدن ثمر آن جهت سرفه و تقویت معده و حبس اسهال و تنقیۀ رطوبات و لبن آن را اهل شام برای سرفه مستعمل دارند و احتقان بنشارۀ چوب آن جهت قرحۀ امعا و سحج مفید الاورام و البثور ضماد آن جهت داء الفیل و تحلیل اورام مجرب دانسته اند الزینه طبیخ آن جهت استحکام نمودن بیخ موی و منع آن از اسقاط و چون شاخ و بیخ آن را سوده بر اورام صلبه بندند تا سه روز متوالی و هر روز تجدید نمایند در تحلیل آن مؤثر و در رفع فتق نیز مجرب کفته اند
مخزن الادویه عقیلی خراسانی
///////////
میسن .[ ] (اِ) میس . لوطوس یونانی . و رجوع به میس شود.
|| میس . ۞ [ م َ ] (ع اِ) درختی است کلان . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء). به لغت سریانی نام درختی است بزرگ که ثمره ومیوه  آن را به یونانی لوطوس* خوانند و بعضی گویند لوطوس نام همان درخت است . (برهان ). لوطوس و آن درختی است نزدیک به جوز رومی و دارای چوبی با بوی خوش و دانه  سیاه و گرم و خشک . (از تذکره  ضریر انطاکی ص 334)(از تحفه  حکیم مومن ) (از مخزن الادویه ). داغداغان .درخت کژم . کژم شیردار. کژوم . درخت چارمغز. (یادداشت مولف ). چار مغز. (زمخشری ). کژم . (دهار). اسم عربی است و به یونانی لوطوس نامند. درختی است قریب به جوزرومی و برگش باریکتر و زواید او بیشتر و شبیه به برگ کرفس و چوبش مایل به سیاهی و سرخی و صلب و خوشبو ودانه  او سیاه و از دانه  کنار کوچکتر و با تندی . (از تحفه  حکیم مومن ). || نوعی از مویز. || نوعی از درخت انگورکه بر یک تنه قایم و برپا باشد. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ).
* لوطوس . (معرب ، اِ) ۞ حندقوقای بستانی است و بدین اسم خوانند و میسن را نیز بدین اسم خوانند و میسن نوعی از نیلوفر است که در مصر وی را حریرا خوانند و آن نیلوفر دیگر اعرابی گویند و گویند لوطوس نوعی از سدر است و این قول بعید است . (از اختیارات بدیعی ). ابوریحان گوید: لوطوس «دوس » گوید منبت وی در مصر است و نبات او در میان آب بود و لون نبات او سفید است بر رنگ نبات جود. گویند چون آفتاب طالع شود نبات او از هم گشاده و پریشان گردد و چون آفتاب فرورود باز به هم آید و جمع شود و درذرت پنهان شود و میوه  او به رمان السعال مشابهت دارد او را خام و پخته بخورند آن طعم زرده  تخم مرغ بود.(ترجمه  صیدنه  ابوریحان ). میسن . (از تحفه  حکیم مومن ). حندقوقی . (تذکره  ضریر انطاکی ). صاحب برهان گوید: به معنی انده قوقو باشد به لغت یونانی و آن دوائی است که آن را حندقوقی خوانند و بهترین آن صحرائی بود و آن را لوطوس اغریوس خوانند به یونانی ، چه اغریوس صحرا را گویند. کلف و بهق را نافع است . (برهان ).
///////////
میسن‌
درختی است بزرگ بیونانی لوطوس خوانند و ثمر وی بزرگتر از فلفل بود و سیاه‌رنگ و مغز وی سفید و شیرین بود معده را نیکو بود و شکم ببندد و وی لطیف و مجفف بود و نشاره چوب وی نزف دم زنان را نافع بود و قرحه امعا و ذرب را سودمند بود و دیسقوریدوس گوید طبیخ نشاره چوب وی چون بیاشامند و یا حقنه کنند سودمند بود جهت قرحه امعا و زنانی که رطوبات مزمن از رحم ایشان روانه بود و موی را سرخ کند و شکم ببندد.
اختیارات بدیعی
/////////////
سلتیس (نام علمی: Celtis) نام یک سرده از تیره شاهدانگان است.

نگارخانه[ویرایش]
Celtis aetnensis.jpg

Celtis-caucasica-fruit.JPG

Celtis integrifolia.jpg
منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Celtis». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی ، بازبینی‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۴.
////////////
//////////////
Celtis, commonly known as hackberries or nettle trees, is a genus of about 60–70 species of deciduous trees widespread in warm temperate regions of the Northern Hemisphere, in southern Europe, southern and eastern Asia, and southern and central North America, south to central Africa, and northern and central South America. The genus is present in the fossil record at least since the Miocene of Europe, and Paleocene of North America and eastern Asia.[1][2][3]
Previously included either in the elm family (Ulmaceae) or a separate family, Celtidaceae, the APG III system places Celtis in an expanded hemp family (Cannabaceae).[4][5] The generic name originated in Latin and was applied by Pliny the Elder (23–79) to the unrelated Ziziphus lotus.[6]
//////////
داغداغان یا تاگوکTagouk یا ته گوک [۱] درختی است برگ‌ریز از راستهٔ گل سرخ از تیرهٔ نارون [۲] جنس داغداغان‌ها که می‌تواند میان ۲۰ تا ۲۵ متر ارتفاع پیدا کند.
داغداغان بیشتر به عنوان یک گیاه زینتی کاشت می‌شود زیرا در برابر آلودگی هوا مقاوم است و طول عمر زیادی دارد.
رویشگاه ته گوک / داغداغان مناطق سنگلاخی و باغچه‌ها و ایوان‌های طبیعی است. این درخت در آبخیزداری و ایجاد پوشش در نقاط سنگلاخی کاربرد دارد. کشت داغداغان موجب ایجاد امنیت در برابر خطرات سیل، فرسایش خاک و ریزش کوه و غیره می‌شود.[۳]
این درخت در فرهنگ مردم خراسان جنوبی ، ایلام و ترکمن ها ، مقدس و محترم است. ترکمن‌ها چوب آن را به شکل خاص تراشیده و به گردن کودک می‌آویزند تا چشم نخورد. در خراسان بویژه در زیبد چوب تراشیده آن بصورت + را بر بازوی کودکان می بستند تا از چشم بد و بیماری در امان باشند. نقش داغداغان هم برای جلوگیری از "نظر خوردن" در فرش ترکمنی بافته می‌شود. [۴]
به نقل از لغتنامه دهخدا، در گویش اصیل شمیران تهران به درخت داغداغان «ته» و در گویش مردم دیلمستان به داغداغانتادانه می‌گویند.[۵]
پانویس[ویرایش]
2-^ (Rosales)
3-^ (ulmaceae)
5-^ (Celtis)
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Bagolaro.JPG/270px-Bagolaro.JPG
درخت داغداغان.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Celtis_australis». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی ، بازبینی‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۰۷.

نشان خرد
این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
////////////
قس مَیس در عربی:
ميس جنوبي (الاسم العلمي:Celtis australis) هو نوع من النباتات يتبع جنس الميس من الفصيلة القنبية[2] .

صور[عدل]
  • https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Barjols2013_016.jpg/90px-Barjols2013_016.jpg
C. australis, Fox-Amphoux, France, planted 1550

  • https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Celtis_australis_NP.JPG/120px-Celtis_australis_NP.JPG
C. australis in Panchkhal VDC, نيبال

  • https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Flower_of_Celtis_australis_NP.JPG/120px-Flower_of_Celtis_australis_NP.JPG
Flower of C. australis
انظر أيضاً[عدل]
مراجع[عدل]
1.      ^ تعدى إلى الأعلى ل:أ ب مذكور في : الأنواع النباتية، الإصدار الأول، المجلد 2 معرف مكتبة تراث التنوع البيولوجيhttp://biodiversitylibrary.org/page/359064 — المؤلفكارولوس لينيوس — العنوان : Species Plantarum — المجلد: 2 الصفحة: 1043
2.      ^ موقع لائحة النباتات (بالإنكليزية) The Plant List ميس جنوبي تاريخ الولوج 30 كانون الثاني 2014
///////////
قس در عبری:
מַיִשׁ דרומי (שם מדעיCeltis australis) הוא עץ בר ממשפחת הקנאביים הגדל בחורש באקלים ים תיכוני. הוא מגיע לגובה של 20 מ'. גזעו מפותח ונאה, קליפת הגזע עדינה וחלקה. העלים דמויי-ביצה לא-סימטרית, צבעם ירוק כהה ושפתם משוננת. הפרחים קטנים, וצבעם ירוק-צהבהב. הפרי הוא בית-גלעין המכוסה בציפה דקה. הפריחה בחודשים מרץ-אפריל.
//////////
قس عادی چیتلَمبیک در ترکی استانبولی:
Adi çitlembik (Celtis australis), kendirgiller (Cannabaceae) (eskiden Ulmucaeae) familyasından 25 metreye kadar boy yapabilen kışın yapraklarını döken ağaç türü.
Esmer renkteki gövde, düzgün bir kabuğa sahip olup, genç dalları ince ve bükülebildiğinden aşağı doğru sarkmaktadır. Gövde üzerinde sarmal durumda bulunan, oldukça uzun bir sapa sahiptir. Yaprakların üst yüzüne göre daha açık yeşil olan alt yüzlerinde tüyler bulunmaktadır.
Yeşilimsi sarı renkteki uzun saplı çiçekler ya erdişidir, tek olarak bulunurlar veya dişi organın gelişmeden kalması sonucu erkek eşeylidir ve yalancı şemsiye tipinde çiçek durumları teşkil eder. Çiçekler tomurcuk halindeyken kiremit gibi birbirini örten, oval biçiminde dip taraflarında bitişik, tüylü 5-6 tane taç yaprak ile örtülmüştür. Meyvelerolgunlaştıkça uzun saplı, nohut büyüklüğünde az etli, siyahımsı kahverenginde eriksi meyvelere dönüşür.
/////////////
Celtis australis
From Wikipedia, the free encyclopedia
European nettle tree
Illustration Celtis australis0.jpg
Celtis australis[1]
Kingdom:
Clade:
Clade:
Clade:
Order:
Family:
Genus:
Species:
C. australis
Celtis australis
L.
Celtis australis range.svg
Distribution map
Celtis australis, commonly known as the European nettle treeMediterranean hackberrylote tree, or honeyberry,[2] is a deciduous tree native to southern EuropeNorth Africa, and Asia Minor. The tree was introduced to England in 1796.[3]
Contents
  [show] 
Description[edit]
The tree can grow to 25 m in height, though 10 m is more common in cooler climates. The bark is smooth and grey, almost elephantine.[4]
The alternate leaves are narrow and sharp-toothed, rugose above and tomentose below, 5–15 cm long and dark grey/green throughout the year, fading to a pale yellow before falling in autumn.
The apetalous wind-pollinated flowers are perfect (:hermaphrodite, having both male and female organs), small and green, either singly or in small clusters.
The fruit is a small, dark-purple berry-like drupe, 1 cm wide, hanging in short clusters, and are extremely popular with birds and other wildlife.
·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Barjols2013_016.jpg/90px-Barjols2013_016.jpg
C. australisFox-Amphoux, France, planted 1550

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Celtis_australis_NP.JPG/120px-Celtis_australis_NP.JPG
C. australis in Panchkhal VDC, Nepal

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Flower_of_Celtis_australis_NP.JPG/120px-Flower_of_Celtis_australis_NP.JPG
Flower of C. australis

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Celtis_australis-StSauveur-4925~2015_10_31.JPG/80px-Celtis_australis-StSauveur-4925~2015_10_31.JPG
C. australis autumn leaves

·         https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Muntic_ladonja.jpg/85px-Muntic_ladonja.jpg
C. australis Muntic, Croatia, planted in the early 16th century.
Notable trees[edit]
A large specimen planted in 1550 stands before the church in the village perché of Fox-Amphoux in the Provence region of southern France. The tree was 18 m in height with a d.b.h. of 5 m in 2013. [1]
Cultivation[edit]
The plant prefers light well-drained (sandy) and medium (loamy) soils, including those nutritionally poor; it can tolerate drought but not shade. The Mediterranean climate is especially suitable for the plant but it can tolerate colder climate (USDA Zone 7B).
Common names[edit]
In different countries, Celtis australis is known under the following common names:
·         English: the honeyberry tree, European hackberry, hackberry, nettle tree, mediterranean hackberry;
·         French: micocoulier;
·         German: Zurgelbaum;
·         Hindi: ku, batkar, khark, khirk, roku;
·         Italian: perlaro, bagolaro;
·         Nepali: khari;
·         Portuguese: lódão-bastardo, lodoeiro, ginginha-do-rei, agreira;
·         Spanish: almez, lodón, ladón, ojaranzo, hojaranzo;
·         Turkish: adi çitlembik;
·         Bulgarian: копривка;
·         Serbian: копривић, коштела, кошћела, костјела.
·         Croatian: kostela, obični koprivić, ladonja, farikul, fafarikula, koščela crna, koprivić, pelegrinka;
Trade names are: nettle wood, brimji.[5]
Uses[edit]
It is often planted as an ornamental as it is resistant to air pollution and long-living. The fruit of this tree is sweet and edible, and can be eaten raw or cooked. The leaves and fruit are astringent, lenitive and stomachic. Decoction of both leaves and fruit is used in the treatment of amenorrhoea, heavy menstrual and inter-menstrual bleeding and colic. The decoction can also be used to astringe the mucous membranes in the treatment of diarrhoea, dysentery and peptic ulcers. A yellow dye is obtained from the bark. The wood is very tough, pliable, durable and widely used by turners; the flexible thin shoots are used as walking sticks.
History[edit]
Celtis australis is supposed to have been the Lotus of the ancients, whose fruit HerodotusDioscorides, and Theophrastus describe as sweet, pleasant, and wholesome. Homer has Ulysses refer to the "Lotus-eaters" and the "lotus" in Odyssey, Book IX.[6] The fruit and its effects are described in Tennyson's poem The Lotos-Eaters.
Secondary metabolites[edit]
The leaves of Celtis australis are a rich source of flavonoid C-glycosides.[7][8] Young leaves of Celtis australis from Northern Italy were found to contain the highest amounts of phenolics per gram dry weight. Amounts rapidly decreased until mid-May and after this date the level of phenolics fluctuated but showed no discernible trend. This general trend of high amounts of phenolics in the early growing season and a fast decline affected both caffeic acid derivatives and flavonoids.[9]
References[edit]
1.     Jump up^ 1885 illustration from Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz 1885, Gera, Germany
2.     Jump up^ Bailey, L.H.; Bailey, E.Z.; the staff of the Liberty Hyde Bailey Hortorium. 1976. Hortus third: A concise dictionary of plants cultivated in the United States and Canada. Macmillan, New York.
3.     Jump up^ Hillier Nurseries Ltd. (1977). Hilliers' Manual of Trees & Shrubs, 4th edition, p.70. David & Charles, Newton Abbott, UK. ISBN 0-7153-7460-5
4.     Jump up^ More, D. & White, J. (2003).Trees of Britain & Northern Europe, p. 417. Cassells, London. ISBN 0-304-36192-5.
6.     Jump up^ Keeler, Harriet L. (1900). Our Native Trees and How to Identify Them. New York: Charles Scriber's Sons. pp. 249–252.
7.     Jump up^ Spitaler, R; Gurschler, S; Ellmerer, E; Schubert, B; Sgarbossa, M; Zidorn, C (2009). "Flavonoids from Celtis australis (Cannabaceae)". Biochemical Systematics and Ecology (Amsterdam, The Netherlands). 37: 120–121. ISSN 0305-1978doi:10.1016/j.bse.2008.11.020.
8.     Jump up^ Kaltenhauser, M; Ellmerer, EP; Zidorn, C (2010). "Rhamnopyranosylvitexin derivatives from Celtis australis". Journal of the Serbian Chemical Society (Belgrade, Serbia). 75: 733–738. ISSN 1820-7421doi:10.2298/JSC090817049K.
9.     Jump up^ Sommavilla, V; Haidacher-Gasser, D; Sgarbossa, M; Zidorn, C (2012). "Seasonal variation in phenolics in leaves of Celtis australis (Cannabaceae)". Biochemical Systematics and Ecology (Amsterdam, The Netherlands). 41: 110–114. ISSN 0305-1978doi:10.1016/j.bse.2011.12.028.
·         Celtis
·         Flora of the Mediterranean
·         Trees of Africa
·         Trees of Asia
·         Trees of Europe
·         Flora of North Africa
·         Flora of the Middle East
·         Flora of Southeastern Europe
·         Plants described in 1753
Trees of Mediterranean climate